GROOTE HOUTSTRAAT
VROOM DREESMANN
PREUSSISCHE ELEKTRIZITATS-
AKTIENGESELLSCHAFT
M, DOUWMA ZOON
BUITENLANDSCH OVERZICHT
VA cent
DRAAGT BARTHEL'S
MOTIE VAN WANTROUWEN VERWORPEN.
WESTARP OP ZiJN NUMMER GEZET
BINNENLAND
Mavrides'
BURGERLIJKE STAND
UITGIFTE van
200.000.- 6 pCt. 25-jarige Sterling-Obligatiën
MAANDAG 26 NOVEMBER 1928
KLEEDING NAAR MAAT
F.TH. E VER ARD
APK..BPON./TfiEÉ
I4EEM/TEDE
HET ADRES
PT" SINT NICOLAAS ZAL VANAF DONDERDAG
HAARLEM'S DAGBLAD WOENSDAG 21 NOV. 1928
Het vertrouwen in Stresemann
gehandhaafd.
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
In de voortgezette Rijksdagdebatfcen,
heeft Stresemann's positie versterking
ondergaan door de rede van Breitscheid
die zeer terecht evenaJs vele andere
sprekers .diet oorlogszuchtige pauken
of 't zachtstemmig viool spelen", al naar
gelang de wind waait, der Duitsch-Na-
tionalen. heeft gehekeld
En wederom moest Graf Westarp ver
nemen, dat zijn eritiek op de Dultsche
buitenlandsche politiek beter niet
gezegd had kunnen worden, omdat hij
Indertijd zelf de verantwoordelijkheid
voor die politiek op zich had genomen.
En ook de tweede pil die Breitscheld
Graf Westarp liet slikken, was goed toe
bereid: zooals men zich herinnert had
Westarp zich pathetisch op den grooben
keurvorst beroepen die gezegd heeft.
„Vergeet niet dat gij Duitschcrs zijt"!
Breitscheid merkte naar aanleiding
daarvan op dat Westarp voorzichtig
moest zijn als hij pathetisch werd: De
groote keurvorst heeft zich door de
Franschen laten omkoopen.
Op deze vinnige wijze heeft Breitscheid
verder het opportynisme van Westr
ontleed, tot groot genoegen van de so
ciaal-democraten.
Toen de balans opgemaakt werd
bleek dat de motie van wantrouwen
tegen Stresemann met 219 tegen 98
stemmen verworpen was!
De zaak heeft zich dus ontwikkeld,
soos Is ze zich logischerwijze moest ont
wikkelen Er was geen enkele reden om
aan te nemen dat het egocentrisch ge-
drijf der Duitsch-Nationalen eenig suc
ces zou hebben.
Het vertrouwen In Stresemann is on
beperkt gehandhaafd.
F. A.
Hainisck wordt
niet herkozen.
WEENEN. 20 Nov. (V.D.) Een ver-
gadering van sociaal-democratische le
den van den nationalen Raad en den
Bondsraad heeft het voorstel van bonds
kanselier dr. Seipel tot grondwetswijzi
ging eenstemmig verworpen, waardoor
de verlenging van de ambtsperiode van
den bondspresident dr. Hainisch onmo
gelijk is geworden. Door deze beslissing
der sociaal-democraten Is de voorge
stelde grondwetswijziging van de baan
en wordt de verkiezing van een nieuwen
bondspresident noodzakelijk.
Staat van beleg.
BOEKAREST, 20 Nov. (W.B.) —De
regentschapsraad toekende een hem door
Manioe voorgelegd besluit, waarbij met
Ingnng van heden in het heele land de
perscensuur en de staat van beleg wor
den opgeheven, met uitzondering van
een strook langs de grens van 10 tot 15
K.M. breedte, waar zij als overgangs
maatregel blijven bestaan. De opheffing
igeldit echter ook voor de belangrijkste ste
den in die strook.
Hedenstierna
overleden.
Het overlijden wordt gemeld van den
gouverneur van Stockholm. Hedenstier
na,, oucLministor van buitenlandsche za
ken in het kabinet Trygger. aldus het
Hbld
De overledene deed van zich spreken
toen hij, in het laatst van 1923, nog
minister van buitenlandsche zaken zijn
de, een rede hield waarin hij een ver.
bond met Finland tegen Rusland be
pleitte. De rede werd gehouden aan een
banket ter viering van het vijl-en-twin.
tig jarig bestaan der vereeniging van
dagbladsigenairen. Zweden had volgens
den minister den olicht Finland te hul:
te komen indien Rusland de vrijheden
van het F.nsche volk mocht aanrander.
