Eisch£
CURAsAO NÓG ONVOLDOENDE BEVEILIGD?
Zooa£s inawi
BINNENL4ND
HAARLEM'S DAGBLAD
DONDERDAG 29 AUGUSTUS 1929
NEDERLANDSCH FABRIKAAT.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEU i 60 Ct«. i-eir.l
Het trage oude pantserschip.
„EEN ECHT OORLOGSSCHIP" GEVRAAGD.
Fyffes' Bananen zijn
zeer gemakkelijk te
onderscheiden door
het blauwe etiket
op iedere hand.
Dit etiket geeft U
de garantie voor de
beste bananen? let
daarom zorgvuldig
op het merk.
Een bewoner van Curasao zendt ons de
volgende beschouwing;
In verband met den overval der Venezola-
nen op 8 Juni j.l., dien men in het Moeder
land „de Curagaosche tragicomedie" placht
te noemen, werden mij dezer dagen uit Hol
land de volgende vragen gesteld: primo, is
men niet bang op Curacao, dat ze terugko
men? Secundo, voelt men zich thans veilig?
De eerste vraag zou ik allereerst willen be
antwoorden met de wedervraag: zijn de
autoriteiten er zeker van dat er geen revo-
lutionnairen meer op het eiland zijn? Im
mers de Cur. Petroleum Industrie Mij. heeft
tal van Venezolaansche arbeiders in haren
dienst en wie garandeert dat onder hen geen
vijanden van de Gomez-regeering zijn ach
tergebleven?
Als Urbina of een andere „generaal" terug
komt om hen te organiseeren en te comman-
deeren, welnu, dan zullen ze gaan, omdat re
volutie maken hun in 't bloed zit. Er is voort
durend „trouble" in Venezuela en temeer nu
de Gomez'vrienden voor de komende jaren
aan de regeering zijn gebleven. Nog slechts
enkele dagen geleden bereikte ons hier het
bericht, dat het stadje Vela de Coro aan den
Venezolaanschen kust, vlak tegenover Cura
cao, in handen der revolutionnairen was ge
komen. Wanneer de opstandelingen worden
teruggeslagen of de grond onder hun voeten
te warm wordt, wat dan? Zal dan Curasao
of een der andere eilanden van dit gebieds
deel opnieuw het toevluchtsoord zijn van een
bende „ongeregeld goed"? Dan zal het de
vraag zijn of de bevolking er zonder kleer
scheuren afkomt. Moeten dergelijke elemen
ten maar weer vrijelijk rondloopen of wor
den ze opgevangen en teruggezonden?
Dat de „heeren" contra Gomez niet stil
zitten, moge o.a. ook blijken uit een artikel
in „De Telegraaf" van 2 Juli j.l., waarin staat
dat een zekere generaal Noeales in New York
een bureau zal openen, dat het propagandis
tische hoofdkwartier zal zijn van alle ele
menten die vijandig tegenover het huidige
régime in Venezuela staan, welk artikel ove
rigens nog meer verrassende mededeelingen
bevat.
Resumeerende kan ik de eerste vraag aldus
beantwoorden. De kans dat de opstandelin
gen terugkomen, al dan niet om een of an
deren overval te plegen, is grooter dan dat
ze zouden wegblijven.
Stel, dat ze zouden komen, dan rijst on
middellijk de tweede vraag: is men veilig?
Het is van het grootste belang voor het
Moederland zoowel als voor het gebiedsdeel
en zijne bevolking, dat deze vraag ernstig
onder de oogen wordt gezien. Welke maat
regelen zijn er reeds en zullen in de toekomst
genomen worden om de beveiliging van Cu
rasao en Aruba (met hare groote millioe-
nenbedrijven in de eerste plaats) en verder
de andere eilanden permanent te verze
keren?
Hr. Ms. „Kortenaer", die het eerst uit
Holland hier arriveerde, heeft tijdens haar
verblijf telkens voor een dag of vier, met
onderbreking van een dag rust in de haven,
langs den Zuidkust gevaren en schoeners
aangehouden, evenwel niets verdachts ge
zien of gevonden. En zoo spoedig ze kwam,
zoo gauw ging ze weer weg, achterlatende 40
mariniers (landingstroepen) «en de herinne
ring. Intusschen was Hr. Ms. wantserschip
„Hertog Hendrik" gearriveerd, waarvan 80
matrozen dienst doen aap den wal.
