BUITENLANDSCH OVERZICHT POLITIEKE CRISIS IN DENEMARKEN. BEGINT DE MISèRE IN CHINA OPNIEUW? EEN SCHOOL VOOR OUDE KUNST Het Teylerfeest in en Ziekenhuis en het Stads-Armen- in het Kinderhuis HAARLEM'S DAGBLAD VRIJDAG 22 MAART 1929 De begrooting verworpen. Nanking verwacht het ergste. T BELANGRIJKSTE NIEUWS. In de zitting van den Deenschen Folketing werd het begrootingsontwerp der regeering met 52 stemmen der sociaaldemocraten te gen 45 stemmen der regeeringspartij en met onthouding van stemming der overige par tijen verworpen. De conservatieven stemden blanco daar hunne voorstellen inzake een verandering der begrooting van het ministe rie van oorlog door het huis was afgewezen. De minister-president verklaarde voor het sluiten der zitting, dat het verwerpen der begrooting natuurlijk politieke gevolgen met zich zou medebrengen. Den Folketing zou hiervan spoedig mededeeling gedaan wor den. Dit sensationeel verloop van de begroo- tingsdebatten zal naar alle waarschijnlijk heid uitloopen op een politieke crisis hetzij door het aftreden van de regeering of doordat nieuwe algemeene verkiezingen moeten worden uitgeschreven. De moeilijkheden ontstonden, doordat de conservatieven, die voorstanders zijn van een speciale militaire begrooting, mededeelden dat zij zich van stemming zouden onthou den. De radicalen sloten zich hierbij aan, met het bekende gevolg. Vandaag verwacht men beslissende mede- deelingen van premier Madsen-Mygdal. Voorts verwijzen wij naar de berichten uit China die weer een ernstigen keer in den gang van zaken voorspellen. In Nanking komt men steeds vaster tot de overtuiging dat een oorlog tusschen de nationalistische regeering en de Woehan- groep onvermijdelijk is. President Tsjang Kai-sjek heeft een verklaring gepubliceerd, waarin hij scherpe critiek uitoefent op ver scheiden generaals van Woehan en verklaart dat de regeering niet zal aarzelen, revolu- tionnaire mddelen te gebruiken, daar zij zelf een revolutionnaire regeering is. Dit wordt beschouwd als een aanwijzing, dat Nanking zoo noodig gebruik zal maken van de gewapende v acht. Het gerucht doet de roiide, dat het decreet in zake de strafmaat regelen tegen Woehan in den loop van den dag zal worden gepubliceerd. Uit Hankau wordt gemeld, dat men ook daar een oorlog onvermijdelijk acht. Baldwin en Chamberlain over den wereldvrede. LONDEN, 20 Maart (Reuter). Baldwin heeft het woord gevoerd aan een maaltijd van de buitenlandsche persvereeniglng. Hij zeide o.a. het volgende: Welke regeering er hier aan het bewind komt, de hoofdlijnen onzer buitenlandsche politiek zullen niet noemenswaardig veran deren. Het doel van ons land is vrede, en welke partij ook op het kussen zit, zij zal dat doel nastreven, overeenkomstig haar In zicht. Slechts in een toestand van vrede kunnen wij onze hulpbronnen ontwikkelen en zooveel mogelijk bijdragen tot het welzijn der menschheid. Chamberlain, die vervolgens het woord nam, zeide: Er bestaan geen geheimen ten aanzien van de Britsche buitenlandsche po litiek. Het doelwit der wereld is vrede, het verlangen der wereld ls naar vrede en de politiek der Britsche regeering is vrede. In enkele maanden of jaren kunnen alle pro blemen, opgeworpen door den strijd van en kele jaren geleden, niet worden opgelost, noch kunnen de achterdocht of de vrees worden verdreven, die onze dagelijksche taak bemoeilijken. Maar wie uwer zal ont kennen, dat wij de laatste vier jaren een aanzienlijken stap vooruit hebben gedaan en dat het uitzicht vreedzamer, dat cle be trekkingen vriendschappelijker zijn dan vier of vijf jaar geleden? De Engelsche liberalen veroveren een zetel. 