DE KONINGIN MOEDER
46e Jaargang No. 13970
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 7 Januari 1929
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN
per week f 0.27xh, met geïllustreerd Zondagsblad f 0.32; per 3 maan
den Haarlem en dorpen waar agent gevestigd is (kom der gemeente)
3.57V2. Fr. per post door Nederland f 3.87'/2. Losse nummers f 0.06.
Geïllustreerd Zondagsblad per 3 maanden f 0.57xh, fr. per post f 0.65.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Directeuren: J. C. PEEREBOOM cn P. W. PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Bureaux; Groote Houtstraat 93, Telefoon Directie 13052, Hoofdredactie 15054,
Redactie 10600, Administratie 10724 en 14825. Postgiro No. 38810.
Drukkerij Z. B. Spaarne 12, Telefoon 10122, 12713.
ADVERTENTIËN
15 regels f 1 75elke regel meer 35 ets. Reclames 60 ets. per regel.
Reductie bij abonn. Annonces vanVraag en Aanbod 1 4 regels60cts.,
elke regel meer 15 ets.: buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze
Groentjes (Woensd. en Zaterd 1-4 regels 25 ets. elke regel meer 10 ets.
Gratis Ongevallenverzekering voor
Week-Abonnés. UilkeeringeoLevenslange Ongeschiktheid f 600..; Overlijden f 600.-; Verlies van Hand. Voet of Oog I «00.Duim I 250-Wijsvinger f 150-: Elke andere vinger f 50.-; Arm- ol Beenbreuk I 100-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
AGENDA
Heden;
MAANDAG 7 JANUARI
Stadsschouwburg: Tweede Kamer-muziek
avond van Toonkunst: Ives Nat (piano). 8 u.
Gemeentelijke Concertzaal: Derde Abonne
mentsavond van „Kunst aan het Volk", 8.15 u.
Gebouw Protestantenbond: Ds, G. Horreus
de Haas over: „Vrijzinnig Christendom en
Theosofie". 8 uur.
Cinema Palace: „Alledagsmenschen (De
Crowd)" 8 uur.
Luxor Theater: „Wiener Liebe". „De Doo-
denzwaai", 8 uur.
Rembrandt Theater: „De Moeder". Tooneel:
Lou Bandy. 79; 9.1511.15 uur.
Standaard Theater: Optreden van het ge
zelschap Mie en Ko met de schets: Proces „Ko
Goudenstein". Hoofdfilm: „De Koerier van
Boston", 8 uur.
DINSDAG 8 JANUARI
Gemeentelijke Concertzaal: Filmvoorstel
ling van „En gij, kameraad?" voor den Centr.
Bond van Transportarbeiders, 8 uur.
Bioscoopvoorstellingen.
Beverwijk: Concert door de H. O. V. in
het K. S. A.-gebouw.
VIJFTIG JAAR NEDERLANDSCHE BURGERES
De herdenking
van het feit dat
Koningin Emma
in Januari 1879,
dus vijftig jaar
geleden, haar in
trede deed in ons
land en dus Bur
geres werd van
Nederland, is
alom in den lan
de begonnen.
Het is nog met
lang geleden
op 21 Juli 1923
dat wij in een
uitvoerig artikel
jiaar aanleiding
yan den zeven
tigsten verjaar
dag van de Ko
ningin-Moeder
op 2 Augustus
jj. haar on
schatbare ver
diensten voor
land en volk in
het licht stelden.
Koningin Emma,
zooals zij door
het volk 't liefst
genoemd wordt,
verdient den
dank van het
Nederlandsche
volk in velerlei
opzicht, maar
yooral om de
voorbeeldige opvoeding, die zij toen zij na
den dood van Koning Willem m daarvoor
alleen verantwoordelijk was, haar Dochter,
„het Prinsesje", gaf, teneinde haar voor te
bereiden voor de gewichtige taak die haar
later zou wachten.
