HAARLEM'S DAGBLAD
BEURSKRONIEK.
VICTOR lA'WATER
Ce Mae met den KwieM
BIOSCOOP
FEUILLETON.
SATERDAG 12 JANUARI 1929
ZESDE BLAD
Chineesche valuta-vraagstukken. Oostenrijksch-
Hongaarsche schulden. De emissiemarkt. De
beurs te Amsterdam.
Amsterdam, 10 Januari.
In verband met de omstandigheid, dat
China momenteel bezig is, met verschillende
staten ook Nederland vi-Vdragen af te
sluiten, terwijl de betrekkingen met dit Rijk
binnenkort zeker zullen toenemen, en we toch
altijd ter beurze in zekere mate bij het rijk
van den Draak belang hebben worden nog
niet altijd verschillende Chineesche leeningen
ter beurze genoteerd? lijkt het gewenscht
eens kort den monetairen toestand van China
uiteen te zetten. Wat den buitenlandschen
handel betreft, gebruikt men als reken-een
heid voornamelijk de Hong Kong dollar
feitelijk de Mexicaansche of Maria Theresa
dollar en de meer inheemsche Shanghai
tael, dat geen munt is, maar een gewicht in
zilver. Elke provincie heeft weer een eigen
tael, waarvan gewicht enz. onderling steeds
verschillen. Goud en zilver wordt gewoonlijk
opgepot. Het zilvergeld wordt dikwijls ver
minkt en in stukken verdeeld in omloop ge
bracht, om aan de handelsbehoeften te vol
doen. De kleine luiden drijven handel door
middel van ristjes kopergeld, erg verminkt en
vervalscht. Ook zijn er In vele districten van
China biljetten met een of andere fictieve
waarde in omloop, die voor bjjna elk dorp of
stad weer verschilt. Aan deze chaos hoopt
men een einde te maken door de in November
j.l. opgerichte Centrale Bank van China. De
Nationale regeering zal de CVneesche munt
standardiseeren op basis van den dollar,
welke men aanneemt te zijn de Mexicaansche
dollar, die in Hong Kong in omloop is, met
den zilverprijs fluctueert en ongeveer f 1.20
waard is. De nieuwe bank zal ook biljetten
uitgeven, doch alleen tegen behoorlijke wet
telijke dekking, terwijl men de Chineesche
geldmarkt wil stabiliseeren, door herdiscon
to-faciliteiten van de Centrale Bank. Inder
daad zeer nuttige en noodzakelijke maat
regelen,' die het handelsverkeer met dit groote
mogelij kheden, ten goede moeten komen.
Houders der Oude Oostenvijksch-Hongaar-
fiche schulden kunnen gerust zijn. Immers
gemeld werd, dat de betaling der in Fe
bruari vervallende coupons der gevaloriseerde
oude Oostenrijksch-Hongaarsche goudschuld
prompt op tijd zal plaats vinden. Reeds moe
ten de successie-staten de betalingen aan de
gemeenschappelijke kas verricht hebben.
Aangaande een nieuwe schuldenconferentie
blijkt nog niets bepaald te zijn. In herinne
ring wordt gebracht, dat de successie-staten
zich op de jongste conferentie in Weenen be
reid verklaarden mede te werken tot de om
wisseling van aflosbare schulden in blij
vende renten, op voorwaarde dat de credi
teuren een tegemoetkomende houding inzake
de papierschulden zouden aannemen.
De emissiemarkt heeft weer de verwachte
verwachte opleving vertoond en een flink
aantal uitgiften werd aangekondigd. De niet
onverdeeld gunstige conjunctuur voor de In
dische cultures, de tweede tranche der 20 mil-
lioen leening der H. V. A., welke vroeger ge
annonceerd, dan men gedacht had. Uitgege
ven wordt f 9.800.000 4 1/2 pet. obligaties a 99
pet. Verder noemen we nog: f 300.000 6 pet.
obi. Cult. Mij. Ardiredjo a 99 pet. f 270.000 7
pet. conv. obi. Cult.Mij Pasir Randoe a 100 pet.
uitsluitend voor gew. aand. h. (1 op 2)
f 1.000.000 6 pet. N.-H. Expl. Mij. a 100 pet.
