!GESIB£ IHl©[LILfilMBIS
Hl
k J:
BIOGRAPHIEEN IN
EEN NOTEDOP
HET BERUCHTE SPOOKSCHIP.
Een ontmoeting met „De Vliegende Hollander"
bij Kaap de Goede Hoop.
Een Oud-Hollandsch zeekapitein wil op
Paaschmorgen anderen zeggen: op Goeden
Vrijdag uitzeilen. Door tegenwerpingen
en tegenwind wordt zijn koppigheid steeds
meer geprikkeld en eindelijk zegt hij: „Al
moest het tot het Laatste Oordeel duren, ik
zal varen!"
En aan dit woord wordt hij gehouden; rus
teloos zwerft hij sindsdien over den oceaan
en elk schip dat hem ontmoet, gaat tc
gronde.
Ziedaar den korten inhoud van de sage
van den „Vliegenden Hollander", het beruch
te spookschip, dat zoo menigen bijgeloovig'en
zeeman, van welke nationaliteit .hij ook zij,
benauwde oogenblikken heeft bezorgd.
De geschiedenis wordt ook wel eens eenigs-
zins anders verhaald, n l. zoo:
De Ncderlandsche kapitein Van Straaten
is tot straf voor zijn goddeloos leven gedoemd
rusteloos met zijn schip op zee om te dwa
len, zonder ooit een haven te bereiken. De
sage is waarschijnlijk niet vóór de 17e eeuw
ontstaan, doch heeft misschien elementen
uit Oud-Noorsche en Oud-Germaansche go
den- en heldensagen in zich opgenomen.
Oorspronkelijk wordt de streek om Kaap de
Goede Hoop als het terrein van deze ge
beurtenis aangewezen, later werd zij ook op
Engelsche en Duitsche zeeën en eindelijk op
alle zeeën overgebracht. Zoo kenden de
Engelsche zeelieden den „Flying Dutchman"
en de Duitsche den „Fliegende Hollander". In
de Duitsche lezing van de sage heet de kapi
tein (die evenals zijn schip „De Vliegende
Hollander" wordt genoemd) Von Falkenberg
en in de Engelsche: Van der Decken. Voor
alle bijgeloovige zeelieden beteekende een
ontmoeting met het spookschip den onder
gang.
Nog een andere lezing zegt dat het onhei'
aanbrengende schip nooit meer een haven
mocht binnenvaren of bereiken omdat er eeni
aan boord een vreeselijke moord had plaati
gehad.
De oorsprong van de legende wordt wc-1
eens gezocht in de weerspiegeling van een
schip tegen de wolken.
In litterairen vorm is de sage eerst gego
ten door Heinrlch Heine, in de beruchte „Me
moiren des Herrn van 'Schnabelewopski'
(1834). Heine vertelt daarin, dat hij „De Vlie
gende Hollander" te Amsterdam in den
schouwburg heeft zien vertoonen. (Kan hij
misschien in dc war zijn geweest met „D;;
Schipbreuk van de Medusa", dat inderdaad
in den Axnsterdamschen Stadsschouwburg is
opgevoerd?).
Volgens Heine mag de rampzalige kapitein
alle zeven jaren aan land komen om de
vrouw te zoeken, wier trouw hem van den op
hem rustenden vloek zal ontheffen. Deze
vindt hij in de dochter van een Schotsch
koopman, die haar leven voor hem opoffert.
Van zulk een drama is in onze tooneel-
en litteratuurgeschiedenis niets bekend: het
is een vinding van Heine zelf. Richard Wag
ner heeft daarop, in 1841, het verhaal van
Heine tot een muziekdrama „Der Fliegende
Hollander", verwerkt, dat in 1343 te Dresden
werd opgevoerd. Dit was het uitgangspunt
van Wagner's schitterende loopbaan.
