Cadum
Zeep
FLITSEN
Een èezoiïde huid
VImsikIs KMen
HAARLEM'S DAGBLAD DINSDAG 18 SEPT. 1928
STADSNIEUWS
NEDERLANDSCH FABRIKAAT
Algemeene vergadering.
Heden, Dinsdag hield de Vereeniging
.JNederlandsch Fabrikaat" haar Jaar-
HJksche algemeene vergadering in café-
restaurant Brinkmann. onder leiding van
haren voorzitter, Ir. J. van Dussel-
d o r p.
Openingsrede.
De voorzitter sprak een uitvoerige
openingsrede uit, waarin hij te velde
trok tegen het praeadvies van Prof.
Mr. Dr. H. W. C. Bordewijk aam het be
stuur van den Vrijheidsbond over ,.De
werkloosheid en haar bestrijding". Prof.
Bordewijk heeft in dit praeadvies het
streven derVereenlging „Nederlandsch
Fabrikaat" bestreden en de conclusie
gesteld: dat de voorkeur voor Neder
land sche fabrikaat bij gelijke kosten de
■werkloosheid vergroot.
Deze theorie vond in de algemeene
vergadering van den Vrijheidsbond reeds
allerwege bestrijding, o.m. van Mr. Cort
van der Linden, die de uitspraak van
Prof. Bordewijk treurig noemde en diens
conclusie onjuist.
Ir. van Dusseldorp noemde haar bo
vendien ongerijmd en in strijd met het
gezond verstand. De theorie waarvan
Prof. Bordewijk uitgaat, is juist, maar
die theorie is niet toepasselijk op don
tegenwoordigen wereldtoestand en op
den toestand die thans in Nederland
heerscht-
Professor Bordewijk denkt zich voor
de ontwikkeling van zijn theorie een toe
stand. waarbij over de geheele wereld
vrij kan worden in- en uitgevoerd. Bij
dien toestand zullen de goederen worden
voortgebracht, waar dit het goedkoopst
mogelijk is, zullen kapitaal en werkkrach
ten zonder over holds b e lemmerin gen zich
vrij bewegen naai* de plaats waar zij het
vruchtbaarst werkzaam kunnen zijn. Er
zal op de goedkoopste plaats worden ge
produceerd en ieder zal voor zijn arbeids
belooning een maximum goederen kun
nen verkrijgen. Kapitaal en arbeid zul
len zich met ongehinderde snelheid aan
passen en verplaatsen, aldus waarbor
gende de minst mogelijke kapitaals ver
spilling en het minimum van werkloos
heid. Er is dan dus een toestand van
vrij railverkeer.
f Nu komt er, in den gedachtengang
van Prof. Bordewijk, een zekere Ver
eeniging Nederlandsch Fabrikaat, die tot
de Nederlanders zegt: „Gij betrekt uw
fietsen uit het buitenland, maar die kun
nen hier tot denzelfden prijs of mis
schien wel goedkooper gemaakt worden;
ge doet uw land dus nadeel, als ge ze
niet zelf maakt".
Tot die hypothetische Vereeniging Ne
derlandsch Fabrikaat zegt Prof. Borde
wijk nu: ..Uw raad is verkeerd; want de
menschen die gij fietsen wilt laten ma
ken. maken nu electrische kabels of
gloeilampen en verdienen daarmee meer,
want in volle vrijheid zijn zij electri-
ciens en lampeimakers geworden. Ge
•wilit hen nu dien voordeeligen arbeid
doen neerleggen om minder gewensch-
ten en minder profytelyken arbeid te
gaan verrichten".
Nu is een theorie slechts van toepas
sing Indien de omstandigheden, die de
theorie als bestaand veronderstelde, aan.
wezig zijn. En dat is hier niet het ge-
iral.
Ten eerste zijn er in Nederland zeer
veel werkloozen en wanneer die werk-
loozen fietsen of andere artikelen ma
ken inplaats vatn werkloos te zijn, is hun
verdienste zuivere winst, want hun werk
kracht wordt niet aan een ander bedrijf
onttrokken.
