BUITENLANDSCH OVERZICHT
DE BRITSCH-RUSSISCHE OVEREENKOMST
NIEUWE ONLUSTEN IN PALESTINA.
BRIEVEN UIT BERLIJN.
SPORT EN SPEL
HAARLEM'S DAGBLAD DONDERDAG 3 OCTOBER 1929
DERDE BLAD
Henderson in Brighton.
Onfortuinlijk Engeland.
(Van onzen correspondent).
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
Naar uit Moskou wordt gemeld, publiceert
de Sovjet-pers het resultaat der besprekingen
tusschen Henderson en Dowgalewski. De bla
den „Iswestia" en „Brawda" verklaren, dat
de onderhandelingen geheel ten gunste»
van de Sovjet-Unie zijn verloopen. De eisch
van Rusland,om de diplomatieke betrek
kingen zonder tegenprestatie weer te her
vatten, zou zijn Ingewilligd.
De Raad der Volkscommissarissen hield
een bijeenkomst waar de plaatsvervangende
commissaris voor buitenlandsche zaken, Lit-
winof, een uiteenzetting gaf van den loop
der onderhandelingen met Engeland. Naar
hij verklaarde, is het welslagen hiervan als
een succes voor de Sovjet-Unie te beschouwen
Met het oog hierop kan men hopen, dat
ook de economische betrekkingen, alsmede
andere politieke kwesties nader geregeld zul
len worden. Gezien de tusschen Rusland en
China bestaande spanning, kan het herstel
der betrekkingen met Engeland niet anders
dan met een gevoel van verlichting worden
begroet.
Leest men de Engelsche pers-commentaren,
dan moet men onmiddellijk herkennen, dat
de Russc'n weer leelijk aan het overdrijven
zijn, als zij beweren, dat het herstel der
betrekkingen bereikt is zonder offers van
Sovjet-zijde. Dat is nonsens. Vooral op het
punt van de propaganda één der hoofd
zaken toch van de Russische Internationale
politiek zal Moskou zich koest moeten
houden.
Op het jaarlijksch congres te Brighton der
Labour-party heeft Henderson zijn rede over
de buitenlandsche politiek voortgezet. Wat
betreft do betrekkingen tot Rusland zeide
hij slechts, dat de regeering volledige in
lichtingen zal geven wanneer het Lagerhuis
weer bijeengekomen is.
Overgaande tot de ontwapeningsonderhan
delingen zeide hij, dat de Engelsche regeering
hoopt, dat in de naaste toekomst ook Frank
rijk, Italië en Japan tot de Vlootovereen-
komst zullen toetreden, ten einde alsdan'
het gansche vraagstuk op een conferentie
van vijf mogendheden tot oplossing te
kunnen brengen. In geestdriftige bewoordin
gen wc»kte bij de toehoorders op, dit jaar
de gedachte der ontwapening te doen zege
vieren, opdat de voor den wapenwedloop be-
noodigde enorme sommen voor beter doel
einden zullen kunnen worden aangewend.
Ten aanzien van de speciale vraagstukken,
zeide Henderson dat zijn regeering niet van
zins is het Britsche mandaat in Palestina
prijs te geven, hetgeen echter niet luitsluit
dat de in de Balfournota belichaamde poli
tiek grondig veranderd zal worden. Ook de
politiek in het Irak-gebied is gericht op de
innigste samenwerking met de binnenland-
sche instanties. Engeland is bereid alles te
doen, wat er toe leiden kan Irak zijn volle
souvereiniteit terug te geven en na verloop
van tijd zijn toetreding tot den Volkenbond
te begunstigen.
De laatste dagen hebben wederom her
haaldelijk aanslagen op Joden plaats. In
het geheele land heerscht een paniekstem
ming, zoodat de militaire macht versterkt
is, speciaal in Jaffa waar twee Joodsche ar
beiders op straat werden gedood. De stad
Safed heeft door de plunderingen 3 millioen
gulden schade geleden.
