a tf
Het Concours-Hippique te Hoofddorp
y y-y
HET VERLOOP DER KABINETSCRISIS.
JpM
37e Jaargang No. 14132
Verscliünt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrijdag 19 Juli 1929
HAARLEM S DAGBLAD
PIRECTEUREIV: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR» ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: p«r week ƒ0.2754, ntet Geïllustreerd Zondagsblad f0.32
Per 3 maandenHaarlem en plaatse* waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3-5754. Franco per post door Nederland 3.8754. Losse nummers
0.06. GeilL Zondagsblad per 3 maanden 00754, franco per post.
BureauxGroote Houtstraat 93 Drukkerij: Zaider Bnitenspaarne 12
Telefoon Noa.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, .4825 Drukkerij 10122,12713 Postgiro No. 38810
AD VERTE NT I EN 15 regels ƒ1.75, ellce regel meer 10-35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij' abonnement. Vraag en Aanbod 14 regels 0.6<\
elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag;
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. 035. elke regel meer f 0.10. nitsL i contant
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonné*. URkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
'Jhr. Ruys' opdracht gunstig door de rechtsche fracties
i ontvangen.
Onze Haagsche correspondent schrijft:
Het spreekt vanzelf, dat preciese mededee-
llngen, die tot in details afdalen over wat er
in de vergaderingen der drie rechtsche frac
ties, welke gehouden zijn ter bespreking van
een bij haar ingekomen schrijven van den
Kabinetsformateur. Jhr. Ruys de Beeren-
brouck, besproken is, niet gegeven worden en
ook niet gegeven kunnen worden.
Maar zooveel is wel zeker, dat er van een
directe mislukking der eerste pogingen van
Jhr. Ruys niet gesproken mag worden. Geen
der drie rechtsche fracties blijkt ongeneigd
om weer met de beide andere in zee te gaan
ter vorming van een parlementair kabinet.
Dat dit, na het eerste pogen van den forma
teur gezegd kan worden, mag zeer zeker aan
leiding zijn voor de verwachting, dat Jhr.
Ruys goede kans maakt de moeilijkheden te
overwinnen. Daarbij komt nog, dat hij eeni-
ge ervaring heeft van het vormen van ka
binetten. Wanneer er moeilijkheden nu nog,
na het uitblijven van een oogenblikkelijke af
wijzing, te overwinnen zijn, dan geeft men
Jhr. Ruys een goede kans om deze te over
winnen.
Moeilijkheden van R.-K. kant zullen den
heer Ruys de Beerenbrouck wel niet in den
weg gelegd worden. Daar zal Dr. Nolens
die zeer geneigd is tot een hernieuwde recht
sche samenwerking wel voor zorgen. Op
merking verdient 't b.v. dat de R.-K. bladen
in de laatste dagen zich er voor wachten, van
een coalitie 'te spreken: het is alles samen
werking, wat de klok slaat. Het woord „coa
litie" wekt gevoeligheden.
De A.-R. groep wil zekerheid hebben over
den financieelen toestand des lands onder
het nieuwe bewind. De A.-R. groep kent de
eer van het saneeren der landsfinanciën vol
ledig en alleen toe aan den heer Colijn. En
daarom wil men de saneering niet aan ge
vaar blootstellen. De A.-R. groep meent, dat
gevaar aanwezig is, nu de loop der rijksmid
delen niet van dit accrès blijk geeft, als waar
op gehoopt is geworden en nu b.v. de ziekte
wet en de nieuwe financieele verhouding aan
het land geld zullen vragen in de naaste toe
komst. Brengt men hiermede in verband het
feit dat 't nieuwe kabinet ietwat democratisch
zal moeten zijn samengesteld om de linker-
groep der R.-K. fractie te bevredigen en
sociale maatregelen geld kosten, dan bewijst
men, dat de A.-R. den financieelen kant naar
voren schuiven. Is het om reeds van te voren
den weg te openen voor het ministerschap
van den heer Colijn als de sterke man, die
e.v. komende financieele moeilijkheden zal
wegruimen?
