ONGELUK OF MISDRIJF?
DATUMSTUKJES
46e Jaargang No. 13957
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Woensdag 19 December 1928
ABONNEMENTEN P«, weck I 0.274 met geïllustreerd Zondagsblad t 0.32; per 3 maarden: Haarlem en I ADVERTENTIËN i_s regels t 1.73: elke regel meer 35 cents. Reclames 60 cents pet rerel. Abonnementen
dorpen waar agent gevestigd is kom der gemeente) f 337^. Fo. per post door Nederland f 3.S7H. Losse nummers reductie. Annonces van Vraag en Aanbod 1-4 regels WJ cents, elke rege. meer 15 cents; buiten Arrondissement
0.06. Geil uslreerd Zondagsblad per 3 maanden f 0.57H, fo. per post f 0.65. dubbele prijs- Onze Groentjes (Woensdag en Zaterdag) 1—4 regels 25 cents, elke regel meer 10 cents.
Bureaux Groote Houtstraat 93. Telefoon Directie 13082, Hoofdredactie 15054, UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Gratis Ongevallenverzekering voor Week-Abonné» Uitkeeringeir Levenslang*
Redactie 10600, Administratie 10724 en 14825. Postgiro No. 38810 Direeteoren: J. C. PEEREBOOM en P. w. PEEREBOOM Ongeschiktheid f 600.-; Overlijden f 600.-: Verlies van hand. voet of oog f 400
Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Tel. 10122, 12713. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Duim f 250.-: Wyivinger f 150.-; Elke andere vinger f 50 Arm- of Beenbreuk f 100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
EERSTE BLAD
VOOR DE AGENDA ZIE TWEEDE PAGINA
Een jonge vrouw 's nachts in de Ringvaart verdronken.
DE POLITIE TE HEEMSTEDE HOUDT HAAR MAN VOORLOOPIG AAN.
Haarlem, 19 December.
Gemeenteraden.
De Amsterdamsche gemeenteraad
houdt vandaag zijn vyftigste begroo-
tingszitting. Tevens Is de burgemeester
jarig. Een blijde dag dus. Er bestaat
kans dat in de 51ste zitting de eind
stemming bereikt zal worden, en als
dat lukt heeft het twee zittingen, korter
geduurd dan de vorige maal, toen een
„nieuw Nederlandsch record" voor be-
grootingsduur werd gevestigd.
Op de vraag, waarom er zoo ver
schrikkelijk lang gepraat moet worden,
kan niemand een antwoord geven. De
raadsleden zelf weten het ook niet. Als
u er met hen over sprak zouden zij u
man voor man verzekeren dat zij er
een hekel aan hadden, dat het huns in
ziens onmogelijk lang duurde, en dat zij
er in hun particuliere bedrijven en be
roepen veel nadeel van ondervonden.
Want de magere presentiegelden wegen
alleen in uitzonderingsgevallen op tegen
het geweldige tijdverlies.
Aangezien de raadsleden persoonlijk
niet vöor dat eindelooze gepraat voelen,
en hun. kezers de verslagen er van
steeds minder lezen de meeste men
seden schijnen, vooral in begrotings
tijden, het overzicht ruimschoots ge
noeg te vinden om op de hoogte te blij
ven, en gelooven de détails der tallooze
speeches wel ongezien hapert er blijk
baar iets aan de organisatie. Als men
in de fracties de dingen beter regelde
zou een goede eh zakelijke begrotings
behandeling mogelijk zijn. Het is nie
mand duidelijk waarom, nu het politie
ke verdeelings-stelsel in fracties de ge
meenteraden geheel beheerscht, het noc-
dig is dat er bij de algemeene beschou
wingen verscheidene sprekers voor elke
fractie het woord voeren. Eén voor elke
partij zou genoeg wezen.
Blijkbaar tracht onze Raad, die pas in
Januari aan de begrooting beginnen zal,
zooiets te bereiken. Eenloffelijk stre
ven. Moge het slagen! Weliswaar zijn
wij hier nog ver verwijderd van het
duuTrecord van Amsterdam, maar na
dat de Raad van Haarlem in November
1926 tien zittingen aan de begrooting
besteed hadden werden het er de vol
gende maal in Januari 1928, al vijftien.
In beide gevallen bewezen de resultaten
dat er geen reden voor langdurige ge-
dachtenwisseling was, want dé door B.
en W. ingediende ontwerp-begrootingen
werden vrijwel onveranderd vastgesteld.
