46e Jaargang No. 14070
VerscRijnt dagelijks, EeEalve "op Zon- en Feesï3?geS
Maandag 6 Mei 1929
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEUREN» J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR» ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTENF*er week 0.27J4. met GeïIIusteerd Zondagsblad f 0.32.
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeentel 3.57J4. Franco per post door Nederland 3.87J4. Losse nummers
ƒ0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden /0-57J4, franco per post.
Bureaus: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarue 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIENI 1—5 regel» 1.75, elke regel meer 0.35. Reclame#
/0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 14 regels 0.6(\
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentje#
(Woensd- en Zaterd.) I4 regels 0-25, elke regel meer 0.10, uitsl. i contant
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.»
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
EERSTE BLAD
AGENDA
MAANDAG 6 MEI
Stadsschouwburg: Hollandschi Operette
Gezelschap .Sylvain Poons en Kees van Weer
denburg) „No, No, Nanette". 8 uur.
Gem. Concertzaal: Openbare vergadering
Federatie Haarlem der S. D. A. P. Spreker ir.
J. W. Albarda over „De S. D. A. P, in den
verkiezingsstrijd", 8 uur,
Noorderkerk, Velserstraat: Kerkconcert.
8.15 uur.
Sociëteit „Vereeniging", Zijlweg: Buiten
gewone Algemeene Vergadering „Kinderhulp"
8 uur.
Cinema Palace: „Sorrel en Zoon", De 4
Ottruds, 8 uur.
Luxor Theater: „Na den Storm"; „Vaarwel
Jeugd", 8 uur.
Rembrandt Theater: „Wien, Wien, nur Du
allein". Tooneel: Jeanne Horsten en Henry
Theunisse. 7 en 9.15 uur.
Teyler's Museum. Tijdelijke Tentoonstel
ling van Teekeningen door Hollandsche
Meesters dei- 17de eeuw. 11—3 uur.
De Waag, Spaarne: Tentoonstelling van
werken der leden van „Kunst zij ons Doei",
105 uur,
DINSDAG 7 MEI
Stadsschouwburg: Hoflandsch Operette
Gezelschap (Silvain Poons en Kees van
Weerdenburg): „No, no, Nanette". 8 uur.
Gem. Concertzaal. Ledenconcert H. O. V.
o. 1. v. Ed. v. Beinum. 8.15 urn-
Kamer van Koophandel, Nassauplein: 68e
yergadering, 7.30 uur.
Teyler's Museum. Tijdelijke Tentoonstel
ling van Teekeningen! door Hollandsche
Meesters der 17de eeuw. 113 uur.
De Waag, Spaarne: Tentoonstelling van
werken der leden van „Kunst zij ons Doel",
J0—5 uur.
i Bioscoopvoorstellingen.
yeisen: Raadhuis.. Gemeenteraad, 7 uur.
NA DEN MOORD TE
GIES3ENNIEUWKERK.
MRS. ROOBOL EN DEN HOLLANDER
DRINGEN OP SPOED AAN.
Naar het Volk verneemt hebben mr. Roo-
fcol en mr. Den Hollander aan den Hoogen
Raad te Den Haag het volgende telegram ge
zonden:
„Verzoeken Uwen Raad eerbiediglijk ten
spoedigste het revisie-request-Teunissen
Klunder te behandelen. De Kroons blijven
volhouden, dat zij onwaarheid hebben ge
sproken. De onschuld dezer menschen is dus
bewezen. Hun invrijheidstelling ia dus gebie
dende eisch tegenover hen, hun familie en
het recht,"
HEVIGE ONTPLOFFING TE
VLISSINGEN.
Een catastrophe voorkomen.
Zondagmiddag heeft een ontploffing plaats
gehad op de fabriek van de Vlissingsche
mineraalolie en asphaltraffinaderij. Onder
donderend geraas vloog een deksel van een
der petroleumtanks de lucht in. De tank was
geheel met olie gevuld. Voor zoover kan
worden nagegaan kwamen er geen persoon
lijke ongelukken voor.
