BUITENLANDSCH OVERZICHT
Eindelijk een volledige overeenstemming
EEN GOEDE DAG IN DEN HAAG.
GEEN VALSCH PATHOS, DOCH EINDELIJK EENS EEN
DEGELIJK RESULTAAT.
HAARLEM'S DAGBLAD
VRIJDAG 30 AUGUSTUS 1929
DERDE BLAD
HERSTELCONFERENTIE.
De politi^e commissie legt de laatste hand
aan een accoord over de geheele linie.
De ontruiming zal zonder uitstel beginnen.
Men ziet af van eischen tot schadever
goedingen voortvloeiende uit de liquidatie
der bezetting.
Er zijn offers gebracht voor de zaak
van den vrede.
Briand,
's-Gravenhage, 29 Augustus.
Gisteren konden wij reeds in een deel dei-
oplage mededeelen dat ter politieke commis
sie van de herstelconferentie volledige over
eenstemming met de Duitschers is bereikt.
De diplomaten hebben dus dadelijk de
kroon op hun werk gezet. Na het accoord
met den taaien heer Snowden, heeft
men, door prijzenswaardige wederzijdsche
toegeeflijkheid ook de Duitschers genoeg
doening verschaft.
Henderson,
I Het officieele communiqué van de zitting
der politieke commissie luidt als volgt:
De heer Henderson opende de zitting en
deed voorlezing van het rapport der politie
ke commissie, waarin de balans harer werk
zaamheden is opgemaakt. Daarna doelde hij
op de ernstige moeilijkheden, die bij de ge
reedmaking van het rapport zijn gerezen en
die geregeld zijn op een wijze, die aan de
betrokken regeeringen en volken voldoening
zal schenken. Volgens gesloten overeenkom
sten zullen de bezettende mogendheden niet
gescheiden doch tezamen werken in de ont
ruiming, welke zonder uitstel zal beginnen.
De schikkingen, welke voor het in werking
treden der ontruiming zijrv getroffen, zijn
zoodanig, dat alle oorzaken van onnoodige
'vertraging en wrijving zullen worden ont
weken. Eindelijk zal, indien de algemeene
overeenkomsten die de conferentie, zooals
men kan hopen, zal treffen, zoo snel als
men dit hoopt zullen zijn geteekend en ge
ratificeerd, de ontruiming zich voltrek
ken binnen een billijken en redelijken ter
mijn.
Teneinde de ontruiming in het gemeen
schappelijk belang te bespoedigen heeft men
het wijze besluit genomen af te zien van de
eischen tot schadevergoeding e. d. voort
vloeiende uit de liquidatie der bezetting.
Wat betreft de vraagstukken, waarop de
artikelen 42 en 43 van het Verdrag van Ver
sailles betrekking hebben, is eveneens een
overeenkomst getrokken.
Men heeft 't mogelijk geacht vertrouwen
te schenken aan de bestaande verzoenings
commissies teneinde een vriendschappelijke
en practische oplossing dezer vragen te be-
reiken. Deze beslissing is een nieuw bewijs
van toenadering tusschen Frankrijk en
Duitschland.
Tenslotte herinnerde Henderson eraan,
dat het voornaamste doel der conferentie
was tot ccn definitieve, rechtvaardige en
billijke liquidatie der kwesties, voortvloeien
de uit den oorlog, te geraken. Als gevolg van
de besluiten der conferentie is de weg ge
opend tot herstel van het algemeene wel
zijn en de welvaart der volken op de solide
basis van een vasten en duurzamen vrede.
Briand dankte den voorzitter voor zijn
woorden. Hij sprak de hoop uit dat de over
eenkomst over de financieele kwesties zal
kunnen worden geregistreerd in den loop
van den dag en dat dientengevolge de re
sultaten van den arbeid der politieke commis
sie zelve zullen kunnen worden vastgelegd.