1 LONDEN, (V.D.) Bij de gisteren gehou- den tusschentijdsche verkiezingen te Ed- disbury, ter opvolging van den conservatie ven afgevaardigde Sir II. Barnson, verkreeg de liberale candidaat R. J. Russell 10.223 stemmen en de conservatieve candidaat Fenwick Palmer 8031 stemmen. De liberale candidaat is dus gekozen en verovert daar mede een conservatieve zetel. Weer oorlog in China?, •- De „North China Daily News" publiceert con bericht uit Nanking, volgens hetwelk maarschalk Tsjang Kaisjek V/oensdag Feng den oorlog verklaard heeft. Men verwacht reeds in de eerstvolgende dagen de eerste, ge vechten. SJANGHAI, 21 Maart De vrees voor oorlog tusschen Nanking en Woehan is plot seling zeer groot geworden. Het congres van do Kwominiang heeft een resolutie aan genomen, die feitelijk neerkomt od een bevel aan Tsjang Kai-sjek om den Oorlog te ver klaren. indien de Wochan-generaal weigert zich aan de Nanking-regeering te onderwer pen. Communistische oproeren in China. KANTON, 21 Maart (Reuter)'. De La- zaristische bisschop Osjea heeft Dinsdag uit Kantsjau in Zuid-Kiangsi getelegrafeerd, dat overal communistische opstanden zijn uitge broken. Verscheidene nederzettingen der missie te Nan-uganfoe zijn in brand gestoken: do buitenlandsche missionarissen moesten de vlucht nemen. De plaatselijke Chineesche generaal verklaarde niet in staat te zijn het leven en de eigendommen der buitenlanders te beschermen; hij vroeg te vergeefs verster king. Daarom vroeg de bisschop om hulp in verband met het dreigende gevaar, doch het is niet. waarschijnlijk dat de autoriteiten te Kanton troepen zullen zenden. Het Centrum voor kiesrecht- hervorming BERLIJN, 21 Maart (VJD.) Het bestuur van het „Zentrum" heeft zich heden bezig gehouden met de kwestie der kiesrechtsher vorming. Na langdurige besprekingen werd vastgesteld, dat deze herziening nog in de huidige zittingsperiode van den Rijksdag hoogst noodzakelijk is. Nationale begrafenis van Foch. PARIJS, 20 Maart Het kabinet ls bijeen gekomen ten einde de regeling der be grafenis van den maarschalk te bespre ken. Besloten werd, dat hem een nationale be grafenis zal worden gegeven. Een nationale begrafenis is het hoogste eerbetoon, dat Frankrijk aan zijn grooten doode kan bewijzen. Zij is slechts aan zeer weinigen ten deel gevallen, o.m. aan de pre sidenten Carnot en Felix Faure. De bijzetting zal vermoedelijk Zaterdag of Zondag a.s. plaats hebben. Het stoffelijk overschot zal onder den Are de Triomphe worden geplaatst en bijgezet in de Dóme des Invalides. De overledene ligt in groot tenue en met alle eereteekenen die hij tijdens zijn leven ontving, op het doodsbed. Aan het hoofd einde is een vlaggedoek aangebracht met alle kleuren der geallieerde mogendheden. De minister van Oorlog, Painlevé heeft een proclamatie tot het leger gericht, waar- In hij herrinnert aan de daden van den maarschalk. EEN VORSTELIJK HUWELIJK. Kroonprins Olaf en prinses Martha in den echt verbonden. GROOTSCHE PLECHTIGHEDEN IN OSLO. OSLO. 21 Maart (VJD.) De Ieestvoor stelling in het Nationaal Theater, gegeven ter gelegenheid van het huwelijk tusschen kroonprins Olaf van Noorwegen en prinses Martha van Zweden, was een grootsche hul diging voör het bruidspaar. De huldiging duurde minutenlang en werü besloten met het gemeenschappelijk aangeheven Noorsche en Zweeösche volkslied. Opgevoerd werd Bjornsterne Björnson's „Aardrijkskunde en Liefde". In de pauze na heb eerste bedrijf werd het vorstelijk bruidspaar officieel ont vangen. Terwijl in het theater een opgewekte feest stemming heerschte, brak, zooals reeds ge meld werd, brand uit in het grootste waren huis van Noorwegen, Steen en Stroem. Muur na muur stortte in, waarbij ook eenige per sonen werden gewond. Geruchten omtrent slachtoffers, die gedood zouden zijn, zijn tot nog toe echter