HET WAAGGEBOUW VERROLLEN?
45e Jaargang No. 13765
VeracKiint da^elnlcs. KeKalve ót> Zon- en F^°«Ma<yeri
V.::j0(r d 1003
HAARLEM S DAGBLAD
'ABONNEMENTEN per week f 0.27J4, met geïllustreerd Zondagsblad 032; per 3 maandenVcor Haarlem
en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente) 337>£- Franco per post door Nederland
/3-87J^. Afzonderlijke nummers ƒ0.15. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en Omstreken/0Ö7/4 francp p. post ƒ0.65
Directie, Redactie en Administratie; Groote Houtstraat 93, Post-Giro 38810 UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Drukkerij: Z. B. Spaarne 12. Telefoon 10122, 12713.
Telefoonnummers: Directie 13082, Hoofdredactie 15054. Redactie 10600 en Directeuren: J.C. PEEREBOOM en P. W. PEEREBOOM Bijkantoor voor Santpoort, Velsen, Vclsen-Noord, IJmuiden, Beverwijk enz.
ADVERTENTIEN: Van 1 tot 5 regels ƒ1.75; iedere regel meer 35 cents. Reclames 60 cents per regel. Dij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advcrtcnticn van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cent*
per plaatsing, elke r«gcl meer 15 Cents a contantbuiten het Arrondissement dubbele prijs.
Administratie 10724 en 14825.
Directeuren: J. C. PEEREBOOM
Hoofdredacteur; ROBERT PEEREBOOM
Driehuizerkerkwcg 2, Velsen, Telef. 521.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
AGENDA
VRIJDAG 4 MEI
Stadsschouwburg: Het Schouwtooneel
(Jan Musch en A. v. d. Horst) „De Klim-
geit", 8 uur.
Gem. Concertgebouw: Fancy-fair
„Zang en Vriendschap", 25 uur. en
8 uur. Cabaret.
Groote Kerk: Orgelconcert prof. dr.
Albert Schweitzer. 8.15 uur.
Lion d'Or- Ned. Reis Ver. Ledenver
gadering. 8.30 uur.
Cinema Palace: „Mijn officieele
Vrouw"; „Carnaval", 8 uur.
Luxor Theater: „Verdun"; „Gestolen
Roem", 8 uur.
Rembrandt Theater: „De Schaduw
van het Verleden". Tooneel: Rotundus.
7—9; 9.15—11.15.
Scala Theater: „De laatste Minuut".
Tooneel: Trio iTmm. „Heb Je mün
Pukkie al gezien". 8 uur.
Cabaret Modern, Raaks: Cabaretvoor
stelling.
La Mascotte, Gr. Markt: Cabaretvoor
stelling.
ZATERDAG 5 MEI
„Bloemhof": Arb Tooneelver. Voor
uitgang. ..Brand in de Jonge Jan",
Bioscoopvoorstellingen.
Cabaret Modern, Raaks: Cabaretvoor
stelling.
La Mascotte, Gr. Markt: Cabaretvoor
stelling.
PROF. Dr. ALBERT
SCHWEITZER
HEDENAVOND ORGEL
CONCERT
Wü willen nog even de aandacht vesti
gen op het orgelconcert dat de bekende
Elzasser, Pref. Dr. Albert Schweitzer,
hedenavond in de Grocte of St. Bavo kerk
geeft.
Prof. Schweitzer is wel een zeer merk
waardige figuur: philosoof, theoloog,
medicus, zendeling, vermaard musicus,
Drievoudig doctor.
Zijn boek van ruim 800 pagina's over
Joh. Seb. Baoh geeft blijk van een zuiver
peschoolden, methodisch wetenschappe-
lijken geest. Hij toont zich in d:t werk
gevoelig artist en diep doordringend ge
leerde. wien geen detail ontgaat.
