De Gemeentehegrooting.
Leipziger Bonthandel
47e Jaargang No. 14187
Verschijnt dageliJEs, Be&alve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 21 September 1929
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week 0.27)4, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3.57)4. Franco per post door Nederland f 3.87)4. Losse nummers
0.06. GeilL Zondagsblad per 3 maanden 0-57)4, franco per post
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 130S2 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN15 regels 1.75, elke regel meer 035. Reclame*
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement Vraag en Aanbcd 14 regels 0.60^
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 14 rcg. ƒ025. elke regel meer ƒ0.10. uitsl. a contant-
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWINTIG BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
AGENDA.
ZATERDAG 21 SEPTEMBER
Gem. Concertgebouw: Bouwmeester's Re
vue: „Wonder boven Wonder". 8 uur.
Schouwburg Jansweg: Oost Nederlandsch
Tooneel (Dr. Frans en Alb. van Dalsum). „De
Comedle van het Geluk". 8 uur.
Krelagehuis, Leidschevaart. Dahliatentoon
stelling, 1010 uur.
Palace. Cinema en Variété. „Storm". Too
neel: Gloves, 2.30 en 8.15 uur.
Luxor Theater: „De Prijsbokser" en „Mui
terij aan Boord". 2.30 en 8.15 uur.
Rembrandt Theater: „De Gunsteling van
Schönbrunn". Tooneel: Kees Pruis, 2.30, 7 en
9.15 uur.
Standaard Theater: „Gebrandmerkt" en
„De moord op den Juwelier". Tooneel: Har
ry Hart. 8.15 uur.
Teyler's Museum, Spaarne 16. 114
uur. Tpegang vrij op alle werkdagen, behalve
Maandag.
ZONDAG 22 SEPTEMBER
Gem. Concertgebouw: Bouwmeester's Re
vue: „Wonder boven Wonder", 8 uur.
Stadsschouwburg: N.V. Het Nieuwe Ned er 1.
Tooneel: „Trio" 8 uur
Remonstrantenhuis: Vereen, van Spiritis
ten „Harmonia". Wijdingsmorgen 10.30 uur.
Bioscoopvoorstellingen van 2 uur af.
Krelagehuis, Leidschevaart, Dahliaten
toonstelling. 1010 uur.
MAANDAG 23 SEPTEMBER
Bioscoopvoorstellingen.
Teypler's Museum, Spaarne 16. 114 uur.
Toegang vrij op alle werkdagen, behalve
Maandag.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
Groote Houtstraat 94
Enorme sorteering:
Vellen en afgepaste Kragen
Alleen deze week:
Echte Roodvossen 14.98
Reparatie Inrichting
ALASTRIM OF POKKEN.
ONBEVOEGD OPTREDEN DER
HOOFDINSPECTIE?
Het Tweede-Kamerlid mej. Groeneweg
heeft aan den minister van Arbeid, H. en N.
de volgende vragen gesteld:
Is het waar, dat de hoofdinspectie bij het
Staatstoezicht op de Volksgezondheid op een
bewijs van overlijden, waarop door een Rot-
terdamsch medicus als doodsoorzaak was in
gevuld „variola haemorrhagica" (zwarte pok
ken), deze aanduiding heeft veranderd in
„alastrim"? Is de hoofdinspectie daartoe be
voegd?
Is de minister bereid, indien mocht blijken
van eenig onbevoegd optreden der hoofdin
spectie, mede te deelen, welke maatregelen
hij getroffen heeft of nog zal treffen om
herhaling daarvan te voorkomen?
GEEN GEVAL TE ZANDVOORT.
De behandelende geneesheer Dr. H. L- J.
M. Willems van de patient te Zandvoort, die
volgens geruchten aan alastrim lijdende zou
zijn, deelde ons vanmorgen mede, dat Vrij
dag ook de inspecteur voor de Volksgezond
heid te Zandvoort een onderzoek heeft in
gesteld. Het kan nog steeds niet gezegd wor
den, of hier inderdaad van een geval van
deze ziekte sprake is.