Bovendien is op 18 Juni j.l. van Amsterdam
het s.s. „Amsterdam" met een détachement
van de „Koloniale Reserve" bestaande uit 50
manschappen vertrokken bestemd tot voor-
1 o o p i g e versterking van de troepen. In
de stad en op de buitenposten van het eiland
VERGIFT IN PLAATS VAN
MEDICIJNEN.
7 Koelies in Deli overleden.
ARSENICUM OVERAL TE KOOP.
De „Sum. Post" verneemt dat op de on
derneming Aekpaminke een aldaar werk
zame krani uit Assahan, die belast is met de
verstrekking van medicijnen, den zieken
koelies verkeerde medicijnen gaf met het
noodlottig gevolg dat een zevental van hen
als slachtoffers hiervan zijn gevallen, seint
Aneta uit Medan.
Op de lijken is sectie verricht, waarbij ge
bleken is, dat men hier vermoedelijk te doen
heeft gehad met arsenicum-vergiftiging. Een
onderzoek wordt nu ingesteld op welke wijze
het mogelijk geweest is, dat de krani in het
bezit kwam van dit vergif.
Bij dit bericht teekent het Hbld. o.a. aan:
„Er zijn in Indië een groot aantal stoffen,
die vergiftig zijn en zonder twijfel hebben
vergiftigingen op allerhande wijzen in de in-
landsche maatschapij steeds een groote rol
gespeeld. Weliswaar wordt veel meer over
vergiftiging gepraat dan dat zij voorkomt,
doch het feit blijft dat gevallen van vergifti
ging talrijk zijn."
„Het meest gebruikelijke vergift is zeker
arsenik. Dit is op alle passars te koop onder
den naam warangan of (in het Javaansch)
walirang abang. Vaak wezen de Indische
bladen daarop, doch steeds te vergeefs. Wa
rangan bestaat voor 9096.3 proc. uit arse-
nigzuur, bijna altijd wordt tevens citroen
zuur toegediend. De herkenning eener ver
giftiging daarmede is in Indië waar de ge
volgen natuurlijk dezelfde zijn als overal el
ders zeer moeilijk, omdat daar wel eens
gevallen van cholera voorkomen en beide
ziektebeelden sterke overeenkomst vertoo-
nen. Het Geneeskundig Tijdschrift voor Ned.
Indië bevatte ter zake herhaaldelijk bijdra
gen. die onze mededeelingen bevestigen.
„Maar in deze quaestie blijft dit de hoofd
zaak: wie in Indië vergift noodig heeft, be
hoeft slechts naar de passar te gaan, waar
hij het kan koopen in elke hoeveelheid
Wijlen K. Wijbrands sprak ook in dit ver
band van „het Indische gekkenhuis 1"
CREMATIE IR, J. C. G. GRASé.
De crematie van het stoffelijk overschot
van den heer ir. J. C. G. Grasé, in leven chef
der wetenschappelijke afdeeling van de Fok
kerfabrieken, zal a.s. Vrijdag op Westerveld
geschieden, na aankomst van trein 13.16.
doen dus dienst: 100 militaire politie-agen-
ten, 40 mariniers, 50 koloniale reservisten en
80 matrozen, in totaal derhalve 270 mannen.
Maar wat zal er nu verder gebeuren? Ziedaar
de vraag. De modern uitgeruste „Kortenaer"
is reeds weer weg en de koloniale reservisten
zijn slechts voorloopig hier, zoo ver
neem ik uit zeer goeden bron.
Daarbij is het niet waar wat de „Telegraaf
aan het slot van een artikel op 14 Juli jl.
schrijft namelijk, dat de „Hertog Hendrik"
het onderzoekingswerk van de „Kortenaer"
heeft overgenomen.
Allereerst vraag ik me af of de „H.H.", die
omstreeks 1900 is gebouwd en zegge 10 mijl
per uur loopt, in staat is te doen wat „de
K." deed? Dit tusschen twee haakjes.
De Gouverneur heeft een inspectiereis
naar de Bovenwindsche eilanden, St. Martin,
St. Eustatius en Saba, gemaakt met de „Her
tog Hendrik" van 24 Juli tot 7 Augustus, dat
zijn veertien dagen, zoodat we hier dien tijd
zonder oorlogsbodem waren. In verband daar
mede is (m.i. zeer terecht) bij de behande
ling van de 2e suppletoire begrooting 1929 op
Maandag 5-Augustus jl. door een lid van den
Kolonialen Raad de vraag aan het bestuur
gesteld, of het met het oog op de omstan
digheden wel verantwoord is deze eilanden
veertien dagen zonder oorlogsbodem te laten.