Hij is een kind van zijn tijd; zooals
blijkt uit dsn grondtoon die spreekt uit
al zijn wijsgeerige en theologischs ge
schriften: het wezen en de bedoeling van
wat zich afsoeelt in het heelal zijn niet
ts doorgronden. Wetenschappelijk kun
nen wij hiervan niets weten. Hier past
dus absolute resignatie.
Deze geleerde en kunstenaar van naam
heeft afstand gedaan van de gunsten en
eerbewijzen waarmede men hem over
laadde, omdat zijn geweten hem verbocd
rustig de voordeelsn eener cultuur te ge
nieten. die hij als Christen aan minder
bedeelden meende te moeten brengen:
in 1913 vertrok-hij met zijn vrouw naar
equateriaal Afrika em daar als zends-
ling-arts te arbsiden.
Na een zware ziekte en na twee ope
raties ondergaan te hebben keerde hij in
1917 terug; in 1921 vertrok hij weer,
thans zonder zijn echtgencote. Nu is hij
weer teruggekeerd naar Europa om door
zijn concerten en lezingen de middelen
te verzamelen tot voortzetting van zijn
werk in Afrika dat hij altijd uit eigen
krachten bekostigd heeft.
Het concert van hedenavond verdient
du* wel ieders belangstelling.
EEN INTERLOCAAL
GESPREK
BANDOENG IN DE HUIS
KAMER
Radlo-kruisgesprekken met Neder-
landsch Indië zijn al geen wonder meer,
waarover wü ons zouden kunnen verba
zen. Op Kootwijk en in den Haag zijn er
ook door niet officieele personen reeds
verscheidene gevoerd, soms met eenige
plechtigheid. Maar ook thuis, in de huis
kamer kan men met Indië spreken Daar
van maakte dezer dagen een stadgenoot
mr. G. W. C. Pliester. gebruik. In zyn
huis te Overveen heeft hü zijn zoon toe
gesproken. die ergens op Sumatra zit.
Deze heeft op dat eiland een ontvangst
station, waarop hij Nederland uitstekend
kan hooren. De heer Pliester nam dus in
zijn huiskamer de telefoon van den haak
en vroeg „interlocaal". De telefoonjuf
frouw verbond hem met Bandoeng via
Kootwijk, en daar zeiden ze doodgewoon:
„Spreekt U maar".
Op hetzelfde oogenblik hoorde de heer
Pliester op Sumatra zijn vader's stem.
Geantwoord heeft hü niet, want het was
geen krulsgesprek. Per brief heeft hü
later gezegd, dat zyn vader's woorden
prachtig overgekomen waren. Mr Plies
ter gelooft, dat hy de eerste Haarlem
mer ,is die thuis met Indië gesproken
heeft.
DE NIEUWE BISSCHOP
WAT AAN DE BENOEMING
VOORAFGAAT
Zooals wü reeds hebben medegedeeld
is door het Hoogwaardig Kapittel der
Kathedrale kerk te Haarlem tot vicaris
capitularis benoemd Mgr. H. J. M. Tas-
kin, president van het Groot Seminarie
Warmond.
Het bedoelde Kapittel bestaat
behalve uit den benoemde uit de Hoog
eerw. heeren: H. J. Zondag, pastoor te
Vogelenzang, M. P. J. Möllmann, vica
ris-generaal. Tli. F. Ebbinkhuysen, re
gent van het seminarie „Hageveld" te
Heemstede. L. A. A. M. Westerwoudt,
plebaan der kathedrale kerk en deken
van Haarlem, J. D. J. Aengenent, pro
fessor aan het Groot Seminarie War
mond, P. L. Dessens, deken en pastoor
te Leiden, P. Stroomen, deken van
Amsterdam en G. C. van Noort, pastoor
te Amsterdam.
Mgr. Taskin is Proost van het Ka
pittel sinds 1923.
De macht van den Bisschop gaat bij
overlijden over op het Hoogwaardig
Kapittel in zyn geheel. Het canoniek
wetboek schrijft voor, dat binnen 8 da
gen na het overlyden van den Bisschop
moet worden overgegaan tot de verkie
zing van een vicaris capitularis. die de
macht van den Bisschop krijgt zoolang
geen opvolger door Z. H. den Paus be
noemd ls.
