TWEEDE KAMER.
Ï1U1TENLANDSCH OVERZICHT
NOG GEEN PERSPECTIEVEN.
EEN RELLETJE.
SPORT EN SPEL
HAARLEM'S DAGBLAD
VRIJDAG 9 NOV. 192S
8 November.
De algemeene beschouwingen over de Staatsbegroo-
ting voortgezet. Na den heer Albarda de kleine
partijen aan het woord. De coalitie, het platteland
en het kapitalisme.
De algemeene beschouwingen over dc
staatsbcgrooting werden vandaag voort
gezet. Na de beëindiging van de rede
Van den heer Albarda, die gisteren be
gonnen, vandaag werd vervolgd, was de
spanning gebroken, omdat, voor vandaag
althans, wat nog komen kon, geen groote
perspectieven kon openen. Immers, na de
breed-opgevatte, groote lynen trekken
de rede van den heer Albarda zouden de
kleine groepen aan het woord komen,
door de heeren Llngbeek, Braat en de
Visser vertegenwoordigd en op het twee
de plan de heer Lovink, voor de details
van wat Dr. de Visser voor de c. h. groep
gisteren heel in den breede bespTak. We
willen niet zeggen, dat de besohouwin-
gen der kleine groepen geen beteekenis
hebben zij vertegenwoordigen even als
de groote fracties een deel van ons volk
maar voor de politieke vooruitzichten
zijn zij niet richtinggevend.
De heer Albarda zette zijn rede voort.
Hij sprak er om te beginnen zijn
afkeuring over uit, dat de overschotten
op de staatsrekeningen van vorige Jaren
zoo maar door de jegeering worden aan.
gewend om de vlottende schuld te ver
minderen. De s. d. partij wilde voor het
gebruik van die bedragen aan de volks
vertegenwoordiging om toestemming ge
vraagd zien. Dit werd gevraagd, omdat
met de bedragen der afgeloopen jaren,
vele sociale maatregelen hadden kunnen
bekostigd worden. Dat dit niet geschied
is, vond de heer Albarda een heel ern
stige fout.
De heer Albarda sprak natuurlijk ook
over de komende stembus en wat daarna
gebeuren moest. De coalitie kan de s. d.
fractievoorzitter niet waardeeren: het
ontbrak haar aan bezieling. En aan wat
voor het politieke leven van het grootste
belang is: het willen werken voor de
arbeiders. De heer Albarda beeft de
rechtsche groepen als zijn meening
voorgehouden, dat er noch van de R.K.,
noch van de A. R., noch van de C. H.
meer winkracht zal kunnen uitgaan.
Daarentegen zag hij de S. D. A. P.
groeien en in kracht toenemen. De coali
tie geloofde hij niet meer te kunnen le
ven. Dc toekomst is aan het socialisme
en daarom ook wenschte hij samen
werking met de R.-K. Samenwerking
met de R.K. omdat niet- geestelijk-zede.
lyke vraagstukken enzen tijd beheer-
schcn. maar sociale vraagstukken. Waar
om zoo vroeg hij niet een tijdelijk
samengaan? Maar dan, niet wanneer de
heer Nolens dep tijd gekomen acht van
do uiterste noodzaak, maar wanneer er
een program kan gevormd worden, dat
de noodige waarborgen biedt voor een
doorvoering van S. D. wenschen. En hij
verweet het de R.K. dat deze fractie zoo
aarzelt tussohen democratie en conser
vatisme.
Dc heer Albarda wees voorts op de
noodzakelijkheid van eenzijdige ontwa
pening. Om flnancieele redenen, ten ein
de met het vrijkomende geld (wat de
heer Albarda ook zonder ontwapening
mogelijk acht, wijl er geen crisistoe
stand meer ls) het sociaal werk en het
onderwijs uit te bouwen, maar bovenal
om de ontwapeningsgedachte zelf, om
het voorbeeld voor andere landen.
Twee desiderata die hij zeer scherp
onderstreepte twee desiderata legde
do heer Albarda het kabinet voor: al
lereerst wenschte hij niet alleen een oor.
logsverklaring te onderwerpen aan het
votum der volksvertegenwoordiging, maar
ook de mobilisatiebesluiten en In dc
tweede plaats, wilde hij den vrij willigen
landstorm niet doen opkomen zonder
daartoe door de regeering en de Kamers
geroepen te zijn. De Vrijw. Landstorm
de heer Albarda zag hem aanleiding ge
ven tot allerlei spanningen tusschen ver
schillende bevolkingsgroepen, wat in het
eind tot burgeroorlog voeren moet.
