-ZILVER
DE COMMUNISTISCHE ONLUSTEN IN BERLIJN
BUITENLANDSCH OVERZICHT
GENèVE BEREIKT NIETS!
RUST IN BERLIJN.
BINNENLAND
Handwondjes
PUROL
r'Mm 4i L
HAARLEM'S DAGBLAD
DERDE BLAD
MAANDAG 6 MEI 1929
Bernstorff wenscht de verantwoor
delijkheid niet mede te dragen.
De dood van den journalist Mackay
*T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
't Belangrijkste Nieuws beperkt zich zooals
gewoonlijk tot ongunstige berichten uit Ge-
nève en de laatste telegrammen uit Berlijn.
In Genève heeft zooals men hieronder le
zen kan in de verslagen de Commissie,
gewoonte getrouw, weer eens niets bereikt.
Ditmaal is het tot een demonstratief gebaar
van Bernstorff gekomen, een waarschuwing
die de publieke opinie voor zoover dit nog
noodig is weer eens de oogen zal openen.
(Gelukkig is men er zoo langzamerhand wel
van overtuigd, dat de groot» vredespropagan-
da niet door ont(?)wapenende generaals en
admiraals, doch door de naties zelf gevoerd
moet worden). Bernstorff dan heeft de
meerderheid der commissie in de steek ge
laten omdat hij niet mede de verantwoorde
lijkheid wil dragen voor het belachelijke ge
knoei der gedelegeerden.
De berichten uit Berlijn zijn geruststel
lend. De politie treedt minder streng op en
beperkte haar arbeid tot huiszoekingen in
de gevaarlijke stadsdeelen. Inmiddels is be
kend geworden dat het Britsche departe
ment van buitenlandsche zaken de noodige
stappen heeft gedaan, naar aanleiding van
het doodschieten van den Nieuw-Zeeland-
schen journalist Mackay. Het schijnt echter
dat deze stappen alleen beoogen opheldering
te brengen. Van protest schijnt geen sprake
te zijn, daar Mackay zich volgens aller ge
tuigenis ondanks waarschuwingen van de
politie-autoriteiten in de gevaarlijke zóne
had begeven.
Uit Caracas wordt bericht dat Gomez,
nieuw gekozen president van Venezuela ge
weigerd heeft het baantje te aanvaarden.
Men zou zoo zeggen, dat dit niet onverstan
dig is. Temeer daar wij juist vernemen dat
op oud-president Calles van Mexico, tijdens
een receptie, weer eens een aanslag is ge
pleegd. Dank zij tijdig ingrijpen van de aan
wezigen wist men ongelukken te voorkomen.
F. A.
Weer. een blamage voor. de
Commissie.
De voorbereidende ontwapeningseommis-
fele heeft een nieuwe nederlaag geleden in
zake de materieel-quaestie. Bestond er gis
teren nog een zwakke hoop, dat dit hoofd
stuk tot de slot-bij eenkomst der commissie-
Loudon zou worden uitgesteld, thans waren
Massigli en Gibson overeengekomen een re
solutie aan de commissie voor te stellen,
daardoor zoowel met de directe als met de
indirecte beperking van het materieel werd
afgerekend. Deze resolutie eindigt met de
niets-zeggende verklaring, dat de beperking
yan het oorlogsmaterieel naar het oordeel
der commissie gezocht moet worden in de
openbaarheid der uitgaven, waarover een
ander hoofdstuk der ontwerp-conventie
handelt. Het vermakelijke van het geval is,
dat het door Folitis, Massigli en Gibson werd
yoorgesteld alsof Frankrijk een belangrijke
concessie had gedaan doorzijn voorstel
Inzake de beperking van het materieel door
de budgetaire methode in te trekken, aldus
het Hbld. Litwinow merkte niet zonder re
den ironisch op dat hij hoopte dat Massigli
pog meer dergelijke concessies zou doen.
De resolutie van Massigli en Gibson werd
daarop met 22 stemmen tegen twee en één
onthouding aangenomen. Nederland stemde
vóór. Tegen stemden Sovjet-Rusland en Chi
na.
Bernstorff scheidt zich af.
