BUITENLANDSCH OVERZICHT
GEMENGD NIEUWS
Haarlem's
pDagbladg
NAAR DE GROOTE COALITIE IN DUITSCHLAND'
EN DE VERDIENDE NEDERLAAG DER
DUITSCH-NATIONALEN
BINNENLAND
De Zakenman
HAARLEM'S DAGBLAD DINSDAG 22 MEI 1928
De overwinning der socialisten
De volkswil!
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
Naar de groot© coalitie? Dit schijnt
zeer wel mogelijk te zijn. De Duitse he
kiezers hebben, zooals terecht de „Vos-
6ische Zeitung" opmerkte in hun ijver
om den strijd tegen reohtsohe regee
ring aan te binden, over het doel heen-
geschoten. Onder de leuze van „nooit,
meer Duitsch-nationaal" zUn zij naar
links gemarcheerd en aldus over het
midden heen gesprongen. In leder- geval
was deze gang van zaken wel te voorzien
De Duitsch -Nationalen hebben door
hun deelnamen aan de regecring, de
heele burgerlijke bevolking een zwaren
slag toegebracht. Hun tweeslachtigheid
en cynisme, waarmee zij alle beloften
onvervuld hebben gelaten, heeft aan
honderdduizenden kiezers het vertrou
wen in de burgerlijke partijen ontno-
In denzelfden zin schrift hei Berliner
Tageblatt:
Het zou onjuist zijn de verliezen, die
de democraten gisteren hebben geleden,
met woorden te verbloemen. De binnen
land sohe politieke beteekenis van de
verkiezingen ligt opgesloten in den af
keer van het Dultsche volle van de
Duitsch-Nationale demagogie en twee
slachtigheid.
in deze verkiezing is dus wel zeer de
monstratief de wil des volks tot uiting
gekomen. De algemeene conclusie is
thans, dat alleen de groote coalitie van
Sociaaldemocraten. Centrum, Democra
ten en Duitsohe Volkspartij behoort tos
de bereikbare mogelijkheden. Alleen een
dergelijke regeering zal levensvatbaar
heid hebben. De rechtsche heeft geheel
uitgediend. Men neemt aan dat dr. Stre-
samann de portefeuille van Buitenland-
sohe Zaken zal houden. Toch zal er nog
heel wat moeten gebeuren eer het zoover
is,
De socialisten hebben reeds verklaard,
dat zij na de groote overwinningen de
regeerin gsver antwcordel ijkheidzullen
aanvaarden. Het ligt voor de hand dat
zij het Rijkskanselierschap zullen op-
eisohen, en dat zij wellicht de helft der
portefeuilles in het nieuwe kabinet zul
len vervangen.
Interessant en waar ls hetgeen de
Weensche Neue Freit Presse cormmen-
teert:
De verkiezigen bewijzen dat de over
weldiigende meerderheid in Duitschland
den vrede wensoht.. De weg is vrij voor
de internationale goede verstandhou
ding, voor een nieuw Europa van de
geestelijke en economische verzoening.
Duitschland heeft gesproken. De Enten
te heeft nu het woord. En het „Neue
Wiener Tageblatt" merkt op, dat
Frankrijk en Duitschland hebben ge
toond bezield te zijn met den wil tot den
vrede en de rust, Van een zege van de
coalitie van Weimar kan niet worden
gesproken, want van de drie samenstel
Per vliegmachine
Men meldt uit Berlijn aan de Tel.:
Toen de vorige rijksdag werd ontbon
den en dus tevens de onschendbaarheid
der afgevaardigden was opgeheven heeft
de justitie de arrestatie van een aantal
communistische leden gecischt, die ver
dacht werden van een poging tot hoog
verraad. De bp trokken afgevaardigden
waren echter spoorloos verdwenen. Men
vermoedde dat zij naar het buitenland
waren gevlucht om eerst terug te kee-
ren, zoodra zij de zekerheid hadden te
zijn herkozen en dus opnieuw onschend
baar te zijn. Met allen schijnt dit intus-
schen niet het geval te zijn, want vier
dagen geleden verscheen de door de po
litie gezochte afgevaardigde Stcecker op
een vergadering van zijn partij te Neu-
Koeln. Hij richtte een paar woorden tot
het publiek en verdween weer, voor de
aanwez'gc politiemannen hem hadden
kunnen vatten. Vermoedelijk hadden zijn
geestverwanten de deuren van de zaal
gesloten. Deze werden eerst heropend
toen Stoecker weer was verdwenen.