niet bevestigd. In het theater zelf waren de gerucht-en van den brand slechts langzaam doorgedrongen. De vorste lijke bezoekers bleven er geheel onkundig van en hoorden het gebeurde pas na afloop van de voorstelling. OSLO, 21 Maart (V.D.) In de Verlossers- kerk te Oslo is het huwelijk tusschen kroon prins Olaf van Noorwegen en prinses Martha van Zweden voltrokken. Reeds lang voor het aangekondigde uur vulde een reusachtige menigte de straten, waarlangs de bruiloftsstoet zou trekken. Kort voor twaalf uur arriveerde kroonprins Olaf in luitenants-uniform, in gezelschap van den Hertog van York bij de kerk. Onder de tocnen van de I-Iochzeitsmarsch betrad de bruidegom de kerk en nam ter linkerzijde van het altaar plaats. Slechts eenige minuten later arriveerden de verschillende vorstelijke gasten. Intusschen had de bruid, vergezeld door haar vader, prins Karl van Zweden, en voor afgegaan door acht. bruidsmeisjes, het paleis verlaten om zich eveneens naar de kerk te begeven. Onder koorgezang betrad zij aan den arm van haar vader het kerkgebouw en nam ter rechterzijde van het altaar plaats. Bisschop Lunde voltrok het huwelijk met het in Noorwegen gebruikelijk ceremonieel. Na gemeenschappelijk gezang, koorgezang en een nogmaals gemeenschappelijk gezongen lied, verliet het kroonprinselijk paar de kerk en vertrokken ook de overige gasten onder de tonen van een mavsch. Op hetzelfde oogen- blik begonnen de kanonnen van het fort Akershus hun saluutschoten te lossen. De terugkeer naar het paleis vond plaats in omgekeerde volgorde van den tocht naai de kerk. Dc stoet werd geopend door een met vier paarden bespannen gala-rijtuig, waarin het kroonprinselijk paar gezeten was dat door de menigte schier ononderbroken werd toegejuicht. Na den terugkeer ten paleize vond een lunch plaats, waarbij ongeveer 250 personen aanzaten. Hedenavond zal het bruidspaar op de huwelijksreis naar het zuiden vertrekken. DE HUIZEN VOOR OUDEN VAN DAGEN. J EEN MOOI ONTWERP VAN BOUW- EN WONINGTOEZICHT. sr 'Ls van té voren'heef wtc te' doen" ge weest over het plan van de gemeente Haaiw lem om 35 woningen voor ouden van dage» aan de Zomervaart 'te bouwen. De goedkeu? ring van het raadsbesluit heeft bij het coli lege van Ged. Staten maanden en maanden gehangen, omdat er bezwaren to overwin nen waren In verband met de rijksvoorwaar- den voor gesubsidieerden woningbouw. Maar nu is toch dezer dagen de aanbeste ding gehouden die zoo verloopen is, dat bin nenkort ook wel tet gunning zal worden over gegaan. De huisjes komen er dus. Bouw- en Woningtoezicht heeft daarvoor een aardig'plan gemaakt. De huisjes ko men op een driehoekig terrein begrensd door ZomervaartHofdijkstraat en Kinker straat cn worden om de kerk die daar staat gegroepeerd. Tusschen den achterkant der huizen en den achterkant der kerk komt een plantsoen een gemeenschappelijke tuin voor de oudjes. Blijkens onderstaande situa- tle-teekening zullen er in den lusthof ban ken geplaatst worden. Natuurlijk worden het kleine huisjes. Ouden van dagen hebben als regel weinig inwonen de kinderen Vandaar dat volstaan wordt met een woonkamer van 4.44 bij 3.90 M., een slaapkamer 2.02 bij 2.80 M. en een keukentje. Bovendien ls er dan nog een zolder. De kostende huurprijs der huisjes is f 4.85 per week, maar de gemeente en ook het rijk zal toeslag op de huur geven, zoodat die lager gesteld kan worden. Hoeveel de huur precies zal zijn ls nog niet vastgesteld. De huisjes zullen binnen 8 maanden dooi den aannemer opgeleverd moeten worden. Van het jaar komen ze dus nog voor bewo ning beschikbaar. Er hebben nog geen toewijzingen plaats gehad. Aan Bouw- en Woningtoezicht zijn tot nu toe alleen namen van gegadigden ge noteerd. Eerst tegen