D&6,
IEDER VERVULDE Zl N STEMPLICHT BLIJMOEDIG.
OP HET
HOOFDSTEMBUREAU.
haarlem's dagblad
woensdag 3 juli 1929
Vandaag was het dan de groote dag van
de verkiezingen. Een milde, maar ook iro
nische regen had den laatsten nacht schier
alle herinneringen aan de lange voorbereiding
alle aanprijzingen in kalk en menie van de
straten weggevaagd. De menschen moesten
nu maar weten wie ze kiezen zouden, vond de
regen. Wij mogen aannemen, dat ze het wel
wisten. Vastberaden kwamen zij de stem-
bureaux binnen, er was geen aarzeling, noch
bij den geuniformden politie-agent, noch bij
het welgedane echtpaar, dat binnensehom-
melde of bij het oude vrouwtje dat van haar
hofje gekomen was. Zij waren het met zich
zelf eens en geen opschrift op straat kon hun
opinie meer veranderen. Er werd niet gede
batteerd en niet getwist aan den ingang van
de stembureaux. Zelfs de menschen met
groote borden en wagens met opschriften
en platen ontbraken. Alleen de S.D.A.P. en
de Roomsch Katholieke Staatspartij hadden
haar propagandisten staan aan de deuren
van alle stembureaux. Zij reikten biljetjes uit,
waarvan weldra in de gebouwen, die tot
stembureau waren ingericht, meest scholen,
de gangen vol lagen. Af en toe kwam eens
een politie-agent kijken of alles ordelijk was
en bevond, dat er geen ongeregeldheden
plaats hadden. Van sabotage, zooals de Anti-
Stemdwang Partij die aanbevolen had, werd
al heel weinig gemerkt. Alleen kwam in het
stembureau aan de Nassaulaan iemand, die
zijn biljet demonstratief verscheurde en de
stukken in de bus deponeerde. In dit stem
bureau kwam ook de Duitsche dienstbode,
die abusievelijk op de lijst gezet is. Zij vroeg,
of zij Hindenburg kon stemmen, maar de
voorzitter van het stembureau moest haar
daarin teleurstellen.
Wij mogen in Haarlem wel haast spreken
van een stemkist in plaats van de stembus.
Het is een heel meubel, vele leden van de
stembureaux vinden het ongemakkelijk, om-
dait de horizontale lijn er in overheerscht en
daardoor de biljetten niet erg zakken willen.
De bus moet af en toe eens goed geschud
worden. Ook heeft het stembiljet langzamer
hand een omvang gekregen, waarop de wijdte
van de gleuf niet meer berekend is.
Maar de menschen vatten de zaak niet al
te zwaar op, zij vervullen hun stemplicht blij -
moedig. In de morgenuren kwamen vooral de
dames in grooten getale opzetten. Velen met
kinderen aan de hand. Hoe ze het stembiljet
hanteeren moeten weten de menschen nu wel,
een oud vrouwtje in het stembureau Klein
Heiligland wist tenminste wat best, dat de
stemming geheim is. Het was er nogal druk
en er stonden heel wat menschen vlak achter
haar toen zij in het stemhokje de gewichtige
daad volbrengen ging.
Maar het vrouwtje, niet gesteld op zooveel
belangstelling draaide zich om met de op
merking: Kijken jelui me toch niet zoo op
mijn vingers. En om te- toonen dat het haar
ernst was met de discretie van de stemming
pakte zij haar stembiljet op en verhuisde
naar het verste hokje, dat in het lokaal te
vinden was.
In het stembureau in de Montessorischool
aan de Middenlaan, waar ook de burgemeester
zijn stem uit bracht, was men nogal praat
ziek in de stemhokjes. Maar dat mocht de
voorzitter beslist niet toelaten. Er staan niet
voor niets schotjes tusschen. De jeugd die vrij
van school had toonde nochtans veel belang
stelling voor de tempels barer dagelijksche
Wethouder mr. J. Gorritsz krijgt een laatste
vermaning om Duys te stemmen!
plichten. Bij de school op de Botermarkt was
zelfs een nieuw en zeer aantrekkelijk spel
ingevoerd, namelijk het verzamelen van pro-
paganda-biljetjes. De bezitters van het groot
ste aantal gele papiertjes, afgebedeld van het
kiezend publiek snoefden tegen hen, die
slechts witte papiertjes in hun verza
meling opnamen. Hier werd de strijd om de
meerderheid reeds in alle ernst uit gevoch
ten.