Briand herinnerde aan de voorwaarden,
waarop de ontruiming van het Rijnland zal
geschieden en hoopte, dat al die voorwaar
den, welke bij de inwerking treding van
het plan Yoi»-:g zullen worden ver
wezenlijkt in den kortst mogelij ken termijn
aldus een zoo spoedig mogelijke ontruiming
mogelijk makende.
Hij wees op de voordeelen, die voor de
zaak van den vrede zullen voortvloeien uit
de resolutie, die wordt voorbereid om
vriendschappelijk de verschillen op te lossen,
welke kunnen ontstaan volgens de artike
len 42 en 43 van het Verdrag van Versailles,
door middel van commissies met bevoegd
heid tot enquête, vaststelling en verzoening.
Indien door allen gezamelijk offers wor
den gebracht, zal niemand die betreuren;
zij zijn gebracht voor de zaak van den vrede.
Hymans gaf uiting aan de voldoening, die
de overeenkomst hem schonk en zeide, dat
deze overeenkomst meehelpt tot het herstel
der vriendschappelijke betrekkingen tus
schen de volken en valt binnen het kader
van het werk van den Volkenbond.
Stresemann wenschte den voorzitter van
de oolitieke commissie geluk met het ver
richte werk en uitte eb zijn voldoening over,
dat de voorzitter van den aanvang af de
ontruiming als onafhankelijk van het finan
cieele vraagstuk heeft beschouwd.
(Zie ook ,,'t Belangrijkste Nieuws" onder
Buitenlandsch Overzicht).
Spr. dankte den heer Briand, die hem de
verzekering gaf, dat de ontruiming van het
Rijnland zoo spoedig mogelijk zal geschieden
en hoopte, dat de ratificatie niet alleen door
Frankrijk en Duitschland, maar ook door
andere landen spoedig kan plaats hebben.
Na met voldoening te hebben geconsta
teerd, dat geen controle, van welken aard
ook, voor het Rijnland is voorzien, wenschte
hij zich geluk met de in een geest van ver
zoening bereikte resultaten.
Grandi, op zijn beurt uitting gevende aan
de voldoening der Italiaansche delegatie,
verklaarde, dat Italië, als onderteekenaar
van het Verdrag van Locarno, zich verheugt
over een besluit, dat opnieuw van de be
langrijkheid en de levenskracht van dat
verdrag blijk geeft.
Adatsji sloot zich van ganscher harte aan
bij het verrichte werk. Hij zeide, dat de uit
voering van het plan-Young er niet van kan
worden losgemaakt en hoopte, dat de beslui
ten der financieele commissie zijn hoop zul
len rechtvaardigen.
Over de kwestie van het Saargebied zul
len Duitschland en Frankrijk onderling on
derhandelen; over de wijze zal wellicht Vrij
dag worden beslist.
Wij vernemen voorts, dat Engeland afziet
van 7 millioen op de onvoorwaardelijke an
nuïteiten van 60 millioen mark, waarvan
Duitschland de helft betaalt en Frankrijk,
Engeland en België de andere helft, in de
verhouding van 34:13:4. De kosten bedragen
11 millioen Mark per maand; mocht het be
drag van 60 millioen Mark worden overschre
den, dan zal het meerdere door de drie be
zettende mogendheden worden betaald.
Duitschland betaalt bovendien 3 millioen
Mark per maand voor het onderhoud der be-
zettingsambtenaren. Verder heeft Duitsch
land afgezien van de claims op de vergoeding
der beZettingsschade (ongeveer 40 millioen
Mark) waartegenover België, Frankrijk en
Engeland afstand doen van de door hen
hierop verleende voorschotten, die tusschen
30 en 40 millioen beloopen.
De betalingstabel der onvoorwaardelijke
annuïteiten is gewijzigd, zoodanig, dat
Duitschland. dat thans 660 millioen Mark on
voorwaardelijke annuïteiten betaalt, gedu
rende 20 jaar gemiddeld 654.6 millioen Mark
per jaar zal betalen in annuïteiten, die aan
vankelijk hooger zijn dan 660 millioen mark,
doch ieder jaar lager worden.
