47e Jaargang No. 14189
Verschijnt dagelijks, behahre op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 24 September 1929
HAARLEM S DAGBLAD
PIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN per week 0.27^, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3.57J4. Franco per post door Nederland 3.S7J4. Losse nummers
ƒ0.06. Gelll. Zondagsblad per 3 maanden 0-57JA, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN: 1--5 regels ƒ1.75. elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbod 14 regels 10.6(^
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. ƒ0.25. elke regel meer ƒ0.10. uitsl. a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekafconnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overigden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
EERSTE BLAD
AGENDA.
DINSDAG 24 SEPTEMBER
Groote Kerk. Laatste avondorgelbespeling,
medewerking van „Werkmanslust". 8.15 uur.
Stadsschouwburg: Fritz Hirsch Operette.
„Friederike", 8 uur.
Remonstrantenhuis. Wilhelminastraat 22.
Vereeniging van Spiritisten „Harmonia" H.
H. Theunisse: „Mijn bezoek aan Mirabelli,
het Braziliaansche Wondermedium", 8.15 u.
Palace. Cinema en Variété. „Storm". Too
neel: Gioves. 8.15 uur.
Luxor Theater: „De Prijsbokser" en „Mui
terij aan Boord". 8.15 uur.
Rembrandt Theater: „De Gunsteling van
Schönbrunn". Tooneel: Kees Pruis, 7 en 9.15
uur.
Standaard Theater: „Gebrandmerkt" en
„De moord op den Juwelier". Tooneel: Har
ry Hart. 8.15 uur.
Zaal Leidschestraat 20: Lezing G. Seu-
bring. „Te voet door donker Afrika". 8.15 u.
WOENSDAG 25 SEPTEMBER
Schouwburg Jansweg: Rotterd. Hofstad-
tooneel. Abonnementsvoorstelling „Geid in
den Grond". 8.15 uur.
Bioscoopvoorstellingen 's middags en
's avonds.
Teyler's Museum, Spaarne 16. 114
uur. Toegang vrij op alle werkdagen, behalve
Maandag.
HET ELECTRICITEITSBEDRIJF.
STROOMVERKOOP AAN DE
P. E. G. E. M.
In ons vorig nummer deelden wij mede,
dat hdl; Gemeentelijk Electric iteitsbedrijf
over 1928 een winst voor de gemeente heeft
Afgeworpen van f 849.768. Buiten natuurlijk
nog f 120.000 voor recognitie. De winst was
geraamd op f 680.000, zoodat die hoewel zij
zeer hoog geschat was, toch nog bijna
f 170.000 is meegevallen.
Uit de begrooting voor 1930 van he»t G.E.B.
blijkt, dat de winst gesteld is op f 831.400,
dus iets hooger dan het resultaat van 1928.
Voor 1929 is f 814.910 geraamd.
De begrooting voor 1930 is zoo opgemaakt
dat rekening gehouden is met den nieuwen
toestand in de P.E.G.E.M. (de samenwerking
tusschen Haarlem Amsterdam en de Provincie)
geschapen. Het G.E.B. koopt nu geen stroom
meer van de P.E.G.E.M. in, maar verkoopt
alleen. Voor 1930 is de verkoop aan de P. E.
G E. M. geraamd op f 371.000, nameflijk
10.000.000 K.W.U. tegen 1.175 cent is f 117.500
en verder f 67.500 wegens het beschikbaar
stellen van K.W. vermogen 3000 K.W. a
1 22.50.
(De stroomverkoap aan particulieren (te
Haarlem is geraamd op f 1.980.500 terwijl
daarvoor in 1928 f 1.783.435 is ontvangen.
De opbrengst van den stroomverkoop aan de
N.Z.H.T.M. en de E.S.M. is voor 1930 geraamd
op f 185.000.
In 1930 zal weer f 100.000 uitgegeven wor
den voor uitbreiding van het kabelnet, voorts
is nog f 40.000 noodig voor het aanschaffen
yan meters.
PERSONEEL VAN GEND EN
LOOS.
HAARLEM IN DE le KLASSE?
Door den Centralen Bond van Transport
arbeiders werd Maandagavond in de Centrale
een vergadering gehouden met het personeel
der firma van Gend en Loos. Na de opening
word door den heer A. Mars een overzicht
gegeven van den stand der pensioensactie en
van het verdere pogen om verbetering in
de loon- en arbeidsvoorwaarden te brengen
van het personeel o.a. door de standplaats
Haarlem in de eerste klasse te krijgen. Tot
heden is dit laatste steeds afgestuit op den
onwil der Directie, aldus de heer Mars, on
danks het feit dat Haarlem op allerlei ter
rein als een plaats behooronde in de eerste
klasse, wordt beschouwd.