5 11.201.000 aand. Cities Service Comp. a 325
pet.; 50.C00 aand. v. frs. 500 nom. Tréfileries
6 Lamlnoirs du Havre te Parijs a frs. 2000,
terwijl 5 pet. obl. Stad Antwerpen (1928) te
gen 94 7/8 pet. ter beurze werden geintrodu-
ceerd.
De beurs had in de achter ons liggende over
zichtsperiode een vrij rumoerig en onregel
matig voorkomen, terwijl vooral aanvankelijk
een vrij scherpe reactie plaats vond. Later
trad voor verschillende afdeelingen een nei-
stel in en uit alles blijkt, dat de grondtoon
goed is en de meeste afdeelingen bijzonder
veerkrachtig zijn. Voo.in de cultures schijnt
men van oordeel te zijn, dat de lustelooze
tendenz der voorgaande weken niet gerecht
vaardigd wordt door den werkelijken toe
stand. Zoo kwamen in de bankafdeeling de
cultuurinstellingen dikwijls een paar punten
boven vorig peil af, terwijl binnenlandsche
banken goed prijshoudend bleken.
In de industrieele afdeellng bracht een
scherpe reactie in Margarine Unies een daling
in Calvé tot stand. Later trad eenig herstel
in. De reactie scheen gedwongen liquidaties
tot grondslag te hebben, waarbij Londen in
belangrijke mate als verkooper optrad. Jur-
gens kwam per saldo met weinig verande
ring er af. Veel handel was er ook in Kodowa,
die sterk fluctueerden. Geruchten werden ge
mompeld omtrent belangstelling eener groote
industrieele onderneming voor het procédé
der Kodowa. Centrale Suiker en Wester vast
en hooger. Philips zette met eenige fluctua
ties de opwaartsche beweging voort en be
landde op omstreeks 840 of 50 punten boven
vorig peil Kunstzij de-waarden per saldo iets
lager en flauwer.
Oliewaarden met weinig affaire, doch
goede grondtoon, zoo'dat Koninklijke weer een
paar punten kon bij boeken en boven de 410
afkwam. Na de introductie der aandeelen te
Brussel en Antwerpen bedraagt het geplaatste
kapitaal thans f 497.123.600.
Van de cultuurwaarden was in de eerste
plaats de stemming voor rubbers vast, bij le
vendige belangstelling, zoodat de koersen
aardig konden monteeren en men 15 punten
en meer boven het vorige niveau uitkwam. Er
waren verschillende gunstige factoren, die
samenwerkten, als willige rubbermarkten te
Londen en New-York en de voortdurend ver
beterende statistische positie van het product.
Sommigen meenen, dat het koersherstel een
weinig schielijk is gegaan en houden rekening
met een wellicht lichte reactie.
Behalve thee-aandeelen, die vast van toon
waren,, bij beperkten handel, gaven scheep
vaarten van een gunstige stemming blijk, al
was de handel hier niet zoo groot. De belang
stelling was evenwel toch van dien aard, dat
over vrijwel de heele linie een koersverheffing
kon plaats vinden van eenige punten o.a. voox
de Indische lijnen.
Mijnen dikwijls vast, met goeden handel.
Buitenlandsche waarden stil.
Suikerwaarden aanvankelijk aangeboden,
trokken later wat aan. Het pessimisme maak
te plaats voor wat beter stemming en de koer
den kwamen al was de handel gering --
per saldo nog eenige punten boven vorig
peil uit.
Tabakken vast en opgewekt en met vrij
aardigen handel. Vooral Oostkusten onder
scheidden zich door de levendige belangstel
ling die zij wisten te trekken en verlieten de
markt per saldo met een koerswinst van ca.
25 punten.
BEURSMAN.
REMBRANDT THEATER.
De gir! van de revue.
„De girl van de revue" in Rembrandt
Theater wordt vertolkt door Dina Gralla.
De inhoud is de volgende. De jonge graaf
Alex Holm is verliefd op Kitty, de girl van
de revue. Het zou afgeloonen zijn, zooals
honderden andere verliefderigheidjes van den
zwierigen losbol voor weer andere dito's
hadden moeten plaats maken, wanneer een
oude, voor zijn leeftijd bijzonder levenslus
tige oom van Holm, niet op het tooneel was
verschenen. Nu komt het tot een huwelijk De
ex-collega's van Kitty denken het bruidspaar
een groote verrassing te bereiden door op
den trouwdag op het kasteel te komen en
daar de bekende revue-dans op te voeren.