Zou de misère in Palestina wederom
beginnen? Hierboven kan men Henderson's
verklaring lezen, dat de Britsche regeering
er niet aan denkt het mandaat in Palestina
prijs te geven
Maar zij zal toch iets moeten doen. Enge
land legt geen e»er in met Engelsch-Indië,
Palastina, Irak enz
L. A.
Het beheer der Intern. Bank.
Aan de Banque de France is mededeeling
ontvangen, dat Jackson Reynolds, de presi
dent van de First National Bank of New-
York en een van de beide Amerikaansche
gedelegeerden in de commissie tot voorberei
ding van de Bank voor Internationale Beta
lingen het voorzitterschap dezer commissie
heeft aanvaard. Reynolds wordt morgen
middag te Parijs verwacht en zal zijn reis
naar Baden-Baden onmiddellijk voortzetten,
aldus de Tel. Het trekt de aandacht, dat Rey
nolds. die ook directeur is van de Federal Re
serve Bank te New-York, het voorzitter
schap der commissie heeft aanvaard, in
weerwil van het door de Amerikaansche re
geering uitgedrukte verlangen, dat de Fe
deral Reserve Bank zich zal onthouden van
officieele deelneming aan het beheer der
Internationale Bank.
Engelsche bladen over de
overeenkomst met de Sovjets.
LONDEN. 2 October. (V. D.).
Het bericht van de met den Russischen
gezant Dofgalefski bereikte overeenkomst
wordt nog selchts door een klein deel van de
bladen besproken. Alleen de Daily Telegraph
besDreekt uitvoerig deze kwestie en oefent
kritiek op Henderson, die niet vastgehouden
heeft aan den eisch, dat eerst overeenstem
ming op alle punten met Rusland moest
worden* bereikt, voordat tot de benoeming
van ambassadeurs zou worden overgegaan.
Door de voorloopige overeenstemming blijft
alles aan de toekomst overgelaten en het
staken der communistische propaganda is
even onwaarschijnlijk als het overgeven van
de regeeringsmacht- door de machthebbers te
Moskou aan een nieuwen tsaar.
Dezelfde verandering van houding die de
Manchester Guardian in Henderson prijst,
rechtvaardigt volgens sommige groote con
servatieve bladen, de grievendst-e woorden
aan zijn adres. Daar de Russische onder
handelaar volgens berichten aan Hender
son een onmiddellijke garantie tegen propa
ganda heeft gegeven, is althans een der Brit
sche voorwaarden, een der voornaamste,
voor hervatting formeel vervuld, al is het
misschien wel wat optimistisch van de Man
chester Guardian om aan te nemen, dat de
Rus die waarborgen niet alleen voor zijn re
geering, maar ook voor de Derde Internatio
nale heeft gegeven, die volgens de Sow jet-
regeering altijd van haarzelf gescheiden
moeten worden.
Henderson over Palestina.
De minister van Buitenlandsche Zaken
Henderson hoeft op het Labour-congres te
Brighton gesproken over den toestand in
Palestina, waar de rust, naar hij verklaarde
thans hersteld is. De burgerlijke autoriteiten
zullen de schuldigen, onverschillig wat hun
nationaliteit en waardigheid is, voor het ge
recht dagen. Henderson verklaarde voorts,
dat de regeering in het geheel niet voorne
mens is, de kwestie van het Britsche mandaat
in Palestina aan een nieuw onderzoek te
onderwerpen. Er is geen sprake van wijziging
van do politiek uiteengezet in de verklaring
van lord Balfour, welke de instelling beoogde
van een nationaal tehuis voor de Joden in
Palestina. Deze politiek was en zal immer
onderworpen blijven aan de voorwaarde dat
de religieuze en burgerlijke rechten van alle
bewoners van Palestina, ten allen tijde af
doende zullen worden beschermd.
DE ENGELSCHE RADIO
TENTOONSTELLING.
(Van onzen Londenschen
correspondent)
Op den Zaterdagavond voor de opening
van de Radio-Tentoonstelling, die Maandag
plaats had, kreeg de onderneming den zegen
van den Eersten Minister met een toepasseljik
woord en op toepasselijke wijze. MacDonald
sprak voor den microfoon in zijn werkkamer
te Chequers. Het gansche land kon dus zijn
gehoor zijn. Hij wenschte de Radio Show
goed succes en gewaagde in gevoelige be
woordingen van den vrede makenden invloed
van radio.