In de tweede plaats heeft Nederland
thans niet de industrie, die er van na
ture het goedkoopst kan worden uitge
oefend, want elke buitenlandsche be
schermende maatregel heeft de strekking
de Nederlandsche industrie uit haar na
tuurlijke baan te verdrijven.
Had Nederland geen zwak bescher
mend tarief, (het heft 8 pet. van fabri
katen) dan zou voor Nederland nog
sterker gelden, dat er niet voortgebracht
werd wat er het goedkoopst kan worden
gemaakt en zou de aard en omvang van
cc voortbrenging in Nederland ln nog
grooter mate dan thans bepaald worden
door maatregelen van het buitenland en
Biict door haar natuurlijke voordeelen.
Spr. eindigde met de volgende con
clusie:
Zoolang het buitenland door hoogo
a-echten onze producten weert en zoo
lang daardoor te onzent werkloosheid
Qicerscht, zoolang zal het streven onzer
Vereonlging niet alleen de werkloosheid
verminderen, maar zal het tevens de
Nederlandsche voortbrenging houden in,
en terugvoeren tot haar natuurlijke,
haar meest profijtelijke baan.
Jaarverslag, secretaris.
Aan het verslag van den algemeen
secretaris-panningmecster, den heer H.
F. R. Snoek van de werkzaamheden
der Vereeniging van 1 Januari tot 1
September 1928 is het volgende ontleend.
Het aantal leden is belangrijk toege^
nomen zoodat tot heden het inkomen
aan contributies vergeleken met het
totale jaar 1927 werd verhoogd met
1015.
De Industrieele Voorlichtingsdienst,
verbonden aan het secretariaat, behan
delde in 1927 voor export 400 vragen;
thans heeft voor het loopende Jaar dit
getal reeds de 500 overschreden.
Het orgaan dei- vereeniging blijft in
een behoefte voorzien; ook het Tijd
schrift „Ned. Fabrikaat in Ned. Oost
en West-Indië" bewijst uitmuntende
diensten.
De industrieele Filmafdeeling heeft
zich ook in 1928 krachtig ontwikkeld.
Het filmmateriaal is thans 26.625 meter.
De films trekken steeds meer belang
stelling. Hetzelfde kan worden gezegd
van het controlemerk der vereeniging,
al moet de belangstelling hiervoor nog
algemeener worden.
Het verslag eindigt met een lijst van
middelen waarmede het bestuur steeds
tracht het doel der vereeniging te be
vorderen en met een beroep op de voort
durende en krachtige medewerking van
onze landgenooten.
Rede Ir. De Cock Buning.
Ir. W. de Cock Buning hield ver
volgens een voordracht over het onder
werp: „Het Nederlandsch belang bij Su
riname".
Spr. begon met het een en ander mede
te deelen uit den goedereninvoer in Su
riname.
Van de ruim 9 millioen gulden aan
goederen, welke hun weg vindien op de
Surinaamsche markt, (voor Oost-Indië is
dit bedrag 900.000.000) bestaan onge
veer 2 1/4 miilioen uit eetwaren, waar
van ruim 650.000 aar. meel. 450.000
aan gezouten visch en 400.000 aan ge
pekeld vleesch en spek, welke artikelen
uitsluitend door de Ver. Staten worden
geleverd.
Wat van Nederlandsch fabrikaat daar
heen gaat bestaat uit aardappelen-, gra
nen en peulvruchten, uien, eetbare oliën,
biscuits, koek en suikerwerken, conser
ven, hammen, alles te za-men tot een to
taal bedrag van 300.000, terwijl aan
boter alleen door Nederland wordt in
gevoerd eveneens voor een waarde van
300.000 en aan kaas voor een waarde
van ruim 100.000.
Dan volgen aan belangrijkheid de ma
nufacturen -ter waarde van ruim 1 1,-2
millioen, waarvan Nederland voor 6 ton
ivoert of 40 pet., terwijl Engeland en
Amerika voor de rest zorgen en hierop
volgen de machinerieën, werktuigen en
metalen ter waarde van 1 1/4 millioen,
waarvan de Ver. Staten 35 pet. leveren
en Nederland ter waarde van 450.000.