Graaf Bernstorff vatte daarop het resul
taat der werkzaamheden samen. De com
missie is volgens hem een beslissend oogen-
blik genaderd. Zoowel de Duitsche rijkskan
selier Müller als hij hebben herhaaldelijk
duidelijk doen uitkomen, dat Duitschland
slechts genoegen zal nemen met een ont-
werp-conventie, die alle elementen der be
wapening in zich sluit en/die het mogelijk
maakt een behoorlijke vermindering te be
reiken van de overdreven bewapening van
tegenwoordig. De eerste conferentie zou zelf
over de grootte der beperking hebben te be
slissen. Spr. heeft nog hoop, dat bij de vloot-
beperking hebben te beslissen. Spr. heeft
nog hoop, dat bij de vlootbeperking met deze
wenschen rekening zal worden gehouden.
Wat de ontwapening te land aangaat, is het
na de besprekingen van de laatste dagen wel
duidelijk, dat dit resultaat niet zal worden
bereikt.
Bernstorff is daarom tot zijn spijt genood
zaakt, zich van de meerderheid der commis
sie af te scheiden en haar de verantwoorde
lijkheid voor de voorbereiding der conferen
tie over de ontwapening te land te laten.
Spr. zou dit besluit nog des te meer moeten
betreuren, indien deze commissie reeds de
eindbeslissing moest nemen, doch zooals ge
zegd, deze berust bij de conferentie. Hij
hoopte daarom, dat de staten, die niet in
deze commissie vertegenwoordigd zijn en die
wèl aan de ontwapeningsconferentie zullen
deelnemen, hun gedelegeerden andere in
structies zullen geven dan de afgevaardigden
in deze commissie van hun regeeringen heb
ben ontvangen, en dat daarbij rekening zal
worden gehouden met het steeds wassend
ongeduld, waarmede de publieke opinie in
alle landen naar de ontwapening uitziet.
Heeft Parijs de oplossing
gevonden?,
PARIJS, 4 Mei (VX>.) Naar de New
York Herald meldt, zijn in het nieuwe Ame-
rikaansche compromis-voorstel betalingen
gedurende 58 jaar voorgesteld, die iets onder
twee milliard per jaar zullen bedragen. Voor
de laatste 21 annuïteiten zijn volgens deze
Amerikaansche plannende winsten van de
Internationale Bank van groote beteeke-
nis.
Het blad weet verder te melden, dat sinds
het aan de orde stellen van dit nieuwe plan
dr. Schacht en de andere Duitsche gedele
geerden geen nieuw tegenvoorstel hebben
gedaan. Hieruit leidt men af, dat zij dit
voorstel sympathiek gezind zouden zijn. De
Engelsche deskundigen zouden reeds hun
goedkeuring aan het voorstel gehecht heb
ben, terwijl de Fransche deskundigen afwach
ten en de Belgen een afwijzend standpunt
Innemen.
De „Chicago Tribune" meent verder te
weten, dat volgens de plannen vari Owen
Young de eerste 37 annuïteiten met 1650
millioen Mark beginnen, jaarlijks met 25 mli-
lioen toenemen en een gemiddelde van nog
geen twee milliard zullen bedragen. Het
blad gelooft, dat in de Woensdag a.s. te
houden plenaire zitting der conferentie over
eenstemming zal worden bereikt. Het blad
ziet evenwel nog bezwaren voor de mobili
satie van een deel der schadevergoedings
schuld daar Duitschland de overdrachts
clausule eischt. Men is bezig voor de mobi
lisatie van tien tot twaalf milliard Mark een
plan uit te werken, waarbij de op de -inter
nationale markt onder te brengen obligaties
niet in grootere tranchés dan vier milliard
tegelijk zullen worden aangeboden.
Ook de „Matln" meent te weten, dat voor
de oplossing van het schadevergoedingsvraag-
stuk een belangrijke toenadering valt te
constateeren. Volgens het blad gaat het in
de eerste plaats om de mobilisatie van een
bedrag van twaalf milliard mark.