Dit is de zesde tentoonstelling te Londen
op dit gebied. Het is de eerste maal dat ze
de gunst van een ministerieel inleidend woord
heeft gekregen. Het is ook de eerste maal
dat luidsprekers er kunnen worden gehoord.
Voor dat doel betreedt men een van de
vierentwintig gehoorzaaltjes cellen is
misschien een juister woord welker isole
ment, voor zoo ver het geluid aangaat, vol
komen is. Het megafonisch va-mogen van
een dier luidsprekers reikt 50 K.M. ver. De
dubbele met zaagsel opgevulde wanden der
cellen kunnen dus allerminst overbodige
weelde worden geacht.
Men weet dat de radio-industrie ongeveer
elk uur van den dag verbeteringen uitvindt
aan lampen, stroomgevers en stroomverstik-
kers, luidsprekers en de iets minder belang
rijke onderdeelen van het radio-ontvang
toestel. Wat heden het nieuwste is, is morgen
verouderd. De industrie en haar organen voor
„distributie" zijn geheel ingesteld op de
enthousiasten, hun hobbies", hun harts
tocht voor experiment. Maar zelfs voor de
zulken is de tentoonstelling niet erg be
vredigend. Er zijn geen nieuwe vindingen
die de begeerte wakker roepen ze op de
proef te stellen. Voor hen, die niet knutse
len, maar slechts zoeken naar het radio
toestel, dat hun met den minsten rompslomp
het zuiverst geluid geeft, is er ook niet veel
nieuws. Wij hebben er niets gehoord dat in
kwaliteit van klank beter was dan de toe
stellen, de beste, van een half jaar en zelfs
langer geleden.
Maar nu moet de negatieve toon van
deze bespreking plaatsmaken voor een posi
tieve. Het nieuwe, de vooruitgang, is to
bespeuren in verhooging van het gerief in
radio-vreugde. In eenige toestellen is het in
stellen of afstemmen bijna automatisch ge
worden. De toestellen zijn voorzien van
toetsen met cijfdrs die worden ingedrukt of
uitgetrokken. Een combinatie van cijfers
maakt een station en een lijstje van de te
bereiken stations met hun nummers is aan
het toestel toegevoegd. In een geval heeft
deze vorm van instellen min of meer het
beginsel gevolgd van de nummerschijf der
automatische telefoon.
Ander gemak wordt verschaft door „por
tables", de kleine toestellen die men ge-
makekïijk aan de hand kan meedragen. In
tegenstelling met vroeger, toen ze alleen
werden vervaardigd voor meenemen op reis
of picnic of ie'ts dergelijks, worden ze nu
vooral gemaakt voor gebruik in huis. De
batterijen en accumulatoren, die in het
kastje schuilgingen, zijn dan ook uit deze
huis-„portables" verwijderd; een electrisch
koord met stop vertelt dat men ze slechts
in contact bdhoeft te brengen met huis-
stroom om ze aan hun aantrekkelijken ar
beid te zetten.
Ook de toestellen, die men een vaste plaats
in het huis geeft, worden meer en meer „all
electric". En de Philips-toestellen. die op
voortreffelijke wijze worden geëxposeerd, be-
hooren zeker tot de belangwekkendste op dit
gebied. Ook de nieuwe Philips luidspreker
vindt alleen in de nieuwe luidspreker, ook
op het moving coil-principe. van de Britsche
Marconiphone Company een waardig pen
dant.
De smakeloosheid, die den vorm en de ver
sieringen van toestellen en luidsprekers vroe
ger kenmerkten, verdwijnt meer en meer.
Er zijn kastjes, die men juweeltjes van kleine
meubelkunst mag achten. Niet zelden is mooi
hout de eenige, en een voortreffelijke, aan
beveling.
INBREKERS GEVAT.