Het wordt evenwel niet verwacht, dat de
heer Ruys de Beerenbrouck den heer Colijn
zal vragen minister te worden. Twee groote
masten op één schip, geeft niet alleen on
gelukken, de heer Colijn is bij de „democrati
sche" groep der R.-K. fractie niet persona
grata. Om dezelfde reden der twee groote
masten, zou ook de kans van Jhr. Mr. de Geer
kunnen verminderen voor een rechtsch kabi
net. Voor een extra-parlementair kabinet
zouden de zaken anders staan. Intusschen
mag niet nagelaten vermeld te worden, dat
Jhr. Mr. de Geer zelve naar ik hoorde
tot het nemen van rust geneigd schijnt te
zijn, na zijn intermezzo-jaren.
Moeilijklieden van C.-H. zijde? Toen wij
bij de benoeming van Jhr. Ruys de moeilijk
heden schetsten, waarvoor hij geplaatst kan
worden, wezen wij er op, dat er onderschei
dene personen zijne die meer de voorkeur ge
ven aan een samenwerken op een program
van den minister-president, dan aan een sa
menwerken op een vast nauw omschreven
accoord der rechtsche groepen, waardoor
eigenlijk de ministerraad niet meer is dan de
mandataris van een parlementaire meerder
heid. Deze personen zullen wamieer wij
ons niet al te zeer vergissen voornamelijk
wel onder de Chr.-Hist. fractie gevonden wor
den. Het zou ons dan ook niet verwonderen,
wanneer hier een moeilijkheid voor Jhr. Ruys
de Beerenbrouck te overwinnen lag.
Maar nu (dit nemen wij als. zeker'aan)
de rechtsche fracties de pogingen van Jhr.
Ruys niet direct hebben afgewimpeld, nu zou
't ons niet verwonderen, wanneer de heer
Ruys zou slagen met een parlementair kabi
net „steunende op de rechterzijde", zooals zijn
opdracht luidt.
Vermelden wij ten slotte nog, dat als mi
nister van Buitenlandsche Zaken ernstig in
aanmerking komt, Jhr. Mr. van Nispen tot
Sevenaer, gezant in Brussel, oud-gezant bij
den Paus en oud-president van de Tweede
Kamer. Verwonderlijk zou 't dan niet zijn,
wanneer de heer Beelaerts van Blokland den
post te Brussel zou verkrijgen.
LIJK VAN EEN OUDEN MAN UIT
HET WATER GEHAALD.
SLACHTOFFER VAN DEN ALCOHOL.
Hedenmorgen vier uur werd de politie ge
waarschuwd, dat er een lijk dreef in het
water van den Schotersingel. Toen het lijk
op den kant gehaald was bleek uit een kaart,
die hij in zijn zak had, dat het was van den
70-jarigen J. van A. In de nabijheid vond
men een ledige flesch, die naar alcohol rook.
Vermoed wordt, dat hij in staat van dron
kenschap op den grasrand bij de Kennemer-
brug een dutje is gaan doen en zoo te water
geraakt en verdronken is. Het lijk is naar
het Sint Elisabeths Gasthuis vervoerd.
DE BEGRAFENIS VAN HUGO
VON HOFMANNSTHAL.
WEENEN, 18 Juli (V. D.) Hedenmiddag om
drie uur heeft in de kerk van Karlsburg de
plechtige inzegening plaats gevonden van het
lijk van den dichter Hugo von Hofmann-
sthal, dat op een hoogen katafalk was op
gebaard. Er waren 80 kransen, w.o. van den
bondskanselier, de stad Weenen, verscheidene
theaters, alsmede van den Duitschen en Tsje-
chischen gezant.
In de kerk waren oun. aanwezig de gezan
ten van Tsjecho-Slowakije, Duitschland, Hol
land, alsmede vertegenwoordigers van het mi
nisterie van onderwijs en van den bondskan
selier. Aan de baar werd niet gesproken.
