De nieuwe Jansbrug 46e Jaargang No. 14114 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Vrijdag 28 Juni 1929 HAARLEM S DAGBLAD DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTEN: per week 0.275£, met Geïllustreerd Zondagsblad f032 Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der gemeente) 3.575S. Franco per post door Nederland 3.8754. Losse nummers ƒ0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden f 0-57J4, franco per post. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810 ADVERTENTIEN: 1—5 regels ƒ1.75, elke regel racer ƒ0.35. Reclames 0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 14 regels 0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag, Donderdag en Zaterdag) 1—4 rcg. /0.25, elke regel meer ƒ0.10. uitsl. a contant» Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100. DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN. EERSTE BLAD DE RUBRIEK VOOR ONZE JEUGDzal in ons nummer van morgen worden opgeno men. AGENDA. VRIJDAG 28 JUNI Luxor Theater: „Broederhaat" eii „Het Groote Moment", 8 uur. Rembrandt Theater: „Sammy de Matroos" en „Ondergang". Tooneel: The Baring Broth. .7 en 9.15 uur. Standaard Theater: ,,Het Huis der Ver schrikkingen" 8,15 uur. Heemstede: Café Restaurant „Boeken rode" Zandvoortschelaan: Openbare verga dering Middenpartij voor Stad en Land. Spre kers Floris Vos en mr. J. H. Schultz van Haegen. 8.30 uur. Groenendaal: Concert „St. Michaël" 8-10 u. Bloemendaa 1: Concert Wilhelmina in de Muziektent in het Bloemendaalsche Bosch ZATERDAG 29 JUNI Kloppersingelkerk: Openbare bijeenkomst A. R. Kiesvereeniging „Nederland en Oranje" Sprekers: II. Colijn, Chr. v. d. Heuvel, Ds. J. Jongeleen. 8 uur. Bioscoopvoorstellingen, *s middags en avonds. De Kroon, Groote Markt: Jaarl. Alge- meene vergadering N.V. Ned. Indische Film Mij. 10 uur v.m. DE PERSONEELSFORMATIE. HET OFFICÏEELE COMMUNIQUE. In vorige nummers gaven wij reeds breed voerige bijzonderheden over de vergadering van het georganiseerd overleg, waarin de quaesfcic van de Personeelsformatie voor ambtenaren aan de orde kwam. Wij ontvan gen thans het volgende communiqué over deze bijeenkomst, waardoor onze mededee- lingen geheel bevestigd worden: .Dinsdagmorgen vergaderde, onder leiding van Mr. J. Gerrtisz, de Commissie van Over leg voor de ambtenaarszaken ter vaststelling van haar advies in zake de personeelsfor matie der ambtenaren. Na breedvoerige bespreking werd besloten, het voorstel nog niet in behandeling te ne men, maar werd aanvaard een voorstel om in een conferentie waaraan zullen deelne men de Commissie van Bijstand voor ar- beids- en pensioenzaken, vier directeuren en een vertegenwoordiger vair elk der tot de Commissie toegelaten organisaties, de nor men voor de verschillende ambtenaren- functies te ontwerpen. Geen overeenstemming kon worden be reikt ten opzichte van de vraag, of alvorens Burgemeester en Wethouders zullen beslis sen ten aanzien van de positie van eenige ambtenaren, in gevallen, waarin daartoe aanleiding bestaat, deze gevallen in de bo venbedoelde conferentie zullen moeten wor den behandeld. Na gehouden rondvraag, waarbij o.a. werd aangedrongen op een definitieve regeling van de positie van eenige ambtenaren van de zweminrichtingen, werd de vergadering gesloten", VERKEERSONGELUKKEN. Te Heemstede. De heer K. wonende te Hillegom had het ongeluk met zijn motorrijwiel op den Heeren- weg te slippen en te vallen, waarbij hij on der zijn motorrijwiel terecht kwam, met het gevolg dat hij over