Te licht bevonden.
ILEVELLEN
BON
46e Jaargang No. 14120
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrjjdag 5 Juli 1929
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTENper week ƒ0.2754, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatse»» waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3-5754. Franco per post door Nederland 3.87J4. Losse nummers
0.06. GeilL Zondagsblad per 3 maanden f 0-57J4, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN1—5 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclame»
/0.60 per regeL Reductie bij abonnement Vraag en Aanbod 14 regels 0.6(^
elke regel meer ƒ0.15. buiten Arroud. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. f023. elke regel meer 0.10. uitsl. a contant»
Crati» Ongevallenverzekering voor Weekabonné» Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verliea ran Hand, Voet of Oog f 400.-. Duim f MO.-, Wijivinger f ISO.-. Elke andere ringer f 50.-. Arm- ot Beenbreuk i 100.
DIT NUMMER BESTAAT DIT VEERTIEN BLADZIJDEN
EERSTE BLAD
Raadsvergadering in de Statenzaal? Neen, het Hoofdstembureau maakt de verlies- en
winstrekening der Haarlemsche politiek op. Voor de deuropening de leider, de hoofd
commies C. B. M. Segaar.
HAARLEM, 5 Jnli
De Herkozen Kamer.
Er is dus nog: minder in de Tweede-Ka
mer veranderd dan verwacht werd, en ik
heb den goeden titel al gebruikt, toen.'k een
■week geleden schreef over „de Kamerherkie
zingen". Zes groote partijen hebben samen
92 zetels gehaaid, zes kleine samen 8, en de
overige vijf-en-twintig legioenen, die zich
in den stembusstrijd wierpen, samen heele-
maal niets. Er waren dan ook legioenen bij
Daarover straks nog iets.
De R.-K. Staatspartij, die in de oude Ka
mer 30 zetels had, heeft er nu weer 30. De
S.D.A.P., die op 24 stond, staat weer op 24.
De C.-H.. groep van elf, komen opnieuw met
dit sportief-populaire aantal uit: De V.-D.
zijn nog altijd met hun zevenen. En dus
moet zich alle emotie wel concentreeren op
de A.-R. en den V. B., die elk éen. zetel ver
loren hebben. Maar de emotie bedaart on
middellijk. als men ziet dat dominé Kersten
met zijn Staatkundige Gereformeerden er
een zetel bij heeft gehaald, en dat Floris
Vos Kamerlid is geworden. Daar zitten dus
de verliezen van A.-R. en V. B. bij hun
ontevx-eden weggewandelden.
Als Nederland nu zoo innig tevreden over
zijn Tweede Kamer en het beleid van zijn
politieke leidei-s was geweest, dat het niets
liever wou dan ze allen zoo lang mogelijk
houden, dan zou dit resultaat tot voldoe
ning aanleiding geveiv Maar niemand was
er tevreden mee. Het was een Kamer en het
waren politici, die bij herhaling als mach
teloos zij ra uitgekreten, die hun parlemen
taire opdracht sinds drie jaar niet meer op
parlementaire wijze konden uitvoeren, die
buiten staat waren om een meerderheid te
vinden waarmee kon worden geregeex-d.
Nu daar zitten ze weer. De ontevreden
heid blijkt evenredig aan de verdeeldheid te
zijn. De toestaxid is volkomen uitgebalan
ceerd. Ieder volk heeft de regeering die het
verdient. Wij verdienen dus blijkbaar een
intermezzo-kabinet. Nog steeds. Tenzij de
partijleiders, tot de conclusie komend dat
het dankbare volk hen zal blijven terug-
stureix naar het Binnenhof tot zij zelf zich
uit hun eigen politieke moeras gewerkt heb
ben, nu mochten beseffen dat er een eind
aan moet komen, en een uitweg vinden.
Het belang van wiskundige berekeningen
over percentsgewijze toenemingen en dalin
gen in stemmentotaien (daaxhij lettend op
het feit dat er 263.000 kiezers méér waren
dan in 1925) kan ik niet meer inzien. Nu het
totale resultaat voor'ons ligt, blijkt dat er
eigenlijk niets veranderd is. Exx dat blijft de
hoofdzaak. De rest is-détail, zonder practi-
sche beteekenis.
Het algemeene gevoelen na dit resultaat
is, om h.et erg gemoedelijk uit te drukken:
lichtelijk katterig. Mexx is geneigd tot het
citeeren van Vader Cats en vraagt zich af,
of daarvoor nu zooveel geld uitgegeven en
daaraan zooveel kostbare tijd besteed moest
worden.
