BN
Dr. Hugo Eckener heeft de Graf
in veilige haven geloodst
JVÓRTHgmTÏ^
46e Jaargang No. 14080
Verschijnt dagelijks, BeKalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 18 Mei 1929
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEUREN» J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR» ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per weck 0.2754, met Grillusteerd Zondagsblad 10.32.
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeentel 3-575^. Franco per post door Nederland f 3 8754. Losse nummers
ƒ0.06. Geïll Zondagsblad per 3 maanden 0-5754, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 DrukkerijZuider Buitenspaame 12
Telefoon No».: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN: 1—5 regel» f 1.75, elke regel meer ƒ035. Reclames
70.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 14 regel» 0.6(\
elke rvgel meer ƒ015, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onrc Groentjes
(Woensd- en Zaterd.) 14 regels 0 25. elke regel meer 0.10. uitsl A contant
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongescLiktbeid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Daim f 250.-, Wijsvinger 1150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-
DIT NUMMER BESTAAT Uil TWINTIG BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
Noodlanding te Cuers.
NA VERTWIJFELDEN STR IJD TEGEN DEN WIND.
MOTOREN DIE NIET WERKTEN.
Angstige uren voor de
opvarenden.
pc kranige luchtvaarder, DrHugo Eckener.
Gisterenavond bereikten ons een reeks zeer
ontstellende berichten omtrent het lot van
rie „Graf Zeppelin" die overgeleverd aan de
willekeur van de elementen zoo goed als
stuurloos boven Frankrijk zou drijven. In
derdaad zoo blijkt thans heeft de
„Graf" eenigen tijd gedreven door den wind,
als een speelbal gezwalkt door het luchtruim,
daar alle motoren weigerden. Te dien aanzien
verkeeren de deskundigen in Friedrichshafen
in de grootste verbazing. Men begrijpt op 't
oogenblik nog niet wat de oorzaak van de
ernstige storing geweest kan zijn. Voor de
vlucht hebben de door het. rijksinstituut
en de Maybach fabrieken gecontroleerde
motoren gedurende 250 uren op volle
kracht proefgedraaid. Inmiddels mag men
bewondering koesteren voor den navigator
Eckener, die blijkbaar op het juiste oogenblik
heeft weten te besluiten om niet den oceaan
over te steken, en te noodlanden. Men moet
zich niet afvragen wat geschied zou zijn,
als een en ander zich had afgespeeld boven
volle zee. Dr. Hugo Eckener heeft gelukkig
een ongewoon helder inzicht getoond. In
middels zullen de aandeelen voor het Ocea
nisch verkeer per luchtschip wel weer 'een
flink stuk gedaald zijr»
Gisterenavond en vanmorgen ontvingen
wij een reeks telegrammen, die wij in chro
nologische volgorde afdrukken, en die een
idee geven, van den gevaarvollen tucht die
de Graf achter den rug heeft.
Boven Valence
PARIJS, 17 Mei, (VX>.) Het luchtschip
„Graaf Zeppelin" heeft draadloos bekend ge
maakt, dat het zal trachten nabij Valence
een noodlanding te verrichten. Dit bericht
is op het vliegveld van Lyon opgevangen,
waarna de prefect van Valence terstond
telefonisch gewaarschuwd is, terwijl ook de
voor de landing benoodigde militairen van
het garnizoen te Valence zich in gereedheid
houden.
Bij informatie verklaarde de Zeppelinfa-
briek te Friedrichshafen, dat men aldaar van
een dergelijk plan van Dr. Eckener niéts af
wist en dat de technische leiding aldaar,
onder alle omstandigheden een dusdanig be
richt zou moeten ontvangen.
PARIJS, 17 Mei, (V.D.). Dr. Clodius van
het Duitsche gezantschap is tegen 6 uur
Vrijdagavond per vliegtuig naar Lyon gevlo
gen, teneinde zich van daaruit naar de
landingsplek van den „Graaf Zeppelin" te
begeven. Het Fransche luchtvaartministerie
heeft dit vliegtuig speciaal voor dit doel ter
beschikking van den gezant gesteld- Voor-
loopig rekent men op demogelijkheid, dat
geland zal worden bij Saillans in de buurt
van Valence.