Hij was zelfs bereid dezen nlicht in een
militair verdrag vast te leggen
Weliswaar legde de minister er den
nadruk op dat dit slechts ziin persoor
üjke opvatting was. doch kort daarci
trok hij de consequenties uiit zijn red,
dioor zijn portefeuille ter beschikking te
stellen. Hij werd opgevolgd door baron
Marks von Würtemberg.
De grootste militaire
mogendheid?
Zooals men weet heeft de Franschc
afgevaardigde Montigny op het radicale
congres te Angers mededeelinsen ver,
strekt over de Fransche militaire en
maritieme uitgaven en effectieven, op
•rond van welke, neg steeds niet tegen -
esproken mededeeUngen het congres
.net algemeene stemmen een resolutie
heeft aangenomen tegen de Fransche
bewapening.
De „Manch Guard.", die naast zijn
campagne tegen het Fiansch.-Engclsch;
vloolcompromas voortdurend wiist op de
Fransche bewapening, geeft een over
zicht van het rapport van Montigny, al
dus het Hbld
Daarbij Vijst het blad erop. dat Frank
rijk bezig is een sterk beroepsleger van
een 400.000 man te vormen, hetwelk
kan gelden als een uitstekend kader voor
talrijke reserves, hetgeen dus op het.
zelfde zou neerkomen, als velen in
Frankrijk van de Duitsche rljksweer
vermoeden
In 1913 bedroegen de miliaire en ma
ritieme uitgaven 1598 millioen goudfran.
ken tegen in 1928 2274 millioen goud-
franken.
De vredeseffee tieven bedroegen (offi.
eieren en mansohappen)
Op 1 Febr. *13: 558.000; 1929 601-024
1930: 637.968.
De getallen voor beroepsmilitairen
zUn:
In 1913: 96-990; In 1929 255-458, ln
1930 400.176 (waaronder 27.000 gen
darmen en republikéinsche garden).
Met dit beroepsleger naast de geoefen
de reserves zai Frankrijk spoedig ds
grootste milataire mogendheid zijn welke
men ooit gekend heeft, concludeert de
„Manch. Guardian".
ROOKERSIDEALEN.
Op het te Parijs gehouden rookers-
congres, waar men natuurlijk den rook
wel kon snijden, ja zelfs, om een stou
ter beeldspraak te bezigen, tegen den
rook kon leunen, aldus het Hbld., is o.a.
een pleidooi gehouden voor een eigen
pijptabak zooals andere landen die heb
ben. Ook zijn er wedstrijden gehouden
in langzaam, en snel-rooken De wed
strijd in snelrooken van sigaretten werd
gewonnen dooroch de naam doet er
eigenlijk niet toeeen mijnheer d'ic
in 1 minuut en 20 seconden een „élé
gante" in rook deed opgaan Een ander
c-en langzaanurooker. deed 5VA minuut
over het rooken van een püp en een
derde 2 uur en 8 minuten over één
enkele sigaar.
Ook is er een koningin van de tabak
gekozen. Zonder koninginnen van alles
en nog wat schijnt het reoublikeinsche
Frankrijk 't nu eenmaal niet te kunnen
Tt-cllen!
DE BURGEMEESTER
VAN DE AANRIJDING.
Het lid der Eerste Kamer, de heer
Hermans, heeft aan den minister van
Binnenlandsohe Zaken en Landbouw de
volgende vragen gesteld:
Is de minister niet van meening, da:
een burgemeester iemand moet zijn van
"olkomen onbesproken levensgedrag?
Heeft de minister kennis genomen
van de zeer lakenswaardige handelin
gen van den heer Hoefnagel, burgemees
ter van Schaik, bij gelegenheid, dat ee
motorrijder door den auto, waarin ge
noemde burgemeester met zijn famiLL-
gezeten was, werd aangereden?
Heeft de miinster ook kennis genomri
ran de pogingen, door dezen burge
meester aangewend, om het geheele
geval in den doofpot te stoppen, gelij-:
ter terechtzitting is gebleken?