Eén onderzoeker. Dr. Prinsen, gelooft niet
aan een uitheemschen oorsprong van de le
gende. Hij zegt, vermeldend hoe rijk wij, Ne
derlanders, werden in de Gouden Eeuw en
hoe aan die welvaart bloed kleefde, dat uil-
de legende van „De Vliegende Hollander" het
kwade geweten van ons land spreekt.
Wij gelooven, dat Dr. Prinsen in dezen
leen staat.
Talrijke dichters en schrijvers zijn door
de sage van „De Vliegende Hollander" ge-
inspireerd. Sir Waiter Scott vertelt in zijn
zeerooversgedicht Rokeby (1812) van een
Spookschip; van Heine's „vinding" maakten
wij reeds melding; de Duitscher Brachvoge!
wijdde een roman aan het onderwerp, even
als de bekende Captain Marryat; de Ameri-
kaansche dichter Longfellow schreef het ge
dicht: „The Phantom Ship". En de Ameri-
kaansche meester der verschrikkingskunst.
Edgar Allan Poe, heeft zich ook ten opzichte
van het spookschip niet onbetuigd gelaten.
Hoe suggestief heeft hij de plotselinge ver
schijning van 't noodlots-schip, natuurlijk in
't holst van den donkeren nacht, beschreven
het geweldige, zwarte gevaarte, grooter dan
eenig bestaand schip en dat een rood licht
uitstraalde. De verteller (dien Poe laat optre
den) wordt door den schok van het overvaren
aan boord van het spookschip geworpen. Hij
ziet spoedig één van de bemanning ko
men voorbij de plaats waar hij zich verborgen
had; deze „matroos" waggelt van ouderdom
en mompelt vreemde klanken. De verhaier
begrijpt aat deze wezens hem niet meer zien
hij dringt door tot de kajuit van den kapi
tein en vereering, ontzag en wonderbesef
vervullen hem als hij dezen, den verpersoon
lijkten ouderdom, een door een Koning on
derteekend bevelschrift ziet bestaren, ook
vreemde klanken mompelend.
Het hout van het schip is geheel poreus.
De man, die dit alles ondervindt, schrijft
zijn ervaringen in een journaal en zijn laat
ste mededeeling is: dat het schip op een ge
heimzinnige strooming wordt medegevoerd
door duisteren nacht en schuimloos water en
ten slotte een maalstroom nadertDe
maalstroom gaf niets terug dan de flesch,
waarin de verteller zijn verhaal bottelde.
Een eeuw geleden geloofden nog vele zee
lieden (onder de bijgeloovigen is de zeeman
door zijn moeizaam, wisselvallig en ondank
baar bedrijf een der meest bijgeloovigen.
zegt Dr. G. Kalff Jr. in zijn werk „De sage
van den Vliegenden Hollander", waaraan
wij hier eenige bijzonderheden ontleend heb
ben) aan het bestaan van het Spookschip.
Thans heeft een kleine enquête onder kapi
teins der koopvaardij uitgewezen dat het ver-
haai wel vrij algemeen bekend is, maar dat
er geen geloof meer aan wordt gehecht.
HOE BLIJVEN WE KRACHTIG
EN GEZOND.
Hoe blijven we krachtig en gezond; wat de
Engelschen „fit" noemen?
De bekende Engelsche schrijver Edgar
Wallace heeft op deze vraag onlangs in een
tijdschrift geantwoord.
Een eerste vereischte is .zegt hij, een rus
tige, evenwichtige geest. Iemand kan alle be
staande voorschriften om krachtig en flink
te blijven, opvolgen; hij kan iederen morgen
om 6 uur opstaan, of misschien nog vroeger,
hij kan zich bijtijds te ruste begeven en da
gelijks het vereischt aantal vitaminen tot
2ich nemen, hij kan iederen morgen li
chaamsoefeningen „plegen" en toch zal hij
Zich nooit écht gezond gevoelen als. hij ver
vuld is van haat, afgunst of jaloerschheid.
Vrede in den geest is in de eerste plaats
noodlg voor het verkrijgen en behouden van
een gezond lichaam.
