NDSCITE IlSlSfeS STAATSC ©SOIL STMT5C \GENDA DE UITBARSTING VAN DEN VESUVIUS. 46e Jaargang No. 14094 Verschijnt dagelijks,, behalve op Zon- en Feestdagen Woensdag 5 Juni 1929 HAARLEM S DAGBLAD DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM, UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTEN: per week 0.27J4, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32 Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der gemeente) 3Ö7J4. Franco per post door Nederland 38754- Losse nummers ƒ0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden 0-57J4, franco per post- Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13C82 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810 ADVERTENTIEN: 1—5 regels 175. elke regel meer ƒ0.35. Reclame» ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 14 regels 10.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag, Donderdag en Zaterdag) 14 reg. ƒ0.25. elke regel meer 0.10. uitsl. a contant- Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 1 400.-, Duim 250.-, Wijsv!nger 1 150.-, Elke andere vinger 1 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. EERSTE'BLAD WOENSDAG 5 JUNI Remonstrant enihuis, Wilhelminastraat: Ver. van Spiritisten ,,Harmonia". Lezing met Lichtbeelden. H. H. Theunisse: „Mijn bezoek aan Mirabelli, Het Braziliaansche wonder- medium". 8.15 uur. Rembrandt Theater: „Hoogverraad" en de 4 Merry Chanters 7 en 9.15 uur. Matinée 2.30 uur. Cinema Palace: „Ramona" en „Jonas in de leeuwenkuil". 2.30 en 8 uur. Luxor Theater: „'n Indiscrete Vrouw" en „Argentijnsche hartstochten". 2.30 en 8 uur. Standaard Theater: Bioscoopvoorstelling, 2.30 en 8.15 uur. Statenzaal Prinsenhof: Gemeenteraad 1.30 en zoo noodig 8 uur. DONDERDAG 6 JUNI Groote of St. Bavokerk: Or ge1, be speling 34 uur. Bioscoopvoorstellingen. DE PRECARIO-VERORDENING. NOG MEER AMENDEMENTEN. De heer J. Joosten stelt voor de volgende wijzigingen aan te brengen in de ontwerp- Precario-verordening I. In artikel 2 onder K te doen vervallen: Voor het hebben van een hijschbalk, voor een jaar of gedeelte van „een jaar 3. II. In artikel 2, onder L. tusschen de woorden „voorwerpen" en „voor" in te voe gen: „voor zoover deze voorwerpen, tot een hoogte van 2.25 M. boven den openbaren ge meentegrond of het openbaar gemeentewa ter, meer dan 3 c.M. en, boven een hoogte van meer dan 2.25 M. boven den openbaren gemeentegrond of het openbaar gemeente water, meer dan 15 c.M. uit het gevelvlak uitsteken". III. Artikel 6, onder 2e (dus bij de vrij stellingen) te lezen als volgt: „het hebben van zonneschermen, voor zoo ver daarop geen verdere aankondigingen zijn geplaatst dan de naam en het beroep van den gebruiker van het perceel waar het zon nescherm is geplaatst". IV. In artikel 9, le lid, wordt tusschen de woorden „billijkheid" en „ontheffing" tus- schengevoegd „die echter nimmer mogen berusten op be voorrechting van bepaalde belastingplichti gen". DIPHTHERITIS OP DE „JAN PIETERSZ. COEN". PATIëNT TE IJMUIDEN AAN I.AND GEBRACHT. Dinsdagmiddag kwam in de sluis te IJmui- den het uitgaande stoomschip Jan Pietsz. Coen, aan boord waarvan zich een detache ment Indische troepen bevond. Bij een der manschappen van dit detachement deden zich verschijnselen van diphtheritius voor. De scheepsdokter achtte het niet gewenscht, den patient mee naar zee te nemen. Door tusschenkomst van den agent der Maat schappij „Nederland" is de patient, die ern stig ziek bleek te zijn, naar het Antonius- Ziekenhuis te Velsen overgebracht. EEN KERSTMISTENTOON STELLING. GEORGANISEERD DOOR BLOEMBOLLENCULTUUR. De Algemeene vereeniging voor Bloembol lencultuur heeft besloten in het Krelagehuis te Haarlem een speciale keuring, tevens Kerstmistentoonstelling te houden van Dim dag 24 Dec. tot Zaterdag 28 December (al leen op len Kerstdag zal de tentoonstelling gesloten zijn). Het programma voor de tentoonstelling zal later worden vastgesteld. Het woord is