AGENDA 8 uur- DATUMSTUKJES 46e Jaargang No. 14017 Verschijnt dagelijks, Eehalve op Zon- en FeesfJ--9 Zaterdag 2 Maart 1929 HAARLEM S DAGBLAD DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTENper week 0.27)4, met Geillusteerd Zondagsblad f 0.32. Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der gemeente) 3.57)4. Franco per post door Nederland 3.87)4. Losse nummers 0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden f 0-57)4, franco per post. Bureaux: Groote Houtstraat93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12 Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810 ADVERTENTIEN: 1—5 regels 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames 0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 11 regels f 0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (Woensd- en Zaterd.) 11 regels 0 25, elke regel meer ƒ0.10, uitsl. a contant Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés, Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk 100.- DIT NUMMER BESTAAT UIT TWINTIG BLADZIJDEN. EERSTE BLAD Heden: ZATERDAG 2 MAART Stadsschouwburg: „Er staat geschreven..." 8 uur. Schouwburg Jansweg: Nederl. Revue Gezel schap. „Goudsmit en Groenteman". 8.15 uur. Nieuwe Kerk, Nieuwe Kerksplein: Ds. G. J. Waardenburg: „Astrologie". 8 uur. Cinema Palace; „De Hel van Rio", 2.30 en 8 uur. Luxor Theater: „De drie Weezen"; „Chi cago na Middernacht". 2.30 en 8 uur. Rembrandt Theater: „Vorstenkind"; Too- neel: Los Fernandos. 7—9. 9.15—11.15 uur. Matinée 2.30 uur. Standaard Theater: „De Bloedbruiloft"; „De Paardendief". 8 uur. ZONDAG 3 MAART Stadsschouwburg: „Haar andere Man" 8 u. Schouwburg Jansweg: Nederlandsch Revue Gezelschap. „Goudsmid en Groenteman". 8.15 u. Gem. Concertzaal. Middagconcert H. O. V. o. 1. v. Ed. van Beinum. Jan van der Velde, viool, 2.30 uur. De Kluchtspelers. „De drie knappe jon gens of het geheim van een Kinderwagen." 8 uur. Cinema Palace: „De Hel van Rio". 27 en Luxor Theater: „De drie Weezen"; „Chi cago na Middernacht." Van 2 uur af. Rembrandt Theater: „Vorstenkind"; Too- neel: Los Fernandos. Van 2 uur af. 11 uur v.m. Populair Wetensch. Voorstelling „Nano", „De Natuurgeheimen van den Balkan". Standaard Theater: „De Bloedbruiloft"; „De Paardendief". 27 en 8 uur. MAANDAG 4 MAART Gem. Concertgebouw: Alliance Francaise. Grande Soirée Musicale et Dramatique. 8 u. Bioscoopvoorstellingen. HET FRANSCH-BELGISCHE MILITAIRE VERDRAG. Het standpunt van onze regeering. MINISTER BEELAERTS ANTWOORDT OP VRAGEN VAN DEN HEER HEEMSKERK. Op de vragen van den heer Heemskerk in verband met de publicatie in het „Utrechtsch Dagblad" van den tekst van het geheim Fransch-Belgisch Militair Ver drag van 1920, en uittreksels uit de inter pretatie van 1927, antwoordde de minister van Buitenlandsche Zaken, de heer Beelaerts van Blokland, dat aan Harer livjesteits Ge zanten te Brussel en te Parijs is opgedragen aan de regeeringen aldaar te vragen of deze tekst van het Belgisch-Fransch Militair Ver drag van 1920 authentiek is en of de in die vraag voorts genoemde uittreksels juist zijn. Op het desbetreffend schriftelijk verzoek deed de Belgische Minister van Buitenland sche Zaken aan jhr. Van Nispen tot Seve- naer een antwoord toekomen, waarin de heer Hijmans verwijst naar de verklaring, door hem namens de Belgische Regeering afgelegd in de vergadering der Kamer van Volksvertegenwoordigers van 26 Februari j.L en naar de in dezelfde vergadering door de heeren Vandervelde en Cauwelaert af gelegde verklaringen, waarin de echtheid der bedoelde stukken ten stelligste wordt ontkend. Van de