En de algemeene beschouwingen over
gemeentepolitiek, en over den toestand
en de toekomst van Haarlem in het bij
zonder, waren zóo rijk aan herhalin
gen, dat men die 'had kunnen houden in
een kwart van den tijd die er aan be
steed werd.
Een paar jaar geleden Is er al door
Kamerleden geklaagd dat het publiek
zoo weinig belangstelling meer toonde
voor hun debatten. Wat voor de Kamer
geldt doet zich niet minder bij de ge
meenteraden voelen. En het is geen
wonder. Dat de verkiezingen onder het
nieuwe stelsel hopeloos saai zijn gewor
den en een scort van stagnatie veroor>
zaakt hebben weet iedereen. Dat het
aantal kleine partijtjes en dus de poli
tieke verdeeldheid tengevolge van dit
stelsel zijn toegenomen weet ook ieder,
een. Dat het aantal kleine partijtjes en
dus de politieke verdeeldheid tengevolge
van dit stelsel zijn toegenomen, weet
ook iedereen. De groote programpunten
van vroeger tijden ontbreken. Voor het
begrip van vele menschen is er tusschen
sommige politieke partijen, althans in
hun gemeentebeleid, geen ander ver
schil dan de partij-namen.
Deze dingen rijmen slecht met toe
nemende verbrokkeling en verdeeldheid,
en met steeds langduriger debatten. Er
is maar één gebied waarop wij in ons
land neg verdeelder zijn dan op dat
der politiek, en dat is het godsdienstige
terrein. Het sarcasme van een grappiger
collega in de Telegraaf, die vraagt
waarom men ook de Beurs, hst leger en
de gevangenissen niet in secten gaat in,
deelen is niet bepaald onbegrijpelijk
Met de rad-O-uitzending naar Inaië
dreigt het weer denzelfden kant uit te
gaan. Er heerscht onder de Hollanders
in Indië in de practyk geen verdeeldheid
op godsdienstig en politiek gebied
men verdraagt elkaar daar in die
opzichten veel beter dan hier. Het re
sultaat kan dus alleen zijn dat men de
onderlinge verstandhouding slechter
maakt of hetgeen waarschijnlijk is
ds menschen ervan weerhoudt om
hun radiotoestellen in actie te brengen.
Het publiek in Nederland zelf krijgt
stesds grondiger genoeg van de einde
looze verdeeldheden en de eindelooze
debatten die tot niets leiden. Werks,
lijk groote, belangrijke verschillen van
levensinzicht bestaan in andere landen
ook. maar- men debatteert er niet dccl-
lcos over in opsnbare colleges. Het help:
toch niets. En de kleine geschillen laat
men liever zooveel mogelijk terzijde om
in het voordeel van stad of provincie of
land gezamenlijk zooveel mogelijk te be
reiken In dit opzicht kunnen wy wer
kelijk een voorbeeld nemen aan ds
Engelschen, die heel wat practischer en
zakelijker in hun openbare lichamen ar
beiden.
Het is te hopen dat de poging van den
Haarlemschen Raad, om de begroolings,
debatten op zakelijker basis voor te be,
reiden, succes moge h9bben en een voor
beeld voor andere gemeenten zijn. Mis,
schien zyn dergelijke pogingen een voor,
bode van een nieuwen, frisscher geest
In de gemeenteraden, waarbij men de
werkwijze zou kunnen gaan baseeren op
de bestaande groote eischen van alge
meen belang mplaats van op de be
staande politieke en godsdienstige ge
schillen die er met de haren moeten
worden bijgesleept en in verreweg de
meeste gevallen met de werkelijke taak
van een gemeenteraad niets uitstaande
hebben. Maat dit klinkt nog als een
verre iilusie, een vrome wensch
Laten de gemeenteraden de daling
van de publieke belangstelling als een
duidelijken wenk en een ernstig feit ter
harte nemen. Op den duur is net als
in de Kunst het publiek de beste cri,
ticus. En dan geeft het niets om het
te verachten. Want zijnerzijds veracht
het nog veel sterker. Het komt eenvou,
dig niet meer kyken en luisteren, en in
teresseert zioh in andere dingen....
$.i*\ I IfrliU R. P.
woord is aan
Napoleon I:
Als ik den vrijen teugel laat aan
de Pers. zal ik geen drie maanden
meer aan het bewind blijven.
Dezelfde een paar jaar laterna
zijn ontsnapping van Elba
Vrijheid van vergaderen, vrije ver
kiezingen, verantwoordelijke minis
ters, vrijheid van drukpers dat
alles wensch ik. Vooral vrijheid van
drukpers! Ik ben ervan overtuigd dat
het onzin is om de Pers te onder
drukken.