Thans deelt een Havas-telegram uit Parijs
mede, dat men in den boezem der deskun
digen-conferentie inderdaad overeenstem
ming op den grondslag van het voorstel
Owen verwacht en dat de voorzitter der
commissie gisteren heeft medegedeeld, dat
dr. Schacht onder bepaalde voorbehoudsbe-
palingen de cijfers van Owen Young aan
vaardt.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regeL
doen pijn bij den arbeid en leiden
aak tot verzwering of bloed,
vergiftiging. Reinig ze altijd dade
lijk en behandel ze verder met
Doos 30-60-00 ct.
DE STAKING IN DE ZAAN-
STREEK.
De bootwerkers lossen de
„Wilton" niet.
„DE POLITIE MOET BAAS OP STRAAT
BLIJVEN", ALDUS BURGEMEESTER
TER LAAN.
In de Zaterdag te Zaandam gehouden
ledenvergadering van de afdeeling haven
arbeiders van den Centralen Bond van
Transportarbeiders, is na breedvoerige be
spreking van de kwestie besloten, dat de
aangekomen houtboot „Wilton", noch even
tueel andere aankomende houtbooten zullen
worden gelost, meldt Het Volk. Dit besluit
geldt alleen voor de houtbooten en natuur
lijk niet voor eventueele booten met rijst of
andere grondstoffen, die in de Zaansche in
dustrieën worden verwerkt. Het besluit geldt
evenmin voor eventueel aankomende bal-
kenbooten.
De positie van den Centralen Bond is in
dit havenbedrijf zeer sterk, schrijft het blad.
Er bestaat namelijk het verplichte lidmaat
schap, waardoor alle havenarbeiders bij den
bond zijn aangesloten.
Wij lezen in de N. R. Crt.: Wat betreft het
stoomschip Wilton met 600 standaard ge
zaagd hout voor de firma Pont, welk schip
de bootwerkers weigeren te lossen, kan wor
den meegedeeld, dat deze eerstdaags ver
moedelijk door de equipage zal worden ge
lost.
Gas en electriciteit.
Naar aanleiding van een voorstel van den
communist Bosman in de laatst gehouden
raadsvergadering van Zaandam om gedu
rende den stakingstij d aan de stakers gratis
gas en electriciteit te leveren, welk voorstel
evenwel door geen der leden werd gesteund,
werd door een der sociaal-democraten be
pleit, dat B. en W. bij de toepassing der ver
ordening eenige soepelheid zouden betrach
ten en niet direct tot afsnijding zouden
overgaan, als bleek, dat niet kon worden be
taald.
Als gevolg daarvan heeft dit punt, naar
de N. R. Crt. verneemt, een onderwerp van
bespreking uitgemaakt op de Zaterdagmor
gen gehouden vergadering van het dage-
lijksch bestuur der gemeente.
Het college van B. en W. zou hebben be
sloten, dat, indien de kwitanties onbetaald
terugkomen, de betaling zal worden opge
schort zonder dat iemand, zooals de verorde
ning bepaalt, van gas en electriciteit zal
worden afgesneden.
Dit besluit zou niet alleen voor de stakers
gelden, doch voor een ieder die tengevolge
van het conflict in financieele moeilijkheden
geraakt is.
Burgemeester ter Laan over de
politie.
Een verslaggever van Het Volk heeft een
onderhoud gehad met den sociaal-democra-
tischen burgemeester van Zaandam, den
heer K. ter Laan, over het optreden der
politie. De heer ter Laan zei volgens het blad
o.a.:
„De politie moet in leder geval baas op
straat blijven. Of optreden noodig is moet op
elk oogenblik beoordeeld worden door den
man, die de leiding heeft. Van diens oor
deel hangt veel af, want, kan te vroeg op
treden verkeerd werken, te laat ingrijpen is
zéker verkeerd".
„Ik moet er dadelijk bijvoegen, dat ik tot
op dit oogenblilc van eenig uittartend optre
den van de politie niets heb gezien, terwijl
de commissaris mij verzekerd heeft, dat het
optreden van de politie in de Czarinastraat
op Donderdagavond volstrekt noodig was om
op straat de baas te blijven.
„Ik bevind mij ln de uiterste moeilijkheid,
maar ook in de noodzakelijkheid om zon
der onnoodig politie-optreden zoo goed mo
gelijk leiding te geven. Wat noodig is, moet
per slot van rekening gebeuren in het belang
van de stakers zelf en van de vele anderen,
die zich bij dergelijke gelegenheden altijd op
straat bevinden".