Zeer terecht zeg ik, want stel dat er „iets"
zou gebeuren, dan doet de „Hertog Hendrik"
3 dagen over het traject St. Martin-Curasao.
Natuurlijk moet de Gouverneur op inspec
tie, maar waarom juist met de eenigste oor
logsboot, die we hier hebben? Ja, zal men
mij tegenwerpen, er is geen andere regee-
ringsboot. Precies, maar er zijn nog Fran-
sche stoombooten, die naar de bovenwindsche
eilanden gaan en de tusschenliggende trajec
ten kunnen met een schoener worden afge
legd. Immers alle ambtenaren van hoog tot
laag moeten daarmede reizen.
En zooals ik reeds opmerkte is de „Hertog
Hendrik" geen boot die snel vaart, maar
kruipt, en dat oudje mochten we hier krij
gen. Intusschen ligt het sinds 7 Augustus
rustig in het „Schottegat* uit te blazen van
de vermoeienissen.
Heusch, de menschen zij* hier een beetje
bang geworden, wat heel goed te begrijpen
is. Daarom hoopt en wenscht de gansche
bevolking dat Holland eindelijk zal zijn wak
ker geschud na het gebeurde op 8 Juni, en
dat die blamage de stimulans zal zijn om
gelden te voteeren voor een echt oorlogs
schip, bestemd voor de West-Indische wate
ren, ter bescherming van de bezittingen al
daar.
De interpellatie-Colijn heeft in Holland
critiek van linksche zijde uitgelokt. De heer
Colijn is iemand, die goed begrijpt en beseft
wat de eer van de Hollandsche vlag betee-
kent, die weet, er van doordrongen is, dat
het Moederland de verantwoording draagt
voor hare overzeesche bezittingen en ze dient
te beschermen, en als een rechtschapen
Christen ook in deze niets voelt voor stief
moederlijke bedeeling. Als ik dan, naar aan
leiding van die interpellatie, de beschouwin
gen van Mr. Mendels in de Eerste Kamer
lees, dan lach ik bitter en vraag mij af of
hij er wel aan gedacht heeft, dat hier partij-
genooten van hem wonen en werken voor
loonen van 400 a 500 gulden per maand, wier
belangen toch ook behartigd moeten wor
den en hunne gezinnen verdedigd tegen iede-
ren vijand.
Zoodat ik besluit met de opmerking, dat
we hier blijvend, dus niet voor enkele maan
den, noodig hebben: een voldoend aantal
troepen en een oorlogsbodem.
Curasao, 12 Augustus 1929.
DE MOORD OP MEVROUW
LANDZAAT.
Telegrafisch antwoord van
de Koningin op de rekesten
der Delische dames.
Naar de Deli Crt. vernam ontving mevr.
Van Heutsz te Lima Poeloeh, als hebbende
het eerst het telegram der vrouwen op afge
legen ondernemingen onderteekend, het vol
gende telegram van den Gouverneur-Gene
raal in antwoord op het van uit Kisaran ver
zonden telegram aan de Koningin:
Mevrouw Van Heutsz, Kisaran
„Ingevolge bevelen van Hare Majesteit de
Koningin, heb ik de eer U als eerste onder-
geteekende van het aan Haar Hoogstderzelve
gericht telegram, mede te deelen, dat Hare
Majesteit met deelneming kennis nam van
het gebeurde en in de verwachting, dat daar
naar een minutieus onderzoek wordt inge
steld bepaaldelijk den wensch heeft uitge
sproken te worden ingelicht omtrent de be-
teekenis welke het voorval heeft voor de be
oordeeling der veiligheid op de ondernemin
gen en ten aanzien van zoo noodig ter ver
hooging dier veiligheid te treffen maatrege
len.
(w.g. DE GRAEFF)
Gouverneur-Generaal.
Ook mevrouw Kouwenaar te Medan ont
ving op het rekest, der Medansche vrouwen
een gelijkluidend telegram.
AUTOBUS DOOR TREIN
VERNIELD.