inwendige pijnen klaag de. Op advies van dr. v. W. is hij per auto naar zijn woning vervoerd. Toen Donderdagmorgen de expediteur K. met zijn vrachtauto van den Kadijk den Heerenweg opreed werd zijn auto aangereden door een luxe auto komende uit de richting Bennebroek. De luxe auto werd ernstig aan een der portieren beschadigd. Persoonlijke ongevallen kwamen hierbij niet voor. DOLFIJN. De Manegebrug is al bijna klaar. Ook de Jansbrug vordert, zooals onze foto laat zien, uitstekend. De afdammingen zijn verwij derd, zoodat de bewoners der Nieuwe Gracht weer verruimd kunnen ademhalen. De on derbouw is klaar, nu is men begonnen met het brugdek tc maken. eym het strand van 3loemendaai aan Zee DE NOODLANDING IN EEN UIENVELD BIJ HALFWEG. Het vliegtuig op Schiphol aan de ketting gelegd. „EEN GROOTE FLATER". Wij meldden gisteren dat Woensdagmid dag in een uienveld in den IJpolder, vlak bij Halfweg, een jeugdige Fransche jonge dame met haar vliegmachine, een Moranc- eendekker, een noodlanding maake. In de Telegraaf lezen wij hierover nog, dat de vliegster, mademoiselle Maryse Hilsz tusschen Amsterdam en Haarlem vei-dwaald raakte, het gas afzette en terecht kwam op het uienveld De smallé Wielen van het êen- dekkertje trokken een paar dunne voren in het uienlandje, doch de eigenaar, de heer H. W. Lieftinck, trad haar beleefd tegemoet en bood zijn hulp aan. De aviatri- ce vond dat allercharmantst en was ten zeer ste gevleid, toen de heer Lieftinck haar ver zocht, met zijn auto mede te gaan naar Schiphol, ten einde daar benzine voor het sportvliegtuigje te halen. Mademoiselel Maryse zegende de Holland- sche gasvrijheid en hoffelijkheid, doch ietwat te vroeg. Want toen de dame weer naar het uienveldje gebracht zou worden, kwam de heer Lieftinck plotseling en onver wacht met het voorstel hem 2000 uit te betalen ter zake beschadigde en beleedigde uien. De Francaïse dacht aanvankelijk aan een grapje, doch de heer Lieftinck hield voet bij stuk en toen de vliegster zeide, dat zij daar niet aan dacht, reed hij boos weg. De dame charterde een anderen auto en reed met de benzine naar Halfweg. Hier was inmiddels tam-tam geslagen en men tracht te haar te beletten het rijk der uien te ver laten. De heer Lieftinck, die blijkbaar meer ver stand van Hollandsche rijksdaalders heeft dan van vliegtuigen, lette een oogenblik niet op en voor iemand er erg in had, taxie de mademoiselle Maryse met haar toestel over het uienveld,. trok na een kleinen aan loop de machine op en „hing" spoedig in de lucht. Doch dc heer Lieftinck wist haar tc ach terhalen. Niet in de lucht, maar op Schip hol, waar de Morane een plaatsje had ge vonden in een der hangars. In het holst van den nacht begaf een ex peditie, bestaande uit den burgemeester, den veldwachter, een advocaat en de heer Lief- inck zich naar Schiphol, klopte verschillen de menschen uit hun bed en het slot was, dat de veldwachter het toestel aan den ket ting legde. Al naar het getij verloopt, verzet men de bakens, aldus luidt een wijs Hollandsch spreekwoord. En zoo had de heer Lieftinck ook gedaan. Want toen hij geen 2000 kon krijgen en geen 1500, 1250, 1000, 750 en zelfs geen 600, vroeg hij 500. Verder had hij'niet willen gaan. Tot zoover de Telegraaf. Wij hebben ons om inlichtingen gewend tot den heer A. Thomson, stationschef van Schiphol, die ons mededeélde, dat mademoiselle Hilsz een groote flater had begaan, door er met. de vliegmachine vandoor te gaan. terwijl de onderhandelingen nog niet afgeloopen wa ren. Het wordt nu een