„Mijn ervaring heeft mij geleerd," zegt
Wallace, „dat, wil ik gezond blijven, mijn le
venswijze geregeld moet zijn. Ik rook gere
geld 40 clgaretten per dag, drink misschien
20 koppen thee en ik werk alle uren die mij
de dag biedt. Vooral aan deze laatste ge
woonte schrijf ik mijn goede gezondheid toe.
Vlak vóór mij, op mijn lessenaar, staat mijn
lijfspreuk: „Doe altijd iets".
Vroeg opstaan is mijn inziens buitenge
woon bevorderlijk voor een goede gezondheid
Dikwijls zit ik al om half 5 in mijn studeerka
mer en werk ik zonder ophouden tot 9 uur
door. Dan ontbijt ik en werk daarna weer
tot het tijd is voor de lunch. Als ik mij des
midd/gs vermoeid gevoel, ga ik een paar uur
slapen; lk kan dan 's avonds weer tot 11 of
12 uur werken.
Dadelijk na het opstaan doe ik, gedurende
20 minuten, eenige eenvoudige lichaamsoefe
ningen.
Ontspanning is natuurlijk noodig. Maar
onthoud dit: Kies geen bepaalde soort van
ontsnannlng uit om' „fit" te blijven, maar
blijf „fit" doordat ge geheel opgaat in de
ontspanning die u het meest aantrekt. Met
andere woorden: er most geen element van
dwang of van zwoegen in uw ontspanning
zijn. want anders zal zij eerder leiden tot een
slechte dan tot een goede gezondheid.
Ik ben vast overtuigd dat luiheid de oor
zaak is van een groot aantal ziekten op deze
aarde. Wij hebben ze waarschijnlijk wel al
len gekend, de mannen die jaren achtereen
in hun zaak. op hun kantoor of bureau hard
hadden gewerkt en zich daarna uit hun za
ken terugtrokken of met pensioen gingen.
In de meeste gevallen ging hun gezondheid
al suoedlg achteruit, zij werden „oude man
nen" en begonnen te sukkelen, mijns inziens
ai'.een omdat hun plotseling ontbrak de ge
regelde bezigheid die hun geest geheel in be
slag nam. Eigenlijk behoorde niemand, die
nog een goede gezondheid geniet, en die ook
gc-steülk nog niet „op" is. zijn zaken of ziin
betrekking er aan te geven, wanneer dit
v-or hem ledigheid medebrengt. Wie „fit" wil
blijven moet voortdurend bezigheid hebben."
Sommige mannen worden met beschei
denheid geboren, anderen trquwen.
EVEN OF ONEVEN.
Het zal eiken lezer weieens gebeuren dat
hem voor de aardigheid of om tot de een of
andere beslissing te komen een hand met
geldstukjes of lucifers of iets dergelijks wordt
voorgehouden met de vraag: Even of on
even?
Zoo oppervlakkig beschouwd schijnt het er
weinig toe te doen wat je raadt. Gelijke kan
sen nietwaar, het kan vriezen of dooien, even
of oneven.
Maar de Fransche wiskundige de Mairan.
die in de 18e eeuw secretaris van de Académie
te Parijs was, ontkent deze gelijkheid van
kans en zegt dat een verstandig mensch in
zoo'n geval altijd oneven moet zeggen.
En hij komt met argumenten.
Was er in liet lucifersdoosje een even aan
tal lucifers, bijv. tien, dan is het mogelijk
dat de greep 1, 3, 5, 7 en 9 of 2, 4, 6, 8 en 10
heeft opgeleverd. Dat staat dus gelijk. Bevat
te het doosje echter een oneven aantal, bijv.
elf, dan kan het zijn 1, 3, 5, 7, 9, 11 of 2, 4, 6,
8, 10. Met andere woorden in dit geval heeft
oneven een kans meer. Dit moet altijd zoo
zijn wanneer de oorspronkelijke hoeveelheid,
waaruit de greep gedaan is oneven is en wan
neer het spelletje niet bij een keer beperkt
blijft, maar langen tijd wordt voortgezet, zal
hij, die maar stuk door oneven raadt, met
absolute zekerheid moeten winnen.