Kitty vindt het, ir tegenstelling met haar
man en zijn familie zoo heerlijk, dat ze,
tot schrik van de gasten, haar plaats tus-
schen de revuegirls weer ïnr.eemt en mee
gaat dansen. De gasten verlaten verontwaar
digd het huis en Holm is zoo boos op zijn
vrouw, dat hij ook weg gaat en zijn genoden
gaat zoeken op een bal-masqué. Als Kitty
door den vriend van Holm hoort, waar hij
is. gaat zij eveneens gemaskerd er heen. De
..trouwe" Alex wordt verliefd op zijn huwe
lijksdag on het schoone onbekende masker
en vergezelt haar naar huis. maar hij mag
alleen mee. als hij geblinddoekt gaat. Als
hem in huis eindelijk wordt toegestaan den
doek weg te nemen, ziet hij tot zijn verba
zing, dat hij in zijn eigen huis is bij zijn
eigen vrouw. Ongetwijfeld zullen er meer zijn
die verbaasd zijn èn over den jongen graaf
èn over de alles vergevende liefde van
Kitty.
Wat het tooneel biedt, valt beter in onze
smaak, de Chineezengroep, Choy Ling Foo.
brengen door hun bijzondere prestaties iets
zeer buitengewoons. De aankleeding van het
tooneel en de costuums zijn meer dan schit
terend. We hadden het genoegen na afloop
even een kijkje achter de schermen te nemen.
Het groote zijden gordijn e^-en als eenige
costuums, zijn geheel met de hand gebor
duurd.
Het kleinste Chineesje was in de kleed
kamer juist bezig een brief te schrijven in
de ons van theeverpakkingen bekende Chi
neesche karakters, en hij was heelemaal niet
bang voor onbescheiden blikken, want we
mochten zijn brief die op en neer geschreven
wordt, gerust lezen (als we konden).
Deze Chineezen weten hun handigheid zeer
hoog op te voeren, we zijn in twijfel, zit er
nu een truc achter of is het allemaal echt
Wat we met zekerheid weten is, dat het een
prachtig nummer is.
STANDAARD THEATER.
Oefening baart Smart
en de Dame zonder
Schenen.
De tooneelvereeniglng „Oefening baart
Smart" is opgericht door Mie, Ko, Oome
Manus, Tante Bet, Marietje. Piet de Neus.
Dirk de Natte en Tinus, haar werkingssfeer
is alzoo de Bloemgracht en aangrenzende
dwarsstraten. Na groote en groteske oneenig-
heid omtrent de distributie van de rollen,
komt die in hoofdzaak hierop neer dat
Mie de Dame zonder Schenen zal zijn, in
welke betiteling met eenig optimisme Ma
dame sans Gêne te herkennen valt; Ko is
haar gemaal, Maarschalk Lefêbre; Oomc
Manus wordt Napoleon en Tante Bet Kei
zerin Josefine. De repetities loopen vlot maar
de eerste uitvoering brengt nogal wat inci
denten.
Napoleon beweegt namelijk zijn maar
schalk tot echtscheiding, maar wordt in de
ontroerend teere bezigheid gestoord door de
zacht verwijtende stem van Mie, die van
achter de schermen klinkt. „Nou Oome Manus
moet je niet zitten voeren", waarop Oome
Manus antwoordt, dat het toch maar comedie
is. Ondanks dat blijkt Mie sans Gêne verder
haar onverzoenlijken haat tegen buurvrouw
Bet zelfs als het remedie is niet te kunnan
smoren, maar als haar Maarschalk haar in
gloeiende bewoordingen van zijn echtschei
dingsplannen op de hoogte brengt vindt ze 't
toch jammer, dat 't maar een tooneelstukkie
is.
Zoo voert Mie's obstructie „Madame sans
Géne" tot een ontijdig einde, dat dan maar
zingende door allemaal aanvaard wordt, om
dat „in t leven toch maar alles comedie
is".