Fransche Regeering werd even eens een pertinente schriftelijke ontkenning ontvangen. De Britsche tijdelijke zaakgelastigde zond, in opdracht zijner regeering, den tekst van de verklaring, namens deze in het Lagerhuis afgelegd, waarbij werd medegedeeld, dat, behalve het verdrag van Locarno, sedert den oorloa geen overeenkomst, houdende militaire verplichtingen, is aangegaan tus- schen Groot-Brittannië en België en dat er geen militaire overeenkomst of afspraak („understanding") bestaat tussehen den Britschen generalen staf en dien van eenlg ander land. Daaraan werd nog toegevoegd, dat geen Britsch militair attaché te Brussel te eeniger gelegenheid de quaestie zelfs be sproken heeft. Met oog op deze verklaringen bestaat er voor de regeering geen aanleiding, om ter zake stappen te doen bij de genoemde iegeeringen. Waarom twee keer publicatie? Het Utrechtsch Dagblad schrijft: „In eenige buitenlandsche bladen ls de vraag gesteld, waarom wij de publicatie der ter onzer beschikking zijnde documenten be treffende de Fransch-Belgische militaire overeenkomst in twee termijnen hebben doen plaats vinden en waarom wij zijn be gonnen met een extract. Het antwoord op deze vraag is, dat wij meenden te moeten publiceeren datgene wat speciaal voor Ne derland van belang was. „Toen op onze eerste publicatie een reus achtige belangstelling volgde uit het buiten land, meenden wij daarna de volledige pu blicatie te moeten geven." „Geen twijfel aan de echtheid." Wij lezen in het Vaderland: „De twijfel aan de echtheid van het stuk, door zekere gedeelten van de bekendmaking der vorige week Zaterdag gewekt, en de on zekerheid omtrent de blijkbaar weggelaten preciseeringen zullen nu voor de meesten onzer wel zijn opgeheven. Een van de zwakste plekken in het stuk van Zaterdag leek ons wel de zinsnede: „Concernant le conflict entre la Hollande et la Belgique et la portée du mot „agression", il est dit...." Zoo luidt niet een officieel stuk. En wie was de „il", die omtrent deze belangrijke zaak op de bijeenkomst wat in het miaaen had gebracht? De heele zinsnede komt in het eigenlijke stuk niet voor. Het is ons nog niet duidelijk, wat de werk wijze van het U. D. is geweest. Nu Dlijkt zelfs het origineele Fransche stuk, dat. zij in handen had, op sommige punten te zijn saamgevat. Door de redactie? In het Fransch? Als zij alleen een Hollandschen tekst had gegeven, waarin samenvattingen voorkwamen, zou men aan het werk der re dactie zelf hebben kunnen gelooven. Nu rijst het vermoeden, dat iemand haar aanvanke lijk een eigen bewerking van de notulen heeft verschaft". ,^VIogen in België de oogen open gaan". De Maasbode vraagt, of de Eeigisehe ge neraals niet gevoeld- hebben, ,.dat zij een mi litair spel speelden ver boven hun stand, met een tegenpartij, die haar wil eenvoudig in ei gen machts-volkomenheid aan hen oplegde? En zouden de Belgische bladen niet beter doen, met hunne verontwaardiging naar aan leiding van het gepubliceerde. niet te richten aan het adres der Nederlandsche bladen, maar aan dat van bun eigen politieke en militaire leiders, die met ondraaglijke krijgs lasten hun land op den duur naar den eco- nomischen ondergang voeren? En dat alles: om met den grooten broer.te mogen meedoen! „Mogen in België de oogen open gaan voor het groote gevaar van een al te eng samen gaan met een overmachtigen vriend. „En na de nadere publicatie gelooven we zeker niets meer van alle verklaringen over de onechtheid van het eigenlijk verdrag". NIEUWE ONTHULLINGEN UIT WESTFALEN. Een Engelsch-Be'gische overeenkomst? EEN PLAN VOOR EEN OFFENSIEF