De heer Albarda pleitte daarna voor
een grondige oplossing naar de gedach
ten van de motte-Sannes van het vraag
stuk der ouden van dagen. Hi) eischte
toezicht op het bankwezen, op de trusts
en de kartels, hij elsohte een wettelijke
regeling van de vacantle voor loontrek-
kenden dit zal de rust in het bedrijfs
leven bevorderen, want wordt die eisch
niet vervuld, dan zal er staking op sta
king uitbreken. De heer Albarda ten
slotte pleitte voor het brengen van allen
grond ln staatsbezit, in ieder geval en
in de eerste plaats de grond van de Zui
derzee, die met staatsgeld wordt droog
gelegd.
Men had gisteren gesproken over de
'meenlnggversohlllen in de SDA.P.
De hoer Albarda onbkende die velschil
len niet, maar zekle hij wanneer 't
gaat om de vraag „kapitalisme of socia
lisme" dan wordt door ieder het ant
woord zonder omwegen ge-gewen. Ieder
wil de onderliggende klasse de heer
schappij schenken, bij voorkeur langs
den weg van de evolutie Geen stofver-
geders zijn wij, S. D. zeide de heer
Albarda maar stofveraohters, iedere
geloofsovertuiging kan bij ons een on
derkomen vinden: wij zijn zeker van de
overwinning.
bezwoer de minister krachtig op te tre
den, wanneer er wetsontwerpen uitgaan
of besluiten worden uitgevaardigd, die
wel de staatsfinanciën binnen be
paalde grenzen houden en de rijks uit
gaven beperken, maar op de gemeente
lijke financiën een verhoogden invloed
oefenen. Wat wordt er dan van den be
lastingbetaler, wien te sauveeren toch
ook des ministers bedoeling ls. Hulde
bracht de heer Lovink voor de versobe
ring der regeering. Maar waarom stij
gen toch nog de Onderwijs-uitgaven
vroeg hij. Maar waarom komt er dan
nog niets van een Waterstaats-reorga
nisatie? voegde hij daaraan toe.
De heer Lovink had een aantal land
bouw-desiderata. Met de Troonrede
was hij het niet eens. dat de toestand
van den landbouw goed is, al is die beter
dan in 1927. Om den landbouwtoestand
te verbeteren, vroeg hü van de regee
ring niet op uitgaven voor den landbouw
te beknibbelen. Hij vroeg daarom, om
den landbouwtoestand te verbeteren drie
maatregelen: lo. instelling van een
goed geoutilleerde landbouw-directie, die
den export leiding geven zal: 2o. goed
landbouw-onderwijs, op dat geleerd
kunne worden den voor export zoo gun-
stigen en zoo gunstig gelegen Neder-
landschen bodem economisch en effi
cient te benutten en 3o. door een regee-
rmgscontróle in te stellen op den uit
voer van vleesch, gelijk dat ook het ge
val ls met de boter en de kaas.
Daarna kwam aan het woord de heer
Llngbeek. Diens eigenaardig-geïsoleerde
figuur in de Kamer, zijn manier van
spreken, die absoluut niet van geest
ontbloot is dikwijls weet hij in de Ka
mer een lachsalvo te ontketenen zijn
steeds ln-den - aanval -zijn tegen de
coalitie, weet altijd weer een groot aan
tal Kamerleden rondom het spreekge
stoelte te vereenigen, die van het be
gin tot het eind geboeid blijven luiste
ren.
Geboeid of boos. Boos, hevig boos
werd gisteren de heer Heemskerk, zóó,
dat hij tijdens de Lingbeek-rede de
vergaderzaal ostentatief verliet.
Wat was toch het geval? De heer
Lingbeek onderkent in het coaliseeren
der reohtsche groepen alleen de be
hoefte naar macht. Dat zette hü gis
teren opnieuw uiteen en betoogde dat
hü rekende eerst met de A. R.
partü af en daarna met de C.H. partij
- de Alt. partij niet geofferd had goed en
bloed, noch andere dingen, die werkelijk
een offer waren, maar geofferd de oor-
spronkelüke Groen-van-Prinstersche
overtuiging, alleen om de macht te krij
gen. Om de macht was die partü met de
R. K. medsgegaan, de Alt. party, die
gewetensvrüheid niet kent.
Hier viel de heer Heemskerk scherp
uit tegen den heer Lingbeek: „Dat is
niets minder dan laster, laster!"
En nog eens herhaalde hü 't.
En toen verliet de heer Heemskerk de
vergaderzaal, boos, om die aantasting
van zün eer als staatsman.