civiele procedure over de schadevergoeding die de Fransche jonge dame te betalen zal hebben. Zoolang blijft het toestel, dat in beslag genomen werd, op Schiphol opgeborgen. HET ONGELUK MET DE BUGATTL Woensdagmiddag zijn de beide gewonden van het auto-ongeluk met de Bugatti op de Amsterdamsche vaart gehoord. Zij verklaar den volgens de Tel., dat zij den anderen auto wilden passeeren en naast dezen reden. De snelheid zou ongeveer 100 K.M. bedra gen hebben. Plotseling week de andere auto naar links uit, waardoor de Italiaansche wagen met een zijner wielen een wiel van eerstgenoemden auto raakte, Deze verkla ring komt dus ongeveer neer op hetgeen ge tuigen hebben verteld. EEN UIIG GEVAL. fBij Halfweg is een Fransche vliegster in een uienveld geland. Haar toestel is te Schiphol verzegeld, daar de eigenaar van het land scha devergoeding eiseht.) Helaas juffrouw, daar hebt u nou, Een lastig hallef uurtje, U hebt nu zeker wel berouw, Van 't uiïg avontuurtje; De leden van den boerenstand, Zijn heel geschikte luitjes, Maar worden boos wanneer u landt, Te midden van hun uitjes, Wij gunnen u uw uitje graag, Wij zien u graag verschijnen, Maar Iaat, 'i, is een bescheiden vraag, A_an onzen boer de zijne. 't Is jammer dat uw inderdaad Zeer vluchtige visite, Zoo'n uiennasmaak achterlaat. Die u en ons verdriette; Nu ligt uw vliegtuig aan een touw, De deurwaarder komt manen, Het leven is wel hard juffrouw, Maar...... uien brengen tranen. P. GASUS DE „AVIOLANDA" TE PAPENDRECHT. VERPLAATSING DER INDUSTRIE. De vliegtuigenfabriek Aviolanda, waar de Indische Dirnier Wall-vliegbooten worden vervaardigd, zal wellicht van Papendrecht naar elders worden verplaatst, meldt het Hbld. De fabriek staat op erfpachtsterrein der gemeente Dordrecht. De erfpacht is voor vijftig jaren gegeven, waarvan tien jaren verstreken zijn. Aviolanda huurde in Febru ari het terrein met opstallen (er was een kostbare scheepswerf met machinefabrieken gebouwd in 19201923, die nooit in bedrijf gebracht zijn) van de erfpachtsgeester de N.V. Scheepswerf voorheen wed. A. C. van Duyvendijk te Papendrecht. Deze huur loopt 31 December a.s. af. De president-commissaris van Aviolanda, de industrieel H. A.. Burgerhout, wil niet op nieuw inhuren, doch wenscht wel de fabriek en de terreinen te koopen. De N.V. Scheeps werf is hiertoe bereid doch de gemeente vraagt voor het 6 H.A. grootte terrein (door de N.V. indertijd voor drie ton opgespoten) een kwart millioen gulden. Op het aanbod Dordtsche industrieterreinen te koopen gaat de heer Burgerhout niet in, misschien omdat hij elders terreinen in eigen dom heeft (o.a. een van vier H.A.) Te Papendrecht is men niet gerust over den afloop der dingen, want het verlies dezer industrie waar ongeveer drie honderd personen werken, waaronder ruim honderd uit Dordrecht, laat het niet onverschillig. Inmiddels is tegen Zaterdag a.s. een aan tal werklieden ontslag aangezegd, eveneens tegen volgende Zaterdagen. EXAMENS Voor het toelatingsexamen Conservatorium te Amsterdam (piano) is geslaagd mej. Trui- da Versteynen te Haarlem, leerlinge van den heer Jacob Bijster alhier. ONDERWIJZERSEXAMEN. Rijkskweekschool voor onderwijzers en onderwij zeressen Examen nuttige handwerken. Geëxamineerd 4 vrl. canaidaten. Slaagd de dames: W. A. Meulenbrugge, Overveen, W. G. Roest, R. Ruijs, E. M. Vissers, allen te Haarlem. EXAMEN HANDENARBEID. Nutskweekschool te Haarlem. Geslaagd de dames: S. Huisman, C. Nol- ting, J. W. Tates, G. P. Zwart en A. H. van der Lijn. Deze examens zijn