PARIJS, 17 Mei. (VX).). Naar hier ver
luidt. drijft de „Graaf Zeppelin" in Zuid
oostelijke richting langs de Drome, een zij
rivier der Rhone, in Oostelijke richting af.
De radio-installatie
defect
BERLIJN, 17 Mei, (VX>.) Daar het radio
station Norddeich sedert eenige uren tever
geefs tracht met het luchtschip „Graaf Zep
pelin" In verbinding te komen, kan met
zekerheid worden aangenomen, dat door de
storing van de motoren ook de zendinstal-
latie buiten bedrijf is gesteld. Verder is het
waarschijnlijk, dat ook de door den propeller
gedreven zendgenerator, die voor den elec-
trischen stroom voor de draadlooze zorgt,
tengevolge van de geringe snelheid slecht
functioneert. Men schijnt derhalve aan boord
aangewezen te zijn op reserve-accumulato
ren, waarvan de energie vermoedelijk niet
voldoende is den zender de noodige reikwijdte
te geven. Misschien is men ook voornemens
de accu's voor het nachtelijk radioverkeer
ingeval van nood te bewaren.
Naar Cuers.
FRIEDRICHSHAFEN, 17 Mei, (TB.) Bij
de Zeppelin-fabriek is om kwart over zeven
hedenavond een draadloos bericht binnen
gekomen, dat het luchtschip zijn koers door
de winden gedwongen naar de luchtschepen
haven Cuers, ten N.O. van Toulon richt. De
„Graaf Zeppelin" zal daar een landing
trachten te maken.
Fransche hulp.
PARIJS, 17 Mel, (VJD.) De Fransche
autoriteiten hebben bevel gegeven om boven-
grondsche electrische kabels, wanneer gevaar
bestaat, dat het luchtschip „Graaf Zeppelin"
er mee in aanraking komt, stroomloos te
maken.
PARIJS, 17 Mel, CV.D.) - Naar bekend
wordt heeft het Fransche ministerie aan Dr.
Eckener een telegram gezonden, waarin hem
de keus wordt gelaten hetzij oo het vlieg
veld van Orly nabij Parijs, hetzij bij Cuers
te landen. Deze beide plaatsen bezitten n-1.
luchtschiphallen, welke door het Fransche
ministerie ter beschikking van de Duitsche
luchtvaarders zijn gesteld.
In een hoek van 45 gr.
PARIJS, 17 Mei, (VX).1) Om 19 uur 45
heeft men van Marseille uit tet luchtschip
op vrij groote hoogte waargenomen. Tijdens
den stormachtigen tocht van Valence af
draaide het luchtschip meermalen om zijn
as en is het bovendien moeilijk bestuurbaar
geworden. Het stond schuin naar beneden,
in een hoek van 45 graden.
GENèVE, 17 Mei, (VX).) Volgens berich
ten uit Lyon is Dr. Eckener voornemens ge
weest in Montelimar te landen, op welk be
richt de garnizoens van Montelimar en Va
lence met vrachtauto's naar een geschikt
landingsterrein vervoerd zijn. Dr. Eckener
schijnt echter dit voornemen te hebben laten
varen. Om zes uur bevond het luchtschip
zich n.l. in het Rhonedal. De moeilijkheden
zouden him oorsprong nabij Nimes gevonden
hebben. In de laatste uren zijn de verschil
lende radiostations niet in verbinding met
den „Graaf Zeppelin" geweest. De comman
dant schijnt eerst verzocht te hebben een
noodlanding te Lyon voor te bereiden, doch
hiertoe is net luchtschip niet in staat ge
weest. Het luchtschip heeft bij Valence een
scherpen hoek gemaakt en tracht de Ooste
lijk geiegen bergen te overvliegen. Omtrent
de richting, welke men thans wil inslaan,
bestaat volslagen onzekerheid.
PARIJS, 17 Mei, (VX).) Naar om half
zeven hedenavond gemeld wordt, is de „Graaf
Zeppelin" in Zuidoostelijke richting over
Sanians naar Cafandras afgedreven en de
bergstreken genaderd. Van boord werd een
draadloos bericht opgevangen, dat het groot
ste gevaar dreigt.