De heer Lingbeek betoogde voorts, dat
hü niet anti-papistisch was, maar kwam
toch weer op tegen de dure kloosterge
bouwen, die volgens de L. O.-wet aan
de orden worden gegeven. Wü betwü-
felen sterk of de L. O.-wet dit zou moge
lük maken, zou mogelük kunnen maken
Evenmin als de A. R. party, hecht de
heer Lingbeek aan de C. H. partü ln
haar coalitie-verband. Wel ziet hy het
C. H. program als meer principieel,
maar toch ook de C. H. is niet gaat
en ongerept gebleven in de coalitie. Ooi;
zü heeft door de coalitie nationale in
stellingen als de Chr. school aan het
ongeloof overgelaten. Ook zy heeft het
kleed van het Protestantsche beginsel
uitgetrokken. De Staat moet christelijk
zün en de Staat heeft de Kerk te hoe
den aldus de heer Lingbeek wan
neer de Staat dat niet doet, moet alleen
het beginsel hooggehouden worden, ge-
loovende in de uiteindelijke overwinning.
Morgen wordt 't weer een zeer be-
langrüke dag. vergeleken by die van
heden. Dan hoor en we de heeren Nolens
en Marchant. Maar dan is 't ook uit tot
de minister komt.
Buitengewoon belangryk zün de alge
meene beschouwingen dit jaar niet. De
politieke malaise, die zich uitsprak in
het zich vormen van een extra-parle
mentair kabinet, werkt ook nu bü de
discussies door: er is geen centraal punt
van aangrijpen.
INTIMUS.
Dr. LOVINK.
Daarna een spreker van het tweede
plan. Dr. Lovink, die detailpunten bo-
har.deldc naast de algemeene beschou
wingen van dr. de Visser, die de groote
lünen trok voor zün fractie.
Dr. Lovink erkende, dat de regec-
ying oen sobere financieel© politiek had
jpvcerd hulde had hü voor den heer
De Geer in dit opzicht maar hü, bur
gemeester van een plattelandsgemeente,
Dc heer BRAAT
De heer Braat houdt elk jaar dezelfde
litanü. Het huidig kabinet breekt hü
niet af: liever een coalitie-kabinet, dan
een samengaan van R-K. en SD.A.P.
maar nog liever een extra-parlementalr-
kablnet-, staande boven de partüen.
Daarom huldigde hij het kabinet-Do
Geer.
En opnieuw tornde de heer Braat op
tegen de ambtenarü. die alle gelden van
den Staat opeischt en niets doet over
hebben voor de ouden van dagen, die
alle gelden van den Staat opeischt. en
leidt tot een schromelüke verwaarloo-
zing van het platteland, waarvoor al
heel weinig wordt gedaan. Hü wees op
post en telefoon ten plattelandc, op de
achterstelling der ambtenaren ten plat-
telande. op den zomertijd, die er alleen
ls om het platteland achter te stellen.
De heer de Visser, de communist,
richtte zich in den breede tegen de S.
D. A. P., die hü verweet te hinken op
twee gedachten op dat „vervloekte"
dualisme, dat eenerzüds burgerlijk re
formistisch wil zün, verlangend naar de
minister-zetels, anderzüds den soclalisti.
schen schijn wil hooghouden. Hy begreep
niet, hoe de heer Albarda het bewind-
de Geer beter kon noemen, dan het be-
wind-Colün: zü waren beiden kapltalis-
tiscli-antt-proletarisch. Dit de hoofd
zaak. Geen verwatering! riep hy uit,
een verwatering, die dc heer de Visser
ook zag in de invitatie des heeren Al
barda tot de R.K. om samen te werken,
HET TOONEEL.
De Grond, spul van boe
renleven in drat bedi'leven
deux Geert Tels.
Wel geteld was het gisteren de zesde
voorstelling van De Grond, die wü
bü woonden, maar het was de eerste
maal, dat wy dat spel van het boeren
leven in de oorspronkelüke taal het
Groningsch hoorden. En het leek
ons toe, dat de Groningers den geest
van het stuk ook het meest benaderden,
al hebben wü enkele rollen individueel
dan ook we', eens sterker bezet gezien.
Opmerkelyk was evenals Zaterdag
de Frlesche opvoering van De Koe
koek ook nu weer bij deze provin
cialen de groote natuurlijkheid van het
spel en de zuivere weergave van het
boerenmilieu door hen, die Groningsch
spraken. Maar wat deze Groningers bü <3e
Friezen voor hadden, dat was het vlotte
tempo, waarin al door gespeeld werd.
Zoo stonden wij gisteren reeds om kwart
over elf op straat, waar ik mü een op
voering van dit zelfde stuk herinner,
welke eerst tegen half één ten einde
liep.