AMERSFOORT, 2 Oct. (VD.) Heden
nacht te kwart voor twee betrapte de politie
to Amersfoort een inbreker in het kantoor
der chocoladefabriek Walden, nabij Amers
foort, eigenaar de heer C. van Kaayk. Dc man
had zich toegang verschaft door het verbre
ken van een ruit en het vernielen van een
binnenluik. Een rugzak met inbrekerswerk
tuigen lag naast hem. Reeds was het slot
van de brandkast verwijderd en waren twee
gaten daar omheen geboord. De gearresteer
de was De Amsterdammer C. van L. De uit
kijker ging er met een motorfiets, waarmede
de heeren waren gearriveerd, van door.
De verdekt opgestelde politie wist ook hem
te vatten, toen hij tegen kwart voor zes
naar de plaats van de inbraak terugkeerde.
Het bleek de Amsterdamer C. A. G. te zijn.
ENGELAND EN RUSLAND.
LONDEN, 1 October. (Reuter). Hender
son. de minister van Buitenlandsche Zaken,
hedenavond in een rede gewagende van de
besprekingen tusschen Engeland en Rus
land, zei het volgende: „Wij hebben een
overeenkomst tot stand gebracht, volgens
welke wij, zoodra het parlement wordt ge
opend, OL. de uitwisseling van gezanten zui
len vragen en waardoor met de gezanten-
com/miss'.e, een missie naar Londen kom"-,
welke het Russische volk en de Russische
regeering werkelijk vertegenwoordigt. Ik
waag het de meening te uiten, dat het uit
eindelijk resultaat van het geheele geval zal
zün. dat de betrekkingen tusscnen deze twee
groote volken zullen worden gevestigd op
een bevredigende en naar ik geloof, duurza
me basis".
DE NOORDPOOL-ZEPPELIN-
TOCHT.
BERLIJN. 2 Oct. (Wolffbureaui Ingenieur
Lehmann, die benoemd is tot leider van den
in April a.s. vert-rekkenden Noordpool-Zeppe-
lintocht heeft aan een dagbladcorrespondent
nog het volgende verklaard:
De Graf Zeppelin zal over Tromsoe en
Leningrad naar Moermansk vliegen, waar
door de Russen een ankermast is opgéricht.
Van Moermansk uit zal zonder onderbreking
naar de Canadeesche poolzijde worden gevlo
gen en van daaruit zullen onderzoekingen
worden gedaan in het onbekende Poolge
bied. De Zeppelin zal over de Siberische zijde
van de Noordpool terugkeeren.
Men is niet voornemens een tusschenlan-
ding op drijf ijs te doen. De pool-uitrusting,
waaronder honden en sleden, is alleen be
doeld als reddingsmiddel bij een eventueel
ongeluk van het luchtschip.
De Zeppelin wordt te Friedrichshafen voor
de poolvlucht in gereedheid gebracht. In het
schip zal men een centrale verwarming aan
leggen, doch tegen verijzing van het ballon-
omhulsel bestaat geen ander middel, dan
bijtijds uit te wijken voor een slechte weer
zone.
De Graf Zeppelin heeft veel meer presta
tie- en weerstandsvermogen dan de „Italia"
van Nobile, die slechts 19.000 kubieke meter
groot was.
DE DEENSCHE TROONREDE.
KOPENHAGEN. 2 Oct. (VJ3.) Dinsdag
werd de Deensche Rijksdag geopend met een
troonrede», waarin speciaal aandacht aan het
ontwapeningsvraagstuk was gewijd.
ZILVEREN JUBILEUM.
Op Maandag a.s. zal de kapperszaak van
de»n heer Joh. A. Hessels, De Clecqstraat 88,
25 jaren bestaan.
De heer Hessels neemt ook deel aan het
organisatieleven en is sedert vele jaren lid
van het bestuur der afd. Haarlem van den
Ned. Kappersbond.
KIST MET INDISCHE VOORWERPEN
ZOEK.