Wie na dit alleraardigste nieuwe stuk van
de gebroeders Chanson nog allerlei film
grappigheden wil genieten vindt die in „Dok
ter tegen wil en dank", op het programma
vermeld als een amusante comedie. In het
leven is immers alles'comedie!
LUXOR THEATER.
Fred Thomson in „Nachten
in Arizona" en „Liefde in
de Tropen" met Patsy Ruth
Miller.
Het is de directie van bovengenoemd
theater weer gelukt een programma samen
te stellen dat er wezen mag. De belde hoofd
nummers zijn geheel verschillend van in
houd en boeien beiden van begin tot eind.
„Nachten in Arizona" brengt ons in de
hoofdrol Fred Thomson met zijn pracht -
paard Silver King. Om dit paard aan het
werk te zien is alleen al een bezoek aan
Luxor waard. Het verstand van dit beest
grenst aan het menschelljke. In deze film
worden we verplaatst naar het Verre Westen
in de tweede helft der vorige eeuw. Men
ziet de groote moeilijkheden die de pioniers
der beschaving moesten overwinnen en voor
al hun strijd tegen de Indianen, te meer als
er gewetenloze blanken waren die zich van
die Roodhuiden bedienden om spoedig rijk
te worden en die aan de roode stammen
„vuurwater" leverden. De overval van de stad
zou gelukt zijn als niet tante Acatlia er was
geweest en natuurlijk ook Fred Thomson met
zijn paard. Voor de liefhebbers van avon
turenfilms om van te watertanden, vooral
ook om de goede rijkunst van de spelenden.
Ook trekken nog de aandacht de prachtige
natuurgozichten.
„Bezoek aan een theeplantage" geeft een
interessant overzicht hoe die cultuur ge
schiedt en hoe het oerwoud in theenlaii'ages
wordt omgetooverd. Een zeer mooie film.
Het begin van „Liefde in de Tronen" speelt
in New York in het slot on een der eilanden
in de Stille Zuidzee, waar Fred Stewart
heengetrokken was toen hij aan lager wal
was geraakt, zijn verloofde in New York
achterlatende. Charlotte gevoelt zeer veel
voor het tooneel en bij haar thuiskomst krijgt
zij van een theater-agent een plaatsje in een
revue. Na hard werken gelukt het Charlott:
een schitterend engagement te kriiaen. De
jonge Bob Bernard is zeer gevoelig voor
haar. Hij geeft haar vele cadeau's. maar het
geld daarvoor heeft hij ontvreemd. Als Bob
haar ten huwelijk vraagt zegt zij dat zij
haar woord aan Fred gegevpn heeft. Bob is
wanhopig en wil haar dooden. De theater
agent helpt hem te vertrekken, eveneens
naar het eiland waar Fred zich bevindt
Als hij daar aangekomen, Fred wil dooden.
begeven hem de krachten en hij wordt ern
stig ziek naar de hut van Fred gebracht,
waar deze hem liefdevol verpleegt. Na zijn
herstel komen beide mannen tot de ontdek
king. dat zij bedrogen zijn door dezelfde
vrouw. Fred laat Charlotte naar het eiland
komen en hoe de verdere afwikkeling is.
doet men het best zelf te gaan zien. In dit
nummer treden ook nog vele zwarten op wat
altijd heel aardig is.
„Winter in het Zwarte Woud" laat ons veel
genieten van schoone natuurgezlchten en
razend-snelle ski-loopers.
Men brenge een bezoek aan hof Luxor
Theater. We kunnen het aanbevek
CINEMA PALACE.
Moulin Rouge; een goede
speelfilm van Dupont.
Het is vreemd, dat de films den betrekke
lijk korten weg van het Engelsche Holly
wood, Elstree naar de Amsterdamsche film
beurs nog zoo moeilijk kunnen vinden. Wat
wij kennen van de Britsche productie beperkt
zich tot de befaamde Squibc-rolprenten
o, zoete Cockney-pcëzie en een enkel oud
werk. Maar Anthony Asquith schijnt den
laatsten tijd een paar goede dingen gemaakt
te hebben en de British International is be
gonnen met de fabricage van groote en goede
rolprenten, waarvan „Moulin Rouge" een der
eersten is.
Dupont, de man die eens ..Variété" schiep,
is er de maker van en hij kan er tevreden
over zijn. Want het is een sterke, goede speel
film met drie artiesten in de hoofdrollen die
er wezen mogen.
