BEURSKRONIEK.
HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 1 DEC. 1928
ZESDE BLAD
EEN BELANGRIJK JUBILEUM.
Het werk van wijlen E. W. Dunlop.
HOE HET ENORME NED.-INDISCHE BEDRIJF ZICH
ONTWIKKELDE.
De neiging tot aaneensluiting op diverse gebieden def
industrieele activiteit. Petroleum en kunstz^dc.
Emissies. De beurs.
e. w. dunlop.
Heden. Zaterdag 1 December is het
50 jaar geleden, dat de in Indië, Neder
land en ver daarbuiten overbekende
firma E. Dunlop en Co., werd opge
richt. Naar aanleiding daarvan citeeren
wij eenige passages uit het gedenkboek
dat de firma bij deze gelegenheid deed
verschijnen.
Bij de herdenking van het 50-jarig
bestaan der firma E. Dunlop en Co.,
komt in de eerste plaats een woord van
eerbiedige hulde toe aan de nagedachte
nis van den oprichter der firma Eduard
Willem Dunlop.
Hij was het, die in 1878 de basis leg
de voor de zaken die de firma E. Dunlop
en Co. in den loop der jaren tot grooten
bloei zouden bengen.
Eduard Dunlop zette den 13den Juli
1873 op 20-jarigen leeftijd voet aan wal
te Batavia en werd als employé bij de
firma, den heer Evert Suermondt, bracht
October 1874 ging hij over naar G.
Suermondt en Co., welke firma eenige
jaren later tijdens de suikercrisis moest
liquideeren. Met een der chefs dier
firma, de nheer Evert Suermondt, bracht
hij deze liquidatie ten einde. Met den
moreelen en adviseerenden steun van
de firmanten en den financieelen
steun van zijn broeder S. J. Dunlop kon
hij eenige relaties der geliquideerde firma
overnemen en richtte 1 December 1878
de firma E. Dunlop en Co. op.
Het eerste pand, waarin E. Dunlop en
Co. gevestigd waren, bestond uit een
winkel, waar voornamelijk sigaretten
en tabak werden verkocht, doch daar
naast ook provisiën en dranken en
andere artikelen, terwijl daar tevens
de engroszaken werden gedreven tot
1881.
De engroshandel betrof toen niet al
leen de provisiën en dranken, sigaren
en sigarettenbranche, doch ook
allerlei andere goederen, zooals cement,
zinkwit, marmer, muziekinstrumenten
en nog tal van andere artikelen. Hoofd
zaak was echterdranken en wel voor
namelijk de nu nog zoo welbekende
Chabarmeau Cognac en de wijnen van
diezelfde firma, terwijl wat provisiën
betreft boter in vaatjes in dien tijd
een belangrijk artikel was.
Aan het hoofd van dit in verschil
lende richtingen veel omvattend bedrijf
stond één man, Eduard Willem Dunlop,
die met bijzondere werkkracht bezield,
met groote zakenkennis en buitengewone
energie zijn firma door de moeilijke
eerste jaren van haar bestaan loodste.
In 1881 ging de engros-af deeling der
firma Dunlop en Co. over naar de
firma de Lange en Co., terwijl de detail
zaak op Rijswijk gevestigd bleef. Lang
heeft de samenwerking niet geduurd,
daar de heer Dunlop al spoedig bemerkte
dat er aan de export te veel aandacht
werd besteed.
Na een drietal jaren samengewerkt te
hebben werd besloten, dat de heer Dun
lop zich weer zelfstandig zou vestigen
en herleefde de firma E. Dunlop en Co.
weer.
In 1888 trad de firma op als ver
tegenwoordigster van de Levensverzeke
ring Maatschappij Dordrecht", welker
belangen zij tot 1906 heeft behartigd.
Op 17 Mei 1890 maakte de dood een
einde aan het werkzaam leven van
Eduard Willem Dunlop. De heer F. C.
T. Ader zette de firma voort. De oudste
zoon van den overledene, ook Eduard
Willem geheeten, is thans de senior
partner der firma, terwijl de jongste
zoen, G. A. Dunlop, directeur der Ned.
Ind. Handelsbank te Amsterdam is.
De heer S. J. W. van Buuren te Am
sterdam, die als employé in de eerste
jaren van het bestaan der firma onder
wijlen den heer Dunlop heeft gewerkt,
schreef naar aanleiding van het jubileum
onder anderen:
Met weemoed en groote dankbaarheid
denk ik terug aan den man, die mijn
eerste schreden op handelsgebied heeft
willen leiden en aan de helderheid en
't geduld waarmede hij mij experimen
teel het groote verschil heeft bijge
bracht, dat er bestaat tusschen „handel
drijven" en „negotie-doen". Voortreffe
lijke schoolsche opleiding geaard aan
buitengewone scherpzinnigheid, arbeids
vreugde en zeldzame tact om met men-
schen van allerlei slag om te gaan.
hadden hem gemaakt tot een handels
man van zeldzame be teekenis.