LEGERPOTTEN DES
HEILS.
'k Ben een vurig vredesminnaar
En een vijand van den strijd.
Nooit voelt zich een mensch zoo
vreedzaam.
Als ln dezen Kerstmistijd,
Voor geweren en kanonnen.
Voor een bom en een granaat.
Mitrailleur en onderzeeër,
Voel ik ronduit diepen haat;
Als het rijk mij ooit zou vragen,
Draag vrijwillig eens wat bij.
Tot versterking van het leger,
Zou ik zeggen; Niets van mij:
Maar toch wil ik u nu vragen.
Met een enkel vriendelijk woord,
Steunt een leger met uw giften*
Helpt een strijdend leger voort:
't Zyn geen bloedige gevechten.
Die dit dapper leger veert,
't Is geen lanawinst en geen rijkdom.
Waarop deze krijgsmacht loert;
't Is geen dood en geen verwoesting,
Die zij langs haar pad verspreidt,
Goud en roem en eerbewijzen.
Zijn geen inzet in haar strijd;
Geen kanonnen en granaten,
Voert dit leger met zich mee,
't Is geen krijgsmacht voor den oorlog.
Maar een leger voor den vrée;
•t Is geen leger dat zijn weg baant,
Door een woud van haat en nyd.
Maar een leger dat zijn pad zcekt,
Naar liefd' en barmhartigheid
A's gij strakjes naar uw werk gaat.
En ge ziet die Kerstpet staan.
Laat er dan eens wat in vallen,
Vriend, dan hebt ge welgedaan.
P. GASUS.
De Ringvaart bij de Cruquiusbrug te Heemstede, waar juffrouw v. R. verdronk.
Het was Maandagnacht omstreeks 2 i
uur De nachtwacht van de brug over
de Ringvaart by de Cruquius te Heem- I
stede, M. van Dongen, dommelde in
zijn huisje een met een oliepitje
spaarzaam verlicht houten hokje van
eenige vierkante meters oppervlakte, dat
naast de brug wachtersworung aan den
dijk staat. Sliep of waakte hy? Hij weet
het zelf niet meer. Maar plotseling werd
hij opgeschrikt door hulpgeroep. Een
man k.opte aan; help! help! mijn vrouw
ligt in het water!
Van Dongen liep naar de brug om aan
den man een haak te geven, terwijl hij
zei: „Z.e of je je vrouw zoo kunt red
den, ik kom dadeiyk met meer hulp".
Meteen ging van Dongen toen den.
brugwachter F. Beers wekken. Die hoor
de roepen: „Jong. kom er uit, er ligt een
vrouw in het water".
Het noodgeroep.
Zoo gauw van Dongen gehoord had,
dat de brugwachter wakker was, ging
hy met een dreg die altyd in het
wachthuisje is den man acnrerna. In
het water zag hij wat zwarts, blijkbaar
de rokken van ae vrouw. Hy goo.de de i
dreg er op en haalde onmiddeliyk een
lichaam aan den kant De vrouw toon
de geen teekenen van leven meer. Maar
van Dongen gaf niet meteen de hoop
op. Hy legde de vrouw aan den kant van
den weg en begon kunstmatige ademha
ling toe te passen. Hij werd daarbij ge
holpen door den brugwachter die in
middels half gekleed op de plaats ge
komen was en ook door eenige schippers,
die met hun schepen voor de brug la
gen te wachten en door het geroep aan
den kant gekomen waren
De brugwachter is daarop naar Dr.
(Jolenbranaer gegaan en ook naar de po
litie. Er was op het politiebureau slechts
eén agent en die kon het bureau niet
verlaten. De man heeft op een signaal
hoorn geblazen, maar de agenten die
surveilleerden waren blykbaar niet in
de buurt. Daarop wist de wachthebben
de agent niet beter te doen dan zoo'
vertelde ons de brugwachter het
adres te geven van een agent, die dan
kon worden opgeklopt. Tenslotte kwam
de brugwachter inderdaad met een agent
weer by de Ringvaart, in dien tusschen-
ty'd was ook Dr. Colenbrander gekomen,
die een onderzoek naar de vrouw in
stelde. maar slechts den dood kon con-
stateeren.
Hoe het ongeluk
gebeurd zou zijn.
Aan den politieagent en de omstan
ders vertelde de man daarna iets meer
over het ongeluk.
Ik was zoo zei hy met myn
vrouw op de fiets naar Vyfhuizen g.-
weest. Wy hadden slechts één fiets, een
damesrijwiel. Ik reed daarop en mijn
vrouw zat achter op den bagagedrager.