Van het oogenblik van haar komst in Ne
derland af, heeft de Koningin-Moeder steeds
belang gesteld in het wel en wee van land
en volk. Bij nationale rampen kon niet al
leen steeds op het medeleven maar ook op
belangrijken steun van de Koningin-Moeder
gerekend worden. Onafscheidelijk is haar
naam verbonden aan de bestrijding der tu
berculose in ons land.
Toen zij als Re
gentes aftrad
werd haar een
geschenk van de
geheele natie
aangeboden. Zij
aanvaardde dit
niet voor zich
zelf, maar be
stemde het bij
eengebrachte
geld voor de in
richting en in
standhouding
van een sanato
rium voor long
lijders (waarvoor
zij Oranje-Nas-
sau-oord bij
Renkum af
stond) in de eer
ste plaats voor
diegenen, die de
middelen missen
om in het bui
tenland herstel
voor hun kwaal
te zoeken. En de
bloem, die jaar
lijks door het
geheele land
verkocht wordt
om den strijd
tegen de tuber
culose te steu
nen, draagt
daarom als hul
de aan de Ko
ningin-Moeder den naam van Emmabloem.
Zoo heeft Koningin Emma altijd, als gema
lin, als moeder, als regentes meer, véél meer
dan haar plicht gedaan en Koningin Wil-
helmina heeft dit openlijk erkend toen zij,
in de eerste proclamatie die zij als Koningin
tot haar volk richtte, op 31 Augustus 1898,
zeide: „Mijn innig geliefde Moeder, aan wie
ik onuitsprekelijk veel verschuldigd ben, gaf
Mij het voorbeeld van een edele en verheve
ne opvatting der plichten die nu op Mij rus
ten."
Het is goed dat in deze dagen nog eens
aan dit verheven voorbeeld wordt herinnerd
en dat het Nederlandsche volk er zijn dank
voor uitspreekt.
KONINGIN EMMA'S FEEST.
Huldeblijk der vrouwen.
Zooals reeds gemeld is, zouden heden be
halve het geheele comité nog drie dames uit
elke provincie tegenwoordig zijn bij de aan
bieding aan H. M. de Koningin-Moeder van
het' huldeblijk der Nederlandsche vrouwen.
De dames, die alzoo met de echtgenoote van
den Commissaris der Koningin de provincie
Noord-Holland zouden vertegenwoordigen
zijn: Mevr. Brander-Bronkhorst, Hoogkarspel;
mevr. Bosma-Terhorst, Bovenkarspel en mevr.
Pont-van Ogtrop, Uithoorn.
Ontvangsten.
Naar de N. R. C. verneemt, zal de Konin
gin-Moeder in de komende dagen ten haren
paleize in het Lange voorhout op verschil
lende dagen comité's en deputaties ontvan
gen, welke Hare Majesteit, bij gelegenheid
van het feit, dat zij. 50 jaar geleden, voor het
eerst in Nederland kwam, gelukwenschen en
huldeblijken komen aanbieden.
Daaromtrent kan het volgende worden
medegedeeld:
Dinsdag 8 Januari zal mevrouw Kleykamp—
Haageh Smit ontvangen worden ter aanbie
ding van het door W. B. Tholen geschilderde
portret van Prinses Juliana, dat door de leden
en de directie der Koninklijke Kunstzaal
Kleykamp als huldeblijk aan de Koningin-
Moeder bestemd is.
Des avonds te 7 uur 30 heeft dan het gala
diner plaats, dat. H. M. de Koningin, ten Ko
ninklijken paleize in het Noprdeinde, zal ge
ven ter gelegenheid van het gouden jubi
leum harer moeder.
Woensdag 9 Januari om 4 uur 's- middags
zal het hoofdbestuur van de Maatschappij
voor Nijverheid en Handel de Koningin-Moe
der komen gelukwenschen, onder aanbieding
van een plaquette.
Te half zes zullen de hoofden der buiten-
landsche gezantschappen met hun dames
worden ontvangen, ter aanbieding hunner
gelukwenschen aam de Koningin-Moeder.
Ook enkele andere ontvangsten, zullen nog
plaats hebben,
Hulde van het leger.
