DATUMSTUKJES
46e Jaargang No. 13938
Verschunt dagelijks, Behalve op Zon- 'en Feestdagen
Dinsdag 27 November 1928
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN per week f 0.27Hi niet geïllustreerd Zondagsblad f 0.32; per 3 maanden: Haarlem en II ADVERTENTIËN i5 regels f 1.75; elke regel meer 35 cents. Reclames 60 cents per regel. Abonnementen
dorpen waar agent gevestigd is (kom der gemeente) f 3.57VJ. Fo. per post door Nederland f 3.87J4- Losse nummers reductie. Annonces van Vraag en Aanbod 14 regels 60 cents, elke regel meer 15 cents; buiten Arrondissement
f 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad per 3 maanden f 0.57)4, fo. per post f 0.65. II dubbele prijs- Onze Groentjes (Woensdag en Zaterdag) 1—4 regels 25 cents, elke regel meer 10 cents.
Bureaux Groote Houtstraat 93, Telefoon Directie 13082, Hoofdredactie 15054, UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Gratis Ongevallenverzekering voor Week-Abonné» Uitkeeringen: Levenslang#
Redactie 10600, Administratie 10724 en 14825. Postgiro No. 38810 Directeuren: J.C. PEEREBOOM en P. W. PEEREBOOM Ongeschiktheid f 600.-; Overlijden f 600.-; Verlies van hand, voet of oog f400-,
Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Tel. 10122, 12713. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Duim f 250.-; Wijsvinger f 150.-; Elke andere vinger f 50.-; Arm- of Beenbreuk f 100.»
DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN
EERSTE BLAD
VOOR DE AGENDA ZIE TWEEDE PAGINA
DE RAMP VAN DE SALENT0.
Alle opvarenden waarschijnlijk omgekomen.
DE „NOORDZEE" EN DE „DORUS RIJKERS" VOEREN OM HET
WRAK, DE GENIE LICHTTE BIJ.
„De nachtwake bij het doodenschip"
noemde een collega in een dichterlij kg
bui vannacht het eentonige wachten in
den kouden wind aan het einde van den
Bloemendaalsohen Zeeweg, waar voor
uit in de kokende zee bij het licht dei-
maan vrij duidelijk de masten en een
deel van brug en kaartenkamer van
het Maandagmorgen vroeg op de buiten
ste bank gestrande Italiaansche stoom
schip „Salento" te zien waren.
Druk was het er, als een lugubere illu
minatie flonkerden de vele roode ach
terlichten der tallooze auto's. En dicht
bij eengedrongen, in groote groepen,
stonden de honderden nieuwsgierigen,
pratend, turend naar het westen, huive
rend in den killen bries, die landin
waarts woei. Menschen die er verstand
van hadden, mannen van kust -en zee,
waren het er over eens, dat het schier
onmogelijk zou zijn, dat er nog levenden
waren aan boord van het wrak, waar
over onophoudelijk de brekers sloegen
en het koude zilte water plaste.
En zelden was er zoo'n tragisch scher
pe tegenstelling; duizend meter van ons
af, onbereikbaar nog het doodenschip
tusschen de witte branding, en dat in
een schitterenden nacht, die niet donker
werd nu de maan telkens zilveren
banden tooverde om zware, snel voort-
schuivende wolkgevaarten, nu soms het
bleeke, matblauwe licht over zee en
duinen viel en in het vochtige strand
zich de witte en grauwe wolken spiegel
den.
Maar welhaast te ernstig was de toe
stand thans om daar aandacht aan te
schenken, IJmuiden belde zoo nu en
dan op. gaf berichten over wind en weer.
de reddingsccmmissie beraadslaagde, er
werd een flink plan opgezet. De genie in
Utrecht was gewaarschuwd en zou met
■groote zoeklichten kernen, de Dorus Rij
kers zou omstreeks middernacht van
Nieuwediep in zee steken en ongeveer
terzelfder tijd zou de Noordzee, een 750
paardekracht sterke sleepboot van L.
Smit en Co's Internationale Sleepdienst
met een vlet aan de tros den Nieuwen
Waterweg verlaten.