HET OFFICIEELE
COMMUNIQUé.
Het officieele communiqué der vergade
ring van de zes uitnoodigende mogendhe
den van hedenavond luidt als volgt:
De gedelegeerden der zes uitnoodigende
mogendheden zijn hedennamiddag bijeen
gekomen ter voortzetting der bespreking van
de kwesties, welke in het bijzonder de Duit-
sche delegatie aangaan. Een volledig ac
coord is bereikt op alle punten en een com
missie van redactie is samengesteld voor de
voorbereiding der noodzakelijke overeenkom
sten.
Men heeft vervolgens de schikkingen on
derzocht welke genomen moeten worden
voor de sluiting der huidige zitting van ae
conferentie. Er is besloten, dat een vergade
ring der delegaties van de zes uitnoodigen
de mogendheden morgen om half elf zal wor
den gehouden in de vergaderzaal der Eerste
Kamer ter uitwisseling van nota's tusschen
de delegaties der bezettende mogendheden
en Duitschland over de uitvoering van het
rapport der politieke commissies. Eveneens is
besloten, dat de financieele commissie om
11 uur in dezelfde zaal zal vergaderen. Men
hoopt, dat het werk der financieele com
missie vlug genoeg zal 'vorderen om een ple
naire zitting mogelijk të maken op Zaterdag
teneinde de werkzaamheden van de eerste
phase der conferentie te voltooien.
Een uiteenzetting van Duitsche
zijde.
In de Duitsche persconferentie werd over
de zitting van Donderdagnamiddag o.m. nog
het volgende meegedeeld:
De financieele vraagstukken zijn slechts te
beoordeelen in samenhang met de gansche
situatie en zoo gezien zijn de genomen beslui
ten een vooruitgang vergeleken bij het Da-
wasplan. Duitschland herwint niet alleen
zijn souvereiniteit naar buiten, doch ook
naar binnen, in economischen zin. Daarbij
komt, dat het Young-plan voor langen tijd
gelat.
De Duitsche delegatie heeft lang gestreden
om de 300 millioen mark overschot der 5
laatste Dawesvoorwaarden, doch het is haar
niet gelukt, die voor Duitschland te ver
krijgen.
Wat de bezettingskosten betreft is beslo
ten een gemeenschappelijke kas te vormen
ten gunste van Japan, Portugal en Yougo-
Slavië.
Naar verluidt zulten de betrokken regee
ringen te zijner tijd in Den Haag de over
eenkomsten teeken.
Hedenavond om 11 uur zou een juristen
bijeenkomst plaats hebben.
De wereldoorlog een booze
herinnering.
Aan hetgeen Henderson zeide, ontleenen
wij nog:
De Conferentie zal mij vergeven indien ik,
bij de aanbieding van het rapport van de
Politieke Commissie enkele commentaren
maak op den arbeid, welken wij hebben
moeten verrichten. De quaesties. welke wij
to behandelen hebben, zijn misschien niet
even ingewikkeld geweest als die. welke door
de Financieele Commissie zijn behandeld,
maar ik durf zeggen dat zij van onmetelijke
beteekenis zijn geweest voor ae verzoening
der volken van Europa en voor de groot? ver
standhouding tusschen de naties, waarvan
op den langen duur de vrede afhankelijk
moet zijn.
Ten besluite wensch ik gaarne mijn diep
gevoelde erkentelijkheid te betuigen aan al
len die het door hun samenwerking ons heb
ben mogelijk gemaakt ons doel te bereiken.
De finale liquidatie van het oorlogspro
bleem is gebaseerd op billijkheid en recht. Ik
geloof dat wij de hoop mogen koesteren, dat
wij heden besluiten namen die zullen betec-
kenen. dat van nu af aan de wereldoorlog
met zijn scheidingen, met zijn haat cn bot
singen van tegenstrijdige belangen, slechts
een booze herinnering zal zijn.