Gisteravond hielden de Berlijnsche
communisten een laatste groote verkie
zingsvergadering in het Sportpaleis
Plotseling verschenen de t.wce eveneens
voortvluchtige afgevaardigden Ewerts en
Pfeiffer op het podium. Zli werden door
htm geestverwanten geestdriftig toege
juicht,, hielden elk een toespraak en ver
dwenen daarop weer. De voorzitter van
de vergadering, de afgevaardigde Pleclc,
richtte zich daarop spottend tot de in
de zaal aanwezige politie en zeide, dat
Ewerts en Pfeiffer per vliegmachine
naar het Sportpaleis waren gekomen en
op dezelfde wijze weet waren vertrok
ken.
Jakubowski schuldig?
Men meldt uit Berlijn nan de N. R. Ot.:
Dr. Moeller, de officier van justitie
te Neu Strelitz. publiceert een verkla
ring. waarin hij verzekert er nog steeds
van overtuigd te zUn dat de Russische
krijgsgevangene Jakubowski Inderdaad
den moord heeft gepleegd, waarvoor hij
ter dood werd veroordeeld, en dat dus
de drie gearresteerde en later weer in
vrijheid gestelde arbeiders geen mein
eed zouden hebben afgelegd.
De bladen, voo zoover zij in de on
schuld van Jakubowski geloovcn. wijzen
er op, dat dr. Moeller de drie gearres
teerden uit. de hechtenis heeft ontsla
gen terwijl van Reibrxitz, de staatsmi
lende partijen 'heeft alleen de sociaal -
democratie overwinningen behaald.
Tenslotte is het een eigenaardig ver
schijnsel, dat alleen de Duitsohe Volks
partij aan de nederlaag die het regee-
rlngsblok getroffen heeft, is ontko
men. Klaarblijkelijk hoeft de bekoring,
welke van dsn naam Stresemann uitgaat
zich hier alleen en geducht doen gelden.
P. A.
De autonomisten.
Woensdag uitspraak ver
wacht.
COLMAR, 21 Mei (V. D.) Heden heeft
de officier van justitie bij het autono-
mistenprcces zijn requisitoir beëindigd.
Hij eindigde met de woorden: „Fransche
gezworenen, de dag van den roem is
gekomen!"
De sensatie van het proces was toen,
dat hy formeel geen straf requireerde.
Na 'het requisitoir volgden de plei
dooien van de verdedigers. Het eerst
voerde het woord de advocaat Jaegle
uit Straatsburg; zy'n pleidooi werd reeds
direct aan het begin telkens door het
publiek onderbroken. Hierdoor kwam
'het zelfs tot een botsing tusschen den
verdediger en den president.
PL deed opmerken, dat de officier van
justitie met geen enkel woord heeft ge
rept van de bewijzen welke betreffende
het beweerde complot aan den dag zou
den zyn gekomen.
Advocaat Jaegle las vervolgens een
ontwerp vcor van den vorigen Franschen
gezant van Bern. Hennessy betreffende
eventueel toe te kennen autonomie; dit
ontwerp gaat veel verder dan het pro
gram dezer verdachten. Zelfs citeerde
pl. uitspraken van Clemenceau waarby
hy deed opmerken, dat in Frankrijk de
mc-eningsuiting vry is en straf rechter-
ïyk niet kan worden vervolgd.
Morgenochtend wordt het pleidooi
voortgezet; tegen Woensdag wordt de
uitspraak verwacht.
Staking van 24 uur
in Buenos-Aires.
De havenarbeiders in Buenos Aires
hebben tegen een 24-uurstaking gepro
clameerd. De stakers geloovcn dat de
beweging zioh ook tot andere bedrijven
zal uitbreiden. De politie heeft voor
zorgsmaatregelen getroffen.
Naar de Pool.'