De Commissaris van Politie te Haarlem
verzoekt ons plaatsing van het volgende:
Op 15 Juli 1929 werd in een concertge
bouw te Nijmegen, na afloop van een aldaar
gehouden tentoonstelling, achtergelaten voor
verzending naar Vaals, een kist van ruw
hout, ongeschilderd en van ongeveer 1 M3.
inhoud, in welke kist zich bevond een partij
Indische snuisterijen als slendangs, sarongs,
Chineesche doeken, waarvan één met draken
geborduurd, twee lederen gebatikte tasschen,
koperwerk enz. Toen op 17 Juli 1929 die kist
voor verzending zou worden afgehaald, bleek
deze verdwenen, onbekend waarheen. Hoewel
van ontvreemding sprake kan zijn, is het ook
mogelijk, dat die kist bij vergissing naar een
andere gemeente is gezonden en geraakt is
bij goederen van personen, die op bedoelde
tentoonstelling één of meer stands hebben
hadden. Behalve vele ingezetenen uit Nijme
gen hadden ook personen of instellingen uit
andere gemeenten stands op die tentoon
stelling o.a. uit Amsterdam, Haastrecht, Eind
hoven, Schijndel, Altena, Haarlem, Blaricum
Vlaardingen, 's Gravenhage, Gennep, Arnhem.
Doetinchem, Rotterdam en Deventer.
Aan hen, die inlichtingen hieromtrent
kunnen verstrekken, wordt verzocht, zich tot
den Commissaris van Politie te Nijmegen te
wenden.
JUBILEUM TH. VAN KONINGSBRUGGE.
Op den 10en October a-s. hoopt de heer
Th. v. Koningsbrugge, controle»ar bij den ge
meentelijken dienst der werkloosheidsbe
strijding den dag te herdenken, waarop hij
vóór 25 jaar in dienst trad der gemeente
Haarlem. Gedurende ongeveer 18 jaar was
hij werkzaam bij de» Gemeentelijke Lichtfa
brieken. Daarna korten tijd bij den Incas-
sodienst, terwijl hij in 1922 werd benoemd
bij den dienst der werkloosheidsbestrijding.
In het vakvereenigingslevdn nam hij steeds
een vooraanstaande plaats in.
Het zal den heer Van Koningsbrugge, die
zich als een goed ambtenaar en een prettig
collega heeft lc»cren kennen, den lOen October
a.s. zeker niet aan belangstelling ontbre
ken.
BESMETTELIJKE ZIEKTEN.
In de week van 22 tot en met 28 Septem
ber kwamen in Haarlem 2 gevallen van
diphtheritls en 1 van roodvonk voor; in B'.os-
mendaal 4 van diphtheritis en 3 van rood
vonk; in Zanavoort deden zich 1 roodvonk
en 1 diphtheritisgeval voor en in VtCsen
werd 1 geval van roodvonk geconstateerd.
Berlijn, 24 September.
We genieten het moderne levenof
misschien ook niet? Het hangt van de per
soonlijkheid af. Als alles. Maar laten we
aannetnen, dat de groote meerderheid, vooral
der jongere generaties, niet conservatief
voelt en denkt, maar zich verheugt in het
nieuwe, het practische. het gezonde, 't snelle.
Hand op het hart: wie zou de wereld nog
zonder telefoon, radio, auto. spoortrein,
vliegtuig, Zeppelin wenschen? Ja, ik ken ze
wel, die goede menschen, die steeds wevr
volhouden: vreeseiijk, al dat nieuws, al dat
jachten zonder oorzaak, verschrikkelijk dat-
moderne, dat je geen innerlijke rust meer
geeft en ae menschen tot zenuwlijders cn
masse maakt! Maar ik geef dezulken dan
altijd even in overweging, zich in de af
schaffing van dat „moderne" in te den
ken. Bijvoorbeeld aldus: er is e»en zieke
thuis, men roept om den dokter. Maar er
is geen telefoon om hem thuis te bereiken
of onderweg op te sporen. Men moet iemand
naar rijn woning sturen en dan maar af
wachten. of de man na uren rijden in een
aapje eindelijk komt opdagen. Een zieken
auto om den patiënt onmiddellijk naar het
sanatorium te brengen, bestaat niet. Men
hobbelt met den zwaarzieken man of vrouw
over ongelijk plaveisel. Röntgenstralen, die
dadelijk de zieke plek aangeven rijn onbe
kend. Stralenbehandeling evenzeer. De
patiënt sterft.