DE WAARDE VAN AFWISSELING
Als ge het werk goed en vlug gedaan wilt
hebben, laat dan niet één man voortdurend
hetzelfde werk doen.
Dit is de les voor patroons, neergelegd in
het rapport van een commissie die zich on
langs in Engeland heeft bezig gehouden met
een enquête inzake vermoeidheid van pcr-
soneeL Het onderzoek toonde aan dat, als
voortdurend dezelfde handeling herhaald
moet worden de productie begint te dalen
ongeveer op de helft van de werkperiode. Als
het. werk gevarieerd werd steeg ae productie
en deze bereikte haar maximum wanneer na
twee uur of anderhalf uur van steeds het
zelfde werk er verandering in gebracht werd.
In een fabriek waar de patroons tien minu
ten toestonden om thee te drinken was een
duidelijke verbetering der productie merk
baar (zoowel wat quantiteit als qualiteit
van het geleverde werk betreft) vergeleken
bij vroeger, toen nog geen pauze voor thee
drinken werd toegestaan.
BIOSCOOP AAN BOORD.
Door de verschillende stoomvaartlijnen
wordt steeds al het mogelijke gedaan om de
reis aan boord barer schepen te veraange
namen.
De White Star Line thans op haar drie
groote snelschepen „Majestic", „Olyippic" en
„Homeric", welke den dienst tusschen
Southampon-Cherbourg en New York onder
houden, een bioscoop ingericht. Dagelijks
worden hier voorstellingen gegeven, welke
voor de passagiers der verschillende klassen
t-ocgankelijk zijn.
Het gerucht gaat dat een uitvinder er in
geslaagd is, voedsel uit hout te bereiden.
Men zegt dat hij heel in 't klein begonnen is
met het vervaardigen van houten zaadjes
voor kunst-frambozen jam.
Vrouw: Ik moet bepaald een nieuwen hoed
hebben.
Man: Maar je hebt er met Kerstmis pas
twee gehad.
Vrouw: Dus jij wilt mij hoeden van velle
den-jaar laten dragen?
Cïrcusbeambte. De sprekende aap kan van
avond niet optreden.
Circusdirecteur: Waarom niet?
De buikspreker is ziek!
Vader: Hoe komt het toch, dat jij je nooit
herinnert wat je over dag op school hebt ge
leerd? Tom Meyer weet alles wat de leeraren
gezegd hebben en als hij thuis komt vertelt
hij het aan zijn vader!
Zoon: Tom Meyer woont ook vlak bij de
schooll
Je meisje Is rijk, dat is waar. Maar als
je met haar trouwt moet je het rooken en
het drinken laten!
Jawel, maar als ik niet met haar trouw
moet ik het eten laten!
Professor, wat ik ben dank ik aan u!
Kom, kom; maak niet zooveel drukte
over zoo'n kleinigheid!
Dankbaar? Waar moet ik dankbaar
voor zijn? Ik kan niet eens mijn rekeningen
betalen
Wel man, wees dan dankbaar dat je
niet een van je schuldeischers bent!
Ik heb gisteren drie uur lang met een
Duitscher gesproken en ik ken zoowat geen
woord Duitsch.
Dat is sterk. Heb je dan gebarentaal ge
bruikt?
Nee, hij sprak uitstekend Hollandsch!
Zorgzame oom (tot zijn pasgetrouwd
nichtje)En natuurlijk zijn jullie aan 't
sparen om wat te hebben als cle stormen des
levens komen?
„O ja, oom", antwoordde de jonge vrouw
vroolijk, „we sparen voor een gesloten auto."
Onlangs stalen dieven alle boeken uit de
bibliotheek van een groote villa.