Men weet, dat het Hoogwaardig Ka
pittel reeds Zondag voor dit doel ver
gaderd heeft. Die bijeenkomst is in de
pastorie te Vogelenzang gehouden om
dat de Hoogeerw. heer Zendag onge
steld is en dus niet naar Haarlem tkon
komen. Het is regel dat de Proost van
het Kapittel tot vicaris capitularis be
noemd wordt (in 1903 werd toen Mgr
Bottemanne overleden was tot vicaris
capitularis benoemd Mgr. Dankelman,
eveneens Proost van het Kapittel).
Mgr. Taskin blyft op het Groot Semi
narie te Warmond wonen, maar zal
eiken Dinsdag van 10 tot 1 uur audiën
tie verleenen in het Bisschoppelijk Pa
leis aan de Nieuwe Gracht te Haarlem.
Wy herinneren er aan, dat Mgr. Tas
kin ccn Ka ar lemmer van geboorte is. Hij
ls thans 63 Jaren oud. 15 Augustus
1888 werd hü tot priester gewijd, zoodat
hü over enkele maanden zijn 40-jarig
priesterfeest zal vieren. De jonge pries
ter was eenige jaren kapelaan te
Overveen. in 1894 werd hy benoemd tot
leeraar aan het Seminarie „Hage
veld" en in 1896 tot subregent. Zün
benoeming tot president van het Se
minarie Warmond had plaats in 1906.
De vicaris capitularis treedt tijdelijk
op als voorzitter van het Kapittel. Hy
benoemt zelf een vicaris-generaal, om
dat bij het overlijden van een Bisschop
ook de Vicaris Generaal van dien
Bisschop aftreedt.
Het Kapittel maakt een voordracht
van drie personen voor de benoeming
van een Bisschop en zendt die naar
Rome. De benoeming geschiedt door
Z. H den Paus. na advies van den
Kardinaal voor de propaganda fide
(propaganda des geloofs) ën van den
in ons land gevestigden internuntius.
Ook de Nederlandsche Aartsbisschop
kan daarin worden gekend. Er kan ook
buiten de voordracht om een benoe
ming plaats hebben.
Toen indertijd een Bisschop te Breda
benoemd moest worden, werden door
hc: Hoogwaardig Kapittel drie geeste-
1 yken op jaren voorgedragen. Door den
Paus werd toen om een nieuwe voor
dracht gevraagd, met het resultaat dat
een jongere geestelijke, Mgr. P. Hop
mans. benoemd werd.
Van Rome uit wordt van deze benoe
ming kennis geegven aan het Kapittel,
dat op zün beurt den benoemde daar
van in kennis stelt. De nieuwe Bis
schop kiest dan -elf zün vicaris-gene
raal.
Een' periode van 3 maanden verloopt
meestal voordat de nieuwe benoeming
geschiedt.
In R.K. kringen te Haarlem wordt,
naar ons werd medegedeeld, de kans
groot, geacht, dat no. 1 van de voor
dracht voor Bisschop te Haarlem zal
zyn de Hoogeerw. heer L. A. A M. Wes
terwoudt, plebaan der Kathedrale kerk
en deker. van Haarlem. Deze werd ge
boren 18 September 1878 te Amsterdam,
zoodat hü over enkele maanden 50 jaar
wordt. Hij omving zyn priesterwijding
2 Maart 1902, was eerst kapelaan te Rot
terdam. werd 20 April 1904 benoemd tot
professor te Hageveld en 6 Februari 1906
tot professor te Warmond (om het ker
kelijk recht te doceei'en. In 1915 werd
hü benoemd tot secretaris van het Bis
dom, in 1922 tot plebaan der kathedrale
kerk en Kanunnik van het Kathedrale
Kapittel, waarna in 1924 zyn benoe
ming tot deken van Haarlem volgde.
CHR. JEUGDBEWEGING
IN HAARLEM—NOORD.