CHAUFFEUR UIT BOLSWARD ZWAAR
GEWOND.
Op den onbewaakten overweg bij Scharne-
goutum (Fr.) is Woensdagmorgen tegen zeven
uur de autobus, bestuurd door K. Miedema
uit Bolsward, door den uit Leeuwarden
komenden trein gegrepen. De autobus werd
eenige honderden meters meegesleurd en
totaal vernield. De bestuurder liep eenige
zware hoofdwonden op en werd met denzelf
den trein, die ongeveer een kwartier vertra
ging had, naar Sneek vervoerd, waar hij in
het St. Anthonieziekenhuis werd opgenomen.
Hij is zwaar, doch niet levensgevaarlijk ge
wond, meldt het Hbld. De man moet den trein
niet hebben opgemerkt, want bij den onbe
waakten overweg, waar het ongeval gebeurde,
is het uitzicht goed. De machinist kon den
trein niet meer tijdig tot stilstand brengen.
Miedema had met de autobus juist een ge
zelschap naar Sneek gebracht, hij reed met
den leegen wagen terug.
„Invoer, uitvoer en welvaart".
Wat de school kan doen.
De Vereeniging „Nederlandsch Fabrikaat"
heeft Woensdag te Dordrecht haar algemee-
ne vergadering gehouden, onder voorzitter
schap van den heer ir. J. van Dusseldorp.
die in zijn openingswoord sprak over „in
voer, uitvoer en welvaart", meldt het Hbld.
Hij zeide o.a.: Hoewel het streven der Ver
eeniging om bij gelijken prijs aan het bin
nenslands voortgebrachte de voorkeur te ge
ven, hoe langer hoe meer instemming vindt,
gaan ten gevolge van de verkeerde begrip
pen, die bij sommigen omtrent het verband
tusschen in- en uitvoer bestaan, van tijd tot
tijd nog wel eens stemmen op, die waarschu
wen tegen het verminderen van den invoer.
Wanneer er in takken van nijverheid een
opleving ontstaat, dan heeft dit tot gevolg,
dat er meer verdienste is voor den onderne
mer, dat er meer bedienden en werklieden
werkzaam zijn, dat er overwerk verricht
wqdt, dat de transportbedrijven meer ont
vangen, dat de winkeliers meer omzetten,
kortom, dat in alle takken van volksbestaan
een vermeerdering van verdienste zich open
baart.
Aangezien slechts een klein deel van die
grootere verdienste bespaard wordt, wordt
het leeuwendeel besteed voor het zich aan
schaffen van verschillende artikelen. De on
dernemer koopt misschien een auto, de be
diende een fiets, de werklieden koopen.meer
etenswaren, kleeren, schoenen, kousen, ci-
garetten, tabak en tal van andere artike
len, waaronder er vermoedelijk veel zijn die
uit het buitenland worden ingevoerd.
Zou men nu in ernst willen beweren, dat
de meerdere welvaart is ontstaan door dien
grooteren invoer? Die grootere import is een
gevolg van de grootere welvaart, maar die
grootere welvaart is geen gevolg van den
import.
De economische opleving zou nog grooter
geweest zijn, indien die patroon, bedienden
en werklieden, in plaats van buitenlandsche,
evenwaardige binnenlandsche producten
hadden gekocht, zoodat er minder werd in
gevoerd en minder werkloosheid was. Hier
bestaat inderdaad een wisselwerking, die tot
steeds hoogere welvaart opvoeren kan. Het
koopen van Nederlandsche fabrikaat steunt
die wisselwerking. In- en uitvoer zijn geen
vaste maatstaf van welvaart, even weinig of
evenveel als de omzet eener Naamlooze Ven
nootschap maatstaf is van de winst. En als
het artikel evengoed binnenslands verkrijg
baar is, geven onnoodige in- en uitvoer ver
spilling van transportkosten, dus economisch
verlies.
De openingsrede werd met applaus on
derlijnd.
Het woord was daarna aan den heer H.
F. R. Snoek, alg. secr.-penningmeester, die
een overzicht gaf van de werkzaamheden der
vereeniging van af 1 Jan. tot 1 Aug. van dat
Jaar.