Met deze drie groepen komt de invoer
van Neaerland al op een waarde van
1.750.000. Tellen wij hierbij den invoer
van Nederlandsche tabak en sigaren tot
een bedrag van- bijna 500.000, van bier,
gedistilleerd en andere dranken voor
300.000, dan hebben wij bijna alle ar
tikelen gehad waarvan de invoerwaarde
meer dan een ton bedraagt.
De totaalinvoer uit Nederland be
draagt ongeveer 4.000.000, zoodat 1 1/2
millioen overblijft voor de vele ver-
bruiksartikelen, welke een Europeesche
gemeenschap in de troepen noodig heeft.
De kolonie heeft geen. groote koop
kracht en zal die ook voorloopig wel niet
krijgen; het aantal inwoners is te ge
ring. De weinige import die er is, is bo
vendien sterk verdeeld omdat elke win
kelier in Paramaribo tevens importeur
is.
Menig Nederlandsch fabrikant is dus
niet bijzonder gesteld op Surinaamsche
orders.
De belangrijkste handelsorganisatie in
Suriname is de mercantiele afdeeling
van de Moravische Broedergemeente, de
z.g. Hernhutters, die haar wedergade in
geen ander land heeft en bekend staat
als Kersten en Co.
Met de uitvoercijfers is het niet veel
beter gesteld dan met die betreffende
den invoer.
In 1911 had de uitvoer een waarde
van 9.200.000 in 1925 van 9.900.000.
In 1926 zakte dit cijfer w-eer Ln tot
7.700.000 om in 1927 volgens geruchten
te stijgen tot over de 11.000.000, dank
zij de ngoeden koffieoogst en de bevredi
gende prijzen voor dit product. En ook
hier, juist als by den invoer, ups en
downs, die niet wijzen op een gestadigen
vooruitgang, maar op een voortdurende
strijd om het hoofd boven water te
houden.
Ook de bevolkingscijfers maken den
zelfden trcosteloozen indruk.
In de laatste 12 jaar steeg de bevol
king met ongeveer 22000 zielen of nog
geen 2000 per jaar, niettegenstaande den
geregelden aanvoer van Javaansche
contractkoelies. Het meest verontrustend
zijn echter de bijdragen, welke elk jaar
acor Nederland in de Surinaamsche
schatkist gestort moeten worden cm de
tekorten te dekken.
Sedert 1865 zijn die tekorten bijna niet
van de lucht geweest. Bedroeg het te
kort aanvankelijk slechts enkele tonnen,
omstreeks 1910 was de subsidie al ge
stegen tot bijna 1 millioen en thans moe
ten jaarlijks 2 1/2 a 3 millioen gulden
worden bijgepast, zonder vooruitzicht op
blijvende verbetering. Totaal zijn reeds
60.000.000 in dezen bodemloozen put
verdwenen, zonder dat iets bereikt is.
Is de toestand van Suriname dan zóó
hopeloos?
Ja, indien het Nederlandsch Opper
bestuur blijft volharden in haar politiek
van berusting, bezuiniging en afwach
ting.
Neen. indien het Nederlandsche volk
zich eindelijk bewust wordt van zijn
plicht om dat verwaarloosde deel van
zijn Rijk tot een bloeiend gewest te ma
ken.
Het Surinaamsche vraagstuk is hoofd
zakelijk een bevolkingsvraagstuk. E
mot kapitaal zijn, om er landbouwonder
nemingen te vestigen en er is een nij
vere bevolking noodig van minstens
400.000 a 500.000 zielen.
Toch heeft de Ondememersraad te
recht als zijn meening te kennen gege
ven dat een wederopbloei van den groo-
ten landbouw op zichzelf niet voldoende
zal zijn om den toestand gezond te ma
ken. Daarvoor is noodig een doelbewus
te en krachtig geleide organisatie.
En daar durft onze Regeering niet
aan.
Spr. voor zich verwacht sucoes van
kolonisatie door vrije Javaansche land
bouwers. In ieder geval zal elk koloni
satiesysteem tientallen millioenen gul
dens kosten.
Toch zal zulk een offer moeten ge
bracht worden. Tot nu -toe is in Su-
name slechts klein werk gedaan.