den tijd dat de huisjes klaar zijn, kan beoordeeld worden welke ge vallen het meest urgent zijn. De copie soms nog meer waard. TRUCAGE. Onze Parijschc correspondent schrijft ons: Een klein, nauw straatje in Montmartre. Een trap op, dan een donker gangetje in, langs de loge van een slonzige concierge, een binnenplaats over, een deur met een teemend belletje en we staan in het groote, ruime atelier, dat een uitzicht geeft over eindelooze daken. Het is er licht, maar er zijn overal gordijnen en gobelins teneinde „stemming" te maken. Drie, vier schilders ezels, een paar teekentafels en ettelijke por tefeuilles met prenten, oleografieën en schetsen. En te denken dat ongeveer dertig procent van alle „authentieke" oude kunst in de tallooze verzamelingen en galerijen over de heele wereld hier, binnen deze vier muren vervaardigd wordt. Te denken dat van dit atelier uit intrigues en drama's zijn ont sponnenwerkelijk, het geeft een zekere sensatie om na langdurige nasporingen te zijn beland op de plaats welke, als een schat, zoo voor héél de wereld verborgen wordt gehouden. Mundus vult decipi, deci- piator ergo. Op de Nederlandsche tentoonstelling ln Londen heeft men twee Rembrandt's kun nen zien uit een Engelsche verzameling; ze zijn geschilderd op een soort mahoniehout zooals men in Rembrandt's tijd nog niet in Europa kende. In Frankrijk heeft men het juist weer eens over een valsche Murillo en een Tintoret. Zijn ze van hier afkomstig? Ik heb het, bescheldenheidshalve, na toch al ettelijke plechtige beloften te hebben moe ten doen niet durven vragen aan dengeen die me hier binnen heeft geleid. Wat doet het er ook toe of ze van hier of van elders komen. Want wanneer men eerst een zeke ren afkeer voelt voor zulk een industrie die er dan toch op is ingericht om de men- schen te bedriegen, dan schaart men zich onwillekeurig aan den kant van de vervaar digers van de „oude kunst" wanneer men hoort hoe de menschen letterlijk sollicitee- ren om beetgenomen te v/orden. Een schildersatelier -dat in niets verschilt van andere, zei hij met een glimlach, toen hij iets van teleurstelling meende te be speuren. Of neen, in dat opzicht verschilt Het begin van den autotocht. De Oudjes door Groot-Haarlem Ze telden samen zeker vijftien eeuwen, de vijf-en-twintig oudjes uit het Stads-Armen- en Ziekenhuis die gisteren, omdat het Tey- lerfeesfc was, met een autobus, door de Brockway-Maatschappij aangeboden, een tocht door Groot-Haarlem gingen maken. O, 't was een heerlijke dag; aan 't ontbijt in de feestelijk versierde zalen: Teylerbrood, kaas en snijkoek, later koffie met boterkoek, bij 't middageten pudding met bessensap en bier en sigaren, daarna thee. biscuits, bruid suikers. 'n autotocht, Teylerbrood met worst, 'n feestavond tot slot. Vlaggen wapperden op het mooie, oude gebouw, bloemenfleur was er in de zalen en de oude mannen en vrouwtjes, in Zondag- sche kleedlj, droegen 'n prachtige bloem op hun borst. En in de groote, volle autobus zijn ze de stad rondgetoerd, de nieuwe bui tenwijken door, die verrezen zijn waar zij vroeger slechts weiland niet slootjes ken den. Zij, die niet meer zoo ver van huis ko men, omdat hun beenen oud en stijf zijn, zagen hun groeiende stad, grooter, veel grooter dan vroeger, veranderd in vele op zichten. En ze hebben genoten. Na 't avondeten was er in 't ontspan ningszaaltje een feestavond, waarop de Harree-jazzband voor muziek en afwisseling- zorgde. Tot slot hield Mr. J. N. J. E. Heerkens Thijssen, voorzitter van 't Burgerlijk Arm bestuur een korte rede. Hij bedankte in hartelijke bewoordingen de jazzband en zeide zeer voldaan over de pres- rtaties te zijn. Dat ook de mannen en vrouwen alles zeer op prijs stelden bleek wel