De vrede is offers waard
Aan hetgeen de heer Briand zeide, ontlee
nen we nog:
Briand dankte allen, en in het bijzonder
den voorzitter, voor den verrichten arbeid en
wees er op. dat de regeling van kracht wordt
als de financieele kwesties geregeld zijn.
Herinnerende aan het woord van Henri
IV; ..Paris vaut bien une messe" (Parijs is wel
een mis waard" zeide Briand: „La cause de la
paix vaut bien un sacrifice". iDe zaak van
den vrede is wel een opoffering waard).
Niet „Mit einem Schlage".
Stresemann prees het werk van Henderson,
doch uitte zijn teleurstelling hierover, dat de
ontruimingskwestie niet onafhankelijk van
de financieele regeling behandeld is. Hij be
treurde het. dat de kwestie niet „mit einem
Schlage" kon worden afgedaan, Tegenover
de critiek zeide spr. dat alles gedaan was om
een goede verstandhouding tusschen de vol
ken te bevorderen.
Nog iets over de ontruiming.
Tn een Engelsche persconferentie is het
volgende medegedeeld:
De 3 bezettingsmogendheden stemmen er
;n toe., de ontruiming te beginnen in den
loop van September.
België cn Engeland zullen hun troepen
volledig hebben teruggenomen binnen 3
Hoe de politieke commissie te werk
ging.
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
Briand heeft gezegd,
een variant leverende
op het woord van
Henri IV: „Paris
vaut une messe": „De
zaak van den vrede is
wel een opoffering
waard". In dezen toon
zijn alle commenta
ren. op den gisteren
voltooiden arbeid der
Politieke Commissie.
Nu is dus ook met
Duitschland. volledige
overeenstemming be
reikt inzake de kwes-
Hymans, ties betreffende de
ontruiming. Men zie er de uitvoe
rige verslagen in dit nummer maar op
na. Hier resumeeren wij slechts: De drie
bezettingsmogendheden zullen gezamenlijk
mede werken aan de ontruiming, die reeds
in den loop van September begint. De ge
heele ontruiming zal vóór 30 Juni 1930 achter
den rug zijn. Men zal afzien van eischen tot
schadevergoeding voortvloeiende uit de li
quidatie der bezetting.
Een belangrijk ding is het ook, dat Duitsch
land niet opgescheept zal worden met een
min of meer vernederend instituut expres-
seliik voor den nieuwen toestand in het leven
te roepen; een instituut dat controle zal
houden zij het op verkapte wijze op
Duitschland en dat formeel zou moeten
dienen om eventueele geschillen bij de ont
ruiming op te lossen. Inplaats daarvan blij
ven de bestaande lichamen gehandhaafd.
Deze overeenkomst, die wel na al het
pessimisme heel plotseling is tot stand
gekomen, bewijst weer eens te meer, dat de
heeren diplomaten er nog steeds van houden
de goegemeente een rad voor de oogen te
draaien. Toen heel Europa systematisch
voorbereid was op een daverend fiasco kwam
den Haag met een resultaat dat geluk
kig met genoegen geslikt werd, omdat
men op niets meer had gerekend. Na dit
eerste succes begon men reeds "weer stem
ming te maken voor de ernstige moeilijk
heden „inzake de ontruiming".
De overeenkomst dienaangaande is echter
in nauwelijks 36 uur tot stand gekomen!
Italië, België, Frankrijk en Duitschland
hebben offers gebracht. Vooral de Italianen
en Belgen hebben in de moeilijkste uren
reddende maatregelen mogelijk gemaakt.
Snowden nam tenslotte genoegen met zijn
83%En Briand en Stresemann werden
het daarna spoedig eens, al hield de eerste
een slag om den arm. Zonder pathetisch te
worden, kan men nu met de hand op het
hart verklaren,, dat er iets degelijks be
reikt is.
