BUiTENLANDSCH OVERZICHT
Automobilistisch evenement
HAARLEM'S DAGBLAD VRIJDAG 11 OCTOBER 1929
VIJFDE BLAD
VERKLARINGEN VAN AMAN OELLAH.
Nadir Khan's successen.
HET SCHANDAAL SKLAREK.
De gemeenteraad, de Instructie en de
bontmantel.
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
Naar uit Teheran wordt gemeld heeft Na
dir Kir an zich in een manifest aan de Afgha-
nen tot Rijksregent geproclameerd. Alle wet
ten, die door I-Iabib Ooellah zijn uigevaar-
digd heeft hij buiten werking gesteld.
Aman Ooellah heeft heeft met de grootste
voldoening kennis genomen van de inneming
van Kaboel door Nadir Khan.
Tegenover een Amerikaansch journalist
txitte Aman Oellah zijn groote dankbaarheid
jegens Nadir Khan, zijn vroegeren gezant
te Parijs, dien hij zijn trouwsten aanhanger
noemde, er aan toe voegende, dat hij geen
reden had te twijfelen aan de loyaliteit van
Nadir Khan jegens hem. Aman Oellahs eenige
bezorgdheid was de toekomst van Afghanis
tan- Om deze reden zou hij niet trachten den
troon weer te bezetten, wanneer dit tegen
den wil van het volk was. „Wanneer Nadir
zeide Aman Oellah nog zich zelf zou uit
roepen tot koning over Afghanistan, zou ik
hem gaarne willen dienen als gezant in
Italië.".
De troepen van Nadir Khan hebben de
vesting Ark beschoten, waarin zich Habib
Oellah en zijn aanhangers bevinden. Nadir
Khan heeft Habib Oellah een ultimatum
overhandigd waarin geëischt wordt dat deze
zich binnen 72 uur zal overgeven waarna
hem een vrij geleide naar Britsch Indië wordt
gewaarborgd. Indien Habib Oellah op dit
voorstel niet wenscht in te gaan zal een be
legering van de vesting Ark daarvan het
gevolg zijn.
In den Berlijnschen gemeenteraad werd de
zaak-Sklarek besproken. Burgemeester
Scholz verklaarde, dat het disciplinair on
derzoek tegen de vier directeuren van de
Stadtbana aan den gang kas, evenals de af
wikkeling van het faillissement-Sklarek. De
Magistraat had besloten, het contract met
de firma Sklarek te annuleeren en was met
het O. M. overeengekomen, dat twee stede
lijke ambtenaren inzage zouden nemen in de
in beslag genomen boeken en dossiers, wel
ke inzage was bemoeilijkt, doordat de ambte
naren moesten werken in een kamer, waarin
onafgebroken verhooren werden afgenomen.
Dientengevolge kon het materiaal niet met
de vereischte grondigheid worden doorge
zien.
Scholz verklaarde verder, dat de plotse
linge terugkeer der commissie uit Amerika
aanleiding zou kunnen geven tot verkeerde
gevolgtrekkingen, welke de stad zouden kun
nen benadeelen. Het O.M. was overigens be
vreesd voor een belemmering harer werk
zaamheid door zekere persberichten.
De rechter van instructie heeft een onder
zoek ingesteld naar den door burgemeester
Böss gekochten bontmantel.
Max Sklarek, die in tegenwoordigheid van
'den boekhouder Lehmann hierover werd on
dervraagd, beweerde aanvankelijk zich deze
zaak niet goed meer te kunnen herinneren.
Eerst na aandringen van den rechter vér-
telde hij enkele details. Sklarek zeide zich bij
de uitgebreidheid van zijn zaak niet goed
meer te kumien herinneren hoe de prijs werd
vastgesteld. Als de mantel van Fr au Böss hem
'echter zelf vierduizend mark heeft gekost,
dan heeft hij zeer zeker opdracht gegeven
den mantel voor het volle bedrag te bereke
nen. Indien echter een rekening van vier
honderd mark is uitgeschreven kan hier
slechts sprake zijn van een schrijffout. Van
de afspraak, dat de burgemeester, omdat
hem de prijs van den mantel te laag voor
kwam, duizend mark aan liefdadige instel
lingen zou geven, wist Sklarek zich niets
te herinneren.
Verder blijkt dat de instructie geklaagd
heeft over de berichtgeving in de bladen
Die zou het onderzoek belemmeren. Men
begrijpt wat achter deze verklaring zit
Als de bontmantel van mevrouw Böss ter
'sprake komt
L. A.
Severing en de waan-ideeën
van Hugenberg c.s.
De rijksminister van Binnenlandsche Za
ken, Severing heeft voor de radio een rede
gehouden over het „Volksbegehren", voorge
steld door Seldte, den voorzitter van den
Stahlhelm en Hugenberg, den voorzitter der
Duitsch-nationale volkspartij betreffende een
wetsontwerp genaamd „Tegen de knechting
van het Duitsche volk".