aan Otto Weiss: Vele geleerden houden zich voor archi tecten, omdat zij een massa bouiomaterialer bijeen slepen. DE KARAKORUM-EXFEDITïE. ZAL DE HEER VISSER SLAGEN? De Karakorum-reizigers de heer en me vrouw VisserHooft zijn, zooals men weet, weer onderweg naar den Karakorum. Uic een brief van den heer Visser in het Han delsblad, blijkt, dat hij bevreesd is, dat een uit onverwachte moeilijkheden voortkomen de belangrijke verhooging der kosten hem zal verhinderen de doelen, die hij zie-, had gesteld, ten volle te bereiken. Nu heeft Nederiand plotseling kans in de schaduw gesteld te worden dor een Ita- liaansche expeditie, aan welke onbeperkte geldmiddelen ten dienste staan. Men weet dat de heer Visser zijn expedities zelve kostigt. Thans heeft zich een comité van verschillende personen gevormd, dier meen den, dat Nederland niet .kon toelaten, dat de heer Visser alleen voor de hooge expeditie kosten zou moeten opkomen. Men wil trach ten f 20.000 bijeen te brengen, de helft is er reeds. De per. -mgmeester van het comité *s de .-neer j Mees, Beursplein 9 Rotter dam. DE A.S. KAMERVERKIEZINGEN. BESLUITEN VAN GED. STATEN TEGEN BEROEPSCHRIFTEN. Ged. Staten van Noord-Holland hebben besloten af te wijzen een beroepschrift van C. Merkelbag te Amsterdam, die verzochi had beroep te mogen aanteekenen tegen de lijst van de candidaten der Nederlandschs Volkspartij voor hoofd- en handarbeiders (sters), daar er een fout ingeslopen is en nog de gelegenheid te geven om die te her stellen. Ook hebben Ged. Staten afgewezen een verzoek van D. Breeuwer te Haarlem, om als nog in de gelegenheid te worden gesteld een candidatenlijst voor de verkiezing van leden der Tweede Kamer in Kieskring XI (Haar lem) in te dienen ten behoeve van de Christ.-Democratische Unie. Bij. Ged. Staten was ook ingekomen e:n beroepschrift van D. van der Wey, te Enk huizen, tegen de beslissing van het hoofd- stemibureau in kieskring X, den Helder voor de verkiezing van leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, d.d. 25 Mei 1929, voor zoover daarbij ongeldig is verklaard een can didatenlijst ingeleverd door H. Oost te Den Helder, alsmede een brief van den voorzitter van het hoofdstembure.au in Kieskring X, Den Helder, d.d. 25 Mei 1929 no. 3267, houden de mededeeling van de beslissingen van dat bureau omtrent de geldigheid der ingelever de candidatenlijsten en toezending van stukken. Ged. Staten meenden, dat moet worden aangenomen, ^at op de bedoelde lijst 24 handteekeningen van bevoegde kiezers zijn geplaatst, dus één minder dan het wettelijk vereischte aantal. En omdat de man, die de lijst heeft ingeleverd, geen gebruik heeft ge maakt van de hem bij artikel 45, 2e lid der Kieswet verleende bevoegdheid om het ver zuim alsnog ter provinciale griffie te her stellen, besloten Ged. Staten het ingestelde beroep ongegrond te verklaren. DE WAAGTOREN TE ALKMAAR. HET CARILLON HERSTELD. In ons nummer van Vrijdag 10 Mei publi ceerden wij een uitvoerig artikel van den heer J. Vincent, klokkenist van het Ko ninklijk Paleis te Amsterdam, over de groote restauratie van het carillon in den beroem den Waagtoren te Allernaar, welk wei-k is ver richt door de firma Addicks onder leiding van den heer Vincent. Deze laatste deelt ons mede, dat de volledige restauratie thans heeft plaats gehad. Woensdag 12 Juni. des avonds van 9 tot 10 uur zal de eerste carillonbespe ling weer plaats hebben. Het eerste half uur zal het worden bespeeld door den heer Cre- feld en het tweede half uur door den heer Vincent. Dit concert zal door de Ned. Christ. Radio-Vereeniging over Huizen worden uit- gezonöen. MODERNISEERING. Vier der belangrijkste figuren uit het ax. Labour kabinet in Engeland; v. I. n. r.: Snoicden (Financiën), Thomas (Buitenland sche Zaken). Clynes (Lórd-Zegelbewaarder), Henderson (Btnnenlandsche Zaken), Een land dat meegaat met zijn tijd is een verstandig land, En 't zelfde geldt, dat spreekt vanzelf, ook