Het Nederlandsche leger biedt H.M. de Ko
ningin-Moeder ter gelegenheid van Haar a.s.
jubileum een eenvoudige bloemenhulde aan,
waarvan de beteekenis hoofdzakelijk moet
liggen in een zoo algemeen mogelijke deel
name van allen, die van het leger deel uit
maken.
Het is echter niet wel mogelijk om alle mili
tairen, behoorende tot het verlofspersoneel,
leder afzonderlijk en rechtstreeks te bereiken.
Daarom wordt aan hen, die aan de hulde
willen deelnemen, verzocht hun bijdrage,
welke niet grooter mag zijn dan f 0.10 aan het
legeronderdeel waartoe zij behooren, af te
dragen.
Hetgeen meer inkomt dan noodig is om de
bloemenhulde te bekostigen zal worden afge
dragen aan de Stichting Oranje Nassau's
Oord.
DE POLITIE.
HET SALARIS DER HOOFDAGENTEN.
De afdeeling Haarlem en omstreken van
den Algemeenen Bond van Politiepersoneel
in Nederland heeft een uitvoerig adres aan
den gemeenteraad van Haarlem gezonden,
waarin verklaard wordt, dat de vereeniging
nog steeds de meening is toegedaan, dat de
waardeering in salaris voor de hoofdagen
ten van politie te dezer stede niet is in over
eenstemming met den arbeid en de verant
woordelijke positie, welke zij in het corps
bekleeden.
Bovendien steekt, in vergelijking met an
dere gemeenten, hun salarismaximum daar
bij zeer ongunstig af. Van een stelselmatige
aansluiting van minimum en maximum dier
bezoldiging is geen sprake.
De afdeeling meent, dat het alleszins te
billijken is, dat in de bestaande salarieering
dier functionarissen een voor hen gunstige
wijziging wordt aangebracht, waarbij dan
tevens voor deze groep, evenals voor andere
groepen van Ambtenaren, Werklieden en
Politiepersoneel, alhier, is vastgesteld, een
minimum- en een maximumsalaris worde
vastgesteld, te bereiken met periodieke ver
hoogingen.
Uit de uitvoerige memorie van toelichting
blijkt, dat het maximum salaris van den
agent van politie 2080 is, terwijl het sala
ris van den hoofdagent (waaraan geen maxi
mum of minimum verbonden is) 2236 be
draagt.
5 Jan. 1927 is de salarisquaestie der hoofd
agenten in de Centrale Commissie van Over
leg voor het politiepersoneel behandeld. De
stemmen staakten toen zoodat het voorstel
verworpen werd geacht. Die beslissing was
evenwel naar de vereeniging meent niet
juist, waarom zij zich nu tot den raad
wendt.
De salarissen der hoofdagenten in andere
steden bedragen:
Arnhem 2123
Apeldoorn 2392
Assen 2000
Amersfoort (Brig, maj.) 2300
BRAND TN EEN OUD KASTEEL
TE POSTERHOLT.
DE SCHADE BEPERKT.
Zaterdagmorgen ontstond ten gevolge van
doorbranden van een schoorsteen, brand in
een der vleugels van het op 13 K.M. van
Roermond gelegen kasteel „de Aarwinkel" te
Posterholt, meldt de Crt. Dit kasteel, een der
mooiste van midden-Limburg, is het eigen
dom van den heer J. Geeradts, burgemeester
die gemeente. Daar de brand zich ernstig
liet aanzien, werd de brandweer uit Roermond
gewaarschuwd, die het vuur tot een der zalen
wist te beperken. De schade is vrij aanzien
lijk. Doordat de brand zoo spoedig werd ont
dekt is het mogen gelukken dit mooie kasteel
met zijn vele oudheden te behouden.
DE GARDEROBE GEPLUNDERD
De recherche heeft den 23-jarigen te Haarlem
wonenden kleermakersknecht J. R. aangehouden,
daar hij verdacht wordt sinds 3 December j.l. ten
naaeele van zijn patroon werkbroeken, stofjassen,
sporthemden en dergelijke kleedcngstukken te
hebben meegenomen tot een waarde van onge
veer vijftig gulden.