Wij vestigen de aandacht onzer lezers
op een artikel op de le pagina van
het derde blad, over Spanje's politieke
en economische positie, geschreven
door Generaal PRIMO DE RIVERA,
Spanje's dictator.
Het woord is aan....:
E. Legouvé:
Een kind opvoeden wil zeggen,
leeren buiten ons te kunnen.
SPOORWEGONGELUK IN
COLORADO.
25 dooden.
SNELTREIN BIJ STRATTON IN DE*
RIVIER GESTORT.
UITERST MOEILIJK REDDINGSWERK
DENVER, (Colorado), 18 Juli. De uit
Chicago komende sneltrein van den Rocky
Island-spoorweg is hedenmorgen in de nabij
heid van Stratfcon in een rivier gestort. Vol
gens tot heden ontvangen berichten zijn
twintig personen verdronken.
Het ongeluk werd veroorzaakt doordat de
spoorbaan, die hier steeds op een weeken
bodem rust, door de hevige regens der laat
ste dagen geheel was losgespoeld, terwijl de
fundeeringen van de spoorbrug eveneens
door het water waren aangetast. De locomo
tief en de kolenwagen van den trein, die uit
twaalf stalen wagons, waaronder acht Pull
manwagens, bestond, ontspoorden op de
brug en sleepten de negen voorste wagons
mede. Slechts de achterste drie wagons ble
ven op de rails staan. De locomotief, de ba
gagewagen en vier personenrijtuigen stortten
van de brug in de diepte. Een personenrij
tuig verdween geheel onder het water, dat
bij de plaats des onheils zeer hoog stond.
Daar ook de bruggen voor voetgangers in de
omgeving onder water stonden, ondervond
het reddingswerk groote moeilijkheden. Het
bergen der slachtoffers kan verscheidene
uren duren, daar men wachten moet, tot
het water is weggestroomd.
Toen de eerste, berichten' omtrent de
ramp bekend werden, begaven de doktoren
uit de omgeving zich in allerijl naar den
verongelukten trein. Uit het naast bijgelegen
station werd een hulptrein gezonden. Tot de
500 reizigers van den verongelukten trein,
die bijna allen in hun slaap verrast werden,
behoort ook de New Yorksche theaterdirec
teur Gest.
NEW YORK, 18 Juli. (VU.) In de laatste
berichten uit Stratton wordt het aantal der
bij het spoorwegongeluk gevallen dooden
met 25 aangegeven. Hierbij komen dan nog
de tallooze gewonden; in den verongelukten
trein bevonden zich ongeveer 350 passagiers
waarvan verscheidene sliepen op het mo
ment der ramp.
Volgens verklaringen van o.m. den theater
eigenaar Morris Gest, heerschte vlak na het
ongeluk een wilde paniek, doch al spoedig
nebben de niet gewonden getracht hun on
gelukkige tochtgenooten te bevrijden door de
dakbedekking en de bekleeding der banken
met behulp van bijlen te verbrijzelen. Het
reddingswerk ondervond echter door het
hooge water ernstige belemmering. Men acht
het waarschijnlijk, dat de reizigers van de
twee wagons van den z.g. Colorado-express,
die uit 12 Pullman-wagens bestond en onder
weg was naar Chicago, welke wagons onder
water zijn geraakt, allen verdronken zijn. De
volgende rijtuigen zijn voor een gedeelte om
gevallen doch voor de brug blijven liggen.
NAAR DE MAAN.
(Het projectiel dat de
Amerika ansche professor
Goddard naar de maan zou
schieten, is op 300 meter
hoogte uit elkaar gespron
gen. Courantbericht).
Dat vind ik zoo'n gekke bedoening,
't Idee van een schot naar de maan,
Wat kunnen we daar nou mee winnen,
Wat heeft toch die Goddard daaraan;
Al heeft nu Jules Verne geschreven,
Alsof zooiets makkelijk ging,
Dat is fantasie van een schrijver,
Practijk is een heel ander ding;
De man-in-de-maan vond dc menschen
Op aarde al langen tijd raar.