NAAR DE ROER? OOK OP NEDERLANDSCH GEBIED. De Rheinisch-Westfallsche Zeitung is in staat over het nieuwe in het Utrechtsch Dagblad verschenen document interessante bijzonderheden te publiceeren, waaruit blijkt, dat het protocol van 712 September 1927 niet het eerste is, maar dat reeds eerder uit een protocol van 7 Juli 1927, dat tot nu toe niet gepubliceerd is, de deelneming van En geland aan een Fransch-Belgische oorlogs voorziening onweerlegbaar duidelijk wordt, dat voorts den Koning der Belgen en den toenmaligen minister van oorlog, de Broque- ville. deze documenten bekend zijn geweest, omdat de laatste ze den Koning zelf heeft voorgelegd en ze door den minister van na- i'onale verdediging onderteekend zijn, dat voorts te Aken de Belgische bemiddelaars om te spionneeren met geld gesteund zijn, dat aan de tweede afdeeling van den Belgischen generalen staf voor den inlichtingendienst werd verstrekt. Het blad geeft dan uit den inhoud van het protocol aanvullende mededeelingen, waar in o.a. gezegd wordt, dat de niet gepubli ceerde inhoud van de Engelsch-Belgische overeenkomst eischt, dat het plan van een Fransch-Belgisch offensief in de richting van de Roer opnieuw zorgvuldig onderzocht en opgesteld wordt. In Augustus 1972 heeft overste Daubeney, de militaire attaché aan het Engelsche ge zantschap te Brussel, met het bureau van, den Belgischen generalen staf een plan uit gewerkt, dat weliswaar niet de goedkeuring verkreeg van de Fransche, Belgische en En gelsche generale staven, maar in het nieuwe protocol, waaraan voornamelijk de Fran- schen deel hebben, wordt uitdrukkelijk ge zegd, dat de gedelegeerden der staven het er over eens zijn, dat men zich voorloopig aan het project van 1920 moet houden, dat echter volgens de nieuwe gezichtspunten der Engelsche medewerking veranderd moet wor den. De Roer moet bezet worden van de verza melpunten Micheraux, Plombière, Battice, De burgemeester van Antwerpen, de beer Van Cauwelaert, die aan één onzer redacteuren gisteren een interview toestond. Verviers uit, onder Fransch opperbevel en in de richting van den opmarsch van 1923. Een tweede legergroep uit Belgische en Engelsche elementen bestaande, onder Bel gisch opperbevel, zou als eerste doel Heinz- berg en Geilenkirche zien te bereiken, waar bij men over Nederlandsch gebied zcu mar- cheeren. Men meent, dat het mogelijk zou zijn op zwakke punten aan de Nederlandsche grens tegen een aanval van die zijde stand te houden, in het bijzonder omdat de tweede sectie van den Belgischen generalen staf uit drukkelijk verklaart, dat in het Noorden van Limburg de oescherming aan Engelsche ca valerie kan worden overgelaten. Van de En gelsche medewerking stelt men zich veel voor, waarbij men in het licht stelt, dat het Fngelsche contingent door de volkomen me chanisatie van zijn krachten groote waarde heeft en dat de uitstekende Engelsche ca valerie met haar groote aantal op het heele Noorderfront van veel nut zou kunnen zijn. Debcney, de chef van den generalen staf van het Fransche leger, stelt voor, dat deze gezichtspunten aan h't rapport zullen wor den toegevoegd, zooals hu aan den Koning is toegezonden. Toen men den Belgischen kolonel Miehem vroeg, welk karakter dit exposé van 7—12 September had, antwoordde hij,, dat het slechts het voorontwerp voor een rapport was, dat de derde afdeeling van den gene ralen staf voor den Koning en den minister van oorlog had voorbereid. ROEPT BEIEREN ZIJN GEZANT TE BERLIJN TERUG? De „Münchener Zeitung" weet uit Berlijn te berichten, dat de Beiersche regeering het plan zou hebben den