Trouwens heel deze opvoering van De
Grond getuigde van een consciëntieus©
voorbereiding. Men bemerkte dat niet
alleen aan de uitstekende rolkennis,
doch ook aan verschillende details van
de regie. Er was sfeer in deze opvoering,
dank zü het goed afgestemde samen
spel dei- boerenfamilie en het medeleven
van allen in de algemeene handeling.
Zelden heb ik bü dilettanten een zoo
goed volgehouden stil spel van de ver
schillende personen meegemaakt als bü
deze Gronngers en wanneer een rol
steviger bezet ware, dan zou ik Gruno
een zeker succes durven voorspellen op
Zaterdag, wanneer deze vereeniging te
Utrecht met De Grond aan een wed-
strüd deelneemt. Ook nu nog lyken mü
de kansen voor Gruno lang niet slecht,
al ls het jammer, dat juist de eenigg
Holiandsche rol niet in sterker han
den is.
Want hoe uitstekend is niet heel de
boerenfamilie vertegenwoordigd! Jobk
Dos: lykt my wel de krachtigste en best
getypeerde Groningsche boer, dien ik tot
nu toe in De Grond heb gezien al wer
den de groote scènes door Van Hemert
by Van Lennep dan ook sterker ge
speeld. Deze Dost die tenslotte niet
ouder dan vyftig jaar is was geen
afgeleefde boer, maar een man, die nog
voor zün werk stond. De prachtige,
scherp geteekende kop met de leven
dige, wilskrachtige oogen bracht mij nu
en dan Louis Bouwmeester in herinne
ring. Ook zyn spel trof my door een
prettige natuurlijkheid en zuiver begrip.
Wanneer deze dilettant er nog toe mocht
komen enkele handbewegingen niet te
veel te herhalen en in de hoofdmomen
ten welke telkens liggen tegen het
einde van de bedrüven uit z'jn stem
het larmoyante te bannen en meer in
een verbeten verontwaardigden toon te
spreken, dan belooft hij '-en voortref-
felyke Dost te zullen worden.
Ook zou ik hem in overweging willen
geven het laatste gedeelte van I niet
tegen den muur geleund te spelen al
schryft Tels dit dan ook voor doch
den dominé zittend op den kruiwagen
of gewoon recht staande aan te hooren.
Nu leek mü zijn houding to veel „pose",
om natuurlyk aan te doen. Martje en
Douwe waren kortweg uitstekend. Het
was werkelyk een genoegen het goede,
stille spel van deze boerenvrouw te vol
gen. Haar gezicht was voortdurend een.
reflex van de algemeene handeling en
het was altijd precies, wat het zün
moest. En hoe raak en zuiver weet zy
ook telkens haar kleine zinnetjes te
plaatsen. Een Groningsche boerenvrouw
ln uiterlijk en spel en dat volkomen!
En geheel en al de zoon van deze boeren
vrouw was Douwe met dat glundere,
bolle zon-verbrande boerengezicht en
het voortreffelijk volgehouden accem
van boersche leutigheid in zün stem.
Deze rol kan ik mij moeilyk beter voor
stellen.
Stiene moest het tegen haar familie
leden wel afleggen, al was ock zij lang
niet slecht. In haar actie herhaalde zij
zich wat te veel büvoorbeeld het tel
kens terugkomend manuaal met den
zakdoek en de stereotiepe manier,
waarop zü troost zocht bü haar vader
maar daartegenover- stonden ook zulke
aardige spelmomenten ik denk aan
de natuurlüke blydschap met de bloed
koralen ketting in II en haai- verdriet
in III dat zy toch een goeden alge-
meenen indruk achter liet.
Hinne, de „gemaante-ontvanger", was
zeer voldoende bezet en wist in zün
wanhoop met gewone middelen te over
tuigen. De rol van Kasper Dokmac za
gen wü voor het eerst werkelijk door een
jongen spelen. Men zag in zün spel wel,
dat het alles wat aangeleerd was. maar
den regisseur komt lof toe voor wat hü
met dezen jongen heeft bereikt. Er was
in dezen Kasper het balsturige, opstan
dige en onhandige van 'n jongen cr in
zyn samespel met Jobk in III na het
terugbrengen van het geldkistje wel
ke scène overigens wat meer aangezet-
tempo en sterker sluitend samenspel kan
verdragen was hy bepaald goed!
Het is jammer, dat de rol van
„doomnef niet sterker bezet is. Men
voelde bü dezen speler, dat de goede wil
er wel was, maar hy" was onmachtig om
dien wil in daarmee overeenstemmende
actie om te zetten.