De Crt. meldt nog, dat dikke rookwolken
onheilspellend omhoog stegen.
Deze tank bevatte vloeibare koolteer. Door
zelfontbranding was de druk tegen het deksel
versterkt met bovengenoemd gevolg.
Door het personeel werden direct maatre
gelen genomen. Het is zeker aan het krach
tig ingrijpen te danken, dat men voor een
herhaling vas de catastrophe van 1925 ge
spaard is gebleven.
Het begin van brand werd door een slang
op de waterleiding met eigen personeel ge-
bluscht.
BRAND TE UTRECHT.
EEN 80-JARIGE IN DE VLAMMEN
OMGEKOMEN.
Zondagavond om half zeven is brand uit
gebroken in een huis aan den Hoogen Lands-
weg te Utrecht. Het vuur greep zeer snel om
zich heen, zoodat het onmogelijk was den
80-jarigen Jansen, die te bed lag uit de
vlammen te redden. Onder de puinhoopen
heeft men zijn geheel verkoold lijk gevon
den.
Het vuur werd met 4 stralen op de water
leiding gebluscht.
In een ander deel van het perceel woonde
de familie H. v. d. Bilt, wier inboedel ver
zekerd is, doch de inboedel van een der zoons,
die op het punt van trpuwen stond, is in de
vlammen opgegaan d* was niet verzekerd.
Het perceel is inwendig grootendeels door
het vuur verwoest.
Men vermoed f dat eenige vonken, die uit
de kachel gevallen zijn, den brand hebben
veroorzaakt.
HAARLEM, 6 Mei
Een Weldoener.
Uit dankbaarheid voor het herstel van den
koning van Engeland heeft een man die on
bekend wil blijven honderdduizend guineas
dus 105.000 pond sterling, in Hollandsch
geld 1.260.000 cadeau gedaan als kern
van een „Thank Offering Fund". Dit dank
baarheids-fonds komt ten voordeele van de
hospitalen, die in Engeland altijd min of
meer in geldnood zitten vanwege het merk
waardige stelsel, dat zij geheel aangewezen
zijn op de publieke liefdadigheid natuur
lijk gerekend buiten de inkomsten, die zij uit
verplegingsgelden maken. Het voorbeeld van
den onbekende heeft al goede gevolgen ge
had, want sinds bij zijn kolossale gift deed
en daarvan bericht zond aan 's konings se
cretaris, lord Stamfordham, zijn brief tee
kenend met het pseudoniem „Audax", is er
door anderen al meer dan 31000 pond aan
het fonds bijgedragen.
Dat de onbekende onbekend wil blijven, is
om vele redenen begrijpelijk. In deze zonder
linge wereld oogst men met een dergelijke
extravagante weldaad meer hoon dan lof. In
elk geval is de hoeveelheid miskenning aan
zienlijk, en die ontgaat men zelfs niet door
anonymiteit. Wij hebben daarvan indertijd
een Haarlemsch staaltje gezien, toen een
anoniem-blijvend stadgenoot een kwart inil-
lioen aan de gemeente aanbood voor den
bouw van den Stadsschouwburg. Hij had de
voorwaarde gesteld dat prof. Van der Steur
de architect moest zijn. Dit nam men hem
kwalijk. Men nam hem ook kwalijk dat hij
juist een schouwburg voor zijn kwart millioen
gebouwd wou hebben. Velen vonden, dat de
gemeente het beter voor andere dingen kon
gebruiken. Anderen verzetten zich tegen
schouwburgexploitatie door de gemeente, om
dat zij vonden dat die niet op haar weg lag.
Er rees zulk een dispuut uit, dat het op een
een goed moment zelfs twijfelachtig scheen
of de Raad de schenking wel zou aanvaar
den.