De Gemeentesecretaris van Zandvoort. de
heer F. Jellema, deelde ons mede, dat tot he
denmorgen half tien op het Gemeentehuis
nog geen geval van alastrim was aangegeven.
Hij beweerde, dat de geruchten, die daarom
trent loopen, onjuist zijn.
Het eerste geval te Zutphen.
Te Zutphen heeft zich het eerste geval
van alastrim voorgedaan bij een kind, dat
nog niet was ingeënt.
Te Nieuwerkerk a. d. IJsel.
Ook te Nieuwerkerk a. d. IJsel doet zich
een geval van alastrim voor.
Te Tholen.
Te Tholen doet zich een geval van alastrim
voor bij een kind van twee jaar.
Ook te 's Herenberg?
Te 's Heerenberg doet zich hoogstwaar
schijnlijk een geval van alastrim voor bij een
kind van zeven jaar. De kléine is naar een
barak van het ziekenhuis gebracht. Het is
gebleken dat de vader 14 dagen geleden te
Huissen is geweest in een gezin waar alastrim
heerschte, meldt de Tel.
ITALIAANSCH SCHIP VOOR DEN
WATERWEG GESTRAND.
Sleepboot en reddingsboot
liggen klaar.
NOG GEEN DIRECT GEVAAR.
Het uitgaande Italiaansche stoomschip
„Diciplina" is gisterenavond bij Rood 2
voor den Nieuwen Waterweg ten gevolge van
den storm gestrand.
De beide sleepbooten „Witte Zee" en
„Blankenburg" zijn ter assistentie vertrok
ken, aangezien de „Discipüna" eenige malen
S.O.S.-seinen gaf. Zij konden tot nog toe
echter het schip niet bereiken door de hooge
zee. De reddingboot is in gereedheid gebracht
en zal zoodra dit eenigszins mogelijk is, uit
varen. Op het oogenblik maakt de hooge
zee het onmogelijk verbinding met het schip
te verkrijgen.
De „Discipline" ligt in een gevaarlijke
positie.
Nader seinde men dat er geen direct ge
vaar meer dreigde. Men hoopte Zaterdagmor
gen omstreeks 5 uur met opkomenden vloed
in staat te zijn het schip met behulp van
sleepbooten weer vlot te trekken.
De N.R.C. meldt voorts:
Vrijdagavond om kwart over 9 is het Ita
liaansche stoomschip „Discipüna", dat op
reis was met een lading kolen van Rotter
dam naar Napels, bij het verlaten van den
Nieuwen Waterweg tusschen rood 1 en 2 ge
strand. Op de kust zag men, dat het schip
in den loop van den avond, voortgedreven
door de krachtige branding en den zwaren
noordwesten wind, langzaam meer en meer
naar de kust wegschoof.
Het is hier bij Hoek van Holland gisteren
middag steeds slechter weer geworden en
omstreeks vijf uur stond er beslist een zware
storm. Tengevolge van dezen wind die in
Noord-Westeüjke richting stond, is het water
toen het eb werd, niet ver weg gevallen, zoo
dat bij laag tij bij de Berghaven ongeveer
10 palm meer water werd genoteerd dan nor
maal.
Het schip is dus gestrand, op het oogenblik
dat op de plaats al vrij veel water stond,
en er bestend dus kans, dat, als het vloed
werd, er niet zoo vfcel water bij zou ko
men.
Dadelijk na het bekend worden van de
stranding is de sleepboot „Witte Zee" uitge
varen om assistentie te verleenen. Er stond
echter zóó'n zwaar tij, en het is rond de
plaats, waar de Discipüna zit, zóó ondiep,
dat men het niet raadzaam achtte bij don
ker nog een poging tot afbrenging te wagen
De sleepboot is toen in de mond van den
Nieuwen Waterweg teruggekeerd. De Disci
püna heeft om sleepboothulp geseind. Verder
heeft men via IJmuiden bericht ontvangen
dat men aan boord van het schip den toestand
nog wat aan zal zien.