Zij die slecht ter been waren of invalide,
werden per auto gebracht, wanneer zij daar
toe aan hun kiesvereeniging het verzoek ge
daan hadden.
Een juffrouw, die moeilijk loopen kon had
dat blijkbaar niet gedaan. Een chauffeur, die
een ander gereden had en met zijn wagen
voor het stembureau stond was zoo vriende
lijk om haar naar huis te brengen.
Te elf uur hedenmorgen hadden de meeste
stemlokalen tusschen de 200 en 300 bezoekers
gehad. In het eene ging het veel geleide
lijker dan in het andere. In scholen waar
twee stemlokalen waren werd in een daarvan
gedurig queue gemaakt, terwijl daarnaast
alles vlot liep. Het totaal aantal bij elk
bureau ingeschreven kiezers is ongeveer 1000.
Er zijn in de gemeente Haarlem 73 stem
bureaux.
x Op onze foto's ziet u hoe stads- en pro
vincieregeerders hun stem kwamen uitbren
gen.
Onze wethouders bezochten de stemlokalen
vanmorgen reeds vroeg, alleen de heer Slin-
genberg die uit Groningen kwam, was te
;zzt om nog een foto van hem in de krant te
kunnen plaatsen.
op Stembureau I, ten S'adhuize, het
Hoofdstembureau, liep, toen wij er vanmor
gen een kijkje gingen nemen, alles vlot van
stapel. Om half 11 hadden al 330 menschen
gestemd.
Het aantal kiezeressen overtrof, om begrij
pelijke redenen ('t was tusschen half 11 en
half 12) verre dat der kiezers. D i e waren er
al in grooten getale geweest om en na acht
uur (toen stonden de menschen tot in de
hal) en een nieuwe stroom werd na 12 uur
venvacht.
In de benedenhal van het Stadhuis hangt
een kaart, waarop groote letters en een pijl
den weg naar boven wijzen en bij den ingang
van het bureau hangt ook weer een kaart
met het opschrift: „Stembureau I". Het is
een psychologisch raadsel, waarover wellicht
Hoe het raadslid Vincent Loosjes stemde
een geleerde verhandeling zou zijn te hou
den, dat er tóch nog Nederlandsche, ja Haar-
lemsche kiezers zijn, die voor de deur blijven
staan en vragen: „Is 't hier?" of „Mok hier
weze?"
Die kiezeressen! Hoe interessant zijn zij!
Er waren er die vol zelfbewustheid en met
een beleefden groet het stembureau betra
den en in alle opzichten blijk gaven, precies
te weten „hoe het moet".
Maar de oude, doove juffrouw in het zwart,
die telkens zei „dat ze het zoo niet wist", had
langer werk. Toen ze eindelijk haar stembil
jet had opengevouwen wilde ze het over de
bus (eigenlijk een groote kist met een gleuf
in den deksel) uitspreiden en toen haar be
duid werd dat dit niet ging en ze in een
hokje moest gaan, bleef ze hulpeloos staan.
Waarop de voorzitter haar weer duidelijk
moest maken, dat ze op haar gemak mocht
gaan „uitzoeken". Toen ze „uitgezocht" had
(wij hadden het resultaat wel eens willen
zien) wist ze weer geen weg met het groote
stembiljet 37 partijen ook met 644 candi-
daten! dat ze onopgevouwen in de hand
bleef houden, want „ze wist het zoo niet".
Gelukkig waren gedienstige geesten bij de
hand, die haar verder hielpen.
En dan die andere oude juffrouw, ook in
Het raadslid M. A. Reinalda was een dei
eersten, die vanmorgen aan de Gedempte
Oude Gracht zijn stemplicht vervulde.
't zwart natuurlijk, die haar oproepingskaart
net jes in een papier had gepakt. En het bu
reau, na haar plicht te hebben gedaan, niet
verliet, vóór ze dat papier in het hokje keu-
nog opgevouwen en het in haai- taschje had
gestopt. Het moet waarschijnlijk bij een
volgende verkiezing weer dienst doen!
Dat zijn de vrouwen, bij wie je thuis geen
stofje op den schoorsteenmantel en geen
kruimel op den grond vindt.. Zij geven ook
een klopje op de bus, als ze hun biljet er in
gedaan hebben, opdat het vooral goed zakt en
er plaats komt voor andere.
„Moet ik hier in?" vroeg een jonge vrouw
wantrouwend aan den voorzitter, wijzend
op een der hokjes.
„Ja," antwoordde de burgemeester, die
voorzitter van het hoofdstembureau is, „en
dan komt het zware werk!"
