AGENDA De primaire weg te Beverwijk ELECTRICITEIT IN HUIS EN WERKPLAATS. DATUMSTUKJES 46e Jaargang No. 13989 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Dinsdag 29 Januari 1929 HAARLEM S DAGBLAD DIRECTEUREN! J. C PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTEN: per week f 0.27H, met Geïllustreerd Zondagsblad f 0-32- Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een acent gevestigd is (kom der gemeente) f 3-57^4- Franco per post door Nederland 13-S7^. Losse nummers 1 0.06. GeilL Zondagsblad per 3 maanden f 0ö7!^, franco p. post Bureaux Groote Houtstraat 93 DrukkerijZuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Administratie 10724, 12713 Drukkerij .0122, 12713 Postgiro No. 38810 ADVERTENTIEN: 1-5 regels i 1.75. elke regel meer f 0.35. Reclame» f0.6U per regel. Reductie bij abonnement- Annonces van Vraag en Aanbod 1-4 regels 10.50. elke regel meer 10.13 builen Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (Woensdag en Zaterdag) 1-4 regels 10.25. elke regel meer0.10 Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabocnés. Uitkeer'ngen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verhes van Hand, Voet ol Oog f 400.-, Duim I 250.-. Wijsv nger 1150.-, Elke andere vinger I 50.-, Artn- of Beenbreak 100.- DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. EERSTE BLAD DINSDAG 29 JANUARI Stadsschouwburg: Het Schouwtooneel (A. V. d. Horst en Jan Vusch) 8e Volksvoorstel ling. „De Hofslachter", 8 uur. Gem. Concertzaal. 5e concert Haarl. Bach- vereeniging. Concertgebouworkest o. L v. Ernst von Dohnanyi. 8 uur. „Bloemhof": Gezelschap Mie en Ko „Roode Rozen", „Mooie Karei" en cabaret. Gebouw „Salem", Bakenessergracht 65: Evangelische lezing, 8 uur. Cinema Palace: „Vrijspraak" 8 uur. Luxor Theater: „De doodende kus"; „Het Lunapark van New York", 8 uur. Rembrandt Theater: „Vriend Harry". Too- neel: Klawdia Gorewa en Ivan Kireeff, 79; 9.1511.15 uur. Standaard Theater. Bioscoopvoorstelling. 8 uur. Veisen. Raadhuis: Gemeenteraad, 7 uur. WOENSDAG 30 JANUARI Schouwburg Jansweg: Buitengewone matl- öée „Tijl Uilenspiegel". 2 uur. Gemeentelijk Concertgebouw: Comité voor Hervorming onzer Huwelijkswetgeving. Debat avond. mr. P. J. Oud, pro, nor. P. H. Ritter Jr., contra, 8.15 uur. Bioscoopvoorstellingen "s middags en 's avonds. Ijsbaan, Kleverlaan: IJs en weder dienen de Schoonrijden voor dames en paren, alleen leden, circa 1.30 u v. Statenzaal Prinsenhof: Gemeenteraad 1.30 en zoo noodig 8 uur. De ramp bij den Hoek Voor de nabestaanden der 8 helden Onze inschrijving G. G. G. f2,50, N. N. f 1, F. H. V. f0,50, Spaarpot J. P. de K. (gespaarde 2A ct.st.) f 9,55, J. P. de K. f 5, Personeel Slachthuis f 16,10, J. H. K„ Heemstede f 2,50, M. J. M. f 5, T. B. f 1, Uit Minies spaarpot f 0,50, Zus ters afd. Diac.huis f 32,50, P. J. f 1, W. en C» f 1, fam. v. d. H., Heemstede f 2,50, N. N. f 2, Mej. M. ter Overveen f 0,50, Collecte Bal- masque de Lange f 7,98)4,. Em. K. f2,50, Mej. T. d. J. f 1„ Mej. I. C. L. f 1, 16 agenten van politie, Bioemendaal f 16,01, van een onbe kende dame, afgegeven bij de politie te Boemendaal f 1. M. H. f 1. Rie en Tom f 2.50, H. W. K. f 3, Joop f 0.50, R. A. M. Santp., f 25, Mej. M. C. M. f 5, J. C. J. Amsterdam f 5, C. H. V. f 1, A. K. Velsen f 5, Opbrengst filmvoorstelling „De ontwa kende Sfinx". Rembrandt Theater f 126, van een bezoekster v. h. Rembrandt Theater