BUITENLANDSCH OVERZICHT
DE REACTIE NA EEN VEELBEWOGEN WEEK.
DE ONLUSTEN IN PALESTINA DUREN VOORT.
STADSNIEUWS
BIOSCOOP
IETS UIT DE ONTWIKKELINGSGESCHIEDENIS VAN DE
MICROSCOOP.
HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG 31 AUGUSTUS 1929
Weinig nieuws.
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
t Belangrijkste Nieuws geeft heden geen
aanleiding tot commentaar.
In Genève vergadert men weer.
Onder voorzitterschap van het Perzische
Raadslid Ali Khan Feroughi gezant te An
gora, is Vrijdagochtend kort na 11 uur, de
Volkenbondsraad voor zijn 56ste zitting bij
eengekomen. Allereerst had een geheime zit
ting plaats, waarin de agenda werd goedge
keurd en verschillende administratieve aan
gelegenheden werden behandeld.
Het aanbod van 200.000 Zwitsersche fran
ken werd geaccepteerd van de Rockefeller-
stichting voor het drukken en uitgeven van
de wetten op het geld- en bankwezen. Op
voortel van Scialoja beloot de Raad op de
agenda te plaatsen de toetreding van de Ver.
Staten van Amerika tot het statuut van het
Perm. Hof van Intern. Jutitie.
Verder keurde de Raad het rapport goed
van het Italiaansche Raadslid over den
stand der ratificaties van onder de auspiciën
van den Volkenbond gesloten internationale
conventies.
Tenslotte heeft de Raad de regeering van
Irak toegelaten tot de Geneefsche opiumcon
ventie van 1925.
Den J.4den trekken de Britten
zich terug.
LONDEN, 30 Augustus. De Britsche mi
nister van Oorlog heeft de instructies opge
steld voor het terugtrekken van de Britsche
troepen uit Rijnland. De ontruiming, die 14
September begint, zal drie maanden duren.
Het personeel zal via Ostende naar Dover wor
den getransporteerd. De families zullen vóór
de militairen terugkeeren. Het transport der
paarden zal plaats hebben via Antwerpen en
Harwich, terwijl de zware bagage, voorraden
en voertuigen met Rijn-aken zullen worden
vervoerd en vervolgens met booten van het
ministerie van Oorlog naar verschillende ha
vens in Engeland. (Reuter.)
Nog geenszins rust in Palestina.
Een aantal Amerikaansche gezinnen heeft
Jeruzalem verlaten en is behouden te Jaffa
aangekomen. Geëscorteerd door marine
troepen begaven zij zich aan boord van het
stoomschip .Canada''.
De speciale correspondent van United
Press heeft van een Britsch onderofficier
vernomen, aldus meldt de Telegraaf, dat de
troepen Vrijdagmorgen vroeg twaalf Arabie
ren hebben gedood, die behoorden tot een
bende, welke dorpen bij Jeruzalem overval
len wilde, ten einde deze te plunderen. Aan
Britsche zijde vielen geen dooden of gewon
den. Voortdurend komen groepen Bedoeinen
over de grens, die in het grensgebied hun
bivak opslaan.
Uitgebreide afdeelingen patrouilleerden
Vrijdagmorgen in de oude stad van Jeruza
lem en bij den Klaagmuur, ten einde een
herhaling te voorkomen van incidenten,
zooals die een week geleden na het gebed in
de moskee plaats hadden.
Veertien Amerikaansche studenten en
vijftien studenten van andere nationalitei
ten verkeeren in gevaar in de kolonie Me-
tullah nabij de Palestijnsch-Syrische grens,
waar zij op een fietstocht door Syrië afstap
ten. De Amerikaansche consul-generaal
te Jeruzalem tracht, geholpen door de Brit
sche autoriteiten, de studenten in veiligheid
te brengen.
De Kstinia-kolonie is tot den grond toe
afgebrand en dr. Israëli, de directeur van
het Hadassah-ziekenhuis is gedood.
Te Samakh bij Haifa zijn de verbindingen
verbroken. Donderdagnacht hebben zich
daar twee gevallen van brandstichting voor
gedaan. Troepen uit Haifa zijn thans naar
de omringende kolonies gezonden.