Door het bestuur zal thans opnieuw een
krachtige poging hiertoe gedaan worden en
spreker riep de medewerking van het- be
trokken personeel in om te zorgen dat in
enkele dagen het bestuur over de noodige
gegevens zal beschikken.
Ten slotte kwam spreker tot de behande
ling van de ingekomen klachten inzake de
verre overschrijding van den arbeidstijd.
Het is spreker bekend, dat verschillende
personen van het personeel bijna niet aan
hun superieuren durfden mededeelen dat zij
20 a 25 overuren gemaakt hebben, op grond
van de houding welke dan door enkele van
deze superieuren werd aangenomen. Thans
is echter eenige verandering gekomen in de
plaatselijke leiding en spreker hoopt da:
hierdoor eenige verbetering tot stand zal
worden gebracht.
Na deze inleiding werden door verschillen
de personen bezwaren geopperd tegen het
veelvuldige overwerk zoowel door het- vaste
als het losse personeel. Verder verzocht men
te willen bevorderen dat eindelijk de pen-
gioenactie tot een einde komt,
DE GEMEENTEREKENING
EERSTE CIJFERS OVER 1928.
In de begrooting voor 1930 is naast de ge
raamde cijfers een kolom' opgenomen „wer
kelijke uitgaven volgens de laatst vastge
stelde rekening".
De rekening over 1928 is nog niet bij den
raad ingediend en dus in het geheel nog niet
vastgesteld.
Toch blijkt ons. dat dit reeds de cijfers over
1928 zijn. Op het Stadhuis noemde men dit
een administratieve voorbereiding.-
Het totaalcijfer over 1928 is op dit moment
nog niet bekend. Daarmede moet gewacht
worden tot de rekening definitief is opgesteld
en bij den raad ingediend.
Toch zijn verschillende cijfers reeds van
voldoende belang om daarvan kennis te ne
men.
De inkomsten wegens vroegere diensten
zijn nog al meegevallen; er was nog 45.389
als batig slot der rekening 1926, terwijl nog
162.691 van vroegere diensten ontvangen is.
Daarentegen moest nog 45.136 wegens ach
terstallige uitgaven van vorige dienstjaren
betaald worden.
De subsidie aan het St. Elisabeths Gasthuis
tot dekking van het tekort bedroeg 134.000.
Aan het Burgerlijk Armbestuur is een sub
sidie verleend van 508.836.
De ziekenverpleging kostte 425.476, de
krankzinnigenverpleging 249.226.
Voor steun aan werkloozen is uitgegeven
30.500 en bovendien nog 37.919 als subsi
dies aan werkloozenkassen.
De opbrengst der belastingen v/as als volgt:
Straatbelasting 284.178 (geraamd was:
265.000).
80 oncenten gebouwde eigendommen
315.875 (raming 295.000).
20 opcenten ongebouwd 3.017 (raming
2.300).
50 opcenten personeele belasting 322.150
(raming 250.000).
25 opcenten Rijksinkomstenbelasting
2.218.264 (raming 2.350.000).
48 opcenten dividendbelasting 92.792 (ra
ming 80.000).
100 opcenten vermogensbelasting 257.152
(raming 250.000).
Eigen belasting a 1 1/2 pet. 847.781 (ra
ming 975.000).
Belasting op honden 28.770 (raming
33.000).
Openbare vermakelijklieden 169.323 (ra
ming 185.000).
Daaruit blijkt, dat de opbrengst der belas
tingen niet is meegevallen.
Aan Rijksinkomstenbelasting is f 132.000
minder ontvangen dan geraamd is.
Ook de eigen inkomstenbelasting van 1 1/2
pet. bracht f 128.000 minder op dan geraamd
was.
Enkele belastingen gaven meevallers, maar
alleen wat de belastingen betreft werd meer
dan een ton minder ontvangen dan geraamd
was.
De resultaten van de bedrijven en diensten
waren:
De winsten:
De winsten zijn alsvolgt:
Electriciteitsbedrijf f 849.768.
Gasfabriek f 445.873.
Waterleiding f 21.397.
Openbaar Slachthuis f 101.587.
Stadsapotheek
De nadeeligc saldi waren:
Gemeentereiniging f 433.062.
Ontsmettingsdienst f 5.026.
Bank van loaning f 1.380.
Woningbedrijf f 168.940.
Stadsschouwburg f 17.771.