Onverwacht zyn wy van den wsg afge
raakt en in het water gevallen. Zelf her
ik aan den kant gekomen....
Verder vertelde Beers ons nog hei-
volgende: Ik zag, dat de man het kcud
had. Daarcm zei ik: je bent ook zeker
nat. wil je örege kleerer. hebben
„Graag", zei hij. In het wachthuisje
hebben we toen het kacheltje goed op
gestookt en ik heb den man andere
kleeren gegeven. De natte kleeren heeft
hy hier toen laten liggen.
Later is ook de inspecteur van politie
met nog een agent gekomen. De inspec
teur heeft een en ander gevraagd en
bekeken. Wy konden toen verschillen
de feiten vaststellen. Het ongeluk is ge
beurd nog altijd is de brugwachter
hier aan hst woord tusschen de brug
en de eerste kromming van den Meer
weg. Op de kromming staan anders al
tijd vroonwagens, daar is namelyk een
klein kamp. Dus ongeveer 75 Meter van
de brug af. Wy zagen een spoor waar de
fiets blykbaar van den weg naar het
water gereden is. Ongeveer 6 a 7 meter
verder lag de fiets nog in het water.
Een politieagent heeft die met een haak
aan den kant gehaald. Van Dongen zei
dat hy ongeveer op diezelfde plaats het
lijk der vrouw gevonden had.
Op de plaats Waar
de vrouw verdronk.
Met den bulpvaardigen brugwachter
zyn wy naar de bedoelde plek gegaan.
Met paaltjes waren de punten voor la
tere herkenning aangegeven, zoodat liy
ons gemakkelijk de juiste plaats kon
aanwijzen.
Hoe was uw indruk, geheel als was
er alleen van een ongeluk sprake?
Ja, op dat moment dacht ik niet
anders.
De brugwachter van Beers antwoord
de op deze laatste vraag precies het
zelfde. Maar hU liet er op volgen, nu ik
eenmaal later andere dingen gehoord
heb, Is er misschien reden om te gaan
twyfelen. Deze man kwam heel vaak
over de brug en kende de situatie dus
uitstekend. De weg is wel slecht, maar
rechts niet slechter dan Tuks. Ik begrijp
niet waarom de man geheel links gerc-
den heeft.
Verder vernamen wij nog, dat de
voorloopig aangehoudene de 3l-jarige
rijwielhersteller A. J. von R., woonde
in een van de straten van de Indische
buurt te Heemstede. Hy was ongeveer
2 jaar getrouwd, zyn vrouw was de nu
29-jarige Dina de M. uit Haarlem af
komstig. Uit het huwelijk was een
kindje geboren, dak nu 14 maanden
X 1 de plaats waar tc zien was, dat dc fiets van den weg op de berm gekomen is.
X 2 ongeveer 6 a 7 .Meter verder is de vrouw uit het water gehaald; daar is
ook de fic^ gevonden.
De man en de vrouw kwamen van
vyfhuizen. Zij reden de brug over en
draaiden den Meerweg op.
Het opmerkelyke is, dat de man toen
geheel links op den weg gereden heeft.
Hij moei op de plaats met een kruisje
aangegeven, van weg geraakt rijn en
met vrouw en fiets in het water terech-
gekomen zijn.
De inspecteur van politie de heer
Kemper heeft na zyn onderzoek termen
gevonden om den man voorloopig mee te
nemen naai' het politiebureau om een
nader onderzoek in te stellen, omdat er
zyns inziens omstandigheden waren, die
deden betwyfelen of hier van een on
geluk sprake was.
Het lijk van de ongelukkige vrouw is
later door de politie met een brancard
weggebracht.
De nachtbrugwachter van Dongen ver.
klaarde nog. dat de man toen hU hem
in zyn huisje kwam wekken, gezegd
had. dat hy van te voren ha-d om hulp
geschreeuwd had. Ik heb het evenwel
aldus van Dongen niet gehoora.
Het kan best zyn. dat ik even ingesla
pen was.
Was het donker? zoo vroegen
wy.
Geen gelukkig
huwelijk.
In de omgeving van de woning van
van R., hebben wy nadere inlichtingen
ingewonnen. Mensohen die hem zeer
goed kenden, verzekerden ons, dat het
huwelijk niet gelukkig was. Kort vcor
het trouwen had v. R. eerst verteld, dat
het engagement af was, omdat „men
niet by elkaar paste". Maar eenige weken
later was het tcch tot een huwelijk ge
komen. De omstandigheden hadden daar
toe aanleiding gegeven. Gelukkig waren
de menschen niet met elkaar.