Ook uit Acre worden onlusten gemeld,
troepen uit Haifa hebben in de Noordelijke
wijk een militair centrum gevormd, ten
einde de orde te herstellen.
Gisteren hebben weer ernstige onlusten
plaats gehad te Safed. Voordat militaire ver
sterking terplaatse was, heeft een groep Ara
bieren de huizen der Joden aangevallen en
vijf Joden gedood en twintig gewond, terwijl
vervolgens de huizen in de hoofdstraat der
Joodsche wijk in brand werden gestoken.
Zeer groote opgewondenheid heerscht he
den te Jeruzalem. Daar het vandaag, Vrijdag
de Mohammedaansche rustdag is. wordt ge
vreesd voor ongeregeldheden, als de Moham
medanen de moskee verlaten; alle winkels
zijn gesloten. Op de gevaarlijkste punten zijn
soldaten geposteerd.
Overigens is het over het algeme.en kalm
in het land en politie en soldaten is opdracht
gegeven, niet roekeloos te vuren. Enkele ge
ïsoleerde aanvallen op dorpen konden afge
slagen worden, terwijl in enkele dorpen aan
vallen werden gevreesd, die echter uitble
ven.
Hedenmorgen zijn in Qulonia 70 Arabieren
gearresteerd wegens herhaalde aanvallen op
Motza. Deze gevangenneming had op zeer
merkwaardige wijze plaats. De districtscom
missaris had waarschuwingen verzonden, dat
bij herhaling van aanvallen zeer strenge
maatregelen zouden worden genomen. Niet
temin zijn opnieuw huizen en een fabriek
verwoest. Hedenmorgen om 4 uur heeft daar
op de politie het dorp omsingeld en de belha
mels gearresteerd, onder wie enkele Arabie
ren uit andere dorpen, die eveneens bij de
aanvallen betrokken waren geweest. Tijdens
de arrestatie werd bijna niet geschoten en
slechts drie Arabieren zijn gewond.
Tot op heden bedraagt het aantal dooden
totaal 164 en dat der gewonden 272. Hierbij
zijn niet begrepen de gewonden en dooden
als gevolg van optreden der soldaten en even
min de gewonden, die niet in ziekenhuizen
zijn opgenomen.
TER HERSTELCONFERENTIE.
NAGEKOMEN PLEIDOOI VAN
HENDERSON.
s-Gravenhage30 Augustaus.
Voordat Henderson Den Haag verliet om
naar Genève te vertrekken heeft hij aan de
pers het volgende verklaard;
Eenige onverantwoordelijke personen heb
ben in de laatte weken de meening geuit, dat
er in de toekomst een gebrek aan hartelijk
heid en vertrouwen in de betrekkingen tus-
schen de tegenwoordige regeeringen van
Groot-Brittannië en Frankrijk zal zijn. Om
dat in de Haagsche conferentie openhartig
gesproken is meenen zij een verkoeling of
zelfs eenige vijandigheid in de Fransche en
Britsche betrekkingen te kunnen aanwijzen.
Iedere opvatting van dien aard is absurd en
«en bedenksel van een verhitte verbeelding.
Ik kan voor mijzelf en vooral mijn collega's in
de Britsche regeering, zonder een enkele uit
zondering, verklaren, dat wij wenschen, dat
onze geheele politiek gegrond zal zijn op
nauwe internationale samenwerking met de
andere regeerïngen in de wereld. Maar wij
t veten, dat een samenwerking als wij hopen
slechts resultaten kan opleveren als de be
trekkingen tusschen regeeringen van open
hartigheid. vertrouwen en hartelijkheid ge
tuigen. Wij wenschsa zulke betrekkingen
met ieder land maar bovenal met onzen
naasten buur: Frankrijk, wiens diensten aan
de Westersche beschaving bewezen, wij waar-
deeren.
Als Europa de crisis, door den oorlog nage
laten, overleeft, dan zal dat voor een groot
deel te danken zijn aan den moed en de be
slistheid, die de heer Briand heeft getoond
in zijn werk voor een nieuwe politiek, die de
vijandschap en het misverstand uit het ver
leden zal wegvagen, en ik ben er zeker van,
dat hij in de geschiedenis een naam zal na
laten. die niet. alleen in Frankrijk zal worden
geëerd, maar door alle volken der wereld, die
zullen deelen in den duurzamen vrede, welken
hij zal hebben helpen opbouwen.