Wü wenschen de vereeniging Gruno
Zaterdag te Utrecht by het publiek en
de jury een zelfde succes toe, als gis
teren te Haarlem werd behaald. En in
den schouwburg op het Vreeburg een
even frisch en aardig décor als zü hier
in den schouwburg aan den Jansweg
voor dit boevenstuk vond.
J. B. SCHUIL.
HET NASPEL VAN DEN
MOORD TE CULEMBORG.
VIER MEINEED-ZAKEN.
Gisteren gaven wij reeds eenige me-
dedeelingen over den in 1923 gepleeg.
den moord te Culemborg en het naspel
daarvan, namelyk het verdacht worden
van meineed van vier personen die by
deze zaak betrokken waren
Eerst stond Donderdag volgens de
Telegraaf voor de rechtbank te Tiel on
der groote belangstelling van het pu=
bliek terecht A. C. Jr Verdachte bleef
bü zün verklaring dat hü voor het
Arnhemsche gerechtshof niet valschelük
heeft verklaard dat hü nooiit anonieme
brieven heeft geschreven.
Twee getuigen verklaarden aan verd.
en zün broeder J A. C. anonieme blie
ven te hebben getoond, die zii verklaar
den niet geschreven te hebben
Getuige wed H., die ook verdachte is.
deelde mee, dat zü de broeders heeft
zien schrüven, zij wilden de zaak in een
andere richting sturen.
De tweede verdachte J. A. C bleef bü
zyn verklaring, in tegenstelling me:
zijn broeder, dat hy valscheliik voor het
Hof te Arnhem heeft verklaard, geen
anoniemen brief te hebben geschreven.
Dezen heeft hy wèl geschreven Zü wa
ren den bewusten avond nogal onder
invloed van sterkedrank. Het was mo;
iielük dat zijn broer, verdachte A. C.
Jr., ook een brief had geschreven, hü
wist dat niet meer. De getuigen verkla
ren hetzelfde als in de zaak tegen A. C.
Jr. De weduwe H. zeide niet te weten
of haar man (de rechercheur die zelf
moord pleegde) aan de gebroeders C.
gevraagd zou hebben om de brieven te
schrijven.
Dr. W. F. Hessélink. uit Arnhem, als
deskundige-schriftkurudfige gehoord, zegt
overtuigd te zyn, dat het handschrif.
van één der anonieme brieven van A. C
Jr. afkomstig was en ook één van J. A
C.
Eén jaar geëlscht.
Het woord was daarna aan het O. M.,
mr Van Everdingen, wien uit de ver
klaringen volkomen gebleken was, dat
de anonieme brieven door verdachten
geschreven zijn. Daar men nu reeds vüf
jaar te Culemborg vol is van de moord-,
zaak, is het volkomen onaannemelyk,
dat zü beiden voor het Hof niet geweten
zouden hebben, de brieven geschreven te
hebben. Wel degelijk is het keer op
keer aan hen gevraagd voor het Hof en
telkens ontkenden zü. Het géldit hier een
hoogst ernstige zaak en od strenge wüze
zal deze gestraft moeten worden. Tegen
oeide verdachten vraagt het O.M. we
gens meineed oplegging van een ge
vangenisstraf voor den tijd van één jaar.
(Beweging).
Het pleidooi.
Daarna hield mi-. J P. Sieburgh uit
Utrecht voor beide verdachten zijn ver
dediging. Hy schetste de moellyke ge.
volgen voor verdachten, die gebukt gin
gen onder de lasterpraatjes, die in Cu
lemborg rondgingen en die door het
weekblad „Het Leven" verspreid zün
waarvoor het blad civierecthelük voor
schadevergoeding zal worden aangespro
ken Pleiter kan zich indenken, dat ver,
dachten onder angst voor deze zaak voo:
het Hof de verklaring aflegden, van geen
anonieme brieven te weten.
Pleiter wees er op. dat verdachte J.
A. C. erkende één brief geschreven te
hebben. Hü had de overtuiging, dat de
verdachten zelf de brieven niet gepost
hebben; Is er dus opzet geweest?
Wie is er door de vervolging tegen ver
dachten gebaat? Niemand, zei pleiter.
Een vervolging had achterwege kunnen
blijven. Het openbaar belang wordt niet
gekwetst. Het giaat. z.i. over de vraag,
niet, of zy de beide brieven geschreven
lobben, maar of er opzet in het spel is.
Pleiter drong aan op vrijspraak op
grond van gebrek aan bewijs. De straf
van één jaar vond hii zeer zwaar. Mocht
de rechtbank toch willen veroordeelen.
dan pleit hü voor uiterste dementie en
dan met een geringe geldboete af te
doen.