Bovendien ging het met de za
ken van R. niet best. Eenigen
:yd geleden is hy in staat van faillis
sement verklaard, welk faillissemen:
Juist deze.- dagen opgeheven was wegen?
gebrek aan actief. Maandagavond vco;
kaar vertrek naar vyfhuizen was dr
vrouw in een bakkerswinkel geweest om
breed te halen, zy had teen san den
winkelier gezegd: „dit zyn mün laatst;
centen
De politie heeft versch:l!snde voor-
werpen in beslag genomen. Niet alleen
het rywiel (waarvan de dynamo af
stond, maar dat wil nog niet zeggen,
dat van R. zonder licht gereden heeft,
omdat de mogelijkheid bestaat, dat de
dynamo door den schok in ruststand
gekomen is), maar ook de kleeren van
van R.. die in het wachthuisje waren
achtergebleven. UK die kteeren zou
gebleken zijn, dat van R. niet geheel
kopje onder gegaan Is.
Dinsdagmorgen heeft <je burgemeester
van Heemstede Jhr. van Doorn, met dc
Justitie uit Haarlem een onderzoek tor
plaatse aan de Ringvaart ingesteld. Er
zyn teen peilingen gemaakt. Het water
was 2 meter van den kant af 1.15 M.
diep. 3 meter 1.25 en 4 M. 1.30 M.
's Middags is ook door den burge
meester als hulp-officier van justitie een
huiszoeking gedaan in de woning van
van R. Daarmede gingen eenige uren ge
moeid.
In de omgeving zijn de bewoners zeer
begaan met het treurige lot der vrouw
en het Jonge kindje, dat nu tydelljk by
kennissen een onderdak heeft gevon
den,
OVER HET ONDERZOEK.
Het onderzoek van de Heemsteedsche
politie heeft Dinsdag tot in den nacht
voortgeduurd. Heden werd het weer
voortgezet. De aangehoudene is nog
steeds in het politiebureau ln voorloopigo
bewaring. Ons werd verzekerd, dat niet
alleen de politie maar ook de Justitie
ln hetgeen by het onderzoek gebleken ls
alle termen aanwezig acht om hom
voorloopig vast te houden. Nadere me
ting heeft aangetoond, dat de afstand
tusschen de plek waar v. R. met de flets
den weg verlaten heeft en de plaats
waar het lyk en de fiets gevonden zyn,
8 meter bedraagt. De ambtenaren met
het onderzoek belast kunnen niet aan
nemen, dat v. R. 8 meter over den h:b-
beligen berm gereden heeft. De berm is
niet steil maar vol kullen en andere
oneffenheden. Voordat v R-, die 8 meter
over den berm gereden had, moest zoo
wel hy als zyn vrouw gelegenheid gehad
hebben om af te springen. De vrouw is
slechts 2 Meter van den kant gevonden.
Het water is daar slechts 1.25 M. diep,
zoodat voor v. R. mogeiyk most zy.i
geweest om zUn vrouw te redden.
Bovendien liggen er steenen aan
den kant van de Ringvaart, waardoor
het ook nog onwaarschijn'.yk is, dat
v. R. daarover heen gereden is
Aan de politie heeft v. R. verklaard,
dat zijn vrouw blijkbaar zoover van den
kant gevallen was. dat hy haar niet
meer zag. Wel heeft hU haar luidkeels
om hulp hooren roepen.
Daarop werd hem geantwoord, dat
hy de zwemkunst eenigszins verstaat,
zoodat 't vcor v. R. mogeiyk moet zyn
zyn om zyn vrouw te grijpen en te
redden.
De aangehoudene ontkent pertinent,
dat hy zyn vrouw met opzet te water
geworpen heeft.
Er is sectie op het lUk verricht. Er
zUn geen bijzondere dingen daarby
aan het licht gekomen, alleen is komen
vast te staan, dat de vrouw door verdrin
king cm het leven gekomen is.
Verwacht wordt, dat ds Justitie heden
nog toestemming zal gaven voor de be
grafenis van het slachtoffer.
Sr is dcor den vo"*.:rmond beweerd, dat
er „een vouw in het spil" zcu zyn. Het
onderzoek heeft wel aangetoond, dat er
fltf er. to; een meisje in bét gezin van
ivan R. kwam. maar er is riet de minste
reden om te denken, dat er eenige ver
houding bestaan heeft tusschen haas