50 K.M. van Cuers.
FRIEDRICHSHAFEN, 17 Mei, (V-D.) Om
19 uur 36 heeft het luchtschip „Graaf Zep
pelin" via Basel een draadloos bericht naar
Friedrichshafen verzonden, volgens welk be
richt het zich op dat uur boven Saint-Zacha-
rie, 50 K.M. ten N.W. van de luchtschepen
haven Cuers, bevindt. Uit deze omstandig
heid kan worden afgeleid, dat het lucht
schip zich in den middag bijzonder snel ver-
plaaatst heeft. Aan boord worden blijkbaar
alle maatregelen getroffen om het Fransche
Alpengebied te vermijden. Het plan van Dr.
Eckener om op Cuers aan te sturen, is
hoogstwaarschijnlijk toe te schrijven aan een
draadloos advies van het Fransche lucht
vaartministerie om op Toulon aan te vliegen,
alwaar de noodige hulpmiddelen voor een
landing ter beschikking staan.
Het is verder waarschijnlijk, dat de radio
installatie slechts in uitersten nood gebruikt
wordt en wel op een golflengte van 900 Meter,
welke golflengte voor het internationale
luchtverkeer gereserveerd is. Wegens de ge
ringe energie, waarmede wordt uitgezonden,
is het luchtschip in Freidrichtshafen slechts
sporadisch te hooren
De landing.
PARIJS, 17 Mei, (VX).) De landing van
het luchtschip „Graaf Zeppelin" in het
Fransche marinevliegtuigenstation Cuers aan
de Middellandsche Zee had een vlot verloop.
De Fransche marinesoldaten werden bijge
staan door arbeiders. De landing geschiedde
onder leiding van Dr. Eckener, die uit den
gondel de noodige aanwijzingen aan de sol
daten en arbeiders gaf. Het Luchtschip werd
in de hal getrokken, waarna de passagiers
de gondel verlieten.
Omtrent het verloop van het laatste ge
deelte van den vlucht van den „Graaf Zep
pelin" kan nog worden gemeld, dat nadat twee
motoren buiten werking waren gesteld in ae
omgeving van Nimes een derde motor tenge
volge van de overbelastiner ---- - Het
luchtschip moest toen tegen sterken wind in
koersen. Toen dit met slechts twee motoren
niet meer mogelijk was, werd getracht voor
den storm uit te wijken. Het gelukte nu en
dan nog een snelheid van 50 K.M. per uur
te bereiken. Het luchtschip dreef echt-er
steeds meer in Z.O. richting af, hoewel het
bestuurbaar bleef. Nadat eenige malen ver
geefs getracht was op een geschikte plaats te
landen, gelukte het ten slotte het marine-
vligstation Cuers om ruim acht uur te be
reiken.
Vijf motoren naar
den „Graf".
FRIEDRICHSHAFEN, 17 Mei, (VX>.) Er
is een telegram gezonden aan de Fransche
regeering om toestemming te verleenen tot
f)e »,GraJ Zeppelinboten Friedrichshafen.
INGEZONDEN MEDEDEEL! NGEN
Het woord is aan...„
Otto Weiss:
Bijna iedereen is boos als een onheildat
hij voorspeld heeftniet geschiedt.
ORGANISATIE GEZONDHEIDS
ZORG IN N.-HOLLAND.
SAMENWERKING VAN GEMEENTEN.
In verband met eenige voorstellen door
enkele leden van de Prov. Staten van
Noord-Holland ingediend, hebben Ged.
Staten een uitgebreid onderzoek ingesteld
naar den omvang van de organisatie van
de gezondheidszorg in Noord-Holland en de
taak die de provincie daarbij alsnog zou
kunnen vervullen.
