HEMEL
SCHIP
DE
RAKETEN MOTOR
STOUTMOEDIGE
FANTASIEËN
HAARLEM'S DAGBLAD
DONDERDAG 19 JULI 1928
DERDE BLAD
Max Valier, de uitvinder, die initiatief nam tot het gebruik van de
Raket als motor voor voertuigen te land en voor vliegtuigen, beschrijft
hieronder het principe van zijn vinding, die gezien het aanvankelijk
succes met von Opel's raketen-auto, xvel eens toekomst zou kunnen
hébben. Al zal het hemelschip wellicht altijd een fantasie blijven, het
transatlantisch verkeer zou door middel van het raketenvliegtuigzij
het op bescheidener voet dan hieronder wordt voorgesteld, toch wél
een snelle ontwikkeling kunnen nemen. Overigens laten ivij de fanta
sieën die hier worden beschreven voor rekening van dengeen die ze
uitgedacht heeft.
Zoolang als de menschelyke geest
aan het werk is om de natuur te
onderwerpen, zoolang hebben de
mannen der techniek er naar gestreefd
om steeds grootere krachten de baas te
Worden in den vorm van gigantische
machines, die in den loop der tijden
omgekeerd evenredig aan hun capaci
teiten ook weer steeds kleiner werden;
want de economist stelt onvermurwbaar,
zijn staathuishoudkundige eischen van
plaats tUd en ruimte.
Pharao's konden door middel van
honderd duizenden slaven, gansche
kudden trekdieren, honderden olifanten,
pyramides en tempels bouwen die nu nog
De overgangsvorm, 't Geheel metalen vliegtuig met hoofdmotor, propeller
en twee hulp „raketen",
bewondering afdwingen. Maar zou het
ooit mogelijk zijn om op deze manier
een vliegtuig in beweging te krijgen?
Het antwoord ligt voor de hand Hier
moeten op andere wijzen even groote
neen grootere moeilijkheden overwon
nen worden.
Welk een grootsche overwinning is
het niet geweest toen men er in slaagde
te vilegen met een machine die zwaar
der was dan de lucht. Op 't oogenblik
varieeren de snelheidsrecords van auto
mobielen en vliegtuigen tusschen 300 en
500 kilometer in het uur. Een schitte
rende evolutie. Maar ook deze getallen
bevredigen ons niet meer. Het verlan
gen van eerzuchtige mannen der tech
nische wetenschap is gericht op een
snelheid die den afstand New York
Berlijn in betrekkelijk weinig minuten
overwint. Vlugger dan dag en nacht
willen wij den aardbol rondsuizen.
's Middags startenen den morgen
die ons eenige uren van te voren ver
liet weer inhalen.Een fantastische
stoutmoedige gedachtengang. En reeds
dringt zich onweerstaanbaar een andere
wensch aan ons op, opwindender en nog
fantastischer: Om den ban van de
aardbol te ontvluchten en tot andere
planeten door te dringen.
Wij weten heel goed dat het niet mo
gelijk is om met de vervoermiddelen die
ons thans ten dienste staan, dit doel te
bereiken. Op den aardbodem en in
hoogere sferen, tot 10.000 meter toe, die
door den mensch bevaren zijn, is het
niet mogelijk met de huidige verkeers
middelen veel grootere snelheiden te be
reiken, dan die de records aanwijzen. En
nog hooger dan tienduizend meter, waar
de lucht steeds dunner wordt zijn onze
vliegmachines in 't geheel niet te ge
bruiken.
Onze landvoertuigen bewegen zich
voort dank zij de wrijving die ontstaat
tusschen het loopvlak der wielen en
den bodem. Maar bij onze stoomschepen
en bij de vliegtuigen ligt een ander
principe aan de voortbeweging ten
grondslag. Want alleen reeds omdat de
schroef van het schip het water dat in
Op deze afbeelding is de Raketen- stilstand is rhythmisch terugslingert
oven stervormig gebouwd, rondom ontstaat die kracht die de boot naar
de hoofdas. Theoretisch zou een voren stuwt. En dezelfde idee is de ba-
dergelijk „luchtschip" een eindsnél- sis van de voortbeweging van het vlieg-
heid van 10.000 M. per sec. bereiken. tui8- Bovendien ontstaat een druk naar
MAX VALIER.
boven gericht, veroorzaakt door de
draagvlakken omdat de lucht die daar
langs stroomt, een nederwaartsche af
buiging ondeirgaat. Het starten van een
watervliegtuig bewijst verder dat men
met een propeller een lichaam in den
vorm van een boot door het water trek
ken kan. Hier demonstreert zich dus
weer het zelfde grondbeginsel: een
massa, wordt met kracht in achter-
waartsche richting geslingerd, waardoor
het voertuig vooruit gedrukt wordt.