Hij moest vol verbazing wel denken:
Ze schieten daar maar op elkaar,
Maar zag, uit zijn hooge positie,
Hij onzen vriend Goddard aan 't werk,
Dan moest hij wel denken: zij moeten
Mij hebben, dat wordt toch te sterk;
Enlin. zooals uit de berichten,
Nu wel onomstootelijk blijkt,
Het maanprojectiel heeft een hoogte,
Van driehonderd meter bereikt.
Daar vond het ontijdig een einde.
Daar is het luid knallend ontploft,
En dat er geen ramp gebeurde,
Daar heeft onze prof mee geboft;
Hij vindt het geval nu verdrietig.
Hij trekt het zich vreeselijk aan.
Dat snap ik niet: kon het dan beter?
Het ding is nu toch naar de maan!
P. GASUS.
EERSTE KAMERVERKIEZINGEN.
De zetel van Mr. Heerkens
Thijssen in gevaar?.
OVER DE POSITIE VAN MR, BOMANS
IN GED. STATEN.
Onze Haagsche correspondent schrijft:
Wij hadden vandaag een onderhoud met
iemand uit vooraanstaanden R.K. kring over
de vraag of de heer Heerkens Thijssen zijn
zetel in de Eerste Kamer zou kunnen be
houden.
Het antwoord kwam oogenbUkkelijk en
direct: Daarvan is niets, absoluut niets te
zeggen. Maar wel is de zetel van Mr. Heer
kens Thijssen aan gevaar onderworpen, aan
ernstig gevaar zelfs.
Tot dusver waren de beide R.K, Senatoren
afgevaardigd door de provincies Noord-Hol
land en Friesland (volgens de Kieswet vormen
deze beide provincies één groep voor de ver
kiezing der Eerste Kamerleden) de heeren
Mr. Heerkens Thijssen wethouder van Haar
lem en Mr. Paul Reymer, burgemeester van
Hilversum. Bij de candidaatstelling is echter
niet aan deze beide heeren alleen een kans
geopend om gekozen te worden. De demo
cratische groepen der R.K. Staatspartij wil
den „frisch bloed" zooals dat heet ln
de R.K. Eerste Kamerfractie brengen. En
daarom werd candidaat gesteld, naast Mr.
Heerkens Thijssen en Mr. Reymer, de heer
Hendrix, lid van Ged. Staten van Noord-
Holland, terwijl er ook een lijst werd inge
diend, waarop de heer Serrarens voorkomt,
een arbeidersman, die in de internationale
sociale wereld een groote rol speelt en meer
dan eens Nederlandsch afgevaardigde te
Genève was.
Onze zegsman betoogde, dat er afgaande
op de namen der R.K. leden van de Pro
vinciale Staten van Noord-Holland en Fries
land, niet tot sluitende conclusie te komen
is. Verschillende leden zijn er die den heer
Hendrix zullen stemmen, anderen stemmen
zeker den heer Heerkens Thijssen. Maar
dan is er ook nog een aantal, waarvan de
stem onzeker is. Hoevelen zullen den heer
Serrarens verkiezen? Dat is niet te zeg
gen!
Tot een conclusie kan men ook niet komen
aldus onze zegsman alleen al op grond
van de Kieswet, zooals die geldend is voor
den Senaat. Het kan immers gaan om cén
stem. Wat met twee dingen samenhangt.
Allereerst met het feit. dat een stem van
een lid der Friesche Staten oen andere
waarde heeft dan die van dc N.-H. Staten.
Art. 114 1 zegt: Elke stem geldt, naar gelang
der provincie, waar zij is uitgebracht, voor
het volgende aantal stemmen: (wij nemen de
beide voor ons doel in aanmerking komende
provincies) Noord-Holland 171 en Friesland
77. Daarna kan elk Statenlid de lijst, die hij
uitkiest nummeren volgens eigen wcnsch.