Of aldus: men is bestolen, een inbraak van
groote beteekenis. De politie kan niet opge
beld worden, de radio kan niet over het ge
heele land. desnoods over heel Europa een
signalement verspreiden, of zelfs een por
tret of een handschrift draadloos doorgeven.
Vliegtuigen om hem achterna te gaan en
in te halen bestaan alleen in de verhitte
fantasie van een Jules Vdrne.
Voorbeelden voor het grijpen.
Neen, ik geloof niet, dat zelfs de meest-
conservatieven, als men het hun op het ge
weten afvroeg, onze moderne verkeers- en
communicatiemiddelen zouden willen en
kunnen missen. Ze zijn er mee vergroeid, en
schelden er slechts op omdat ze weten, dat
niemand aan afschaffing denkt, zij zelf als
het er op aan komt even min!
Maar één zaak is er, die we alleen zouden
willen missen, en die met de moderne uit
vindingen in zeer nauw verband staat: het
afgrijselijke lawaai, dat het leven van heden
met zich brengt.
Waarom ik daar juist heden over schrijf?
Omdat vandaag bekend is geworden, dat
eenige heeren specialisten op dit gebied be
kroond zijn voor hun antwoord op de prijs
vraag, wat tegen het lawaai in de groote
steden gedaan kan worden. Omdat deze
dingen zoo actueel zijn als men maar wen
schen kan. Waarschijnlijk ook bij u!
Weet u. dat ln Duitschland eenige maan
den geleden een „Bond tegen het- Lawaai"
gesticht is? Ja, zoo erg is het al. Men orga
niseert zich, om zich tegen de gevolgen der
uitvindingen te beschermen. Men riet in. dat
het zenuwgestel van de hedendaagsche
menschheid zooiets niet langer verdragen
kan, dat we bijna zonder het te merken als
grootstedelngen alle zenuwpeezen worden,
kribbig, overspannen, eeuwig slecht gehu
meurd, onverdraagzaam tegenover onze
medemenschen. En dat we dit in hoofdzaak
aan dat vreeseiijk leven op straat en in de
huizen te danken hebben.
De méneer, die den eersten prijs verdiend
heeft, schijnt een erg nuttig voorstel ge
daan te hebben. Zijn werk is Duitsch-
„gründlich". Dat wil zeggen: er is zoo on
geveer niets in vergeten. Mochten er bij ons
studenten zijn, die over het onderwerp voor
een dissertatie zitten te piekeren, dan kan
ik hun hier wellicht een tip geven: schrijft
over het lawaai der moderne steden, en hoe
het juridisch wetenschappelijk bestreden
kan worden. U zult zien, dat zooiets niet
eens meevalt!
Drie soorten van stadslawaai hebben we:
huislawaai, bedrijfslawaai en verkeerslawaai.
Men begrijpt gemakkelijk, wat er mee be
doeld wordt.
Het huislawaai houdt ons van het werk
en uit den slaap.
Ten deele is het klassiek. Daar zijn nog
altijd jonge dochters, die zoo noodig vier
uren en meer per dag Czerny en Hiller op
een piano tokkelen moeten. Daar zijn nog
altijd jonge zonen, dio eens Paganini's
hopen te worden. Maar ze zijn niet meer
de eenige kwelgeesten. Het leven der radio
luidsprekers, der gramofoons en der pia
nola's laat ons niet met rust. In den zomer
bereikt het ons direct door geopende ven
sters. Denkt u vooral niet, dat alleen bij u
in de buurt deze schandelijke onverschil
ligheid ten opzichte van medemenschen
gebruikelijk is. Deze wanhopige misbruiken
zijn internationaal. Berlijn lijdt er al jaren
onder. En hier is het nog tienmaal erger
doordat we bijna zondor uitzondering in
huurkazerne's wonen en de binnenplaatsen
het- geluid van twintig en meer luidsprekers
tienvoudig weerkaatsen en versterken.
De politie doet er tot heden niets tegen.
Wie het niet uit kan houden heeft maar
één (peperduren en daarom weinig gelief
den) weg: naar den Kadi.