Zij waren tenminste eerlijk en vroegen
niet als sommigen van onze kennissen
of zij ze te leen mochten hebben!
Hoe moeten wij jam bewaren? vinden
wij als titel van een artikeltje in een week
blad.
Een goede manier is om de kast op slot te
houden, wanneer de kinderen niet op school
zijn.
Wij lezen ergens dat het handschrift van
medici sterk variëert.
Ook ons is opgevallen dat recepten altijd
onleesbaar zijn, maar doktersrekeningen on
veranderlijk zeer duidelijk geschreven.
HET MEERTJE VAN CAPRERA.
Nu het bosch van Caprera te Bloemen-
daal welhaast voor goed als publieke wan
deling zal gesloten zijn is er gereede aanlei
ding de legende van het meertje te vertellen.
Dat. meertje is behalve onder bovenge-
noemden naam ook onder die van Meertje
van Berkhout bekend, terwijl de dichter der
Kennemers het in een zijner sonnetten de
Melrplasch noemt.
De naam meertje van Berkhout wijst op de
familie, die de gronden in den naasten om
trek al meer dan e_n eeuw in bezit heeft.
Maar laten we de Kennemers, die niet
weten, waar het meertje van Caprera te
vinden is, orienteeren.
Veronderstellen we, dat we zijn aan Zo-
merzorg te Bloemendaal. Dan virtfen we in
de richting Santpoort-Brederode loopend
rechts de villa Maria's Hoeve en links een
weide. Dan zien we rechts al weer een an
dere villa met een breed gazon er voor en
aan de overzijde van den weg weer een
weide, doorsneden door een beek, die ook
door Wildhoef loopt.
Die weide wordt naar 't Westen afgesloten
door een kronkelend water met op den ach
tergrond hoog oprijzende duinen. Dat water
zooals historici zeggen, overblijfselen van
een ouden Rijn-arm is het meertje van Ca
prera. Deze gronden behooren ook tot de
familie Teding van Berkhout. Ge ziet een
idyllisch paadje loopen op een uitlooper van
het meertje aan, maar „Verboden wandeling"
weerhoudt u het hekje te openen. Eenmaal
was ook hier toegang vrij, maar ook toen
heeft een deel van 't publiek het hek voor
goed voor allen gesloten.
Achter het meer aan den duinrand ligt een
onaanzienlijk gebouwtje, tot voor kort als
aardappelenschuur gebruikt.. Dat is het treu
rig overblijfsel van het oude slot Aelberts-
berg, dat het aanzijn zou geven aan het
latere Bloemendaal en nu de legende, die in
1150 speelt.
In het groene veld van het oude slot Ael-
bertsberg nabij den duinvoet stuwt een frisch
en klaar meertje zijn golfjes voort en weer
spiegelt de helling van den breeden duintop.
Elk dier kleine golfjes schijnt een stem te
hebben en spreekt bij elk geklots een woord
van het lange verhaal van wat daar in den
loon der eeuwen gebeurde.
Het meer flutsiert* stil, maar wie aan den
oever zit en een open oor heeft voor de
dagen van het verleden, hoort wat daar ver
teld wordt.
't Is een lentemorgen. De leeuwrik schudt
zich de morgendauw van de wieken en rept
de vleugels om zingend de roode stralen van
de morgenzon tegemoet te gaan. De nevel
trekt van de wateroppervlakte op naar het
hemelblauw: nog hangt een bank van grij
zen damp langs ae oevers en vormt een om
randing, zilver geklemd door de eerste zon
nestralen. Door gansch Kennemerland gaat
een jubelkreet op en deze schalt langs de
hooge bosschen over de velden voort. Vreug
degeroep weergalmt tegen de hellingen van
hot mossig duin. Wat, Is er? Het Jonge land
volk heeft dezen blijden lentemorgen spoe
dig de legerstede verlaten om den Meiboom
te plaüten.