Beierschen gezant te Berlijn, von Preger, terug te roepen in ver band met de bekende geschillen tussehen de Beiersche regeering te München en de Rijksregeering te Berlijn. HET VALSCH MANDAAT VAN NIEUWER-AMSTEL. GAAT DE BURGEMEESTER NIET VRIJ UIT? Het Volk meldt: Wij hebben melding gemaakt van een brief van Gedeputeerde Staten, ingekomen bij het gemeentebestuur, waarin werd aange drongen op verwijdering van drie schuldige gemeente-ambtenaren in verband met ds gepleegde onregelmatigheden, het uitgeven van een valsch mandaat. Naar wij nader vernemen, staat In den zelfden brief ook, dat volgens het oordeel van Gedeputeerden ook de burgemeester niet vrij uitgaat, aangezien hij van de ge pleegde onregelmatigheden geweten heeft, het valsche mandaat geteekend heeft, terwij de valschheid er van hem bekend was, en hij als hoofd der gemeente alzoo even verant woordelijk, zoo niet het meest verantwoor delijk is. Echter kunnen Gedeputeerden in zake den burgemeester niet ingrijpen, maar kan dit al leen de regeerijig doen, die dan ook met de zaak op de hoogte is gesteld. DE „HEINRICH PODEUS". NIEUWE POGINGEN OM HET SCHIP VLOT TE BRENGEN. Men schrijft ons uit Zandvoort: De door de bergingsmaatschappij Smit en Zonen te Rotterdam aangewende pogingen om het gestrande stoomschip „Heinrich Podeus" dat in den laatster, storm op het zuiderstrand tegen den duinvoet werd ge slagen, vlot te brengen, hebben tot heden nog geen resultaat gehad. Talrijke werk lieden zijn thans wederom in dienst gesteld om door het graven van een sleuf en het volgen van een andere werkmethode het doel te bereiken en het stoomschip op zee te brengen. INSTITUUT VOOR ARBEIDERSONTWIK KELING. Men deelt ons vanwege het Instituut voot Arbeiders-ontwikkeling mede. dat vanwege de strenge koude, de bijeenkomst op Zondag a.5, nies doorgaat, Het woord is aan Oscar Wilde: Wat doet Tiet er toe of men kan medege- voelen met het lijden van een vriend. Sym- pathiseeren met het succes van een vriend eischt evenwel een zeer delicate natuur. KRUIEN VAN HET IJS. Jantje en Catootje zaten, In een hoekje druk te praten. Wat het toch wel kon beduien. Dat het ijs gauw zou gaan kruien, Tootje legde dit heel wijs uit: Kijk eens Jantje, als het ijs kruit, Dat beteekent, dat soldaten. Het met kruit ontploffen laten, Wist je dat niet, domme jongen? Nou, als 't ijs dan is gesprongen, Halen zij 't in groote brokken, Naar den kant met lange stokken, Hè, dat snap je en dan later. Halen zij ze uit het water, Al die blokken, zwaar te dragen. Brengen kruiers naar zoo'n wagen Met één wiel, Je weet wel, zeg En zoo kruien zij ze weg. P. GASUS. HET KELLOGG-PACT. De Tweede Kamer besloot gisteren zonder stemming tot toetreding tot het Kellogg- pact. De heeren Kersten en Zandt verzoch ten aanteekening tegen gestemd te hebben. SNEEUWSTORMEN. Uit het buitenland komen berichten over hevige sneeuwstormen. In Saksen moest het spoorwegverkeer op talrijke trajecten worden stopgezet, daar de sneeuw soms twee meter hoog lag, en de treinen er in bi 5ven steken. De directie der Oosienrijksche spoorwegen deelt mede, dat het verkeer ernstige moei lijkheden ondervindt tengevolge van sneeuw en ijs en ook van de groote koude en hevige stormen in Tsjecho-Slowakije en Polen, die het verkeer met dit land in hooge mate belemmeren. In Tsjecho-Slowakije zelf i? het spoorweg verkeer grootendeels ontwricht, en zijn ette lijke treinen in de sneeuw blijven steken. In N.