Hi
!D
46e Jaargang No. 14083
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 23 Mei 192?
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week /0.27J^, met Geïllusteerd Zondagsblad f 0.32.
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3-57>4. Franco per post door Nederland 13.87Vs. Losse nummers
O.Oó. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden fb-Sll/z, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13C82 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN15 regels 1.75. elke regel meer 0.35. Reclames
0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 1I regels 10.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag;
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. 0.25, elke regel meer 0.10, uitsl. a contant»
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
AGENDA
DONDERDAG 23 MEI
Groote of St. Bavokerk: Orgelbespeling
3^-4 uur.
Stadsschouwburg: Maatschappij tot Be
vordering der Toonkunst. Kamermuziekcon
cert. Flesch-trio. 8 uur.
Schouwburg Jansweg: Revue „Holland in
Vuur en Vlam". 8.15 uur.
De Kroon, Groote Markt: Openbare Bij
eenkomst Liberale Staatspartij „De Vrij
heidsbond". Spr. C. J. van Kempen: „Neder
land en Indië"; Mr. Ed. G. Schürmann:
„Middenstanders stemt Liberaal", 8 uur.
Gebouw Protestantenbond Haarlem-Noord
Berkenstraat 10: Openbare Vergadering Vrij
zinnig Democratische Bond. Mr. P. J. Oud:
„De verkiezingen en de Vrijz. Democraten",
S uur.
Cinema Palace: „De Gebochelde" (Le Bos-
su), 8 uur.
Lusor-Theater: „De Vlucht uit de Hel"
(Het Bagno); „De Grijze Dufvel". 8 uur.
Rembrandt-Theater: „Watt en 1/2 Watt in
Kracht en Schoonheid". Tooneel: „Niotna,
het vallende huis", 7. en 9.15 uur. Matinée
2.30 uur.
Standaard Theater: Bioscoopvoorstelling.
Beverwijk. Raadhuis: Gemeenteraad,
!7.15 uur.
VRIJDAG 24 MEI
Stadsschouwburg: Volksconcert H. O. V.
Solist Jac. v. d. W^ude. S.15 uur.
Bioscoopvoorstellingen. Nieuw programma.
Frans Halsmuseum. Alg. vergadering Ver.
tot uitbr. der verzameling van Kunst- en
Oudheden in het Frans Halsmuseum. 2 uur.
8e VERANTWOORDING AUTOTOCHT
VOOR BEJAARDEN.
Mr. C. M. J. de J. 2.50
A. H. W. 5—
KL B. L. 2.50
fc Y. 1—
11—
Yorige verantwoordingen 319.50
Totaal 330.50
DE GEVAARLIJKE VERKEERS-
TOESTAND OP DE AMST. VAART
WEER EEN ONGELUK BIJ HET
RIJWIELPAD.
Op de bekende gevaarlijke plek op de
Amsterdamsche Vaart, bij het begin van het
rijwielpad, heeft Woensdag weer een onge
luk plaats gehad. De 28-jarige wielrijder G.
N., komende uit Amsterdam, keek, toen hij
aan het eind van het rijwielpad den weg over
moest steken, wel in de richting van Am
sterdam, maar niet in die van Haarlem. Op
hetzelfde oogenblik naderde uit laatstge
noemde richting een auto, bestuurd door een
ingezetene van Heemstede. De bestuurder
remde nog krachtig, maar kon een aanrij
ding toch niet voorkomen. De botsing liep
nog betrekkelijk goed af. De wielrijder werd
wel tegen den grond geworpen, maar kreeg
slechts een wondje aan het voorhoofd en één
aan het linkerbeen, die door een lid van den
Ongevallendienst verbonden werden. Daar
na werd hij per auto naar het Sint Elisabeths
Gasthuis vervoerd, waar hij ter observatie
werd opgenomen. Op vijftien meter afstand
van het begin van het rijwielpad stond een
vuilnisauto, die aan den bestuurder van den
aanrijdenden auto het uitzicht belemmerd
had.