Een jongeman mag niet trouwen met het
meisje zijner keuze, omdat haar moeder aan
het tooneel is. Maar ze krijgen elkaar toch.
Ziedaar een niet-origineel gegeven, dat kra
nig en goed door den knappen regisseur is
uitgewerkt.
't Sterkst is Dupont wel in de beelden
van het leven op de planken. Zooals hij de
revue-girls ziet, van boven, tusschen decors
door, uit de orkestruimte, deed slechts een
enkele het vóór hem.
Olga Tschechowa had echter grooter ver
antwoordelijkheid Maar deze mooie vrouw
met haar sterk-expressieve gelaat, haar prach
tige spel maakt deze film tot een der goede
rolprenten uit dit seizoen.
Moeten wij er meer van zeggen, Is het
noodig te vermelden, dat Eve Gray, het meis
je, voor de Engelsche filmindustrie een flinke
kracht is, dat dt bijrollen ir, handen zijn
van goede spelers en speelsters, dat de foto
grafie te roemen valt?
In het bij programma een klucht van
Charley Chase en Hal Roach, een teeken
filmpje, een paar aardige journaals. En de
muziek is best.
DE WERKLOOSHEIDSVERZEKERING.
De stucadoors.
t
Nu vooral met het oog der vorstperiode
een groote werkloosheid heeischt onder de
stucadoors, is het voor de leden van den Alg.
Nederl. Stucadoorsbond een groot nadeel, dat
de regeering in het najar van 1928 de sub
sidie aan deze organisatie deed stopzetten.
Voor de organisatie is het een schadepost
die in de tienduizenden loopt, doch ook voor
de leden, daar de uitkeeringsbedragen nu
uit eigen weerstandskas moeten komen en als
gevolg daarvan niet van denzeli'den omvang
zijn als toen de subsidie werd verstrekt.
Thans is er evenwel officieus bericht bij
het hoofdbestuur van den Alg Ned. Stuca-
doorsbond binnengekomen dat het zoo goed
als zeker is, dat met ingang van 1 Februari
a.s. weder subsidie vanwege de regeering
zal worden verleend.
GEVONDEN DIEREN EN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij: Mok, Groote Hout
straat 153. bonbons; Scheffer. Bloemhofstraat
27. bankbiljet; Hartendorf, Kloppersingel 175
boekje; Broekman, Kruisstraat 144 b, cein
tuur; v. d. Meij de Ble. Gen. Croniéstraat 166
rood, handschoen; Dolkamp. Middenweg 64,
Kennel Haerlem, hond (bast. herder) ge
bracht door Station Ned. Spoorwegen; Ken
nel Fauna kat (grijs-wit), gebracht door Otto
Jansstraat 51, de Boer, Zandvoortschelaan 83
medaillon; v. Dam, Jai^ Nieuwenhuizenstr. 15
portemonnale met inhoud. Broukman, Kruis
straat 44 b, idem; Verzeilberg, Lange Vla
mingstraat 20. rijwielbelastinemerk; Mack-
lenburg, Vaartstro at 2 rood, rijwiel; Luring,
Haemstedeplein 17, Heemstede, rljwielpomp.
v. Delft, Wagenweg 7 boven, riem; v. d. Keur.
Edisonstraat 50. sleutel: Bureau van politie.
Smedestraat. idem; v. d. End Brant, Spaarn.
wouderstraat 76, schaatsen; v. Dam, Nieu-
wenhuizenstraat 15, schaats; v. Es, Romolen-
straat 52, taschje.
AANKOOP VAN GROND.
De eigenaar van de percetlen grond aan
den Rijksstraatweg kadastraal bekend ge
meente Schoten, sectie B nrs. 7465, 7466 ged
en 7964 ged., tezamen groot pl.m. 15.83 A..
heeft zich bereid verklaard die perceelen te
verkoopen voor f 9 per M2.
Aankoop van dien grond voor de gemeente
komt aan B. en W. gewenscht voor.
VOOR DEN POLITIE-
RECHTER.
BEDREIGING MET EEN REVOLVER.
Op Zondagavond 25 November was het vol
va. Oostzaners in het café van H. J. G. te
Zaandam. Op een gegeven oogenblik ging de
hulpkellner in een hoek van de zaal afre
kenen met iemand. Deze jonge man belee-
digde hem.