De conclusie van Ged. Staten is:
„Aanvulling en verbetering van de bestaan
de organisatie is gcwenscht. Deze aanvulling
en verbetering zal moeten bestaan in het
brengen van groepsgewijze verband tus-
schen de gemeenten, welk verband, nu rege
ling bij de wet vooreerst niet is te verwach
ten, door vrijwillige samenwerking van de
gemeentebesturen moet worden tot stand
gebracht. De Provincie heeft daarbij een
taak te vervullen, in zooverre het op haar
weg ligt de gemeentebesturen tot samen
werking aan te sporen, hun leiding en voor
lichting te geven omtrent de beste wijze,
waarop samenwerking kan geschieden en
ook door het in uitzicht stellen van finan-
cieele bijdragen. Het is gewenscht, dat vóór
alles de gemeentelijke samenwerking wordt
bevorderd op het gebied van geneeskundig
schooltoezicht. De indeeling van de gemeen
ten hiertoe in groepen en de verdere rege
ling dezer aangelegenheid zal zooveel moge
lijk in dier voege moeten geschieden, dat
de samenwerking zich in de toekomst zonder
bezwaar tot andere gezondheidsbelangen zal
kunnen uitstrekken. Aldus kunnen de school
artsendiensten de voorloopers zijn van ge
meenschappelijke gezondheidsdiensten, op de
inrichting waarvan het oog gericht dient te
zijn, zoo'.ang een wettelijke regeling op dit
stuk niet bestaat".
Wat het voorstel van den heer Asscher be
helst dié in overweging gaf een geneeskun
dig ambtenaar in dienst- van de Provincie
aan te stellen om leiding te geven aan ae
gezondheidszorg, deelen Ged. Staten mede,
dat zij daar geen heil in zien.
den invoer in Frankrijk van vijf motoren
voor het luchtschip „Graaf Zeppelin". De
motoren zullen waarschijnlijk nog heden
nacht verzonden worden; men hoopt te Frie
drichshafen, dat deze motoren in korten tijd
in heb luchtschip zullen kunnen worden
ingebouwd.
Nader wordt vernomen, dat reeds morgen
vroeg vier reservemotoren van het Maybach-
fabrikaat naar Toulon zullen worden ver
zonden en terstond in het luchtschip zullen
worden ingebouwd. Een der motoren schijnt
nog intact te zijn; aan den eersten motor
is een breuk van den krukas geconstateerd.
FRIEDRICHSHAFEN, 17 Mei, (VX.)
Naar verluidt, zal Dr- Duerr van den lucht -
scheepsbouw „Zeppelin" zich in gezelschap
van Prof. Milarch-Bonn naar Toulon bege
ven. De luchtscheepsbouw „Zeppelin" is
tijdens den ge'neeleh toch door den storm
vol vertrouwen geweest. Aan boord bevonden
zich behalve Dr. Eckener verscheidene lucht
schipbestuurders, o.a. kapitein Lenmann,
Flemming en von Schiller, die reeds tijdens
den oorlog herhaalde malen zwaar bescho
ten en beschadigde luchtschepen van Frank
rijk naar Duitschland hebben gebracht en
dus in het leiden van een ernstig beschadigd
luchtschip groote ervaring hebben.
PARIJS, 17 Mei, (VX.) De „Graaf Zep
pelin" is om 8 uur 13 veilig de luchtschip
hangar van Cuers-Pierrefeu (officiële naam
van den luchthaven van Toulon) binnenge
haald. De berging van het luchtschip had
z-onder Incidenten plaats. Het ministerie van
oorlog heeft vanuit Toulon bijzonder goed
geschoolde manschappen naar Cuers laten
zenden om bij de landing behulpzaam te
zijn. Dr. Eckener zond na de landing een
telegram met. dankbetuigingen aan den
Franschen minister voor de luchtvaart.
NEW-YORK,17 Mel, (V.D.) De gelukkige
landing van den „Graf Zeppelin" na den
6tormachtïgen tocht is in New-York en in
geheel Amreika met groote bevrediging en
blijdschap opgenomen. Het, bericht is overal
door extra-edities verspreid, nadat reeds te
voren extra-edities uitgegeven waren over
de storm-vlucht van den Zeppelin.
TOULON, 18 Mei, (V.D.) Dr. Eckener
toonde zich bij het verlaten van zijn gondel
zeer getroffen door den ontvangst, die hem
op Franschen bodem bereid werd en over
de tegemoetkomende houding van alle Fran
schen te beginnen bij het luchtvaartminis
terie. De deelnemers aan den stormtocht
verborgen hun tevredenheid niet, dat zij
weer vasten grond onder de voeten hadden.
