Hi
O
ONTZETTENDE RAMP IN CLEVELAND
(OHIO)
De Graf Zeppelinvertrokken.
46e Jaargang No. 14078
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 16 Mei 1929
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEUREN» J. C PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR! ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week 0.2754. met Geïllusteerd Zondagsblad 0.32.
Per 3«maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeentel 3.5754. Franco per post door Nederland 38754- Losse nummers
ƒ0.06. GellL Zondagsblad per 3 maanden f 0-5754, franco per post.
Bureaux: Groote Hout#traat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Noa.: Directie 13C82 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIENl 1—5 regels f 175. elke regel meer t 0J5. Reclame*
70.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 14 regels 0.6(\
elke regel meer 0 15. buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(Woensd- en Zaterd.) 14 regels 0 25. elke regel meer 0.10. uitsl i contant
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden I 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim 1 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreak f 100.»
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
AGENDA
DONDERDAG 16 MEI
Haarlem's Gemengd Koor. Dir. Jan Booda
„Messe in Es-dur" van Schubert, 8 uur.
Cinema Palace: „Vier dagen uit het leven
van een onfatsoenlijk meisje"; „Song", 8 u.
Luxor Theater: „Vijf bange nachten";
^Artistentragedie". 8 uur.
Rembrandt Theater: „Geheimen van het
Oosten". 7 en 9.15 uur.
VRIJDAG 17 MEI
Bioscoopvoorstellingen, nieuw programma.
Van Basten's Woninginriching, Frederiks-
park 4. Jaarl. Alg. Vergadering van Aan-
deehlouders, 8 uur.
OMZE GROEMTJE5
I =DirsSDAG j
DONDERDAG
1= ZATERDAG i
6e VERANTWOORDING AUTOTOCHT
VOOR BEJAARDEN.
N. N.
Mevr. B. L,
v. L.
Fa. v. D.
v. d. Bosch
y. A.
.Vorige verantwoordingen
f 1.—
5.—
10.—
5—
2.50
1
f 24.50
226.50
Totaal f 251.
Het gironummer van den Penningmeester
van het Comité, den heer H. Franken Jr., is
No. 70462.
HET 25-JARIG JUBILEUM DER
T. B. C.-VEREENIGING.
DE VAKCENTRALEN NEMEN DEEL
AAN DE HULDIGING.
Naar wij vernemen heeft het bestuur van
den Haarlemschen Bestuurdersbond zich met
een brief gewend tot de bij hem aangesloten
vakvereenigingen te Haarlem, welke vereeni-
gingen ongeveer 6000 leden omvatten, en de
organisaties verzocht hunne medewerking te
verleenen, om bij het 25-jarig bestaan de
T. B C. Vereeniging een alleszins passend
aandenken aan te bieden.
Daar het werk der T. B. C. Vereeniging
vooral de groote massa van de arbeiders ten
goede is gekomen, vertrouwt het bestuur van
den H.B.B. er óp, dat zijn beroep op de aan
gesloten organisaties niet tevergeefsch zal
zijn.
Het woord is aan
Otto Weiss;
Door het ongeluk van duizenden worden
wij minder geroerd dan door het ongeluk
van één enkel mensch.
HET PASPOORT.
Als je straks op reis wilt gaan,
Denkt, o vrienden, dan toch aan
Je pas.
Want ben je eenmaal goed en wel
Aan de grens, dan klinkt t bevel
„Uw pas!"
Toon je die dan niet heel vlug,
Dan ga je illico terug
Past op!
Ben je een hooge of hooger nog,
Je krijgt, vrienden, zeker toch
Een strop.
Is dan ginds de vreemdeling
Zoo verlekkerd op dat ding?
O neen!
Want hij kijkt er nauwlijks naar,
Voorschrift is 't en dat ook maar
Alleen.
Dit zoo zijnde, vraa.g ik u:
Waarvoor eischt men dan nog nu
Een pas?
Boevenpak etcetera,
Maakt de pas zoo helder na
Als glas.
Daarom mag gerust gezeid
Ze is lang al uit den tijd
De pas.
Dat men op ons geld nog vlast,
Is eenvoudig ongepast.
Weg pas!
TOM DE RIJMER.
STREMMING VAN DE RIJN
VAART TE ARNHEM.