Op hetbreede slotplein van Aelbertsberg
werd geen Meiboom opgericht. Droefheid
heerschte daar binnen de hechte muren,
want de grijze burchtgraaf lag er op het
ziekbed en worstelde met den dood. Wel
zond ook daar de Meizon haar hel-
vroolijk licht in de ziekenkamer, maar ver
bleekt door de gx-eene glasru::en viel het op
het pijnlijke gelaat van den lijder. Het sterk
getemperde licht smolt samen met de scha
duw en maakte de holle waixgen van den
kranke neg holler, 't Scheen of hij sliep
Het doodszweet dauwde reeas op het kille
aaxxgezicht. Zijn adem ging zwaar, het ronkel-
de in de holle borst, maar nog hield zijn
hand de spijl van het ledikant vast.
Twee knapen waakten aan zijn ziekbed;
het waren zijn kinderen. De eerxe zat aan het
hoofdeneinde en de tweede aan het andere.
De jongste was wanhopig en snikkend bracht
hij uit: „Vader als gij van ons heen gaat,
wie zal dan nxljn hulp zijn? Waar moet ik
dan steun vinden?"
De oudste sprak troostend; „Laat je dat
niet verontrusten. Ais vader van ons heen
gaat, zal ik je hulp zijn. Ik deel erf en goed
xqet je, alles zal zoowel het mijne als het uwe
zijn. Het deel van den een zal rxiet meer zijn
dan dat van den ander".
„Och", sprak dc jongste broer, „als vader
er niet meer is, trek je dan mijn lot aan,
neem de gansche erfenis. Alleen laat mij
het strookje land, dat door de oude sloot
omzoomd is, waarin ons zusje is verdronken
en waardoor ook Moeder zoo vroeg stierf.
Eiken avond ga ik er in het scnemeruur heen.
Het is me dan of onze zieler. zich dooreen
mengen. 't Is me dan of de lieve lach van
zus door het rietbosch ruischt en ook moeders
stem door het koeltje, dat de wilgen zacht
beweegt".
„Die strook land!", antwoordt de andere
spijtig. „Waar denkt ge aan? Daar heb ik
Anna, mijn uitverkoren bruid ontmoet. Zij
was daar op de vogeljacht met haar geer
valk op de hand. Neen, eer miste ik de heele
erfenis dan dat stukje land met zooveel
lieflijke herinneringen af te staan".
„Gij kimt niet meenen wat ge zegt" meent
de jongste te mogen opmerken, ,,'t Is waar,
ik ben maar een kind, maar daarom heb ik
toch zooveel van onze moeder en onze kleine
zus gehouden! 't Is mij op dat weiland of
haar geesten met mij zijn. Neem vrij at
vaders bezit, maar laat dat strookje aan
mij."
Nu wordt de oudste broer boos en zegt:
„V/at moet dat, dwaze knaap? Wat voor een
booze gx-il is dat? Moet gij juist uw blikken
slaan op wat mij het liefst is? Alles, geld en
goed, de heele erfenis zal voor u zijn, maar
wort wel, dat het strookje land, omzoomd
van de oude sloot, voor m ij zal blijven."
„Zie, hier aan vaders sterfbed, zink ik op
de knieën neer. Hulpeloos ben ik. Geef me
slechts je toegenegenheid en dat smalle
grondstrookjê," zoo sprak de jonge knaap.
En wat geeft de oudere broer ten ant
woord?
*,.Kind, ik heb altoos van je gehouden, maar
nu? Nu wees gehaat, als je dat plekje grond
niet aan mij overlaten kunt!"
Wat zal het knaapje nu doen?
Maar wat voor schok gaat daar door het
hooge ledikant? De grijsaard zit overeind,
zijn verbleekte hand laat sidderend de spijl
los. Hij schijnt zijn laatste krachten te ver
zamelen en steekt de opgeheven hand in de
richting van het bewuste landstrookje. Daar
gebeurde een wondex\
't Was of de hel daar een vonk neerwierp,
die aangroeide tot een laaiende vlam.