Generaal Nobile heeft medegedeeld
dat de „Italia" spoedig naar de Noord
pool zal vertrekken, waar twee uur ge
stopt zal worden om de geleerden Marni
eren en Crojani in de gelegenheid te
stellen, het luchtschip te verlaten, ten
einde wetonschappelyke ohderzoekingen
te verlichten.
nister van Mecklenburg-Schwerin af
wezig was en thans deze verklaring heeft
gepubliceerd, voordat mog de rechteriyke
ambtenaar is aangewezen, die op ver
zoek van de regeering van Mecklenburg-
Schwerin met een niew onderzoek in
deze zaak zal worden belast. Opmerke-
lyk is overigens, dat de arbeider Bloeker
nog steeds biyft beweren, dat niet Ja
kubowski, maar de voortvluchtige August
Nogens zyn zoontje Ewald Nogens zou
hebben omgebracht.
Het geval van den Russischen krijgs
gevangene Jakubowski, die na <Len oor
log in Duitschland ais landarbeider was
gebleven en daarna ter dood is veroor
deeld en terechtgesteld wegens moord
op zyn onwettig bind, blijft in Duitsch
land de aandacht gespannen houden.
Toen eenigen tijd geleden de drie
hoofdgetuigen tegen Jakubowski, de ar
beiders Nogens. Rlöker en Kreuzfeld,
werden gearresteerd omdat er aanwij
zingen van meineed waren gerezen, heb
ben enkele bladen daaruit de wel wat
overylde slotsom getrokken dat er een
gruwelijke en onherroepeiyke dwaling
was begaan en Jakubowski onschuldig
was terechtgesteld. Later, toen de drie
verdachten weer in vrijheid gesteld wer
den. hebben die bladen aan de onpar-
tydigheid van de rechteriyke instanties
die het onderzoek hadden geleid, twyfel
geuit.
Thans heeft de advocaat-generaal te
Neu Strelitz. de hoogste rechteriyke amb
tenaar in Mecklenburg, meegedeeld, dat
het onderzoek tegen Nogens en Kreuz
feld volstrekt niets bezwarends aan het
licht heeft gebracht. Tegen Blöker be
staat echter nog eenige verdenking vam
meineed, die volgens den advocaat-ge
neraal echter zoo vaag is. dat ze ver
moedelijk onhoudbaar zal biyken.
Moordend gas in
Hamburg.
In de vrye haven In Hamburg, heeft
op de opslagterrelnen van de chemische
fabriek Hugo Stolzenberg een vreese-
'.yke ontploffing plaats gehad, die vele
slachtoffers eischte. Een tank met
phosgeen-gas is n.l. geëxplodeerd.
De Tel. meldt hieromtrent nog:
Zocara de explosie had plaats geh3d,
dreven dichte wolken van het moordende
gas langs hst Hofe-kar.aal, waar zy de
passanten en een aantal visschers, die
op het gevaar niet voorbereid waren,
verrasten. Honderden werden door de
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 cents per regel.
VROUWEN IN VERWACHTING
MN JONGE MOEDERS, bezorgt het
natuurlijke „Franzsjoscf'-bittcrwater een
geregelde maags en darmwerking. De
hoofdfiguren op het gebied der moderne
geneeswijze van vrouwenziekten hebben
hel „FranziJoseF'swater in een zeer groot
aantal gevallen zonder uitzondering snel,
betrouwbaar en pijnloos werkend bevon
den. Bij Apoth. en Drog. verkrijgbaar.
„Ueberfremdung".
Het Zwitsersche volk heeft met 347.670
tegen 132.333 stemmen de nieuwe grond
wetsbepaling ter bescherming tegen de
z.g. „Ueberfremdung" aangenomen, al
dus de Tel Volgens deze bepaling krygt
elk buitenlandsch in Zwitserland geboren
kind, wanneer de moeder Zwitsersche
is, van de geboorte af de Zwitsersche
nationaliteit. Hierdoor zullen jaarlijks
ongeveer 2000 kinderen Zwitsersche bur
gers worden.
Amanocllah in Angora.
Uit Angora wordt gemeld, dat koning
Aman Oellah aldaar is aangekomen, Hy
werd door Kemal pasja en door het
kabinet ontvangen.
Tydens zyn verblijf te Angora ver
blijft hy in het presidenlspalcis. Hem
wordt een feestmaaltyd aangeboden,
waaraan zeshonderd personen aanzit
ten.
Het B. T. A. meldt uit Angora, dat de
koning en koningin van Afghanistan de
debatten in het parlement hebben byge-
wond.