Twee schepen aan den grond.
Woensdag is een grooté Rijnaak, geladen
met cement en'ijzer komende uit Duitseh-
land en bestemd, voor Amsterdam, in den
Rijn voor Arnhem aan den grond gevaren
en dwars in de rivier komen te liggen met
het gevolg dat de Rijn daar ter plaatse groo-
tendeels is geblokkeerd. Een kleinere schuit,
die achter den aak aankwam raakte even
eens aan den grond. Men heeft onmiddellijk
assistentie gevraagd waartoe drie sleepboo-
ten, namelijk uit Amsterdam, Vreeswijk en
van den Ysel, naar Arnhem zullen komen
om te trachten den aak te lichten.
DE SCHEVENINGSCHE VISSCHERS-
STAKING.
De conferentie, die de rijksbemiddelaar, de
heer van IJsselsteyn, Woensdag gehad heeft
met partijen, betrokken bij het conflict in
het Scheveningsche visscherijbedrijf, heeft
geen resultaat opgeleverd. Echter zullen de
onderhandelingen worden voortgezet.
Waarschijnlijk zou de heer van IJssel
steyn reeds Donderdag een bemiddelingsvoor
stel doen dat dan nog denzelfden dag zou
worden besproken in een bijeenkomst van
besturen der reedersvereeniging en van de
werknemersbonden meldt de N. R. Ct.
Indien men tot overeenstemming komt,
ligt het in de bedoeling, met den meesten
spoed, zoo mogelijk ook nog denzelfden dag,
dit voorstel voor te leggen aan de ledenver
gaderingen.
Dr Eckenèr heeft dus den start definitief bepaald op hedenmorgen 5 uur. De pas
sagiers hebben hun laatste bagage ingepakt. Zij hebben om half vijf het. luchtschip be
stegen. De weerstoestand boven den Atlantischen Oceaan is op het. oogenblik uitstekend.
Van dc Azoren zal men regelrecht koers zetten naar het Westen naar Lakehurst.
waar men bij gunstig weer Zaterdagmiddag of Zondagmorgen hoopt te landen. Staande.
Dr. Eckener in de kaartenkamer van het luchtschip.
(Zie de berichten elders fn dit nummer).
Ontploffing, brand en gasvergiftiging in een ziekenhuis.
MEER DAN 90 DOODEN.
RADELOOZE MENIGTE.
't Verhaal van een ooggetuige.
CLEVELAND, (Ohio), 15 Mei (Reuter).
In een ziekenhuis alhier ontstond een ern
stige ontploffing in de zaal voor de behan-
dering met x-stralen. Veertig personen wer
den gekwetst of kregen brandwonden. Een
groot aantal hunner moest naar het zieken
huis worden gebracht.
Vergiftige gassen die naar men gelooft
wellicht de ontploffing hebben veroorzaakt
ontsnapten uit het laboratorium en ver
spreidden zich in de omgeving
I_ Een aantal voorbijgan
gers vielen bewusteioos neer.
Volgens een later bericht ontstond er ten
gevolge van de ontploffing brand in het zie
kenhuis. De vlammen verspreidden zich snel
door het gebouw.
Men vreest thans dat een groot aantal
personen gedood zijn ten gevolge van de
ontploffing en den brand. De politie schat
het aantal dooden op zeventig.
Het aantal dooden op 91
geschat.
Alle beschikbare geneesheeren en red
dingsmanschappen werden onmiddellijk na
de ontploffing gewaarschuwd en de zich in
de nabijheid bevindende personen- en vracht
auto's voor hulpverleening gerequireerd.
Er zijn Téeds 28 'IijVc/n geborgen. Hét aan
tal dooden werd door de politie nader op
91 geschat.
Bij het afzenden van dit bericht- moesten
zich nog vijftig patiënten in het brandende
gebouw bevinden.
De gewonden en stervenden werden in
allerijl naar andere ziekenhuizen gebracht te
midden van tooneelen van verschrikking
en onbeschrijfelijke verwarring.
Sommige slachtoffers moesten op het gras
worden neergelegd wegens gebrek aan vol
doende ziekenauto's.
