HAARLEM'SDAGBLAD
"buitenlandsch overzicht
JASPAR LEGT EEN VERKURING AF,
DIE ECHTER NIET STRAFBAAR IS
REVOLUTIE IN MEXICO.
GEMENGD NIEUWS
HANDELSBLAD GRATIS
TEMPELIERSSTRAAT 32
LETTEREN EN KUNST
VRIJDAG 8 MAART 1929 VIERDE BLAD
Een grove vervalsching."
Nog eens spionnage en contra-
spionnage.
Galles en Portes Gil.
Bijzondere correspondentie).
T BELANGRIJKSTE NIEUWS
Jaspai' heeft in de Belgische Kamer mede
gedeeld onder anderen: „Wij hebben over
leg gepleegd met de ministers van Justitie
en landsverdediging, naar aanleiding waar
van de zaak (de publicaties van het U. D
Vrijdag j.l. voor instructie aan de rechter
lijke autoriteiten werd overgedragen. Een
bevel tot aanhouding werd uitgevaardigd te
gen Prank-Heine, die daarop in hechtenis
werd genomen. Hij werd in het bezit gevon
den van een valschen pas. Bij zijn verhoor
bleek, dat hij in dienst stond van een spion-
nage-centrum van een naburig land.
Hij had zich in verbinding gesteld met
agenten van den generalen staf van het Bel
gische leger. Na de vervaardiging van het
valsche document stelde hij zich met Ward
Hermans in verbinding, die een exemolaar
verkreeg om dit in Nederland te gebruiken.
De rechter van instructie heeft een aantal
agenten van den Belgischen veiligheidsdienst
verhoord, die verklaarden, het document te
hebben gekend en erin te hebben toege
stemd, dat het werd gebruikt.
Minister Jaspar las vervolgens het rapport
van den rechter-commissaris voor, waarin
nogmaals geconstateerd wordt dat de publi
catie absoluut valsch is, en vervaardigd werd
door „Frank-Heine en door hem alleen".
Jaspar's verklaring munt al even zeer uit
door een wonderlijke tegenstrijdigheid. In één
zin staat: „Men heeft hier met een grove
vervalsching te deen". Vlak daarboven luidt
het: „De 'falsificatie vormt geen strafbaar
feit.".
Volgens de N.R.C. zeide Jaspar verder:
Trots de hier bedoelde verklaring en de
rede, waarmede ik hem geluk wensch, door
den heer Camiel Huysmans te Amsterdam
uïgesproken, ging men voort in zekere krin
gen en zekere buitenlandsche bladen te be
weren. dat het document, waarvan sprake is,
wel degelijk een uitdrukking van waarheid zou
zijn. Het is van groot belang, dat onze ma
gistratuur nu op haar beurt na aandachtig
onderzoek deze verklaring heeft afgelegd en
aan het gewicht van de reeds afgelegde ver
klaringen nog deze woorden toevoegt.
Minister-president Jaspar zegt verder, dat
de regeering eveneens geheel vreemd is aan
deze zaak. De justitie heeft echter geconsta
teerd, dat de agenten van den inlichtingen
dienst het valsche stuk hebben gekend en er
in toegestemd hebben, dat het in omloop
kwam. Dit is ongetwijfeld een fout. Zij heb
ben een overdreven ijver aan den dag ge
légd om 'ouitenlandsche spionnagediensten
schaakmat te zetten. De regeering, samen
met den chef van den generalen staf, opende
een administratief onderzoek, met het gevolg
dat de chef van voornoemden dienst ont
heven werd uit zijn ambt, wegens gemis aan
waakzaamheid bij de vervulling van een onder
zijn gezag staanden specialen dienst. Tevens
zullen maatregelen worden getroffen tegen
zekere agenten, clie het valsche stuk hebben
gekend en erin toegestemd hebben, dat er
gebruik van werd gemaakt. Er zullen ook
maatregelen worden getroffen om herhaling
van dergelijke feiten tevoorkomen.
Interruptie Merlot (soc.-dem.) Schaf den
militairen veiligheidsdienst af, dan verdwij
nen meteen ook de misbruiken.
'Uitroepen: zeer. juist, op de socialistische
banken)
Jaspar, zijn rede voortzettend, zeide nog, dat
België wel verplicnt is zich tegen de buiten-
landsche spionuage te verdedigen.