Wat mij zelf betreft geloof ik, dat wat wij
in Den Haag hebben gedaan ter verzekering
van de ontruiming van het Rijnland door een
algemeene overeenkomst, en door het andere
politieke werk, dat wij te doen hebben gehad,
slechts het begin is van onze samenwerking.
Ik hoop. dat wij te Genève zullen voortgaan
In denzelfden goeden geest samen te werken
en dat door dezen arbeid het succes der poli
tiek, waaraan wij zoo groote beteekenis
hechten, zal worden bevorderd.
MACDONALD WENSCHT
HENDERSON GELUK.
Henderson ontving van Macdonald een
telegram van gelukwensch „met het schitte
rende werk, dat gij hebt verricht door de
moeilijkheden uit den weg te ruimen; een
werk waarvan men de resultaten spoedig mag
tegemoet zien in den vorm van pacificatie
van Europa",
'T VERTREK VAN VERSCHIL
LENDE GEDELEGEERDEN-
De Fransche premier Briand en de Bel
gische eerste Minister Hymans zijn heden te
1 uur 15 min. met den doorgaanden trein van
het Holl. Spoorstation te 's Gravenhage naar
hun landen vertrokken. Zoowel op Stations
plein als in de gang naar het perron en op
het perron zelve, had de politie ruimte vrij
gehouden om de gedelegeerden een rustigen
doorgang te verzekeren.
Op het perron waren tot het nemen van
afscheid onder anderen aanwezig de gedele
geerden Loucheur en Cheron en eenige an
dere leden van de Fransche- alsmede van
de Belgische delegatie.
De Belgische delegatie vertrekt hedenmid
dag te 4 20 uur.
Minister Henderson heeft Vrijdag ons land
verlaten; hij vertrok met den trein van 4 uur
49 Hollandsche Spoor uit de Residentie.
Op het perron werd hij uitgeleide gedaan
door den Engelsclien gezant Sir Odo Rus
sell en eenige leden van de legatie.
EEN NOENMAAL VOOR DE PERS.
De voorzitter van de Algemeene Commis
sie voor regeling en ontvangst der journa
listen tijdens de Herstel-Conferentie. Mr. L.
J. Piemp van Duiveland, heeft ter gelegen
heid van de beëindiging der conferentie in
haar eerste phase, Vrijdagmiddag half twee
in restaurant Anjema een noenmaal aan
geboden aan een aantal personen die het
hunne hebben bijgedragen voor het welsla
gen van de werkzaamheden van het comité.
Tot de genoodigden behoorden onder an
dere de heeren Montijn, directeur der H. T.
M., Dekkipg, voorzitter van de Commissie
voor feestelijkheden en ontspanning, Mr.
Rijken, chef van het kabinet van den bur
gemeester, Lankhout, secretaris van den
Haagschen Kunstkring, baron Krayenhoff,
voorzitter van de A. N. V. V.. Henri Asselin,
voorzitter van de Buitenlandsche Persver-
eeniging en mevrouw Jars de Gubernatis,
redactrice van het Bulletin der Journalistes,
Dr. van Blankenstein, secretaris-generaal
van het Perscomité.
Bü den aanvang van den maaltijd nam
Mr. Plemp van Duivenland het woord en ver
klaarde dat we een werk hadden verricht
om t-rotsch op te zijn. Allereerst herhaalde
hij nogmaals zijn dank aan Hr. Ms. Regee
ring voor de in alle opzichten royale cn
ruime hulp die zij het perscomité heeft wil
len bewijzen.
Spreker bracht dank aan al degenen die
in den kring der journalisten hebben mee
geholpen aan het bereiken van een groote
eensgezindheid en een volmaakte onderlin
ge organisatie. In 't bijzonder loofde spr. de
arbeid van Post, Telegraaf cn Telefoon. De
journalisten zijn over haar werk verrukt.