,.Dit verwonderde mij", verklaarde hij
Vrijdagmorgen voor den Politierechter,
„want ik kan goed met de jongens opschie
ten".
Deze Jongen meende het, want hij her
haalde zijn beleedlglng. waarop de pootige
hulpkellner hem beetpakte. In een minimum
van tijd pakten ze elkaar in 't café zoowat
allemaal beet en er vlogen eenige bierglazen
door de lucht.
Plotseling werd er geroepen: „Hij heeft
een revolver!" „Hij" bleek te zijn de 40-Ja-
rige, volgens poHtieverklaring te Zaandam
zeer ongunstig bekend staande B. R.
De handige hulpkellner keek om: „Ben,
geef hier dat ding!" zei hij, pakte de ge
vaarlijke met scherpe patronen geladen
browning af en legde hem in het buffet.
Maar vóór dien tijd had de verdachte R.
de revolver naar zijn zeggen ,op de menigte"
gericht, doch een der getuigen, de 18-Jarige
W. D„ beweerde dat de browning op een
afstand van 30 c.M. speciaal op hém was
ger'xhr.
Verdachte voerde aan uit noodweer gehan
deld te hebben; hij was geschopt en gesla
gen.
Twee getuigenverklaringen waren zeer
tegenstrijdig. W. D. beweerde den verdachte
niet te hebben aangeraakt maar een getuige
a décharge verklaarde pertinent dat W. D.
verdachte in zijn rug een trap en een slag
had gegeven.
Het O. M. vestigde er in zijn requisitoir de
aandacht op dat verdachte geen vergunning
had om een revolver bij zich te dragen.
Spr. wi'de wel aannemen dat verd. geschopt
en geslagen was, dat hij beleediging van
zijn vrouw, die In zijn gezelschap was. vrees
de door de Oostzaansche Jongens, bij wie
hij niet bepaald bemind is. maar dit is alles
nog geen reden om een revolver te trekken
en daarmede te dreigen.
De eisch luidde; één maand gevangenis
straf en verbeurdverklaring van de revolver.
De verdediger. Mr. Driisma, bevreemdde
het, dat deze vrij ingewikkelde zaak voor de
enkelvoudige Kamer was gebracht. PI. ves
tigde er de aandacht on, zonder een bepaald
verzoek te doen, dat de Politierechter het
recht heeft, naar de meervoudige Kamer te
verwijzen en vroeg voorts den Politierechter,
met het oog op de ingewikkeldheid van de
zaak. niet dadelijk maar schriftelijk vonnis
te wijzen.
Dat iemand ais verdachte, met het oog op
de kringen waarin hij verkeert, oen revolver
bij zich draagt, komt aan pl. niet ongewoon
voor.
Mr. Driisma concludeerde tot ontslag van
rechtsvervolging omdat verd. uit noodweer
handelde.
Kan de Politierechter zich hiermede niet
vereenigen, dan vroeg pl. een lichte straf,
omdat verd. in de laatste 10 jaar, (behou
dens een klein delict tc Amsterdam) niet
meer met de Justitie in aanraking is ge
weest: een voorwaardelijke gevangenisstraf
of een lichte boete.
De Politierechter zal over 7 dagen schrif
telijk vonnis wijzen.
DE PENSIOENACTIE.
Van Gcnd en Loos
Door de afdeellng Haarlem van den Cen-
tralen Bond van Transportarbeiders werd
een vergadering gehouden mat het personeel
van van Gend en Loos hier ter stede. Daar
kwam in behandeling het voorstel door de
directie gedaan aan de organisaties over de
pensioenregeling, Inhoudende een storting
van 4 pet. door de werknemers en door de
directie, welke stortingen worden aangewend
tot het afsluiten eener kapitaalverzekering.
Bij voortijdige beëindiging der dienstbetrek
king (b.v. door invaliditeit) wordt de ontvan
gen afkoopsom aan den betrokkene uitbe
taald, terwijl bij opzegging der dienstbe
trekking door den werknemer dc helft hier
van wordt uitbetaald.