Velen waren sterk aangegrepen door de emo
ties en de inspanning van de avontuurlijke
reis. Er werd voor hen allen nog een slaap
gelegenheid in orde gebracht. Over ae ver
dere" plannen van Eckener is nog niets be
kend. Een beslissing zal afhankelijk zijn van
den duur der reparaties. Een deel der pas
sagiers zal reeds in den loop van Zaterdag
de terugreis aanvaarden over Lyon en Zwit
serland of over Parijs. Het Luchtschip heeft
voor zoover tot dusver vastgesteld kon wor
den geen schade opgeloopen.
L
MET GEVULCANI5EERDE
ZUIVERE PLANTAGE CREPE ZOLEN
DE BRANDWEER.
t Woord „brandweer" is in onze taal
Van 't vrouwelijk geslacht.
Ofschoon de brandweer mannen vergt
Vol energie en kracht.
Maar nu het in ons vaderland
Zoo vaak en soms zoo ernstig brandt,
Heeft pas een slimmert uitgedacht
't Woord te vcrandren van geslacht-.
Het was een man van t brandweervak.
Die. ,,'t moet onzijdig wezen!" sprak:
(Hij had geducht liet land weer)
„Det brand(t) weer!"
TOM DE RIJMER.
VOOR DE AGENDA
verwijzen wij naar de tweede pagina van
dit blad.
7e VERANTWOORDTNG AUTOTOCHT VOOIt
BEJAARDEN.
N. K. f 1.—
J. v. N. 10
Ds. P. W. 2.50
„door bemiddeling van den
secretaris" f 55.
f 68.50
Vorige verantwoordingen 251.
Totaal f 319.50
ORGELBESPELING
Orgelbespeling in de Groote of St. Bavo-
kerk te Haarlem op Dinsdag 21 Mei 1929 des
avonds van 8.15—9.15 uur door den heer
George Robert.
Programma
1. Aus der Tiefe rufe ich J. S. Bach
2. Choral II César Franck
3. Adoratio et Vox Angelica, Th. Dubois
4- Suite opus 27 L. Boëllmann
Prélude pastorale
Allegretto con moto
Andantino
Final-Marche
HAARLEM, 18 Mei
De Zeppelin-reis.
Dr. Hugo Eckener, de commandant van
den grooten Zeppelin, die door een krukas
breuk in een der Maybach-motoren genood
zaakt was om rechtsomkeert te maken en de
tweede reis over den Atlantischen Oceaan
te onderbreken, is er na een stormachtige
reis over het Rhöne-dal in geslaagd, om vei
lig te landen op het Fransche vliegveld Cuers-
Pierrefeu, bij Toulon. Er zijn al maatregelen
genomen voor het zenden van een paar
nieuwe motoren uit Duitschland, en binnen
kort zal de Zeppelin weer kunnen opstijgen
voor zijn tweede retour-reis over den Oceaan.
De practische waarde, die het luchtschip
in do toekomst zou kunnen hebben, blijft
nog altijd een zeer twijfelachtige zaak. Bij
de vliegtuigen, bij het zwaarder-dan-lucht-
systeem vergeleken, lijkt het tegenwoordig
haast in alle opzichten in het nadeel te zijn.
Het is veel langzamer, door zijn enorme af
metingen veel moeilijker bestuurbaar, en
het eischt allerlei Ingewikkelde voorzorgs
maatregelen bij ec-n landing, terwijl het in
stormweer heel kwetsbaar is. In vooroor!og-
cche tijden hebben de Franschen zich lan
gen tijd op den bouw van luchtschepen toe
gelegd, en wij herinneren ons de vele avon
turen van den Braziliaan Santos Dumont, die
op alle denkbare manieren met zijn „diri-
geables" verongelukte maar er zelf altijd
goed afkwam. Wij herinneren ons ook de
Parseval-luchtschepen, van het z.g. „half-
slappe" type, die een zekere mate van succes
bereikten terwijl graaf Zeppelin in Frie
drichshafen al hard werkte aan zijn „stijve"
type, en tochten boven het meer van Con-
stanz maakte. Tenslotte lieten de Franschen
het lichter-dan-lucht-principe los en legden
zich geheel op het vliegtuig toe. Het eenlgo