Behalve invoer van arbeidskrachten
uit overbevolkt Oost-Indië zal noodig
zijn aanleg van groote zoetwaterkanal-en.
Dan zal irrigatie van den voor rijstcul
tuur zoo bij uitstek geschikten bcdem
mogelijk zijn. Niet alleen voor rijst-
maar ook voor suikercultuur is de bodem
geschikt. En dan koffie. Liberia-koffie!
De hoop van Suriname! Thans voldoet
de qualsteit nog niet aan hooge eischen,
maar daarin zal wel verbetering komen.
Er is ook nog andere bodemrijkdom,
bijvoorbeeld kostbare houtsoorten; ook
de mijnbouw moet onder de mogelijkhe
den worden genoemd.
Dit erfdeel onzer vaderen, zoo eindig
de spr., bewoond door H-ollandsch spre
kende Creolen lean een toevlucht worden
voor hen die in het overbevolkte Moe
derland geen bestaan meer kunnen vin
den. Maar dit zal dan alleen mogelijk
zijn als Nederlamd's onverschilligheid en
kleinmoedigheid plaats maakt voor den
wil om offers te brengen of liever om
kapitaal te steken in een gezonde onder
neming.
OPENLUCHTCONCERT
Programma voor 't Openlucht con
cert op Woensdag 19 September 1928, in
het Kleverpark (Santpoorterstraat
Westzijde) door het Haarlemsch Tram
fanfare Corps.
1. Tout Charmé Pos. Redoublé,
A. Delbeco
-2. La Dimanche aux Champs
Ouverture, L. E. Rugers
3. Cortege des Muzes Marche
Triomphale. L. Lounot
4. Zelpha Fantasie, G. Cademer
5. Juanita Grande Valse de concert,
Jos. Bauwens
fi.Braxelles LUle Pos Redoublé.
Louis Vermeulen
7. Esperia Ouverture, R. de Soutea
8. La jolie Flamendfe Granat Valse
Concert, Jos. Bouman
9. La fille du Régiment Fantasie,
Jos. Kessels
10. Marche Finale.
't Volgende concert zal Woensdag 26
September a.s. cp het Pretoriapleln ge
geven worden.
PERSONALIA.
De nagenoemöe gediplomeerden der
Middelbaar Technische School te Haar
lem zijn geplaatst in de volgende betrek
kingen:
Afdeeling Bouwkunde: W A. Couzij
als teekenaar bij Publieke Werken, Am
sterdam; Tj. Molenaar als opzichter bij
Openbare Werken te Amsterdam.
Afdeeling Weg- en Waterbouwkunde:
W. van den Burg als waterbouwkundige
bij den Rijkswaterstaat, arr. Alkmaar.
Afdeeling Werktuigbouwkunde: A. C.
Arends als employé bij de Suikerfabriek
Kemanglen te Slawi (Tegal) Java; P. E.
Hutte als constructeur bij de Haarl. Ma
chinefabriek, v.h. Gebrs. Figée; J. Smo-
lenaars als werktuigbouwkundige by de
N.V. Van Heekeren Co. voor hun cul-
tuurondernemir.gen op Sumatra:
Afdeeling ElectrotechnkkH. van
Borselen als techmcus bij The Kodowa
Refrigerator Cy. te 's-Graveniiage.
VAN HAARLEM'S DAGBLAD No. 1297
DE WERELD OP HAAR ERGST
Portret van een huisvader die zijn eigen bed op
maakt als zijn vrouw een paar dagen uit de stad is.
(Nadruk verboden)
NATUURHISTORISCHE VEREENI
GING
Zondag hield de aideeling Haarlem
der Natuurhistorische Vereeniging een
excursie naar Gooilust. het buiten van
den heer Blaauw te 's-Graveland, en
naar de heide nabij Hilversum. Genoem
de buitenplaats, waar vele exotische
planten en dieren in harmonie zijn sa
ven gebracht, verdient zeker de aan
dacht van lederen natuurliefhebber.
Menigmaal stonden de excursisten in
bewondering te kijken, nu eens naar de
es, die in vollen galop kwamen aan
rennen, dan weer naar eenige bisons, die
od een met bosch omrande weide rustig
stonden te grazen. Zoo zag men verder
het wilde paard, de lama. struisvogels
met jongen.
