Weer drie uitkeeringen.
AGENDA
EEN CHRISTELIJKE SCHOOL AAN DE ZOMERVAART
DATUMSTUKJES
46e Jaargang No. 13990
VefscKijnt dagelijks, behalve bp Zon- en Feestdageii
Woensdag 30 Januari 1929
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEUREN: J. C PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week f 0.27J4, met Geïllustreerd Zondagsblad
f (132. Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is
(kom der gemeente) f 3.57H- Franco per post door Nederland f 3.87H. Losse
nummers f 0.06. GellL Zondagsblad per 3 maanden f 0JS7H, franco p. post
BureauxGroote Houtstraat 93 Drukkerij Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 12713 Drukkerij -0122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENT1EN1-5 regels I 1.75. elke regel meer I 0.35. Reclames
f0.60 per regel. Reductie bij abonnement Annonces van Vraag en Aanbod
1-4 regels 10.60, elke regel meer 10.15 buiten Arrondissement dubbele prijs.
Onze Groentjes (Woensdag en Zaterdag) 1-4 regels f 0.25, elke regel meer0.10
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250,-. Wijsvinger 1150.-, Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
VERZEKERING VOOR WEEK-ABONNéS
Overeenkomstig de voorwaarden der
Gratis-Ongevallenverzekering voor Week
abonnés zijn de volgende uitkeeringen ge
schied:
Aan den Heer J. C. DOP, Oranje
Nassaulaan 175, te Overveen,
voor armbreuk 100.
Aan den Heer C. VAN SCHIE,
Leidschevaartweg 205, te
Haarlem, voor beenbreuk 100.
Aan den Heer H. ROELAND,
Hoofdstraat 72, te Hillegom,
yoor armbreuk100.
DE ADMINISTRATIE.
WOENSDAG 30 JANUARI
Schouwburg Jansweg: Buitengewone mati
nee „Tijl Uilenspiegel". 2 uur.
Gemeentelijk Concertgebouw: Comité voor
Hervorming onzer Huwelijkswetgeving. Debat
avond, mr. P. J. Oud, pro, mr. P. H. Ritter Jr.,
contra, 8.15 uur.
Cinema Palace: „Vrijspraak". 2.30 en 8 uur.
Luxor Theater: „De doodende kus"; „Het
Lunapark van New York". 2.30 en 8 uur.
Rembrandt Theater: „Vriend Harry". Too-
neel: Klawdia Gorewa en Ivan Kireeff, 79;
9.1511.15 uur. Matinee 2.30 uur.
Standaard Theater: „De Prairie-Speurder";
>^as op voor weduwvrouwtjes", 2.30 en 8 uur.
Statenzaal Prinsenhof: Gemeenteraad
1.30 en zoo noodig 8 uur.
DONDERDAG 31 JANUARI
StadsschouwburgJubileumsconcert Sevcik-
ijuartet, 8 uur.
Gem. Concertzaal: Ledenconcert H. O. V.
Solist George van Renesse, piano. 8.15 uur.
Bioscoopvoorstellingen.
De Rubriek voor Vragen zal in ons nummer
van morgen worden opgenomen.
De ramp bij den Hoek
Voor de nabestaanden
der 8 helden
Onze inschrijving
N. N. f 1, G. v. d. L. f 2.50, A. D. f 1, Bridge-
pot van de K I F T E R S. f 10, N. N. f 5,
Fam. B. f 5, T. K. f 1, Fam. L. f 1.50, J. N.
f 1, G. W. f 1.50, Coll. jaarfeest Christ. Gem.
koor „Haarlem" f 25.62, J. H. B. Aalsmeer
f 2.50, N. van D. f 2, L. P. de St. Aerdenhout
f 100, M. P. te O. f 1, v. D. v. H. f 5, W. T. te
Hoofddorp f 2.50, Mulo-school Hoogeweg
Zandvoort f 17.79, Coll. Christ. Ger. Jonge-
fingsvereeniging f 8.25, H. v. B. V. f 10, Fam.