Meent de minister, dat de heer Hoe' -
nagel, na het voorgevallene in zijn amh'
gehandhaafd kan blijven?
TOT HUN MIDDEL IN 'T
WATER.
VAARTUIG BIJ DE OUDE ZEUG
GEZONKEN.
Wieringen en de Zuiderzee zijn voo-
den Zuid-Wester en later voor den
Noord-Wester storm vrijwel gespaard
gebleven, meldt de TelWat dakpannen.
rieten daken, hekken enz. zijn gehavend
De visschersvloot was binnen en be
kwam geen averij Een woonscheepj
werd tegen de steenglooiïng gedrukt e
het dek er af geslagen.
Op de Oude Zeug zonk eer transpor-
vaartuig. De ach* opvarenden, die den
geheelen nacht tot hun middel in het
water stonden, werden door een sleep
boot ontdekt en verkleumd opgenomen
Enkele woonketen waren om ver ge waan
Van een motorschip van Gebr. Kaa
sloegen op de Zuiderzee van den deklast
tien vaten petroleum over boord.
ROMANS OVER ONS LAND
EEN PRIJSVRAAG.
De Hollandia-Drukkerij te Baam zal 'n
prijsvraag uitschrijven voor een oor-
spronkelijken roman, die, in litterairen
vorm een volledig karakteristiek bee'd
moet geven van een der groote steden,
streken of provincies van Nederland
Beschikbaar worden gesteld geldprijze.
van f 2000 en f 1250. Deze prijsvraag is
bedoeld als een eerste stap tot de uit
gave van een reeks romans, waarin het
eigene van ons land en volk tot uit
drukking komt.
De uitgevers stellen zich voor, op deze
wijze van steden met een eigen karakter
en van belangwekkende gedeelten van
ons land een psychologisch juist beeld te
geven, dat in elk opzicht van groote
waarde zou kunnen zijn
ACTIE TEGEN DEN OUD-
G OU VERNEUK VAN SURINAME.
Voor de vierde Kamer der Haagsche
rechtbank, zijn gisteren de pleidooien
gehouden in de zaak van den heer D
Simons tegen baron Van Heemstra, oud
gouverneur van d-e kolonie Suriname,
meldt het Hbld.
Deze zaak houdt verband met het
ontslag, dat in het najaar van 1926
werd verleend aan den Surinaamschen
predikant ds. Onnekes In de door den
heer Van Heemstra als gouverneur ge
nomen ontslagresolutie komen eenige
overwegingen voor, waardoor de heer
Simons zich in de eer en goeden naam
aangetast gevoelt, op grond waarvan
hij den heer Van Heemstra in rechten
heeft doen aanspreken. Daartoe had
hij zijn vordering gecedeerd aan iemand
te Den Haag teneinde de zaak aan het
oordeel van de Nederlandsche rechters
te onderwerpen.
Voor de partij-Simons trad op mr.
P. J. Oud. terwijl voor baron Van
Heemstra werd gepleit door mr. Haersolte
uit Amsterdam.
Mr. Oud merkte op. dat de heer
Onnekes een man was, die er niet tegen
op zag verkeerde toestanden te criti-
seeiren. Het is blijkbaar, maar niet
vergeeflijk, dat de gouverneur dezen
lastigen predikant wel kwijt wilde. Nadat
de heer Van Heemstra eerst getracht
had, den heer Onnekes te doen af
keuren en dit mislukte, ls hij overge
gaan tot het nemen van de befaamde
resolutie van 30 October 1926.
Mr. Oud concludeerde, dat er hier zeer
zeker sprake is van een onrechtmatige
daad in algemeenen zin.
Mr. Haersolte zeide. dat de zaak sterk
wordt overdreven, de predikant is af
gezet. omdat hU in het openbaar aan
stoot gaf een beschuldiging aan het
adres van den heer Simons, is volgen5
mr. H. echter niet ln de resolutie ge
legen.
Mr. Haersolte constateerde vervolgens
dat de gouverneur in deze procedure
in privé is gedagvaard; daarvoor moe-
echter vaststaan, dat hij niet was te
goeder trouw en dat hij binnen den
kring van zijn formeele bevoegdheid 's
gebleven.