Keuringsdienst f 9.966.
Storting en ophaaldienst f 8.632.
DE „GRAF" NAAR ONS LAND.
EEN LANGERE REIS.
Naar de „Hamburg-Amerika-Lijn" mede
deelt beeft het reisplan van de „Graf Zeppe
lin" eenige wijziging ondergaan. Zoo zal de
tocht naar Berlijn niet op 5 of 6 Oct., doch
reeds op 1 of 2 October a.s. plaats vinden.
Deze tocht, is, evenals die naar Zwitserland,
reeds geheel uitverkocht.
De Hollandvlucht zal op veler verlangen in
plaats van 14 uur 13 uur duren.
NA DE RAMP OP DE
„VIMEIRA".
Vragen over het gassen van
tankschepen.
Het lid van de Eerste Kamer de heer Danz
heeft aan den minister van Arbeid, Handel
en Nijverheid de volgende vragen gesteld:
Heeft de ontgassing van de benzinetanks
van het tankschip „Vimeira", waarbij op 9
September 1922 te Rotterdam een groote
brand is uitgebroken en vele personen zijn
verongelukt, plaats gevonden op de daarvoor
gebruikelijke wijze?
Zoo ja, acht de minister deze werkwijze,
waarbij benzine zich kan verspreiden over
de oppervlakte van het al of niet openbare
water, toelaatbaar?
Bestaan er, hetzij vanwege het Rijk of de
gemeente, voorschriften voor de wijze van
ontgassing en benzinetankschepen?
Zoo ja, welke zijn die voorschriften en wel-
ve dienst of diensten zijn belast met de
handhaving daarvan? Zoo ja. zijn deze voor
schriften bij de ontgassing van de benzine
tanks van het tankschip „Vimeira" nage
leefd? Welke maatregelen denkt de minister
te nemen om herhaling van een dergelijke
ramp te voorkomen?
STAKING VAN SCHILDERS
GEZELLEN.
TE VELSEN.
Door het bestuur van den Alg. Ned. Schil-
dersgezellenbond is de staking geproclameerd
op het bouwwerk van de 53 woningen te
Velsen, welke woningen gebouwd worden
door de firma Tieskes en Wenneke.
De aannemer van het schilderwerk in deze
woningen, de firma Peuter en de Waal,
wenschte voor het kleine type woning, in
houd 155 vierkante metefr schilderwerk, een
prijs van vijf en vijftig gulden te betalen
en voor het groote type. inhoud 175 vier
kante meter zestig gulden. De gezellen vroe
gen echter een prijs van zestig cents per
M2. welk voorstel door de firma werd afge
wezen.
Door het hoofdbestuur van de schilders-
gezelldnorganisatie werd in een conferentie
getracht een conflict te voorkomen doch de
conferentie eindigde zonder dat eenig resul
taat werd bereikt met het gevolg dat daar
op de staking werd geproclameerd. Bij hel
geschil zijn 22 gezellen betrokken, waarvan
er 16 lid zijn van den modernen bond en 5
van andere organisaties. Het meerendeel
der gezellen is woonachtig te Haarlem.
HOOG WATER IN NOORD.
DUITSCHLAND.
DRIE SCHEPEN TEGEN DEN DIJK.
HAMBURG, 23 September (V. D.) Ten ge
volge van den heerschenden storm steeg het
water van de Orte eenige meters, de uiter
waarden liepen onder water. Drie zwaar be
laden motorschepen werden door den storm
van hun ankers geslagen en liepen op de
dijken vast. Het motorschip „Albatros" raak
te in brand en werd totaal vernield. Naar uit
Stade wordt gemeld heeft de storm ook
groote schade aangericht op de beneden-
Elbe.
BRAND OP DEN STILLEN
OCEAAN.
Bemanning van een schip in
de booten.
PEITH, 23 Sept. (Reuter). De „Silton"
Hall", aan boord waarvan in het Zuiden van
den Stillen Oceaan brand uitbrak, had een
lading steenkool in voor Adelaide. Het schip
meldt dat de bemanning in de reddingboot-en
zee heeft gekozen.
De Silton Hall meet 6000 ton. Het s.s. An-
thea, dat zich op 700 K.M. afstand bevindt,
snelt te hulp.
40 HUIZEN VERBRAND.
IN MECKLENBURG.
Een zware brand is uitgebroken in het dorp
Schwichtenberg in Mecklenburg, ten gevolge
waarvan veertig huizen in vlammen zijn op
gegaan. Door den hevigen wind greep het
vuur met de grootste snelheid om zich heen.