S. f 1.60, Gem. spreekuur Haarlem en Haar
lem-Noord f 11.27 1/2, op Grootmoeders ver
jaardag f 1.80. Totaal heden f 217.03. Vorig
totaal f 9816.23. Samen tot heden f 10033.26.
N. Z. H. T. M.
DE VAKVEREENIGINGEN VERZETTEN
ZICH TEGEN DE CURSUSSEN.
We hebben er reeds op gewezen, dat er
onder het personeel der N.Z.H.T.M. ont
stemming bestond naar aanleiding van het
voornemen der directie om het personeel
een examen af te nemen, waarbij bij niet
slagen, de periodieke loonsverhooging en de
jaarpremie onthouden zouden kunnen worden
en zelfs terugstelling in een andere functie
mogelijk zou worden.
Naar wij vernemen hebben de hoofdbestu
ren van de Nederl. vereeniging van spoor-
en tramwegpersoneel, den R. K. Bond „St.-
Raphaël" en den Prot. Christel. Bond met
elkander overleg gepleegd en is men tot over
eenstemming gekomen ten opzichte van een
actie tegen het voornemen der directie.
Aan de directie zal om een spoedonder-
houd verzocht worden, terwijl aan het per
soneel het parool zal worden uitgegeven zich
niet voor deelneming aan den cursus of het
examen op te geven, dan nadat de hoofd
besturen overleg met de directie gepleegd
hebben en de organisaties daartoe zullen op
wekken
PERSONALIA.
Voor het machinisten-examen, diploma
B. is te 's-Gravenhage geslaagd de heel J*»i,
Ramakers te Haarlem. k
De voorgeveL
Met medewerking der gemeente Haarlem wordt
oor de Vereeniging voor Gereformeerd Onderwijs
.Groen van Prinsterer" aan de Zomervaart een
nieuwe lagere school gebouwd.
Dé plannen zijn van den architect A. de Maaker.
Hierboven geven wij de teekening van den voor»
geveL
Beneden komen 4 leslokalen en een gymnastiek»
lokaal van 14.50 bij 7.50 M.
Boven 3 leslokalen en een zolder.
Zoowel beneden als boven is een flinke hal ont
worpen. De gangen en W.C's zijn aan den achter
kant van het gebouw.
OVER KROTWONINGEN.
DE GEZONDHEIDSCOMMISSIE
TEGEN UITSTEL VAN ONTRUIMING.
De perceelen Vrouwesteeg 4 en 't Krom 8
links en rechts zijn bij raadsbesluit van 29
Augustiis 1928 onbewoonbaar verklaard.
Thans hebben B. en W. evenwel aan den
raad voorgesteld om den termijn van ont
ruiming nog met 6 maanden te verlen
gen, omdat de bewoners er nog niet in ge
slaagd zijn om een ander huis te vinden en
zij van gemeentewege ook nog niet aan. een
ander huis geholpen kunnen worden.
In hun toelichting van het bedoelde voor
stel schrijven B. en W. aan den raad, dat zij
advies daarover van de Gezondheidscommis
sie hebben ingewonnen.
Het ligt voor de raadsleden ter Inzage.
Die toelichting is zoo gesteld, dat men
daaruit zou opmaken, dat de Gezondheids
commissie het geheel met B. en W. eens is.
Wij vernemen evenwel, dat de Gezond
heidscommissie in een advies aan den raad
ten sterkste geprotesteerd heeft tegen ver
lenging van den termijn van ontruiming van
het perceel Krom 8.
Wij hebben Dinsdag deze huisjes die bij
dit voorstel van B. en W. betrokken zijn, be
zichtigd. Het perceel in de Vrouwesteeg is
wel niet groot, maar is voor het kleine gezin
(man, vrouw en één kind) nog een dragelijk
onderdak. De vloeren zijn evenwel leelijk aan
het verzakken, zoodat opknappen van het
huis niet meer mogelijk is, temeer daar zich
nog andere gebreken van den ouden dag
voordoen. De bewoonster verklaarde ons
evenwel, dat zij er niets op tegen heeft, nog
een poosje daar te moeten blijven wonen.