-O. Moravië en Silezië is het treinverkeer nagenoeg onmogelijk. In N -Moravië en Walachije zijn vele plaatsen volkomen van de buitenwereld afgesloten. In Zuid-Slavië is de temperatuur, die da laatste dagen was gestegen, plotseling weer snel gedaald. Er heerschen sneeuwstormen en vorst. Het gevaar voor overstrooming is voorloopig geweken. BLOEMBOLLENCULTUUR. Statutenwijziging voorgesteld. De 161e algemeene vergadering van de Algemeene Vereeniging voor Bloembollen cultuur wordt gehouden Dinsdag 26 Maart 1929. 's morgens elf uur in het Krelagehuis, Leidschevaart 8. Uit de reeds gepubliceerde rekening en verantwoording over 1928 blijkt, dat de exploitatie van het eigen gebouw begroot was op f 13005, terwijl ontvangen is f 16.466.34. De beursentreegelden werden begroot op f 5000, ontvangen is f 10.031.39. Het bedrag der contributie was geraamd op f 29.000. er is ontvangen f 34.406. Het totaal der ont vangsten en uitgaven was begroot op f 52.655, het bedrag f 68.261.96. De uitgaven voor exploitatie van het eigen gebouw waren begroot op f 6200 en bedragen f 8992.32. Het saldo tot dekking van het tekort op het Eigen Gebouw bedraagt f 9490.38 1/2. In de toelichting wordt gezegd, dat de meerdere uitgaven voor het eigengebouw voortkomen uit de aanschaffing van inven- tarisbenoodigdheden. Zij zullen in 1929 niet terugkeeren. Het voordeelig saldo 1928 over treft de verwachtingen, maar een gedeelte moet nog worden gereserveerd voor coupon betalingen. Voorgesteld wordt een wijziging van art. 20 der statuten n.l. om den algemeen secre taris-penningmeester niet meer te benoemen door de algemeene vergadering voor vijf jaar moor door het hoofdbestuur zonder vermel ding van bepaalden termijn. Tevens wordt voorgesteld zijn salaris te deen vaststellen door het hoofdbestuur, dat hem dan ook zal kunnen ontslaan. Dit ter vereenvoudiging van den loop van zaken. Middels de be grooting behoudt de Algemeene vergadering haar invloed. Behalve eenige kleine wijzigingen in sta tuten en huishoudelijk reglement wordt voor gesteld wijziging van art. 46 der statuten om het onmogelijk te maken, dat leden zich aan de beslissingen van het scheidsgerecht ont trekken. Voorgesteld wordt voorts een afzonderlijk beursregelement uit het huishoudelijk regle ment- te lichten. TREINONGEVAL TE LIVERPOOL Op een lokaal-station te Liverpool is Don derdagavond een uit Wigan komende trein op een even te voren uit Manchester aange komen trein ingereden. De achterste wagens werden ernstig be schadigd. Zes personen werden licht gewond. EEN MISLUKTE AANSLAG OP EEN PREMIER. Uit Quebec wordt gemeld, dat een poging is gedaan om het bureau van den premier La Taschereau In de lucht te laten vliegen. De premier ontdekte den aanslag zelf. Toen hij Dinsdagavond laat zijn bureau binnen trad, ontdekte hij de brandende lont van een dynamietbom. Hij doofde de lont en stel de de politie met het gebeurde in kennis. Overigens hield hij den aanslag geheim tot dat deze uitlekte en de premier bevestiging gaf HET JUBILEUM VAN DEN HEER J. G. SCHIPPERS. Op de receptie, die de heer J. G. Schippers te Amsterdam ter gelegenheid van zijn 50-jarig' jubileum als bezoeker van de Am- sterdamschc Koopmansbeurs hield, heeft do jubilaris nog zeer veel blijken van belang stelling ontvangen. Ongeveer 125 personen uit vooraanstaande handelskringen, vooral uit het assurantiewezen hebben hen gecom plimenteerd, waaronder vele Haarlemmers. En aan den stroom van schriftelijke en te legrafische gelukwenschen kwam geen ein de. zoodat het een zeer mooi jubileumsfeest geweest is. Haarlem, 2 Maart. De Schaduw. In het interview, dat Van Cauwelaert Vrij dagmorgen met een redacteur van Haar lem's Dagblad had, heeft de burgemeester van Antwerpen