Vaz Dias seint ons verder:
In het ziekenhuis lagen in totaal 300 zie
ken. Talrijke slachtoffers werden onder de
puinhoopen begraven terwijl verscheidene
personen door het geweld der explosie, welke
is ontstaan in het Röntgen-laboratorium,
ver weggeslingerd werden. De reddingspo
gingen gingen met groote moeilijkheden ge
paard, daar telkpns opnieuw nieuwe ontplof
fingen van chemische voorraden volgen.
Terwijl de patiënten, die op de hoogere ver
diepingen lagen, door de brandweer over
ladders gered konden worden, kwamen alle
zieken, die gelijkvloers verbleven, om het
leven of werden gewond. Talrijke brand
weerlieden en patiënten werden door de vrij
komende gassen vergiftigd. Op het oogen
blik der ramp bevonden verscheidene zieken
zich op de operatietafels.
De eerste explosie vond kort voor 12 uur
Woensdagmiddag plaats in de apotheek van
het ziekenhuis. Het vuur werd rijkelijk aan
gewakkerd door den grooten voorraad chemi
caliën. Het groot aantal dooden moet hier
door verklaard worden, dat de brandende
chemische stoffen zeer veel rook ontwik
kelden, waardoor het reddingswerk schier
onmogelijk werd.
Alle gewonden, die bewusteloos geraakt
waren, vonden den dood onder de puin
hoopen.
Gasvergiftiging.
De hevigheid der vlammen werd nog ver
sterkt door de ontnloffing van verscheiden
zuurstofcylinders. Na de ontploffingen ont
wikkelden zich dichte wolken bromide-gas
die bij de slachtoffers bloedingen van oogen,
neus en mond veroorzaakten.
Alle in de stad te vinden zuurstofcylin
ders werden ter beschikking van de zieken
huizen gesteld waarin de aan gasvergifti
ging lijdende slachtoffers waren opgeno
men.
Volgens een N.T.A.-bericht bevonden zich
nog veertien patiënten, dokters en ver
pleegsters op het in vlammen en rook ge
hulde dak. dat de brandweer tot dusver
niet kon bereiken, daar het nog niet mogelijk
was een ladder tegen het brandende dak te
plaatsen.
Een moedig redder.
Een Reuter-telegram meldt nog, dat de
chauffeur van een vrachtauto een gasmasker
van de brandweer nam, en het ziekenhuis
mee binnensnelde en er in slaagde twintig
patiënten te redden voor hij bedwelmd raak
te.
Te twee uur (Amerikaansche tijd) nam
men aan, dat alle patiënten uit het zieken
huis waren verwijderd behalve ongeveer
twaalf patiënten, die door geneesheeren en
verpleegsters naar het dak waren gebracht
De oorzaak nog onbekend.
Volgens nadere berichten hadden er twee
ontploffingen plaats, beide op de tweede
verdieping in de zaal voor de Röntgenbe-
straling. De oorzaak der ontploffingen is nog
onbekend.
Uit de vensters der tweede étage sloegen
terstond vlammen en de op deze verdieping
gelegen patiënten waren hulpeloos aan het
woedende element prijs gegeven.
Het ziekenhuis, waarin zich tijdens de ont
ploffingen meer dan 100 patiënten bevon
den, werd geheel met giftige gassen gevuld.
Met gasmaskers voor het gelaat drongen de
brandweerlieden, die uit alle deelen der stad
waren toegesneld, het gebouw binnen. Zij
lieten een aantal zieken uit de ra
men zakken, nadern werden door de
geneesheeren en door het verplegend
personeel naar het dak gebracht. De meeste
hadden tijdens de redding het bewustzijn
verloren en waren gekwetst.
Hun aan de giftige gassen blootgestelde
aangezicht en handen waren geel gekeurd.
Nog wordt gemeld, dat de brandweer thans
heeft vastgesteld, dat de ontploffingen zijn
ontstaan in de benedenverdieping, waar
filmstrooken werden bewaard, die voor het
opnemen van Röntgenfoto's dienden.