De huiir is 4 gulden per week. Meer ver
wonen zou voor dit gezin ook bezwaarlijk
zijn.
Hier zal de gemeente dus voor toeslag op
de huur moeten zorgen, want de huizen van
woningbouwvereenigingen zijn duurder dan
4 gulden.
Erger waren de toestanden evenwel die wij
aantroffen in het perceel Krom 8. Er is een
voordeur die toegang geeft tot een por
taaltje waaraan de twee huisdeuren van
„links" en „rechts" liggen. De deuren zijn
De toegang tot een der onbewoonbaarver-
klaarde „huizen" in 't Krom.
De steile trap leidt naar een zolder waar de
kinderen als het regent met een parapluie op
in bed li£ge§
zóó laag, dat zelfs
kleine menschen
niet zonder bukken
kunnen binnengaan.
Om dit te illustree-
ren hebben wij ne
venstaande foto la
ten maken. De heer
die in de deurope
ning staat is zeker
15 c.M. grooter dan
de opening van de
deur hoog is.
Menig bezoeker
heeft hier al het
hoofd gestooten. Elk
huisje heeft een
flinke kamer en een
kleine keuken-ka
mer. Alles is even
wel zeer bouwvallig,
de vorige week was
een bewoonster door
de bedstede in de
keuken-kamer ge
zakt, zoodat dié nu
afgebroken was en
vervangen door een ledikant. De bedstede in
de woonkamer is zoo vochtig, dat het bedde-
goed bederft.
Het eene gezin heeft 5, het andere 4 kin
deren. Die slapen op den zolder. Daar is het
een vreeselijke toestand. De trap is steil,
maar met eenige acrobatiek komt men nog
wel boven.
Het dak is niet beschoten. De pannen zijn
erg vergaan. Overal ziet men de buiten
lucht. Voor ventilatie is dus wel goed ge
zorgd! Maar als het regent, dan is het op
die zolder een vrij hopeloos geval. De ledi
kanten kunnen niet zoo gezet worden, dat
de kinderen droog blijven. Het is wel ge
beurd, dat zij met een parapluie zich tegen
den regen beschermden!
Herstel van deze huisjes is niet mogelijk.
Afbreken is het eenige.
Deze huisjes doen elk 3 gulden huur in de
week. Die huur is niet hoog, maar bij de vele
ongemakken die de bewoners bovendien voor
lief moet nemen, is het nog een redelijke
prijs.
De bewoonsters zijn in staat om de huur
voor een behoorlijke arbeiderswoning te be
talen. Zij zoeken al jaren naar een andere
woning, maar zonder succes. Voor de ge
zondheid der bewoners, vooral van de kin
deren, is het noodig, dat vanwege het
gemeentebestuur maatregelen genomen wor
den, dat de menschen zoo spoedig mogelijk
een behoorlijk huis krijgen.
Een uitstel van 6 maanden voor de ontrui
ming lijkt ons veel te lang!
N. Z. H. T. M.
NACHTRUSTEN VAN 8 UUR VOOR
HET RIJDEND PERSONEEL.
Naar wij vernemen heeft de Minister van
Waterstaat aan de N.Z.H.T.M. toegestaan,
om de nachtrust van het personeel 2 keer
in de 2 weken te bepalen op ten minste 8
uur.
Dat wil zeggen, dat een wagenvoerder of
een conducteur 2 maal in de 14 dagen bij
voorbeeld 's nachts om 12 uur zijn dienst
mag beëindigen, om dan om 8 uur 's mor
gens weer voor den dienst present te zijn.
Tot dusverre was zoowel voor het Spoor-
als Tramwegpersoneel bepaald, dat de rust
tusschen 2 elkaar opvolgende diensten ten
minste 10 uur moest bedragen. Reeds tegen
deze bepaling is heel wat agitatie door de
vakvereenigingen, alsook door leden van
Eerste- en Tweede Kamer gevoerd.