Tenslotte gebeurde het. De weldoener moet
tegen dien tijd diep berouw hebben gehad
van zijn roekeloosheid. Als zijn anonymi-
teil; hem daarvan niet gered had, zou hij
er .ettelijke persoonlijke vijanden door ge
kregen hebben. Nu. werd zijn naam wel ge
fluisterd. maar niemand wist het zeker. En
dat nam. men hem wel het meest van alles
kwalijk: dat hij niet openlijk wou zeggen
wie hij was, zoodat de nieuwsgierigen en
vooral dc ziejenouwellers gelijk konden
krijgen.
De onbekend-blijvende Brit schijnt der
gelijke ervaringen wel voorzien te hebben,
want waarom kiest hij. anders het pseudo
niem Audax? Intusschen zou hij nog stout
moediger geweest zijn, als hij het openlijk
en onder vollen naam gedaan had. De on
middellijke gevolgen zouden geweest zyn, dat
men hem dadelijk verweten had:
le. dat hij het deed om den braven man
uit te hangen;
2e. dat hij het deed om een onderschei
ding te krijgen, vermoedelijk een adellijken
titel, die in Engeland vaak wordt gegeven als
bclooning voor veel liefdadigheid;
3e. dat hij anderen in ongelegenheid
bracht, door alwéér een nieuw fonds te
ontketenen, waaraan zij wei moesten bijdra
gen;
4e. dat hij zijn naam en zijn portret in
alle kranten wou hebben;
5e. dat hij zeker den een of anderen proté
gé had, die directeur van een groot zieken
huis wou worden een familielid natuur
lijk of dat hij een aardig verpleegstertje
kende, dat ergens hoofdverpleegster of direc
trice of zoo moest wordenja, natuurlijk,
en dat zou ie nu wel gedaan krijgen ook;
6e. dat hij met zijn vele geld geen raad
meer wist;
7e. dat hij zijn familie, die altijd ruzie met
hem gehad had, van een deel van haar erfe
nis wou berooven, en er nu dit middel op
gevonden had, om bij zijn leven nog plezier
te hebben van de teleurgestelde gezichten en
de knersing der tanden;
8e. dat hij zelfs niet den goeden smaak had
om het tenminste anoniem te doen.
Plus nog een aantal dingen, die u naar be
lieven zelf aan de lijst kimt vervoegen, zooals
bv. het gerucht, dat hij speciale redenen had
om de hospitalen te bedenken, omdat hij er
al meermalen met delirium tremens in gele
gen had. enzoovoorts enzoovcorts.
Dit alles heeft Audax blijkbaar toch niet
aangedurfd. Hij is anoniem gebleven en men
zal hem nu slechts verwijten:
le dat hij de nieuwsgierigheid naar zijn
naam niet wil bevredigen, en koppig ano
niem blijft;
2e dat het hem natuurlijk tooh om een
adellijken titel te doen is, en dat men hem
wel in de Nieuwjaarslijst-1930, van verleen
de onderscheidingen, zal ontdekken;
3e. dat hij een handige reclamemaker is,
want dat zijn bedoeling natuurlijk is om het
publiek weken te laten gissen eer het zijn
naam toch ontdekt;
4e. dat hij natuurlijk anoniem blijft omdat
hij iets te verbergen heeft, dat er gefluisterd
wordt dat hij op een rare manier aan zijn
geld is gekomen, dat hij natuurlijk een fa
milielid heeft dieenz. of een aardig
verpleegstertje, kent dieenz. (Zie bo
ven) Enzoovoorts, enzoovoorts.
Waarmee ik alleen maar wil zeggen, dat ik
den heer Audax gelukwensch met zijn moed
hem toewensch dat hij erin moge slage zijn
anonymiteit te handhaven, en de hoop uit
spreek dat hij zijn opinie over zichzelf niet
zal beinvloeden door de bedenkelijke repu
tatie, die deze waaghalzige daad hem be
zorgen zal....
R. P«
Hef woord is aan..