't Viel blijkbaar nog al mee, want ze was
spoedig klaar.
't Wordt eentonig, maar er was nóg een
oude juffrouw in het zwart en die bleef maar
heen en weer drentelen voor de hokjes, ter
wijl haar naam en de verdere, noodige gege
vens opgelezen werden. De voorzitter moest
haar roepen, om haar biljet in ontvangst te
komen nemen en toen ze klaar was, legde ze
het gehaast boven op de bus.
„Enfin, 'k zal wel zorgen dat het er in
komt!" zei de voorzitter welwillend. 'En de
juffrouw holde weg. Er stond waarschijnlijk
thuis een pannetje op het vuur!
PRINS HENDRIK NAAR HET
STEMBUREAU.
Men seint ons uit Den Haag:
Prins Hendrik heeft hedenmorgen in ^et
stembureau in het gebouw „Excelsior" aan
de Zeestraat zijn stem uitgebracht.
Wethouder W. Roodenburg heeft dubbele
plichten ten aanzien van de sterymingHiet
is hij als lid van het stembureau Hoof-
manstraat
DE INBREKER IN HET KRELAGE-HUIS..
be chauffeur S., die in den nacht van
Zondag op Maandag door de politie in het
Krelage-huis aan de Leidschevaart gesnapt
werd, heeft thans bekend, eenige onderdeelen
van auto's uit de garage te hebben wegge
nomen. Proces-verbaal is tegen hem opge
maakt.
h. o. v.
CONCERT IN DEN HOUT.
Programma van de Muziekuitvoering in
den Hout op Donderdag 4 Juli 1929, des
avonds te 8 1/4 uur, onder leiding van Mari-
nus Adam.
1. Marsch „The Liberty Bell" Sousa.
2. Ouverture „Prinz Methusalem"
Jon. Strauss.
3. Walzer „Sirenenzauber" Waldteufel.
4. Fantaisie Le Trouvere G. Verdi-Tavan.
5. Ouverture „Les Cent Vierges" Lecocq.
6. Frühlingscrwachen Th. Bach.
7. Fantaisie „Les Saltimbanques" L. Ganne.
MEETING VOOR DRANKBESTRIJDING
Ook dit jaar belegt het Meeting-Comité
der Neutr. Geh. Onth.-organïsaties, waar
bij zijn aangesloten de Alg. Nederl. Geheel
onthouders Bond, de Internationale Orde van
Goede Tempelieren, de Nederl. Ver. tot Af
schaffing van Alcoholh. Dranken en de
Spoorweg Onthouders Vereeniging een pro
vinciale meeting voor geheelonthouding en
plaatselijke keuze en wel op Zondag 14 Juli
a.s. te half drie n.m. op het terrein van 't Huis
ter Zaanen, Middenweg te Haarlem-Noord.
Aan de meeting gaat een optocht met
muziek en ontplooide banieren vooraf, welke
te 1 uur van de Nassaulaan vertrekt.
Als sprekers zullen op de meeting optre
den de heeren J. Duinker te Nijmegen en A.
Martinus te 's Gravenhage. Voorts verleenc-n
het Geh. Onth. Zangkoor „Kunst Adelt" on
de Muziek vereeniging „Excelsior", beide van
Haarlem, hun medewerking, leden van den
Ned. Bond van Abstinent Studeerenden zullen
volksdansen uitvoeren.
Bij eenigszins goed weer zullen zeker velen
aan deze betooging deelnemen!
UITSTAPJE VOOR OUDEN VAN DAGEN.
In aansluiting op onze aankondiging van
het uitstapje dat den ouden van dagen uit het
Rusthuis der Gereformeerde Kerk aan de
Lange Heerenvest Donderdag 4 Juli zal wor
den aangeboden, deelen wij mede, dat de
voorgenomen tocht zal gaan over Santpoort,
Bloemendaal. Zandvoort naar Noordwijk en
over Lisse en Bennebroek terug. Donderdag-
dagmiddag 2 uur is het vertrek van de Lange
Heerenvest
MAKELAARS.
Bij de Kamer van Koophandel voor Haar
lem en Omstreken is ingekomen een verzoek
van de Arrondissements-Rechtbank te Haar
lem om advies uit te brengen betreffende de
beëediging van de navolgende personen als
makelaar in de achter hun naam vermelde
vakken:
1. J. de Casseres te Beverwijk, Breestraat
73, als makelaar in onroerende goederen en
meubilair;
2. H. van Meurs. te Heemstede. Wilhelmlna-
plein 13. als makelaar in onroerende goederen
en assurantiën.