De Australische telegraafvcgel, zyn
natuur getrouw, had in 't bosch een
heuvel gemaakt van dennennaalden,
waarin de eieren gelegd worden, die dcor
den broei der bladen moeten uitkomen,
hetgeen hier echter niet gelukt is.
By een vijver, waar de zon door de
boomen het water plaatselijk verlichtte,
zag men op deze lichte plekken duizen
den daphnïa's (watervlooien) en het
was een aardig gezicht hoe deze juist
verschillende palingen naar de opper
vlakte lokten. Even verder kwamen twee
trompetzwanen met hun nog grijze
jongen en maakten het eigenaardige,
met bewegingen der hals gepaard gaan
de geluid, waaraan zij hun naam dan
ken.
Vervolgens leidde de weg naar een
idyllisch moerassige vallei, riik aan co
niferen, wolfsklauwen, Amerikaansehe
bosch en veenbes, fijn haarmos. enz. Ve
le bijzondere boomsoorten, zooals Chris
tusdoorn, vleuge-ln-oot. tooverhazelaar,
moerascypres, parasol-den. ziin hier ver
zameld.
De heer v. Schaik maakte de deelne
mers opmerkzaam op de hier aanwezige
Gunnera scrabera, die in symbiosa
leeft met een mier Nostbk.
Tenslotte werd neg even een reusach
tige eik in oogenscliouw genomen, welks
stam een omtrek heeft van 5 M.
Na afscheid van den gemoedëlyken
tuinbaas werd het 12-uurtje gebruikt en
werd nog een bezoek gebracht aan de
heide, waar genoten werd van het
schitterende uitzicht. Hiermede eindigde
de zeer geslaagde tocht
VRIJZ. DEM. JONGEREN ORGANI
SATIE.
De afdeeling Haarlem van de Vrij-
zinng Democratische Jongeren organisa
tie houdt een algemeene vergadering op
Woensdag 19 September in de Nijver
heid.
De agenda vermeldt o.a. behalve de
jaarverslagen de volgende punten:
Mededeelingen over het lustrum.
Voorloopig programma 1928-1929 en
bestuursverkiezing afd. Haai'lem.
Dcor het bestuur worden candidaat
gesteld: voorzitter: A. H. Günther Jr.,
secretaris: M. J. v. d. Plas. pennlng-
meesteresse Narda van Sluyters. leden:
Jenr.y Vermeer, Henny van Dam, J. G.
Bettink, P. Nieuwdorp.
Na afloop der vergadering zal Mr. L.
G. van Dam eene lezing houden over:
„Verwording cf verwarring?"
„JACOB VAN LENNEP".
DE PLANNEN VOOR HET
AANSTAAND SEIZOEN.
In het bestuur van de Kon. erkende
Tooneelvereeniging „Jacob van Lennep"
is eenige wijziging gekomen. Het is nu
samengesteld als volgt: voorzitter de heer
Jac. van Maris, secretaris de heer Herm.
C. Kloet, penningmeester de heer E.
Meyerink en leden de heeren J. H. Fibbe,
J. H. Coert, J. H. Korte, P. Joh. Rooy,
H. J. J. van Zandbergen en M. M.
Dekker.
Dit bestuur is er in geslaagd, een aan
trekkelijk programma samen te stellen
voor het aanstaand seizoen.
Op 15 October wordt in den Stads
schouwburg, als opening van het seizoen
gegeven: „Zenuwpatiënten", blijspel in
3 bedrijven, aangeboden door den auteur
Gerard Nielen, die ook de leiding by
deze opvoering zal hebben, evenals hy
die had van het ook destijds door hem
aan „J. v. L." aangeboden stuk „De
Gebroeders Kalkoen".
Op 23 October volgt een balavond,
met byzondere attracties en op 7 No
vember een intieme kunstavond in
„Modern", dat dien avond uitsluitend
toegang zal verleenen aan leden van
Jacob van Lennep. De directie van
„Modern" heeft voor dezen avond de
medewerking van eerste-rangs artisten
toegezegd. Wanneer het gebouw Modern
te klein blijkt op dezen eersten avond
zal een tweede volgen.