Otto Weiss:
Denken is zoo buitengewoon vermoeiend,
dat velen de voorkeur geven aan oordeelen.
DE KLEUREN VAN DEN
REGENBOOG.
Hilversum verheugde ons Zondag (*t was zoo
tusschen vijf en drie)
In haar welbekende mildheid met een
schoone melodie
En die droeg een titel, kort en kloek
als geen:
„If you want the rainbow, you must have
the rain".
Laat ik dat voor u vertalen: het beteekent
kort en goed.
Dat wie regenbogen wenscht, den regen
óók verdragen moet.
En nu was er Zondag wel geen regenboog,
Maar wel kieurschakeering voor ons gretig
oog.
Immers t zou DE bloemóag wezen, want
men kondigde al aan:
Zondag kan de groote menigt' naar de
bollenvelden gaan,
Want het bloemveld staat nu in zijn volle
fleur,
Van het zomiespectrum ledre schoone kleur.
Ach, het regende dien middag, goot het al
niet stevig door,
En een groot getal bezoekers kwam dan
ook helaas niet voor.
Zagen we op het veld dus wel een regenboog,
Regenbuien waren ons een doorn in 't oog.
TOM DE RIJMER.
DRAMATISCHE VOORVALLEN
IN BERLIJN.
Critiek op de politie.
ZOEKLICHTEN, PANTSERAUTO'S EN
UITGESTORVEN STRATEN.
Geheel Berlijn ls Zaterdag rustig geble-
ven en incidenten van eenige beteekenis val
len niet te vermelden. Daarentegen wordt in
het grootste deel van de Berlijnsche pers
tamelijk scherpe critiek uitgeoefend op de
maatregelen der politie. Het feit, dat
de Australische journalist Mackay, die zich
alvorens naar het tooneel van den strijd te
gaan op den politiepost had aangemeld, door
een voorbijganger doodgeschoten op straat
werd gevonden, dient tot uitgangspunt voor
deze critiek. De reporter van Ullstein, die
een schot in het been kreeg, werd getroffen
op het oogenblik, dat hij zich met de han
den omhoog naar den politiepost begaf en
den beambte toeriep „Presse". Het aantal
journalisten, die met scherp beschoten wer
den is niet onaanzienlijk. Twee Berlijn
sche verslaggevers, die een winkel waren bin
nengegaan om naar hun redacties te lele-
foneeren, werden er door politie-officieren
uitgehaald, afgeranseld en weggejaagd.
Als men de lange doodenlijst doorziet, dan
blijkt, dat er zich vijf vrouwen onder bevin
den, van wie een boven de zestig jaar. Vele
noodlottige incidenten zijn te verklaren,
doordat de politie door langdurigen dienst
oververmoeid was. Dat in het bijzonder
gisteravond systematisch met groote ruw
heid is opgetreden, valt niet te ontkennen.
Het is daarom begrijpelijk, dat de Berlijn
sche pers, die de politie bij de jongste on
regelmatigheden loyaal in bescherming had
genomen. op deze feiten wijst en aandringt
op meer gematigdheid, vooral omdat thans
het verzet als gesmoord kan worden be
schouwd.
Verder meldt de Tel.:
In een hoekhuis op de Hermannstrasse
en de Handjerystrasse in Neukölln heeft de
politie op de eerste verdieping de woning van
een dokter gerequireerd, teneinde daar haar
hoofdkwartier te vestigen. Een groot bal-
con maakt een ver overzicht in de beide stra
ten mogelijk.
Kort voor negen uur zag men een groote
menigte menschen naar hun woningen dra
ven, daar de straten op dat uur ontruimd
moesten zijn. In het afgezette gebied gevin
den zich eenige groote bioscopen, die vol
gens politie-voorschiifl de voorstellingen zoo
moesten verrichten, dat de bezoekers allen
uiterlijk negen uur in hun woningen konden
zijn. Eenige vroolijkheid werd in het overi
gens niet vroolijke gejacht gebracht door
enkele brievenbestellers, die met het rond
brengen der post welke zich wegens de moei
lijkheden bij het bezorgen, niet tijdig gereed
kon komen en die men nu van huis tot huis
zag rennen, om nog tijdig buiten de gevaar
lijke zóne te komen.