En nu wil ik nog niets zeggen van het
fluitend en krïjschend terugkoppelen, waar
op ons de ongeoefende radiowellustelingen
plegen te» vergasten. Dat wordt met den dag
minder, gelukkig. Maar een plaag is het nog
heden.
Dan zijn daar de stofzuigers. De duvel
hale ze. En de klapperende schrijfmachines.
Dan zijn daar de zenuwschokkende» geluiden
van het kloedenkloppen op balcons en bin
nenplaatsen. Dan zijn daar verder alle ge
luiden, die in moderne huizen met eensteens-
muren door tal van andere gezinnen mee
geleefd moeten worden. Het slaan van
deuren door kinderen, die daar bijzonder
slag van hebben, schreeuwen van deze kin
deren bij vroolijke spelen, dat door merg en
been pleegt te gaan.
AIL'S tezamen het huislawaai.
Waarop dan het bedrijfslawaai volgt.
Wie ln de buurt van fabrieken en werk
plaatsen woont, weet er van mee te spre
ken. Wie zijn woning bijvoorbeeld boven een
garage heeft, kan or een lied van zingen.
Men stoort zich hier ln Berlijn in dit op
zicht aan niets meer. Men hamert en dreunt,
men laat motoren brommen, smijt met me
talen. stinkt en rammelt en voert het werk-
egoïsme ten top. De medemcnsch moge ver
huizen indien hij het niet uithoudt.
Wat is dit alles echter vergeleken bij het
moderne straat- of te wel verkeerslawaai?
Daartegen richt zich in dc» eerste plaats ae
De Lawaai-Cultuur.
actie van den Bond, die ik hierboven ver
meld heb.
Verkeerslawaal! Ge moet u maar eens ln
Berlijn in drukke verkeersstraten opstellen
en uw aandacht op het lawaai concentreeren.
Daarbij merkt ge dan in de eerste plaats,
hoezeer ge uw zenuwgestel al op deze dingen
ingesteld hebt. Pas als ge er extra op gaat
letten, wordt u het vreeselijke bewust. Het
is kannibaalsch, en der menschheid een
voudig niet waardig.
Het ergste zijn do electrische trams, de
lastauto's met aanhangwagens en tract-ors,
en niet te vergeten de auto-omnibussen. Ze
dreunen zoo geweldig, dat de huizen er van
schudden, het kristal in de kasten mee-
rinkelt en de plafonds uiteenbarsten. Ja,
oudere huizen sakken er geheel van in el
kaar en moeten afgebroken worden. En
daarbij toetoren ze naar verhouding van
hun omvang. Toeteren en claxonnceren,,
razen en rommelen. De trams hebben nog
een eigen attractie: het schreeuwen en
krijschen als ze de ongesmeerde bochten om
gaan en het brommen en zuchten bij het
remmen en het aanzetten. Dat hoor je boven
al'.es uit, en het verhindert je om twete uur
's nachts nog behoorlijk slaap te vatten.
Met bijzonderen haat volg ik de straat
evoluties van de tienduizenden motorfietsen,
die het Bc'.lijnsche plaveisel dag en nacht
onveilig maken. Ik weet niet wat in de be
zitters van zulke helsche machines gevaren
is. Ik ben te weinig technicus om te kunnen
nagaan of hot onvermijdelijk is, dat ze
steeds met open knalpotten rijden en op
een kwartier afstands al hoorbaar zijn.
Men heeft mij duidelijk trachten te maken,
dat zooiets niet noodig is, dat men ook met
dichten knalpot kan rijden en dat de in
dustrie knaldempers in den handel gebracht
hoeft, die echter bij de heeren motorrijders
onpopulair rijn omdat ze invloed op de snel
heid hebben. En voor deze misdadige men
schen gaat er niets boven snolheid. Hier in
Berlijn rijden ze door drukke straten nog
hun 50 tot 60 K.M. Waarom? Niemand be
grijpt het. Ze zijn toch niet alleen onderweg
om voor een doodzieke den dokter te halen?
Dat kan rie boven telefonisch vlugger
en veiliger geschieden. Neen, ze lijden aan
een soort riekte, die men motoritls zou kun
nen noemen. Met het eindresultaat dat in
Berlijn alleen zeker tweemalen per dag door
motorfietsongevallen, dooden te betreuren
zijn.