De bekende Amsterdamsche Tooneel
vereeniging „Pieter Nieuwland" die ver
leden jaar den eersten prijs kreeg, bij
den wedstrijd van „Jacob van Lennep"
komt op 9 November in den Stadsschouw
burg het tooneelspel in 3 bedrijven. „Het
Verloren Tooverland" van Han Seve op
voeren.
In den Schouwburg aan den Jansweg
voert J. v. L. dan weer op 24 Novem
ber „Zenuwpatiënten" op voor de leden
van de Haarlemsche Burgerwacht.
Op 19 November een cabaretavond met,
danswedstrijd en ln Januari wordt op
gevoerd „De Vrouw in 't Spel", (Op
24 Januari gaat hetzelfde stuk te Leiden
voor de Vereeniging „Nut en Vermaak").
In Februari het gToot-jaarlijksch
Bal-Masqué en in Maart weer een caba
retavond in „Modern".
Voor April wordt een uitvoering door
het beroepstooneel voorbereid. Tot slot
volgt dan op 3 Mei een bal en later
nog een zomerfeest op „Kraantjelek".
„Jacob van Lennep" zal dit jaar geen
programmaboek uitgeven, in plaats
daarvan komt het maandblad „Jacob
van Lennep".
Uitnoodiglngen om in Zwolle en Breda
aan wedstrUden te komen deelnemen,
zyn afgeslagen ..Jacob van. Lennep",
dat in 10 jaar tyd 37 pryzen won (in 5
jaar zelfs 23 prijzen!) wil dit jaar liever
eens rustig werken. Zonder de spanning
die wedstryden nu eenmaal altijd geven.
Het bestuur is by zonder ingenomen
met de medewerking die het onder
vindt van de heeren Jhr. O. van Len
nep, den Beschermheer en den heer S.
Prins te Bloemendaal, die veel belang
stelling in de Tooneelvereeniging toont
en zeer dikwyls de bestuursvergaderingen
bywöont.
De werkende kring telt veel nieuwe
leden, waarby ook eenige krachterf van
vroeger. Zoo zullen in „Zenuwpatiënten"
optreden de dames: Groeneweg, van den
Berg en Bouwmeester (mevr. Groene
weg en mevr. Bouwmeester zyn nieuwe
leden) en de heeren Snoeks, van den
Berg, Tuninga en van Zandbergen.
Als 2e regisseur zal optreden de heer
F. H. Meyer.
Als le regisseur is voor dit jaar aan
„J. v. L." geen beroepsacteur verbon
den. Het bestuur is in onderhandeling
voor deze functie met een kunstzinnig
en bekwaam stadgenoot, die al de regie
zal voeren by „De Vrouw in 't Spel".
Den leden van „Jacob van Lennep"
staat dus ook dit jaar weer heel wat
goede kunst op velerlei gebied en veel
amusement te wachten.
PROV. STATEN.
De tweede gewone zitting der Staten
van Noordholland, zal geopend worden
op Dinsdag, 16 October ek., des voor
middags te half twaalf.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cents per regel.
en mooie teint
hanét èeheel af
van de zeep die
U èebruikt.
Geen betere zeep
hiervoor dan
Een hard stuk
zeep.dat tot het
laatste vliesje
èebruikt kan
worden
FEUILLETON.
Roman door
PAUL OSKAR HÖCKER
Uit het Dultsoh vertaald door
HERMINE VAN GEERTEN
25)
„De Jonge meneer Troüo moot vree
sol'jk boos z!Jn geweest. Hij had na het
tennh sen Mevrouw Rottbcrg gewoonweg
een scène gemaakt. Hy had gezegd da.:
Mr. Gabb tuinman was en daarom niet
in goed gezelschap behoorde. Ver
beeld O".
..Dat kan ik me niet voorstellen. Ze
zijn toch allebei erfgenaam van groote
bed - Uven. Trollo on Gabb"
„Hy wilde onder geen voorwaarde de
partner van Mr. Gabb zijn. Maar weet
u wat ik geloof, dat het jalouzie is. En
cat mevrouw Rettberg hem die ruzie
reusachtig kwalijk genomen heeft.