Frankrijk's en Enge
land's antwoord aan
Kellogg.
Het „Journal", dat het Britsche ant
woord op de voorstellen van den Ameri-
kaanschen staatssecretaris Kellogg in
zake een anti-corlogsverdrag bespreekt,
zegt dat de Amerikanen thans verplicht
zijn te verklaren hoe zy zich voorstel
len de veroordeeling van den oorlog met
de Monroeleer te verbinden. Zij zullen
zelf reserves moeten maken en dienten
gevolge zal er geen enkele reden meer
zyn om er niet eveneens Fransche re
serves in te lasscheü.
Vcor de „Figaro" is het antwoord vol
komen duidelijk en oprecht en zal het
«en gxooten invloed op het vervolg der
onderhandelingen hebben. De .Echo de
Paris" verklaart zich over het geheel
voldaan, doch maakt enkele reserves.
De „Oeuvre" verheugt er zich ever dat
Chamberlain als goed Europeaan heeft
gesproken.
Woldemaras de
recalcitrante.
Woldemaras, de Litausche premier, is
in Londen aangekomen. In een inter
view met Reuter verklaarde hij, dat er
.„natuurlijk geen regeling met Polen kan.
tot stand komen, zoolang de Wilna-
kwestie onopgelost blijft".
„wy spreken", zei hy, „op het oogen-
blik overeen voorloopigen mad us Vivendi
die naar den geest de resolutie van den
Volkenbond zal ten uitvoer leggen. Ik
voor my zie niet in, hoe de Wilna-
kwestie geregeld kan worden,
MASSA-ONTSLAG BIJ DE
S. H. V. TE ROTTERDAM.
WAARSCHIJNLIJK 700 MAN.
De S tee nkolen-Hand elsvereen i ging te
Rotterdam heeft in verband met de sta
king in de Duitsche Rijnvaart, aan zes
a zevenhonderd bij haar in dienst zynde
havenarbeiders voorloopig ontslag aan
gezegd.
Van de zyde der Steenkolen-Handels-
vereeniglng werd aan het Volk medege
deeld, dat momenteel by de S. H. V.
slechts een vijfde gedeelte van de hoe
veelheid kolen, welke in normale tyden
wordt aangevoerd, verwerkt wordt. Als
gevolg daarvan heeft men voor eenige
honderden arbeiders geen werk. Aan
ongeveer zes a zevenhonderd arbeiders
is, als voorloopige maatregel, medege
deeld', dat, komt er in den toestand geen
verandering, tsgen a.s. Zaterdag ontslag
zal volgen.
De S.H.V. heeft met het technisch
personeel, de bazen en krassen, onge
veer 1450 man in dienst.
NACHTDIENST VOOR
NIETS.
BIJ DE POST OP HET LOO.
Het Kamerlid Van Braambeek heeft
aan den minister van Waterstaat de
volgende vragen gesteld:
Is het waar, dat ambtenaren van
het wijk-, post- cn telegraafkantoor in
hot koninklyk Paleis Het Leo met over
plaatsing worden bedreigd, omdat zy
niet genegen zijn boven hun gewonen
normalen dagdienst zich gedurende den
nacht ter beschikking te stellen voor
eventueelen dienst aan genoemd wyk-
kantoor, welke ter beschikking-stelling
medebrengt de noodzakelykheid om den
nacht buiten het gezin door te brengen?
Acht de minister, mede in aanmerking
genomen het feit, dat het nachtverblijf
in genoemd wykkantoor voor geen en
kel gedeelte als diensttijd wordt bere
kend. het toelaatbaar om de ambtena
ren, die niet genegen zyn onverplichte
diensten te verrichten, inet overplaat
sing te bedreigen?
Is de minister niet van meening, dat
indien het P.T.T.-bedryf een doorloo-
pende bezetting van het wykkantoor
wenschelyk maakt, hierin op een andere
wyze behoort te worden voorzien dan
thans beoogd?
INBREKER TE ROTTER
DAM NEERGESCHOTEN.
OP DE VLUCHT VOOR EEN
RECHERCHEUR.
Zendagavond omstreeks kwart voor
10 zag een rechercheur van de Rotter-
damsche recherche op de Gedempte
Karnemelkshaven te Rotterdam een be
rucht inbreker, die zich daar op ver
dachte wyze ophield, meldt de N. R.