Na repliek werd de uitspraak van de
rechtbank bepaald op 20 December a.s.
HUIS VOOR OUDERS.
„HET BOEK VOOR HET KIND".
„Godsdienst in de opvoeding"
Van Dinsdag tot Maandag 3 Decem
ber a.s. wordt in het „Huis voor Ouders
van de Vereeniging „Kinderverzorging
en Opvoeding" (K. en O.). Tuchthuis
straat 3 bij de Botermarkt, een tentoon
stelling gehouden: „Het boek voor het
kind"
Reeds gedurende eenige jaren had d<
genoemde Vereeniging de goede gewoon,
te, tegen St. Nicola as od aanvrage ad:
vies te geven aan ouders, die him kin
deren graag op 5 December een goed
boek wilden geven maar zelf geen ge
schikte keuze konden maken.
Thans K. en O. groeit met den
dag wordt er niet alleen advies ge
geven maar kunnen de belanghebben
den ook op een uitgebreide tentoon,
stelling van boeken voor de ieugd, geti
teld: „Het boek voor het kind" zelf
zien wat er op dit gebied te koop is.
Op verschillende tafels liggen de boe
ken ter inzage, van kleuterboeken af
tot boeken voor jongens en meisjes (een
scheiding tussoben jongens- en meisjes-,
boeken is niet gemaakt) van 17 jaar
Bij verschillende oude bekenden als
„Dik Trom", de boeken van Sven He-
din, „Alleen op de wereld" liggen ook de
allernieuwste uitgaven, zooals bij voor
beeld een aardig Poppenboek met bui
tengewoon fijne illustraties van Kathe
Kruse.
Er ls ook een afdeeling ..Kinderboe
ken vóór 100 jaar", die duidelijk aan
toont welk een evolutie er in de uitga:
ven voor kinderen heeft Dlaats gehad
Prentenboeken besfcenden toen nog
in het geheel niet.
Nuttig werk kan ook gedaan worden
door een kleine afdeeling waarin boeken
zijn verzameld die om de een of andere
reden als niet voor kinderlectuur ge
schikt inoeten beschouwd worden.
Aan deze tentoonstelling is een an
dere verbonden: „Godsdienst in de Op
voeding", van het Nationaal Reizend
Museum voor Ouders en Opvoeders te
Rotterdam.
Deze tentoonstelling is ingericht in
1919, georganiseerd in 1927 en sinds
dien voortdurend op de hoogte van den
tijd gehouden. Het beginsel is er bij in
het oog gehouden dat leiding geven is
een ander helpen tot grootere bewust:
wording van den weg. dien hij gaan
moet
Zoo kwam men er toe de tentoonstel
ling in verschillende afdeelingen te ver
deden, n.l. le.: Verdieping van eigen
inzicht en opbouw van eigen, innerlijk
leven; 2e. de psychologische afdeeling
waarbij het beginsel gehuldigd wordt
wie het kind wil helnen meet ook het
kind verstaan. De nieuwste boeken over
zielkunde bij voorbeeld ziin hier aan
wezig. 3e. de rubriek: Uitingen van kin
deren; biografieën en boeken over kin.
deren; herinneringen uit eigen jeugd
Foto's van merkwaardige teekeninger,
an zeer jonee kinderen ziin bier aan-
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Ct«. PER REGEL.
EGYPTIAN CIGARETTES
"ISl' Met 1 Coupon bij 10 Sigaretten.
Lang leve de PRINCE! werd heel hart'lijk geroepen.
Het was in Schiedam toen; ziet Omar hier snoepen!
fWordt oeroolgd)
wezig, knipwerk, zelfs een enkele aqua
rel. In een boekwerk ziin verzameld ge.
dichten vervaardigd door leerlingen van
ie 3e klasse van een Duitsch gymna
sium
De volgende drie rubrieken bevatten:
Handleidingen bij de godsdienstige lei:
ding der kinderen; boeken ter bevorde
ring van Bijbelkennis en kinderbijbels.
Een volgende afdeeling geeft orien
teering voor hen aie zoeken Hier vindii
men veel lectuur die helpen kan bij hei
vinden van den eigen weg.