afgeloopen. MIDDELBARE SCHOOL VOOR MEISJES MET 5-JAR. CURSUS. Na gehouden eindexamen is het einddi ploma uitgereikt aan: M. W. Brink. J. Brou wers, A. H. G. v. d. Burg, E. S. Davidson, M. A. G. E. Driessen; W. F. L. van Gclde- ren; J. Haan, G. Haentjens, J. v. Hemert, J. F. de Hosson, A. R. Huisman, J. W. Pruissen, E. N. J. Sybrandl, C. J. E. Westenberg. Het woord is aan. Francis Bacon Slechts de gciooonte is in staat om de na tuur te veranderen, en haar volkomen te on dermijnen. HAARLEM, 28 Jnni Herdenking. Hei is vandaag vijftien jaar geleden dat de Oostenrijksche troonopvolger, aartshertog Franz Ferdinand, en zijn gemalin, Sophie von Ilohenberg. te Serajewo door den jongen anarchist Princip werden vermoord. Dat was de onmiddellijke aanleiding tot den wreed- sten, beestachtigsten oorlog dien de wereld ooit gekend heeft. Een maand later barstte de Europeesche oorlog uit en duurde vier jaar en drie maanden tot den wapenstilstand op 11 November 1918. Maar deze achtentwintigste Juni is een dubbele herdenkings-dag. Want het is van daag tien jaar geleden, dat de vrede van Versailles werd gesloten in de Spiegelzaal van het oude kasteel der Fransche koningen en keizers. Het was een gebeurtenis die nog niet den Wereldvrede bracht, zooals toen velen hoopten. Er zou nog jaren cn jaren lang gewerkt moéten worden aan de liquidatie van den oorlog, die Europa zulk een geweldigen schok had toegebracht. Toch sloot die plech tigheid van 28 Juni 1919 een tijdperk al' het tijdperk vdn massa-waanzin cn massa moord dat precies vijf jaar tevoren was ingeluid met den dood van Franz Fer dinand en zijn gemalin. Wij geven vandaag een aantal foto's, die aan beide gebeurtenis sen herinneren. De moord te Serajewo maakte diepen In druk in de gansche beschaafde wereld, maar toen het bericht op 28 Juni 1914 verspreid werd. voorzag niemand de ontzettende gevol gen van Princip's wilde daad. Vorstenmoor den waren meer geschied. Enkele jaren te voren waren de koning en dc koningin van Servië, Alexander en Draga, door officieren in hun slaapkamer omhals gebracht. Dc koning van Portugal, Don Carlos, én de kroonprins waren in Lissabon in hun rijtuig doodgeschoten. Deze vorstentragedies ge schiedden in verre landen, in vreemde sfeer, en zij bleven heel verre van onze vredige Hollandsche rust. Zij wekten de sensatie van een hevige, geëxalteerde daad, die onbegrij pelijk bleef omdat die landen en die volken in een atmosfeer van tragedie en exaltatie schenen te leven. Wij wisten toen veel min der van andere landen en volken dan tegen woordig, kenden ze althans veel minder, trachtten veel minder om ze te begrijpen. De vorstenmoord, periodieke vulkanische uit barsting op het nogal vage gebied van het internationale gebeuren, vond later meestal zijn nawerking in een paar romans-in-af- levcringen, van het semi-historische zwaar- vomantische genre, Catharina Alberdingk Thijm was er specialiste in. Toen na de gebeurtenis van Serajewo de beschouwingen kwamen over politieke moei lijkheden tusschen Oostenrijk en Servië, haal de men de schouders eens op en dacht dat de diplomaten het wel zouden te niet doen met hun gewichtigheid en praal, hun nota's en hun conferenties. Niemand geloofde aan een Europeeschen oorlog. Dat kon niet. Dat was sensatie, wilde fantasie, ondenkbaar. Een heel andere toestand dan tegenwoordig, nu iedereen „den volgenden oorlog" als een reëele mogelijkheid ziet en er zoo over praat. Gelukkig! Un homme averti en vaut deux cn wij weten te goed dat wij geen ver trouwen