Ook „de Witte" kreeg haar deel van den
dank. Tenslotte deed de heer Plemp van
Duiveland allen Instellingen en lichamen, die
bijgedragen hebben om het verblijf der
pers in den Haag, t-ot een hoogst aange
naam verblijf te maken, ruimen dank toe
komen. Verder spraken onder anderen de
heeren Hans (voorzitter van den Ned.
Journalistenkring, Dr. van Blankensteyn,
V. V.), deheer Asselin (namens de buiten
landsche journalisten), de heer Abbing,
Baron Krayenhoff, (voorzitter van de A. N.
(namens „De Witte") en Mr. Rijken (na
mens het gemeentebestuur).
Het slotwoord werd gesproken door den
heer Dekking.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Ctu
MIJNHARDT's
Hoofdpijn-Tabletten 60 et
Laxeer-Tabletten60 ct
Zenuw-Tabletten... 75 ct
Staal-Tabletten.90 c
Maag-Tabletten .75 ct
Bij Apoth. en Drogisten
CABARET MODERN.
Christ-1 Foerster en. Frans Vilé treden ter
gelegenheid van de opening van het seizoen
in „Modern" op. Christl Foerster is een Ween-
sc'ne uitnemend geschoolde zangeres die
het ondefiniëerbaar-aantrekkelijke in timbre
en voordracht heeft, dat den toeschouwer
behaagt en het geheim is van het succes.
Wie Weenen kennen en houden van de
sfeer van de „Stadt- der Traume", wie verzot
zijn op Strauss en Lehar en op de roman
tiek van de geurende „Füeder" zullen zich
aangenaam gestreeld gevoelen bij den zang
van Christl Foerster
Doch ook buiten dit genre presteert deze
vrouw meer dan het middelmatige. Terloops
zij bovendien nog opgemerkt dat haar mezze
voce voortreffelijk is.
De overgang naar Frans Vilé is waarlijk
groot. In Christl Foerster niets dan gracie en
elegance, in Frans Vilé. sappige, echt-Hol-
landsche, rondborstige vreugde-om-zich-zelf
niet alleen, doch ook frischheid, zwierigheid
en ondubbelzinnige pret.
Des heeren Vilé's conference is zeer vlot.
zijn voordracht is rustig, breed-uit. om het
zoo maar eens te noemen, en joviaal. De
„tragedie van den dichter" werd uitstekend
en gezongen.
Men had waarlijk voor een goed openings
programma. geen beter tweetal kunnen enga-
geeren. Want Christl Foerster is serieus en
haar kunst min of meer verfijnd en daarbij
toch geestig. Vilé is grappig, brengt ontspan
ning en houdt genoegelijk bezig.
Een extra alinea voor Tom v. d. Spek's Band
die nog steeds in qualiteit vooruitgaat. Men
zal lang moeten zoeken om hier in de om
geving een band te vinden welke die van
Modern overtreft. Door ernstige studie is dit
clubje dank zij m de eerste plaats zijn
leider er in geslaagd een graad van vol
maaktheid te bereiken.
STANDAARD THEATER.
California en Buster Keaton
in „Zeven kansen".
Peter B. Kyne heeft eens een roman ge
schreven „California". Van die roman is een
film gemaakt. Die film is of uit den tijd of
alleen geschikt voor liefhebbers van Aimard-
gcschiedenissen. 't Is voor de eenc helft een
cowboy-rolprent en voor de andere een oor
logsfilm. Vol van een romantiek waar wij
tegenwoordig doorheen zien. De strijd tus
schen Amerikanen en Mexicanen om het be
zit van Californië was voor den man van het
scenario er een van tegenstellingen, die hij
dankbaar kon uitbuiten voor de romantische
geschiedenis, die er doorheen geweven moest
worden. De Spaansche senorita en de Ame
rikaansche soldaat moesten elkaar vinden
ondanks de tegenstellingen der nationalitei
ten en dat komt ook terecht, maar niet dan
na een coup de théatre, die allesbehalve knap
gevonden is.
Hoe anders zou een hedendaagsch schrij
ver. een niet-Amerikaan dit conflict tusschen
liefde en vaderlandstrouw behandeld heb
ben!