voor zijn staatscourant, Een nieuwe wet. hierin vermeld, zoodra zij is gereed, Komt zeker t beste tot zijn recht in 't nieuwerwetsche kleed, Dat daarom onze Staatscourant wordt gemoderniseerd, Meer in den stijl des tijds gebracht, is stellig niet verkeerd, Maar toch, toen ik dit nieuwtje zag, heb ik me afgevraagd, Of die verjongingskuur van t hoofd volkomen is geslaagd, Ons wapen is tenslotte een symbool, als onze vlag, Dat je, naar mijn gevcel, maar niet zoo glad verand'ren mag, De leeuw in 't schild, 't schild zelf, de kroon, zijn van een nieuw model, Maar dat 's van minder groot belang, dat slikken we nog wel, Doch als je 't steunend dierenpaar met koelen blik beziet, Dan zeg je, 't kunnen beesten zijn, maar leeuwen zijn het niet, Toch is het wel als leeuw bedoeld, maar 'k voel het als bezwaar, Verloor de leeuw zijn streken niet, dan blijkbaar toch zijn haar, En 't arme dier zoo zwart te maken, moest men dat nou doen, Ai glanst het dan in strepen als een welgepoetste schoen, En dan, nu komt het ergste nog, hot ouderwetsche dier, Droeg flink en trotsch zijn staart omhoog, vol frisschen moed en fier, De nieuwe Nederlandsche Leeuw (of is 't niet een leeuwin?) Loopt droefs henen met de staart tusschen de pooten in, De oude grimmig fiksche leeuw, helaas, is uit den tijd, De nieuwe is een toonbeeld van gelaten somberheid, En verder blijft dit droevig paar daar zwart symbolisch staan, Als wapen van ons eigen officieele staatsorgaan. Groote verwoestingen worden aangericht, HET GEVAAR VERDER GEWEKEN? Uit Rome wordt ons geseind: Twee lavastroomen. van een hoogte van zes voet, vloeien langs de hellingen van den Vesuvius naar beneden in de richting van Pompei', verwoesten op hun weg wouden en wijngaarden en bedreigen verscheidene ste den. De bewoners hebben Barre en gedeel telijk Terzigno ontruimd en vluchten in pa niek naar Torre Annunziata aan de Golf van Napels. Zij sleepen huisraad en verdere be zittingen mede. De gloeiende vloeibare steen is nog slechts op korten afstand van Barre, zoodat. wanneer niet spoedig de stroom af koelt, de stad geheel verwoest zal worden. De lavastroom, die Dinsdag begon, is ondanks de voorspellingen van deskundigen, dat de stroom spoedig r ju ophouden, Woensdag morgen met groote hevigheid en een snel heid van tien voet per seconde uit den erup tieven kegel gebarsten. De lava stroomt door „De vallei van de Hel", en verdeelt zich in twee takken, waarvan de een onmiddellijk in de richting van de golf, naar Boscotre Case. en de andere in de richting van de ste den langs den spoorweg vloeit. Onder commando van generaal Taranto zijn troepen van Torre Annunziata gezon den naar de bedreigde streek om de orde te handhaven en de bewoners te evacueeren. De spoorwegautoriteiten houden een aantal speciale treinen gereed op de strategische punten om bijstand te brengen aan de be woners van de kust en om dezen weg te halen wanneer het gevaar te groot wordt. De uitbarsting biedt te Napels een prach tig schouwspel. De speciale trein, die naar Terzigno reed en die de autoriteiten vervoer de bevatte ook een honderdtal touristen, die van het prachtig schouwspel wilden genieten. Uit Napels: De leider van het Vesuvius- observatorium deelt mee, dat in den loop van Woensdagmorgen de werking van de vul kaan aanzienlijk is toegenomen. De lava stroom. welke uit den kleinsten kegel stroomt, is 20 meter breed en vordert twee meter per minuut. Zij vult het heele Helledal en splitst zich dan in twee armen, waarvan de eenc naar Terzigna vloeit, en de andere, die over de lava van 1906 loopt, reeds het lavaveld van Laposecchï bereikt heeft. De uitbarstingen zijn geweldig, zoowel wat de kracht als de hoeveelheid gloeiend gesteente betreft. Een nader telegram uit Napels meldt: Naar het schijnt nadert de eruptie van den Vesuvius het einde. Praciisch is het uitstroo- men van de lava binnen den krater geëin digd, daar er geen spoor meer is van een