Hij zeide hierbij o.a.:
Op twee zaken is het wellicht in het bij
zonder waard in deze bijeenkomst de aan
dacht te vestigen, n.l. de vooral in dit jaar
toenemends belangstelling en medewerking
van schoolautoriteitën, blijkende o.a. uit de
voortdurend groeiende aanvragen om film
materiaal ter vertooning ter beschikking te
stellen voor leerlingen van scholen, de vra
gen, die worden gesteld om medewerking bij
het organiseeren van zoo te noemen Neder
landsche aardrijkskundig economische ten
toonstellingen en de vragen die ons herhaal
delijk in den laatsten tijd hebben bereikt om
materiaal beschikbaar te stellen voor het
schrijven van schoolboeken betrekking heb
bende op de Nederlandsche industrie.
Een tweede zaak, waarop de aandacht
dient te worden gevestigd, is hetgeen het be
stuur der vereeniging doet in het belang der
collectieve reclame van de Nederlandsche
Industrie.
Ten slotte zij nog de aandacht gevestigd
op de voorbereidende werkzaamheden, welke
op het oogenblik op het algemeen secreta
riaat geschieden teneinde een verzameling
bijeen te brengen van voorwerpen in ver
schillende stadia van bewerking, teneinde
met behulp van deze voorwerpen zooge
naamde reizende schooltentoonstellingen te
organiseeren.
ALASTRIM.
IN ROTTERDAM REEDS 60.000
PERSONEN INGEëNT.
Tot en met 24 Augustus 11. zijn vanwege
het Genootschap tot Bevordering der Koe
pokinenting te Rotterdam 2520 personen ge
vaccineerd en 58.412 gerevaccineerd. Boven
dien is er koepokstof verstrekt voor 43-683
personen, meldt de Tel.
Vanwege den P. T. T.-dienst is in eenige
daarvoor in aanmerking komende platasen
iaan het personeel gelegenheid gegeven zich
kosteloos te laten inenten tegen alastrim
door den controleerenden geneesheer, meldt
de NR.C.
Te Rotterdam en te Amsterdam is hiervan
reeds zeer ruim gebruik gemaakt.
Te Hillegersberg heeft zich een nieuw ge
val van alastrim voorgedaan.
Van de drie nieuwe patiënten in Rotterdam
zijn er twee in het ziekenhuis aan de Hil-
degardisstraat opgenomen.
ONGELUK IN EEN FABRIEK TE
WAALWIJK.
VLIEGWIEL DOOR HET DAK.
WAALWIJK. 28 Aug. (V. D.) Door het bre
ken van een drijfriem is heden in de leder-
fabriek der N.V. P. van Loon Gzn. een vlieg-
wiet weggesprongen en uit elkaar geslagen.
Het vliegwiel richtte in de machinekamer
groote verwoestingen aan en sloeg door het
dak. Een stuk van het wiel kwam op den
stoomketel terecht. Het personeel doofde on
middellijk de vuren. De materieele schade is
aanzienlijk. Persoonlijke ongelukken kwamen
niet voor.
KIND TE EIBERGEN ONTVOERD
NAAR DE OUDERS TERUG?
Maandagmiddag is bij het huis van den
landbouwer V. te Eibergen een tienjarig
kind R. K. ontvoerd door een grooteren jongen
die langs de woning fietste. Hij nam het kind
plotseling op zijn fiets en reed snel weg.
Tot dusver heeft men den wielrijder nog
niet kunnen achterhalen. Men vermoedt dat
de bedoeling is, het kind dat 'oij V. was uit-»
besteed door de Vereeniging Kinderzorg weer
naar zyn ouders te Zullen terug te voeren,
schrijft de TeL
REGLEMENT VAN ORDE VOOR
ADVOCATEN EN PROCUREURS.
TREEDT 1 SEPTEMBER IN WERKING.
Met ingang van 1 September a.s. treedt in
werking het K.B. van 17 Aug. 1928, tot vast
stelling van een nieuw reglement van orde
en discipline voor de advocaten en procu
reurs. Dit vervangt het oude reglement, dat
als nr. Ill van 14 September 1838 af gegolden
heeft, aldus de Tel.
Voortaan moet de advocaat kantoor houden
binnen het arrondissement van het rechter
lijk college, waarbij hij is ingeschreven; de
woonplaats mag daarbuiten zijn, hetgeen in
de practijk toch reeds voorkwam.