Wie iets voelde voor een lekkere si
gaar, Havana directe aanvoer, of Hol-
landsche-roko, Manilla van de Cie. Ge
nerale, een fijn glas Bordeaux of
Bourgogne van Chabanneau, cognactiga,
ampat-of lima-bintang, kon nergens
zoo goed terecht als in die kleine intieme
Toko vlak naast Pecoult et Buffet, t.o.
de Harmonie in de z.g. Fransche wijk,
alias Rijswijk. Van den vroegen morgen
tot den laten avond was daar de pret
tige Deventer-vleugel-adjudant des
heeren Dunlop, onze „Vriezo", resp. de
heer J. de Vries, aanwezig om u lederen
twijfel te ontnemen aangaande de supe
rioriteit van het geen hij n voorzette
met een bercep op de uitspraak van den
heer E. Dunlop.
Wee dengene, die het waagde met dien
warenkenner in het strijdperk te treden
en geen C hm am an zou :t wagen zijn
nieuwjaarskakap vergezeld te laten gaan
van de gebruikelijke Manilla-roko's, als
op die kistj<s het ovale etiquet „E. Dun
lop" ontbrak.
Eu als er dan zoo'n dood-enkelen keer
uit zoo'n kistje eens een cortado te
voorschijn kwam, die meer had van een
fluitje dan van een roko, „och! zei dan
Vriezo, mienheer hier hei j'n ander
kissie, maar 't binne overigens niet de
slechtste vruchten woaran de wurrempies
knoagenl"
Import, export, transport, Atjeh-
leverantie. houtverkoop van de Pama-
noekan en Tjiassem-landen, gouverne-
ments-leveranties, de vertegenwoordiging
van Aug. Meller te Bordeaux, Deinhard
te Coblenz, Dijckerhoff, Zweedsche- en
koolteer, Echtsche dakpannen en wat niet
al meer vroegen als om strijd bij die
firma de aandacht van den heer Dunlop
en diens staf en zulks niet in beperkte
mate, maar alsof elk onderdeel een zelf
standig geheel uitmaakte.
Inderdaad vooral in onze dagen van
specialiseering mag het ongelooflijk
schijnen, dat één man zoo'n groot
quantum van de meest uiteenloopende
handelsbelangen heeft weten te behar
tigen en evenwichtig de vriendschap van
leverancier en afnemer te bewaren.
Eindelijk nog even wat de firma E.
Dunlop en Co. betreft, de vertegenwoor
diging der Levensverzekering-Maatschap
pij .Dordrecht", in een tijd dat men
over levensverzekering in onze Koloniën
heel anders dacht dan tegenwoordig en
de Nillmij. reeds dezelfde voortreffelijke
reputatie genoot als nog heden ten dage
het geval is. Veel werd er in die dagen
afgesloten, hetgeen ik met zekere trots
releveer, omdat dit getuigenis aflegt
van de bijzondere suggestieve wijze waar
op de heer E. Dunlop het publiek wist
te emballeeren, alias uit zijn zorgeloos
heid wakker te schudden.
In verband met de uitbreiding der
zaken was het noodig naar een ruimer
pand te verhuizen en werd het ge
bouw op den hoek van Passar Pisang be
trokken.
De firma bleef daar tot 1913 gevestigd
toen zij verhuisde naar het eigen ge
bouw in de Prinsenstraat,
In 1896 werd besloten tot opening van
een detailzaak annex engros verkoop te
Bandoeng.
In September 1896 werd op den hoek
van den Grooten Weg en de Bragaweg,
waar ook thans nog het Nederlandsch-
Indisch - Sigarenmagazijn filiaal E.
Dunlop en Co. is gevestigd, een winkel
geopend onder beheer van den heer A.
S. J. de Boer,
In 1897 vertrok de heer J. R. Mikkers,
die, in 1888 uitgekomen, inmiddels procu
ratiehouder was geworden naar Japan
ten einde daar relaties aan te knoopen
voor den verkoop van de producten der
Japansche kunst. Bombay winkels be
stonden in dien tijd niet. E. Dunlop en
Co. waren de eersten die deze artikelen
verkochten. Er werden groote zendingen
Japansche curio's door den heer Mik
kers naar Batavia verscheept, die hier
gretig aftrek vonden
Op sportgebied nam de firma in die
jaren een vooraanstaande plaats in. In
1897 werd de Ned. Ind. Sport-Maatschap-
pij opgericht, waarvan de firma E. Dun
lop en Co. 80 pet. der aandeelen nam
en dan ook als directie optrad. Aan het
Koningsplein West werd op de plaats
waar nu het gebouw der Theosofische
Vereeniging staat, een fietsenwinkel met
reparatie-atelier geopend, terwijl daar
achter een cementen wielerbaan werd
aangelegd. De maatschappij werd in
1908 opgeheven, nadat het gebouw door
de eigenaren verkocht was. In het filiaal
in de Rijswijkstraat werd toen een af-
deeling voor Sport- en Reisartikelen
geopend, evenals in de filialen te
Bandoeng en Soerabaja, welke afdeeling
in 1915 werd opgeheven toen de nieuwe
gebouwen te Weltevreden en te Soera
baja werden betrokken. Op ongeveer de
zelfde plaats waar in 1878 de firma het
eerst gevestigd was, werd in 19141915
een nieuw ruim winkelgebouw gezet,
waar de detail-afdeeling nog is geves
tigd.