De vergadering besloot met algemeene
stemmen zich niet accoord te verklaren met
dit voorstel. Zondag a.s. zal tc Utrecht met
den R.K. Bond een landelijke vergadering
worden gehouden waar een nadere beslissing
zal worden genomen. Hoewel naast den be
zoldigde, den heer A. Mars, één afgevaardigde
naar deze bijeenkomst kon worden afge
vaardigd, besloot de vergadering in zijn ge
heel aan de bijeenkomst te Utrecht deel te
nemen.
1NGFZONDEN MEDEDEELLNGEN k 60 Cu. PER REGEL.
Reeds meer dan 40 jaren
OBERVAHMSTEIH
bier te lande ingevoerd
EEN GESCHIEDENIS VAN DEN GEHEIMEN
DIENST.
Uit het Engelseh van
DOUGLAS VALENTINE.
12)
Ik mompelde, maar ik stak toch opnieuw
mijn hand uit om te onderzoeken waaraan
ik mij pijn gedaan had. Nu voelden mijn tas
tende vingers het koude ijzer van een deur
knop. Ik drukte die omlaag en zij gaf mee.
Een deur zwaaide open en ik zag een an
der plaatsje, vanwaar een stoepje voedde
naarde straat.
Ik bevond mij in een nauwe, doodloopen-
de steeg. Aan het open einde glimmerde het
licht van een straatlantaarn. Het regende
niet meer en de nachtlucht was aangenaam
en oowekkend. Met mijn tasch in mijn hand
maakte ik dat ik zoo gauw mogelijk uit het
slot) wegkwam en lk bereikte een rustige
gracht, ik vermoed dezelfde gracht die ik
uit de ramen van mijn slaapkamer had ge
zien. Hotel Soxt lag aan den rechterkant
van de steeg; ik sloeg links af en een paar
minuten later bevond ik mij op het ruime
Beursplein.
Daar was een standplaats van huurrijtui
gen en ondanks het late uur stonden er nog
een paar „bakjes", de paarden slaperig en
de koetsiers snurkend en binnen in hun
voertuigen. Ik schudde den eersten den bes
ten wakker en gaf hem last mij naar Café
Tarnowski te rijden.
Iedereen die in Holland is geweest kent
Café Tarnowski in Rotterdam. Het was een
ruimte waar onder een wijd glazen overkap
ping honderden marmeren tafeltjes bijeen
staan onder een rijke versiering van palmen.
Het is dag en nacht open tenminste zoo
was het in dien tijd de kellners wisselen
elkaar ploegsgewijze af: dag en nacht weer
klinkt de groote zaal van het geroep van
bestellingen, het heen en weer loonen van
de kellners, het klikken van domineestee-
nen, het gegons van een druk pratende me
nigte. Verrukkelijke Hollandsche „café au
lait", een malsche biefstuk met gebakken
aardappelen het heerlijkste voortbrengsel
der Hollandsche keuken en knapperig
wittebrood met smakelijke Hollandsche bo
ter, stelden mij ruimschoots schadeloos
voor de verschrikkingen van den nacht. Toen
ik dit souper verorberd had, bestelde ik nog
eens koffie zwarte ditmaal vroeg om
een spoorboekje en terwijl ik een sigaret
aanstak begon ik mijn plan de campagne
uit te werken.
De trein naar Berlijn vertrok 's morgens
om zeven uur uit Rotterdam. Het was nu
tien minuten over tweeën dus had ik tijd in
overvloed. Van nu af aan, hield ik mij zelf
voor dat ik een Duitscher was en van dat
oogenblik af moest ik mijn uiterste best
doen om mij een Duitscher te voelen en niet
alleen te doen alsof ik er een was.
Er is niets dat zoo goed een denkbeeld kan
geven van het gedachte- en gevoelsleven
van een volk als de pers. Sinds het begin
van den oorlog had ik geen Duitscher ge
sproken. behalve dan enkele krijgsgevange
nen in Noord-Frankrijk en daardoor moest
mijn kennis van wat er thans In het gemoed
van den gemiddelden Duitscher omging, ook
wel wat verbleekt zijn.