CONGRES „STREEKBELANGEN"
De openingsrede van mr. C. H.
Guépin
Vrijdagochtend is in Hotel „De Twee Ste
den" te :s-Gravenhage het Congres vanwege
de Ned. Maatschappij voor Nijverheid en
Handel begonnen, dat tot onderwerp van be
spreking heeft „Streekbelangen".
Als genoodigden waren o.a. aanwezig: de
minister van Arbeid, prof. Slotemaker de
Bruine; vertegenwoordigers van de ministers
van Waterstaat, Binnenl. Zaken en Land-
TNCEZONDEN MEDEDEELINGEN 60 Cf» per regel
wiens bruidje bij de inrichting
van haar huis streeft naar intieme
gezelligheid en daarbij blijk geeft
van praktischen zin. Zij weet.
dat een goed verzorgde tafel de
maaltijden tot feestelijke momenten
in het huiselijk leven maakt, dat
een mooie en volledige collectie
tafelzilver daarbij een eerste ver-"*
eischte is. En toch zorgt zij ervoor
hierin geen onnoodig kapitaal vast
te'leggen, want natuurlijk kiest zij
bouw en het hoofd van den Rijksgebouwen
dienst.
De voorzitter der Maatschappij, de heer
mr. C. H. Guépin, opende de bijeenkomst en
verwelkomde in het bijzonder de aanwezige
autoriteiten.
Het onderwerp „Streekbelangen" is in de
laatste jaren steeds meer naar voren geko
men. Spr. gaf een algemeene uiteenzetting
van dit vraagstuk en zeide daarbij o.m.:
Nieuwe economische en geografische een
heden zijn aan het opkomen, maar de vorm
ontbreekt, waarin de belanghebbenden zul
len kunnen samenwerken ter behartiging
dier eenheden. Moet nu de best&anae onder
linge verhouding der overheidsorganen ge
wijzigd worden, of kan, zoo noodig, een op
lossing gevonden worden door een wijziging
van de grenzen der gemeenten, of is die te
vinden in de toepassing van art. 149 der
Grondwet, of in een privaatrechtelijke band?
Zoo verschillend zijn de behoeften, die wij
onder het begrip „Streekbelangen" brengen,
dat het zeer waarschijnlijk zal zijn, dat
verschillende oplossingen zullen zijn aan te
geven.
In het bijzonder op het vraagstuk der ge
westelijke uitbreidingsplannen met binden
de kracht is hier te lande de aandacht ge
vestigd.
Met een verwijzing naar het buitenland,
waar autonome lichamen bestaan zooals het
bekende Siedlungs-Verband-Ruhrkohlen-
Bezirk, besloot spr. zijn rede.
Bij de bespreking van het hoofdbestuur
der Maatschappij bleek men het algemeen
erover eens, dat de eerste eisch op 't oogen
blik is de juiste en meest doelmatige staats
rechtelijke vormen te vinden, waarin even
tueel nieuwe organisaties ter behartiging
van streekbelangen kunnen worden gegoten.
Wenscheïijk werd daarbij geacht, dat ook de
betrokken belanghebbenden als zoodanig bij
de behartiging dier belangen gekend werden.
De bedoeling van dit congres is vooral om
over die staatsrechtelijke zijde van 't vraag
stuk het licht te doen opgaan. Vandaar, dat
het hoofdbestuur voor de inleidingen in het
bijzonder professoren in het staatsrecht
heeft uitgenoodigd.
Na de inleidingen der vier hoogleeraren
waarvan wij de belangrijkste punten onlangs
reeds vermeldden hebben enkele personen
nog hun meening uitgesproken. Zoo zeide
o.a. mr. P. G. Knibbe uit Leiden, dat de tele
foon als verkeersmiddel in de toekomst nog
steeds meer aan belangrijkheid zal winnen.
Het is z.i. daarom noodig, dat aan de organi
satie van den telefoondienst evenzeer aan
dacht wordt geschonken als aan de ver
schillende wegenplannen.
DE KONINGIN EN DE PRINS
TE BERN.