De rechtbank zal over 14 dagen uit
spraak doen.
De zaak tegen wed. H.
Daarna kwam de zaak voor tegen
Wed. H, geboren J S.. verdacht van
meineed driemaal gepleegd. In deze zaak
zün niet minder dan 22 getuigen gedag
vaard.
Verdachte erkende voor den rechter,
commissaris te Tiel op 1 April 1926 val-
sche verklaringen te hebben afgelegd
D.a. dlat in den zomer van 1923 haar
man, Sw. en Vr. besprekingen bü haar
thuis zouden hebben gehouden om in te
breken bü v. d. Wiggen te Culemborg
en voorts op 13 Mei 1927 ter terecht
zitting te Tiel voor de rechtbank hetzelf
de te hebben verklaard en daarna even
eens op 29 September 1927 te Arnhem
voor het Hof
Verdachte wist niet. waarom zü dit
gedaan heeft,
Pres.Hadt u dan geen medelijden
met deze mensohen?
Verdachte: Ja mühheer.
Verdediger: Men moet zich reken
schap geven van wait er in haar is om
gegaan.
Verdachte zeide op een vraag van den
verdediger reeds voor de beihandeling
voor het Hof verklaard te hebben, dat
er onwaarheid in deze zaak was.
(Zie ook elders in dit nummer).
KINDERBEWAARPLAATS
ASTERSTRAAT.
Naar aanleiding van de geïllustreerde
pagina betreffende de Kinderbewaar-
plaats in de Asterstraat, gepubliceerd in
..de Zaterdagavond" van drie November
ontvingen wij een brief van Jonkvr. H.
v. S. waarin zij haar geheele instem
ming met het geschrevene betuigt en
waarin zü onder anderen zegt: Ik ben
slechts eenige weken in de Kinderbe
waarplaats werkzaam en met zeer veel
genoegen. Ik zou zoo graag zien dat
nog meer jonge dames zich voor dit
doel beschikbaar stelden en ik spreek
den wensch uit dat dit in de toekomst
zoo zal mogen zyn. Ik zie de Kinderbe
waarplaats als een prachtige en nuttige
instelling.
Wy hebben aan het verzoek van de
inzendster hiermede voldaan cn slui
ten er ons gaarne bij aan.
De Fransche Kabinetscrisis.
Dat de stemming niet verbetert.
'T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
De Kabinetscrisis in Frankrijk biedt
sedert gisteren hetzelfde aspect en voor
uitzichten die zouden kunnen doen ver
moeden, dat er spoedig een oplossing zal
komen, zy'n nog niet voorhanden. Dou-
mergue heeft weer den geheelen dag
geconfereerd, onder anderen met den
direoteur van de Banque de France,
Moreau. Resultaten werden naar het
schünt echter niet bereikt. De algemee
ne publieke opinie wil Poincaré nog
steeds als kabinetsformateur zien, doch
uit niets is op te maken dat Poincaré
er iets voor voelt om nogmaals als zoo
danig op te treden. Overtuigde aanhan
gers van Poincaré zün er zelfs van over
tuigd dat zijn stilzwijgen een bewüs is
van zün onwrikbaar besluit om te blü-
ven weigeren nog eens zJjn eigen opvol
ger te zyn.
En Briand? Deze is ziek en zal hoogst-
waarschyniy'k niet in staat zyn om zich
de beslommeringen van een premier
schap op den hals te halen. Voorts wor
den nog veel min of meer schitterende
namen van min of meer bekwame poli
tici genoemd.
Eenige lijn die de toekomst doet ver
moeden valt echter niet te onderken
nen.
Inmiddels is er een relletje gaande
geraakt tusschen de republikeinsch de
mocratische Unie en de Radicaal socia
listen welke laatste door hun ongezegge-
lüke houding geïnspireerd door CaJUaux,
op het congres te Angers de crisis ver
oorzaakt hebben.
Zy zün daarom scherp door de Re-
publikeinsch-democratische Unie aan
gevallen. En het wederwoord was al
even scherp.
Dit ruzietje zal ongetwy'feld als zoo
vele stormen in glazen water, de stem
ming verbitteren, en de mogelykheid op
een oplossing naar een verderen datum
verschuiven.
F. A.
Titulescu niet
geslaagd?