Crt De rechercheur stelde zich verdekt
op. en zog kort daarna een anderen man
welke hem later eveneens een bekend
inbreker bleek te zyn, uit een pand ko
men. De twee mannen liepen naar het
Strooveer. Daar (hield de rechercheur
beiden aan en hy gelastte hen, met hem
mee te gaan. Een van de mannen zei,1
dat zfj dat nog wel eens zouden zfen.
Beiden namen een dreigende houding
tegen den rechercheur aan, waarbij de
man. die uit het pand was gekomen,
een pakje, dat hij order den arm had
gehad, liet vallen. De rechercheur haal
de zyn revolver voor den dag en loste
ter schrik-aanjaging een schot in - de
lucht, waarop beide mannen er van door
gingen. De rechercheur riep hen toe, te
blijven staan, maar zij renden door. Hij
heelt daarop in hun richting gevuurd.
De kogel trof den man. die uit het pand
was gekomen. Deze viel, maar stond
oogenblikkelijk weer op om zyn vlucht
voort te zetten. Opnieuw schoot de re
chercheur op hem en wederom werd
de man getroffen Ook nu viel hij op
den grond en ditmaal bleef hij liggen.
De andere man wist te ontkomen.
De getroffene, die twee schotwonden
in den rug, even onder den rechter
schouder bleek te hebben, is naar het
ziekenhuis aan den Coolsingel overge
bracht. Het is de 42-jarige bootwerker
'C, F. M.
Het paikje dat hy had weggeworpen,
bleek een yzeren geldkistje te bevatten.
Dit kistje dat 50 inhield, was gestolen
uit het pand aan de Karnemelkshaven,
ten nadeele van den handelsreiziger N.
F. W. Hat kistje is in beslag genomen.
Inmiddels was de aanhouding van den
anderen inbreker verzocht en kort daar
na is het de politie gelukt dezen vluch
teling op den Schied amsohen dyk aan
te houden Dit is de 42-jarige bootwerker
P. P. B. Op hem, zoowel als op zyn ka
meraad, zyn valsche sleutels aangetrof
fen. Hy is opgesloten.
OVEREENSTEMMING IN
HET STEENDRUKKERS-.
BEDRIJF.
EEN NIEUW CONTRACT.
De onderhandelingen tusschen de
vertegenwoordigers der werkgevers en
die der werknemers in het lithogra
fisch bedrijf welke Vrijdag 18 en Za
terdag 19 Mei onder leiding van den
heer D. Zaalberg te den Haag plaats
vonden, hebben tot overeenstemming
geleid.
De loonen zyn gewijzigd vastgesteld,
terwyi de vacantie wordt gebracht
op 8 werkdagen per jaar.
Ten opzichte van de leerlingver
houding werd overeengekomen dat
het verhoudingscyfer 1 leerling op 5
gezellen behouden blijft maar dr
deze verhouding niet meer voor het
geheele bedrijf gelden zal, maar voor
elke onderneming afzonderiyk.
De contractduur is bepaald op vier
jaar, aanvangende 2 Juni tot 30
April 1932.
HET TOONEEL.
De Gebroeders Kalkoeny
biyspel in 3 bedrijven van
Gerard Nielen door Tonevo.
Onze stadgenoot Gerard Nielen
beleeft wel plezier van zyn Kalkoen
tjes. Na hun joyeuse entree, indertyd
bij van Lennep hebben de twee gebroe
ders een succesvollen tocht door het
land gemaakt en daarbij heel wat dilet
tantenclubs aangedaan. En nu zagen wij
hen Zaterdag eindelyk weer eens na
jaren by Tonevo terug, altyd nog in
de beste gezondheid en volkomen in.
De rechtbank heeft, na verhoor van
enkele getuigen, o.w. superieuren van
Dreesen, die allen verklaarden dat de
jonge man een ijverig en onkreukbaar
ambtenaar is, de twee bekaagden vrijge
sproken, zonder zich met de netelige
kwestie der indentiteit van Anastasia
in te laten. Die zal by het persproces
wel aan de orde komen en is van betee
kenis voor de beslissing aan wie de gelds
bedragen, welke wylen de tsaar bij de
Bank van Engeland had belegd, moeten
worden toegewezen.
De reis der Italia.