De premier eindigde zijn rede met de ver
zekering', dat de eenige wil van België is:
vrede met de naburige landen!
De heeren Vandevijvere '"Katholiek), Devèze
i.LiberaJe partij) en Mafchièu (Socialist.) ver-;
klaarden allen, dat rij met de verklaring va.n
minister Jaspar tevreden waren. Desondanks
zal Matliieu Dinsdag 29 dezer een interpellatie
tot de regeering richten over de kwestie van
een buitenlandschen spionnagedienst in
België.
De heer Bruneö (Soc.) heeft daarna een
motie ingediend, waarin verklaard wordt, dat
de Kamer zicb accoord verklaart met de re-
geeringsve.rklaring. Deze moth, werd met al-
gemeene stemmen goedgekeurd.
Zoo oppervlakkig gezien, gaat deze zaak
dus op rolletjes.
Wie begrijpt echter iets van de houding
tegenover Frank-Heine, temeer daar, volgens'
de Tel„ een instructie geopend zal worden
tegen Ward Hermans, die aanvankelijk voor
den. te goeder trouw zijnden idealist door
ging?
Enfin, hieronder kunt u lezen dat de do
cumenten vervalscher zijn vrijlating met bra
voure en onder het genot van champagne
gevierd heeft!
Van meer belang is het overigens dat
3oor deze affaire de spionnage en de eontoa-
spiqnna.ge op de voor haar allerongunstigste
wijze weer eens in de openbaarheid is ge
sleurd. OOk in België is de weerzin en de
walging tegen dez* bedrijven duidelijk ge
demonstreerd. Doch wat. schiet men op, met
een antwoord als dat van Jaspar: „Men moet
zich tegen buitenlandsche spionnage verde
digen!"
F. A.
Frank blijft „humoristisch"
Een medewerker van de „XX-ième Siècle"
die Frauk-HeLne in gezelschap van zijn twee
vrienden eveneens ontmoette, verhaalt, hoe
de vervalscher zonder ophouden aan het
praten was na zijn invrijheidstelling, in één
of ander café. „Men zal alles weten! Men
heeft mij gearresteerd. Een vergissing, ver
oorzaakt door mijn typiste, die schrok,
toen Zij de kranten las. Maar wat een klucht!
Indien ik Zondag op vrije voeten was geble
ven. zou ik mijn onschuld hebben bewe
zen Ik bezat alles daartoe. Er zijn maar
een paar dagen verloren. Vandaag, zonder
verdere formaliteiten hebben de rechter
van instructie en de procureur-generaal mij
in vrijheid lateii stellen Ge hadt moeten
zien welke verbaasde gezichten al die heeren
zetten. ïk moet er nog om lachen!" En de
falsaris barstte in een schaterlach uit. zon
der ophouden de meest onwaarschijnlijke
geschiedenissen vertellend, die hij misschien
we! tot een feuilleton zal verwerken. Op de
vraag wat hij zou doen. antwoordde hij, dat
hij een lange reis zal ondernemen.
De „XX-ième Siccle" geeft uiting aan
haar groote spijt dat in België deugdelijke
weiten ontbreken, om misdrijven, zooals
door Frank-Heine bedreven, naar behooren
te straffen. Of hij onder ondergeschikte
ambtenaren bij Belgische diensten al dan
niet medeplichtigen heeft géhad of dat hij
al dan niet gehandeld heeft onder den in
vloed van buitenlaudsche agenten, vast blijft
in elk geval staan, dat hij met vervalschte
dooumenten een gevaarlijke geprikkeldheid
tusschen Nederland en België heeft weten
te verwekken. Zulk een feit diende onver
biddelijk te worden gestraft en niemand zal
hebben vermoed, dat België's wetboek van
strafrecht zulke leemten zou hebban.
Ten slotte zegt het blad, dat, indien Frank-
Heine in officieele diensttakken medeplich
tigen blijkt te hebben gehad, er voorbeeldige
straffen dienen te vallen. In het parlement
zal, naar het blad laat doorschemeren, de
vrijlating van den vervalscher nog ter spra
ke worden .gebracht.