Bijna alle inboedels en enorme voorraden
graan en levensmiddelen gingen verloren,
terwijl het vee voor het grootste gedeelte ge
red werd. Hedenavond 7 uur was men het
vuur nog niet meester en bestond nog steeds
gevaar voor uitbreiding. Nadere bijzonderhe
den ontbreken nog, daar de telefonische ver
bindingen met het dorp verbroken zijn.
Het woord is aan.
Arthur Pinero:
Van alle vormen van onschuld verdient
onwetendheid de jninste bewondering.
MODESHOW.
Modeshow the com
plet mannequins
robes de soir four-
rures links, rechts,
overal.
dat wij de nieuwe
collectie stoffen voor
het winterseizoen hebben
ontvangen. Bericht
kaart van mijn kleer
maker.
Dit is de groote gulden tijd,
Der modeshow reclames,
De laatste stijl, tentoongespreid,
Voor nieuwsbeluste dames;
De jurken lang, de jurken kort,
Van boven en beneden.
Het is den kunst en "t is een sport,
Door elke vrouw aanbeden;
De mannequin schrijdt op en neer,
En enkele dames koopen.
De anderen dat zijn er meer,
Aanschouwen slechts en hopen;
Ze kijken naar het défilé,
En lispolen commentaartjes.
Ze sippen aan hun kopje thee,
En lepelen hun taartjes;
Ze registreeren elk model,
En elke kleurnuance.
En krijgen, als in vluchtig spel,
Een les in elegance;
Hier wordt de plicht haar opgelegd,
Wat z' in 't vervolg moet dragen,
Wat haar gevoel en smaak haar zegt,
Komt niemand haar ooit vragen;
De vrouw wordt voor het feit gezet,
Heur smaak wordt haar gegeven,
De nieuwe mode is een wet,
Die zij niöt durft weerstreven;
Een enkele man zit aan den kant,
Hij voelt voor 't spul geen iota,
Hij kijkt afwezig in zijn krant,
En rilt al voor de nota
Ons mannen stuurt onze tailleur,
Een zakelijk koel biljetje:
De winter staat weer voor de deur,
Ik heb weer stof wat let jo!
Wij hebben aap de mode lak.
Die zal ons 't hoofd niet breken,
Van 't zelfde laken weer een pak,
En 't zaakje is weer bekeken.
P. GASUS.
MUNITIE ONTPLOFT IN
POTSDAM.
POTSDAM. 23 Sept. (V. D.) Hedenmiddag
is in den tuin van den plaatselijken com
mandant een groot aantal infanteriepatro-
nen ontploft. De eene explosie volgde op de
andere, terwijl het blusschingswerk met de
grootste moeilijkheden gepaard ging. De
brandweerlieden moesten achter boomen
dekking zoeken tegen de rondvliegende pa
tronen. In totaal zijn 5600 stuks ontploft. De
bergruimte, waarin zich de voorraad munitie
bevond, werd tenslotte geheel onder water
gezet. De oorzaak staat nog niet vast.
PADEREWSKI IN GENèVE
GEOPEREERD.
Paderewski, de groote pianist en voormalig
premier van de Poolsche republiek, is Zater
dag te Genève, waar hij elk jaar vertoeft,
plotseling naar het ziekenhuis vervoerd met
een hevigen aanval van appendicitis. Hij
werd onmiddellijk geopereerd, doch zijn toe
stand was heden normaal en de doktoren zijn
over het verloop zeer tevreden.
Een foto van de demonstraties der „Heim wehren" in Weenen. In den inzet, de leider
Dr. Steidle. Weenen moet een nerveuze week door maken. Dc Heimwehren'hebben de
betoogingen met kracht ingezet en men is bang voor botsingen met den Sociaal-Demo-
cratischen Schutzbund,
DE AARTSBISSCHOP VAN
PARIJS OVERLEDEN.
KARDINAAL DUBOIS.
PARIJS, 23 Sept. De aartsbisschop van
Parijs, kardinaal Dubois, is hedennamiddag
op 73-jarigen leeftijd overleden. De apostoli
sche nuntius te Parijs, mgr. Maglione. be
vond zich aan het sterfbed. N. T. A.i
Louis Ernest Dubois werd 6 September
1856 te St. Calais, in het departement Sarthe,
geboren. Hij bezocht daar het gymnasium.
Later ging hij naar het prlester.semlnarium
te Prcclqué en te Le Mans. Den 20sten Sep
tember 1879 werd hU tot priester gewijd. Na
dat hij als vicaris werkzaam was geweest te
Broulon. Lude en La Conture, werd hij in
1885 pastoor te Le Mans. waarna hij snel tot
de hoogste kerkelijke waardighedenopklom.