Men meldt uit Berlijn aan de N.E.Ct.;
Het luchtschip Italia heeft op dezen
tocht veel last van tegenwind gehad.
Tusschen Frans Jozefsland en de kust
van Siberië was het weder bovendien
zeer goed, zoodat het luchtschip wel
licht een rustige reis zal krijgen als het
den tocht naar Nioolaas H land voort
zet. De nacht van gisteren is kalm ge
weest. Het luchtschip vloog meestal vrij
laag. wegens den mist.
Toen het luchtschip Italia over Frans
Jozefland vloog, heeft men. een vlag van
'Venetië naar beneden geworpen ter
herinnering aan Franco Querini, die in
1909 deel uitmaakte van de expeditie
Bagni en toen aldaar is omgekomen.
Op een der eilanden van Nicólaas n
Lands zal het luchtschip voor anker
gaan, drie leden der expeditie zullen
worden neergelaten teneinde wetenschap
pelijke waarnemingen te doen. Al is
het wat voorbarig, men «spreekt toch al
weer over den volgenden tocht. Deze
zal worden gemaakt naar Crockerland,
dat Peary heeft meenen te hebben
waargenomen, maar waarvan men nim
mer iets heeft teruggevonden.
Blind door den bliksem.
staat om eer. voïïe zaal een heeïen avoniS
arergcnoecelijkst bezig te houden.
In dit blijspel toont Gerard Nielen
zich een opvolger van Justus van Mau-
rik. Het Ls de geest van Janus Tulp, dien
wy in de Gebroeders Kalkoen telkens
terugvinden. Dit stuk is als voor liefheb
bers geschreven. Het is alles wat ba
naal, maar het is met werkelijke too-
neèlflair in elkaar gezet, het blijspel is
hoewel nu en dan wat te gerekt
vol aardige vondsten, de dialoog is voor
de planken berekend en „doet" het goed
in de zaal. de hoofdpersonen zyn dank
bare speelrollen, in het kort: het is een
stuk, waar het succes voor liefhebbers
boven op ligt. Nielen heeft in De Ge
broeders Kalkoen meer dan in een
van zyn andere stukken getoond, voor
het tooneel ie kunnen schrijven. Uit
stekend byvooibeeld weet hy telkens
met een biyspeleffect zijn bedrijven te
sluiten, het tooneeltje met de bloemen
hoewel allerminst nieuw heeft hy
aardig te pas gebracht en de truc om
de ruikers door beide broers aan de
jarige dienstbode te laten anbied'aen, is
allergelukkigst gevonden, de liefdes
verklaringen aan Fientje door de twee
gebroeders en daarna hun beider beken
tenis aan de zuster en de oplossing met
de komst van het verloofde paar zijn
met tooneelkennis geschreven en missen
hun doel dan ook niet. Nielen had ab
soluut geen pretenties, toen hij zijn een
voudig blijspel voor liefhebbers schreef;
hij wilde enkel zyn publiek op onschul
dige wijze doen lachen en is daarin vol
komen geslaagd. De Gebroeders Kalkoen
winnen het ver van heel wat Duitsche
en Engelsche kluchten, die wy op de
planken hebben gezien.
Dat het voor dilettanten een dankbaar
speelstuk is, heeft de opvoering Zater
dagavond weer overtuigend bewezen;
Tonevo heeft met De Gebroeders Kal
koen een daverend lachsucces geoogst.
Dit succes was voornamelijk aan den
heer Pollé te danken, die in de rol
van de cholerischen Hendrik Kalkoen
een kolfje vond naar zyn hand. Je zag
dat Pollé er zelf pleizier in had en hy
w&5 dan ook heel den avond uitstekend
op clisef. Hy speelde de rol met een geen
moment verslappende levendigheid en hy
deed de zaal schateren van lachen zoo
wel met zijn uitvallen vtfn drift als in
zijn vergeefsche pogingen om het hart
van Fientje te veroveren. Het was heel
goed van Pollé.
Naast Pollé lykt het spél van de an
deren al gauw eenigszins mat. Jacob
Kalkoen moest het dan ook toy zijn broer
afleggen-, al had de heer W. van der
Have vooral in zyn buien van ver
liefdheid heel aardige momenten. Ook
de andere hoeren van die de heer
Wouda als Horstman, de huisvriend, het
beste was moesten by Pollé wel in de
schaduw blijven.