Wij meenen te weten, zegt- verder de Tele
graaf, dat het in de bedoeling van den pre
mier Jaspar ligt, om hedennamiddag in de
Belgische Kamer een verklaring inzake de
valsche documenten af te leggen. De pre
mier zou het rapport van den rechter-com
missaris aan de Kamer voorleggen. Uit dit
rapport zou blijken, dat het onderzoek heeft
uitgewezen, dat agenten van den Belgischen
militairen veiligheidsdienst de falsificaties
hebben vergemakkelijkt en voorts, dat behal
ve met Frank-Heine ook contact heeft be
staan tusschen agenten van genoemden
dienst en Duitsche spionnage-ageuten. Een
gestrenge saneering wordt in uitzicht ge
steld.
Inmiddels heeft Frank-Heine getracht aan
een aantal Belgische bladen interviews te
verkoopen. Daarmee is hij echter naar het
schijnt, uitsluitend bij de „Soir" geslaagd.
Wat de kwestie van het briefpapier met
het hoofd van het Belgische ministerie van
Landsverdediging en de stempels betreft,
dit moet Frank-Heine volgens liet Parijsche
„Journal" van een ambtenaar der Belgische
veiligheidspolitie hebben verkregen, wien hij
daartegenover een belangrijk document be
loofde dat op de nationale veiligheid van
België betrekking zou hebben.
Adatsji en de minderheden
GENEVE, 7 Maart (V.D.) In de middag
zitting heeft de Japansche rapporteur
Adatsji het door hem uitgewerkte ontwerp
inzake de verdere behandeling van het min
derhedenvraagstuk aan den Raad voorgelegd.
Het omvat de 5 volgende punten:
1. de Raad drage aan deu huidigen rap
porteur, Adatsji, op om voor de Juni-zitting
verslag uit te brengen van de door Duitsch-
ldnd en Canada ingediende voorstellen, waar
bij rekening moet worden gehouden met de
verschillende standpunten van andere Raads
leden.
2. de Raad verzoekt aan de vertegenwoor
digers van Engeland en Spanje den rappor
teur hierbij medewerking te verleenen.
3. deze commissie van drie .heeft het
recht van alle zijden informaties in te win
nen, mits het secretariaat vóór 15 April hier
van op de hoogte zij.
4. de Raad. die zich als een speciale com
missie vormde, zal een proef-onderzoek van
het rapport houden, waartoe hij voor de Juni-
zitting nog bijeenkomen zal.
5. het secretariaat van den Volkenbond zal
aan alle leden van den Bond alsmede aan
alle staten, welke minderheden-verdragen
hebben gesloten, de genomen besluiten mede-
deelen.
Nadat deze voorstellen van Adatsji zonder
discussie waren aangenomen, keurde de Raad
nog goed een rapport over de kosten van een
naar het Verre Oosten uit te zenden com
missie, ter bestudeering van den toestand in
de opium-fabricage.
Von Seeckt roert zich.
De oud-chef van de riiksweer. generaal v.
Seeckt. die sinds zijn pensionneeriug zich
nogal roert' en in het geheel niet meer be
antwoordt aan zijn vroegeren bijnaam van
zwijgende sfinx, beeft thans weer te Ko
ningsbergen het woord gevoerd over de po
sitie van de Duitsche weermacht en de
Duitsche buitenlandsche politiek, schrijft het
Hbld.
Volgens hem beteekenen de permanente
militaire beperkende bepalingen van het
vredesverdrag teen vrijwilligersleger van
100.000 man zonder zware artillerie, tanks
enz.' een groot er druk dan de bezetting van
het. Rijnland- Het leger, zoo verklaarde ge
neraal v. Seeckt opnieuw, behoeft geen ab
solute tegenstander te zijn van bewapenings
beoerking. maar het komt veeleer aan op
een evenwichtstoestand in de bewapeningen
der verschillende landen.
Het doel van de buitenlandsche politiek
van Duitschland moet zijn, aldus concludeer
de de generaal, toestemming tot de vorming
van een leger, hetwelk in overeenstemming
is met de grootte en de beteekenis van het
Duitsche volk en dat in staat is het land te
verdedigen.
Aman Oellah's kansen.