Noemen wij nog het Biibelseh Mu
seum: modeten van verschillende ge
bouwen, waarvan in den Biibel sprake
.s en waarvan de lezer zich soms een
geheel verkeerde voorstelling maakt, sus
oij voorbeeld: de Tempel, de Taberna
xteL een Oostersch huis. een Nomaden-
óent. Hier zijn ook verschillende ge-
oruiksvoorwerpen tentoongesteld.
Hedenmiddag zou de expositie won
den geopend door mevrouw M. E. H
SandbergGeisweit van der Netten,
secretaresse van het Hoofdbestuur van
„K. en O.", die daarbij ook eenige toe-
Lchtingen zou geven.
CHR. GEM. ZANG VEREENIGING
„EBEN HAëZER".
Herdenkingsfeest
Zooals wij reeds hebben meegedeeld
herdenkt de Chr. Gem. Zangvereeniging
„Eben I-Iaëzer" deze maand haar tienja
rig bestaan. Het koor is in 1918 opge
richt ter opluistering der Evangeliesa-
tie-samenkomsten van ds. C. J. van
Paassen en onder leiding Van den heer
J. F. Snoeks gegroeid tot een vereeni
ging van ongeveer 50 leden.
Toen Maandagavond het tweede lus
trum gevierd werd met een herdenkings-
samenkomst was de groote zaal van het
gebouw van den Protestantenbond bijna
geheel vol.
De avond werd met het zingen van
Psalm 68 vers 10 en gebed van ds. Var.
Paassen geopend.
De heer Jac. Zwaan bracht daarna op
het orgel ten gehoore de Fantasia in g.
kl. terts van Bach.
Het jubileerende koor, zelfs optredend,
toonde welk een hoogte het bereikt heeft
in het zingen van het koorwerk „Jubi
late Amen" van F. Pijlman, een zeer
toepasselijk en daarom en mede door
de- wijze van uitvoering succesvol lied.
Een tweede bewijs van het kunnen der
vereeniging was de uitvoering van „In
Uwe Hand" een lied van L. v. d. Wulp.
De bloemenhulde, die dan ook den di
recteur en mevrouw P. M. Ree-Goed-
huys, die op een orgel begeleidde, bereid
werd en de hartelijke woorden tot hen
gesproken waren welverdiend. De heer
Snoeks vergeleek in zijn dankwoord zich
zelf met den timmerman, die de plan
ken noodig heeft om te kunnen werken,
en hoopte, dat in dit geval, om de ver
gelijking vol te houden, timmerman en
planken lang by elkaar mogen blijven.
Ds. C. J. van Paassen hield een toe
spraak waarin hij naging de beteekenis
van den naam „Eben Haëzer", nl. „Tot
hier heeft de Heer geholpen", die nu
meer beteekenis heeft dan bij de op
richting. toen hij als het ware een pro
fetie was. Bij het derde lustrum zal de
beteekenis van dien naam nog grooter
zijn.
Het overbekende „Gebed des Heeren"
van A. Pomper werd daarna op gevoe
lige wijze vertolkt door den heer Jac.
Zwaan, orgel, mevrouw J. H. van Wil-
ligen-Ree, sopraan en den heer H. Ree,
viool. Allen kregen bloemen. De orga
nist speelde nog twee werken van Bach,
op de wijze, zooals wij van hem gewend
zijn.
Inplaats van den heer M. den Boer,
hulppredikant der Gereformeerde kerk,
die verhinderd was, sprak ds. Smeden,
predikant der Christelijk Gereformeer
de kerk Haarlem-Noord. Deze betoogde,
dat alle uiterlijk vertoon achterwege
moet blijven, en trok daartoe een ver
gelijking met étalages van winkels. Zoo
is wat het zangkoor te bieden heeft on
zichtbaar, maar van des te grooter
waarde.
Daarna traden alle vorige medewer
kenden nog eens op. het koor o.a. met
een „Bede om verlossing" op tekst van
S. S. Ree door Nico Hoogerwerf gecom
poneerd en by het 10-jarig bestaan aan
de vereeniging opgedragen.
Gesloten werd met Gezang 180,
PROVINCIAAL
PERSONEEL.