kokdnd lavameer binnen den eruptieven ke- geL gelijk dit Woensdagmorgen het geval was .De vurige stroomen door den Valle del Inferno komen tot stilstand. Zij gaan nog slechts langzaam voorwaarts. De explosieve werkzaamheid van den eruptieven kegel duurt voort, doch is reeds zeer verminderd. Intusschen vernamen wij nog, dat de auto riteiten behalve Barre ook de plaatsen Alino en Campitello hadden laten ontruimen. De bisschop van Nola is te Terzigno aangekomen om de bevolking tot kalmte ie brengen. De gemeentewouden van Terzigno zijn geheel door de lava verwoest. De stroom is nog slechts één Kilometer verwijderd van het dorp Boscoreale. Vijf huizen tusschen Aveni en Campitelli zijn verwoest. De bewoners waren tijdig gevlucht. Ook het waterreservoir van Terzig no is vernield, zoodat de stad zonder water is. Wanneer de stroom nog een weinig verder trekt, zullen de reservoirs, die de steden Boscoreale en Torre del Greco van water voorzien, eveneens verwoest worden, GEORGANISEERD OVERLEG VOOR WERKLIEDEN. HERZIENING DER LOONREGELING? Wij ontvangen het volgende communiqué: „Vrijdagmorgen werd ten Raadhuize onder leiding van Mr. J. Gerritsz de voortgezette vergadering gehouden van de Commissie van Overleg voor de Werkliedenzaken van die, welke op 16 Mei j.l. gehouden werd. Na de mededeeling van den voorzitter, dat Burgemeester en Wethouders besloten, in gevolge uitspraak van die vergadering een wijziging ter verduidelijking van een der artt. van het Werkliedenreglement te be vorderen, werd een voorstel aanvaard om de bespreking van de circulaire, waarin Burge meester en Wethouders hun interpretatie van verschillende artikelen van het regle ment gaven, niet voort te zetten, maar een subcommissie te vormen, welke te dezer zake de Commissie zal adviseeren, welke subcom missie in onderling overleg terstond werd samengesteld. Een voorstel tot herziening van de loon regeling wordt aan Burgemeester en Wet houders doorgezonden, opdat zij over de wij ze van behandeling zullen kunnen beslis sen. Aanvaard werden voorstellen tot definl tieve regeling der schafttijden en tot vast stelling van een dienstrooster beide van het Gemeente-Electriciteitsbedrïjf. Bij de rondvraag werden eenige gestelde vragen beantwoord of ter behandeling naar de betreffende dienstcommissie verwezen, HAARLEM, 5 Juni Eert mitrailleurtje. De Fransche „Ligue d'action féminine". een vrouwenvereenigir.g die zich toelegt op het verspreiden van de vredesgedachte onder de jeugd, ageert o.a. ook tegen alle speelgoed dat oorlogsgedachten kan opwekken, zooals sabels, geweren, uniformen, looden soldaatjes en de rest. Zij maakt zich nu, naar ik Ln Het Volk lees, extra boos over een nieuw stuk speelgoed dat alle vroegere vondsten op dit gebied verre overtreft. Het is een mitrailleur in miniatuur, die precies zoo werkt als een echte. Het moet dus een knap stukje con structiewerk zijn. Er is een gebruiksaanwij zing bij, waarin vermeld wordt als een voor deel van dit speelgoed, dat het de kinderen leert om goed te mikken. Mussolini laat de Italiaansche jeugd voor den komenden oorlog opvoeden. Over de Batilla's is al heel wat geschreven. De Ame- rikaansche jongens krijgen een militaire opleiding op de .Highschools" van hun twaalfde of veertiende jaar af in leger uniform, met geweren van klein modeL Duitschland specialiseert zich in weerbaar- heidsvereenigingen. Tegenover deze buitenlandsche jeugdorga nisaties stellen de Franschen niet veel, af gezien dan van bun geweldige bewapening van leger en vooral luchtvloot. Maar dit staaltje is toch wel erg typeeiend voor den geest die onder het tegenwoordige régime heerscht. Dezer dagen kreeg ik bezoek van een Franschman die anti-oorlogsman en fel tegenstander van Poincaré is. Hij verzekerde mij dat de huidige regeering ontaardt in een vorm van fascisme dat alleen het etiket mist, dat zelfs inbreuk maakt op de burgerrechten van vele tegenstanders, hun de vrijheid