Naar de ..Daily Telegraph" meldt, is de pe-
ritie van Anvin Oe'lah verbeterd, ten gevol
ge van het feil, crit belangrijke Afghaansche
stammen zijn partij bebbeu gekozen. Ook de
kroonpretendent AH Achmed Khan heeft zich
bij Aman Ocllah aangesloten.
De Engelsche luchtvaart
begrooting.
LONDEN. 7 Maart. (V.D.) In zijn in-
leiding op de luchtvaartbegrooting, welke
16 millioen bedraagt, zeide de minister voor
de Luchtvaart heden in het Lagerhuis o.a.
het volgende:
Er zijn in deze begrooting vier voorname
punten. Ten eerste zal aan bet eind van het
iaar de luchtmacht gebracht zijn van 75 op
82 eskaders. Ten tweede zou binnen enkele
weken de geregelde luchtverbinding met Indië
beginnen, terwijl hij hoopte, dat hij binnen
enkele maanden in staat zou zijn de noodige
maatregelen te treffen voor een andere groote
luchtlijn in het Empire, n.l. van Londen naar
Kaapstad. Ten derde zijn definitieve maat
regelen genomen voor vooruitgang in de tech
nische ontwikkeling, o,a. op het gebied van de
metalen constructie. Verder word groote aan
dacht gewijd aan de groote veiligheids-uit
vinding bekend onder den naam „slotted
wing". Ten vierde werd een nieuw voorstel
gedaan ten einde dc luchtvaart onder het
volk aan te moedigen.
Zoo sou het gemakkelijker gemaakt wor
den voor jonge mannen en vrouwen om te
leeren vliegen e.n zouden direct of indirect
honderd nieuwe vliegvelden worden aange
legd.
Betreffende de luchtverdediging zeide
Hoare, dat er nog 21 van de als minimum
beschouwde 52 eskaders moesten worden ge
vormd. Betreffende de luchtverbinding met
Kaapstad zeide hij, dat de totstandbrenging
hiervan met den besten wil en wanneer alle
betrokken regeermgen medewerkten, niet bin
nen 12 maanden kon geschieden, weshalve
hiervoor maar een betrekkelijk geringe som
was uitgetrokken. Aangaande de vliegmachi
nes zelf zeide de minister nog, dat wanneer
dit programma afgewerkt zou zijn, de ge-
heele luchtmacht op 4 eskaders na voorzien
zou zijn van het nieuwste type machine.
Dictator Stalin ziet zich
bedreigd.
Uit Moskou wordt gemeld, dat in het pre
sidium van den Cemralen Raad der Unie
van Sovjet-Republieken, aan het hool'd
waarvan Kalinin staat, een nieuwe opposi-
tioneele beweging tegen Stalin is ontstaaD.
Een deel der leden van het presidium zou
zich hebben aangesloten bij de groep Boe-
eharin-Rykof en Stalin's politiek tegenover
de boeren hebben veroordeeld. Men verlangt
wijziging van Stalin's politiek of zijn aftre
den als secretaris. De positie van Stalin is
daardoor weer veel moeilijker geworden. Tot
nog toe had het presidium zich van eiken
politieken strijd onthouden.
DE VERHOOGING VAN DEN-
BENZINEPRIJS IN ENGELAND.
De correspondent van het Hbld. meldt:
De prijsverbooging van benzine zal heden
in het Britsche kabinet behandeld worden
en vandaag zal Churchill in het Lagerhuis
een verklamg dienaangaande afleggen. De
oppositie in automobielkringen groeit aan en
Churchill zal een delegatie van 22 organisa
ties uit automobielbedrijven ontvangen, die
op verlichting zal aandringen, hetzij door
verlaging der benzinebelasting, hetzij door
verlaging der paardenkrachtenbelasting.
Intusschèn hebben petroleummaatschap-
pijen steun voor haar prijspolitiek gekregen
van een nieuwen bondgenoot, ril. de Lon-
densche Russian Oil Producte Limited, die
in een communiqué de meening uitspreekt,
dat de nieuwe verhoogde prijs billijk is en
dat de lage Russische prijzen, die tot dusver
heerschten, het publiek reeds groote voor-
deeleu hebben bezorgd. De benzineprijs
schijnt echter zooveel ontevredenheid te
wekken, dat zelfs de conservatieve „Morning
Post" het seusationeeLe bericht publiceert
over een geheime organisatie voor benzine-
distributie. die de prijzen kunstmatig zou
omhoog schroeven. Blijkbaar moet do. Tory-
regeering worden warm gemaakt, om kort
voor de verkiezingen dc automobilisten niet
tegen zich te stemmen.