f 2.50, Mevr. N. N. f 2, Abonné f 1. F. N. d. VV. i 2.50, Coll. bal-masqué Vriendschap zij ons Doel f 7.92 1 2. Totaal heden f 302.57. Vorig totaal f 9513.66. Samen tot heden f 9816.23. Wij deelen hierbij mede, dat wij de in schrijving voor de nabestaanden der acht helden van Hoek van Holland, Donderdag a.s. te 12 uur 's ochtends zullen sluiten. Zij die nog niet hun penningske voor dit werk van weldadigheid offerden kunnen dit ver zuim dus nog herstellen, doch uiterlijk tot het genoemde uur. Daarna nemen wij geen bij dragen meer in ontvangst. Het woord is aan., George Bernard Shaw; DE „SALENTO". EEN WRAKLICHTBOEI GEVRAAGD. Door de Kamer van Koophandel en Fa- br.eken voor Haarlem en Omstreken is een brief aan den Minister van Defensie gericht: De Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Haarlem en Omstreken verzoekt uwe Excellentie onverwijld maatregelen te willen nemen, dat een wraklichtboei wordt uitge legd bij het wrak van het stoomschip Sa- lento. Telegrafisch heeft de Vereeniging „Vis- scherijbelangen" Urk, op 2 Januari j.L om deze voorziening verzocht in verband met de ernstige gevaren, welke de ligging van het wrak oplevert voor de vaartuigen der Urker visschers. Blijkens een door onze Kamer ontvan gen mededeeling van de Vereeniging van Ree:'.ers van Visschersvaartuigen te IJmuiden op 25 dezer, is de positie van dit wrak na het laatste stormweer voor de scheepvaart en de visscherij nog gevaarlijker geworden. Het wrak bevindt zich thar.s geheel onder water en is nu niet alleen des nachts, maar ook overdag niet langer waarneembaar. In deze omstandigheden zou onze Kamer het op hoogen prijs stellen, indien door de afdeeling Loodswezen van uw Departement aan het verzoek van belanghebbenden zoo spoedig mogelijk het gewenschte gevolg ge geven werd". Atteen diegenen die zichzelf geholpen héb ben weten hoe zij anderen kunnen helpen, en eerbiedigen hun recht om zichzelf te helpen SCHOONHEIDSKONINGIN. (Tot schoonheidskoningin van Nederland is een Zaanaamsch meisje gekozen). O spiegel, spiegel aan Cc wand, Wie is de schoonstt u. het land? Dat was tot gisteren eer. vraag, Er is geen twijfe^ meer vandaag, Het groote pleit is rhans beslecht, Jan Feith cum suis heeft berecht, En onbevreesd de keus gedaan, De schoonste vrouw komt van de Zaan; Ik mag de Zaansche meisjes wel, Haar oogen biauw en bian« haar vel, Zei Beets reeds, Feith zegt het met hem, En gaf de Zaansche bloem zijn stem, En schoon 'k steeds dacht, oat onze stad, De allermooiste meisfes had. Wij zijn, nu 't vonnis is geveld, Voor 't Jan Feith-accompii gesteld; Nu gaat ze eerlang naar Parijs, Om mee te dingen naar den prijs; Europa's schoonheidskoningin, En dat is dan nog maar 't begin, Want is die eer behaald, daarna Vertrekt zij naar Amerika, En toont zich daar den titel waard, Van schoonheidskoningin der aard. Hoewel de vaderlandsche gTond Waar eens uw en mijn wic-gje stond Wel aanzien, meer of minder groot Od onzen wereldbol genoot, Bleef er toch steeds een ïeemte In, Er was geen schoonheidskoningin In Nederland, men meende dat, Ons land geen schoojie vrouwen had. Dit was mij reeds sinds lang een grief, Thans, dank zij 't jongst initiatief, Dank zij een onverschrokken daad, Zijn wij bevrijd van dezen smaad, En voortaan in de eerste, rij Der groote naties, nemer, wij Dank onze schoonheidskoningin, Den zetel der beschaving in. P. GASUS. AMAN OELLAH