L. A.
Groote Joodsche betooging in
Parijs.
To Parijs woonachtige buitenlandsche
joden hebben een vergadering gehouden om
te protesteeren tegen de gebeurtenissen in
Palestina, aldus het Hbld. De vergadering
werd gehouden in de synagoge in dc wi.ik
van de Bastille, welker bevolking grooten-
deels bestaat uit Joden uit Oost-Europa. De
synagoge was vol. Vierduizend betoogers ble
ven buiten staan. Er werden redevoeringen
gehouden en er vormden zich stoeten om naai
de Britsche ambassade te trekken. Met veel
moeite verspreidde de politie de volksver
zamelingen en deed zij de kreten en het ge
zang op straat ophouden.
Bernstorff leider der Duitschers
in Genève.
Graaf Bernstorff zal voorloopig de leiding
der Duitsche delegatie op de Assemblée in
Genève op zich nemen. Het schijnt vast te
staan, dat in elk geval Stresemann na af
loop der Haagsche conferentie naar Genève
zal reizen.
De toestand in Palestina
ernstig
De onlusten in Palestina beginnen ten
zeerste te verontrusten, daar men terecht
vreest, dat de onlusten zich niet zullen be
perken tot Palestina, doch zullen overslaan
op Egypte en ook op het Fransche mandaats-
gebied Syrië. Berichten uit Londen melden
reeds demonstraties uit Damascus en Beiroet.
Het Joodsche kwartier in Damascus wordt
door troepen en tanks bewaakt. Men vreest,
dat de Arabieren een aanval op het Joodsche
kwartier voorbereiden. In Beiroet hebben
De crisis is geweken Adatsji, Briand, Snowden, Stresemann en Loucheur bij het
„Haagsche ziekbed".
maanden na den datum waarop de onl-«
ruiming begint.
Frankrijk zal binnen hetzelfde tijdsbe
stek de 2e zóne ontruimen. De ontruiming
door de Franschen van de 3e zóne zal be
ginnen onmiddellijk na de ratificatie door
het Fransche cn het Duitsche parlement en
de inwerkingtreding van het Young-plan.
De ontruiming, zal zonder onderbreking
doorgaan cn wei zoo snel mogelijk als de
verschillende omstandigheden die hierbij van
belang zijn, het zullen toelaten en zij zal in
elk geval voltrokken zijn binnen het tijds
bestek van 8 maanden en niet later dan
einde Juni 1930.
10.000 personen deelgenomen aan een de
monstratie; de optocht leidde door de Chris
telijke en Turksche stadsgedeelten. Roode
vlaggen met anti-Joodsche opschriften wer
den rondgedragen terwijl de deelnemers
riepen: „Palestina voor de Arabieren"- Ook
uit andere Syrische steden komen gelijk
luidende berichten. Voor Donderdagavond
bestaan plannen voor een Joodsche verga
dering, die tegen de bloedige aanvallen der
Arabieren zal protesteeren en zich tevens
tegen de politiek der Engelsche regeering zal
keeren.
V.D. verneemt nog uit Londen: Uit Telaviv
wordt gemeld dat in Transjordanië dreigen
de troepenbewegingen der Arabieren plaats
hebben. De autoriteiten in Transjordanië
trachten de beweging der Arabieren tegen
te gaan. De over een sterke en uitstekend
gedisciplineerde strijdmacht beschikkende
sultan El Atrash zou zijn leger reeds gemo
biliseerd hebben en een opmarsch naar
Palestina voorbereiden
De vlootontwapening.