van vergaderen ontneemt en weigert om hun buitenlandsche paspoorten tc verstrekken. Hij was hoopvol gestemd door het resultaat van de Engelsche verkiezingen, dat hij grootendeels als pen gevolg beschouwde van den invloed van de Vrouw, die nu ook al gemeen kiesrecht leeft aan de overzijde van het Kanaal. Hij zei: Als de Fransche vrouwen eindelijk het kiesrecht krijgen, zullen zij voor 80 pet. op onze hand zijn en de actie tegen den oorlog steunen. Het is mogelijk. Bit optreden van de Ligue d' action féminine schijnt een staaltje te zijn van de opvattingen der Francaises. Dc actie tegeri een stuk speelgoed lijkt een kleinigheid, maar is in werkelijkheid van veel belang, omdat het een kenmerkend détail is dat iedereen opvalt, dat tot ieders verbeelding spreekt, dat de menschen aan elkaar oververtellen. Als propaganda middel heeft zoo'n gevalletje veel meer waarde dan een lange uiteenzetting over de militaire op leidingsmethode aan de Amerikaansche scholen, of een uitvoerige statistiek omtrent de bewapening in de groote landen. „Ons ongeluk is", zei mijn Fransche be zoeker, „dat wij nog steeds geregeerd worden door oude mannen. Poincaré en zijn ministers zijn oude rtiannen. die zich aan de baantjes en het succes vastklampen. Zij zien geen nieuwe wegen, geen nieuwe middelen meer. Zij kennen alleen de oude methodes, drijven die door, trachten ir hun starre conservatis me door machtspolitiek, door den sterken vuist te waarborgen, hetgeen zij de veiligheid des lands noemen. De oude mannen heer- schen, en de jongeren krijgen geen kans". Het mitrailleurtje met zijn gebruiksaan wijzing is daar inderdaad een droevig be wijs van. Het lijkt haast hopeloos dat in on zen tijd, vol van moderne opvoedingssyste men. het nog mogelijk is dat zoo'n stuk speelgoed met zulk een aanbeveling aan de markt wordt gebracht. Het is nu juist twintig jaar geleden dat ik, zelf toen nog een schooljongen, het toevallig meemaakte dat een vader met verontwaar diging een doos looden soldaatjes terugzond, die aan zijn tienjarigen zoon als verjaar dagscadeau was gestuurd. Die vader was een onzer toenmalige Tweede Kamerleden. Ik vond zijn verontwaardiging wel een beetje overdreven, maar het geval maakte toch veel indruk op mij. en ik dacht: Als de menschen die het land besturen zulke principieële op vattingen tegen het militarisme huldigen en practisch doorvoeren, komt er toch wel een heel nieuwe tijd met heel nieuwe denkbeel den. Nu, twintig jaar later, en tien jaar na het einde van den afgrijselijkste» oorlog dien de menschheid ooit gekend heeft, prijst een Fransche fabrikant zijn speelgocd-mitrail- leurtje aan met de aanbeveling, dat het dc kinderen leert om goed te mikken! En hij doet het niet eens uit verwrongen vader landsliefde, want zijn artikel zal ook in lic-t buitenland geleverd worden. Hij recomman deert de ouders in Europa, om hun kinderen vroeg te leeren hoe zij elkaar moeten ver moorden. Dit klinkt kras, maar het is de zoo vaak erg onaangename waarheid. Die fabrikant heeft eenvoudig niet de minste verantwoor delijkheid gevoeld voor wat hij deed. Het liet hem koud. Hij hoefde immers niet op te voe den of te regeeren! Dit kon hij wel overlaten aan de oude mannen, die zich vastklampen aan hun politieke baantjes, en die er niet meer zullen zijn als over twintig of dertig jaar de kinderen, die zoo goed hebben leeren mikken, als kudden slachtvee in den onder gang gejaagd zullen worden Tenzij de jonge menschen bijtijds besef fen dat zij de leiding moeten nemen, haar ontrukken aan oude mannen die geen idea len meer hebben, geen nieuwe middelen meer kunnen vinden, en het grootste vraagstuk der wereld, dat van het behoud van den vrede, steeds weer trachten „op te lossen" door de domste en ellendigste aller metho des: door eindeloozc nieuwe oorlogstoerus ting, ter „beveiliging" van hun land. Beveiliging! R.P.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1929 | | pagina 1