Om negen uur begonnen weer talrijke
zoeklichten de gevels en daken in het strijd
gebied in Neukölln te verlichten. Pantser
auto's hadden zich voor het voorloopig
hoofdkwartier der politie verzameld. De
café's e.d. waren om negen uur ontruimd en
hadden de deuren gesloten en daarop be
gon de politie van het middelpunt van het
bedreigde gebied uit, de straten schoon te
vegen. Er werden twee schoten in de lucht
afgevuurd,
worden deze week geplaatst:
OP DINSDAG 7 MEI,
OP VRIJDAG 10 MEI
omdat op Donderdag (Hemel
vaartsdag) de courant niet verschijnt
en OP ZATERDAG 11 MEI
OPTOCHTHOUDERS VEROOR- OPLICHTING VOOR 1700.— 1
ZAKEN EEN RELLETJE.
AGENT EN INSPECTEUR OMSINGELD
Zondagmorgen tegen 12 uur liep bij de
Lange Brug een optocht van ongeveer 120
personen, behoorende tot de Communistische
Jeugdorganisatie ,:de Zaaier". Dezen voer
den met. zich mee drie ontplooide roode
vlaggen en aan den kop van den stoet een
groot rood doek, gespannen tusschen twee
stokken. Toen de menschen bij de Dubbele
Buurt gekomen waren maande een agent
hen aan om de vlaggen en het aoep op te
bergen. In plaats van daaraan gevolg te
geven begonnen de demonstranten den
agent omver te ouwen. Deze plaatste zich
daarop met de sabel in ae hand voor den
stoet en herhaalde zijn bevel. De vlaggen
en het doek werden daarna opgevouwen.
De stoet trok verder'naar het Slachthuis
kwartier, op eenigen afstand gevolgd door
een agent en een inspecteur van politie.
Op de Zomerkade werd een der vlaggen
opnieuw ontplooid. De inspecteur heeft toen
gevorderd de vlag af te geven. Ook aan dit
verzoek werd geen gehoor gegeven, doch de
menigte omsingelde de politiemannen en be
gon zich, onder aanvoering van den schilder
J. H. uit dc Beeksteeg, te verzetten. De in
specteur en de agent trokken daarop de
sabel en dreven de menigte uiteen. H. vol
deed niet aan het bevel om zich te verwij
deren. Hij is later door twee rechercheurs
gearresteerd in het gebouw der organisatie
op de Bakenessergracht en naar het bureau
gebracht.
DE AARDBEVING IN TURK
MENISTAN.
1000 DOODEN?
MOSKOU, 3 Mei. Volgens berichten uit
Askhabad lag het centrum van de aardbe
ving op Perzisch gebied, aan de grens van
Turkmenistan. Niet bevestigde berichten
melden, dat in drie Perzische dorpen dui
zend personen zouden zijn omgekomen. Vele
plaatsjes moeten geheel verwoest zijn. Op
verzoek van de Perzische plaatselijke autori
teiten heeft de regeering van Turkmenistan
besloten direct medicijnen en levensmidde
len te zenden.
DE ORGELBESPELINGEN IN DE
GROOTE KERK.
HET EERSTE AVONDCONCERT IS
MORGEN.
De avondorgelbespelingen in de Groote of
St. Bavokerk beginnen, nu Mei in het land
is, weer. Het eerste avondconcert heeft mor
gen, Dinsdagavond, plaats van 8.15 tot
9.15 uur.
De heer George Robert zal het volgende
programma uitvoeren:
1. Fantasie en Fuga c Wl t., J .S. Bach.
2. Fantasie c gr. t., César Franck.
3. Fantasie en Fuga c kl. t. over het koraal:
,Ad nos, ad salutarem undam", uit G. Meyer
beer's Opera: „Der Prophet", Franz Liszt.