Nu heeft de Minister wel bepaald, dat deze
ontheffing alleen zou gelden voor leden van
het Tramfanfarekorps, opdat daardoor een
dienstindeeling mogelijk zal zijn, waarbij
betrokken personen de repetities kunnen be
zoeken. maar vanwege de vakvereenigingen
wordt deze beslissing als een uiterst gevaar
lijk precedent aangevoeld, zoodat over deze
zaak het laatste woord zeker nog niet ge
sproken zal zijn.
In de kringen der Nederlandsche Vereeni
ging voor Spoor- en Tramwegpersoneel ver
wacht men, dat deze aangelegenheid bij de
a.s. behandeling voor de Waterstaatsbe-
grooting in de Eerste Kamer een punt van
bespreking zal uitmaken.
Men acht de door den Minister genomen
beslissing ook in strijd met de zorgen van
de veiligheid op de spoor en tramwegen.
Het woord is aan.
Hanns Heinz Ewers:
Boven de Duitscheboven de Engélsche,
boven de Fransche, staat een andere natie:
De cultuumatie. Daarvoor te scheppen is het
eenige dat een kunstenaar vmardig is.
NOGAL GLAD.
Dat was heden een verrassing.
Toen de straat één glijbaan was.
Onze wereld leek bestreken
Met een glimmend laagje glas;
Schuif'lend, struikelend en glijdend
Ging de staasmensch naar zijn plicht,
Pas op. val niet stond geschreven
Op zijn ernstige gezicht;
Zelfs de gladste jongens waagden
Zich bij voorkeur er niet aan.
Zoo is Liebermann bijvoorbeeld,
Naar ik hoor, niet uitgegaan;
't Was een zielige vertooning
Op het glibberige pad,
't Had geregend, toen gevroren,
Dus 't was glad, dat 's nogal glad;
Autos reden heel voorzichtig.
Fietsers liepen er meest naast,
Voor één keer in 't haastig leven
Had vandaag eens niemand haast;
't Heele leven is een moeizaam
Worstlen langs een gladde baan,
Waarop ieder wel eens neervalt,
Om weer pijnlijk op te staan;
Ja. dat klinkt nou wel heel aardig,
Maar we missen toch wel graag
'n Letterlijke demonstratie
Als die gladheid van vandaag.
P. GASUS.
RIJWIELDIEVEN.
Vele dozijnen fietsen gestolen.
HOE EEN DIEF IN DE VAL LIEP.
Er hebben in de laatste maanden in Haar
lem en de omliggende dorpen heel wat rij
wieldiefstallen plaats gehad.
Er ging bijna geen dag voorbij of het po
litierapport vermeldde het feit, dat er een
2, soms wel 3 rijwielen te Haarlem gestolen wa
ren. Wij hebben er geen statistiek van aan-
geegd, maar durven wel gissen, dat de
laatste maanden in onze omgeving wel 75
rijwielen gestolen zijn.
Maarde rijwielbezitters werken zulke
dingen op afkeurenswaardige manier in de
hand. Er zijn menschen die er niet tegen op
zien om hun rijwiel eenige uren onbeheerd
voor een huis aan den openbaren weg neer
te zetten. En dan verwonderen zij er zich nog
over, dat een rijwieldief van de gelegenheid
geprofiteerd heeft om er mede van door te
gaan!
Het is strafbaar om een fiets onbeheerd
aan den openbaren weg te laten staan. Aan
die bepaling is den laatsten tijd door de poli
tie streng de hand gehouden. Want dat is de
eenige manier om fietsendiefstallen onmo
gelijk te maken.
Het is voor de politie heel moeilijk om rij-
wieldieven te achterhalen. De heeren weten
het zoo uit te zoeken, dat de omstanders
geen kwaad vermoeden zal. zij er met een
andermans fiets vandoor gaan. Als zij daar
mede weggereden zijn, onderscheidt niets
hen meer van de duizenden anderen men
schen die op hun eigen fiets rondpeddelen.
Alleen als er bekende rijwieldieven op de
vlakte zijn, is de politie in staat de gangen
van deze verdachten na te gaan, in de hoop,
dat zij op heeterdaad betrapt worden. Maar
de bedrijvers van de fietsendiefstallen der
laatste maanden waren geen bekenden.