In November 1898 werd overgegaan tot
opening van een engros-kantoor te Soe
rabaja, in de Chineesche Voorstraat,
onder leiding van den heer A. J. Huber.
Het volgend jaar in September 1899
werd de detailzaak op het Bultzings'.ö-
wenplein gevestigd, waar ze tot 1915
bleef, toen het nieuwe gebouw op Gem-
blongan werd betrokken.
Het engroskantoor bleef tot 1917 in
de Chineesche Voorstraat, werd toen
verplaatst naar de Willemskade, in
1922 naar de Heerenstraat, waar de
goedangruimte na enkele jaren ook weer
te klein bleek en in 1926 het thans ge
occupeerde ruime verdiepingsgebouw te
Simpang werd betrokken.
Met ingang van 1 Januari 1906 werd
de firma voortgezet door de heeren F.
C. T. Ader en J. R. Mikkers, met den
heer Tielenius Kruythoff als comman
ditair.
In 1902 was de heer E. W. Dunlop
zoon van den oprichter als employé voor
de firma uitgekomen, na eenige Jaren
werd hem het beheer over het Soera-
baja-kantoor opgedragen. 1 Januari
1910 werd hij firmant, nadat de heer
Ader per ultimo 1909 was uitgetreden na
bijna 20 jaren als senior-partner zeer
veel te hebben bijgedragen tot den
bloei der firma.
De firma werd dus 1 Januari 1910
voortgezet door de heeren J. R. Mikkers
en E. W. Dunlop, terwijl de heer Tie
lenius Kruythoff tot 1912 commanditair
bleef toen hij uittrad.
In 1908 was te Semarang een kantoor
geopend aan het Paradeplein, dat in
1914 werd overgebracht naar een eigen
kantoorgebouw op Zeestrand. In 1913
werd tegenover Hotel du Pavilion een
detailzaak gevestigd, die in later jaren
in verband met de veranderde tijdsom
standigheden werd opgeheven.
In 1912 werd het eerste kantoor buiten
Java opgerich* en wel in Padang. Het
volgend jaar werd op Passar Ambatjang
een eigen winkel gebouwd in denzelfden
stijl als de winkels te Weltevreden,
Soerabaja en Semarang. Deze winkel i
werd ia 1923 opgeheven en werd in 1324
het engroskantoor naar dat pand over
gebracht, dat laatstelijk nog werd uit
gebreid.
Drie jaren later, in 1915 werd te
Medan ook een kantoor geopend door
den heer A A. E. Buurman van Vreeden,
die tevoren eenige jaren het Semarang-
kantoor had beheerd. Het kantoor dat
aan Kesawan was gelegen naast het
Julianagebouw, werd later naar een
grooter pand ook aan Kesawan over
gebracht. waar het tot eind 1926 ge
vestigd bleef, toen ook dit pand te
klein werd en een ruimer localiteit aan
de Oude Marktstraat werd betrokken.
Medio 1914 vertrok de heer J. R.
Mikkers, na een 26-jarigen werkkring
in de tropen, naar Europa, ten einde
in Amsterdam een eigen kantoor der
firma te openen. Sedert lange jaren
was de inkoop in Europa geschied door
de firma W. Ader te Amsterdam en
wel tot beider genoegen. Het was echter
wel gewenscht, dat iemand, die geheel
op de hoogte was van de Indische markt
zich met den inkoop occupeerde en
daar de heer Mikkers er den man niet
naar was in Holland op zijn lauweren
te gaan rusten, was dit wel de beste
oplossing.
Op den 28sten Juni 1914 (gedenkwaar
dige dag in de wereldgeschiedenis door
den moord op den Oostenrijkschen
troonopvolger, waardoor de groote wereld
brand werd ontketend) verliet de heer
Mikkers Java en het was toevallig den
lsten Augustus 1914 (toen de wereld
oorlog uitbrak) dat hij te Marseille aan
wal stapte en na een avontuurlijke reis
eenige dagen later in Holland arri
veerde.