GEDEELTELIJK GEREHABILITEERD. Een aantal stammen zweert hem trouw. EN ROEPT HEM TOT KONING UIT. (Zie ook elders in dit nummer). PARIJS, 28 Jan. (VX>.) Het Afghaansche gezantschap te Parijs heeft het voigend tele gram uit Kandar.ar ontvangen: „Met nel oog op den huldigen toestand heeft de be- vn.k-ing van Kanaahar, Farah Herat, Mazar Maimeneh en Katagan Aman Oellah tot koning uitgeroepen. Hij nu heeft aan het ver langen van het Afghaansche volk naar orde voldaan, door het land voor eiken aanslag te behoeden en de verdediging van de hoog ste belangen des vaderlands ter hand te nemen. De stammen Hazara, Mohmand, Salik en Wardak alsmede die in het Zuiden, heb ben Aman Oeliah den eed Yan trouw gezwo ren. De zin: „door het land voor eiken aanslag te behoeden" is ons niet erg duidelijk. Ons dunkt dat de herhaalde pogingen tot ver zet, het voortdurend krijg voeren om den troon en eindelijk de abdicatie en de in bezitneming van den troon door een avon turier bedenkelijk veel op aanslagen gelij ken. (Red.) DRIE SCHEPEN OP DEN ATLANTISCHEN OCEAAN IN NOOD. 93 menschen in nood. VOOR EEN DEEL DE HOOP OPGEGEVEN. NEW YORK, 28 Jan. (VD.) Op het oogen- bbk bevinden zich op den Atlantischen Oceaan drie schepen in nood, met een geza menlijke bemanning van 93 koppen. Men heeft alle hoop op redding opgegeven, voor zoover het de bemanning van de sleepboot „Seiner" betreft, die uit 20 man bestaat. Het Engelsche vrachtschip „Silvermaple" met 48 koppen aan boord zal niet voor morgen door de beide tehulp gesnelde Amerikaansche schepen kunnen worden bereikt. Van het Italiaansche vrachtschip „Capo Vado" is sinds Vrijdagavond geen enkel signaal meer verno men. De storm woedt onverminderd voort De verschillende plannen 3 In een dezer dagen te Beverwijk gehou den vergadering werd mededeeling gedaan van een door het comité van actie ge maakt plan voor den aanleg van den pri- mairen weg door Beverwijk Op bovenstaand kaartje is dit plan ln tee- kening gebracht. Op het kaartje A Is I de orimaire weg, zoo als die van Rijkswege zcu zijn ontworpen n is de bestaande verkeersweg III de door het Comité van Actie ontworpen primaire weg. Kaartje B geeft een nauwkeuriger beeld van den „Comité-weg". Men ziet, dat voor dezen weg een tunnel is ontworpen nabij den bestaanöen overgang bij Scheybeek. Voor de plaatselijke verbinding /an de "tad met de ontworpen haven (op het «aartje niet ge heel volgens het uitbreidingsplan weergege ven) en den polder is een tunnel ontworpen onder den primairen weg en den spoorweg door. DE VERJAARDAG VAN DEN EX-KEIZER. EEN GELUKWENSCH VAN DEN KONING VAN ENGELAND. De „Lokal Anzeiger" (Berlijn) verneemt uit Doorn, dat or.der de vele telegrammen van gelukwensch, welke de ex-keizer ter ge legenheid van zijn zeventigsten verjaardag ontving, Zondagavond ook een felicitatie telegram werd ontvangen van Koning George van Engeland. DE MIJNRAMP IN CHINA. 