Het spel van Dorothy Sebastia. valt te
waardeeren in deze film, dat van Tim Mac
Coy eveneens.
Een geestige film met Buster Keaton is
„Zeven kansen", een Metro Goldwyn product.
Dat het allerminst tragisch is als iemand
nooit lacht heeft Buster Keaton meer dan
eens bewezen. Zoo ook hier. waar zijn lach-
loos spel van het beste is. dat wij in lang ge
zien hebben in dit theater, dat inderdaad
naar climax streeft. Met een aantal goede
films in het vooruitzicht, in de verwachting
van goed variété, willen wij een enkele mis
lukte rolprent op den koop toe nemen. Zoo
een achten wij „De boksplaag" een film,
waarin het onsportieve het komische moet
te voorschijn roepen, hetgeen natuurlijk niet
anders dan falen kan. Jammer-, dat er toch
om gelachen wordt.
Met als propaganda van de Reichszentrale
für Deutsche Verkehrswerbung een reisje
naar Bad Kreuznach is het voorprogramma
overigens zeer interessant.
„De actrice" cn „De jolige
weduwnaar". Een geestige cn
een vermakelijke film.
Norma Shearer is een knappe actrice in
dubbele beteekenis en, bijgestaan door
goede medespelers zagen we haar weer eens
in een comedie die wel „dramatisch" liect in
het programma maar die eigenlijk door-en
door geestig is. amusant zonder dat er in ge
vochten wordt, zonder dat halve serviezen
aan scherven vallen, zonder dat met room
taarten gesmeten wordt. Een geestige film,
een goede karikatuur van 't leven in de zes
tiger jaren der vorige eeuw. toen dc dames
er nog aardig uitzagen met hun crinolines en
Oude exemplaren in Teyler's Stichting.
De microscoop wordt gebruikt om kleine
voorwerpen vergroot te zien. Om dit doel te
bereiken is onder aan een buis een sterk
lenzenstelsel geplaatst dat van 't voorwerpje
een vergroot beeld vormt. Boven aan de buis
bevindt zich een tweede lenzenstelsel. Daar
door bekijkt men. als door een loupe, het
beeld, dar door het onderste lenzenstelsel ge
vormd is. De voorwerpen die men bekijkt,
zijn meestal doorzichtig. In dat geval wor
den ze tusschen twee glasplaatjes gelegd en
op een tafeltje geplaatst, dat aan het statief
van den microscoop bevestigd is. Onder dat
tafeltje bevindt zich nog een lenzenstelsel en
een spiegeltje, die het licht op het voor
werpje concentreeren.
De microscoop is in Holland uitgevonden,
n.l. door den brilleslijper Zacharias Jansen te
Middelburg. Het juiste jaar is niet bekend,
maar vermoedelijk is hei omstreeks 1590 ge
weest. In 1610 vond dezelfde brilleslijper ook
den verrekijker. Terwijl de verrekijker dade
lijk de aandacht trok, duurde het heel lang
voor de microscoop eenige bekendheid kreeg.
Ieder haastte zich kennis te nemen van de
sterrewereld, die door den verrekijker ontslo
ten werd. en „men vergat het meer nederige
werktuig, waarbij men met gebukten hoofde
naar schijnbaar nietige en doorgaans ver
achte dingen staarde" (Harting).
De verrekijker en de microscoop hadden
een groot gebrek; ze vertoonden alles omge
ven door gekleurde randen. Wanneer het
licht, dat van dc voorwerpen uitgaat, in de
lenzen treedt, wordt het gebroken. Die rich
tingsverandering is voor de verschillende
kleuren verschillend. Daardoor wordt er
niet één enkel beeld gevormd, maar voor
iedere kleur één. Die gekleurde beelden val
len niet alle op elkaar en zijn ook niet even
groot. Geen wonder dus dat het resultaat er
uit ziet als een mislukte kleurendruk. Pas
in de achttiende eeuw vond men een midd?l
om die fout op te heffen. In plaats van de
ééne enkele lens die men tot nu toe vóór in
den kijker gebruikt, had, nam men er twee
vlak bij elkaar. Die lenzen werden van ver
schillende glassoorten gemaakt. Door een ge
schikte keuze van den vorm van die twee
lenzen kon men bereiken dat de beelden van
verschillende kleur samen vielen. De Engel-
sche opticus Dollond bracht in 1758 voor het
eerst dergelijke achromatische kijkers (d.w.z.
kijkers zonder kleuren) in den handel.