Maar ik haat tot op zekere hoogte ln een
stad als deze alle auto's, omdat ze zoo waan
zinnig snel rijden en een zoo helsch spec-
takel maken.
De stad heeft deskundigen naar Parijs,
New York en Londen gestuurd, die tot de
ontdekking gekomen zijn, dat het daar lang
zoo erg niet is als hier. En waar ligt dat aan?
Men beweert aan de justitie.
De strafrechter pleegt bij ongevallen steeds
eerst te vragen, of de betrokken auto bij
overwegen of andere gevaarlijke punten een
signaal gegeven heeft, dat duidelijk hoor
baar was. Zoo niet. dan valt- de straf heel
wat venijniger uit. En dat hebben de heeren
cn dames aan het stuurrad rich in het oor
geprent.
Sinsdien toeteren ze dag en nacht bij elke
kruising, bij het voorbijrijden van eiken
collega, bij het uitwijken, bij het stoppen en
het voorwaarts gaan. Ze toetoren, ze brullen.
Het gaat door merg en been. Het dringt
door alle huismuren heen. Het verduizend-
voudigt zich in het algemeene verkeers
lawaai. Men hoort elkander niet meer en het
eigen lawaai niet meer. En wordt er toe ge
bracht nog luider op te treden dan een
ander.
Maar ook de vrijwel onbeperkte snelheid
verloidt tot lawaai maken. Men schijnt te
denken: hoe meer ik toeter, hoe sneller ik
rijden kan, en omgekeerd.
En hier schaar ik mij aan de zijde der
conservatieven: dit lawaai bestond in „goed»
oude tijden" niet. Toen konden we slapen
en overdag hadden we sterke gezonde
zenuwen.
En nu is het wachten op de wetenschap
en de organisatie, die ons alle voordeelen
van het moderne laat, en ons van het lawaai
bevrijdt!
H. v. B.
WIELRIJDEN
PIET VAN KEMPEN MAG WEER RIJDEN.
BERLIJN, 2 Oct. (V.D.) Nadat het den
Nederlandschen wielrenner Piet van Kem
pen langen tijd verboden was op wielerbanen
in Duitschland uit te komen, heeft hij thans
bericht ontvangen, dat zijn startverbod is
opgeheven. Piet van Kempen zal reeds Zon
dag 6 October weer uitkomen op de Rütt-
baan te Berlijn.
DAMMEN.
HOOFDKLASSE-TIENTALLEN DER
„1IAAKLEMSCHE DAMCLUB".
In de samenstelling van het 2de tiental
der „Haarlemsche Damclub" is nog een wijzi
ging gekomen.
De officieele samenstelling wordt thans:
Bord no. 1. J. C. van Waard; 2- P. Mollema;
3. J. v. d. Giessen; 4. R. Hartgerink; 5. B.
Dukel; 6. J. Mcrts; 7. G. A. Ottolini Jr.;
8. J. Wielenga; 9. W. J. Bosman; 10 H. de
Boer.
Maandagavond 21 October a.s. vangt deze
competitie aan met den wedstrijd „Haarlem
sche Damclub" I„Haarlemsche Damclub"
n.
CLUBKAMPIOENSCHAPPEN DER
„IIAARL. DAMCLUB".
Dinsdagavond werden in „De Korenbeurs"
de wedstrijden om de clubkampioenschappen
1929—1930 der „Haarlemsche Damclub" voort
gezet.
De uitslagen luiden:
Hoofdklasse:
J. W. van Dartelen wint van J. C. van
Waard; J. Poppen remise met J. B. Sluiter Jr.
J. B. Sluiter Jr. wint van F. A. Berkemeier.
Tweede klasse:
H. van Lunenburg Jr. remise met Joh.
Fabel Jr.; J. v. d. Giessen wint van J. Merts;
R. Hartgerink wint van G. A. Ottolini Jr.
Derde klasse:
W. J. A. Matla wint van J. Otter; J. H.
Reedijk remise mét C. Po'.; A. van Peit remise
met F. Moerbeek; J. H. Reedijk wint van
Th. Wösselman.