Een luitenant ter zee tweede klasse
was intusschen met een korporaal-sei
ner en een- morse-lamp uit Amsterdam
gekomen en zoo nu en dan werd in het
Italiaansch den mogelijk nog levenden
opvarenden van het schip moed „inge
seind". En verder was men voorlocpig
nog machteloos iets uit te richten. En
zoo stonden wij daar met nog vele an
dere menschen te wachten, steeds maar
te wachten of het mogelijk zou zijn
nog iemand te redden, hoewel ieder fei
telijk alle hoop reeds opgegeven had.
Elf uur kwam het bericht, dat de
zoeklichtauto's in aantocht waren en
het werd een 'eind over twaalven voor
de hóog-opgebouwd^ 'zware auto's met
de enorme lampen arriveerden. De eerste
luitenant der verllchtingstroepen, Swaan,
liet spoedig het kleinste zoeklicht op
stellen, tót aan het hek reed de auto,
dan begon de dynamo te —erken eenlge
soldaten in lange jassen bewogen het
gevaarte, dan flitsten de koolspitsen aan
en een rechte lichtbundel schoof vooruit
in den grauwen nacht en belichtte de
masten van het wrak. De grooiere lam
pen werden opgesteld en om één urn-
gingen de jalousietjes van het zoeklicht
met 120 c.M. spiegeldiameter open en
stond ook van hier een bundel licht
over de woelige zee naar het wrak.
Nu kon men aan boord weten, dat er
gewerkt werd, practisch belang had
dit beschijnen niet, maar het moreeie
nut is zeer groot, de schipbreukelingen
zouden weer nieuwen moed scheppen
en het misschien nog wat uit kunnen
houden.
Teen was er weer rest. Een zeeman
die langs het strand geloopen ha-l,
bracht een reddingsboei van de „Salen
to", de tweede al. In het wachthuisje
van de Bloemendaalsche politie, waar
nu het hoofdkwartier gevestigd was en
koffie op een petroleumstel te dampen
stond, werd druk geredeneerd, telkens
rinkelde de telefoon, maar er gebeurde
niets.
Dan eerst als het half vier dóór is,
schoolt men buiten samen, kijkt naar het
Noord-Westen, kijkers worden voor de
oogen gebracht en een eind buiten de
pieren ontdekken we op en neer schom
melend het dansende toplichtje van „den
Dorus". De eene zoeklichtbundel zwaait
omhoog, geel en grauw in het stuivende
water en den regen. Als lange, vervaar
lijke scheepskanonnen staan de bundels
vooruit, wijzend de plaats waar het
wrak licht en snel nadert nu de motor
reddingsboot van het Marsdiep, terwijl
aan allen kant er weer druk over „ge
kankerd" wordt, dat IJmuiden er nog
steeds geen heeft. Om half vier is be
richt binnengekomen, uit IJmuiden, dat
de Noordzee draadloos om lichtseinen
heeft veraochL
Er komt nu spanning in. Men ver
keert nog steeds in het onzekere of op
het wrak nog levenden zijn, men kan
het-niet hopen haast, want het is. al
meer dan. 24 uur geleden dat Maandag
morgen om 3 uur 39 de marconist van
de Salento kalm en rustig seinde, dat
zijn accu-batterij defect raakte, zijn
laatste woorden waren „lifeboat, tug
boat" (reddingboot, sleepboot), daar
blijkt wel uit, hoe de toestand was.
En in het licht der schijnwerpers zien
wy hoe het kaartenhuis vrijwel geheel
kapot is, doorspoeld wordt bij iedere
golf en wie kan het 24 uren uithouden,
doornat en telkens geslagen door de
overkomende rollers?
Even dooven de zoeklichten, men zag
een rood licht op het wrak, doch net
blijkt een lantaarn te zijn die weerspie
gelt.
De „Dorus Rijkers" loopt nu aan
de loefzij langs de Salento, zet zijn kop
tegen den wind in, koerst om het wrak.
Nog eens zien wij het bootje op er,
neer gesmakt rond de masten dansen,
en nog eens. Dan.... de Dorus stevent
weg. Wij willen inlichtingen, doch men
acht het niet nooaig deze aan de pers te
verstrekken. En zoo moeten wij afgaan
op geruchten die uit het wachthuisje tor
de „buitenstaanders" doordringen en
die melden, dat de Noordzee zijn vlet is
kwij bgaraakt. De bemanning hiervan
was echter op de sleepboot, zoodat geen
nieuwe slachtoffers te betreuren zijn.
Half vijf komt de Noordzee bij het
wrak. even koerst de boot heen en weer,
dan stevent zij weg.