In Amsterdam vervaardigde Jan van Dcyl,
geholpen door zijn zoon Herman, sinds 1762
ook dergelijke achromatische kijkers. Nu zij
het principe een keer hadden leeren kennen
slaagden zij er in zeer lichtsterke kijkers te
vervaardigen. Als gevolg van htm ervaring
kwamen zij er toe deze constructie ook op de
microscoop toe te passen. Ze berekenden de
afmetingen van de lensjes met groote zorg
en hadden de voldoening in 1766 een achro
matische microscoop te vervaardigen die ge
heel aan hun verwachtingen beantwoordde.
Jammer genoeg hadden ze het te druk met
het fabriceeren van kijkers, en ze lieten den
microscoop voorloopig rusten. Toen wilde het
ongeluk dat zij in 1779 in het bezit geraak
ten van een pas verschenen boek over mi
croscopen. Daarin werd onder anderen ver
teld van een mislukte poging om achromati
sche microscopen te vervaardigen. Op het
eerste gezicht zou men denken dat dit een
aansporing voor de Van Deyls moest zijn om
hun vinding te pubiiceeren. In plaats daar
van schreef Herman van Deyl in 1807;
„Deze beschrijving echter deed ons toen
denken: nu zal men in Engeland dit alles wel
in korten tijd verbeteren, en wij zullen wel
haast zoodanig verbeterd microscoop alhier
te zien krijgen".
Het liep echter anders, en hij schrijft ver
der:
„Doch zulks tot heden (1807) geen plaats
hebbende gehad en mijn vader in den ouder
dom van 85-jaar, op den 24 Februari 1801,
zijnde overleden, en ik reeds in mijn 69ste
jaar zijnde, zoo heb ik niet langer willen
wachten, dewijl ik heden nog in staat ben
het uit te voeren, en eenigen van zoodanige
achromatische microscopen te maken".
Zoo'n achromatische microscoop van Her
man van Deyl bevindt zich in de verzameling
van Teyler's Museum. Men kan over de kwa
liteit van het beeld zelf oordeelen, door het
oog van de vlieg te bekijken, die onder den
microscoop in een tangetje zit.
De volgende groote vooruitgang in het
construeeren van microscopen kwam toen
men zich bewust ging afvragen onder welke
omstandigheden men fijne bijzonderheden
met een microscoop kan zien. Op het eerst®
gezicht zou men meenen dat daarvoor een
sterke vergrooting noodig is. Deze opvatting
is zóó algemeen dat de eerste vraag van een
niet-deskundige, die een microscoop ziet. is:
„Hoe sterk vergroot hij?" En de vrager is
altijd teleurgesteld wanneer hij hoort, dat do
vergrooting maar een paar honderd keer is,
in plaats van een paar duizend. De eisch
dien men aan een microscoop moet stellen
is dat hij een scherp beeld geeft. Natuurlijk
moet- men dan zorgen dat het beeld zóó
groot is. dat men het gemakkelijk zien kan,
maar het beeld moet in de éérste plaats dui
delijk zUn. Als men twee punten, die zeer
dicht bij elkaar liggen, nog afzonderlijk zien
wil, dan moeten de beelden ook werkelijk
naast elkaar liggen. Vallen die beelden ge*
deeltelijk over elkaar kan kan men de pun
ten nooit gescheiden zien. hoe sterk men de
vergrooting ook maakt. Het lijkt er op alsoj
men een teekening gaat maken mei een pot
lood met een dikke punt. Bijzonderheden
die fijner zijn dan de punt van het potlood
kan men er niet mee teekenen. Hoe fijner
detail men hebben wil, hoe fijner dc punt}
van het. potlood moet zijn.