In Juni van bet vorige jaar is reeds door
Churchill verklaard, dat de Britsche regee
ring in de Anglo Persian Oil, waarbij zii is
geïnteresseerd en die tot den „pricering" zou
behooren. niet in de commercieele le.iding
kan ingrijpen, behalve wanneer het geval zou
voorkomen, waarbij de „country was being
held for ransom in regard to its oil supplies".
De ..Times", die hieraan herinnert, zegi dat
parlementariërs van alle partijen nu willen
weten or deze ranisoeneeririg thans bestaat
of niet.
Uit enkele brieven van particulieren aan
couranten spreekt, een andere opvatting, te
weten, dat de verhoogde benzineprijs niet
veel hooger is dan in 1914 en dat dc agitatie
schromelijk wordt overdreven. Onderwijl
verzekert een Moskousch telegram met ver
klaringen van Sokoluikoff, den voorzitter
van het Russisch olie-syndicaat, dat. onder
de nieuwe overeenkomst de import van
sovjet-olieproducten in Engeland dubbel zoo
groot zal kunnen zijn als in dq laatste paar
jaren.
EEN „PA" DIE EEN MA IS,
Groote opschudding is te Londen veroor
zaakt door de inhechtenisneming van ..ko
lonel Barker", drager van de orde voor uit
nemende diensten. De In-hechtenisneming
geschiedde in verband met een beschuldi
ging wegens bedricge.lijke bankbreuk, nadat
het door ..kolonel Barker" gedreven restau
rant mis was gegaan De „kolonel" had nu
een baantje in het Regent Palace Hotel,
waar hij de gasten ontving en terecht hielp,
vertelt de N. R. Crt.
Na de inhechtenisneming protesteerde de
.„kolonel" toen men hem aan het gebruikelij
ke geneeskundige onderzoek wilde onder
werpen. Hij achtte dit een beleediging ..voor
een man van zijn rang en stand". Ten
slotte kwam „de kolonel" ervoor uit dat hij
een vrouw was.
„Hij" zou een weduwe zijn. wier man vijf,
zes jaar geleden gestorven is en haar met
een Jong kind achterliet. Toen ztj moeite
bad om behoorlijk betaald werk te krijgen,
moet zij besloten bebbeu zich voor man uit
te geven. He.t. kind verkeprt in den waan
dai de vrouw die zijn moeder is, zijn vader is.
Terwijl een vreemde vrouw met. wie ..kolo
nel Barker" samenwoonde, voor zijn moeder
doorging.
Ca lies. vermoedelijk buiten Mexico de be
kendste van alle staatslieden van Zuid-
Amerika. is in December van het vorig jaar
vermoeid en ziek als president van Mexico
afgetreden, welke functie hij gedurende vier
jaar had bekleed. Of zijn lK-erschappij voor
het land gelukkig is geweest, valt moeilijk
vast te stellen. Calles kon zijn ambt alleen
dank /ij dc Vereenigde Staten aanvaarden,
want het is zeker, dat zonder het stellige
partijkiezen van de Vereenigde Staten voor
dc regeering-Obregon, wier candidaat Calles
was de opstand van de la Iluerta zou hebben
gezegevierd. Drie vierden van het leger en
dc weinige oorlogsschepen, die Mexico bezit,
stonden destijds aan d'- zijde van dpn vroe
ger en president, genoraal de*la Huerta. Zijn
overwinning scheen zeker, tot de Unie den
invoer vau wapenen te zijnen gunste ver
bood, hetgeen dc van de Vereenigde Staten
uit van wapenen voorziene regeeringslroepen
in staat stelde, den opstand meester te wor
den, voor het mislukken waarvan doodge
schoten generaals moesten boeten, terwijl
de la Huerta zelf naar de Unie vluchtte, waar
hij thans door het geven van gevangenis-
onderwijs in Hollywood in zijn levensonder
houd voorziet.