EEN EIGEN GEBOUW
In de %-ergadering van ce Chr. Jonge
Mannen Vereeniging „Christophilus" ie
Schoten (Haarlem-Noord) gehouden op
Donderdag ld. is besloten tot stichting
van een eigen gebouw voor de Chr.
Jeugdbeweging daar ter plaatse. Nadere
büzcr.derheden zullen nog volgen. Tot
den bouw zal overgegaan worden zoo-
ara ce aor.deelen geplaatst zullen zyn.
Verschillende toezeggingen zijn reeds
gedaan.
NATUUR.
Meisjes, jongens, op weg naar school,
Draaft niet zoo blindlings voort.
Straks sluit ce deur zich weer maar nu
Ziet om je heen en hoort:
Klerken op weg naar het duf kantoor,
Wüdt thans uw denken niet
Aan het werk dat u wacht maar nu,
Hoort om u heen en ziet;
Werkers naar de fabriek op weg,
Sluit in dit morgenuur,
Niet het oog voor de vreugde van
't Wonder van de natuur;
Moeder laat ze eens even los,
De zorgen voor uw gezin.
Stap eens even uit in de lucht,
Drink er de vreugd van in.
Zwoegers, voor ge den langen dag,
Weder uw arbeid geeft,
Voedt geest en longen met lentelucht,
Ziet de natuur en leeft!
P. GASUS.
HET BRANDENDE VEEN
ERSCHEIDENE HUIZEN VER-
BRAND. DE TOESTAND
WORDT STEEDS ERNSTIGER
De veenbranden, die in Oost-Drente
reeds eenige dagen woeden, nemen
steeds toe en de toestand wordt in de
omgeving van Valthermond thans kri
tiek. De brand ontwikkelt zich met zulk
een hevigheid dat men een herhaling
van de ramp van 1917 vreest.
Er staat veel turf op het land, zocdal.
reeds millioenen turven verloren zyn ge
gaan. Op andere plaatsen waar nog
geen turf gestoken is, vindt het vuur
voedsel in de kuricdrcge bovenlaag.
De Blokken, een buurt van een aan
tal woningen, loopt gevaar, de bewoners
hebben hun huizen moeten verlaten.
Busschen is, naar het Volk meldt, niet
mogelijk, daar op enkele terreinen
geen kanalen zyn. tevens zyn enkele
braudspuiten defect geraakt. Te Emmer-
erfsoheiderveen is de roode vlag gehe-
schen, ten teeken dat de vuren van
de locomobielen gedoofd moeten wor
den.
Ook te Klazlnaveen is de toestand
hoogst ernstig.
Het heeft er nog weinig van, of
branden zullen afnemen, als de wind
zoo uit het Zuid-Oosten blijft waaien,
breidt het vuur zich steeds verder naar
het Noord-westen uit. Men is geheel aan
de natuurkrachten overgeleverd.
Nu de wind gisteren het vuur nog
meer aanwakkerde, brandt rond Emmer -
Compascum het veen reeds op talrijke
plaatsen. Verschillende huizen zijn daar
verbrand, voor andere vreesde men van
nacht, dat ze eveneens in de vlammen
zullen opgaan. Een groot aantal huizen
is ontruimd.
Ook te Valthermond en te Klaz&ena-
veen-Noord is de toestand ernstig en het
is te voorzien dat. komt er geen ver
andering, de branden een buitenge
wone omvang zullen aannemen. Op ver
schillende plaatsen is hij gisteren met
vernieuwde kracht uitgebroken.
Kiazieneveen-Noord is een aantal
huizen ontruimd, de menschen hebben
hun inboedels langs den weg gezet, an
deren hebben meubels enz. begraven of
in 't water gegooid. Een aantal menschen
bivakkeert in de open lucht al zyn de
□Mesten elders onder gebracht.