En dit zegt genoeg. Er leeft niemand
meer van de- 27 mannen op de Sa
lento, want zoo wild is de zee niet, dat
dappere kerels als Co en Bot of kaptein
Kolkman van het wrak weg zouder,
gaan, als er ook nog maar eenig teeken
van leven te bespeuren viel.
Het is wel een heel sinistere gedach
te te bedenken, dat daar op een der ver
raderlijke banken voor Holland's dui-
nenkust zeven-en-twintig menschen in
den feilen storm het leven lieten.
Snel voert de auto ons langs nacht
stille wegen naar IJmuiden. Bij de sluis
ligt de „Dorus Rijkers" we praten even
met een der mannen, nieuws is er niet
veel, wij weten het al.
.Niets, meneer, niets op het schip dat
ook maar op menschen leek. De kaar
tenkamer ligt open, de brug is zwaar
vernield, het dek is stukgeslagen. En
het want is zoo beschadigd, dat ook
hierin niemand redding heeft kunnen
afwachten. We zijn er vyf keer omheen
gevaren, op een afstand zoo breed als
hier de straat vlakbij dus, maar er
leefde niets meer. Als het dag 'is gaan we
nog eens. maar het zal we! niet helpen.
Als er nog maar één man leefde zouden
wij het wel gemerkt hebben."
En een ander, die ook langs de kade
ijsbeert, heeft gehoord, dat de Noordzee
ook niets gezien heeft.
Nu ja, de Dorus gaat dus nog een keer
om zekerheid te hebben, niet omdat men
gelooft, dat er nog iemand in leven is
op het doodenschip.
De vuurtoren zwaait nog zijn licht
bundels door den schemerigen maan
nacht, en over het kanaal dat rustig ligt-
tusschen de honderden lampen bij de
sluizen, gloort achter dikke wolken een
nieuwen dag.
DE „DORUS RIJKERS"
ONTDEKT OOK DEN
TWEEDEN KEER GEEN
LEVEN.
BIJNA ALLEN DIRECT
VERDRONKEN?
De motorreddingsboot „Dorus Rijs
kers'' uit Den Helder is later op den
morgen voor de tweede maal uitgevas
ren naar het wak van de „Salento".
Maar ook ditmaal was er geen tccken
van leven meer aan boord. De gehcele
bemanning heeft derhalve bij deze
scheepsramp het leven verloren. Alge»
meen is men van meening, dat het
grootste deel van de bemanning reeds
direct na de stranding is verdronken.
SINT NICOLAAS IN „REMBRANDT"
Morgenmiddag, Zaterdag en Woensdag
over een week zal om half drie Sint Ni-
colaas een bezoek brengen in speciale
kindervoorstellingen in het Rembrandt-
theater. Er is een aardig programma en
de kinderen krijgen allen een cadeautje.
S.S. „SALENTO".
(VOOR ZAND VOORT).
Nu zingt weer de zte haar vreeselyk lied.
Het bruisende water kookt en ziedt
En beukt op het. kale strand,
Deargindei jerkeeri een schip in nood
Daar worstelen menschen met den dood.
En blikken vol hoop naar 't land,
Nu rijst het schip hoog uit de wilde
golven,
Dan zinkt het weer weg, voor ons oog
bedolven,
W'.' zien slechts de mast, een stip,
Terwijl d' elementen hun hoogtij vieren,
i\ et bulderend loeien en snerpend gieren,
Vergaat voor ons oog een schip.
Hoe ranselen golven in vliegend schuim
Het dek en storten omlaag in 't ruim,
Met alvernielende kracht,
Hier baat geen doorzicht en koel beleid.
Te ongelijk is die wilde strijd.
Men hoopt zonder hoop en wacht;
Zij staren naar land mét hun moede
oogen.
Zij zien hoe manmoedig de redders
pogen,
Zü zien hoe het staag mislukt,
Een gil en een huivering vaart door
hen heen,
Een uitgeput mensch. een golf. en weer
een,
Is zijn kameraads ontrukt.
Een nieuwe nacht en een nieuwe angst.
De marteling duurt in het duister 't
langst,
De uren gaan traag voorbij,
Er wordt geen hoop meer in 't hart
gewekt,
Slechts wordt het leven nog wat gerekt
In het razende stormgety;
Hun vriend de zee eischt hun krachtig
leven,
Den hoogsten prijs dien een vriend kan
geven.