Of de heer Heerkens Thijssen gekozen wordt,
kan dus ook afhangen van de nummering
door een bepaald Statenlid. Maar door deze
ingewikkelde stemberekening zou het even
zeer kunnen zijn, dat de R.K. drie zetels
in den Senaat gaan innemen voor Noord-
Holland en Friesland. Dat kan n.l. gebeuren
wanneer door overschotten-toevalligheden,
een lijst een voordeeltje zou behalen.
Summa summarum een voorspelling is
niet te wagen. De mogelijkheid van herkie
zing van Mr. Heerkens Thijssen is niet uit
gesloten, evenmin de niet-herkiezmg.
Mr. Reijmer wordt zeker niet herkozen!
Voor de provincie Noord-Holland is er nog
een gevolg verbonden aan de verkiezing van
den heer Hendrix. Wordt deze gekozen, dan
is de herverkiezing van Mr. Bomans tot Ge
deputeerde zeker. Wat bij het niet-verklezen
van den heer Hendrix tot Eerste-Kamerlid
onzeker schijnt te zijn, zoo vernamen wij.
HAARLEM, 19 Juli
De Waarschuwing.
Vijftien jaar geleden verkeerden wij min
den in die fatale periode tusschen den moord
van Serajewo cn de oorlogsverklaring. Hot
was warm, zonnig midzomerweer, zooals nu.
De menschen genoten ervan, en gingen hun
vacantieplannen uitvoeren. Duizenden reis
den naar de badplaatsen, naar het buiten
land. Er was een onbezorgde stemming. De
kranten schreven wel over de gevaren vair
den internationalen politieken toestand maar
men trok er zich weinig van aan. Oorlog?
Europeesche oorlog nog wel?Loos alarm,
groote woorden, bangmakerij! Kon immers
niet meer! Die journalisten hadden weer be
hoefte aan wat interessante kopy, in den
komkommertijd. En wat wisten zij er van?
Alles werd immers toch bekokstoofd door de
diplomaten, in stille vertrekken achter her
metisch gesloten deuren, ergens in die sta
tige groote gebouwen waarin „de kanselarijen
van Europa" gevestigd zijnWat wisten
de millioenen er van. die straks zouden wor
den opgedreven om elkaar te ver
moorden, zonder dat zij dit ooit gewenscht
hadden, zonder hun bewustcn vrijen wil,
alleen maar onder den drang van het ver
worden, verdorven systeem der geheime on
derhandelingen, der geheime diplomatie? Zij
wisten niets. De oorlog kwam over hen als
een massa-infectie, een geestelijke besmet
ting uitbrekend in massa-waanzin. Zij waren
niet gewaarschuwd.
Nu wél. Het zijn nu weer warme, zomcr-
sche dagen, weer denkt iedereen aan vacan-
tles, weer gaan duizenden op reis. Maar min
der onbezorgd dan toen. Rusland heeft dc
diplomatieke betrekkingen met China ver
broken. „De kanselarijen" zijn weer aan het
stiekum bekokstoven achter gesloten deuren.
Er is helaas nog weinig veranderd in het
wormstekige stelsel der gevaarlijke geheime
diplomatie. Maar wij zien het tenminste nu
zooals het is. Wij vertrouwen het niet meer.
(Zie het verslag elders in dit nummer).
msmm
De tuve mooiste rijpaarden. Mevr. André de la Porte won met ..Liliac" den eersten,
de heer Ad. Kleef met rnicaden tweeden, prijs.
Op het Concours hippique in Hoofddorp
werd Donnybrook Squirevan de gebr. Een fraaie sprong van drie ruiters der Landelijke Ruitenereeniging Kapt
Van der Haar uit Zeist, kampioen in de af- Wal" uit Hoofddorp.
deeling Eenspannen, open klasse,
v. d.