Generaal Dawes, de Amerikaansche ambas
sadeur, heeft Donderdag een bezoek gebracht
aan MacDonald en weer een onderhoud ge
had met den premier over de vlootontwape
ning. Het bericht, vervat in een telegram uit
Washington, dat een overeenstemming tus
schen Groot-Brittannië en de V-S. over de
verdere vlootontwapening binnen twee weken
bereikt zal kunnen worden, is met groote
voldoening in Londen ontvangen- Ofschoon
nog niets definitiefs bekend is. komt dit be
richt overeen met inlichtingen verkregen in
welingelichte kringen alhier volgens welke er
vorderingen zouden zijn gemaakt en dat een
formule betreffende vlootontwapening in
de naaste toekomst zal kunnen worden be
reikt.
Scheepsarbeiders bij
MacDonald.
MacDonald heeft. In tegenwoordigheid van
Lansbury (First Commissioner of Works'», Sir
Oswald Mosley (kanselier van het hertogdom
Lancaster) en Lawson (pari. secretaris van
het ministerie van arbeid), een deputatie
ontvangen uit de vakvereenigingen der ar
beiders uit het scheepsbouwbedrijf aan de
Tyne, die hem een aantal vragen stelde, ver
band houdend met de arbeidsvoorwaarden
in dit gebied.
De eerste-minister beloofde de geuite
wenscnen zorgvuldig te onderzoeken.
PROEFVLUCHT MET DE
„LOS ANGELES".
In Cleveland in den staat Ohio Is Don
derdag voor duizenden toeschouwers door net
luchtschip „Los Angeles" een proefvlucht
ondernomen. Een kleine tweedekker vloog
onder het vliegende luchtschip, v^erd daar
gevestigd, nam een passagier over en werd
weer losgelaten, waarop het vliegtuig zijn
vlucht voortzette en ten slotte zonder eenig
incident vlot landde.
Duitschland's rechten.
y\ Toen de bijeenkomst
zou gesloten worden
vroeg Wirth 't woord
om de aandacht te
vestigen op den laat-
sten zin van de over
eenkomst: zij is te-
I vens onderworpen aan
het beding, dat elk
van die mogendhe
den. die het verdrag
onderteekenen, op 16
October 1925 te Lo
carno gesloten tus
schen Duitschland;
Wirth. België, Frankrijk,
Groot Brittanfë en
Italië het recht behoudt, om iederen moei
lijkheid te allen tijde voor te leggen aan
den Volkenbond overeenkomstig art. 4 van
dat verdrag.
Wirth verklaarde nu dezen zin aldus tc
verstaan, dat Duitschland ook gerechtigd
zou zijn om te allen tijde 'n beroep te doen
op den Volkenbondsraad in aangelegenheden
het. Rijnland-pact betreffende, zelfs indien
er een geschil in deze aangelegenheid was
ontstaan.
Briand zeide hierop, dat het stellig de be
doeling is, dat de overeenkomst waartoe men
is gekomen, in geen enkel opzicht van invloed
was op de rechten van welke mogendheid
ook om eenig aangelegenheid voor den
Volkcnbondsraad te brengen en dat zij
evenmin op conige wijze de bevoegdheden
van den Volkcnbondsraad beïnvloedde.
DE KONING VAN SIAM
Vermoedelijk lijdende aan Malaria.
De koning van Siam Is te Wonosobo (Java)
waar hij momenteel vertoeft, plotseling on
gesteld geworden. In verband daarmede is
het voorgenomen bezoek aan Solo cn Jogja
verschoven. De koning zal nu eerst 1 Sep
tember a.s. naar Solo en 5 September naar
Jogja vertrekken.
De koning was Zondag j.l. om vijf uur ln
den middag te Wonosobo gearriveerd. Den
volgenden dag maakte hij een uitstapje
naar het Diëngplateau, waar in de pasan-
grahan de lunch werd gebruikt, 's Middags
om vier uur keerde het gezelschap terug
naar het Diënghotel, terwijl 's avonds op de
onderneming Tambia de thee werd gebruikt.
De koning speelde Dinsdagmiddag nog een
partijtje tennis, doch werd 's avonds ziek.
Vermoed wordt, dat de koning malaria
heeft, seint Aneta,