Het schip meet 3004 ton. Er bevinden zich
twintig menschen aan boord.
In den loop van den avond heeft het per
soneel van de reddingboot „Koningin Wil-
helmina" uit Stellendam, welke boot tijde
lijk te Hoek van Holland is gestationeerd en
bemand is met de bemanning van de Presi
dent van Heel, order gekregen zich gereed
te houden. Zoo lang echter van de Disciplina
nog geen vraag om hulp komt, gaat de
„Koningin Wilhelmina" niet uit.
Een datachement genie, dat te Hoek van
Holland verblijft voor oefeningen, heeft het
schip met zoeklichten beschenen.
KERK TE TILBURG INGESTORT.
DOOR EEN WINDHOOS.
Vrijdagmiddag omstreeks half drie heeft
een windhoos de in aanbouw zijnde R.-K.
kerk aan het Groeseind te Tilburg gedeelte
lijk vernield, meldt het Hbld. Alle kapspan-
ten en het overige houtwerk stortten naar
beneden, dikke balken werden als lucifers-
stokjes door midden gebroken. Alleen de mu
ren bleven overeind staan.
Omdat de werklieden even te voren we
gens den regen waren gaan schuilen, zijn er
geen ongelukken gebeurd.
De materieele schade is vrij aanzienlijk.
DE ONTVANGSTEN DER
SPOORWEGEN.
NIET MINDER MAAR MEER.
Voor eenigen tijd terug hebben we mede
gedeeld, dat door de Spoorwegen de ontvang
sten over de maand Mei zeer beduidend lager
werden geschat dan die over dezelfde maand
van het vorige jaar.
Thans zijn de definitieve ontvangsten be
kend en büjkt, dat niet minder maar
f 310.887.76 meer werd ontvangen.
Ontvangen werd voro het hoofd reizigers
en Bagage f 7.644.761.79, levendes dieren en
goederen f 69.73.722.26 en voor het hoofd
diversen f 254.960.80.
Het reizigersvervoer bracht over Mei 1929
f 444.570.48 meer op als in Mei 1928, de ont
vangsten aan goederenvervoer en diversen
liepen iets terug.
Over de eerste 5 maanden van dit jaar
bedroegen de ontvangsten f 3 659.436.80 meer
dan over dezelfde maanden in 1928,
Het woord is aan
George Meredith'.
Oorlog te voeren met ons eigen ik is de
hoogste staat van gèluk dien wij bereiken
kunnen.
OPVOEDING.
(Er zal binnenkort een wereld
conferentie over de opvoeding
der jeugd gehouden worden).
De vraag hoe kinderen opgevoed,
Tot burgers, flink en knap en goed,
't Probleem der educatie,
Is tegenwoordig, als voorheen.
Geen vraag voor U en mij alleen,
Maar voor wel elke natie;
Het leiding geven aan het kind
Behoort niet, hoe men 't ook bemint,
Tot ieders competentie,
En daarom is het goed bedacht,
Dat men elkaar te helpen tracht
In 'n wereldconferentie;
De jeugd dat is de nieuwe tijd,
Die later in den levensstrijd
De maatschappij moet vormen,
De educatie helpt haar aan
De kracht, waarmee ze sterk moet staan
In tegenslag en stormen;
En in den tijd, die is geweest
En die nu is, bespeurt de geest
Die objectief wü wezen,
Zooveel dat kwaad is en verkeerd,
Dat hij zijn jongen gaarne leert,
Hoe 't foute te genezen;
Maar dat is wel een zware taak
Voor hen, die zelf maar al te vaak
Die fouten mee bedreven,
En die nu bang zijn, ze de jeugd,
Als stoornis van geluk en vreugd,
In 't leven mee te geven;
Aan ons de plicht om metterdaad,
De jonge ziel voor t vele kwaad
Der wereld te behoeden....
In tusschen gaat moderne jeugd
Kalm voort, naar haar begrip van deugd
De ouders op te voeden.