Met 1 Januari 1920 werden de heeren
A. A. E. Buurman van Vreeden en D.
A. Hooyer in de firma opgenomen en
daarna vertrok de heer Mikkers naar
Europa. Medio 1921 werd hij ernstig
ziek, welke ziekte hem na een lang
durig ziekbed den 2den Februari 1922
ten grave sleepte.
Na het overlijden van den heer Mik
kers werd de firma voortgezet door de
overblijvende vennooten E. W. Dunlop,
A. A. E. Buurman van Vreeden en D.
A Hooyer. De heer Dunlop vertrok naar
Holland om de leiding van het Am
sterdam-kantoor op zich te nemen, welk
kantoor in 1924 werd verplaatst naar
Bloemendaal, waar de heer E. Dunlop
zich metterwoon had gevestigd.
In 1921 werd in het kantoorgebouw
te Batavia een Drukkerij ingericht, waar
behalve de gewone drukwerken voor de
diverse kantoren, ook fijner werk in
drie- en vierkleurendruk voor prijs
couranten en ander reclame materiaal
wordt vervaardigd.
INGEZONDEN MEDF.DEELINGEN
a 60 cent» per regel.
groote gezinnen.
Voor de leden van R.K. Vereeniging
voor Groote Gezinnen was het in den
Stadsschouwburg Woensdag- en Don
derdagavond een feestavond. Voor hen
trad ni. op de Reciteer-afdeeling van
den R. K. Kring met het alleraardigste
blijspel „de Bibliotecaris".
Te 8 uur opende de voorzitter, de heer
W. J. B. van Liemt, de bijeenkomst met
een kort woord van welkom. Spr. kon
tot zijn genoegen op beide avonden con-
stateeren, dat de geheele schouwburg
volkomen bezet was. Hieruit bleek vol
doende, dat men het genoegen dat de
R. K. Kring weet te verschaffen op
avonden als deze. weet te waardeeren.
Maar nog een ander feit wilde spr.
memoreeren.
Toen in Febr. 1919 het eerste jaarver
dag (de vereeniging bestaat dus nu
10 jaar) werd uitgebracht, stond daarin
vermeld een aantal van 138 leden. Dit
is nu de 800 gepasseerd.
Toen kon de ledenvergadeirng gehou
den worden in het gebouw der St.-Jo
zefgezellen in de Jansstraat en het kin
derfeest in de zaal van St.-Bavo in de
Smedestraat. Nu moet het bestuur, aan
gezien geen zaal in Haarlem groot ge
noeg is, een ledenbijeenkomst als deze
verdeelen over twee avonden en daar
voor tweemaal beslag leggen op den
Stadsschouwburg. Ook het Kerstfeest
voor 2400 kinderen zal ditmaal over 3
dagen verdeeld moeten worden in de
Gem. Concertzaal. Nadat spr. nog her
innerd had aan het succes der zomer-
uitstapjes in de groote vacantie, waar
aan circa 1400 kinderen 5 dagen per
week hebben deelgenomen, sorak snr
den wensch uit, dat wanneer 't koperen
feest der Vereeniging zal gevierd wor
den, het ledental de 1000 zal bereikt heb
ben.
In aanmerking genomen den voortdu-
renden groei der vereeniging mag zulks
alleszins verwacht worden.
Tenslotte kan nog vermeld worden,
dat de aanwezigen zich kostelijk amu
seerden met het uitstekend spel van
den R. K. Kring, waarna de voorzitter
nog een hartelijk woord van dank uit
sprak.
gevonden dieren en voor
werpen.
Terug te bekomen bij:
Havenkantoor, Koudenhom. boot: E.
Lust, Damaststraat 46. bril; J. Bos,
Smedestraat 15, boekje; J. Jongkind.
Schreveliusstraat 33, herdershond; E.
v. d. Wal, Statenbolwerk 12, handbe
schermer; A. Leyboom, Berkeheyde-
straat 12 zwartherdershond; Wed. de
Zwart, Koningsteinstraat 7 rood, katje
(grijs)Cooini, Paul Krugerstraat 14,
parapluie (kinder)J. Petrie, KI. Hout
straat 4 zwart pet; A. Maas, Emma-
straat 16. rijwielbeiastingmerk; J. Va
der, Hoofmanstraat 17, idem; J. van
Rossum, Elndenhoutstraat 25, riem; O.
Maas. van Keulénstraat 35, schoen; C.
v. d. Steeg. Gen. Jo"bertstraat 57 nijp
tang; W. de Jong, Hooimarkt, taschje;
Veenstra Verbindingsweg 30, idem: V.
Gevel; L. Poellaan 20 a, zakje; A- Loöie
Papentoren vest 29 zwart, zakmesje.
ST. NICOLAASDRUKTE.
EN WINKELPERSONEEL.
Naar aanleiding van het antwoord van
de Middenstandscentrale voor Haarlem
en omliggende gemeenten op het inge
zonden stuk betreffende het werken van
winkelpersoneel in de St. Nicoiaasweek,
ontvingen wij nog verschillende inge
zonden stukken.