kunnen stellen in de wijze waarop internationale moeilijkheden in diplomatieke onderonsjes en in conferenties van generale staven behandeld worden. Het stelsel is helaas nog weinig veranderd. Maar het staat onder veel scherper toe zicht, het wordt heel anders beschouwd, 't is een groot deel van zijn „splendid isolation" kwijt. Als Eurona op 28 Juni 1914 beseft had wat het te wachten stond, als de volken in al hun lagen geweten hadden wat dreigde, zou de ramp voorkomen zijn. Maar Europa besefte niets, en toen een maand later de ramp losbarstte begreep liet nóg niet. Haast algemeen was de verwachting dat de strijd, met de geweldige moderne oorlogsmiddelen gevoerd, binnen enkele weken beslecht zou zijn. Dat kón niet anders Toen in vier cindelooze jaren millicwnen menschen vermoord waren kwam de einde lij ke onderteekening van het vredesverdrag pas op 28 Juni 1919. Dien dag herinner ik mij levendig, en die plechtigheid zal mij altijd bijblijven als het grootste moment, dat ik in journalistieke functie heb beleefd. Want ik was er bij te genwoordig, in de Galerie des Glaccs van het Chateau de Versailles. Beter dan de blijvende herinnering van dat moment op nieuw tot uitdrukking to brengen is het misschien, om hier een fragment te laten volgen van wat 'k er toen als Parijsch cor respondent van Dc Telegraaf over schreef: „In dc immense Galerie des Glacés, waar in 1871 het Duitsche Keizerrijk gesticht werd. is de vrede na den wereldoorlog ge- teekend. Ik heb dien vrede zien teekenen, het moment meegemaakt, waarop de twee Duitsche gevolmachtigden. Müller en Bell, de zaal binnentraden, voorafgegaan door twee statige „huissiers". Ik heb hen, bleek, met gewilde zekerheid in hunne bewegingen, hunne plaatsen zien innemen En er was een groote. diepe stilte in de Gaierie des Glacés. In het nüddcn van die groote groep van zwart-geklcede, ernstige mannen verhief zich toen weer de kleine, donkere, breedgeschou derde figuur, van den ouden man. De oude man, die Frankrijk gered heeft, en voor wien deze dag de grootste in zijn leven moet zijn. Clemenceau. Hij sprak heel kort, cn zijn stem was scherp, duidelijk verstaanbaar tot in dc ver ste hoeken van dc geweldige ruimte. Zijn eerste woorden waren formeel. Maar daarna eischte hij scherp en nadrukkelijk, dc trouwe naleving van het verdrag. De Duitschers hoorden het aan. Stil en bleek, onbewegelijk. Toen, nadat Clemenceau hen daartoe uit- genoodigd had. verrezen zijn. strak en cor rect. En er was een oogenblik van trillende spanning, van levende emotie onder dc hon derden menschen in de zaal, toen zfj naar de tafel schreden, waar het verdrag hen wacht te, en téékenden.Dat was het groote mo ment. De beide Duitschers verrieden geen aan doening. Strak en hoog, schijnbaar onbewo gen, namen zij hunne plaatsen weer in. Daarna kwam 't lange défilé der geallieer den. De eene delegatie na de andere mar cheerde, met haar leider aah 't hoofd, langs de hoefijzer-vormige hoofdtafel naar de klei ne tafel, waar 't verdrag lag. Eerst president Wilson met zijn mede-gedelegeerden, daarna Lloyd George met de zijnen, later dc Fran- sc'nen met Clemenceau en Pichon aan het hoofd. Het was volstrekt niet plechtig. In de zaal geroezemoes en beweging, gepraat. Hier en daar pratende groepjes. Precies dc Kamer, als er gestemd wordt, of als meneer X. een vervelende redevoering houdt. En ter eene zijde van de conferentie de groep invités, waarin óók al beweging hccrschteter andere wij, 'n paar hon derd journalisten, gezamenlijk vertegen