Een enkel woord zij nog gewijd aan de
vijf-en-twintig partijen, die geen enkelen
zetel hebben veroverd. De kiesdeeler was
33.794. Aangezien tevoren te voorzien was,
dat er meer dan drie millioen stenxmexx uit
gebracht zouden worden, koxx iedere partij
dit voorzien, en wist dus, dat zij minstens
23000 stemmen zou moeten halerx om kans
op een zetel te maken.
Nu dan. Van de vijf-eix-twintig partijen
die geen succes hebben geboekt zijn er pre
cies twee, nl. de R.-K. Volkspartij en de Rev.
Soc. Partij (Sxieevliet) die boven de 20.000
stemmen zijn gekomen. De lijst-ter Hall
(Federatief Verband) had er nog 17.617, de
Christelijk-Democratische Unie 12.690 en de
Democratische Partij 9132. De overige twin
tig partijen bleven alle onder de 5000 stem
men en twaalf er van haalden zelfs de 1000
niet.
Dit is ridicuul. Ik weet niet wat de heex-en
Braam (Int. Volkspartij, en houder van het
laagte-record, met 98 stemmen ixx geheel
Nederland), van Es (Vrije Chr. Partij, 102
stemmen), Siedenburg (314 stemmen), Gysen
(Neutrale Volkspartij, 342 stemmen), iley-
denrijk (Algemeen Belang, 417 stemmen)
enz. enz. er eigenlijk mee voor gehad heb
ben. Zij kunnen geen seconde verwacht heb
ben dat zij succes zouden behalen. Niemand
heeft het verwacht. Zij kunnen ook niet
meenen dat dit de weg is, die leidt tot 't op
bouwen van een nieuwe, groote partij. Wil
mén dat, met een ernstig program en een
groot doel voor oogen, dan is een flinke tijd
van voorbereiding, vaxx stex*ke organisatie en
harden arbeid noodig eer men een poging
bij de stembus kan wagen, waarbij eeiV re
sultaat wordt behaald dat ae jonge partij
een riem onder het hart steekt en haar groei
bevordert.
Op het Hoofdstembureau tn de-antichambre van het Prinsenhof. „Verpakte Stemmen",
Voor den uitslag van
de verkiezingen voor de
Tweede Kamer verwij
zen wij naar de eerste,
tweede en derde pagina
Van het Tweede Blad.
Hebben de heeren Braam, vaxx Es, Gysen,
Heydenrijk enz. persoonlijke glorie willen
oogsten, door hun naam vele millioenen
malen gedrukt en verspreid te zien? Een
rare satisfactie, en een korte, want over een
paar weken is iedereen hen vergeten. Bo
vendien zijn er zooveel andere manieren om
op deze wijze „beroemd" te worden, zonder
dat men tallooze medemenschen last en
tijdverlies bezorgt.
Veel van die kleine partijtjes zouden bij de
volgende verkiezingen uitgeschakeld kun
nen worden door invoering van eerx ver
plichte waarborgsom voor eiken candidaat,
die hij verbeuren zou als zijn lijst niet min
stens de helft van den kiesdeeler, of b.v. 2/3
haalde. Daar is al over gedacht en geschre
ven. Het lijkt wel een goede oplossing.
R. P.
DE VEENDAMMER
HYPOTHEEKBANK.
LIEBERMANN TOT DRIE JAAR
VEROORDEELD.
AMSTERDAM, 5 Juli (V.D.) De Vierde
Kamer der Rechtbank heeft hedenmorgen te
10 voor elf uitspraak gedaan in de straf
zaak vaxx Saloxnon Liebernxanxx, die terecht
heeft gëstaaxi iix verban dhxet de bekende
affaire der Veexxdammer Hypotheekbank.
Wat het eerste deel. der tenlastelegging be
treft werd Liebermaxxn schuldig verklaard
aan het opzettelijk uitlokken van bedriege-
lijke bankbreuk en wat het tweede deel der
tenlastelegging betreft, aan het mede plegen
van bedriegelijke baixkbreuk. Hij werd des
wege veroordeeld tot drie jaren gevangenis
straf.
Het O.M. had drie jaar en ze& maanden
gevangenisstraf geëischt met aftrek van de
preventieve hechtenis.