Inzenders komen er tiegen op dat
het winkelpersoneel de St. Nicolaas-
drukte „een pretje" zou vinden. Zij
meenen dat vooral het gehuwde perso
neel er tenminste recth op heeft den
St-. Nicolaasavond in den huiselijken
kring door te brengen. Wanneer de
winkelier langer wil openblijven dan 8
uur moet hij dit zelf weten, aldus eenige
inzenders maar laat hij het personeel
niet aan banden leggen.
Een der inzenders vraagt: in welke
zaken wordt voor den ïangeren werk
tijd betaald? Is een stuk letterbanket
of een speculaaspop betaling van 12 tot
20 uur overwerk? vraagt hij.
Een ander zegt er van overtuigd te
zijn dat er honderden verkoopers (sters)
zijn die voor het extra-werk niet betaald
worden.
Wij brachten deze stukken onder de
aandacht van den heer P. J. M. van
Tetering, secretaris der Middenstands-
centrale, die er het volgende op ant
woordde-
Geachte redactie,
De Middenstandscentrale voor Haarlem
en Omliggende Gemeenten is u dank
baar, dat gij haar in de gelegenheid
stelt bovenstaande ingezonden stukjes
van een onderschrift te voorzien.
Bij het vorig ingezonden stukje heeft
de ondergeteekende. secretaris der Cen
trale, aan uwe redactie verklaard, d3t
hij er de voorkeur aan heohtte het stukje
en het daaronder te plaatsen onder
schrift in de volle ledenvergadering der
centrale te doen behandelen, welke juist
dien avond zou plaats hebben.
Dit is geschied. De ledenvergadering
heeft het onderschrift geformuleerd er
de secretaris aan de hem gegeven op
dracht vojdaan,
Zietdaar, de zaak zuiver en goed ge
steld.
Toch moet het wel verwondering wek
ken, dat door enkele menschen die
Winkelsluiting weer aan de orde word:
gesteld.
Er is toch nog maar heel kort geleden
door den Raad een Gemeentelijke
Commissie ingesteld, welke Commissie
zeer verscheiden was samengesteld.
Deze heeft een nauwkeurige en uit
gebreide enquête gehouden.
Zoowel de winkeliers uit verschillende
branches zijn gehoord alsmede de be-
stuurderen van alle personeelorganisa-
ties.
Daarop hebben óe Commissieleden
persoonlijk bezoeken gebracht in tal
van zaken onzer stad. hebben daar met
de patroons en met het onderscheider
personeel gesproken.
Daarbij hebben zij hun rapport aan
den Raad opgesteld en voorstellen ge
daan. waarin aan de wenschen der be
dienden. met medewerking der patroons
zooveel als mogelijk was, werd tegemoet
gekomen.
De Raad heeft zich in groote meer
derheid met die voorstellen vereenigd.
Men zou nu meenen: nu is voorloopig
althans de kwestie uit
Maar neen, weer ingezonden stukken,
zelfs een vande kappersbedienden
Wat hebben die er nu toch in 's he
melsnaam mede te maken?
Welke gek is er, die zich op St. Nico
laasavond na acht uur zal laten scheren'
Welke patroons zullen dan hun be
dienden dwingen tot 10 uur in den kap
perswinkel te blijven?
Kom, 't is toch te dwaas om los te
loopen.
Is er zoo'n zaak. noem naar dan:
maar mer generaliseere niet. Er is door
vooraanstaande winkeliers uit onze
Centrale (niet door mij) een onderzoek
ingesteld bij de personeelen in de winkel
zaken en onomwonden werd door allen
verklaard, dat zij in die drukke dagen
hun patroons gaarne bijstaan en de St
Nicolaasdrukte als een pretje beschouwen
Zoo is inderdaad de waarheid!
Laat de personeelen in die zaken dat
dan maan- tegenspreken Maar dan nirt
met anoniem geschrijf! Want dan is het
oncontroleerbaar! Een zaak, welke na
8 uur weinig of niets te doen heeft, zal
vanzelf wel sluiten, immers, de winkelier
wil dan zelf ook wel naar zijn familie
kring.
Laten wij nu toch in deze kwestie de
nuchterheid bewaren!
Deze winkelsluiting?affaire is, na hoor
en wederhoor, door onzen Gemeenteraad
afdoende geregeld.
Moet nu onmiddellijk daarna de zaak
weer beginnen?
Allerminst misgunnen wij het perso
neel het genoegen op 5 December des
avonds, waar het maar eenigszins mo
gelijk is, in den familiekring te zijn. Maar
men bedenke toch ook, dat dat genoegen
ook begeerd wordt door zooveel anderen,
die in anderen werkkring daarvan ook
verstoken zijn. Ik denk aan postper-
soneel, de bediening op onze middelen
van vervoer, de werknemers in tal van
bedrijven, enz.