DOOR DEN BONDSRAAD ONTVANGEN
Het Hbld. schrijft:
Koningin Wilhelmina, die Vrijdagmiddag
te Bern is aangekomen, had nadrukkelijk
verzocht, dat haar bezoek aan het gebouw
van den Bondsraad zoo eenvoudig mogelijk
zou gehouden worden. Met dezen wensch
heeft de Bondsraad ten volle rekening ge
houden. Er stond geen eerewacht op het
station opgesteld, er vielen militair vertoon
noch staatsie te aanschouwen. Van een
grootsche ontvangst kon dus niet gesproken
worden. Bij de aankomst van den trein
kwam van Zwitsersche zijde alleen de chef
van de afdeeling buitenlandsche zaken van
het politiek departement, minister Dinichert
de koningin, den prins en hun gevolg be
groeten. Hij begeleidde hen ook naar hel
hotel Bellevue Palace.
Om 5 uur werd de koningin in het gebouw
van den Bondsraad in de groote vergader
zaal door den geheelen Bondsraad ontvan
gen en door den bondspresident dr. Haab
met een korte redevoering welkom geheeten.
Onmiddellijk daarna bracht een uit drie le
den bestaande delegatie uit den Bondsraad
een tegenbezoek op het Nederlandsche ge
zantschap.
Het parlementsgebouw was ter eere van de
hooge gasten op een eenvoudige, doch smaak
volle wijze versierd gelijk bij dergelijke gele
genheden de Zwitsersche gewoonte is. Het
balkon en de vensters dragen groene guir
landes en wimpels in de Nederlandsche en
Zwitsersche kleuren zijn opgehangen. Van
den nok van het Bondsraadsgebouw waaien
de vlaggen van Nederland en het eedgenoot
schap wijd uit in den koelen westenwind.
Boven de straatmondingen van de Bundes-
platz of tot het hotel en de Bundesgasse
welven zich breede bogen van frisch groen.
Een rijke tooi siert de hooge hal van het
parlementsgebouw. Van de veertig gezant
schapsgebouwen te Bern wapperen de vlag
gen der verschillende landen-
DE DROOGMAKING DER
ZUIDERZEE.
VERHOOGING DER KOSTEN VAN
35 pCt.
In de Memorie van Antwoord aan de
Tweede Kamer over de begrooting van het
Zuiderzeefonds voor 1929 en het daarmede
verband houdende wetsontwerp tot wijzi
ging der Waterstaatsbegrooting voor dat
jaar zegt de minister van Waterstaat dat ook
hij betreurt, dat hoogere bedragen met de
afsluiting van de Zuiderzee gepaard zullen
gaan dan aanvankelijk geraamd werd.
Van het vermoedelijk totaal der verhooging
van de kosten is thans nog slechts benade
ring mogelijk. Den minister staat echter
een bedrag groot omstreeks 35 pet. van de
aanvankelijke raming voor oogen, hetgeen
gemiddeld op 17.6 millioen per jaar neer
komt.
Deze overschrijding schijnt hem geenszins
verontrustend cf tc hoog.
Omtrent de volgorde, welke na voltooiing
van de afsluiting der Zuiderzee zal worden
in achtgenomen bij het maken van de
overige inpolderingen, is nog geen beslissing
genomen. Wel staat het vast, dat ter voor
ziening in de belangen van de militaire ver
dediging de dijk tot vorming van het IJ-meer
en daarmede dus een gedeelte der bedijking
van ae ontworpen Zuidelijke polders, zoodra
mogelijk gemaakt zal moeten worden. In
verband hiermede schijnt het aanvankelijk
het meest economisch de droogmaking van
de Zuidelijke polders te doen voorafgaan aan
die van den Noord-Oost-polder.
Met machinegeweren, handgranaten, zoeklichten en pantserauto's moest de Berlijnsche Schupo strijden tegen de oproerlingen in Veukölln. Op de bovenstaande foto's ziet men hoe barricades opgeworpen werden en hoe
het stadsbeeld werd beschadigd. Verder ziet men op één der afbeeldingen hoe patrouilles de wacht houden in het gevaarlijke gebied. Het oog en de loop van het geweer gericht naar omhoog, naar de vensters der huizen
waarachter de communisten gereed stonden, om op een verraderlijke manier hun tegenstanders neer te leggen.