De rijwieldieven weten doorgaans gauw de
gestolen rijwielen onherkenbaar te maken.
Zoo gauw de dief met zijn buit op een veilige
plaats is aangeland, wordt het frame-num
mer onleesbaar gemaakt, het zadel of het
stuur verruild, terwijl bovendien de lak-
kwast gehanteerd wordt. Als een collectie
fietsen die vermoedelijk van diefstal af
komstig zijn door de politie ergens in beslag
genomen wordt, dan zijn de benadeelden in
de meeste gevallen niet in staat om hun rij
wiel te herkennen. Dat maakt het al heel
moeilijk om het bewijs tegen de dieven of de
helers te verzameen, temeer niet, omdat de
gestolen fietsen soms in enkele dagen van
eigenaar veranderen. De handelaartjes die
ze te koop aanbieden hebben ze langs zoo'
veel omwegen verkregen, dat de herkomst
moeilijk is na te speuren.
Eenige dagen geleden werd ontdekt, dat
een pas gestolen rijwiel in een garage m de
Rozenstraat in bewaring gegeven was. Daar
stond het, naar de dief meende, veilig. Maar
de politie kreeg er „de lucht" van en wachtte
tot de brenger zijn fiets kwam terughalen.
Meteen werd hij ingerekend, ook al kwam
hij aandragen met het excuus van „den
grooten onbekende".
Het is nog niet aan de politie mogen ge
lukken het bewijs te verzamelen, dat de man
ook aan andere rijwieldiefstallen te Haarlem
en omgeving schuldig is. Wel is komen vast
te staan, dat hij geen schoon strafregister
heeft. Bovendien kan geconstateerd worden,
dat na het moment, dat hij opgesloten is,
het aantal rljwieldièfstallen in deze omge
ving heel wat verminderd is. Er zijn daarna
nog wel enkele fietsen gestolen, maar de
groote stroom is tot stilstand gekomen.
Natuurlijk zet de politie haar onderzoek
nog voort,
Haarlem, 30 Januari.
De Oellahs.
De Afghaansche burgeroorlog woedt he
vig voort. Er zijn nu blijkbaar vier Emirs,
gezegd koningen, waarvan er evenwel één
is die zijn reeds gedanen afstand-van-den-
troon nog moet intrekken hetgeen even
wel in die verre Aziatische streken weinig
bezwaar schijnt op te leveren en éen die
zegt dat hij zelf niet de baas wil worden,
hetgeen anderen weer ontkennen.
Deze laatste is een Khan. Om nauwkeu
rig te zijn: Ali Achmed Khan. De andere
drie zijn de Oellahs: Aman, Inayat en Habib,
zoon van den waterdrager.
Het verloop van de zaak is ongeveer even
helder als dat van den ^hineeschen burger
oorlog. waarbij Punch indertijd voorstelde,
om de finale in het Stadion te Wembley te
laten spelen.
Er is geen touw aan vast te knoopen.
Misschien zult u zeggen: dat is een zelf
beschuldiging. Als u uit de dagelijksche be
richten uit Afghanistan geen duidelijker
conclusies kunt trekken dan dat iedereen
tegen Kaboel schijnt op te rukken, waar de
leege schatkist staat, dat het eenigszins on
begrijpelijk is wie de troepen ravitailleert en
de granaten betaalt, waarmee de ko .ingen
op elkaar schieten, en dat er nooit een einde
schijnt te komen aan het weghalen van de
weinige Europeanen uit Kaboel.dan zegt
u er vermoedelijk bij: die krant licht ons
onvolledig in. Zooals u in de dagen van den
oorlog zei, als wij officleele communiqués
publiceerden van de generale staven der
strijdende mogendheden, dewelke communi
qués later onwaarheid bleken te bevatten:
„De kranten hebben gelogen".