Misbruiken te dezen opzichte verfoeien
wij evenzeer, doch men vervalle niet in
overdrijvingen en men ga niet het on
mogelijke vergen. Ook is het onbillijk
bij het constateeren van enkele mis
bruiken te gaan generaliseeren.
En ten slotte:
Er wordt altijd maar gesproken over
patroon en personeel. Maar er is bo
vendien nog zooiets van een.... Haar-
lemsch publiek!
Dat Haarlemsch publiek naar behooren
en believen te bedienen, zonder daarbij
in excessen te vervallen, dat is de plicht
en de taak van den Haarlemschen Win
kelstand, doch ook van zijn personeelen.
En over de plichtsopvatting van deze
laatste categorie hebben wü in onze
zaken althans allerminst te klagen.
De onrust wordt in den regel ver
oorzaakt door buitenstaanders.
miss estett.a stead in
holland.
Miss Estella Stead, dochter van den
bekenden Engelschen journalist William
Stead, die bij de ramp van de „Titanic"
het leven heeft verloren, zal op 15, 16
en 18 Januari in Den Haag, Amsterdam
en Rotterdam optreden en daar lezingen
houden op spiritistisch gebied.
Amsterdam. 29 November.
De sedert de laatste jaren na den oor
log ingetreden beweging op economisch
gebied om door trustvorming en inter
nationale overeenkomsten in diverse
takken van handel en nijverheid te ko
men tot rationalisering der productie
niet alleen, doch tegelijkertijd tot beper
king der sterke fluctuaties en stabilisee
ring der markten en daardoor, tot
een zekere gelijkmatigheid en continuï
teit in de winstcijfers, c.q. de dividenden
wat voor beleggers van veel belang is
blijft zich vooral den laatsten tijd in toe
nemende mate manifesteeren. Al zijn de
diverse berichten op dit punt nu mo
menteel niet onmiddellijk van invloed
op onze beurs, en wordt zij slechts moei
lijk uit haar apathie gewekt, die toe
neemt naar mate ae eind-jaar-feestda
gen en vele beursvacantie-dagen nade
ren. toch is die invloed niet weg te cij
feren en kan men zeker voor een deel
de toch altijd nog goede gTondtoon daar
uit verklaren. Zoo is thans weer bekend
geworden, dat de president van de Anglo
Persian Oil einde dezer maand te New-
York een conferentie zal hebben met
den president van de Standard Oil. als
mede met den vertegenwoordiger van de
Koninklijke Shell-gioep en andere groo
te belanghebbenden uit de petroleum
industrie. Men zal o.m. bespreken het
conserveeven van wereldpetroleumbron-
nen. maatregelen ten aanzien van het
uitschakelen van de concurrentie tus
schen de groote maatschappijen enz.
In deze zelfde richting wijst., op een
ander gebied, ook de oprichting in Ame
rika door de Vereinigte Glanzstoff-fa-
brlken te Elberfeld. in samenwerking
met de Speyer ea Lehmann te New-
York. de fa Texeira de Matthos te Am
sterdam en nog eenige bankfirma's in
het buitenland, van de Associated Rayon
Corp.. een holding Company, die tot
doel heeft het verkrijgen van belangen
op het gebied der kunstzijde-industrie,
om de ontwikkeling dier industrie te be
vorderen. Als men ziet. dat deze r.ieuwe
maatschapp, met 4 millioen doll. 6 pet.
cum. conv. pref. aandeelen en 2 millioen
gew. aandeelen zonder nominale waarde
(waarvan 20.000.000 doll. pref. en 1200000
gew. aandeelen uitgegeven worden), in
hoofdzaak tegen afgifte van gewone
aandeelen. aanzienlijke belangen in een
aantal der voornaamste kunstzijde
maatschappijen heeft verworven (o.a.
Ver. Glanzstoff-fabrieken die dc vol
strekte meerderheid van het geautori
seerde gewone aandeelen kapitaal der
nieuwe Holding Cy verkregen heeft
Bemberg. Enka te Arnhem, Snia Viscose
te Turijn) dan kan men niet anders
hierin zien dan opnieuw een bewijs van
van het voren opgemerkte streven tot
aaneensluiting, stabilisatie en nivellee
ring van fluctuaties en concurrentie
strijd. Hetgeen aan de resultaten van de
diverse ondernemingen ten goede kan
komen.
Niettegenstaande de slappe stemming
ter beurze, worden diverse emissies grif
opgenomen, hetgeen bewijst, dat het niet
aan kapitaal mangelt, om iets te onder
nemen. Verschillende uitgiften werden
geannonceerd, waarvan wij vermelden:
700.000 4 1/2 pot. obl. Winterswijk a
99 pet., 300.000 pd.st. 6 pet. obl. Stad
München a 94 3/4 pet. Ter beurze wer
den geïntroduceerd: 6 pet. Inschrijvin
gen Duitsch Grootboek 81 1/2 pet. (1936)
en 77 1/4 pet. (1940). D. Kr. 2 imll. aan
deelen A. S. Burmeister Wain a 106
pet., 15.000 aand. Soc. Sucrière An. de
Marle, nom. frs. 100 a 710 pet.