Spreker zeide dat het Volksbegehren
4.126.889 stemmen moet behalen, doch zelfs
in het onwaarschijnlijke geval, dat dit stem-
menaantal wordt bereikt, is er in den Rijks
dag geen meerderheid te vinden. Na verwer
ping moet het eigenlijke referendum worden
gehouden en het is volkomen uitgesloten, dat
20 millioen Duitsche mannen en vrouwen
Seldte. Hugenberg en Hitier zullen steunen.
Severing zette vervolgens den zakelijken
inhoud van het voorstel uiteen, waarvan het
eerste hoofdstuk betrekking heeft op Duitsch-
lands schuld aan den oorlog. Deze paragraaf
noemde hij een slag in de lucht.
In art. 2 wordt ontruiming van het bezette
Duitsche gebied verlangd en ook hier komt
het Volksbegehren te laat. De derde zóne
wordt uiterlijk 30 Juni a.s. ontruimd en een
goede afloop der onderhandelingen over de
teruggave van het Saargebied is spoedig te
Verwachten.
Artikel 3 richt zich tegen het Young-plan,
dat de jaarlij ksche betalingen vergeleken met
die van het Dawes-plan met verscheiden mil-
lioenen vermindert. Uitvoerig besprak de mi
nister de voordeelen van het Young-plan, da:
een einde maakt aan de buitenlandsche con
trole.
Artikel 4 bedreigt den rijkskanselier en de
ministers met gevangenisstraf, indien zij ver
dragen met buitenlandsche mogendheden
sluiten, die tegen het „Volksbegehren" in-
druischen. Dit artikel is gewijzigd; het be
schouwde oorspronkelijk ook den president
von Hindenburg als landverrader, indien hij
het Young-plan onderteekende.
Wordt het wetsontwerp aangenomen, dan
bevrijdt het Duitschland niet van slavernij,
doch stort het 'weer in een chaos en nieuwe
bezetting, blokkade en inflatie zullen er het
gevolg van zijn.
Japan en de a.s. vloot-
conferentie.
Algemeen gelooft men, dat de oud-premier
Wakatsoeki de uitnoodiging zal aanvaarden
om de Japansche delegatie ter aanstaande
vlootconferentie te leiden. Men verwacht
voorts dat admiraal Takaraba de minister
van Marine en de Japansche ambassadeur te
Londen, deel zullen uitmaken van de delega
tie. Ofschoon de bladen toegeven dat er veel
moeilijkheden zijn op den weg die leidt naar
een gelukkige afsluiting der onderhandelin
gen, geven zij uitting aan de vurige hoop, dat
een compromis overeenkomstig den geest van
het Kellogg-pact zal worden bereikt. Het blad
„Nitsji Nitsji" is er over voldaan, dat Enge
land en Amerika in het geheel niet voorne
mens zijn, de Engelsch-Amerikaansche over
eenkomst aan de drie andere mogendheden
op te dringen. Het blad betreurt het alleen,
dat er geen voorstel is gedaan tot beperking
der luchtstrijdkrachten, en het stelt aan Ja
pan voor om ook deze quaestie te berde te
brengen.
Heeft Tausend de deskundigen
toch bedrogen?
Van officieele zijde wordt nog het volgende
medegedeeld over de onder de scherpste con
trole gehouden proef van den zoogenaamden
goudmaker Tausend:
De aanklacht tegen Tausend omvat ette
lijke gevallen van beweerd bedrog. In enkele
gevallen wordt gevraagd, of Tausend werke
lijk heeft ontdekt, dat men goud op synthe
tische wijze kan maken, bij andere wordt
hem ten laste gelegd, dat hij aan zijn geld
gevers over zijn ontdekking onjuiste opgaven
had gedaan.
Een vertegenwoordiger van de „Münchener
Neueste Nachrichten" heeft een der profes
soren van de Universiteit te München, een
vooraanstaand chemicus, naar zijn meening
gevraagd. De hoogleeraar verklaarde, dat er
slechts sprake kan zijn van „grove bedrie
gerij". Het gevonden goud kan onopgemerkt
voor of tijdens het nemen van de proef on
danks alle controle binnengesmokkeld zijn.
Het gaat hier niet om een veranderd pro
duct, doch om goud, dat er reeds vroeger
was.
VOOR OF TEGEN RADICAAL
PACIFISME?
Debatavond bij
Vrede."
,,Kerk en
TWEE VERSCHILLENDE WERELD
BESCHOUWINGEN.
De openbare debatavond tusschen den heer
W. Lubberink, oud-luitenant ter zee, leeraar
aan een H. B. S. te Haarlem, tegen, en ds. P.
Eldering, Remonstrantsch predikant te Rot-
.jrdam, voor, over „Voor of tegen het radi
cale pacifisme", uitgeschreven door de afdee-
ling Haarlem van de vereeniging „Kerk en
Vrede" werd Donderdag in de Remonstrant-
sche Kerk gehouden.