P. GASUS.
HET NIEUWE RAADHUIS VAN
BLOEMENDAAL.
VOORSTEL VAN
DR. J. TH. BORNWATER.
De heer J. Th. Bornwat-er heeft aan den
gemeenteraad van Bloemendaal voorgesteld
om (gezien het. koninklijk besluit van 18
Juli 1919. waarbij 't besluit van den raad van
Bloemendaal goedgekeurd is inzake grond
aankoop. waardoor aanvaarding van het
terrein bij het begin van den Zeeweg voor
den bouw van een raadhuis definitief is ko
men vast te st-aan, terwijl voor dit doel trou
wens ook geen ander geschikt terrein be
schikbaar kan worden geacht) verdere stap
pen te doen. Hij is van oordeel, dat thans zoo
spoedig mogelijk tot de voorbereiding van
den bouw van een nieuw raadhuis dient te
worden overgegaan. Daar deze bouw niet lou
ter op zichzelf mag worden beschouwd, doch
behoort te worden beoordeeld in verband zoo
wel met de noodzakelijke stichting van an
dere openbare gebouwen als ook met de
wenschelijke uitbreidingsplannen voor deze
omgeving en met de ontwikkeling der ge
meente in het algemeen is het raadzaam
voor deze voorbereiding eene bijzondere com-,
missie uit den Raad in te stellen met de be
voegdheid, zich door deskundigen te doen
voorlichten en bijstaan.
De raad zal dit voorstel behandelen in de
openbare raadsvergadering van Donderdag
26 September, 's avonds te 8 uur.
WOLDEMARAS NIET MEER IN
OPENBAREN DIENST.
KOWNO, 20 Sept. <V.D.) Hedenmiddag
verscheen het blad „Lietuvos Zinios" met de
opzienbarende mededeeüng, dat minister Wol-
aemaras met nadruk verklaard had, dat hij
in het nieuwe kabinet geen enkele ministers-
portefeuüle zal overnemen, noch in het ver
volg eenig openbaar ambt zal vervullen. Mijn
besluit, zooverklaarde hij, staat onherroepe
lijk vast.
DE POSTVLUCHTEN NAAR
INDIë.
Het eerste vliegtuig te Bangkok.
Bij de K. L. M. Is bericht ontvangen, dat
het eerste postvliegtuig op weg naar Ned.-
Indië Vrijdagmorgen 5 uur 38 min. uit Akyab
is vertrokken en om 13 uur 18 vlot te Bang
kok is geland.
Het tweede te Constantinopcl.
Het tweede postvliegtuig is Vrijdagmiddag
te 15.21 (Ned. tijd) te Const-antinopel aan
gekomen. Aan boord is alles wel, hpden
wordt de reis voortgezet,
DE BRAND IN DETROIT.
DODGE ONDER DE REDDERS.
BRANDSTICHTING?
NEW YORK, 20 Sept. (VD.) In verband
met den brand, die in de nachtclub van De
troit is uitgebroken, is de eigenaar gearres
teerd. Hij beweert steeds, dat- een hem vijan
dig gezinde alcohol-smokkclaarsbende den
brand heeft gesticht of een bom heeft ge
legd, omdat hij den voor zijn gasten benoo-
digden alcohol uit andere bon zou hebben
betrokken.
Aan het zeer moeilijke reddingswerk heeft
ook de automobielfabrikant Dodge, die zich
onder de gasten bevond, krachtdadig deelge
nomen. Het vuur vond een gretig voedsel in
de kartonnen coulissen en de met was be
streken muren. In de garderobe ruimten
werden een veertigtal gasten bewusteloos
aangetroffen.
ZWARE ONWEDERS IN
ZUID-SPANJE.
MADRID, 20 Sept. (V.D.) De Zuid-Oost
kust van Spanje is gisteren door onweders
geteisterd van een ongewone hevigheid. In
het bijzonder hadden de steden AÜcante en
Valencia van den bliksem te lijden, met het
gevolg, dat zij enkele uren lang zonder Ucht
waren, daar de centrales getroffen waren.