78 VERMISTEN. PEKING, 28 Jan. (VJD.) Naar aanleiding van het mijnongeluk in Jentai aan de spoor lijn naar Moekden wordt nog gemeld, dat tot nu toe reeds 30 lijken zijn geborgen, zoo- dat er nog 76 arbeiders vermist worden. Zij is een vriend, maar kan een vijand worden. EEN TECHNICUS VAN HET a E. B. AAN HET WOORD. In verband met een doodelük ongeval dat1 dezer dagen hier ter stede gebeurde, had den wij een onderhoud met den heer A. van Harreveld, den electro-technicus van ons Gemeentelijk Elcctriciteitsbedrijf, over de gevaren die kunnen ontstaan in werk plaats en huis door electriciteit. Wij schrijven met nadruk kunnen, want het gevaar kan voor een zeer groot percen tage voorkomen worden. Electricileit is, als zij oordeelkundig en met voorzichtigheid wordt toegepast, een vriend, alleen als niet aan die voorwaarden voldaan wordt, kan zij een vijand worden. De electrische stroom gaat zoo doceer de de heer van Harreveld even door twee draden, plus en min, de min-draad is in de centrale geaard. Eerst wanneer er con tact tusschen die twee ontstaat, treedt wer king van den stroom op. De stroom doet zich evenwel ook gevoelen, wanneer op een andere wilze een gesloten stroomkring gevormd wordt. Dit kan doordat de plus-draad op een andere wijze met een aardgeleiaing contact maakt. Aardgeleidin- gen zijn o.a. water- en gasbuizen. Als dus iemand die zelf „aar«ie" maakt, doordat hij met de hand of den voet een water- of gasbuis aanraakt, door den stroom uit een plus-draad getroffen wordt, dan ontvangt hij een geduchten klap. De 220 volt gaan door zijn lichaam heen. Niet altijd zijn die 220 Volt doodelijk. Veel hangt af van de deugdelijkheid van de aardieiding. Hoe beter die is, hoe zwaarder de stroom is. Bovendien is de eene mensch gevociiger voor electriciteit dan de andere. Menschen met een zwak hart ondervinden den meesten invloed. Ook een vochtige huid bijvoorbeeld door transpireeren heeft invloed daarop. Het gebeurt meermalen, dat Iemand met electrlschen stroom in aanraking komt, zon der dat hij daarvan iets bemerkt. Dat is na melijk als hij een lampje of ornament aan raakt, dat tengevolge van een defect niet meer voldoende geïsoleerd Is en dus onder stroom staat. Maar daarvan merkt de aan- raker niets als hij op een goed isoleerende stof staat, bijvoorbeeld op een drogen hou ten vloar of op een dik tapijt. Het is zeer noodzakelijk, dat eletrische lei dingen va'.:kundig worden aangelegd. Hel moet sterk oni raden worden dat niet-vak- kundlgen aan hun leiding prutsen. Daardoor kunnen gevaren ontstaan. Eovendien is he aan te bevelen om goed materiaal te gebrui ken. Veel materiaal voldoet niet aan redelijk te stellen eischen. De fabrikanten beijveren zich om alles zoo goedkoop mogelijk te ma ken, maar daaraan wordt niet zelden de deugdelijkheid opgeofferd. Het is te verwachten, dat binnenkort strengere eischen aan Installaties gesteld zullen worden. Dan zal alleen materiaal toe gelaten zijn, dat te voren door de vereeni ging van directeuren van electrische centra les gekeurd is. Fabrikanten kunnen dan hun artikel bij die keurkamer inzenden. Daar door kan zekerheid verkregen worden, dal alleen deugdelijk materiaal gebruikt wordt. Veel ongelukken ontstaan thans doordat fittingen van electrische lampjes ondei stroom staan. Als iemand zoo'n koperen fit ting aanraakt, en hij staat niet geïsoleerd dan krijgt hij een slag die soms zeer gevoelig kan aankomen. Zelfs de dood kan er mede gemoeid zijn. Er bestaan thans veiligheids- fittingen, die het onmogelijk maken om het koper van de lamp aan te raken als dat onder stroom staat. Reeds nu worden die veiligheidsfittingen door de arbeidsinspectie voor fabrieken en werkplaatsen aanbevolen. De verwachting is, dat zij binnenkort ver plichtend gesteld zullen worden. Ais een electrisch lampje goed aangebracht is, dan kan men alleen koper aanraken, dat met de mlndraad in