De advocatenbanken warexx tijdens het
voorlezen van de voornaamste punten uit
het vonnis, waarmede 25 minuten gemoeid
waren dicht bezet met leden der balie.
Liebermann hoorde het vonnis schijnbaar
zeer kalm aan.
KLOKKE ROELAND.
HAARLEM'S GROOTSTE KLOK
THANS LUIDKLOK.
Naar wij vernemen zal te beginnen met
Zondag 7 Juli vóór den aaxxvang van de
godsdienstoefexxing in de Groote- of St.
Bavokerk alhier de groote klok worden geluid
en niet meer als tot hedexx de twee kleine
kerkklokken.
Deze groote klok is vervaardigd door Gerrit
van Wou in het jaar 1503 exx heeft een ge
wicht van 5500 K.G. Zij hangt te middexx der
andere klokken tusschen den lexx en 2en
toreixtrans exx heeft eexx hoogte gerekexxd van
het kroonstuk tot den rand van 2.75 M.
Dit Is dezelfde klok die zich bij lxeelslag laat
hooren en daarvoor wordt gebruikt eexx
hamer die daartegen aanslaat: voor het
luiden wordt een klepel gebruikt: die in de
klok hangt- Een fraai rondschrift in gotische
letters vermeldt: Roelaxxt die groot is nxijn
xxaem 4 tot Goods dienst ben ic bequaenx 4
ic luyde somtyts ten braxxde 4 of alst faem
is van vyande -5- Geryt van Wou die mij
goot 4- MCCCCC ende drie xxa Goods ge-
boort 4 Amen. Deze klok werd vroeger steeds
genoemd „de groote Roeland".
Den laatsten tijd werd de klok alleen ge
bruikt bij bijzondere gelegenhedexi. het laatst
bij de begrafenis van professor dr. H. A.
Lorentz,
DE AANSLAG OP DEN AMSTERDAMSCHEN
BANKLOOPER
Het gerechtshof te Amsterdam heeft he
dexx arrest gewezen in de beroovingszaak vaxx
den 78-jarigen banklooper vaix de Spaar
bank voor cie stad Anxstex-danx. die iix dexx
avoxxd van 8 Maart 1926 in de Linnaeusstraat
neergeslagen werd en beroofd vaxx eexx klei-
xxen troxxxmel nxet 36000 ruim.
Door de Anxsterdanxsche Rechtbank ver
oordeeld tot 2 jaar gevarxgenisstraf, werd H.
thaixs als eerste verdachte door het Amster-
danxsch Gerechtshof veroordeeld tot 2 jaar
gevangenisstraf, dus het vonnis der Recht
bank bevestigd.
De Anxsterdanxsche Rechtbaxxk had vaix
der G. en v. E. vrijgesproken, doch het O. M.
was in hooger beroep gegaan en thans heeft
het Hof beslist dat het vrijsprekend vonnis
ten aanzien van v. d. G. en v. E. van kracht
blijft.
Het woord is aan.
Aug. Wibbelt:
Menigeen tracht zijn liefde voor de deugd
te bewijzen, door haar bij anderen als eisch
te stellen.
KARDINAAL VAN ROSSUM NAAR ONS
LAND.
Zooals bekend is, aldus meldt De Tijd,
viert kardinaal Van Rossunx ixx het komende
najaar zijn gouden priesterfeest. In ver-
baxxd daarxixee vormen zich tlxaxxs eexx eere
en een huldigingscoixxité, om den hoogen
jubilaris de gelukwexxschen van katholiek
Nederland aan te bieden.
De kiezer is weer opgegaaxx
En heeft zijn stembusplicht gedaan,
In steden en in dorpen,
Het pleit is ïxu dus weer beslecht,
Ixx Jt groote politiek gevecht,
De teerling is geworpen;
Voor vier jaar, volgens oxxze wet,
Zijn honderd zetels weer bezet,
Met honderd candidaten,
Eeix drietal dat thans heeft gefaald,
Daar 't stemmental niet werd behaald,
Heb ik eexxs laten praten:
Ik vraag aldus sprak nummer een,
Waar gaat toch oxxze wereld heen,
Met al haar vele zoxxdexx,
Ik ben ïxog vaxx de oude soort,
Van 't wijs en het bezadigd woord,
Dat nauw meer wordt gevoxxdexx;
Mijix slechte plaatsing op de lijst
Door nxijn partij, helaas, bewijst
Dat 'k als te oud beschouwd word,
Ik treur bij d' aanblik van 't geslacht,
'Aan welks vx-eemd inzicht, zonder kracht,
Het land nu toevertrouwd wordt;
Mijix oordeel laat de meixscheix koud,
Ik weet het wel, ik beix te oud,
Maar wijsheid groeit met jaren,
Doch nu mijn uur van afscheid slaat,
Zeg ik: Vaart wel gij Schip van Staat,
Ik zal ïxiet met u vax-exx.