VACANTIETOESLAG,
Bij besluit van 20 December 1927 na
men de Prov. Staten van NooixLHollaiid
een door de leden S. J. Pothuis en L.
van der Wal ingediende motie aan,
strekkende om aan de urovinciale
ambtenaren die een loon genoten over
komende met een jaarsalaris van ten
hoogste 3000, voor het jaar 1928 een
vacan-tietoelaee te verleenen tot een
bedrag van 20.
Naar gevoelen van Ged. Staten be;
staan er termen om voor 1929 weder
om od denzelfden voet een vacanüe-
toelage te verleenen. Zij stellen dan
ook voor daartoe te besluiten
VELSEN
Ondertrouwd: J. Krab en J. E. Vis»
ser; Th. P. Kuyl cn C. P- Nieuwenliui»
zen; L. Visser en A. Oldenburg; T.
Drijver en G. Kuyper; B. G. Langeveld
en B. J. Barnhoorn; A. M. P. v. d.
Put en A. W. A. Kramer; G. J. Jansen
en J. G. de Vries.
Gehuwd: B. G. v. d. Werff en J. .T.
Boerlage; A. Verwer en A. Tervoort;
J. J. Zonneveld en A. Ch. Metselaar;
C. Buter en A. Kuiper; NV. J. Verhorst
cn M. P. Melker; A. Berghuis en E. J.
de Greef; L. de Groot en J. Visser.
Geboorten: W. van Vlissingen—
Kampkes d. L. Kammanv. Liere z.
L. Nassettevan Hattem z. \V. van
LangenEcnkhoorn z. Z. KlapVisser
d. D. v. d. WintKruiswijk z- M. E.
VoorthuysenGroenewald z. A. Har»
togGladpootjes d. J- KosterBais z.
W. TroostGouda d.
Overleden: Johannes Petrus v. Dcu»
dekom, 43 j-, echtgcn. van J. de Lange.
te BERLIJN
KAPITAALRM. 80.000.000.—
geheel in het bezit van den Staat Pruisen
deel uitmakende van eene leening groot 1.200.000.
Ondergeteekenden berichten, dat zij de inschrijving op bovengenoemde uitgifte
openstellen te hunne kantoren te AMSTERDAM, ROTTERDAM en s-GRAVENHAGE,
alsmede ten kantore van de Heeren DE BAS Co., te 's-Gravenhage, op
van des voormiddags 9 uur tot des namiddags 4 uur
tot den koers van 93}A pCt. in £-Sterling, plus opgeloopen rente van 1 December 1928
tot den dag van betaling.
Prospectussen en inschrijvingsbiljetten zijn bij de kantoren van inschrijving verkrijgbaar
NEDERLANDSCHE HANDEL - MAATSCHAPPIJ. MENDELSSOHN Co. AMSTERDAM
HANDELMAATSCHAPPIJ H. ALBERT DE BARY Co.
R. MEES Z00NEN.
P1ERS0N Co.
PR0EHL GUTMANN.
ROTTERDAMSCHE BANKVEREENIGING.
AMSTFRDAM
ROTTERDAM'
20 NOVEMBER 192S.
174
SOLIDE - ELEGANT - GOEDKOOP
VRAAGT ABONNEMENTSVOORWAARDEN. 20
GASTHUISVEST 21 HAARLEM
N.V. EFFECTENKANTOOR
HAARLEM, KRUISWEG 59, TEL. 13843
BELAST ZICH MET DE UITVOE
RING VAN EFFECTENORDERS
KOOPT COUPONS en LOSBARE OBLIGAT1ËN
ADMINISTREERT VERMOGENS
VERHUURT SAFE-LOKETTEN van ƒ5 per jr. af
BOUWTEDDEIMEN -VILLA'5-LANDHUIZEN
TE BEVPAGEN BIJ I OIRECT1EEXPLOITATIE BROHSTEEPAPK
KANTOOR MARI5BRU0 zi» pui. WirfH
CRONJÉSTRAAT 44
IN
VOOR PRIMA KLEEDING NAAR MAAT
ingang onder de klok VRAAGT onze ABONNEMENTSVOORWAARDEN
NA DE RONDGANG DOOR DE STAD OM HALF DRIE
AUDIËNTIE VERLEENEN IN ONZE MAGAZIJNEN
Route DONDERDAG
VRIJDAG
ZATERDAG
S CHOTERK W ARTIER
BOSCH EN VAART
ZIJLBUURT, KLEVERPARK