De groep Spakenburgsche en Bunschotensche
meisjes (die deelnamen aan den Bondsdag
der Meisjesvereen. op Gereigrondslag) on
der het scheepje van Piet Hein in de Groote
Kerk.
(Zie het verslag elders in dit nummer).
OHZE GROEhTJES
DIM5DAG
DONDERDAG
ZATERDAG 1
HET UITBREIDINGSPLAN
„NOORD".
BEHANDELING DOOR GED. STATEN.
B. en W. van Haarlem brengen ter open
bare kennis dat Gedeputeerde Staten van
Noord-Holland op Maandag 3 Juni a.s., na
afloop van het ter plaatse in te stellen on
derzoek, hetwelk des n.m. 2 uur gehouden
zal worden, in het gebouw der Provinciale
Griffie, in een openbare zitting zullen be
handelen het bezwaarschrift v,an G. F.
Louwerse e.a. tegen het besluit van den raad
der gemeente Haarlem van 26 September
1928 voor zoover betreft het daarbij vast
gesteld detail, van het uitbreidingsplan dezer
gemeente voor gronden gelegen ten noorden
v,an de Kleverlaan.
TWIST IN EEN CAFé.
DAARNA MISHANDELING EN
BEROOVING OP STRAAT.
In den afgeloopen nacht had in de tap
perij van J. S. aan den Jansweg een twist
plaats tusschen vier bezoekers Deze ruzie
werd later op straat voortgezet. Eén der be
zoekers, P. B. uit Amsterdam, kreeg buiten
trappen en klappen op het hoofd. Na af
loop van de vechtpartij bemerkte de man,
dat hij een bedrag van f 120 kwijt was ge
raakt. Hij deed hiervan aangifte bij de
politie, die een nauwkeurig onderzoek in
stelt. Eén der vechtersbazen was een café
houder uit Velseroord.
Het hoogtepunt van het congres van Vage'o onden dat te Stuttgart gehouden werd, werd
gevormd door een kunsttentoonstelling, waarop etsen, schüderijen en kunstnijver-
heidsvoorwerpen vervaardigd door zwervers, tentoongesteld werden. Hierboven vier lei
dende figuren voor 't ientoonstellingsvensterMotzer, die reeds gedurende 30 jaar een
zwervend leven leidtGog, redacteur van het „vakblad" der vagebonden* en verder
twee vagebondeerende kunstschilders*
NEDERLAND-BELGIë.
Het eindelooze dispuut.
DE FUNESTE PRIKKEL-METHODE.
Het Algemeen Handelsblad bevat de vol
gende redactioneele beschouwing:
Op 7 Mei, gisteren veertien dagen ge
leden heeft de Nederlandsche gezant bij
het Belgische hef, tegelijk met het over
handigen van het Nederlandsche ant
woord op het Belgisch memorandum van
van Januari 1.1., aan de Belgische regee
ring gevraagd of zij er bezwaar tegen zou
hebben, dat de stukken, tusscl-en" Brus
sel en Den Haag te dezer zake gewis
seld, openbaar werden gemaakt, door
overlegging aan de Stalen-Generaal. Wij
hebben niet vernomen, dat op die vraag
een antwoord is ontvangen, sterker, wij
hebben bij navraag aan het ministerie
van Buitenlandsche Zaken vernomen,
dat onze regeering nog geen antwoord
heeft ontvangen.
Dat kan eenige verwondering baren.
Indien wij ons niet vergissen, is het in
de diplomatenwereld gewoonte, dat op
een dergelijke vraag terstond geant
woord wordt. Dat het antwoord zoo lang
uitblijft, is zeker ongewoon.
Het is mogelijk, dat de Belgische re
geering met haar antwoord eenigszins
verlegen zit. Ook in België zuhen w-ldra
verkiezingen plaats hebben. Is de Belgi
sche regeering bevreesd, dat haar ant
woord een. ongunstigen indruk zou ma
ken in haar eigen land? Wil zij het ge
ven van een antwoord liever aan een
eventueele opvolgster overlaten? Wij
kunnen er slechts naar gissen Maar er
mag, dunkt ons, wel eens op gewezen
worden, dat het uitblijven van een ant
woord hier te lande eenige verwondering
begint te wekken.