o.m. verklaard: „Ik vrees zeker, dat deze gebeurtenissen een schaduw zullen werpen op latere onderhandelingen". Die vrees zal wel algemeen gedeeld wor den, ook in ons land. De toch al niet te besta verstandhouding tussehen België en Neder land is er door deze publicaties niet beter op geworden. Het ergste zou wel zijn, dat onze onderhandelaars bij de regeering van het nieuwe Schelde-régime in de veronder stelling zouden verkeeren: Is hetgeen wij thans voorstellen, of hetgeen wij thans wei geren te doen, een casus belli volgens een geheime Fransch-Belgische militaire over eenkomst? Daarom schijnt het jammer dat onze re geering zulk een vaag antwoord heeft ge geven op de schriftelijke vragen van het Kamerlid mr. Th. Heemskerk. De samen vatting van dit antwoord ls: „Wij hebben de publicaties van het Utrechtsch Dagblad gelezen, wij hebben van de Engelsche. Fran sche en Belgische regeeringen de hier bij gevoegde ontkenningen van de juistheid dier publicaties ontvangen, en met het oog op deze verklaringen bestaat er voor de regee ring geen aanleiding, om ter zake stappen te doen bij de genoemde regeeringen". Het zou wel eenvoudig zijn om hieruit maar af te leiden: „Onze regeering aanvaardt de tegenspraken als juist, en beschouwt de publicaties van het Utrechtsch Dagblad dus als onjuist". Maar wie gewend is aan de taal der officieele communiqués weet, dat hij die slotsom uit dit antwoord der regeering niet trekken kan. Er staat alleen in: „Wij zien geen aanleiding om stappen bij die regeerin gen te doen." Hetgeen niets anders hoeft te beteekenen dan: „De diplomatieke usances maken het ons niet mogelijk om verder te Parijs en Brussel aan te dringen." Nog altijd blijkt dus niet, in hoeverre onze regeering aan de echtheid van het in Utrecht gepubli ceerde document gelooft. Zij spreekt zich daarover niet uit na tuurlijk met opzet. Zij houdt zich „op de vlakte". En daarvoor moet, gezien de hevig heid van de perscampagne in Nederland en België, en de verslechtering van de verstand houding die daarvan het gevolg is, wel een zeer ernstige reden zijn. Onze regeering zou de electrlsch geladen sfeer kunnen ontlasten, althans in belangrijken mate, door te ver klaren: „Wij gelooven niet dat er een ge heime verstandhouding in eenlgen vorm tussehen Frankrijk en België bestaat, waar bij de neutraliteit van ons land op eenigerlei wijze betrokken is". Uit het feit dat onze regeering zulk een positieve verklaring niet aflegt kan ik dus niet anders afleiden dan dat zij: öf aan de juistheid van de publica ties van het Utrechtsch Dagblad gelooft, óf twijfelt. Een van beide. Maar dit is vaag, en dat communiqué neemt de schaduw, door Van Cauwelaert bedoeld In zijn gesprek met onzen redacteur, dus niet weg. In mijn artikelen over deze zaak heb Ik bij herhaling gezegd: Maak nu geen verwijten aan die Belgen, die Franschen, die Engel- schcn, want zij zijn aan deze dingen even onschuldig als u en ik, zij hebben evenveel afschuw van een volgenden oorlog en van geheime knoeierijen die ertoe zouden leiden. Het heeft schrijver dezes bijzonder ver heugd dat hij daarmee zooveel persoonlijke blijken van instemming heeft mogen ont vangen. Ettelijke lezers aan wier opinie ik veel waarde hecht hebben m:j dat schrifte lijk en mondeling doen weten. Er waren er die onmiddellijk na het lezen van het artikel opbelden en zeiden: Ik kan niet laten u even te laten weten hoe volkomen ik daar mee instem. De algemeene ervaring in de Journalistiek DE TWEEDE KAMER BESLUIT TOT TOETREDING.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1929 | | pagina 1