3. A. F. W. Husemeier, te Hillegom, Meer
straat 32, als makelaar in roerende goede
ren;
4. Ph. Cohen, te Heemstede, Camphuyzen-
laan 11, als makelaar in papierwaren en
reclame.
5. A. Ph. Romeljn te Haarlem, Kampersingel
38, als makelaar in onroerende goederen en
hypotheken.
6. H. K. Junge te Haarlem, Frinsesse-
kade 1, als makelaar in roerende en onroe
rende goederen, assurantiën en hypotheken.
7. S. Crommelin, te Haarlem, Kruisstraat
1, als makelaar in effecten.
8. B. W. Lasschuit, Haarlem. Julianastraat
9, als makelaar in onroerende goederen en
metalen.
9. W. H. Mellema. te Bloemendaal, Pinel-
laan 7, als makelaar voor den aan- en ver
koop van schepen, machinerieën en alles wat
met het scheepvaartbedrijf in verband staat.
botsing tusschen twee
motoren en een auto.
EEN PERSOON ZWAAR. TWEE
ANDEREN LICHT GEWOND.
Dinsdagavond heeft op den Amstel bij de
Achtergracht te Amsterdam een ernstig
motorongeluk plaats gehad. Twee motorrij
wielen waarvan een met een passagier op
de duo kwamen in snelle vaart bij de Ach
tergracht de brug oprijden toen plotseling
een auto de Achtergracht afkwam. De mo
torrijders konden niet meer uit den weg en
botsten tegen den auto. Alle drie personen
werden van de motoren afgeslingerd. Een
van hen, een zekere H. kwam in een kelder
terecht. Hij werd in bewusteloozen toestand
opgenomen en door den G. D. die met twee
ziekenauto's ter plaatse was gekomen naar
het Israëlitische Ziekenhuis vervoerd. Daar
constateerde men een schedelbreuk: Zijn
toestand is hoogst ernstig. De beide anderen
werden door den tweeden ziekenauto naar
het Binnengasthuis vervoerd. Hun toestand
is niet ernstig. Zij werden na verbonden te
zijn naar huis gebracht.
Mr. A. Bruch. lid van Gedeputeerde Stater, Wethouder mr. Hce-kens Thijssen krijgt oj: Gedeputeerde mr. J. B. Bonians ter stembus
verlaat zijn kantoor om te gaan stemmenhet laatste oogenblik nog verkiezingslcctuur,
gemeenteraad.
EERSTE ZITTING 17 JULI.
Wij ontvangen van het gemeentebestuur
thans het volgende 'bericht
De eerstvolgende vergadering van den Ge
meenteraad wordt gehouden op Woensdag
17 Juli a.s.
Daarmede wordt dus onze mededeeüng van
eenige dagen geleden bevestigd.
De raad heeft dus 4 weken vacantte.
auto rijdt kinderwagen
omver.
EEN DAME GEDOOD.
Dinsdagmiddag is op den Wageningschea
Berg de dertigjarige mevrouw A. H van E„
die met een kinderwagen op het rijwielpad
reed, door een auto, die bestuurd word door
mevr. Jhr. Roel! uit Renkum aangereden.
Zij werd zoo ernstig gewond, dat zij spoedig
overleed. De kinderwagen werd geheel ver
nield: het kind werd er uit geslingerd, doch
bleef ongedeerd. Het ongeluk is ontstaan,
doordat de kinderen, die bij mevr. Roell in
den auto zaten, haar aan haar hoed trok
ken, zoodat haar aandacht voor een oogen-
blik werd afgeleid en dientengevolge de auto
het rijwielpad opreed.
hevige vechtpartij te
vlijmen.
EEN VELDWACHTER NEERGESLAGEN
Maandag heeft onder de gemeente Vlij
men een ernstige vechtpartij plaats gehad.
De wegwerker Musch werd door den 22-jarl-
gen C. E. Jr., die met diens vader C. E. Sr.
en J. K. in beschonken toestand was. met
een flesch op het hoofd geslagen en hevig
gewond, meldt dc 's-Hertogenbossche Crt.
De veldwachter Roosen was verplicht om
het publiek, dat opdrong, tegen te houden,
en den woesteling in bescherming willende
nemen, gaf deze. een bekend bokser, hem
een zoodanigen slag met de vuist, dat- hij
neersloeg. De veldwachter trok, hoewel he
vig bloedend, zijn revolver, waarop de man
vluchtte De dader is gearresteerd.
de „taaie" op reis.