Een golf en een laatste gil.
Nog dreunt de zee en nog striemt de
regen,
De elementen vieren hun zege.
Het wrak is voor altijd stil.
P. GASUS.
WERKLOOSHEID EN
WERKVERSCHAFFING.
ONTSLAG AAN „CONRAD" EN
CENTR. WERKPLAATS.
Mede in verband met de grooter wor
dende werkloosheid is men thans reeds
tot uitvoering overgegaan van het voor
nemen om eenige werken in de gedaan
te van werkverruiming voor de werklcoze
arbeiders te doen plaats vinden. Thans
zyn nog maar een klein aantal arbeiders
te werk gesteld doch men verwacht dat
spoedig meer zullen kunnen volgen. Men
is bezig aan liet bouwklaar maken van
de gronden ten oosten van het Am-
sterdamsche kwartier en nog eenige
werken in het zuiden der gemeente.
Wy berichtten reeds eerder dat de
werkloosheid grootere afmetingen aan
neemt, welk verschijnsel tegen het na
deren der wintermaanden zich steeds
herhaalt. Nu schijnt het er wel e\-en
minder rooskleurig voor te staan als
voorgaande jaren daa men ons mede
deelt dat o.a. al de losse arbeiders welke
werkzaam waren op de Centrale Werk
plaats hun ontslag hebben gekregen. Op
deze werkplaatsen moet het den laatsten
tyd buitengewoon slap zijn. Verder wer
den ook een groot aantal arbeiders we
gens slapte op de werf „Conrad" ont
slagen.
VERVERSCHINGSTENTJE
AFGEBRAND.
Op den hoek van den Heerenweg en de
Spanjaardslaan stond een ververschings-
tent van den heer T. Klinkenberg.
Voorbijgangers ontdekten Maandag
avond 5 minuten over acht, dat dit
bouwt je van binnen in brand stond. De
deur was niet met een slot gesloten, zoo
dat zij die konden openen. Eenige voor
werpen o.a. een tafeltje, eenige stoelen
en een ketel hebben zij opgenomen en
naar buiten gegooid. Inmiddels had het
vuur al zoo'n omvang genomen, dat zij
moesten vluchten.
De brandweer werd gealarmeerd, De
brandweer werd gealarmeerd, maar die
kon in verband met den brand aan de
Haarlemsche Scheepsbouw Maatschappij
geen materiaal sturen. Bovendien stond
het houten gebouwtje al in lichte laaie,
zoodat aan blusschen toch niet meer
te denken was. Het gebouwtje brandde
dan ook tot den grond toe af. bijna de
geheele inventaris ging verloren.
De schade wordt door verzekering ge
dekt.
De eigenaar heeft aan de politie mede
gedeeld, dat hy en zijn vrouw omstreeks
6 uur het gebouwtje verlaten hadden. Zy
hadden toen de deur met een gewoon slot
en een hangslot gesloten. Het eigenaar
dige is, dat de voorbijgangers die den
brand ontdekte, de deur ongesloten
vonen.
Vele kijklustigen woonden het af
branden van het gebouwtje bij.
BRAND AAN DE HAARL. SCHEEPSBOUW MIJ.
2 werkplaatsen en 2 houtopslagplaatsen
gedeeltelijk verbrand.
MOEILIJK WERK VOOR DE BRANDWEER.
Van de timmerloods bleef derc r
over. De brandweer aan het nablusschen.
Maandagavond is de Haarlemsche
Scheepsbouw Maatschappij, die haar
kantoren en werkplaatsen aan den over
kant van het Noorder Buiten-Spaarne
heeft, opnieuw door brand getroffen.
Dit is de tweede keer in een kort
tijdsverloop. Op Donderdag 19 Juli is de
timmermanswerkplaats uitgebrand, waar
bij veel materiaal verloren is gegaan van
een paketboot die voor Indië in aan
bouw was.
De brand van Maandagavond werd
ontdekt door den roncierge van de fa
briek der firma Hogenbirk aan den
Spaarndammerweg. Hij zag rook ko
men uit een der werkplaatsen aan dc-
overzij van het Spaarne. Onmiddellijk
belde hij den concierge van de Scheeps
bouwmaatschappij op. waarop ook de
brandweer gealarmeerd werd. De con
cierge heeft ook nog getracht met de
bluschmiddelen van de fabriek het vuur
in de timmermansw erkplaats waar de
brand ontstaan is te blusschen, maar
daaraan was geen denken.