Al het beschikbare brandbluschmate-
riaal ls voortdurend in actie, telegrafisch
is de brandweer uit Groningen en Veen-
dam om assistentie gevraagd en de Am-
stercamsche brandweer staat volgens de
Tel. klaar om met reserve materiaal per
extra-trein naar Drente te kunnen gaan
als de brand zich al te zeer zou uit
breiden.
Van weersverandering is nog niet veel
te bespeuren.
EEN STANK VERSPREI
DENDE FABRIEK
KLAGENDE BEWONERS TE
BEVERWIJK, VELSEN EN
IJMUIDEN
Onze correspondent te Beverwijk
schrijft:
Reeds eerder maakten wü melding van
den vreeselüken stank, die door de
Vischmeelfabriek. staande aan de Wüker
PÜp wordt verspreid. Nu het. warmer is
geworden en er veelal een O. of N.O.
wind waait, is de hinder, die duizen
den inwoners van Beverwyk en Velsen.
zelfs van IJmuiden. van den stand on
dervinden, erger dan ooit. Deze stank-
verspreiding begint den omvang van een
ware plaag aan te nemen. De laatste
dagen is de stank zóó hevig en zóó wal
gelijk, dat de menschen op straat, wier
maag niet al te sterk is. er haast on
passelijk van worden. Men behoeft zelfs
de ramen niet meer te sluiten, daar
de verpestende lucht door alles heen
dringt.
Naar wü vernemen, houdt de Ge
zondheidscommissie te Beverwijk zich
sedert eenigen tüd met het geval bezig.
Haar is gebleken, dat de fabriek de haar
opgelegde voorwaarden niet nakomt. Ds
bevolking hoopt, dat van overheidswege
spoedig maatregelen wordep getroffen,
om haar van deze plaag te verlossen,
DE MIDDENSTANDS
CENTRALE.
VREEMD GELD GEDURENDE DE
OLYMPISCHE SPELEN.
Woensdagavond vergaderde by Brink
maan de Midder.standsoentrale vcor
Haarlem en omliggende gemeenten or.der
voorzitterschap van don heer F. 1L Smit.
Ingevolge uitnood.ging waren vertegen
woordigd de afd. Haarlem en omstre
ken van ..Horecaf' (Hotel. Café- cn
Restauranthouders) cn van „Or.s Be
lang" (Café-, Restauranthouders en
Slijters); verder de Hotel- en Pension-
houdersvereèmginig te Zandvcort.
Na de installatie van het nieuwe lid.
den heer J. Spaander, voorzitter der
afdeeling Haarlem en Omstreken van
den Ned. Drogostenbond. hield de heer
M. Kropveld. Adviseur in aigemeer.cn
dienst der Nederlandsche Midd?ns:ands-
bank, een inleiding over „Vreemd geld,
ontvangen in de Middenstandszaken
tijdens de Olympische Spelen".
Spr. zette uiteen voor welk plan de
Nsci. Middenstandabank in dozen het
initiatief heeft genomen.
Natuurlijk kunnen de buitenlanders
des morgens bü de Banken hun geld
wisselen. Doch ook na dien tüd en op
verschillende plaatsen zal dit dikwerf
nocdig zün en dan breekt een gevaarlijk
moment aan. Niet altüd zal dan de pa
troon wisselen, doch de bedienden. En
dezen zullen allicht er Voor waken zelf
verliezen op de koersen te lijden. Zelfs
zullen er zün. die er iets aan willen
verdienen en nu is dat „verdienen" een
zeer relatief begrip. Over deze zaak is
nagedacht en men heeft daarover ge
confereerd met de mannen der prafc-
tyk. De Alg. Voorzitter van Horecaf er
kende ten volle het gesignaleerde ge
vaarlijke moment.
En zou nu een kellner bü het wisse
len wat teveel nemen, dan komt er een
reclame bü Horecaf ofwel er verschünt
een onaangenaam artikel in de bladen,
terwül dikwerf de patroon van het geval
niets afweet.
Wat is daartegen te doen?