Dus om mijn geheugen en kennis oo te
frisschen liet ik door den kellner alle Duit-
sche kranten en periodieken halen die hij
voor mij machtig kon worden. Hij kwam
met een hecle stapel terug, dagbladen zoo
als: Berliner Tageblatt. Kölnische Zeitung,
Vorwarts; humoristische bladen: de Klad-
deredatsch, Lustige Blatter en Simplicissl-
mus, de geïllustreerde pers: Leipziger II-
lustrierte Zeitung, Der Weltkrieg im Bild en
het merkwaardige café bleek op zijn welvoor
ziene leestafel zelfs Harden's „Zukunft" er
op na te houden.
Twee uur lang voedde ik mijn geest met
Duitsche oorlogsbeschouwingen en Duitsche
oorlogsmentaliteit, en na verloop van dien
tijd was ik alle persoonlijke en nationale
ergernissen had ik van mij af weten te zet
ten met beide zoo volkomen vertrouwd,
dat ik als een goedgedresseerde papegaai
alles kon nazeggen wat een rechtgeaarde
Duitscher geacht werd van den oorlog en
de diverse vijanden van zijn land te denken.
Een goed vastelands-kellner zegt men
in Engeland kan alles wat een gast in
zijn hoofd krijgt om te vragen op elk uur
van den dag of nacht bezorgen. Ik was thans
genoopt om de juistheid van deze stelling
aan de werkelijkheid te toetsen.
Kellner, zei ik (in het Duitsch natuur
lijk) ik moet een tasch hebben. Een hand-
tasch. Denk je dat je er een voor mij kunt
machtig worden?
Wil meneer hem nu hebben? vroeg de
man.
Met een minuut als het kan.
Ongeveer zóó groot? de man wees naar
Semlin's tasch.
Ja of een beetje kleiner, dat komt er
niet op aan.
Twee minuten later kwam de man terug
met een bruin leeren tasch. een slagje klei
ner dan die ik bij me had. Hij was niet
nieuw en er werd me dertig gulden voor in
rekening gebracht. Maar ik betaalde den
prijs met een willig hart en gaf nog eer-
dikke fooi op den koop toe, want ik had de
tasch absoluut noodig en ik kon niet wach
ten tot de winkels open zouden zijn, zonder
den Berlijnschen trein te msisen.
Na een poosje maakte ik aanstalten om te
vertrekken en reed met mijn beide tasschen
door de donkere straten naar het Centraal
Station. Het was pr/cies kwart voor zes toen
ik de hall van het station binnenkwam. Ik
ging rechtstreeks naar het plaatskaarten-
lokct. en nam een biljet eerste klasse naar
Berlijn. Je weet nooit wat er gebeuren kan
en ik had nog een hoop te doen voor de trein
vertrok.
De boekenkiosk ging juist open. Ik kocht
voor eenige guldens boeken en tijdschriften,
Engelsche, Duitsche en Fransche en propte
ze in de tasch die ik in het café had opge
daan. Aldus beladen trad ik de stationsres
tauratie binnen.
Daar zette ik mij aan de uitvoering van
een plan dat ik bedacht had om het docu
ment dat Semlin meegebracht had uit En
geland, op een veilige plaats tc bewaren,
waar het zonder moeite zou kunnen worden
teruggevonden wanneer mij iets mocht over
komen. In Holland kende !k niemand anders
dan Dicky maar ik durfde hem het docu
ment niet per post toe te zenden, daar de
brieven voor de geïnterneerden ook in Hol
land dcor de militaire censuur werden ge
opend. Met het oog op de Engelsche censuur
wilde ik het stuk ook niet naar mijn ban
kiers in Engeland sturen; bovendien, vóór
achten was er geen gelegenheid brieven aan
te teekenen en op dat uur hoopte ik al op
weg te zijn naar Duitschland.
Neen. in mijn tasch. flink volgepropt met
boeken en in bewaring gegeven aan het
bagage-depot van het station, zou het vol
komen veilig zijn. De betrekkelijke veilig
heid van bagage-depots is al jaren bekend
bij juweelendieven die deze inrichtingen
vaak als safe deoosit" gebruiken en het was
werkelijk de veiligste plaats die ik op dit
oogenblik bedenken kon om het kostbare
docment onderdak te brengen.
Ik greep een brochure uit den stapel om
mijn schat in te verbergen en de ironie van
het noodlot wilde dat de titel van het boek
je luidde: „Gott strafe England!"
(Wordt vervolgd.)