Gisteren, juist 24 uur eerder, meldde het
Belgisch Telegraaf Agentschap het volgende:
In den ministerraad heeft de minister
van Buitenlandsche Zaken heden ver
slag gebracht van de door de techni
sche diensten verrichte studie der Ne
derlandsche nota, welke onlangs aan de.
Belgische regeering werd overoandigd.
De ministerraad toonde zich in begin
sel bereid tot publicatie der diploma leke
documenten.
Het Handelsblad herinnert in zijn redac
tioneele beschouwing niet aan dit ber cht,
waaruit nochtans duidelijk blijkl dat de Bel
gische regeering in beginsel tot pubh atie
bereid is.
Wij vinden deze wijze van critiseeren door
het Handelsblad zeer verkeerd. De Belgische
pers zal natuurlijk weer reageeren op de \er-
dachtmaking, dat de Belgische regeering niet
tot publicatie zou durven over te gaan. Zij
zal harerzijds weer met wat andeis aar- ko
men zetten. Zoo gaat het wederzijdsch vlie
gen afvangen, het spijkers op laag water
zoeken, door. Wederzijds blijven organen die
een campagne behoorden te voeren om door
concessies eindelijk tot een daaawerkc.ijke
oplossing van de geschillen te «omen, de
sfeer vertroebelen door dit geruzie, aai de
oplossing tegenhoudt, steeds moe.JJker
maakt.
Op deze manier kan het eindeloos b'ij ven
voortduren, in wederzijdsch tergen z<~nder
doel, waarmee de bevolkingen der beide lan
den het grondig oneens zijn. Bovendien in
teresseert het de menschen niet. Interesseert
het u? Neen. U leest het met het g:-oel:
„Laten ze in 's hemelsnaam uitscheiden met
dat nuttelooze gezanik, en tot dader kon.en".
De funeste prikkel-methode zal nooit tot
een oorlog tusschen Nederland en Be.g^é lei
den. Daar is geen kaïis op. De andere 'an-
den zouden het ten allen tijde voorkomen.
Maar als Nederland en België h m geschil
niet tot een oplossing brengen, en blijven
harrewarren, nemen zij beide hun volle aan
deel in een slechte internationale verstand
houding, in een internationale sfeer van
wantrouwen, waarin de kiem vooi den vol
genden wereldoorlog schuilt.
Zoolang dit geschil bestaat het-ben wij
geen recht om te zeggen dat wij „vredelie
vender zijn dan andere naties", zooals zoo
veel menschen meenen.
R. F.
DE SUIKERFABRIEK TE
HALFWEG.
WEER EEN CAMPAGNE DIT JAAR.
Het Persbureau Vaz Dias verneemt uit Sas
van Gent dat de N. V. Suikerfabriek „Sas van
Gent" te Sas van Gent, in verband met
een tekort aan bietenmateriaal besloten
heeft de fabriek in de aanstaande campagne
periode, buiten bedrijf te stellen.
Hoogstwarschijnlijk zal van het in normale
omstandigheden, buiten de campagne, 62
man bedragende fabrïekspersoneel slechts
een 10-tal personen gehandhaafd blijven.
Er verdient nog vermeld te worden, dat in
de campagneperiode een 450-tal arbeiders
aan deze fabriek werk plachten te vinden.
Naar aanleiding van dit bericht hebben
wij geïnformeerd of de suikerfabriek „Hol
land" te Halfweg dit jaar zal werken. (Zooals
bekend is de fabriek in 1927 geheel buiten
dienst geweest, maar heeft zij in 1928 ge
werkt).
Ons werd medegedeeld dat er ook dit jaar
weer een campagne zal zijn.
Het woord is aan.,
Ralph Waldo Trine
Van anderen komt, wat gij anderen zendt,
iceet dus wel, wat gij zendt.
CONGRES VAN VAGEBONDEN
EN LANDLOOPERS.
Wanneer ik vandaag niet scherp Iet op
op de maat.
Dan komt dat door *t onderwerp, dat
voor ons staat.