Zeer snel greep het vuur om zich
heen. Ket duurde Jan ook niet lang, of
behalve de timmermanswerkplaats was
ook de schilderswerkplaats aangets ri
als ook twee groote houtopsla-gplaatsen.
De brandweer stond voor een moeilijk
werk. Reeds bij den vorlgen brand heb
ben wy er op gewezen, dat de brand
weermiddelen in dit gedeelte van het
vergroote Haarlem niet toereikend zijn
De wegen zijn hier heel smal. zoodat
het voor de groote motorspuit niet mo
gelijk is om dicht bij dit complex fa
brieksgebouwen te komen. Er is nu een
kleinere motorspuit in den maak. maar
met de goedkeuring van de plannen is
nog al getalmd, zoodat het nog minstens
eenige maanden zal duren voor de nieu
we motorspuit in Haarlem zal aanko
men. Het is dringend noodig, dat daar
mede spoed betracht wordt, omdat op
dit moment onze brandweer in materiaa.
absoluut te kort schiet. Maandagavond
werd ook een brand in een ververs ching.-
tentje aan de Spanjaardslaan gemeld.
De brandweer moest toen volgens een
opgaaf in het politie-rapport mede-
deelen, dat geen materiaal gezonden kor.
worden, omdat dat noodig was in den
Veerpolder.
Nu gold het slechts een houten ver-
verschingstentje, maar als een ander
pand in brand gestaan had, wat zou de
brandweer dan hebben moeten doen?
De brandweer dient nu de industrieën
zich aan het Noorder Spaarne uitbrei
den, ook te beschikken over een goede
dryvende stoomspuit, of althans ovei
een inrichting om een spuit over het
water te vervoeren.
Over de oorzaak van den brand is
niets bekend. De concierge heeft nog
om half 5 en om 6 uur een rondte dooi
de gebouwen gemaakt, maar niets ont
dekt.
De staf van de brandweer was aan
wezig.
Door de slechte toegangswegen heeft
het langen tijd geduurd voor de brand
weer water kon geven.
Te half negen was men zoover dat de
eerste stralen op het snel om zich heen
grijpende vuur gericht konden worden.
Daar de groote motorspuit niet verder
kon komen dan de fabriek van Cohen
en Van der Laan, die 700 M. meer naar
den kant van Spaarndam ligt, maar
langs een eigen weg te bereiken is. moest
een enorme lengte aan slangen worden
uitgelegd. De brandweer werkte met
vier stralen, 2800 meter slang was daar
voor noodig. Aan clen overkant van het
Spaarne verzamelde zich een reusachtige
menigte, om het vuur gade te slaan. De
roeiboot van de Scheepsbouwmaatschap
pij zette vele belangstellenden of be
langhebbenden over. o.a. wethouder
Heerkens Thijssen. wethouder Rooden-
burg. en enkele raadsleden. De baby
spuit kon niet werken, omdat de slin
ger van den starter tijdens den overtocht
op de pont in het water viel. Men zou
er trouwens bii cezen brand zooveel niet
aan gehad hebben.
Hoog sloegen de vlammen boven de
brandende loodsen uit, aangewakkerd
door den Noordwesten wind. Om half
tien stond een groote party hout, ach
ter in de timmerloods in lichtelaaie,
de brand was toen op zijn hoogst. De
schilderswerkplaats moest er gedeelte-
lyk aan gelooven en ook het magazijn,
dat aan de Spaarne-zijde voor de twee
brandende gebouwen staat, liep ernstig
gevaar. De brandweer zette er alles op,
om hier het vuur vandaan te houden,
aangezien er zich vaten benzine en car-
bolineum in bevonden, De wind dreef de
vlammen en vonkenregen in de richting
van de groote scheepsbouwloods en
smederij, die daarom duchtig nat gehou
den werden. Groote rookwolken, verlicht
door de maan dreven den Waarderpol-
der in. De menschen aan den overkant
op den wal zagen van den brand slechts
de hoogoplaaiende vlammen, de rook en
de vliegende vonken, daar de eigenlyke
perceelen achter het kantoorgebouw
stonden. Dit heeft door dat de wind er
van af woei weinig gevaar geloopen.
Door de ruiten scheen de rosse gloed.