Dat de heeren allen dadelijk hl dé
war waren, zoodra zy de donkere oogen
va,n Fientje zagen, willen wij graag ge
loovcn JDe rol van Fientje kwam in het
uiterlijk niets te kort. Maar van een
meisje, dat een zaak in 6 weken tot bloei
weet te brengen en alle harten op hol
brengt, hadden wy toch wel wat meer
levendigheid, spirit en opgewektheid
mogen verwachten dan mevrouw de Vos
aan haar gaf. De opvoering zou als ge
heel erbij gewonnen hebben, wanneer
mevrouw Pollé deze rol had gespeeld.
Nielen is altyd meer op dreef als hy met
de mannen bezig is dan met de vrou
wen. Pietje en Truus zyn beiden wel
wat erg banaal geteekende figuren, zy
kregen van de dames Deken en Van
Kouteren het hun toekomende deel.
Ik schreef reeds, dat Nielen's stuk
een daverend lachsucces had. Tonevo
kan dus met alle voldoening op dezen
sluitingsavond terugzien!
J. B. SCHUIL.
l'IIIIIHIIIIIIIIÜIIIIIHIIimiIlllllllllllllllllOUIIIÜ
Welke waren de eerste
plantentuinen in
Europa?
Lorenzo de Medici, bygenaamd de
prachtlievende (144S—1492) vulde zyn
tuinen met bloemen uit het Oosten en
gaf dus het voorbeeld van een botani
sche verzameling. Dit voorbeeld werd
weldra door een groot aantal steden
nagevolgd. Ziehier de ïyst van de eerste
inrichtingen van dien aard.
Plantentuin te Florence in 1545, van
Padua in 1546, van Bologna en Pisa in
1547, van de Universiteit te Leiden
J 575—1580, Van Leipzig in denzelfden
tijd, van de 'plantkundigen te Parijs in
1597, van MontpcTler in 1598, van Gies-
sen in 1605, van Aitorf in 1625. de plan
tentuin te Parijs in 1626, van Je na in
1629, van Oxford in 1640, van Madrid
in 1655, van Upsela in 1657.
Sinds wanneer gebruiken
wij den zakdoek?
De zakdoeken waren reeks bekend by
de Grieken en de Romeinen. De zak
doek werd te Athene kapsidrotion, in
Rome sudarium genoemd. De sudarium
was een stuk linnen, die niet alleen
diende om zyn voorhoofd of te veegen,
maak ook om zyn neus te snuiten. Ze
werd gedragen, hetzü in de hand, het
zij in de ceintuur van de toga. Een
beeldhouwwerk van Farnese stelt een
Romeinsehe matrone voor, in haar hand
een zakdoek dragende.
die zijn belang begrijpt
gassen bevangen en moesten bewuste
loos weggebracht worden, vyf hunner
stierven weldra. Zestig menschen nies
ten onverwyid in de ziekenhuizen worden
opgenomen.
Het geheele terrein, dat zich tot diep
in de kom van Hamburg en de voor
steden uitstrekt, werd dermate door de
giftige gassen overgolfd, dat een paniek
zich van de bevolking meester maakte,
die den gèheelen nacht voortduurde
De menschen vluchtten in alleryi; van
30.000 hunner zijn de huizen onbewoon
baar. Ook hedenmorgen duurt de pa
niekstemming voort, doordien de wind
zóó draalt, dat de gassen elke richting
uit kunnen gaan. Het schip „Wilhelms
burg" moest ook van ligplaats verande
ren. Van alle kanten zijn reddingsbri
gades naar de plaats des onheils gesneld
De Riiksweer-troepen ontruimden ter
stond het geheele bedreigde district, ter
wijl ook politie en brandweer krachtig
assistentie verleenen. Alle .te Hamburg
aanwezige melk is voor de slachtoffers
gerequireerd. De autoriteiten te Berlyn
hebben per vliegtuig gasmaskers ge
stuurd.
United Press meldt nader, dat onge
veer honderd personen, die slachtoffers
van de gifgassenzyn geworden, in de
ziekenhuizen in gevaar verkeeren. Men
gelooft dat de geheele wyk Weddel ont
ruimd zal moeten worden.