Want Iandloopers en vagebonden zijn
(het woord duidt het aan)
Vage menschen die geen maat houden in
hun bestaan
Want soms zwerven zij maanden aaneen
in hun zwerf-verlangenis
En dan weer blijven zij op een klein plekje
vuigo gevangenis.
Dit tot toelichting. De reden waarom ik nu
over hen ga schrijven.
Is, dat zij naar het schijnt, geen Iandloopers
willen blijven.
Want In Stuttgart, een van de groote
Duitsche steden.
Zijn velen hunner tot een Congres van V.
en L. toegetreden
Zij willen werk dat him als V. (vagebonden)
zou passen
Moet zulk een wensch ons niet allen
verrassen?
Want het is juist een bezwaar, dat zij
geregelden arbeid schromen
En daardoor van zelf tot L. (landloopen)
komen.
Mitsgaders tot alles wat daaraan vast is
En met 't oog op de orde veelal ongepast is.
Maar goed, als zij voortaan willen veranderen
En 't zwerven laten (in 't Duitsch heet dat
„wandern")
Dan zal de maatschappij wel bestudeeren
Welke arbeid een landlooper kan
convenieeren
Ik waag mij daar niet aan, maar wil dit
wel zeggen.
Dat de nieuwe Bond eerst een ledenlijst
aan moet gaan leggen
Want als een vagebond zegt: „ik woon altijd
ergens".
Dan wil dit toch zeggen: „mijn adres dat is
„nergens".
En hoe wil je de leden ooit convoceeren,
Op 't bestuur, als 't eens samen moet gaan
redeneeren?
Uit een bericht van 't Congres is daarbij
nog gebleken
Dat een schrijver, zekere Lersch, het toe is
gaan spreken
Zijn motto was: de maatschaopij wordt
door ons zeer geminacht".
Een uiting, die mij toch vrijwel zonder zin
dacht
Want als je je als rustige burger komt
melden
Dan begin je maar liever niet daadlijk met
schelden
Het applaus dat er volgde, was eenparig
en luid.
Wat. mijns inziens, ook alweer heelveél goeds
niet beduidt.
Wat er na dit Congres met de le^en
geschied ls.
Dat wordt niet bericht, maar ik vrees dat
a het niet is
Terugkeer ter haardstee, omdat zij die
missen.
Ik kan er dus enkel zoohi beetje naar
gissen,
En vrees wel, dat ze 't vagebondeeren
Maar niet een, twee, drie af kunnen
leeren.
En toch wanneer zij in ernst zouden
smachten.
Naar ordelijken arbeid, dan moet men wel
trachten.
Hun dat te verschaffen. Het zwerven
bestrijden.
Is eisch van de liefde. Want zwerven is
lijden.
TOM DE RIJMER.
HAARLEM, 23 Mei
Uit den Raad.
Het was wel erg om ons op te sluiten in c!t»
sombere pijpenla met de schimmelsfeer,
waarin over het stadsheil georeerd en oor
deel geveld wordt. De negenendertig vellera
en velsters voelden dit blijkbaar ook. Lente
lonkte hen van buiten toe, zond zonnestra
len door de gezegde sfeer, vroeg blijheid en
jolijt, ja overmoed, scheen mild-spottend te
glimlachen om saaie, trage redevoeringen.
Dit had succes. Zij aarzelden, de redevoerin
gen. Zij werden ingekort, gaven het op En
een agenda, die in normale antarchischc
weersomstandigheden tot een avondzitting
had kunnen leiden, was nu om half Vijf af
geloopen, nadat de wethouder van financiën,
die er al zongebruind uitzag, had voorge
steld om de precario-verordening uit te stel
len, tot zichtbaar genoegen van den nog zon-
gebruinder leider der S.D.A.P. enver
moed ik zoovan alle anderen.
Er is wel heel weinig stof voor een over
zicht in deze vergadering.
Met den wethouder van Openbare Werken
was iedereen verheugd dat „dc achterdeur
van het station" eindelijk open is, en bleek
tevreden met zijn toezegging, dat B. en W„
niet zullen nalaten om voor openstelling ge
durende meer uren te pleiten, als na eenige
maanden blijkt dat dit noodig is.