„Nu is de heele strook een vuurpad",
spx-eekt de oude, „vuur voor uw beider hart.
Hoort gij den storm opsteken en door de
boomen den donder ratelen? Hoort gij het
kletteren van den -waren regen, die uit de
zwax-te wolken stroomt?
Gods liefde bond uw harten te zamen en
nu wet de duivel zijn dolk. De twist die u
dreigt te scheiden, moet uit de wereld. Uit,
de smalle landstrook sloeg vuur en God zeli
bluschte den brand. Mijne kinderen hebt
elkander lief en nu.... ik sterf, maarmet
mist."
Schreiend zien de zonen nu op vaders lijk.
Nu zijn ze niet meer gescheiden als vïjandi-
gen en drukken elkaar in de armen. De han
den van den doode liggen zegenend uitge
strekt. op de hoofden der broeders, die elkaar
bij vaders verscheiden hadden weergevon
den.
De strook lands bestond niet meer en sinds
eeuwen vloeit er nu een stroom.
HET EERSTE LEXICON.
Dat zooveel wat ons fonkelnieuw schijnt,
eigenlijk reeds oer-oud is, heeft niet lang
geleden een stille getuige bewezen, die een
sinds eeuwen goed bewaard geheim aan de
menschheid onthulde; een mummie!
Weliswaar was het slechts één enkel pa
pyrus-blad dat om deze mummie gewikkeld
was maar toch gelukte het door dit gemak
kelijk te verwijderen blad het bewijs te le
veren, dat de fijne letterteekens, waarmee
het bedekt was, een brokstuk van een antiek
werk waren. Dit werk is te beschouv/en als
een voorlooper van onzen, tegenwoordig zoo
onontbeerlijken raadgever in alle mogelijke
gevallen, waarin we Iets willen weten: het
lexicon!
Uit deze gewichtige en merkwaardige
vondst ziet men niet alleexx heel duidelijk
tot zoover de tekst strekt wat in lang' ver
vlogen tijd geschiedde, maar de mededeelin-
gen zijn ook alphabetisch gerangschikt.
In keurige hieroglyphen leest men, hoe de
hoogste bergen, de gi-ootste rivieren, de
eilanden heeten; verder zijn de namen van
de vooraanstaande mannen op het gebied
van kunst en wetenschap genoemd en ook
de staatslieden, de bouwmeesters, de groote
uitvinders en hun uitvindingen, erxz. Hierbij
staat ook de uitvinder van een „oorlogsma
chine" vermeld, die den veelzeggendon naam
draagt vaA: oorlogsbeëlndiger".
Dit alles bewijst weer eens, dat er niets
nieuws onder de zon is.
UIT DEN KINDERMOND.
Een onderwijzeres zou een les geven in na
tuurlijke historie en gedachtig aan
Pestalozzi's gezegde: „Wie met de kinderen
over een kalf wil spreken moet een kalf in
de school brengen" had zij een goudvisch-
kom met een goudvisch er in meegebracht
en plaatste de kom op een voor alle kinderen
zichtbare plaats.
Om haar les te beginnen vroeg zij: „Kan
iemand van jullie mij vertellen wat een
goudvisch is?"
Eerst kwam er geen antwoord, maar ein
delijk stak Marietje, na langen tijd ernstig
naar den goudvisch gekeken te hebben, den
vinger op en zei: „Ik weet het, juffrouw. Een
goudvisch is een sardientje dat erg rijk ge
worden is!"
CHRISTIAAN HUYGENS.
1629—1695.
Onze grootste natuurkundige uit de gou
den eeuw was Christiaan Huygens. Hij
een broer van Constantijn Huygens, den
Haagschen dichter, 17 April 1629 te Den
Haag geboren toonde Christiaan reeds als
kind een bijzondere sympathie voor werk
tuigkunde. Toch ging zijn studie niet alleen
in die richting, maar volgde hij rechtskun-
dige colleges aan de Leidsche Univerr'teit,
waar hij ook college liep bij Van Schoten in
wiskunde. Na twee jaar te Leiden te zijn ge
weest zette hij zijn studies in 1647 voort aan
het „College Arausiacum" te Breda. In 1648
ging hij met een gezantschap naar Dene
marken.