contact staat- Dat kan geen gevaar, al zou de aanraker ook op een aardieiding staan, want door tweemaal aarde ontstaat, geen gesloten stroomkring De plus-draad behoort alleen ln contact te komen met het binnenste van de lamp. Maar aan dat feit wordt bij het monteeren meesta' geen aandacht geschonken. De elcctricien doet het zooals het toeval het wil. En juist daardoor ontstaat het gevaar. Keukens en badkamers kunnen in wonln gen veel gevaar opleveren. Dat komt omca' daar veel voorwerpen staan die aarde maken Een gasfornuis is door de leiding geaard. Als iemand daaraan komt terwijl hU met een andere hand een defect lampje of defect strijkijzer aanraakt, krijgt hij een schok. In de badkamer zijn electrische ornamen ten gevaarlijk, ornaat het bad door de af voerpijp geaard is. De aanleg moet daarom zóó zijn, dat iemand die in het bad staat, niet bij een electrisch apparaat of afsluiter kan komen. Ket knopje voor het electrisch licht moet buiten ae badkamer aangebracht zijn, terwijl voor de bescherming van het lampje speciale ballons zijn voorgeschreven Tenslotte een belangrijke toezegging van het G. E. B. Als iemand twijfelt aan de dettgdeliikheid van zijn electrische geleiding of van appara ten. dan kan hij daarvan het elcctriciteits bedrijf in kennis stellen. Daar zijn deskun digen beschikbaar, die dan kosteloos een on derzoek komen Instellen en advlseeren op welke wijze eventueel noodzakelijke verbe teringen uitgevoerd kunnen worden. Het G. E. B. zal er prijs op stellen als van die gelegenheid gebruikt gemaakt wordt. Haarlem, 29 Januari, De Doornsche Verjaardag. De viering van den zeventigsten verjaar dag van den ex-keizer van Duitschland heeft ongetwijfeld op vele Hollanders geen erg verheffenden indruk gemaakt. Tenminste wat wij ervan vernomen hebben. Van het feest zelf is niet veel uitgelekt, dank zij de schrik kelijke geheimzinnigheid van het Hohen- zoilernsche hofhoudinkje op Huize Doorn. Een weloverwogen geheimzinnigheid, want wat is interessanter voor het groote publiek dan een mysterie, zorgvuldig beveiligd door kasteelmuren, dito poorten, detectives en nestellakeien? We.iswaar weet niemand wat er eigenlijk te verbergen is. behalve een ont troonden keizer die in den loop der Jaren al duizenden malen, bij allerlei bezigheden en in allerlei houdingen, is afgebeeld. Maar wat doet dat er toe? „De Vrouw is een sfinx zonder geheim", heeft Oscar Wilde gezegd, en wat is interessanter, voor den Man al thans, dan de Vrouw? Zoodal lk maar zeg gen wil dat de heer Wilhelm von Hohen- zollern zich door een vrouw moet hebben laten inspireeren om aldus op te treden wellicht door zijn eigen vrouw, prinses Hermine von Reuss, en er wonderwel ln ge slaagd is om van het ballingsoord een sfinx zonder geheim te maken. In Dultsrhland moet het in elk gevril grooten indruk heb ben gemaakt, en dat is voor den ex-keizer de hoofdzaak. Fransche en Amerlkaansche Journalisten hebben het hunne gedaan om dezen indruk en daarmee de reclame voot het gevallen Huis Hohenzollern te versterken.Een Frangalsa heeft in Le Journal een interview met den ex-keizer gepubliceerd, dat, volgens zijn hofmaarschalk, gefantaseerd Is Het blijft de vraag wie van belden de waarheid spreekt. Maar ik vind het verschrikkelijk goedkoop dat de juffrouw in haar interview schrijft dat zij hem vroeg wat hij van Frankrijk dacht, en met zekere voldoening vermeldt dat