De toewijzing op do 7 1/2 pet. Bul-
gaarsche stabilisatie-leening bedraagt 9
pet., terwijl het aangeboden bedrag van
de Preussische Elektr. A. G. geheel ge
plaatst werd.
De beurs was weer teruggevallen in de
lustelooze stille, ietwat god nikte ten-
denz van voor kort. Wat. daarvan de
oorzaak was? Een pertinente reden is
niet op te geven. Beleggers en speculatie
vinden het koersnlveau weinig aantrek
kelijk om iets te ondernemen. Wat weer
niet wil zeggen, dat het peil opge
schroefd is. doch dat alle goede ver
wachtingen behoorlijk verdisconteerd
zijn. Aan den anderen kant is men weer
niet pessimistisch, want realisaties blij
ven uit. Men kijkt den kat. uit den boom
wil eens zien. of er nog niet een scherpe
reactie in New-York komt, na de jong
ste koersopdrijving daar. terwijl het
vooruitzicht van de vele beursvacantie-
dagen aan het einde van het jaar ook
niet stimuleerend werkt. Zoo bleef de
belangstelling en de affaire tor beurse
tot slechts enkele fondsen beperkt en
brokkelden de koersen overigens over
de geheele linie een punt of wat af. Voor
banken gold dit meer speciaal voor de
cultuurinstellingen.
In de industrieele afdeeling ging nog
aardig wat om. Opvallend was de vaste
stemming voor Jurgens cn Margarine
Unies, waarbij de eersten per saldo c.a,
20 punten monteerden.
Philips eveneens zeer vast en ten
slotte c.a. 50 punten hooger, terwijl ook
Draka bepaald vast lag. evenals Ned.
Kabelfabrieken, Int. Gew. Beton, en
kunstzijde-waarden. Een en ander duidt
sterk op de verbeterde industrieele voor
uitzichten.
Calvé Delft ook al vast. weer op do
geruchten omtrent onderhandelingen in
zake een belangengemeenschap met
Jurgens.
Amerikaansche waarden, sporen enz.
tamelijk willig en met flinke affaire,
tenminste, wanneer men de omzetten in
andere afdeellngen daarbij vergelijkt.
Oliewaarden, voornamelijk Konink
lijke, flauw en dientengevolge per saldo
een punt of wat lazer. Perlakken bleven
evenwel een uitzondering maken en zet
ten de stijging voort
Zeer lusteloos lagen weer rubbers, dio
tenslotte bijna algemeen een punt of
wat moesten prijsgeven. Men houdt re
kening met de omstandigheid, dat
niettegenstaande afnemende voorraden
te Londen en nan den Hudson koopers
voorloopig niet hun biedingen zullen ver
hoogen. daar men nog geruimen tijd van
voorraad voorzien is.
Scheepvaarten weer stil en daardoor
meestal eenigszins lager.
Dl suikerwaarden ging in tegenstel
ling met theewaarden, waar nog wel
wat verhandeld werd tot stijgende koer
sen heel weinig om, wat zijn stempel
op de koersen drukte, die wat afbrok
kelden-
Tabaksaandcelen vormden af en toe
een uitzondering, door een vrij belang
rijke vraag voor DeLi Mij. die daardoor
ruim 12 punten kon monteeren en
Senembah, die dientengevolge ongeveer
op vorig niveau afkwam, terwijl de an
deren meestal een punt of wat inboet
ten.
BEURSMAN.
INSTITUUT VOOR ARBEIDERS
ONTWIKKELING.
Donderdagavond werd door de af
deeling Haarlem van het Instituut voor
Arbeiderscntwikkeling een algemeene
ledenvergadering gehouden in de Cen
trale, onder leiding van den heer H.
Lindeman.
Na een kort openingswoord deelde de
voorzitter mede dat het bestuur zal
pogen meer eenheid en overeenstemming
te verkrijgen in het beleggen der ver
schillende vergaderingen door diverse
organisaties en corporaties. Hiertoe zal
binnenkort een vergadering van alle
belanghebbenden door het bestuur wor
den uitgeschreven.
Daar de heer A. Busch te Amsterdam
is gaan wonen was hij genoodzaakt zijn
bestuursfunctie neer te leggen. Nadat
hem van bestuurszijde eenige hartelijke
woorden werden toegevoegd voor het
vele werk voor het Dis «tuut gedaan,
werd bij acclamatie benoemd mevrouw
Bakhuizen van de Brink.