(Brlg.)
Breda
Baarn
Hengelo (O.)
Groningen
Bloemend aal
Heemstede
Hilversum
Helder
Rlieden
Steenwij k
Utrecht
Velsen
Wormerveer
Krommenie (Ch veldw.)
Zaandam
2100
2236
2550
2050
2496
2500
2600
2210
2288
2200
2050
2340
2235
2392
2702
2600
2500
2700
2500
2340
2700
2550
2704
2700
2900
2444
2496
2500
2550
2444
2704
2500
2400
2548
DE BLINDEN EN HET VERKEER.
EEN HERKENNINGSTEEKEN.
In verband met de steeds toenemende ver
keersdrukte, zoowel in de steden als op de
buitenwegen, waardoor het voor blinden en
halfblinden, welke zich zonder geleide op
straat bewegen, steeds moeilijker en gevaar
lijker wordt, besloot de Ned. Blindenbond een
algemeen herkenningsteeken voor deze cate
gorie van menschen in te voeren, opdat zij,
vertrouwende op de hulpvaardigheid van het
publiek en de medewerking van autoriteiten,
zich vrijer en gemakkelijker zullen kunnen
bewegen. Een witte wandelstok voor de man
nen en een witte band om den arm voor
vrouwen, zal voor dit doel worden gebezigd.
Bij het oversteken van drukke verkeerswe
gen, of indien een voor den blinden onmerk
baar gevaar dreigt, hoopt men niet te ver
geefs op de hulpvaardigheid te mogen reke
nen, terwijl tevens aan automobilisten, mo
tor- en wielrijders dringend verzocht wordt
met dit herkenningsteeken zooveel mogelijk
rekening te houden.
Het woord is aan..
Otto Weiss:
Er zijn vrouwen, die er zóo paedagogisch
uitzien, dat ik liever haar kind dan haar'
man zou willen wezen.
HET TELEFOONVERKEER MET
INDIë GEOPEND.
KONINGIN EMMA SPREEKT.
Het is vandaag een belangrijke dag voor
ons land en de gewesten in Oost-Indië,
want na nauwgezette en langdurige proef
nemingen zou hedenmiddag om twee uur de
radio-telefonische verbinding tusschen beide
deelen van Groot-Nederland geopend wor
den, een gebeurtenis die van zeer veel belang
zal blijken te zijn voor den handel en van
ideëele waarde voor de Nederlanders die
daar op Java, ver van 't moederland wer
ken.
Nadat hedenmiddag omstreeks twee uur
Koningin Emma de hulde der Indische
vrouwen bij monde van mevrouw de Graeff
in ontvangst had genomen en beantwoord,
zou in de studio van het gebouw van het
Hoofdbestuur der Posterijen en Telegrafie
aan de Kortenaerskade te 's Gravenhage de
officieele opening van het telefoonverkeer
met Indië te ongeveer 3 uur plaatsvinden.
De minister van waterstaat opende de ver
binding met, het uitspreken van een rede
voering waarop de gouverneur-generaal ant
woordde.
Hierna wijdde de minister van koloniën
de nieuwe verbinding in met een toespraak
tot den gouverneur-generaal, welke even
eens door dezen beantwoord werd.
De diensturen van de radiotelefoonverbin
ding NederlandNederlandsch Indië zijn voor
het tijdvak 8 tot en met 19 Januari a.s. vast
gesteld op 12.30pl.m. 15.30 '.Amsterdamsche
tijd) en zullen voortaan wekelijks worden
bekend gemsakf
UITVERKOOP.