Dat. alles verhinderde evenwel president
Calles niet. een nationale, zelfs nationalisti
sche politiek op touw te zetten, die zich in
wezen tegen de Vereenigde Staten moést kee-
reu en ze weldra tot zijn scherpste tegen
standers maakte. „Mexico voor de Mexica
nen" was van het begin af de leuze van de
regeering Calles. Grondbezit en clie wilde
men den vreemdelingen ontnemen en geven
aan het Mexicaansc'ne volk. dat daardoor
eerst werkelijk onafhankelijk zou wordpn.
Uit soortgelijke overwegingen als de strijd
tegen het vreemde, id het bijzonder het
Noord-Amerikaanscho kapitaal sproot ook de
strijd voort tegen de Katholieke kerk.
Op religieus gebied leidde de politiek van
Calles naai* men weet tot de breuk met
Rome. dat Mexico onder interdict legde, zoo-
dat thans nog in het land geen missen kun
nen worden gelezen en geen openbare gods
dienstige plechtigheden kunnen worden ge
houden. Op politiek gebied daarentegen zag
Calles zich. geïntimideerd door de overmacht
van de Vereenigde Staten, tenslotte toch in
hoofdzaak tot toegeven gedwongen. Vooral
moest hij de rechten van de vreemde petro-
leummaatschappijen erkennen.
Het toegeven der Mexicanen in het con
flict tegen de Vereenigde Staten kwam voor
de regeering Calles ook in het binnenland
vrijwel overeen met het afstand doen van
haar programma, waarvan het doel een om
vangrijke nationaliseering en socialiseering
van de huishouding was. Dat werd natuur
lijk onmogelijk op het oogenblik, waarop het
kapitaal in het bijzonder het petroleumkapi-
taal, dat. voor het grootste deel Noord-Ame-
rikaansch is, aan de maatregelen van de re
geering bleef onttrokken. Deze althans ge
deeltelijke afwijking der regeering-Calles
van haar soeialiseeringsprogramma. betee-
kende in wezen een orienteering naar rechts
van de binnenlandsehe politiek, die alleen
zoolang Calles met zijn overheerschende
autoriteit de macht in handen had. kon wor
den gevoerd, zonder een krachtigere opposi
tie in het land te ontketenen.
Daar kwam verandering in. toen in de
plaats van Calles de jeugdige Portes Gil aan
het bewind kwam. Enkele dagen nadat hij
zijn functie had aanvaard, verklaarde de
„Crom", de machtige arbeidersbond, zich op
instigatie van zijn leider, Morenes, tegen de
regeering, die men verweet, de belangen van
het Mexicaansche volk te verraden en aan
het imperialisme van de Unie prijs te geven.
Het optreden van Morenes heeft aanvanke
lijk in het Sand weinig weerklank gevonden.
Niet alleen werd het in de Kamers scheep
vp-roordeeld. maar ook bij de vakbonden .'rif
ontmoette het. tegenstand, die zoo ver ginc.
dat groote groepen zich officieel vau den
..Crom" afscheidden. De meening scheen ui
het land te overheerschen. dat de vrede, die
alleen te handhaven scheer, met een buiten
landsche politiek, die de Unie niet voor liet
hoofd stoot, belangrijker was dan socialisti
sche programma-eischen.
Daarom scheen het. dat. de nieuwe presi
dent niet veel gevaarlijken tegcustand had
to duchten. Mar.r het is opnieuw gebleken,
dat. de toekomst in Mexico nooit te overzien
is en dat cr wel degelijk tegenstanders zvjn.