In 1898 werd hij generaal-vicaris. in 1901
bisschop van Verdun, in 1909 aartsbisschop
van Bourges, in 1916 aartsbisschop van
Rouaan. In hetzelfde jaar werd hij ook ge
kozen tot kardinaal-priester met den titel
S. Maria i. Aquiro.
In October 1920 werd Kardinaal Dubois
tot aartsbisschop van Parijs benoemd als op
volger van Kardinaal Amette. In deze hoe
danigheid nam hij een bemiddelende hou
ding aan tusschen de Fransche regeering en
de katholieke kerk. Groote verbazing wekte
in 1926 zijn actie tegen de „Action Fran-
caisc". De Heilige Stoel nam de grondwettige
bevoegdheden der Fransche regcering tegen
over het blad in bescherming, wat ook kar
dinaal Dubois deed. Toen het blad zich bleef
verzetten, vaardigde dc kardinaal in April
een edict uit. waarbij de aanhangers der
„Action Frainjaisc" werden bedreigd met de
ontzegging van de kerkelijke genade-midde
len.
Kardinaal Dubois werd door de Fransche
regcering met een missie naar Klein-Azië en
Afrika gezonden. Verder was kardinaal Du
bois Ridder van het Heilige Graf en vroeger
was hij ook lid van dc Akadcmie van den
Heiligen Johannes van Aquino.
De kardinaal heeft studiën gepubliceerd
op het gebied der kerk- en kunstgeschiede
nis.
ZEEROOF ONDER LEIDING VAN
EEN VROUW.
LONDEN, 23 Sept. (V.D.) Uit Hongkong
wordt gemeld, dat zecroovers hun slag heb
ben geslagen op een Japansch stoomschip op
weg van Swatow naar Hongkong. Onder
leiding van een vrouw met ..bobbed" haar,
overviel een aantal Chlneesche zec'roovers
die zich als passagiers aan boord bevonden,
de bemanning. De vrouw trad met twee re
volvers in de hand als aanvoerster op. Toen
dc bemanning overmeesterd was, werden de
passagiers beroofd. De roovers maakten vele
honderdon ponden sterling buit. Zij brachten
het schip naar stil water en verlieten het
daar.
VOORZITTER VAN DEN
RAAD VAN ARBEID.
DE HEER A. B. MICHIELSEN IN
BREDA BENOEMD.
Onlangs vermeldden wij reeds, dat naar
alle waarschijnlijkheid de hoer A. B. Michiel-
sen, voorzitter van den Raad van Arbeid te
Haarlem in gelijke functie te Breda benoemd
zou worden. Men seint ons uit Den Haag, dat
dit thans inderdaad geschied Is. Mr. C. J.
Koch thans voorzitter van don Raad van
Arbeid te Roosendaal is in de plaats van
den heer A. B. Michielsen te Haarlem be
noemd. Gelijk bekend zullen vermoedelijk de
Raden van Arbeid te Breda en te Roosendaal
samengevoegd worden.
PROF. DR. G. A. VAN DEN BERGH
VAN EYSINGA.
WEER HERSTELD.
Prof. Dr. G. A. van den Bergh van Eysinga
te Santpoort hoopt Zondag a.s. voor het eerst
na 9 weken weer ais predikant in de Ned.
Hervormde kerk aldaar op te treden.
Zooals onze lezers weten heeft Prof. van
den Bergh van Eysinga te Epc, waar hij met
verlof vertoefde, een operatie ondergaan,
daar zich na het ongeval dat den Professor
ongeveer negen weken geleden te Santpoort
overkwam, verschijnselen voordeden die eea
lichte operatie noodzakelijk maakten.
OUD-MINISTER SLOTEMAKER
DE BRUïNE.
WEER PREDIKANT?
WASSENAAR, 23 Sept. (V.D.) Naar wij
van welingelichte zijde vernemen zal de
Kerkeraad der Ned. Herv. Gem. Ce Wassenaar
een beroep doen op het Tweede Kamerhd
oud-minister Prof. dr. J R. Slotemaker de
Bruine, om behulpzaam te zijn bij de bear
beiding der gemeente. Het is dc bedoeling
dat prof. Slotemaker de Bruine speciaal zal
voorzien in de geestelijke behoeften van dat
deel der gemeente Wassenaar dat in het
park „de Kievit" woont en in dc Kievitskop
.ter kerk gaat*