woordigend de pers der ganschc wereld. Wij stonden op de banken, en zagen den vrede teekenen door Amerika, door Engeland, door Servië, door Frankrijkin totaal door een-en-twintig geallieerde landen. Alleen de Chineezen werden gemist. Het was een zeer moderne plechtigheid. Zij was niet ceremonieel en niet protocolair, maar wél gemoedelijk. Er waren geen schit terende uniformen en toiletten, geen hoof- sche buigingen cn strijkages, zelfs geen rede voeringen. Het kón niet eenvoudiger. Maar er was dc sobere pracht van dc sta tige Galerie des Glacés. En er was dc His torie!.... Om tien minuten voor vieren teekendc de laatste geallieerde afgevaardigde. En plots dreunde toen het eerste kanonschot, en het tweede en het derde en het vierd volgden en daverend gejuich klonk bultencn wij snelden ndar de hooge glazen deuren, die opengerukt werden, cn drongen naar bui ten. op de lange reeks balcons van het kas teel En er was een golvende menschenzec daar buiten, juichend en zingend cn dansend en zwaaiend met boedenHoera's voor Cle menceau. voor Lloyd George, voor Wilson En ook hoera's voor de poilus, die 't op dit moment nie nauw meer namen .met hun af zetting, zoodat de menigte 't park binnen drong. 'k Ben haastig naar beneden gegaan, naar dc terrassen. De menigte drong door tot daar, in dc algemeenc begeerte om Clemen ceau te zien. En toen, plotseling, onverwachts verscheen de kleine oude man, in dc wijde, hooge, opengeslagen deuren boven 't breede bordes. En hij trad vooruit, een paar passen. Toen stond hij stil, sprakeloos, en er trilde iets in z'n oude gezicht, en z'n hand nam den hoogen hoed af, met 'n kort, haastig ge baar. Een geweldige Jubelkreet barstte los uit de menschenmassa, die zich vooruitstortte naar 't terras, naar den ouden man, die daar stond, ontroerd en zwijgend, stil. Dit was voor mij mooiste oogenblik van dezen dag. Dc juichende menigte nam Clemenceau, Wilson cn Lloyd George in haar midden cn voerde hen mee, cn ieder wilde den Tijger de hand drukken, en het werd een geweldig gedrang. Fransche qfficieren trachtten ruimte tc maken rondom Clemenceau het lukte niet. Wilson, lachend, handend schuddend, trachtte zich vooruit te maken. En de mas sa groeide iedere seconde aan Toen kwamen er poilus, onder commando van een burger-autoriteit, en vormden ecu dubbele haag. En Clemenceau, Wilson en Lloyd George zagen toen kans om een auto tc bereiken, waarmee zij den afstand van een paar honderd nieter, die hen van het kasteel scheidde, aflegden. En nog donderde het geschut, en het ge juich plantte zich voort, overal in de stad en naar Parijs, naar Londen., over gansch de wereld!.... Tot zoover deze herinneringen aan 28 Juni 1919, den dag die het einde bracht van de slachting. Van deelachting, die ons op dezen herdenkingsdatum sterker dan ooit het be sef moet inprenten: „Laten wij steeds op onze qui vive blijven. Wij zijn gewaarschuwd. Dat nooit meer!.... R. P. DE GEARRESTEERDE KAMERCANDIDAAT OP VRIJE VOETEN GESTELD. Donderdag is P. A. T., uit Hekelingen, de secretaris-penningmeester van den Platte- landersbond, tevens no. 7 op de lijst-Braat voor de Kamerverkiezingen, die Vrijdag was gearresteerd en overgebracht naar het huls van bewaring te Rotterdam, verdacht van postdiefstal, op vrije voelen gesteld, meldt de N.R.C. De wettelijke termijn van 6 dagen was om cn er waren geen voldoende aanwijzingen voor 's mans schuld om hem nog langer i:i voorloop!ge hechtenis tc houden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1929 | | pagina 1