Oe oplossing werd gevonden! In de
diverse zaken, winkels, restaurants enz.
op duidelijk zichtbare wüze koexslüsten
ophangen, welker noteeringen eiken dag
vernieuwd worden. Zoowel de patroons
de bedienden als de vreemdelingen kun
nen dan de koersen zelf controleeren
en omrekenen. Dan is elke vergissing
uitgesleten en de patroon is gedekt.
Vcor den Middenstand is er dus wat
te deen en hier kan tevens geen schade
worden geleden, daarentegen zün wel
allerlei voordeelen te behalen.
Haarlem kan ook medewerken hoewel
men uiteraard niemand binden wil.
Aan de ramen der zaken komt een
keurig uitgevoerde kaart te hangen,
welke kosteloos wordt verstrekt en waar
op in verschillende talen wordt mede
gedeeld, cat vreemd geld in betaling
wordt aangenomen. Verder zal aan een
ieder een boekje gratis verstrekt worden,
waarin een preciese omschrijving gedaan
wordt hoe elk vreemd bankbiljet eruit
zal zien; de by'zondcre kenteekenen, enz.
Zoo zullen in dit boekje wel een hon
derd verschillende bankbiljetten der on
derscheidene landen worden omschre
ven.
De kosten van dit alles neemt de Ned.
Middenstandsbar.k voor haar rekening.
In de overtuiging, dat zü daardoor een
goede daad doet voor den Midden
stand.
De wenschelijkheid werd uitgesproken,
toen het plan heel vaag werd meege
deeld in de pers, dit over het heele land
door te voeren, doch dit is practlsch on
uitvoerbaar. Alleen zal het gelden voor
Amsterdam en de groote daaromheen
liegende steden en dan ook alleen daar
waar een kantoor var. de Bank is. De
uitvoering toch is zeer moellük en vor
dert tijdroovend werk. Toch heeft de
Bank het gaarne gedaan. Spr. noemt
voor in aanmerking komende steden:
Amsterdam, Rotterdam, den Haag,
Utrecht en Haarlem.
Overwogen wordt ook in Haarlem een
groote vitrine te plaatsen, waarin allerlei
vreemd geld.
Doch het aantal biljetten is zeer groot
en dat geeft renteverlies. In Amsterdam
werd door iemand, c:e met het plan
sympathiseerde, dadelijk een pracht.ge
vitrine vcor dit doel gratis ter beschik
king gesteld.
Tegen valsch geld is niet veel te doen.
Doch daar staan de chefs der afd.
Vreemd geld bü de banken ock aan bloot.
Oppassen blijft de boodschap! Veilig is
het wat vreemd papier te koopen, dat
kan men later weer inwisselen en heeft
alleen eenlg koersverlies; doch men kan
bü ontvangst vergelijken.
De kcerslüsten zullen practisch worden
ingericht. De Middenstar.dsbank neemt
de kosten vcor haar rekening.
N. Z. H. T. M.
Verlaagde tarieven.
De Directie der N. Z. H. T. M. verzocht
ons er nog eens de aandacht op te ves
tigen dat de tarieven verlaagd zün.
Haarlem (Amsterdamsche Poort)—
Zandvoort kost nu: enkele reis 25, re
tour 40 cent. Retour Heemstede (of Scho
ten)—Zandvoort kost 50 cent.
De urüs van retours voor kinderen
(vapn 4 tot en met 9 iaar) is nu: voor
Haarlem (A'damsche Poort)—Zandvoort
30 oent en voor Heemstede (of Schoten)
—Zandvoort 40 cent.
DE STOFPLAAG IN
HAARLEMMERMEER.
VERBETERING VOOR 1929 IN
UITZICHT GESTELD
Door ce bewoners van de dorpen ir.
Haarlemmermeer wordt veel geklaagd
over de zoo hinderlijke stofplaag, ver
oorzaakt door het woeste rüden met
auto's. Wanneer motorrütuigen met een
snelheid van 50 a 60 K M. voorbij vliegen
hetgeen maar al te vaak gebeurt
wordt door de opgejaagde groote stof
wolken zooveel ongerief veroorzaakt,
dat er niet ten onrechte sterk naar ver
langd wordt, dat aan dezen ir.ierddaad
onhoudbaren toestand nu eindelijk toch
eens een einde wordt gemaakt.