uit het spontane applaus. Spreker wees op den goeden geest die hier hserseht, het ver heugde hem, dat de ontspanningszaal met het tooneel er is gekomen en zeide. dat het Burgerlijk Armbestuur mede zou werken op dat vaker iets voor de oudjes gedaan kan worden. In verband hiermee was het een verblij dende mededeeling, die de heer Bousema, tooneelmeester van de concertzaal deed, n.l. dat eenige heeren zullen zorgen, dat het huis een stel coulissen en doeken voor het tooneel krijgt. Het kinderfeest. Maar ook de kinderen in het Kinderhuis hebben gisteren htm Teylerfeest gehad. Het daverde soms van 't rumoer, 't hooge lachen schalde door de zaal, en vroolijk stonden de snoetjes. Er waren heele kleine peuters, die nog niet veel begrepen van de toeren van goochelaar Mr. Antonini, maar de ouderen zaten met glundere, stralende gezichtjes te kijken naar den goochelaar, luisterden ver rukt naar 't spreken van de pop August en genoten van hun ranja en andere versna peringen. En ook de zusters vonden 't heel genoege- lijk en leuk! Zie el die blijde gezichten Tan de kinderen op het Teylerfeest! het toch: dat we hier nooit kladders maar uitsluitend artlsten hebben. Knappe vaklui. Vandaag Zondag, dus vandaag wordt er ook niet gewerkt. 't Stelt u teleur, ik zie het wel, u hadt mis schien zoo iets verwacht van een geheimzin- nigen kelder, van vreemde machinerieën. Nee. Prent u dit wel goed in; om een valsch stuk'„oude kunst" te maken moet men bui tengewoon goed het vak verstaan. Het moet zoo zijn dat de kenners zelf zeggen: als het valsch is. als het geen authentieke Rem brandt is, dat moet ik den vervaardiger toch dat compliment geven dat hij 't minstens evengoed doet als Van Rijn zelf. Ten eerste heeft men groote kennis van de materie noodig. zoowel van het doek, of het hout, als van de kleurstoffen. Laten we aannemen dat een doek van een meester van de Hollandsche of van de Vlaamsche school wordt opgezet. De eerste studie is om te weten wat de meester gewoonlijk gebruik te, welke soort linnen of wat voor hout. Is het b.v. op hout, dan is het nog niet zoo eenvoudig om werkelijk een goed stuk van een oud meubel of iets anders te vinden. Doek ls makkelijker. Er zijn van die men schen die alles wat oud is mooi vinden, om dat het oud is. Maar geloof me, vroeger wa ren er ook kladders. Nu tracht men om zoo'n doek van een kladder uit de zeventien de eeuw te pakken te krijgen. Dat oude stuk linnen moet eerst worden gewasschen, het geen al een gevaarlijk werk is. Soms valt het uit elkaar, knappen de draden af, maar als het zich stevig houdt dan is het nog een heele kunst om het zoo te wasschen dat wel de teekening verdwijnt maar dat de „patte", de ondergrond blijft. Want die ondergrond juist geeft er iets ouds aanen 't is dan ook inderdaad oud. Is het doek klaar, dan begint de schilder. Iemand die niet in de perfectie de teekenkunst verstaat, die om bij de copie van Rembrandt te blijven niet in staat is om een lichtverdeeling te vinden zooals de Koning van de Schilders, hoeft er niet aan te beginnen. En dan, hij moet niet milimeter voor milimeter een bekend schil derij van Rembrandt copieeren, maar iets in den stijl maken, iets" wat Rembrandt ge maakt zou kunnen hebben". U ziet dat dat al geen kinderwerk is. De ouden schilderden met „jus", zooals we het noemen, en niet met verf. De studie van het bruin, van ma- deira-bruin en van bruin van Judea is op zich-zelf al een heel werk en vereischt een lange en moeilijke voor-studie. De ouden gebruikten ook voor het mengen en uitstrij ken van hun kleuren lavendel-olie en aspic. Voor een liter aspic betaalt men op het oogenblik twee duizend francs. Tusschen twee haakjes, ik geloof dat Etcheverry zoo wat de eenige