Als het oude jaar voorbij is,
Vangt de uitverkoop weer aan,
Vrijwel al wat roerend goed is,
Komt dan nieuw geprijsd te staan;
In annonces en op ruiten,
Wordt het blijde feit vermeld:
Menschen wij gaan uitverkoopen,
Zelfde waar voor minder geld;
Je denkt weieens bij je zelve,
Als je die berichten leest,
Waarom niet een maandje eerder,
't Is nu Sinterklaas geweest,
Kijk, daar staat zoowaar het vaasje
Met drie-negentig er op,
Dat ik tante Mien cadeau deed,
Maar toen kostte het zeven pop;
En daar ligt die hoed voor moeder,
Even mooi nog en koket,
Die heeft mij een maand geleden,
't Dubbele achteruitgezet;
Ja, dan wil je wel eens peinzen,
't Lijkt wel of ze "t er om doen,
Maar 't wordt toch vóór Januari,
Nimmer uitverkoopseizoen;
En wij moeten wel bedenken,
't Is voor onzen winkelier,
Als hij uitverkoop gaat houden,
Nooit uit weelde of plezier;
't Is uit noodzaak door de mode,
Of voor kooplust-stimulans,
Of hij 't dan noemt inventaris-
Liquidatie- of balans-,
Hoe zijn waren ook geprijsd zijn,
Het komt altijd hierop neer,
D'uitverkoop-goedkoop-verkooper,
Offert winst en laat een veer.
P. GASUS.
HET IJS.
Zondag werd op verschillende punten, op
stilstaand water, waar gemeenlijk geen
scheepvaart is door de jeugd geschaatst. Wij
waarschuwen nadrukkelijk dat. dit ijs nog
hoogst onbetrouwbaar is; wij raden de kinde
ren aan zich er niet op te wagen en advi-
seeren de ouders hun jongens en meisjes
voorloopig te verbieden zich op toegevroren
vijvers en dergelijke te begeven.
DE TOESTAND VAN GEORGE V.
LONDEN, 6 Jan. (V. D.) het hedenavond
te kwart over acht uitgegeven bulletin meldt:
De koning had een rustigen dag en er is
eenige verbetering in den toestand van Zijne
Majesteit.
De koning is Zaterdag overgebracht van
zijn slaapkamer, waar hij tot nu toe ver
pleegd werd, naar een der ontvangkamers,
welke blijkbaar beter geschikt is en tijdelijk
als ziekenkamer zal worden gebruikt. Men
acht het een bevredigend teeken, dat de be
handelende geneesheeren den toestand van
den koning zoodanig vonden, dat zy het
vervoer naar een andere kamer mogelijk
achtten.
AFDEELING HAARLEM R.-K.
METAALBEWERKERSBOND.
HET 40-JARIG BESTAAN.
Zondag 13 Januari a.s. viert de R.-K. Me-
taalbewerkersbond afd. Haarlem zijn veer
tig-jarig bestaan. Des morgens worden er
twee missen opgedragen in de O. L. Vrou-
wekerk aan het Spaarne door den adviseur,
des avonds heeft in het gebouw St. Bavo,
Smedestraat, de vaandelwijding plaats, waar
tevens de feestavond wordtgehouden.
PERSONALIA.
Onze stadgenoot de heer L. Bol slaagde
voor het Mercurius-examen, boekhouden.
DE IJSBAAN AAN DE KLEVER
LAAN.
TOT ZONDSONDERGANG GEOPEND.
De banen van de IJsclub voor Haarlem
en Omstreken wrerden hedenmiddag één uur
voor het publiek geopend. Ze zullen tot zons
ondergang open blijven. -
Ais net Diijit vriezen zullen Woensdagmid
dag 9 Januari wedstrijden voor kinderen
van leden uitgeschreven worden.
Zooals men weet is het bestuur voorne
mens, om ter gelegenheid van het 60-jarig
bestaan der IJsclub wedstrijden uit te schrij
ven. Die zullen bestaan uit schoonrljden
voor dames en paren van leden. Ook staan
er ijs-hockey- en bandy-wedstrijden op het
programma.
DE GRIEP.
HIER EN DAAR WEER OPGETREDEN.
VOOR ONZE OMGEVING GEEN
REDEN TOT ONGERUSTHEID.
Van enkele deelen der wereld Komen be
richten over grlep-epidemleën.