Deze zaak is thans ook In de verga
dering var, het Polderbestuur ter sprake
gebracht. Men was het er wel over eens.
dat er iets gedaan dient te worden om
aan de klachteil tegemoet te komen,
maar alles wüst er echter op. dat de uit
voering van een ter zake te maken plan
wel tot 1929 verschoven zal moeten wor
den. omdat er voor dit jaar nog wegen
in dezenpolder op het wegverbeterings-
programtna staan, die eerst onderhanden
genomen zullen worden.
Dan is er geen geïd over voor de stof-
bestrijding.
Met dit al Is het wel te verwachten,
dat de bewoners in den aanstaanden
zomer nog ruimschoots in de gelegen
heid zün om naar hartelust van de stof
te genieten. Of het particulier initiatief
zou nu op den voorgrond moeten gaan
treden, ln welk geval er nog een kansje
zou zijn, dat er al was het dan maar
bü wyze van noodmaatregel alvast
eenige verbetering kon worden aange
bracht.
EEN CONFLICT AAN DE
HOOGOVENS
0>ze correspondent te IJmuiden
schrijft:
Nadat Woensdag de losse arbeiders het
werk in de haven van hst Hoogovcn-
bedryf hebben neergelegd, zün Donder
dag cok de vaste havenarbeiders m sta
king gegan. D? werklieden eischcn een
loonsverhooging van 60 op 75 ets, voor
dag- en van 60 op 90 ets per uur voor
nachtarbeid, benevens invoering van den
8-urigen arbeidsdag.
Naar do directie mededeelde. Is zij
niet bereid niet d;n leider der staking,
den heer G. Kelder, die indertüd door
haar als gevaarlijk voor het bcdrüf werd
ontslagen, tc onderhandelen.
De directie sprak het vermoeden uit.
dat de staking slechts van korten duur
zal zün en dat vrees voor uitbreiding
niet bestaat.
De heer Kolder deelde ons mede. dat
de stakers. 100 man. allen georganiseerd
zyn in den labrieksbond. ccn or.afhan-
kelüke organisatie, ln welke 400 arbei
ders der Hoogovens zün verecnigd. Hü
deelde verder mede, dat de arbeiders
niet buiten hem met de directie willen
onderhandelen.
Verder vernamen wü nog, dat het niet
in de bedoeling der stakers ligt andere
groepen van arbeiders onnoodig in het
conflict te betrekken.
Tengevolge van deze staking, het
ge heele havenbedrijf aan de h, ens
stil.
Zooals men weet, worden de gemeen
ten Velsen. Beverwük en Wyk aan Zee
en Duin door het Hoogovenbedrüf van
gas voorzien. Met het oog hierop is het
mede te hopen, dat het conflict spoe
dig wordt bijgelegd. Een uitbreiding van
de staking zou voor genoemde gemeen
ten wat de gasvoorziening betreft on
aangename gevolgen kunnen hebben.
TECHNISCHE MOGELIJKHEDEN EN PRAKTISCHE BEZWAREN
TEGEN EEN FANTASTISCH PLAN
EEN GOEDKOOPERE VERKEERSVERBETERING MOGELIJK
HET SCHILDERACHTIGE PLEKJE AAN HET SPAARNE.
De weg langs het Spaarne is op ver
schillende plaatsen smal. voor het druk
ke verkeer zelfs veel te smal. In het bU-
zonder levert de hoek bü het Waagge
bouw gevaren op. Het is dan ook niet
de eerste keer dat aan een verbetering
gedacht wordt, maar het is nog niet
tot uitvoering van een plan gekomen in
verband met de vele mocilükheden die
daarmee samenhangen.
Nu komt oen bewoner van de Dam
straat tot ons met een fantastisch plan.