Ronduit gezegd zei xxunxmer twee.
Had ik toch waarlijk geen idee,
Dat ik het zou verliezen.
Zooals ik 't uitgerekend had,
Was het volkomeix zeker dat,
Ze mij wel zouden kiezen;
Enfin ik tx-eur er heusch niet om,
U bent toch zeker niet zoo dom,
Om dat zelfs te vermoeden,
De kiezer heeft zich zeer vergist,
En strakjes, als ik word gemist.
Dan moet hij er voor bloeden;
De menschen met een grooten mond.
Maar zonder degelijken grond
En met een zielig breintje.
Die houden vier jaar laixg het heft
Maar, wat dien grooten mond betreft-,
Heb Ik dan soms een kleintje?
't Is een schandaal sprak nunxnxer drié,
De kiezers weten niet op wie,
Hét volk ixx ïxood kan bouwen,
De wereld, zeg ik u, is slecht,
Mexx kan op haar gevoel voor recht,
Geexx sikkepit vertrouwen;
Het is een nare slappe boel,
Men leutert over "rechtsgevoel
En vredesidealen,
Neen, legei-s vaxx eexx paar nxillioen,
Die kunneix 't werk eerst grondig doen
En anders zal het falexx;
Men laat de zakexx waaien, maar
Het land verkeert in groot gevaar,
In deze donkx-e dagen,
Ik sta steeds voor de weermacht pal
Mexx koos ïxxij niet, welnu, daix zal,
Het eind den last wel dragen.
Hierna bén ik maar heengegaan,
Zij bleven somber, aangedaan,
Gebogen door de smartexx staan,
Die hunne harten vulden;
Maar uit de verte trof, in koor
Nog hun verzekering mijn oor:
Wij hebben gladweg maling, hoor
Aan die vijfduizend gulden.
P. GASUS.
Noot-: De in bovenstaand lijm afgebeel
de dierenkoppen zijn van: 1 Struisvogel, 2.
Bengt Berg's Abu Markub. 3. Gier.
NEDERLANDSCHE GELUIDSFILMS.
Thans zijn er volgens het Hbld. eenige
Nedei-landsche „sprekende films" gereedge
komen, n.l. twaalf ecn-acters, waarin o.a- op
treden Sam Swaap, Ch. van Isterdael, Kees
Pruis, Willy Dei'by, Lou Bandy, enz.
De opnamen zijn vervaardigd door den
heer Henk Alsem, operateur der Ilispano
Filmfabrieken, terwijl de regie berustte In
handen van den lieer I. Louis Cohen.
PERSONALIA.
Voor de to Amsterdam gehouden examens
van 't muziek-paedagigisch verbond slaagde
voor het theoretisch gedeelte mejuffrouw
Jeanne Conxaita, alhier.
(Derde Reeks.)
Ook ditmaal hebben wij weder een aantal
van de tusschen Mei 1928 en Juni 1929 ver
schenen dagclijksche Rijmen van r. Gasus
tot een smakelijk uitziend boekje vereenigd,
om het voor abonnés tegen inlevering van
onderstaanden bon, gratis verkrijgbaar te
stellen.
Dit derde deeltje bevat niet minder dan
44 i-ijmen en is weder voorzien van illustra
ties door Wladimir A. Bielkiixe. Deze illustra
ties zijn niet eerder gepubliceerd.
De bundel kan van Zaterdag (i Juli des
ochtends 8 uur af aan onze Tijdingzaal
Groote Houtstraat 93 worden afgehaald. Bij
de agenten van Haarlem's Dagblad te Zand-
voort, Verlengde Koningstraat 85 a, en Hille-
gonx, Brouwersstraat 43, benevens bij de bc-
zorgei's te Velsen en IJmuiden is een aantal
exenxplaien ter afhaling onder dezelfde voor
waarden gedeponeerd.
Aan verzoeken tot toezending kan in geen
geval worden voldaan.
voor gratis exemplaar Ulevellen
(Derde Reeks) van P. Gasus.
Gratis verkrijgbaar tegen In- m
levering van dezen bon.