De stad Aücante stond bovendien gedeelte
lijk onder water; zoo moest de stadsschouw
burg met behulp der brandweer ontruimd
worden, daar het water meer dan een halven
meter gestegen was. Ook in de provincie is
groote schade aangericht.
PERSONALIA.
De heer W. Kleefstra te Haarlem is be
noemd tot poütie-agent afd. motorbrigade te
Rotterdam.
UITBREIDING BINNENHAVEN
TE IJMUIDEN
DE TOENEMING DER INDUSTRIE.
Mede ir. het belang van bestaande en
nienuwe industrieën benoorden de nieuwe
sluis te IJmuiden is uitbreiding wensche-
lijk gebleken van de bestaande Rijksbinnen
haven aldaar bewesten den spoorweg Haar
lem—Uitgeest. Dit geldt thans reeds in het
bijzonder voor de Hoogovens en het P.E.N.
In verband met de urentie van dit werk, dat
van Rijkswege zal worden ter hand geno
men. zal getracht worden op den Water-
staatsdienst-1929 daarvoor nog een bedrag
vrij te maken.
Het geheele werk zal f 127.500 kosten.
Voor den dienst 1930 zal noodlg zijn f 85.000,
hetwelk bij de WaterstaatsbegrooMng wordt
aangevraagd. De kosten van dit werk zullen
voor een belangrijk deel worden gedekt door
de waarde van het uitkomende bodemma
teriaal, terwijl door het P.E.N. in de kosten
V3n het werk zal worden bijgedragen.
GEHEIMZINNIGE DOOD VAN
EEN BERLUNSCH POLITIE-
AMBTENAAR.
BERLIJN. 20 Sept. (V.D.) De crimineels
politie te Berlijn houdt zich op het oogen
blik bezig met den raadselachtigen dood van
een harer ambtenaren, die j.l. Maandag
plotseling op 43-jarigen leeftijd overleed. De
geneesheer kon geen doodsoorzaak vaststel
len, doch naderhand zijn er enkele gegevens
beschikbaar gekomen, welke het vermoeden
deden rijzen, dat de man, Nowack geheeten,
door vergiftiging om het leven is gekomen.
Dit heeft het O. M. aanleiding gegeven het
lijk van den politie-ambtenaar in beslag te
nemen en gerechtelijk te laten onderzoeken.
Slechts een geringe stijging der cijfers vergeleken bij 1929.
Ruim een ton minder uitgetrokken
voor onderhoud van straten
en pleinen.
Een andere indeeling.
Hedenmorgen 10 uur verscheen de ont
werp gemeentehegrooting voor 1930.
De begrooting is nu anders ingedeeld. Er
zijn nu twee boekwerken, één voor de eigen
lijke gemeente-begrooting en één voor de
bedrijven. De toelichting is meteen onder de
posten opgenomen, zoodat het naslaan van
de memorie van toelichting (voorheen een
afzonderlijk boek) niet meer noodig is. Dit is
een belangrijke verbetering.
De eindcijfers.
De eindcijfers voor de begrooting zijn: in
komsten en uitgaven 12.483.884.06. Er is
noch een batig, noch een nadeeüg saldo ge
raamd.
Voor 1929 was het eindcijfer 12.312.934.63.
Alzoo slechts een kleine vermeerdering. Het
aantal inwoners steeg dit jaar van 113.304 tot
115.497.
Geen saldi van vorige
jaren.
Onder hoofdstuk I, vroegere diensten, zijn
geen saldi van vorige jaren uitgetrokken.
Als daarvan nog saldi overblijven, komen
die aan den dienst van 1930 ten goede, hoe
wel daarop niet gerekend is.
De gewone uitkeering van het rijk bere
kend per inwoner op f 3.03 is geraamd op
f 252,995
De post jaarwedden ambtenaren ter
secretarie is uitgetrokken op f 285.132, te
gen f 278,200 voor 1929.
Voor de ambtenaren bij den Ontvanger is
geraamd f 26.630 tegen f 19.927 in 1929.