Een Amstcrdamsche aapjes
koetsier gaat een reis door Euro
pa maken.
Het Hbld vertelt van een aapjeskoetsier
van 't Rembrandtplein bij genaamd de „Taaie
die me zijn bakje Dinsdagnacht van het
plein is vertrokken om een reis door Europa
te maken Eerst gaat hij naar Berlijn, dan
naar Weenen, Boedapest, Venetië, de Ri-
vièra, om zooals hij van plan is weer
naar het Rembrandtplein terug te keeren.
Een dochter en een schoonzoon van de
Taaie zullen de reis in het oude bakje mee
maken.
-üchtpostzegels van
hoogere waarde.
Naar wij vernemen is de voorbereiding van
luchtpostzegels van hoogere waarde thans
zoover gevorderd dat de verkrijRbaarstcl-
ling daarvan binnenkort kan worden tege
moet gezien.
De zegels, die alle dezelfde afbeelding zullen
dragen, zijn ontworpen door den kunstenaar
J. Jongert te Rotterdam, en stellen voor de
aan de mythologie ontleende Mereurius-
figuur, beschermer van handel en ver
keer.
Onder de vleugels van den hoed is de be
kende Mercurius-staf zichtbaar. Dc figuur
zweeft boven een bloeiende aarde, symbool
van den voorspoed.
De prijs der zegels wordt f 1.50 zwart, f 4.50
rood en f 7.50 groen.
RADIO IN DE SCHOOL
Het standpunt van den Onderwijs
raad.
Verschenen is het rapport van den Onder
wijsraad over het gebruik van de radio in
de school, waaromtrent de minister van On
derwijs, K. en W., den Raad advies had ge
vraagd.
De Onderwijsraad komt In zijn rapport tot
de conclusie: dat, mits de radio alleen be
schouwd wordt als hulpmiddel bij het on
derwijs, het luisteren naar radio-uitzendin
gen voor het lager, middelbaar en voorbe
reidend hooger onderwijs geacht mag wor
den geen bezwaar te ontmoeten en bij het
nijverheidsonderwijs zelfs wenschelijk te
zijn, dat de tegenwoordige wettelijke voor
schriften, althans voorshands, voldoende ge
legenheid bieden aan het schooltoezicht om
eventueel tegen misbruiken te waken; en
dat er derhalve geen aanleiding is. wijzi
gingen aan te brengen in de onderscheidene
wetten of de daarop berustende uitvoerings
maatregelen.
DE KAMERVERKIEZINGEN EN DE RADIO.
Bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer
der Staten-Generaal in 1925 werden door het
persbureau Vaz Dias de uitslagen via het
station Scheveningcn-Haven draadloos aan
de dagbladen in het geheele land toegezon
den. Vaz Dias verneemt thans, dat zulks dit
jaar niet zal geschieden, in verband mat de
besluiten van de te Praag gehouden radio
lengten. De aan Nederland toegewezen golf-
conferentie inzake de verdeeling der golf
lengten laten niet toe, dat des avonds na
zes uur voor het doorzenden van de uitsla
gen der Tweede Kamerverkiezingen gebruik
wordt gemaakt van den zakelijken omroep-
zender Scheveningen-Haven.
GEVONDEN DIEREN EN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij: Bur. v. Politie,
Smedestraat, actetasch met inhoud. Knooó!
Anihoniestraat 9, boeken, v. d. Meij, v. Ma-
rumstraat 36rd„ deurstik. Bur. v. Politie,
Smedestraat, koperen huisje. Kennel Fauna,'
zwart-witte kat, gebracht door: v. Wester
hoven. KI. Heiligland 52. Robijn, Talmastraat
39. (Heemstede), kist, af te halen Kamper
singel 42. Sterken, A. L. Dyserinckstraat 71,
zwarte kat. Bur. v. Politic, Smedestraat.
damesmantel. Meijer, Heerensingel 37D,
schoenen. Hartog. Parklaan 47. sigarenkoker.
Loerakker, Elzenplein 12, vulpen. Bur. v.
Politie, Smedestraat. idem. Out. Wouwerman-
straat 97. vulpotlood. Bur. v. Politie, Smede
straat, rokvlinder. Bakker. Rozenstraat 33,
rijwielbelastingmerk. Mooy, Duvenvoorde-
straat 71, idem. Freyer, Teding van Berk-
houtstr. 56, rozenkrans,