Ook het juist van stapel geloopen
den wal liggende stoomschip Generaal
v. d. Heyden. en een kleine op de hel
ling staande vrachtboot benamen het
uitzicht. In tegenstelling met den vori-
gen brand hebben zy geen gevaar ge
loopen.
Nijpend was het gebrek aan water
leiding. Do directie wees daar den wet
houder nog eens op. De fabriek heeft
wel Nortonpompen, maar daar de con
cierge onmiddeliyk den electrlschen
stroomtoevoer afgesloten heeft, konden
die niet werken.
Al het bluschwater moest dus uit het
Spaarne gepompt worden. De motor
spuit heeft van 's avonds half negen tot
's morgens half negen, dus twaalf uur
aan één stuk doorgewerkt. Na een half
uur rust om af te koelen Is zU weer be
gonnen. De staf is er zeer tevreden
over.
Te half elf gisteravond was gevaar
voor uitbreiding geweken.
Den ganschen nacht zyn de brand
weerlieden in de weer geweest. Zij wa
ren hedenmorgen nog bezig met nablus
schen. daar de hoopen hout nog smeul
den. Daartusschen rit staken de magere
overblijfsels van houtbewerkings. frais
en zaagmachines, draaibanken. Een tien
tal machines ls verloren, en daarby een
groote voorraad duur hout, dat ge
bruikt wordt voor binnenbetlmmering.
dekhout enz. Van de timmerloods ston
den nog slechts de vier muren, grys van
asch, met groote gaten, waar eens de
ramen waren.
De schilderswerkplaats heeft vooral
van binnen geleden. Het dak is er nog
op.
De brandweer had moeiiyk werk, om
dat de gebouwen door drassig land be
grensd worden aan twee zijden. Aan den
anderen kant Ls het terrein der maat-
schappy. met alle obstakels van stand
pijpen, rails, kranen en hoopen mate
rialen.
Menig brandweerman is gestruikeld
in een greppel, of een kuil op het stuk
land. dat de scheepswerf van den weg
scheidt.
Van de directie', waarvan de heer W.
P. van Dijk bij den brand tegenwoordig
was vernemen wij. dat de schade, hoe
wel nog niet geheel vast te stellen, groot
is. doch waarschijnlijk beneden de hon
derdduizend gulden. De loodsen waren
op beurspolis verzekerd. Indirect is er
schade voor de op stapel staande boo
ten, ook voor de Generaal v. d. Heyden
daar de betimmeringen niet afgewerkt
kunnen worden.
Men hoopt niemand van de 40 tim
merlieden en de 6 schilders te behoeven
ontslaan, maar zich te kunnen behelpen
tot de loodsen herbouwd zyn,
Tydens den brand was ir. K. Tesch-
macher, lid van de directie niet aan
wezig.
GEVELS INGESTORT.
OOSTERHOUT. 26 Nov. (VD.) Door
het wassen van het riviertje de Donga is
op verschillende plaatsen in West-
Noord-Brabant het weiland overstroomd.
Enkele woningen staan 50 c.M. in het
water; zy zyn door de bewoners verla
ten. De tramverbinding Oosterhout
GeertruiaenbeTg is gestaakt, omda,t de
weg onder water staat.
Langs den Gorinchemschen straatweg
onder Raamsdonk zyn van verschillen
de huizen ce voorgevels onderspoeld en
ingestort. De suikerfabriek te Statendam
moest stop gezet worden. De electriscne
verlichting te Oosterhout was gisteren
enkele uren defect i
DE BIETEN TE
HAARLEMMERMEER.
MEER DAN 21 MILLIOEN K.G.
SUIKER.
Nu de bietencampagne in den Haar
lemmermeerpolder nagenoeg haar be
slag heeft gekregen kunnen we om
trent de uitkomsten van dit gewas do
volgende belangrijke cyfers medodeelen,
die begrypeiykerwUs op een globale
schatting berusten.
Gerekend wondt dat er in dezen pol
der dit jaar ongeveer 4000 hektaren
met bieten werden bezaaid; de gemid
delde opbrengst bedraagt- 32000 K.G. per
hek tare; dus in het geheel ongeveer
128.000.000 K.G,; het suikergehalte be
draagt gemiddeld 17 pet, zoodat in den
Haarlemmermeerpolder dit jaar aan sui
ker wordt opgebracht ongeveer 21.760.000
K.G.
Haarlem, 27 November.