die het hebben aangedurfd, openlijk en op
breedo basis tot een offensief over te gaan
Het scheen trouwens reeds aan twijfel oudev-
hevig, of de regeeriug krachtig en betrouw
baar genoeg was, om zich in het gebee'c
land staande te houden. Wegen en spoor Ui-
ne.n zijn nog lang niet voldoende tegen roof
overvallen beschermd. Schier dagelijks wor
den automobielen uitgeplunderd cn ook trei
nen vallen herhaaldelijk, ofschoon zij in dc
meeste streken alleen overdag en ook dan
alleen onder krachtige militaire dekking rij
den, aan overvallen ten offer. In vele. indien
niet Lu alle Mexicaansche bondsstaten is de
macht van de rebellengeneraals, ce.u be
grip. waaronder men in Mexico alles ver
staat, van rooverhoofdman tot gewezen pre
sident. die met geweld van wapenen dc
macht weer in handen tracht te krijgen
den laatsten tijd weer zoo groot geworden,
dat grondeigenaren en ondernemers genood
zaakt waren, geregeld heffingen aan he.n te
betalen. Zelfs de machtige petroleummaat-
schappijen die de regeering tot toegevend
heid zouden kunnen dwingen, schijnen rich
niet aan deze heffingen te kunnen onttrek
ken. Maar zelfs deze heffingen zijn niet in
staat dc persoonlijke veiligheid to waarbor
gen, gelijk de vele moorden bewijzen, waar
van voortdurend melding wordt gemaaki.
Het spreekt vanzelf, hoe ook de afloop van
de tegenwoordige revolutie moge rijn. dat dc
voortdurende onzekerheid, waarin men in
Mexico leeft, noodlottig is voor het econo
misch leven. Nog steeds wordt een groot del
van de landgoederen piet bebouwd, omdat de
eigenaren het. niet aandurven, het bedrijf te
leiden, of omdat, zij bang zijn voor onteigenin
gen, die maar al te vaak worden uitgevoerd,
juist wanneer de oogst rijp is. Ook ziet men
overal in het land fabrieken, die vroeger dc
producten van den landbouw verwerkten,
suikermolens en alcohoiraffiiraderijen of
kleine ondernemingen, die voor de behoeften
van de hacie.udas en de ranches, de groote en
de kleine landgoederen, waren leverden, die
echter thans alle stilstaan en tot verval ge
raken. Verergerd wordt de economische toe
stand nog door den sterken achteruitgang
van de olleproduclie. waarvan vooral Tam-
pico te lijden heeft, dat vroeger ten tijde
van een gehucht in enkele jaren groeide tot
een groote stad van meer dan 100.0UO inwo
ners: thans echter reeds het grootste deel
van baar beteekenis heeft verloren.
Met de onzekerheid van zijn positie en dc
ongunstige economische toestand moest
Portes Gil ook nog den steeds voortdurenden
strijd met de kerk van rijn voorganger Cal
les overnemen, een strijd, waarvan het einde
ook thans nog niet. te voorzien Ls.
Hier zal uitsluitend een verzoening met
Home de zoo noodige rust en orde kunnen
te weeg brengen
Sh.
(Nadruk verboden).
INGEZONDEN .IlóOEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel.
Zij, die zich (ban- als k-\vartaal-abonn«;
opgeven, ontvangen het Handehblad tot
1 APRIL fir;ok.
Abonnement 1.90 per maand cn ƒ5.50 per
kwartaal. Buiten Amsterdam verhoogd mot
20 cent per maand voor verzending.
Abonnementen op to geven bij bet
Bijkantoor Handelsblad.
(WF.N'Sl-VG'S Alg- Advert.-Bureau)
TELEFOON 10200
door tooverkracht ieder lovend wezen als
versteend blijft staan in de houding en stand
waarin hei. zich in die seconde bevond. Dc
heeren en dames, zelfs waar ze in de ultbun- ga
dige actie van een modern danserspaar ge- fi
geven zijn, hebben soms het onwezenlijke I
van marionetten en er zijn wandelende lief- 3
aesparen, die van expressie zoo abstract zijn g
dat ze bijna transparant van geesteloosheid
worden. Het is dan de kleur en de mate-
rieele schildering die ze redt voor onze be
langstelling. Want daarin ligt Maks' kracht
eerder dan in psychische typeering en een
portret is daardoor voor hem voor alles een
aanleiding tot mooie kleurstelling in klee
ding cn accessoires terwijl de ziel een mas
ker draagt en raadsel blijft. Daarom zijn de B
portret tan van clown.- en besrhminktc ca- B
ba retried en zoo ganschelijk van hem te aan- g
vaarden, omdat, we daar het verzegelde. \<r |9
r.t ardeder gelaten als logisch aanvoelen je
Maks ziet, schijnt het* alles koel-critisch aan }Si
TENTOONSTELLING C. J. MAKS
TE AMSTERDAM
In een viertal zalen van bet Suasso-
museum zijn deze maand eeu kleine zeventig
schilderijen door C. J. Maks ten toon gesteld
waardoor de figuur van dezen kunstenaar
orus compleet voor oogen komt te staan on
dan, gezien in den kring zijner tijdgeuooten
iu de vaderlandsche kunst, in velerlei op
zicht zeer interessant, blijkt. Maris, die veel
in Parijs werkt en exposeert cn ook daar om
de serieuze qualiteiteu vnn zijn arbeid we.rd
opgemerkt. was indertijd leerling van
Brei'.nor. misschien zelfs de eenige leerling
van dien genialen artist. Ge zult in Maks'
werk gemakkelijk nu en dan compositie-
herinneringen aan den bewonderden meester
vau het Prinseneiland herkennen, al is het
geheele wezen van den jongere vair een
gausch andere houding en van navolging
geeu dc minste sprake.