Opnieuw is f 100 uitgetrokken voor het
maken van reclame vcor Haarlem in bul-
tenlandsche bladen en tijdschriften.
Voor bijdragen voor eigen- en weduwen-
pensioen aan ambtenaren en werklieden
(Rijksperisioenwet) is f 658.034,37 uitgetrok
ken. Verder nog f 112,661,53, als bijdragen
aan het gem. pensioenfonds.
De post belooning inspecteurs en agenten
van politie is gesteld op f 541.902 tegen
f 540.289 voor 1929.
Voor onderhoud van brandbluschmiddelen
en reddingsmiddelen is geraamd f 31.423
(1929: f 30.503.)
De post- onderhoud van lantaarns en ver
dere kosten der verlichting is van f 126.000
voro 1S29 gestegen tot f 135.000 voor 1930.
De kosten ter voorkoming en bestrijding
van epidemische ziekten wordt geraamd op.
f 29.203 tegen f 27,589 voor 1929. Het is ge
bleken, dat de bestrijding van besmettelijk
hoofdzeer met kracht moet worden voort
gezet. In dezen post zijn ook opgenomen de
koster van lmmunisatie tegen dipliierie.
90.000 voor t.b.c.-
bestrijding.
De post bestrijding der tuberculose is bij
1929 vergeleken gestegen van f 19.850 tot
f 25.250. De Vereeniging tot t.b.c.-bestrijding
te Haarlem krijgt nu f 7500 subsidie, boven
dien nog voor verpleging van patiënten
f 17.000. Aan de R.K. vereeniging „Herwon
nen levenskracht" wordt f 750 subsidie ge
geven.
Verder werd f 65.000 door de gemeente
uitgegeven voor qc verpleging van lijders
aan t.b.c. in ziekenhuizen, sanatoria, enz.
Tezamen dus ongeveer f 90.000.
De kosten van de Gem. Geneeskundigen
dienst zijn voor 1930 geraamd op f 48.308
(1929: f 41.911) en van den schoolartsen-
dienst op f 27.934 (1929: f 26.671).
De post subsidies aan volksdouche- en
badhuizen stijgt van f 8588 in 1929 tot
f 9.653.10 in 1930 omdat het 5e badhuis in
gebruik genomen zal worden.
De subsidie voor het consultatiebureau
voor het alcoholisme is van f 750 op f 1000
gebracht.
De subsidie aan de centrale commissie
voor den diaconessenwijkaxbeid van f 7003
op f 7700.
De subsidie voor de wijkverpleging van
het Witte Kruis is verhoogd van f 1750 tot
f 2100.
De kosten voor den dienst der Lichamelijke
Opvoeding zijn gesteld op f 57 476.50 tegen
f 55.340.50 voor 1929.
Voor het eerst is een subsidie van f 400 uit
getrokken voor de R.K. bond van groote ge
zinnen voor het speeltuinwerk.
De kosten der Bouwpolitie zijn geraamd op
f 91.566 tegen f 87.665 voor 1929.
De heffing van rechten voor het gebruik
van openbare gronden en wateren is ge
raamd op f 61.200 (voor 1929 f 42.200 en voor
1928 f 36.918).
De post brug-, haven- en kadegelden is ge
raamd op f 97.200 voor 1929: f 90.000. in 1926
b.acht deze post f 114.830 op. maar sindsdien
zijn de havengelden belangrijk verlaagd).
Voor onderhoud van huizen, torens, poor
ten enz. der gemeente is f 8.605 geraamd te
gen f 23.337 voor 1929.
Voor onderhoud van straten en pleinen Is
f 246.558.55 uitgetrokken, tegen 349.470 voor
1929.
Voor het aanstaande jaar dus ruim een
ton minder.
De straatbelasting is geraamd op f 298.0C0
(1929 f 290.000).
De post onderhoud wandelplaatsen en
plantsoenen is gesteld op f 152.514 (f 40CO
meer clan voor 1929)
Dc naüe^üge saldi van de yerscliillende