hij daarop antwoordde: „Een dapper land". Dit betrof den oorlog. Zij vroeg hem daarop wat hij van het tegenwoordige Frankrijk dacht, en hij maakte een vaag ge baar Wat een onwaardig gedoe voor een blad dak den trotschen Galllschen haan vertegen woordigt, die overwonnen heefteen blad dat aan den gevluchten vorst van de ver slagen tegenpartij, aan den man dien het jarenlang heeft uitgemaakt voor alles wat leelijk is, gaat vragen wat hij van Frankrijk denkt! Wat ter wereld komt het er op aan wat hij van Frankrijk denkt? En waarom laat Le Journal den verslagen tegenstander niet met rust? De Amerikanen, die er een heel raar journalistiekje op na houden en hun publiek met het eerste het beste soort „nieuws" te vreden schijnen te kunnen stellen, hebben als naar gewoonte een hoeveelheid gefanta seerde onzin geseind. Maar één hunner, cn toevalligerwijze ook alweer een vrouwelijke journalist, verzekert in de Chicago Tribune, dat zij over een muur ls geklommen en het kasteel „binnengedrongen". Het heeft haar een paar zijden kousen gekost en twintig gulden fooi aan een lakei, die haar een bouquet bloemen heeft bezorgJ Deze bloemen zou zij aan den keizer hebben aangeboden met de woorden: „Uwe Majesteit, millloenen lezers van de Tribune hopen dat u deze vredesboodschap op uw verjaardag wilt accepteeren". Een armzalige \ertooning. Men treedt anders op tegen den verslagen tegenstander. Men dringt zijn kasteel niet binnen, koopt zijn bedienden niet om en stuurt hem geen „vredesboodschap" een zonderlinge ironie bovendien, want hij is onttroond en heeft over oorlog of vrede niets meer te zeggen. Ook is hij geenszins een Napoleon geweest. Wat zou de groote Keizer wel gedaan hebben als hij zijn St. Helena hi onzen modernen tijd had gevonden, en de Journalisten der geallieerden van Waterloc zouden op zijn verjaardag naar hem toegevaren zijn? Wel licht zou hij tegen zulke Interviewers heb ben gezegd: „Denk aan de waardigheid van uw land, die u door uw optreden te grabbel gooit. Ik heb altijd aan de waardigheid van mijn land gedacht" Tenslotte heeft een comité uit de bevol king van Doom, onder leiding van burge meester baron Schimmelpenninck van der Oyen, den ex-keizer een huldeblijk aangebo den. Ik heb niet begrepen wéarom. Wij zijn zijn ex-vijanden niet, en staan dus anders tegenover hem dan de Fransche en Amen- kaansche journalisten. Maar waarom moe ten wij hem huldigen? Wat is er te huldi gen? Zijn eenlge verdienste ten opzichte van Doorn is, dat hij den handeldryvenricn middenstand van dit plaatsje heel wat geld heeft laten verdienen, en wat aan liefdadig heid gedaan. Dit laatste ls verdienstelijk; maar zeer normaal. Ons land heeft heel wat last ondervonden van zijn aanwezigheid, zoodat hij terecht zijn dankbaarheid heeft te kennen gegeven voor de verleende gast vrijheid. Dat hij als contra-prestatie een paar arme gezinnen ln het dorpje Doo.n helpt is toch geen reden om een huldlginga- commissie op hem af te sturen onder lei ding van een internationaal bekend man zooals de voorzitter van het Nederlandsen Olympisch Comité? Dit lijkt zwaar overdreven. Fn het maakt een ietwat-onderdanlgen indruk. Heel wat waardiger zou het geweest zijn om den ex-keizer in ballingschap niet op zoo'n voetstuk te zetten als de buitenland fiche Jounaiisten door hun vulgair optreden

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1929 | | pagina 1