HU wil het Waaggebouw.... verrollen!
Naast de Waag staat nu een pand waar
in het kantoor der stoombootmaatschap
pij W. Bus gevestigd is. Dit is ccn huis
met een waardeloozen gevel. De drie
huizen die daarnaast staan hebben wel
gevels die bouwkunstige waarde hebben.
Nu geeft de Damstraat-bewoner in over
weging dat de gemeente het aangren
zend gebouw koopt het afbreekt en het
Waaggbouw 4 a 5 meter naar de Dam
straat verrolt. De heek komt dan ge
heel voor het verkeer vrij.
Wü noemden dit een fantastisch plan.
Toch vonden wü aanleiding het ge
opperde denkbeeld voor te leggen aan
eenige deskundigen. Eerst glimlachten
zü. maar na cenig nadenken werd ge
zegd: technisch ls het natuurlijk moge-
lyk. In de techniek zeggen wü niet: het
kar. niet. Maarer z.jn veel mocilük
heden aan verbonden. Juist ts, dat on
langs een toren tc Alkmaar verrold ls,
maar dat gaat nog gemakkelükcr dan
ons Waaggebouw, omdat een toren een
betrekkelijk klein grondvlak heeft. Het
Waaggebouw is 8 1 2 bü 8 12 Meter.
Bdvendier. is het enorm zwaar. De mu
ren zün opgetrokken van blokken zand
steen van 80 c.M. dikte. Het gebouw is
ongeveer 18 Meter hoog en telt drie
verdiepingen. Als men de zwaarte ging
berekenen zou men tot een duizeling
wekkend gewich* komen. VermoedelUk
staat de Waag niet op een paalfundec-
rir.g. maar op staal (de technische uit
drukking voor bouwer, op zand) al onze
groote gebouwen in die omgeving staan
op zand, ook de Groote Kerk. Het zou
dus niet noodlg zün om een nieuwe paal-
fundeering te slaan, want dat zou het
werk nog zeer bemoeihjken. De verrol-
ling van zoo'n groot zwaar gebouw zal
evenwel zeer wel geld kosten. Het zou
zoo vervolgden onze deskundigen
vermoedelijk goedkooper zün om het ge
bouw af tc breken en weer opnieuw op
te bouwen.
Maar zoo merkten onze zegslieden
verder op er ls toch wel een ver-
keersverbetering te maken zonder loet
Waaggebouw te verrollen. Eerst als ab
soluut geen andere oplossing mogelük
ls, dan zou pas daaraan gedacht mogen
worden. Afbreken van het gebouw is
natuurlük uitgesloten. De Waag is zoon
bü'zonder gebouw het eenige gebouw
in zandsteen dat hier ter stede bestaat,
terwül het bovendien nog de eigenaar
digheid heeft, dat de beide gevels pre
cies gciük zijn! dat de bouwkundi
gen en historie-vereerders terecht in
opstand zouden geraken als „er ccn vin
ger naar werd uitgestoken". De andere
oplossingen zün vele. Allereerst ls het
mogelük het Spaarric daar ter plaatse
eenige meters aan te plempen. Desnoods
kan, als RUnland bezwaren maakt te
gen vernauwing van het water, de
kademuur over eenigen afstand over
welfd worden. Het stroomverloop van
het water blijft dan onaangetast. De
uitwerking van zoo'n plan zou geld
koster., maar het zou ongetwijfeld gocd-
kooper zün. dan een verrolllng van de
Waag.
Bovendien is zoo besloot een onzer
deskundige zegsliedsn een oplossing
te vinden dieniets kost. Het Waag
gebouw Ls wat het benedenvertrek be
treft ongebruikt. Als men nu aan beide
züde de groote deuren openzet, kan het
voetgangersverkeer via het Waaggebouw
gaan. Het trottoir kan dan als het ware
door het Waaggebouw gelegd worden.
Dan kunnen de menschen meteen de
Waag eens van binnen bekijkenOok
kaa ae rijweg laags bet Spaarae ouge«