Phosgeengas of chloorkooloxyde
(OOC1 2) is een uiterst gevaarlijk stik
gas, dat in de chemische industrie vcor
verschillende doeleinden gebruikt wordt.
't Voorrecht der kroost
rijke gezinnen.
In de Parysche tuinwyk Cachan
woont een groot aantal arbeidsgezinnen
met talrijke kinderen, die met uitzet
ting werden bedreigd, daar zij htm be
lastingschuld niet konden voldoen, zy
waren echter niet bereid goedschiks te
vertrekken en verklaarden dat zy zich
.met geweld zouden verzetten.
Doch zooals men weet hebben de
Fransche autoriteiten een zwak voor fa
milies met veel kinderen welke nu een
maal niet zoo talrijk zyn in de republiek.
Vandaar dat zy zich buitengewoon toe
gevend hebben getoond en na grondig
onderzoek der financieele omstandighe
den 92 dezer families voorloopig van
het betalen van alle belasting hebben
vrijgesteld. Omdat kroost-rykc gezinnen
nu eenmaal voorrechten verdienen!
(Hbld.y
Grootvorstin of boerin?
Eenigen tijd geleden hebben wy gewag
gemaakt van een prooes tusschen de
Nachtausga.be van den Lokal Anzeiger
en de T&gliche Rundschau over de vraag
vraag of de vrouw die zich uitgeeft voor
grootvorstin Anastasia van Rusland, de
jongste dochter van den vermoorden
•tsaar, die aan het bloedbad te Jekate-
rinbm'g zou zyn ontkomen, werkelijk
recht heeft op dien staat. De beeld-
houweres v. RathleffKeilmann had in
de Nachtausgabe twee artikelen ge
schreven, om de juistheid der bewering
aan te toonen, welke artikelen op den
voet werden gevolgd door twee andere,
waarin een redactielid het tegenover
gestelde betoogde.
Mevr. Rathleff antwoordde hier weer
o") in de Tagliche Rundschau en verklaar
de dat de journalist va.n de Nachtaus
gabe door een der -vroegere regeerende
vorsten was omgekocht.
De journalist liet dit niet op zich
zitten en klaagde mevr. Rathleff aan
wegens omkooping van een ambtenaar,
die haar by het onderzoek naar de
identiteit van Anastasia had geholpen.
Ook dien ambtenaar zelf klaagde liy
aan.
Ditproces nu, aldus de N.R.C.. een
voorspel van dat tusschen de twee bla
den, heeft eergisteren te Berlijn ge
diend.
De ambtenaar, die zich zou hebben
laten omkoopsn, bleek de assistent by
de recherche Ernst Dreesen te zyn. Hij
erkende Rathleff by het onderzoek te
hébben geholpen, doch daarvoor 'geener
lei belooning te hebben gekregen. Hy
had het gedaan omdat de zaak hem
sterk interesseerde en hy hoopte het
geheimzinnige geval te kunnen ophelde
ren. Dit tte meer omdat Anastasia in
dertyd van het presidium van politie
een pas heeft gekregen waarop zy
grootvorstin van Rusland, geboren te
Tsarskoje Selo. werd genoemd. Hy had
als vaststaande aangenomen dat het
hoofd der politie over deugdelijke ge
gevens beschikte, die het althans zeer
waarschijnlijk maakten dat de vrouw
van hoogs geboorte was en niet, zooals
de journalist van de Nachtausgabe vol
hield, de PoolscW boerendeern Franzesca
SJaikofskl, die al een paar jaar spoor
loos verdwenen is. Het eene gerucht wil
dit zy by een vechtpartij in Beriyn is
doodgeslagen, het andere dat zy een der
slachtoffers van den grootmoordenaar
Grossmanu is geweest.
Te Hackney (Londen) is een bus
conducteur door den bliksem blind ge
worden. De bliksem trof den Tadiator,
tcrwyl de bus by een halte stilstond. Een
voorbyganger hoorde den kreet: „ik ben
blind!" en vond den conducteur lang
uit op den grond vóór zyn zitbank, alsof
hy getroffen was. De conducteur ge
raakte bewusteloos en moest naar ho'
ziekenhuis werden overgebracht. He:
merkwaardige is dat de bus zelf geen
teekenen van beschadiging vertoonde en
dat geen passagier werden
Adverteert in