Dcor het werk had Katarina haar ge
zicht afgewend, zoodat Eva uitdruk
king ervan niet kon zien. ..WatJa-
louzie?" vroeg ze schijnbaar terloops.
„Nu ja. ze bahooren 'och allabri to
ri r aanbidders van Mevrouw Rotfc-
berg".
„Zoo. zoo. En ziin ze nu kwaad met
elkaar, Viktor Troüo en Mevrouw Rett-
berg?"
„Kwaad niet. Mevrouw Rettberg doe:
een beetje alsof, maar ze houdt haar
aanbidders toch aan 't lynitie. Ze wil
geen enkel exemplaar van haar collec
tie missen. Ze is zoo geraffineerd Al
leen, als Mr. Gabb zich ook zou lateci
Hjmen, zou ik het vreeseliik jammer
vinden".
„Mr. Gabb is daar veel te verstandig
voor".
„Het ls te hopen".
Dat het Bcriynsche meisje zich zoo
levendig voor Mr. Gobb's riskiheil inte
resseerde. daarover dacht Katarina
lorder niet nr.. Hot was haar nauwe
lijks opgevallen. Veel meer belang stelde
ze in het feit dat in de verhouding tus-
schen Viktor en de jonge weduwe strub-
oeling was gekomen. Het liefst had rij
aan Mr. Gabb gevraagd, haar alles, wat
hy van de zaak wist. te vertellen. Maar
de prettige kameraadschap van vroeger
heerschte allang niet meer tusschen
hen In de zaak was de jonge Engeisch-
man eenvoudig onmisbaar geworden, hy
werkte steeds met ddienzelfden onbewo
gen Uver van geiykmat'.gheid. die den
arbeid Vlug liet opschieten. Maar sinds
hy op den Amselberg zijn gastvoorstel
lingen sV» t-nnis-kamnioen gaf. was de
persoonlijke intimiteit tusschen hen
verbroken ..Het spijt hem. dat hy zich
gebonden heeft", zei Katarina cp een
keer tegen Grootvader Troüo. .maar
hy heeft een groot plichtsgevoel en is
iico dcor en door fatsoenlijk, dat hy
nooit een gegeven belofte zou schon
den".
De oude Balthazar stak ziin vinger in
de hoogte, dreigend, en legde hem daar
na met een schalksch lachje tegen zyn
groeten neus. „Ik kan .je alleen maar
raden, Katchen, hou dat jongetje in
eere. Ik ben anders niet erg cp de
Engelse hen, maar deze 3s een gelukkige
greep tun je geweest".
„Ik zou ook niet weten hoe ik het
werk klaar moest krygen als ik hem
niet had. Hot is onmogelijk om behoor
lijke menschen te krygen. Li het sei
zoen willen zc allemaal een baartje in
Wiesbaden hebben, huisknecht of kell-
ner of buffo-.bediende: desnoods pakjes-
dragen, maar ln ds aarde graven en
spitten, ho maar. Mr. Gabb spaart me
drie. vier werkkrachten irt"
„Houd hem in eere, Katrien/tje, houd
hem in eere!"
De eischen die de zaak aan Katarina
stelden, gingen nu al boven haar
krachten. De groote kas was thans voor
byna een dorde gevuld met haar nieuwe
anjers, Het verdore kweeken van de
witte noviteit, had ze, na de slech/te er
varingen van het voorjaar, laten varen.
Al haar hoop had ze thans gevestigd op
„Vlammende Katchen". Onder dezen
naam was de nieuwe bloem in de raas-
te omgeving sr.cl baker.d g,-.vorder. Ka
tarina had "nn ovreen'-
met eer. greote bloemen-firma uit Ham
burg, die zich bereid verklaarde regel
matig groote hoeveelheden snijbloemen
van haar noviteit tegen een vastgestel-
den prys af te nemen.