Verder kwam in behandeling het
voorloopig programma van het winter
werk, waarna aan het slot der bij
eenkomst de heer H, van Herwerden
een groot aantal lichtbeelden vertoonde
van het Troelstra oord.
SUIKERINDUSTRIE.
Donderdagmiddag vertelde de heer J.
Ter Gast uit Breda voor de leden der
afdeeling Haarlem van de Ned. Ver
eeniging van Huisvrouwen, belangwek
kende dingen aangaande de suiker
industrie. De causerie werd door licht
beelden verduidelijkt.
In zijn inleiding zeide spr. dat de
suikerindustrie er een is, die voor Ne
derland en de Koloniën van veel belang
is. Hij deelde mede, dat reeds in de 7e
eeuw suiker uit riet werd gewonnen. Het
was nog primitief. Maar die primitieve
wijze van het winnen van suiker werd
gaandeweg verbeterd. De beetwortel-
suikerfabricage werd in 1747 ter hand
genomen. In 1802 werd evenwel in
Silezië de eerste beetwortelsuikerfabriek
in gebruik genomen.
Daarna verhaalde spr. hoe het toegaat
in de beetwortelsuikerfabricage, hoe uit
het ruwe product, de suiker komt. Het
geheele procédé werd door hem be
schreven. De filmen die werden ver
toond hadden betrekking op het bedrijf
der Coöperatieve suikerfabrieken en
raffinaderij „Dlnteloord".
Uit het gehoorde kreeg men een denk
beeld hoe het er Ln een suikerfabriek
aan toegaat en de filmen verduidelijk
ten het gesprokene op uitnemende wijze.
Aan het einde der samenkomst bracht
de Presidente der afdeeling, mevrouw
Cohen Tervaert, den spreker ecu woord
van dank.
Lectuur voor onze Jeugd
De uitgeversmaatschappij van Hol-
kema en Warendorff heeft er zeker goed
aan gedaan weer eens een kinderboek
uit te geven van Mevr. ZoomensVer
meer. Want ook dit nieuwe verhaal:
Joosje uit de Ucidehut is weer iets heel
bizonders. Aan stijl, aan inkleeding en
behandeling bemerkt men dadelijk met
een schrijfster van professie te doen
Lc hebben. En toch is het gegeven zoo
heel eenvoudig Het moederlooze Joosje
wordt by grootvader opgevoed, omdat
vader buitenslands vertoeft. Grootvader
is maar een armelijk koopmannetje, die
wel is waar betere dagen heeft gekend.
Maar de schrijfster teekent hem voor
ons als een opvoeder bij de gratie Gods.
Joosje voelt zich rijk, omdat ze de men»
schen, dieren en dingen ziet als wonder
blijde scheppingen. Hoe fijn is beschre»
ven haar zorg voor 't zwerverskatje. Als
vader onverwacht terugkeert, worden
ook de uiterlijke omstandigheden beter.
De lieidehut wordt verwisseld voor een
gerieflijker woning, door vader zelf ge
bouwd. En Joosje krijgt als nieuwe moe
der de goede tante Bertha, die groot
vader zoo trouw verpleegd heeft. Het
slot van dit mooie verhaal eindigt aoo
innig mooi. dat we mevrouw Zoomers
Vermeer wel wilden smeek en ..Toe vertel
ons hce het verder met Joosje ging".
De illustratie van Freddie Langeler
sluiten zich heel goed bij den tekst aan.
Joosje uit de Heldehut is een pracht
van een meisjesboek.
Bobbed en Shingled door Willy Oor-
sari, uitgegeven door de Hollandia-
Drukkerij. Baam, is een boek voor onze
Bakvischjes. Willy Corsari is geen on#
bekende in de meisjeswereld. Haar boe
ken worden graag gelezen, er tintelt
iets in van levenslust. Haar vlotte stijl
haar levendlgen verteltrant maken haar
vertellingen meestal tot gezellige amu-
sements-lectuur. De geschiedenis van
Tine het arme nichtje vult de beste
bladzijden van dit boek. Vooral de ver
houding met grootmoeder is fijn be»
schreven.
Al het mondaine gedoe, de pretjes,
de schoolplagerijen en de flauwe moppen
tegenover een paar oude tantes zullen
ten slotte vergeten worden door de leze#
resjes. Maar de echte, mooie levenskijk
van grootmoeder zal indruk maken. Ti
ne. de eerzame Tine, zegt het zoo mooi
aan 't slot: „Very rich within". Een der
voornaamste eischen van een goed boek
is toch zeker ook, dat het geestelijk rij
ker maakt?
Omdat grootmoeder en Tine er zijn,
kan ik Bobbed en Shingled hartelijk
aanbevelen. De illustraties van Jan
Wiegman heb ik wel eens veel mooier
gezien. Het plaatje op 't titelblad kan
me 't allerminst bekoren.
W. B.-Z.