De heer Koppen trachtte gedaan te krij
gen, dat in het belang van de verkeersver-
betering GierstraatDoelstraat het geheele
perceel Groote Houtstraat 140 gesloopt zou
worden, terwijl-de meerderheid van B. en W.
slechts het deel grenzende aan de Gierstraat
wou afbreken. De heer Koppen haalde even
wel maar 10 stemmen voor zijn plan (waar
onder die van den betrokken wethouder)
zoodat er slechts gedeeltelijk gesloopt wordt.
Het voorstel-Johan Visser, om 30 pet. bij
slag te verleenen op de pensioenen, door de
gemeente verleend, had een afwijzend prae-
advies gekregen, maar na discussie verklaar
den B. en W. zich bereid om een toeslag
van hoogstens 30 pet. te verleenen aan perso
nen, die in volledigen gemeentedienst zijn
geweest en die het maatschappelijk noodig
hebben, waarop de hear Visser zijn voo-stel
introk. Een voorstel-Bljvoet c.s., waarin B. en
W. warden uitgènoodlgd om maatregelen te
beramen om oud-gepcnslonneevdon, die het
noodig hebben, tegemoet te komen, werd
overgenomen door het college.
De heer Visser bereikte feitelijk wat hij
beoogde. Het betrof de belangen van 86 men
schen, waarvan er maar 25 zijn die meer dan
800 pensioen genieten, en waarvan velen
in zorgvolle omstandigheden leven. Het zijn
oude menschen, en de heer Visser wees er op
dat zij geen wettelijk recht, maar wol bil-
lijkheidsgronden kunnen laten gelden, en dat
men het gevoelsargument hier ook moot la
ten meetellen. De heer Klein wou het beper
ken tot menschen die in vollen gemeenle-
dienst waren geweest (dus de menschen van
de bijbaantjes uitsluiten), de heer Jocsten
wees er op dat er eenigen bij de 86 zijn die
het heelemaal niet maatschappelijk noodig
hebben, en deze restricties op het voorstel-
Visser kwamen tenslotte in de toezegging
van B. en W. tot uiting. De heer Visser, een
man die veel voor de noodlijdenden voelt,
had de voldoening dat hij op dezen middag
door zijn voorstel een goede daad verwezen
lijkt zag.
Het werd niet bijzonder helder waarom de
heer Peper het oorspronkelijke voorstel-Vls-
ser, nadat dit was ingetrokken, nog eens op
nieuw indiende. Het had geen raison meer,
en werd dan ook met 322 stemmen verwor
pen.
De artlkelsgewijze behandeling van de
nieuwe Bouwverordening, waarin de zes be
staande bouwverordeningen van Grooter
Haarlem tot een eenheid zijn gebracht, ver
liep met ongekende snelheid. Af cn toe kon
de hamer des voorzitters zijn stem niet meer
bijhouden, of omgekeerd, en raakte een
halven klop resp. een getal achter. Er wer
den maar een paar korte opmerkingen en
een enkele kïeine wijziging gemaakt Er was
geen strijd. De bij dergelijke onderwerpen
gebruikelijke geleerdheid van de bouw-des-
kundigen, die met hun uitgebreide en soms
totaal-onbegrijpelijke vak-vocabulaire den
Raad in verslagen zwijgen plegen te doen
luisteren, bleef ditmaal achieiwege.
Daarna werd de precario-verordening uit
gesteld tot de volgende vergadering, er wer
den nog enkele kleinigheden afgedaan, dc
heer Van Kessel faalde met een aanslag op
de bepaling, dat vragen aan het college te
voren schriftelijk ingediend moetan worden
om In den Read behandeld te kunnen wor
den, en om halfvijf viel de hamer voor het
laatst
Er was ditmaal zelfs geen geheime zit! ing
geweest.
R. P.
In Kaschau vindt op 't oogenblik het fameuze Zigeunerproces plaats, waarbij de beklaag
den worden beschuldigd van vele gevallen van roofmoord en kannibalisme.