BOEKAREST, 8 Nov. (V. D.) Nadat
Titulescu opdracht gekregen had een
regeering te vormen heeft hy een on
derhoud gehad van ongeveer een half
uur met Bratianu, waarbü het hem
echter niet mocht gelukken hem tot
een ooncentratieregeering te beweg.n.
daar Bratianu op zijn standpunt blüft
staan en van plan is een nationale re
geering met het huidige parlement te
vormen of een kabinet Maniu. Even
eens zonder resultaat was een onder
houd dat 2 uur duurde dat Titulescu
had met Maniu. Maniu is tegen een
samenwerken met het tegenwoordig par
lement. Verdere besprekingen van Ti
tulescu op Vrijdagavond zullen nauwe-
lüks aan de onmogelükheid van een
concentratieregeering iets kunnen ver
anderen. Tïtulesou zal daarom naar alle
waarschynlajkheïd zün opdracht neer
leggen. Na ruggespraak met de partij -
leiders zal heit regentschap dan de op
dracht aan Maniu geven. In politieke
kringen verluidt echter dat ook een com
binatie zondier de nationale boerenpartij
met prof. Jorga als minister-president
mogelük zou zün.
Pruisen en Waldeck
samengevoegd.
BERLIJN, 8 Nov. (VB.) De Rijksmi
nister van binnenlandsche zaken heeft
heden bij den Rijksdag ingediend een
wetsontwerp, inhoudende de samenvoe
ging van Pruisen met Waldeck, met in
gang van 1 April 1929. Beide staten had
den daaromtrent reeds overeenstemming
bereikt en thans is nog slechts de goed
keuring van genoemd wetsontwerp door
den Rijksdag noodig. Het aantal Duit-
sche staten vermindert daardoor van 18
tot 17. Door deze samenvoeging wordt
het Pruisische gebied met 1055 vierkante
K.M. vergroot en stijgt het aantal In
woners met 56.000. Door deze samen
voeging krijgen de beide geheel door
Waldecksch grondgebied omgeven Prui
sische exclaven Eimelrod en Höringhau-
sen hun territoriale verbinding met
Pruisen.
Communistische
activiteit.
ESSEN, 8 Nov. (VD. De commu
nisten in het Roergebied worden ten
opzichte van het groote loonconfüct in
de metaal-industrie met den dag
actiever. In een aantal steden, o.a. in
Dusseldorf en Bochum werden groote
vergaderingen en betoogingen georga
niseerd, die eenige malen tot inciden
ten leidden. Tot steun aan de uitge
stotenen worden overal afdeelingen van
de Internationale Arbeidershulp opge
richt. die gesteund worden door den
Rooden Frontstrydersbond. Deze bond
heeft steunlijsten uitgezet, en heeft
pogingen in het werk gesteld om levens
middelen te verschaffen, keukens in te
richten en levensmiddelen te distri-
bueeren. Ook op het platteland zullen
gelden worden ingezameld. Naar a
leiding van deze communistische propa
ganda heeft de hoofd-commissaris van
politie te Essen zich genoodzaakt ge
zien, een centraal bureau voor het ge
heele Roergebied op te richten, ten
einde de werkzaamheden der commu
nisten nauwkeurig te kunnen gadeslaan.
't Fonds voor de
werkloozen.
In de Engelsche troonrede werd me
degedeeld, aldus het Hbld., dat in ver
band met de groote drainage, waaraan
het werkloosheidsfonds het hoofd te
bieden had als gevolg van de groote
werkloosheid onder de mijnwerkers, de
regeering het parlement machtiging zou
vragen tot het sluiten van een nieuwe
Leening ten behoeve van het fonds. De
„Daily Mail" verneemt thans, dat het
fonds zün debet biina heeft vergroot
tot de som van dertig millioen pond
sterling, het bedrag door het parlement
toegestaan. De regeering heeft intus»
schen het in de troonrede aangekondig
de wetsontwerp ingediend, waarbü wordt
toegestaan, de grens van het debet tot
veertig millioen te verhoogen. Den laat-
sten tijd vermeerderde het debet met
een som van 800.000 pond sterling per
maand.
Werk voor Ned.
geneeskundigen.
De permanente marrda tencommissie
an den Volkenbond gaat voort de ver.
schillende jaarrapporten over de man
daatgebieden met cte grootste nauwkeu
righeid te bespreken, aldus de N. R. Ort.
Aan het Belgische mandaatgebied Ruam
da Urundi zijn evenals aan Britsch
Togoland en Zuidwest-Afrika wederom
twee geheele bijeenkomsten gewijld ge
weest, De besprekingen werden gehou»
den in tegenwoordigheid van den heer
Halewyck de Heutsch, die door de Bel
gische regeering voor dit doel naar Ge-
nève was afgevaardigd.