Wat komt er nu bij het licht overeen met
de punt van het potlood? Licht bestaat uit
kleine golfjes in den aether. Voor rood licht
is de lengte van die golfjes acht maal het
tienduizendste gedeelte van een millimeter
en voor blauw licht vier maal het tiendui
zendste gedeelte. Die golflengte komt over
een met de dikte van de punt van het pot
lood. Het is nu duidelijk dat blauw licht ge
schikter is om fijne bijzonderheden mee te
zien dan rood licht.
Maar er is nog meer. Teeken met een dik
potlood eens twee lijnen die elkaar onder een
zeer scherpen hoek snijden, en twee andere
lijnen die elkaar loodrecht snijden. Waar is
nu in beide gevallen het snijpunt van die
twee lijnen? Dat moet daar zijn waar de lij
nen elkaar bedekken. Men zal in het figuur
tje (dat men zelf eens maken moet) direct
zien dat het gemeenschappelijke gebied van
de twee streepen veel kleiner is als ze een
grooten hock met elkaar maken dan wan
neer ze een scherpen hoek met elkaar ma
ken. Door de snijding van de twee loodrechte
lijnen wordt het punt dus het nauwkeurigst
bepaald.
Overgebracht op de microscoop wil dat
zeggen dat de uiterste lichtstralen die nog in
de microscoop kunnen komen, een zoo groot
mogelijken hoek met elkaar moeten maken.
De openingsverhouding van een microscoop
objectief wordt dan heel groot. Bij een lens
van een fototoestel is een openingsverhou
ding van F: 1 wel het uiterste dat men ge
bruikt (bij filmtoestellen) maar bij micros
coopobjectieven komt heel dikwijls F: tS
voor. De eerste die theoretisch de beteekenis
van de groote openingsverhouding inzag, was
Ernst Abbe (ongeveer 1870). De volgens zijn
voorschriften vervaardigde microscopen
overtroffen dan ook alle andere.
Wat is nu wel de kleinste afstand waarop
men twee punten nog met een microscoop
kan onderscheiden? Met een gewonen mi
croscoop kan men het brengen tot het vier-
duizendste gedeelte van een millimeter. Om
dat nog goed te kunnen zien is een vergroo
ting van ongeveer 800 maal noodig. Doop
een kunstgreep kan men met een speciaal
daarvoor geconstrueerd lenzenstelsel het nog
iets verder brengen, n.l. tot het zesduizend-
ste gedeelte van een millimeter, maar dan
moet men een vergrooting van ongeveer 1300
maal gebruiken.
Aan de mechanische inrichting van de mi
croscoop hebben we in het bovenstaande niet
veel aandacht geschonken. En toch is dat
even belangrijk als de constructie van do
lenzen. Maar zonder afbeeldingen is het niet
goed mogelijk daar een idee van te geven.
Het beste is dat men eens in het Museum
komt kijken. Daar staan thans eenige mi
croscopen uit de vorige eeuw opgesteld. Ze
zijn voorzien van verklarende bijschriften.
Het Teyler Museum is aanstaanden Zon
dag geopend »an één tot vier uur (op andero
dagen zie de Agenda) en het zal onderge-
teekende een genoegen zijn belangstellendo
bezoekers nadere inlichtingen te verstrek
ken.
Dr. N. W. DOORN.
Natuurkundig Laboratorium
van Teyler's Stichting.
de heeren nog geen confectie droegen. „De
actrice" is een rolprent waar veel zorg aan
is besteed, die goed gefotografeerd werd door
een knappen cameraman, die onder uitste
kende regie stond. En zoo krijgen we dan de
geschiedenis te zien van de actrice en den
adellijken jongen man, die veel moeten mee
maken in hoofdzaak een heel lastigen
grootvader en elkaar tenslotte toch krij
gen. Ondanks alles. En, als ge deze film in
Palace gaat bekijken, moet ge er eens op
Ietten welke mooie scènes in het trappen
huis verkregen werden met de „losse" ca
mera.
Harry Liedte met zijn eeuwigen glimlach,
de oude makker, dc vroolijke gezel, lacht en
knipoogt in de hoofdfilm „De jolige weduw
naar", die alleen in titel iets lijkt op „Die
lustige Witwe" maar verder zoo origineel is,
zoo vol nieuwe vondsten, dat hij een ieder
vermaakt en pakt.