is die er het goede gebruik van kent. En zoo, na ettelijke schetsen komt dan eindelijk het stuk „oude kunst" tot stand. Maar hoe mooi het er dan ook uit ziet, hoe geloovenswaardig de handteekening ook is, dan moet er nog het oude tintje aan worden gegeven, moet het doek nog als een spinneweb zijn gebarsten en moet er nog het oude glans je over. Is het doek door en door droog dan begint de vervaardiger het te bewerken met een heel fijn puinsteentje en met alcali. Zoo verdwijnen sommige kleine stukjes van hetgeen hij geschilderd heeft en de oude ondergrond schemert door. Dat geeft er iets heel échts aan. De honderden barstjes komen er in door het doek aan vochtige hitte bloot te stellen. Ziet daar En hoe lang duurt het gemiddeld om een doek te maken? Een maand stuggen arbeid, Nog een vraag. Het doek is klaar, maar nu moet het aan den man worden gebracht. Eigenlijk mag ik niet uit de school klappen, want de verkoop gaat mij niet aan. De verkoopers hebben trouwens honderden trucjes. Een van de aardigste en die het meeste succes had was deze. De verkooper plakte over het nagemaakte stuk uit de ..oude school" een plaat of een gravure of een ordinair schilderijtje. Dan stuurde hij het naar Amerika, naar een antiquair daar en tegelijkertijd waarschuwde hij in een anoniemen brief de Amerikaansche douane dat met die en die boot een echte Rem brandt of wat dan ook werd binnengesmok keld maar dat men er iets over heen had geplakt. De Amerikaansche douane eischte natuurlijk groote boete, de zaak werd met veel bombarie in de Amerikaansche kranten aangekondigd, en u begrijpt dan wel dat er dan in het geheel geen twijfel meer was aan de authenticiteit van het doek dat dadelijk grif werd verkocht. 1 Er zit toch eigenlijk iets. Ssstspreekt u niet zoo gauw eeri oordeel uit. Zelfs al had ik niets met dat alles te maken dan zou ik nog zeggen dat menig copie meer waard is dan het origi neel. Ik zal u nog een heel typisch voor beeld noemen. U weet dat Henner een van de schilders is die het meest werd nagebootst en gecopieerd. Welnu, Henner heeft me zelf eens verteld dat hij alle copieën of naboot singen van zijn werk opkocht. Ik was er toen zelf verbaasd over en begreep dat niet. En -weet u wat Henner me antwoordde? De copieën en nabootsingen zijn dikwijls veel beter dan ik ooit iets zou kunnen maken en waar de menschen nu eenmaal voor een naam en niet voor een kunstwerk betalen zie ik er niets in om het zelf te verkoopen. En wilt u nog een ander voorbeeld? In 1906 woonde Mogliani in een ellendig zolderka mertje in de Rue Lepic. Hij stierf letterlijk van honger en was dolblij toen iemand hem opdracht gaf om tegen een hongerloontje een paar Italiaansche primitieven na te bootsen. De ezel die hem opdracht gaf be greep niet dat hij beter had gedaan en on eindig meer zou hebben verdiend wanneer hij origineele Mogliani's had gekocht die thans voor fabuleuse prijzen weggaan. Als u dat alles in aanmerking neemt en dan nog eens denkt aan de clientèle van oude kunst, enkele goede uitzonderingen niet te na ge sproken, dan zult u niet te hard meer oor- deelen Ja maar, als ze nu eens met haar eigen naam teekenden, danmisschien Nou staat u u zelf voor den gek te hou den, antwoordde hij lachend. 't Is waar. We gingen samen weg en dronken een „bock", een echten Münehener op een café terras. En waren enthousiast, want niets haalt toch bij echt Münehener. Daarover waren we het roerend met elkaar eens. Tot er een groote wagen stilhield vol tonnen. '~t Echte Münehener was gebrouwen in h »t departement Seine-et Oise. En we lachten Dc wereld wil bedrogen worden. HENRY A. TH. LESTURGEON. Parijs, Maar!

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1929 | | pagina 10