Evenzoo is het begrijpelijk dat een in
een luchtledig afgeschoten geweer de
Heeft het „Raketenschip" daarente
gen door een voortdurende bespoediging
van de opstijgingssnelheid. een voort
durend verhoogen van het tempo dus.
reeds die snelheid bereikt, die gelijk
staat, aan de snelheid waarmee de
vuurstraal uit de „uitlaten" schiet, dan
is de graad van arbeid op dat moment
al tot 100 pCt. gestegen. En dit getal kan
zelfs nog grooter worden, omdat de, bij
nog iets hoogere snelheid verbranden
de voortdrijvingsmiddelen. niet alleen
hun chemische verbrandingssnelheid le
veren, maar ook van de (hun begelei-
Geheel metalen raketen vliegtuig,
matige verwarming en verlichting.
daarin ontbrandende kogel wegslingert.
In het luchtledig speelt zich dus het
zelfde geval af als wat in de vrije lucht
gebeurt. Want het kanon stoot den ko
gel niet met behulp van de lucht weg
en de vuurpijl stijgt niet omdat
hy op de lucht steunt, doch in
beide gevallen Is het de „massa" die in
het instrument geborgen was en die
plotseling uitgestooten werd, die de be
weging veroorzaakte. Hieruit volgt nu ook
dat de Rake te 1) een motor is die on
afhankelijk van de materie die haar om
geeft dus ook in een luchtledige
ruimte, in staat is om te arbeiden, en
voorwaarts te snellen.
Theoretisch is de „Rakete" dus reeds
het middel, om de hoogere hemelstreken
mee te bevaren. De practijk stelt echte:
nog eenige zware eischen.
Als wij de formules, die de arbeid van
de „Rakete" mathematisch weergeven
eens nader bekijken, zien wij dat de
„Rakete" als motor alleen te gebruiken
is voor plotselinge fabelachtige snel
heden, of wel voor het in stand hou
den, van zeer hooge, gelijkmatige snel
heden. Snelheden, die onze motoren by
lange na niet bewerkstelligen kunnen
die wij echter juist noodig hebben, om
onze wenschen te verwezenlijken die
wij in den aanhef van dit artikel heb
ben durven uitspreken. Nooit zou een
..Raketenluchtschip" op een hoogte van
1000 tot zes duizend meter met een
snelheid van 180 tot 300 kilometer per
uur kunnen vliegen, want by een der
gelijke geringe snelheid van 50100
meter-seconden zou de graad van
arbeid van de „raketen motor" een bij
zonder ongunstige zijn en nauwelijks
VA tot 2 pCt. van de Chemische ener
gie op de gebruikte voortdrijvingsmid
delen bedragen.
Hermetisch gesloten romp. Kunst-
Voorzien van 6 raketen-motoren.
dende, door vroeger verbrande voortdrij
vingsmiddelen verkregen) kinetische
energie van het in beweging zijnde
luchtschip zelf, weer een deel meer op
leveren. Een nauwkeurige berekening
toont aan. dat van de start uit den
rusttoestand af, tot aan de hoogste
eindsnelheid als gunstigste arbeidsgraad
52 pCt. beeikt kan worden, als deze
eindsnelheid 1,52 maal zoo groot is als
de snelheid waarmee de exploiteerende
gassen de „rakete" verlaten. Dit is dus
gunstiger uitkomst dan bij onze tegen
woordige motoren, geheel afgezien ech
ter van de mogelijkheid om met de Ra-
ketenmotorc vliegsnelheden te bereiken
van 4000 tot 10 000 kilometer in het uur.
welke laatste noodig zijn, om een li
chaam aan de aantrekkingskracht van
de aarde te ontrukken en het op te
stuwen naar de maan.
Theoretisch Is het probleem opgelost.
Hoe moet de Raket en motor er echter
uitzien? Gewone kruidlading is onbruik
baar. De geheele lading zou onmidel-
lijk tegelijk explodeeren en de verbran
ding zou niet voldoende regelbaar zijn
en voorts zijn zelfs de beste nitrocellu
lose verbindingen nog te zwak om de
vereischte snelheid te bewerkstelligen.
Daarboven bieden de tegenwoordig be
kende vloeibare stoffen veel voordeelen
In de eerste plaats zijn zij principieel
krachtiger, bezitten tot 3870 caloriëen
energie in een kilogram, hetgeen over
eenkomt (theoretisch) met een maxi
maal snelheid van 5600 meter per se
conde. Verder echter bieden zij de mo
gelijkheid dat zij dermate in explosie
ruimte kunnen worden opgeborgen, dat
zij in volle capaciteit gebruikt kunnen
worden. Op dezelfde manier ongeveer,
waarop bij onze benzinemotor het „top
punt van efficiency" bereikt wordt met
het mengsel benzinedamp-lucht, zonder
dat de vlam In de benzinetank terug
slaat. Toch zal de „Raketen motor" zich
in een wezenlijk verschil van de benzine
motor onderscheiden. Immers de ..Ra
keten motor" moet op voortdurende
continue explosies ingericht zijn. Bij de
benzinemotor is dit niet het gevaL
Daarom moet in de plaats van den
vergasser by de benzine motor de onder
hoogdruk arbeidende sproeier van het
vloeibaar, door de pompen aangevoerde
voortdrijvingsmiddel aangebracht wor
den.