Wij ontleenen nog aan de Tel.:
Cocklin, de eigenaar van een danszaal, was
getuige van de ontploffingen en vertelde het
volgende: Ik stond voor mijn huis, toen ik
een hevig gerommel hoorde en het volgend
oogenblik zag ik dat het dak van het zieken
huis door een ontploffing in de lucht werd
geslingerd. Onmiddellijk werden deuren
opengewoj*pen en verpleegsters en patiënten
vluchtten' angstig gillend de straat op. Een
aantal meisjes stond voor de bovenvensters
en ik zag haar, met van angst verwrongen
trekken, naar beneden springen, toen er
brand ontstond. Toeschouwers renden naar
het gebouw en vingen eenige meisjes op,
doch verscheidene harer moesten met gebro
ken beenen worden opgenomen. Het was een
onbeschrijfelijk schouwspel. Het gegil van
vrouwen en mannen vervulde de lucht. Han
denwringend en radeloos kwamen nu en dan
mensehen voor de vensters, om zich weer
terug te trekken als het vuur hen nader
de.
Brandweerlieden en politie-agenten aarzel
den geen oogenblik het brandende gebouw
binnen te gaan, om te trachten menschen
te redden en spoedig zag ik sommige van
hen terugkomen, de lichamen van slachtof
fers torsend, sommigen reeds dood, anderen
bewusteloos. Enkele gewonden hadden de
deuren weten te bereiken, zij werden natuur
lijk het eerst gered. Van degenen, die door
de ramp om het leven zijn gekomen, zijn
de meeste hulpeloos in hun bedden bezwe
ken.
Het aantal dooden tot 99
gestegen.
CLEVELAND, 16 Mel (Reuter) Volgens
nadere berichten over de ontzettende ont
ploffingsramp in een kliniek alhier bedraagt
het aantal dooden thans 99. Bovendien heb
ben veertig personen, die naar andere zie
kenhuizen vervoerd werden, weinig kans om
er het leven af te brengen. Het schijnt, dat
de meeste slachtoffers tengevolge van het in
ademen der giftige gassen in minder dan één
minuut onder vrceselijke pijnen zijn omge
komen. Bij hen was het bloed uit mond, neus
en oogen geloopen. Van alle slachtoffers zijn
er slechts vier of vijf door brandwonden
overleden.
MAN DOOR DE N. Z. H. TE
AMSTERDAM DOODGEREDEN.
Het dorde doodelijk ongeluk in vier
maanden.
Dinsdagavond omstreeks zes uur is op den
Admiraal de Ruijterweg te Amsterdam we
derom een doodelijk ongeval gebeurd; het
derde nu reeds in den tijd van vier maan
den, meldt het Hbld.
Een heer van middelbaren leeftijd wilde
per rijwiel de trambaan oversteken over een
der overwegen op een oogenblik dat van de
zijde der stad een tram van den Sloterdijk-
dienst der N.Z.H.T.M. naderde. De bestuur
der van de tram remde met volle kracht,
doch vermocht een aanrijding niet meer te
voorkomen. De wielrijder werd tegen den
grond geworpen en door de voorwielen van
ae tram overreden. Het slachtoffer had daar
door zulk zwaar letsel bekomen dat ".ij ter
stond overleden is.
Het ongeval ls vermoedelijk daaraan toe
te schrijven, dat de wielrijder naar dc zijde
van Sloterdijk op de nadering van een tram
lette en daardoor dc andere tram niet iitef:
opgemerkt.
HAARLEM, 16 Mei
De Totalisator.
In Engeland zijn ze eindelijk gekomen tot
invoering van den totalisator op de renba
nen. Dit in navolging van Frankrijk en an-,
dere continentale landen die er het book
makers-systeem geheel of grootendeels mee
vermeden hebben.
Het totalisator-stelsel is betrouwbaarder
en voordeeliger voor den wedder. In zijn we
zen is het doodeenvoudig. Er wordt op de
renbaan een gebouwtje neergezet met vele
loketten waar men genummerde tickets voor
bepaalde vaste prijzen kail koopen. De num
mers correspondeeren op die, welke de op het
programma vermelde paarden dragen. Al het
geld, dat door de wedders op deze wijze wordt
betaald, wordt uitgekeerd aan degenen die
op de winnende paarden hebben gespeeld
minus een zeker percentage dat voor het
mderhoud der banen of voor een of ander
schoon doel wordt besteed. In Frankrijk trekt
men tien procent af en bestemt dit bedrag
voor de ziekenhuizen, die er voor een groot
deel van bestaan. Iedere wedder, die zichzelf
niets wijsmaakt en den toestand objectief
beschouwt, weet dat hij op den duur móet
verliezen, als hij geregeld gokt, juist door de
zen aftrek van tien procent. Het schoone
doel, waarvoor dit bedrag besteed wordt, kan
hem een troost zijn.