Zij bebben de iiei'de voor het paard ge
meen en zooals Breitner voor eeuwig de ziel
van bet Amsterdamschc tram- en sleepers-
paard heeft geportretteerd zoo heeft Maks
al zijn genegen belangstelling het circus-
paard toegewend en is even fel in zijn obser
vaties geworden waar het stand en houding
van een beer-rijder betreft, als Breitner kon
zijn wanneer hij het aantrekken der spieren
vau een brouwerij-paard bij het oprijden
van een Jordaan-brug waarnam
Uit die circussfeer is Maks' voorliefde naar
die der ..aanverwante" vakkon overgegaan;
clowns en dansers vonden in hem een scherp
beschouwer e*n eeu zeer bekwaam uitbeelder.
Zoo is het ook ral&sohmn verklaarbaar dat
bet. Jicht in het overgroote deel van zijn
werken steeds aan een kimstmatige belich
ting (van too nee] of zoeklicht,) doet denken
en de expressie der figuren iets onwezenlijks
bijblijft. Het is vaak dat wij bij Maks' werk
aan dc vertelling van Hoffmann herinnerd
worden, waarin op een gegeven moment
doch ook wel zóó koel dat. zelfs dc kleurig»
Hartiesdagkinders met. hun vlag (52) van
zijn blik verstijven en star staan. Waar dat
starre niet hcerscht geeft Moks meesterlijke
dingen, en daartoe behoort veel van het
laatste werk.
Men denke daarbij aan de groote schilde
rij met de danseres, de banjospelers en het
geknield aanbiddertje. Prachtig ls het rood
en wit In de jurk der dansende vrouw ver
werkt., sterk tegen bet groen en bruin in de
kleeding der banjolieden. Dc t.wpo vrouwen
links üi dc compositie /tin ook een fijne
kleurnoot, in het. geheel en van dc voorste dc
Weeding magistraal geschilderd Dat. knie
lende ventje is dan weer een echt. Maks-je,
en ge zoudt in den schilder bijna een Euso-
resk satyrist gaan vermoeden als hij er ook
iu het overige de allures van had!
Laten wij ten slotte op een aantal werken
met mooie qualitoiten aandacht mogen ves
tigen. zonder natuurlijk daarmee de andere
te willen te kort doen.
De bloemenmand (27! bewijst, dat Maks
een prachtig-sterk stilleven kan schilderen.
De clownsportretten (20-21-22) zijn uit
muntend van typeering. Als bewegingsstudie
in de eircuspaarden-dressuur is nr. 40 zeer
geslaagd te noemen. Van een sterke peininrc
genieten wij in het van vroeger bekende
damesportret (67) in het Wecdje van de
danseres op 70; en een charmante kant zit
in de Wem-rijke nonchalance van den in
brand staanden Fratellini <23) ook van vroe
ger datum, maar aangenaam om weer te
zien: de twee meisjes In grils (7). En als
een hulde aan Breitner begroeten wij dan
ter finale de beide liggende naaktfiguren
(blank op blauw is vooral van een nobele
royaliteit) en het kleine kittige werkje '58'.
met de drie witte paardjes tegen het rood''
licht in den fond. Genoeg om te doen tien
dat dit een aardige en belangrijke tentoon
stelling Ls, dje «en Hollandsch artist van de
thans in kracht zijnde generatie goed doet
bennen.
■T H DE BOLS.