Zoo zag men in de groote kas onder
de duizenden planten slechts af en toe
een van de mooie, weelderige bloemen,
want den geheelen dag werd er geplukt. De
Fransche anjers waren met deze pracht-
bloemen niet te vergelijken, de inland-
sche van den kouden grond heelemaal
niet en het kleurenspel van „Vlammen
de Katchen" werd zelfs door geen van
de byzondere soorten uit de kweekery
van Dutton in Iver bereikt. Maar het
dageüjksche snyden en de dagelijksche
verkoop kostten moeizamen arbeid en
veretschten een nog veel lastiger toe
zicht. Geen enkel exemplaar mocht de
kas verlaten zonder door Katarina-
zelf of door Mr. Gabb nauwkeurig onder
zocht te zyn, of er ook misschien het
allerkleinste spoortje van een uit
spruitsel aan was. Eva, de oude Reuss
of een van de leerjongens werd dit werk
niet toevertrouwd: ze begrepen de
draagwUdte er niet van. De oude Troilo
die haar trouw terzUde stond, had
samen met haar een tamelijk lastige
contróledlenst ingesteld. De kas moest
dag en nacht op slot zyn, óók terwijl er
binnen gewerkt werd. En geen enkel
plantje mocht uit een der afdeelingen
meegenomen worden. Wanneer een van
de leerjongens of arbeiders de kas ver
laten wilde, moest hy zich eerst bij Mr.
Gabb aanmelden en diens doordringen
den blik zou het niet ontgaan als in
schort- of broekzak een plantje zou
worden meegenomen.
De eeuwige vrees voor verraad aan
concurrenten, dat de oude Troilo voort
durend zag dreigen, maakte Katarina
byna ziek. Wantrouwen behoorde heele
maal niet tot haar natuur. Maar nu
kende ze geen rust en geen genot meer
Een vryen avond had ze nauwelijks
meer. En de korte slaap die ze kreeg,
was voor haar jong lichaam ten eenen
male onvoldoende.
Als Mr. Gabb als laatste na de ar
beiders de kas verlaten had. dan moes
ten altyd nog de manden met snij
bloemen verpakt worden. De kostbare
bloemen werden voorzichtig in watten
en zydepapier verpakt, tusschen hout
wol en gegolfd karton. Eigenhandig
bond Katarina de manden op het kleine
handwagentje vast: Marie, het dienst
meisje duwde en bracht den lichten
last in vlug tempo naar het postkan
toor. Om 9 uur moest de zending per
expresse bestelling op het station in
Frankfort zyn, waar ze door den agent
van den afnemer werden afgehaald. Het
zou natuurlijk gemakkelijker geweest
zyn als ze een dergelijke overeenkomst
met een van de groote zaken in Wies-
baden gemaakt had. maar de almach
tige Troüo's. die hier grooten invloed
hadden, verhinderen dat. De heele hof
houding van Katariana amuseerde er
zich echter mee, dat een steeds grooter
aantal „Vlammende Katchen's" lederen
ochtend langs den omweg over Frank
fort weer in Wiesbaden arriveerde en
niet alleen in alle groote bloemen-
zaken waren uitgestald, maar ook steeds
meer door de Kurgasten werden ge
vraagd. De maand Augustus bracht een
terugslag: de markt werd nu over
stroomd met anjers van den kouden
grond. Voor het groote publiek bestond
er geen belangryker onderscheid dan de
prys; in een tyd dat het een mooie
anjer voor een stuiver krygen kon, be
taalde het voor een kasbloem, al was
dat ook een bijzonderheid niet het tien-
dubbele. De firma in Frankfort pro
beerde nu den prys te drukker. Een
vertegenwoordiger kwam en zei dat ze
van aanstaande week af totdat het weer
kouder werd, maar de helft van de tot
nu toe betaalden prys konden geven.
De oude Troilo was er toevallig by.
Die was direct op stang, en riep met
een kraaistem: dat ze die nieuwe bloem
dan maar uit China moesten zien te
krijgen als ze daar groeide. Maar hier
kregen ze ze geen duit gcedkooper.
De vertegenwoordiger haalde de schou
ders op; ten slotte waren er ook wel
andere modeblcemen en ze waren niet
tct in alle eeuwigheid op „Vlammende
Katchen" aangewezen en over een
poesje was de nieuwe soort misschien
dan ook wel in China te kryger., ten
minste nier alleen by hun!"
,f.7ordt vervolgd.)'