Er zijn menschen meest dames die
dwepen met Liedte. er zijn ook menschen
meest heeren die hem niet zoo bijster
kunnen lijden: een feit is het toch, dat hij
in zijn genre onverbeterlijk is en dat hij on
verbeterlijk blijft. En met een scenario als
dat van „De jolige weduwnaar" en met een
kranig regisseur als Land moest er wel een
film ontstaan die stukken beter ls dan ver
scheidene andere van de zeer vele Liedtc-
rolprenten.
Het begint al direct goed als Hij en Zij
ruzie krijgen over de thans niet meer zoo
actueele vraag: „Waar zal ik mijn vacantle
doorbrengen?" Zij gaat naar een kroegje
tevens logement in de bergen, waar het als
maar regent, hij trekt naar de Rivièra, be
landt als eerste en eenige gast in een gewel
dig hotel cn raakt direct bij de roulette al
zijn geld kwijt. Hoe het hotel, dank-zij een
gehuurden grootvorst, een dito-romanschrij
ver a la Wallace en een dito piano-virtuoos
plus Liedtke als weduwnaar tenslotte vol
komt. hoe Harry zijn vrouw ontmoet, hoe het
aardig gevonden slot is, dat vertellen wij
niet.
Op het toonecl werken twee zeer vingcr-
vlugge, zeer vaardige harmonica-virtuozen
een paar nummertjes af en het wcekjournaal
geeft een bonten schat aan filmreport agc,
o.a. heel mooie beelden van de „Graf Zep
pelin."
LUXOR-TnEATER
„Een Held uit Liefde" en „Het
Geheim van de schaduw".
Nadat we de fantasie „Martha" gehoonJ
hadden, die heel goed door het orkestje ge
speeld werd, brachten we een bezoek aan de
Alpen; wat waren dat weer mooie natuur*
tooneelen op het witte doek. De filmbeelden
in dit gedeelte van het programma waren
opgenomen door E. M. Schuhmac'ner.
Lupino Lane vervult de hoofdrol in een
twee-acter: ..Een eigenaardige gast". Het vu
koddig, hoewel het geheel iets of wat on
mogelijk is.
„Een held uit Liefde" speelt In de boksers-
wereld. Johnnie Walker vervult de rol van
Spike Mullens. Het schijnt wel of elke rol
voor den acteur Walker geschikt is, want in
heel wat nummers is hij al opgetreden cn
altijd met succes. Zoo ook hier. Zijn optre
den als krachtmensch is niet sympathiek,
maar dat hoort In deze rol zoo. De inhoud
van het nummer draait om de groote boks
match, waarin zijn tegenstander .verhinderd
is aanwezig te zijn en dan als diens plaats
vervanger optreedt, de medeminnaar van
Spike. Eerstgenoemde heeft zich tot nu als
een lafaard gedragen. Het meisje heeft ech
ter Sipke zooveel laten eten dat hij eigenlijk
niet in staat is te boksen, zoodat hij dc match
wel verliezen moet. Gelukkig ziet het meisje
nog bijtijds dat ze haast een verkeerde keuze
gedaan zou hebben. Een echt leuke sport
film.
Na de pauze draalt „Het Geheim van de
Schaduw", mysterieus drama. Nu mysterieus
is het wel. Er komen heel wat geheimzinnig
heden in voor. die de bezoekers wel eens
doen huiveren. Het optreden van een juwce-
lendicf is zóó geslepen dat de politie hem
maar niet op het spoor kan komen. Ten
einde raad geeft ze de zaak in handen van
den detective X-9. Het gegeven speelt op een
buitenplaats van een rijke weduwe. Deze
heeft daar voor het week-end eenige ken
nissen genoodled, waaronder ook Schnij-
ber Smith, de onbekende X-9. en Betty Ster
ling. We hebben heel wat geheimzinnige
dingen gezien, o.a. personen die al lang
overleden zijn, loopen door de gangen van
het kasteel, kortom er wordt beweerd dat het
spookt in dat huls. De gastvrouw, Betty en
twee heeren zitten te kaarten. Betty gaat
met Schuyler een luchtje in den tuin schcp-