Dat hij met goed gevolg rechten gestudeerd
heeft blijkt uit zijn promotie tot doctor in de
beide réchten aan de protestantsche univer
siteit van Angers in Frankrijk in 1655.
Te Parijs gekomen vond hij een kring van
geleerden, die hem gaarne in zijn midden
opnam en benoemde tot lid van de „Acadé
mie des Sciences". Voordien had hij een reis
naar Engeland gemaakt, maar Colbert ver
zocht hem in Parijs te komen. Hij heeft er
een groot deel van zijn leven doorgebracht.
Eerst na de herroeping van het Edict van
Nantes in 1681 keerde hij noodgedwongen
naar het vaderland terug, waar hij zijn ge
boortestad tot woonplaats koos.
Huygens heeft de wetenschap met be
langrijke ontdekkingen vooruit gebracht. Het
meest bekend is hij als de uitvinder der
slingeruurwerken. Aan hem danken wij dan
ook de groote verbeterüxgen in de tijdmeting,
maar even groote verdienste heeft hij voor de
optische wetenschap. In tegenstelling met
Newton ontwikkelde hij een geheel nieuwe
lichttheorie, de imdulatietheorie, waarin hij
aanneemt dat het licht een trillingsverschijn-
sel is in een geheel met aether gevulde
i-uimte. In de 19e eeuw eerst is d% waarde der
theorie ingezien.
De planeet Saturnus heeft zich in Huy
gens' bijzondere belangstelling verheugd.
Hij ïs de ontdekker van den ring van Satur
nus, hij vervaardigde om de planeet, waar te
nemen een kijker van 12 voet lengte en
ontdekte in 1655 voor het eerst een harer
satellieten.
Eerst 28 jaar oud schreef Huygens reeds
een werk, waarin hij een nieuw wiskundig
stelsel uiteenzette, de kansrekening.
Over de zwaartekracht heeft hij geheel
nieuwe denkbeelden gepubliceerd. Talrijk
zijn de werken van Huygens, die meestal in
het Fransch gesteld werden. Zij zijn geza
menlijk uitgegeven door de Hollandsche
Maatschappij van Wetenschappen hier ter
stede tusschen 1888 en 1905. Zijn hand
schriften heeft Huygens vermaakt aan de
academische bibLiotheek te Leiden, in 1724
heeft 's Gi-avesande zijn werken reeds ge
bundeld.
De groote. geleerde stierf 8 Juni 1695 dus
66 jaar oud in zijn geboorteplaats. Op het ge
meenschappelijk graf van Constantijn en
Christiaan Huygens is in 1857 een gedenk
steen geplaatst.
Ter herdenking, dat 't300 jaar geleden is,
dat Christiaan Huygens geboren werd zullen
13, 14 en 15 April plechtigheden plaats heb
ben te Leiden, vanwege de Koninklijke Aca
demie van Wetenschappen te Amsterdam, de
Hollandsche Maatschappij der Weten
schappen te Haarlem, de senaat en de cura
toren der Leidsche Universiteit en het Ne-
derlandsch Historisch Natuuirwetenschappe-
lijk Museum. Er zal o.a. een Huygens-ten-
toonstelling gehouden worden.
Niemand die zoo keurig als de kapitein een
zeekasteel langs de kade kan brengen
v-'.:
maar een auto langs het trottoir zetten
is weer een heel ander probleem.
(Passing Show).
Rijkdom zegt een artikelenschrijver
is een ziekte.
Als dit zoo is, moet onze minister van fi
nanciën gehuldigd worden als een der groot*
etc geneesheereu van deze eeuw,