Ook RuandkUrundi maakt een perio
de van economischen bloei door. Dit uit
zich door een toeneming der inkomsten,
hetgeen ten gevolge heeft gehad een be
langrijke verbetering van de wegen. Als
teeken dat de inboorlingen ook reeds
met vele uitvindingen der Europeesche
beschaving vertrouwd zyn moge de me,
dedeeling dienen, dat in 1927 een groot
aantal wegen voor het rüwielverkeer
konden geopend worden.
Met betrekking tot de opvoeding der
inboorlingen kon de heer Halewyck
aan de mandatencommissie de mede-
deeling doen dat de Belgische regeering
jaarlijks voor 500.000 Belgische francs
subsidies uitkeert aan de zendelingen,
voor de instandhouding hunner scho-
n.
Wanneer Nederlandsohe geneeskundi
gen wellicht lust hebben naar Ruanda*
Urundi te gaan, dan zullen zii daar aan
de Belgische regeering zeer welkom zün
en nuttig werk kunnen verrichten! De
heer Halewyck deelde n.l. mede. dat on
danks de ontwikkeling van het man*
daatgebied helaas nog steeds behoefte
bestaat aan goede medische krachten.
De Belgische regeering zal met vreugde
buitenlandsche geneeskundigen ontvan
gen en wel onder dezelfde materieels
voorwaarden, die Belgische geneeskundi
gen bü hun vestiging te Ruanda Urundi
krügen. De geneeskundigen moeten zich
voor een duur van drie jaren verbinden.
Het salaris dat zü ontvangen, styg't dik-
wyls tot 90.000 Belgische francs jaar*
lijks.
Schotsche
verkiezingen.
De Schotsche gemeenteraadsverkie
zingen zijn uitgeloopen op een misluk
king van den aanval der Arbeiderspar
tij, die bijna evenveel verloren als ge
wonnen zetels boekte.
De verkiezingen werd gekenmerkt door
een vernietiging der communisten, die
zelfs in Glasgow nauwelijks 1 pCt.
der uitgebrachte stemmen od hun can
didatcn ver e enigden.
LAWNTENNIS.
DE SCHORSING VAN TILDEN.
Het hoofdbestuur van den Interna
tionalen Lawntennisbond, waarbü de
bonden van 35 Staten aangesloten zün,
heeft gisteren besloten de door den Ame
rikaanschen bond uitgesproken schor
sing van Tilden over te nemen zoodat
Tilden volgend jaar niet in amateur
touraooïen als te Wimbledon, Parijs.
Eastbourne enz. zal kunnen uitkomen.
(N. R. Ct.)
HOCKEY.
NOORD-HOLL. HOCKEY-BOND.
OVERZICHT.
Zaterdag staat de Haarlemsche derby
(in 't klein dan natuurlijk maar even
fel als de groote) H.B.S. II—M.H.C. m
op het programma; een overwinning
voor M.H.C. Hl is lang niet uitgestoten,
hoewel H.B.S. alle mogelüke moeite zal
doen om een puntje te bemachtigen.
VOETBAL.
H. F C.—SPARTA
Voor den belangrüken strijd tegen
Sparta komt H. F. C. a.s. Zondag aan de
Spanjaardslaan met een gewyzigd elftal.
Het ziet er als volgt uit:
Van der Meulen,
Van Renesse, Van Haerery
Jongeneel, Van der Lee. Lamp.
De Ruiter, Miezérus, Wunder, Daniëls,
Van Beem.
DE NATRIS LID VAN AJAX
Naar het Hbld. verneemt, is Jan de
Natris weer als lid van Ajax aangeno
men. Eventueel zou De Natris reeds den
15en dezer kunnen uitkomen, maar het
is nog niet zeker of dit zal gebeuren.
R. C. H A. D. O.
Collecte voor II. Gcurts
Men schryft ons:
Door de welwillende medewerking van
het R. C. H.-bestuur, is de V. V. „Scho
ten" in staat gesteld om tijdens den wed
strijd R. C. H.A. D. O. te collecteeren
voor den Schoten—speler H. Geurts, die
in den wedstrü'd Alphen—Schoten het
ongeluk had zyn rechter onderbeen te
breken.
Genoemde speler komt door dit on
geval in groote moeilükheden; hü heeft
geen bron van Inkomsten en ook zün
verplegingskosten moeten betaald wor
den. Wü vragen den toeschouwers dan
ook vriendelijk een klein offertje te bren
gen voor dezen sympathieken voetballer.
Eenige vrouwen en verloofden van Scho.
ten-leden hebben zich beschikbaar ge
steld, om tydens de-rust met de busjes
rond te gaan.