Heden ontvingen wij een telegram uit New-
York, dat de „Monday" uit Washington ver
nam. dat volgens een door de gezondheids
commissie uitgebracht rapport het aantal
dooden tengevolge van de griep-epldemle ge
stegen is tot 12.000. Gevreesd wordt zoo
wordt er bijgevoegd, dat het aantal dooden
aanzienlijk hooger zal worden voor de epi
demie teneinde is. De griep is ook al op en
kele plaatsen in Europa geconstateerd. O.a.
in Polen en in Berlijn. Uit Berlijn wordt
aan de Telegraaf gemeld, dat 35.000 van de
465.000 leden van een ziekenkas door griep
waren aangetast.
De ziekenhuizen zijn zoo overvol, dat nog
slechts uiterst zware gevallen kunnen worden
opgenomen. In de stedelijke bureaux ont
breekt 5 pet. der ambtenaren. Men neemt,
aan, dat een verdere uitbreiding der ziekte,
die in het algemeen een gunstig verloop
heeft, niet te vreezen is.
Tot zoover deze berichten.
Wij hadden daarover een onderhoud met
Dr. J. van Konijnenburg, directeur van den
Gem. Geneeskundigen dienst, die ons het
volgende mededeelde:
Er is niet de minste reden om ons ongerust
te maken. Eiken winter, en ook nu komen er
gevallen van influenza voor. maar tot heden
is te Haarlem en voor zoover ik weet, ook
in heel ons land niet nog geen enkel
geval geconstateerd, dat deed denken aan de
ernstige gevallen van 1918.
De mededeelingen uit het buitenland zijn
ook niet verontrustend. Er zijn blijkens het
rapport van de gezondheidscommissie ln dc
Vereenigde Staten 12000 personen aan griep
overleden, maar dat is op een bevolking van
ruim 100 millioen. Dat wil dus zeggen 12 op
de 100.000 inwoners. Dat is vermoedelijk
slechts iets hooger dan het normaal aantal
sterfgevallen aan longontsteking en andere
ziekten die zich soms bij griep voordoen. Bo
vendien staat er niet bij over welken tijd deze
statistiek loopt, vermoedelijk is het minstens
over eenige maanden. Dat is dus zeer
weinig vergeleken bij 1918, toen in een
week te Haarlem 56 personen stierven aan
longontsteking, influenza cn bronchitis. Haar
lem had toen slechts 75.000 inwoners.
In een bericht uit Berlijn wordt gezegd,
dat de ziekte daar in het algemeen een gun
stig verloop heeft.
Het is t zoo vervolgde Dr. van Ko
nijnenburg vrijwel als zeker aan te ne
men, dat, mocht ook de griep zich naar
Nederland overplaatsen, de omvang der
ziekte vermoedelijk veel minder ernstig zal
zijn dan in 1918. Dat was in de ongunstige
oorlogsjaren, die over het algemeen het
weerstandsvermogen van de menschen ver
minderd hadden. Opvallend was toen het
groote aantal sterfgevallen tusschen de
20 en de 40 jaar, vermoedelijk waren daar
onder vele soldaten, die eenige jaren het
moeilijke leven aan de grens hadden mee
gemaakt. Nu na ruim 10 jaar Is het weer
standsvermogen van de menschen weer be
langrijk toegenomen.
Maar, gelukkig, zoo besloot Dr. van Konij
nenburg Nederland is tot op dit oogen
blik vrij gebleven van een nieuwe griep
epidemie. Wij kunnen dan ook met gerust
heid de komende maanden afwachten. Bo
vendien is het thans eenigszins vriezend
weer. Dat is heel gunstig, want bij vrie
zend weer doen zulke epidemies zich niet
voor.
VRIJZ.-DEM. BOND.
Het bestuur der afd. Haarlem van den Vr'y'z.=Dcm.Bond, welke afdeeling, zooal» wij meldden, 25 Ja
nuari a.s haar 25-jarig bc»taan zal vieren. Zittend van link* naar recht*: de heeren H. van Leeuwen,
A. G. Boca, (voorzitter), mevr. ElxingaBerlijn, dc boer J. Over Am. (»ecr.). Staande van hnW n.»>
rcchUi dc heer CU M. Paardman, H. Hei ds tra en G. van Eek,