De geweldig hooge temperaturen en
de ontzaglijke druk, die tot nu slechts
in onderdeelen van seconden optraden
en via de betrekkelijk en naar verhou
ding, vrij lange „paden" door de mo
tor, weer opgeheven worden, zijn bU de
raketen motor niet toppunten, die een
moment duren, doch blijvende factoren.
De technische overheersching op deze
factoren is nog een probleem, moet nog
gevonden worden. Daar staat tegenover
dat de Raketen motor absoluut, bere
kend naar gewichtseenheden. meer
presteert dan een benzine motor van
gelijken omvang. Het zou wellicht nie*
moeilijk zijn om uit de eerste, per kilo
gram machincgewicht. 25--50 P.K. te
halen. Dat dit waarachtig geen utopi
sche getallen zijn, hebben ons geschut
en onze geweren toch wel bewezen, die
op het oogenblik van afschieten, wel
150tot 1000 P.K. vertegenwoordigd
hebben.
De Raketenmotor staat dus wat dat
aangaat, op een lijn met de verdere
ontwikkeling van de krachtinstallaties
van hoogspanningsinrichtingen, omdat
hy met de P.K. getallen. dóór begint,
waar de huidige explosie-benzine motor,
het niet verder brengen kan. Bovendien
bevindt het eigenlijke terrein van ont
wikkeling zich nog op veel en veel hooger
prestatie gebied.
Om de motor der toekomst verder ie
ontwikkelen, dan tot waar men nu ge
komen is. zal men zich moeten toe
leggen op het zoeken van het geschikte
„stook"materiaal dat de gewenschte
energie bevat, van het geschikte bouw
materiaal dat alle factoren, die natuur
lijk enorme krachten op het omhulse
zullen uitoefenen, zal kunnen weerstaan
Verder is het nog de groote vraag
welken vorm men aan het „hemelschip
zal geven. Immers daarby moet mei-
het er op aansturen alles te offeren aar.
de verhooging van de totaalsnelheid
Als men dus eerst ln de laboratoria al
deze moeiiykheden heelt overwonnen
dan kan men aan de practische uitvoe
ring beginnen. De toekomst zal ons dar
leeren of en in hoeverre de raketen mo
tor zich in den vorm van hoog- en snel-
vlieger zal kunnen handhaven. De toe
komst zal ons leeren of het raketen
vliegtuig met draag-,'lakken, op eer
hoogte van 50—100 K.M. en met eer
snelheid van 5000—20000 K.M. per uu
zyn bruikbaarheid op een traject als
Berlijn—New York bewijzen zal. En ook
zal de toekomst ons leeren of het ideale
lucht vervoermiddel een hemelschip kan
zijn. dat ons honderdduizenden kilome
ters ver van moeder aarde kan bengen.
De eerste schrede is felteiyk al gedaan
met de Raketen auto. Thans ls men be
zig het raketen vliegtuig te beproeven.
Men begon te vliegen, toen de gebroe
ders Wright in 1903 met hun motor
draakje een sprong van eer.ige meters
gingen doen. 5 October 19C5 vlogen zU
reeds rondom hun vliegveld, op 30 maal
grootere hoogte. Nadat zy in 1904
vluchten van 2040 K M. hadden ge
maakt. En thans. Lindbergh! Cham-
berlin! Koehl! Wilkins! Zoo zal het ook
met het raketen vliegtuig gaan. Als cr
eerst maar één mensch in geslaagd zal
zyn om voor een groote vlucht te star
ten. met een raketen vliegtuig, dan zal
dit machinetype zeker óók zyn weg vin
den evenzeer als de explosiemotor zOn
weg gevonden heeft. Dat mogen zU be
denken. die onze fantasicén,nog al-
tyd voor utopieén durven uitmaken. Het
Hemelschip zal zeker komen, omdat het
moet komen.immers eens zal de
aarde te klein voor de menschen zyn
MAX VALIER.
1) Een „raket" is in het Duitsch zoo
wel als ln het Hollandsch een vuurpyi.
wy hebben het woord ln dit artikel on
vertaald gelaten.
Dwarsdoorsnede door den oven.
Men ziet het buizensystecm waardoor
de „brandstof' xoordt toegevoerd, de
mimte waar de stoffen explodee
ren, de uitlaten en de koelhuizen.
Raieeten-vliegtuig voor transatlantisch verkeer. Met een dergelijk lucht
schip zou op 50 K.M. hoogte een snelheid van 7200 K.M. per uur
ontwikkeld kunnen worden. De afstand BerlijnNew-'York zou er
mee in 90 minuten kunnen worden afgelegd.
Het raketenvliegtuig boven Mars. De phantasie van den teekenaar stelt
zich voor dat de oppervlakte van Mars voor een deel bedekt is met
Zonnekrachtmachines, en Marsmenschen, zooals op het plaatje wor
den afgebeeld.
Nog een fantasie van Max Valier. Een schip om er het
heelal mee ie doorkruisen, van reusachtigcn omvang, dat hon
derden reizigers zou- kunnen vervoeren en meer dan 100
K.M. in de seconde snelheid zou kunnen bereiken.
Het schot in het oneindigeHet vertrek van een raketenschip.
Een fantastische voorstelling van Max Valier.