In ieder arrondissement moet nu een Raad
van Toezicht en Discipline zijn, welke, met
inbegrip van den deken, zes of vier leden telt,
er van afhangende of er meer of minder dan
veertig advocaten zijn ingeschreven. De Raad
behoeft dus niet meer uit zes leden te be
staan, gelijk tot dusver.
Nieuw is voorts o.m. de facultatieve publi
catie van een uitgesproken schorsing in de
uitoefening van de praktijk welke hoog
stens een jaar kan duren en van schrap
ping van de lijst den zwaarsten discipii-
nairen strafmaatregel. In geval van schorsing
kan de Raad tevens bepalen, dat de ge-
schorschte den titel van advocaat gedurende
den tijd der schorsing niet zal mogen voeren.
Voorts krijgt de procureur-generaal bij het
competente gerechtshof recht van hooger
beroep ter zake van beslissingen, door den
Raad genomen, betreffende misbruik van een
recht of gelegenheid, den advocaat bij het
Wetboek van Strafvordering toegekend, of
indien ter zake van hetzelfde feit een schor
sing door de rechtbank wat uitgesproken,
alsmede wanneer de uitspraak van den Raacl
genomen was naar aanleiding van een
klacht, vermogensnadeel betreffend, door den
advocaat bij de uitoefening van zijn beroep
toegebracht of wel verwaarloozing betref
fend van aan den advocaat toevertrouwde
belangen.
In de arrondissementen, waarin op 1 Sep
tember a-s. minder dan 40 advocaten zijn in
geschreven, wordt ten spoedigste tot de ver
kiezing van een Raad overgegaan.
MOORDEN OP ASSISTENTEN
IN INDIë.
ASSISTENT TEGENOVER KOELIE.
De heer F. van der Weide, oud-hoofdadmi
nistrateur van de H. A. P. M. ter Sumatra's
Oostkust schrijft aan het Hbld.:
Wel krijgen wij den laatsten tijd bijzon
dere berichten uit Deli: men leest over het
aanbrengen van tralies voor de ramen van
employé-woningen, over het plaatsen van
met klewang gewapende wachten bij die wo
ningen, over het gewapend loopen der assis
tenten, over het verstrekken van revolvers
aan assistents-vrouwen etc.
De al of niet wenschelijkheid of noodzake
lijkheid van deze maatregelen buiten be
schouwing latende, wijst dit alles er in elk
geval op. dat noch de planters zeiven noch
hunne vrouwen zich veilig voelen, en ook
dat men niet van plan is om zich nog langer
ongestraft te laten overvallen door een koelie
die een rechtmatige of vermeende grief heeft
of tegen den Europeaan in het algemeen of
speciaal tegen een bepaalden Europeaan.
Dit gebrek aan vertrouwen in veiligheid
van persoon kan zeer ernstige gevolgen heb
ben; er bestaat m.i. een zeer groote kans,
dat vandaag of morgen geschoten wordt op
een koelie, van wien alleen nog maar wordt
vermoed dat hy minder goede bedoelingen
heeft.
Zc-lfs voor iemand, die zeer rustig en kalm
is, valt het vaak moeilijk met verdedigen te
wachten tot van den anderen kant inder
daad reeds gestoken of geslagen is; hoeveel
moeilijker moet dat wel zijn voor den. door
de vele aanslagen van den laatsten tijd en
vooral door den moord op mevrouw Land
zaat, in min of meer opgewonden toestand
verkeerenden Deli-assistent (of diens
vrouw).
Wat doet nu de N.-I. regeering? of liever
wat zou de N.-I. regeering moeten doen in
deze zoo ernstige omstandigheden?
Mag ik, alvorens deze vragen te beant
woorden, even verwijzen naar het optreden
der Indische regeering in zake de vroeger
in Deli veel voorkomende „klapzaken"?
Heeft toen de regeering er zich bijzonder
in verdiept waarom de assistent dikwijls
sloeg? Hield zij er rekening mede, dat de
Europeaan dit slaan had geleerd van de
mandoers en tandils, dat toen de koelies het
krijgen van klappen bij misdragingen heel
normaal en billijk vonden, da*, de onderne
mingen vaak zoo ver verwijderd waren
van politieposten en er zoo weinig politie
was, dat bijna nooit tijdig politle-hulp kon
worden ingeroepen, dat een klap heel dik
wijls door den koelie opzettelijk werd uitge
lokt?