DOOR EEN VALSCHE KWITANTIE.
Het officieelc bericht over het
ongeluk.
Bij het departement van defensie is Za
terdagochtend van den gezant te Londen het
bericht ontvangen dat op 1 Mei van den
achtermotor van de D 22 eenige cylinders
verwisseld waren en dat de off icier-vlieger
Everts op 2 Mei ten 11 ure 15 min. van. voor
een proefvlucht startte. Van den grond af
te hooren liep de motor goed. Ten 11.35 v.m.
botste het vliegtuig tegen de vlotbrug over
de Tigris te Bagdad.Vermoedeelijk doordien 't
tegen telefoondraden, welke over de ri
vier gespannen waren, gevlogen was. Het
vliegtuig landde normaal op het water,
maar kwam door de nog zeer groote snel
heid tegen de brug. Officier-vlieger Everts
was op slag dood; sergeant Langeraar
slechts licht gewond aan been en hoofd,
maar het geheugen kwijt. Volgens den dok
ter is dit niet blijvend, maar zou hij na een
dag weer geheel goed zijn. Korporaal Sy-
mons was licht gewond aan de heup overi
gens niets.
De begrafenis van officier-vlieger Everts
zou door de Royal Air Force met militaire
6er geschieden. Langeraar en Symons zijn in
het hospitaal en zullen per boot naar Indic
vertrekken na geheel herstel.
TWEE VLIEGBOOTEN ZETTEN
DEN TOCHT NAAR INDIë VOORT
Blijkens bij het departement van defensie
ontvangen telegram zijn de marine-vlieg-
booten D 21 en D 23 Zaterdagochtend om
6 uur, ter voortzetting van de reis naar Ned.
Indië, van Bagdad naar Henjam vertrok
ken.
DE MELK.
HET NIEUWE MELKBESLUIT.
B. en W. van Haarlem hebben, in verband
met het artikel 29 van het bekende Mclk-
besluit de volgende beslissing genomen:
Het noodig te verklaren, dat het vervoer
of het ten verkoop in voorraad houden van
melk en/of melkproducten en van als zoo
danig aangeduide waar door ol' vanwege
hem, die het bedrijf van melkverkooper
uitoefent, in de gemeente Haarlem niet mag
plaatsvinden zonder een door of vanwege
den Burgemeester van Haarlem verleende
vergunning, behoudens door Burgemeester
en Wethouders van Haarlem voor bepaalde
bedrijven te verleenen ontheffing.
Deze vergunning zal namens den Bur
gemeester worden verleend cioor den direc
teur van den Keuringsdienst van Waren
voor het gebied Haarlem.
De vergunning wordt verleend, indien het
bedrijf van den melkverkooper voldoet aan
de eischen, in artikel 31 van het Melkbc-
sluit gesteld en hij schriftelijk juiste opgave
heeft gedaan van de ligging van het perceel
en de perceelsgedeelten, waarin het bedrijf
zal worden uitgeoefend, met vermelding, of
de melk en melkproducten geheel of ten
deele zullen worden rondgebracht of gevent,
dan wel alleen in het aangegeven perceel
Volgens New-Yorksche courantenberichten, hébben de beroemde filmster Damita en
Prins Louis Ferdinand van Pruisen zich verloofd. De „Generalbevollmüchtigte" van het
voormalig koningshuis dementeerde dit bericht; doch daarvan heeft dc prins zelf
aan een vertegenwoordiger der „New-Yorksche Times" een bevestiging gegeven althans
volgens de Netc-Yorks Timesvoor wiens verantwoording wij de mededeeling laten. Dc
prins is een neef van den Duitschen ex-keizer Kort geleden deed hij zijn doctoraal examen
HU is m betrekking by de Ford-vliegtuigfabrieken.