De Ondergang
van het Schip
Wy stonden aan den duinrand, hon
derden in getal, en zagen vóór ons den
ondergang van het schip. De felle storm
joeg de golven hoog cp. dat zy raasden
en oprezen in fel uitspattend wit
schuim, en telkens weer woedend aan
vielen op de gezonken Salento. Alleen
de masten en de schoorsteen, met de
daarachter gebouwde commandobrug
en kaartenkamer. waren nog zichtbaar.
Als een volgende golvemrazernU kwam
aanrollen, brak het wilde water daar
tegen, en het steeg cp in een
wolkende, schuimende massa die over
de commandobrug ui teens tortte. Het
deed je telkens huiveren, want wy wis
ten dat daar minstens twintig menschen
aan boord waren, en de eenige hoop dat
zy neg leefden scheen zich op die com.
mandobrug te concentreer en. Vannacht
ls zy üdel gebleken. Vannacht heeft de
motorredimgboot uit Den Kelder, de
Dorus RUkcrs, het wrak bereikt maar
er geen teeken van leven meer op kun
nen ontdekken
Aan don duinrand stonden wy in
massa, en zogen het hopclooze aan.
's Morgens was de IJmuiöer reddingboot
omgeslagen by een poging om de Salen
to te bereiken, en een van de rceiera
verdronken. Nu lagen de IJmuldcr cn
de Zoncl/oorter redding-booten daar bei»
den onder ons, aan den duinvc:;. en de
zee raasde wild als een woedende, ko
kende krater, en het was duiiciyk ge
noeg dat het niets zou baten om het
opnieuw te probseren. Als een boot dat
wrak kon bereiken zou zy er zonder
cenigen twijfel op aan splinters geslagen
worden, en er zouden nóg meer slacht»
offers zyn.
Die commandobrug van het Italiaan
sche schip stak uit den kokenden hek
senketel omhoog als een beeld van de
bittere Ironie van dezen toestond. Com.
mando! Zoo weinig commando hebben
wy o|er de zee, dat wy daar op een
nietigfn afstand van achthonderd me
ters een scheepsromp moeten aanzien
zonder iets te kunnen doen.
Had er meer gedaan kunnen worden
als cr beter materiaal was geweest?
Deskundige opinie te IJmuiden zegt;
.Misschien had de motorreddingboot
Dorus Rykers, als die een paar uur na
de stranding had kunnen komen het
geen onmogelijk bleek doordat er ook
scheepsrampen by Den Helder waren,
waarbU haar assistentie vereischt werd
dicht genoeg de Salento kunnen na»
deren om reddingsboeien toe te gooien
aan menschen die overboord zouden zyn
gesprongen. Meer niet. En aangenomen
dat or toen nog levenden aan boord
waren. De Italianen moeten, door ge»
brek aan kennis van de kust gesteld!-.rid,
op de vierde bank zUn geloopen toen
zy meenden nog veilig te zijn. De ban
ken liggen voor dit gedeelte van de kust
heel ver in zee.
De zware met erts geladen boot moet
dadeiyk zyn vol geslagen, en vermoedelijk
is het grootste doel van de be
manning onmiddeliyk by de stran
ding ln de machinekamer en de
hutten verdronken. Den overigen had
den, zooals gezegd, misschien reddings
middelen toegeworpen kunnen worden
als de motorboot dadeiyk beschikbaar
was geweest. Er is een motorboot voor
IJmuiden in aanbouw. Maar ook dc mo
tor-reddingboot zou de Salento niet
aan boord hebben kunnen komen. Geen
kans op."
wy plegen ons te beroemen op de mo
derne techniek. Maar de heele men-
schenmassa, die daar Maandagmiddag
aan den duinrand byeengedrongen stond,
starend naar de ondergang van het
schip en wetend hoe die arme kerels
daar bezweken of al bezweken waren
op enkele honderden meters afstand
moet er de hope'.ooze tekortkomingen van
hebben gevoeld. Op het gebied van het
reddingswezen is een droevig beetje
technische vooruitgang bereikt, wy ke
ken omlaag naar die tamme twaalf-
riems sloepjes uit Zandvoort en IJmui
den. en zelden tegen elkaar: Drie eeuwen
geleden hadden ze net zulke dingen. Er
was geen motor-tractor bij om de bcot
te sieepen en in zee te zetten van een
glybaan af. Er bestonden nog geen mo
tor-reddingbooten, ea geen schlet-appa-