Wij hadden dat evenwel niet gedaan: het
waren de generale staven, en wij zouden hun
mededeelingen niet gaarne voor eigen reke
ning hebben genomen, zoodat wij er zorg
vuldig de herkomst bij vermeldden, met het
woord „officieel". Helaas beschikten wij
niet over de middelen om te controleeren ln
hoeverre de generaals en de regeeringen het
menschdom voorlogen, en moesten het dus
bij de bloote vermelding van hun uitingen
laten.
De Afghaansche berichten zijn niet voor
zien van de irriteerende bijvoeging „offi
cieel communiqué", omdat in dat land nie
mand meer officieel is. Al de Oellahs en ver
moedelijk ook de Khnn beschouwen zich
natuurlijk als zoodanig, maar zoolang de
finale niet gespeeld en de winner aangewe
zen is kan het volk geen hunner als afdoend
aanvaarden. In elk geval acht ik het mijn
plicht om u aan te raden, hun diverse me
dedeelingen omtrent behaalde successen en-
zoovoorts te gelooven met dezelfde reserve,
die het coranuin'qué van een Europeesehe
regeering of generalen staf bleek te verdie
nen. Zóo Westersch beschaafd zijn de hee
ren in Afghanistan nu wel. dat zij weten,
wat je in een oorlog met officieele commu
niqués kunt bereikenals je die ver-
wenschte journalisten, die willen onderzoe
ken wat de waarheid is. maar gewapender
hand uit de buurt houdt.
Vandaag wordt gemeld, dat koning Hablb
Oellah, de zoon des waterdragers, de mi
nisters van koning Aman Oellah als gijze
laars in handen heeft. In Afghanistan
schijnt een afgezet en gearresteerd ministe
rie dus nog een zekere geldswaarde aan los
prijzen te vertegenwoordigen. Dit is blijk
baar Oostersch. In een Europeesch conflict
zou zoo'n gezelschap weinig opbrengen. De
marktnoteering van afgezette ministers ls
in onze Westersche beschavingstoestanden
zeer laag, en de belanghebbende dictator, om
een losprijs-offerte gevraagd, zou vermoede
lijk zeggen: „Hou ze maar. Ik heb politici
genoeg om hun baantjes over te nemen".
En ander dreig-mlddel van den zoon des
waterdragers is zijn voornemen, om alle ge
bouwen van moderne architectuur, door
Aman Oellah gesticht, in de lucht te laten
vliegen. Dit lijkt voor Aman's arch'tecten,
als Aman het mocht winnen, een niet gering
voordeeltje. Verliest hij het, dan worden zij
waarschijnlijk toch opgehangen, of ln stukjes
gehakt of iets dergelijks. Alle beschavingen
hebben hun extréme middelen, en in de uit
werking komen zij opvallend met elkaar over-
1 een. Vooral moet je ze niet door elkaar halen,
want dan blijven alleen de extréme midde
len van beide over.
Dit zal Aman Oellah nu wel beamen. Vóór
hij zijn Europeesehe reis begon was er vrede
en hij was alleen koning. Na zijn terugkeer
heerscht er alom burgeroorlog en er zijn vier
koningenmisschien nu al meer, want er
schijnt ruimte genoeg voor te wezen.
Was hij maar thuis gebleven.
R. P.
HET PROCES-GODDARD.
ZWARE STRAFFEN UITGEDEELD.
Rechter Avory heeft, nadat de jury na een
beraadslaging van 2 3 4 uur het schuldig
over alle drie beklaagden had uitgesproken,
den ontslagen majoor van politie Goddard
veroordeeld tot 18 maanden dwangarbeid
2000 pond sterling boete en de kosten van
zijn eigen proces, die tenminste het dubbele
van de boete zullen bedragen. (De Justitie
heeft echter een bedrag van 12000 pond
sterling van Goddard in handen). Mevrouw
Meyrick, de houdster van de nachtclub
Forty-three en de Italiaan Ribuffi, eigenaar
van Uncle's Club, werden wegens omkoo-
ping van politie-ambtenaren ieder tot 15
maanden dwangarbeid veroordeeld, zonder
boeten of proceskosten, aldus de N. R. Crt,