Neen, met al die omstandigheden hield de
regeering geen rekening. Zij stelde zich op
het volgende, m.i. zeer juiste standpunt:
dat in een goed geordende maatschappij
niemand zijn eigen rechter mag zijn.
En dit standpunt is er systematisch bij de
planters ingehamerd, niet alleen door de re
geering zelf, doch ook vooral door justitie,
het Binnenlandsch Bestuur en de Arbeids
inspectie. En zoo goed was dat standpunt er
ten slotte ingehamerd, dat men vaak, zelfs
door planters hoorde zeggen, telkens als een
assistent vermoord was, nadat hij eerst een
klap had uitgedeeld: „Eigen schuld, waarom
heeft hij ook geslagen, niemand mag nu een
maal zijn eigen rechter zijn". Zoo sterk wa
ren de planters van de juistheid van dit
standpunt overtuigd dat toen enkele jaren
geleden een mijner beste assistenten, een
jonge Engelschman, door een koelie, die
eerst een klap had uitgelokt en ook gekre
gen, werd neergestoken, hij den te hulp snel
lenden man toevoegde: ,zeg tegen den con
troleur dat het mijn eigen schuld was. ik had
niet moeten slaan". Even daarna stierf hij.
En wat gebeurt thans, nu de rollen zijn
omgekeerd, nu niet meer de koelie te lijden
heeft van handtastelijk optreden van den
assistent, doch de assistent daarentegen te
lijden heeft van den koelie, met dit groote
verschil dan, dat de assistent nooit sloeg met
de bedoeling om te dooden of te verwonden,
doch alleen om te kastijden, en dan uit
sluitend sloeg met z'n hand of wandelstok,
en verder altijd spontaan en niet met voor
bedachten rade. terwijl de koelie uitsluitend
aanvalt met dolk of kapmes, feitelijk altijd
met het doel om te dooden, in elk geval
zwaar letsel toe te brengen. Zelden spon
taan. meestal met voorbedachten rade.
Wat doet de regeering nu? Zeker: de aan
vallende koelies worden dikwijls gestraft,
Indien aangeklaagd, doch ook lang niet altijd
daar de Europecsche assistent steeds alleen
staat tegenover honderden koelies, zoodat
getuigen a charge moeilijk, getuigen a dé
charge zeer gemakkelijk te krijgen zijn.
Doch van een systematisch optredén tegen
een euvel, waarin wel systeem zit, is geen
sprake. Waarom treedt nu de regeering niet
even doelbewust op als vroeger? Reeds
lang geleden, doch zeker nu, na de groote
beroering veroorzaakt door den moord op
de arme mevrouw Landzaat, had de regee
ring opdracht moeten geven aan Binnen
landsche bestuur, magistratuur en Arbeids
inspectie om systematisch en met klem de
Delische koeliebevolking in te prenten:
„Wat jelui grieven ook mogen zijn, welke
leerstellingen aan Jelui ook verkondigd
mogen worden, hoe weinig respect jelui ook
nog maar voor den Europeaan hebt overge
houden, „Hands off" van den assistent,
want in een goed geordende maatschappij
mag niemand zijn eigen rechter zijn
Dit standpunt is vroeger met alle moge
lijke middelen den planters ingehamerd,
waarom doet men hetzelfde niet bij do
koelies?
De regeering had nog verder moeten gaan,
en den Europeanen in Deli moeten toeroe
pen: „Het is niet noodig dat gij uwe wonin
gen versterkt, u wapent op uw werk, uwe
vrouwen schieten leert, gewapende oppassers
bij uwe huizen plaatst want: evenmin, als
in een goed geordende maatschappij iemand
zijn eigen rechter mag zijn, behoeft iemand
speciale maatregelen te nemen voor de vei
ligheid van zijn persoon en zijn gezin; dit Ls
regeeringstaak en -plicht".
Dit laatste is. m.i, de consequentie van het
eerste.
Een dergelijk geluld echter hebben wij
niet gehoord: de regeering heeft in den
Volksraad haar leedwezen betuigd met den
moord op mevr. Landzaat, vertegenwoordi
gers van bestuur, magistratuur en arbeids
inspectie hebben haar begrafenis bijge
woond, de gouverneur heeft de grooto
protestvergadering in Medan nlet-officiecl
bezocht. Ziedaar de eenige daden van de
Indische regeering; want het gedurende een
paar weken laten patrouillccren van drie
brigades soldaten beteekent immers niets.