In elk geval weet hij bij den totalisator
precies, waar hij aan toe is. De uitbetaling is
niet op fantastische kansberekeningen en op
listige markt-methodes van sluwe bookma
kers gebaseerd, maar op wiskundige zeker
heid. Als op het winnende paard b.v. door
tienduizend menschen gespeeld is krijgt hij
zijn uitbetaling volgens een vrij lage notee
ring. Hebben er maar duizend op gespeeld,
is het dus een „outsider", dan krijgt hij pre
cies tienmaal zooveel.
Bij de ..bookies" gaat het heel anders. Een
bookmaker is in zijn meest gebruikelijke ver
schijning, een krijschend en zwaarlijvig man
in een opzichtig pak, met een grijzen hoogen
hoed op en een camelia in zijn knoopsgat-
Hij staat op een omgekeerde kist. Naast
hem een bord, waarop zijn weinig-imponee-
rende naam Alf Douglas, Tom Harris,
Ikey Lewis of zooiets. Assistenten, die dezen
naam op hun jas eveneens ronddragen, do-
lon, eveneens krijschend rond in de wed-
lustige massa rondom het voetstuk van hun
leider, en trachten zaken te deen. Zij zijn In
den regel mager en ietwat hongerig van
uiterlijk, hetgeen een scherp contrast vormt
met het voorkomen van hun chef, en hem
geen goede reputatie bezorgt ten aanzien
van de salarissen die hij zijn personeel be
taalt.
Zijn reputatie Is trouwens veelal een won
derlijk ding. Zijn beroep is niet wettelijk er
kend, de Engelsche wet waarborgt op geen
enkele wijze de invorderbaarheid van wed-
schulden. Derhalve moeten hij en zijn klan
ten met elkaar werken op een basis van we-
derzijdsch vertrouwen. Bij diegenen die al
leen op de renbaan bij hem komen gokken,
is dit een eenzijdig vraagstuk, want zij moe
ten contant betalen, tenzij hij hen persoon
lijk ais vaste klanten kent. Als deze gokkers
onervaren zijn, en de Alfs, Toms en Harry's
niet uit elkaar kennen, gebeurt het vaak ge
noeg dat zij den vogel gevlogen vinden aLs
zij. -'olblij met de zege van hun outsider,
de winst willen gaan incassecren. Want er is
een aantal oplichters in het gilde der book
makers.
Maar de meeste menschen, die In Enge
land wedden, gaan zelden naar de races. Zij
staan in rekening-courant met een bookma
kerskantoor, geven hun weddenschappen per
telefoon op en rekenen wekelijks of maan
delijks af. Ofschoon het bookies-beroep in
een slechten reuk staat, en de bekleeders van
het ambt met hautaine minachting behan
deld worden, is het een zaak van eer om
iedere schuld aan hen oogenblikkelïjk te be
talen. Liefst denzelfden dag nog. En dat juist
omdat ze geen verhaal hebben. Vaak vliegen
zij erin, en lijden verliezen door toedoen van
wanbetalers...', een bedrijfsrisico, dat na
tuurlijk in hun noteeringen „verwerkt" is.
Hier hebt u het verschil tusschen totalisa
tor en bookmaker, in korte trekken uiteenge
zet. Het verklaart waarom Engeland de
„tote" tenslotte heeft aanvaard.
Wij kennen geen rennen meer waarop ge
wed mag worden. WIJ gokken niet. Behalve
op de Beurs...,
R. P.
Den 16dcn Mei van het jaar 1899, dus van
daag juist 30 jaar geleden, werd on de Haag-
sche Vredesconferentie besloten tot de stich
ting van het Internationale Gerechtshof.
Gisteren werd juist de 16de zitting van hH
Internationale permanente Hof van Justitie
te Den Haag in het Vredespaleis geopend.
Ter gelegenheid van het 30-jarig jubileum
plaatsen wij hierboven een kiek van het
Vredespaleis.