De voorzitter der afdeeling. ds. J. M. Leen-
dertz opende met een korte toespraak.
Het eerst sprak de heer Lubberink.
Deze begon onder andere door het aanhalen
van een gezegde van Goethe en een van Bis
marck met te constateeren, dat de mensch
een afschuw heeft tegen den oorlog, vooral
na den laatsten krijg. Het is dus natuurlijk,
dat de Kerk haar plicht niet verzaakt en
haar stem waarschuwend laat hooren tegen
den oorlog. Daarom wil spreker het niet
hebben over de vast staande wenschelijkheid
var. wereldvrede, doch over de mogelijkheid.
En dan vraagt hij: Is de loop der historie
een voortdurende ontwikkeling in de richting
van een menschheidssamenleving? Of wijst
zij naar een wereldstructuur, waarin de ver
schillende volkeren naast elkaar leven?
De philosofie geeft daar geen bevredigend
antwoord op. Onze eigen historiebeschouwing
moet een antwoord geven op deze vraag.
In de 69 eeuwen, die wij kennen uit de
wereldgeschiedenis zien wij steeds opgang,
bloei en ondergang van iedere cultuur. Hoe
is het nu met de Westersche beschaving? On
ze cultuur is typisch Westersch een Staten-
cultuur, geen stadscultuur als die der oude
re beschavingen. Door die veelheid van sta
ten. dat individualisme zijn wij sterk. Thor-
b-ckc zeide reeds: „De Natuur is daarom zoo
rijk, omdat zij niet eene, doch verscheidene
krachten onder één algemeene wet laat wer
ken". De massa is eiken Westerling onsym
pathiek. Voor het zelfbeschikkingsrecht der
volken, gesanctionneerd te Versailles, zijn
millioenen op de slagvelden gestorven.
Ons individueele leven nu, is spanning,
strijd, polariteit. Zoo openbaart het zich
ook in de Westersche cultuur en juist daar
door leeft het Westen. Het is wreed, het is
laf, het is zelfs gemeen, om de schuld aan
het uitbreken van den oorlog toe te schrij
ven aan officieren en diplomaten. Wat heb
ben dezen den laatsten tijd al niet te verdu
ren van de kranten! Ook Bismarck is een
strijder voor de Westersche cultuur en niet
een strijder uit wellust, zooals laag bij de
grondsche pacifisten willen beweren.
Bij de vraag nu, of de Westersche cultuur
zoo heterogeen zal blijven in haar construc
tie. blijft de wetenschap steken. Wij kunnen
die vraag niet beantwoorden. Wij kunnen
slechts hopen, dat het Westen komt tot het
besef dat zijn hegemonie in de wereld in ge
vaar komt, dat er hoogere belangen bestaan
dap die van interne grensgeschillen.
INGEZONDEN MEDEDEELÏNGEN
a 60 Ct». per regel.
Fa. Gebr. BRAKEL
SOPHIAPLEiN 6-14
HAARDEN
De heer Lubberink zeide, altijd vreemd te
blijven staan tegenover de voortbrengselen
van een andere cultuur, hij kan de schoon
heid daarvan niet ten volle ondergaan. E
hij gelooft, dat dit verschil tusschen de ver
schillende culturen er altijd zal zijn.
Ons wezen, de Westersche techniek, heeft
ons gemaakt tot de heerschers dezer aarde.
Daarom ook zijn de tropische volken aan on
ze leiding onderworpen. Maar zijn wij dan be
reid om, als er straks een krachtiger ras op
staat ons overwicht prijs te geven? Spreker
gelooft van niet, zoolang wij de kracht heb
ben om dit te blijven behouden. Er zijn
symptomen van een ondergang van onze cul
tuur, maar in het werk van Briand, Strese-
mann, Macdonald, heeft hij tevens bewijzen,
dat wij ons zullen wapenen tegen een ge-
meenschappelijken vijand van onze cultuur.
Het bestaan van dien vijand is de reden,
waarom de heer Lubberink is tegen het radi
cale pacifisme, ja, hij het zelfs wenschelijk
vindt, om den oorlog tegen dien vijand te
prediken. Wereldvrede is voor spreker onmo
gelijk. Elke beschaving kent haar catastro
fen, en eens zal het Westersche bloed op
bruisen in den strijd voor het behoud van
het Westen, ondanks het verstand.
n- heer Lubberink vatte zijn betoog samen
in een zestal vragen, die hij zijn tegenstander
voorlegde.
In zijn vervolgens uitgesproken rede be
antwoordde ds. Eldering de opmer
kingen van den heer Lubberink en diens vra
gen.
Hij begon met den heer Lubberink te rang
schikken onder die tegenstanders, die den
oorlog beschouwen als een noodzakelijk
kwaad. De heer Lubberink maakt een onder
scheid tusschen de geschiedenis der mensch-
heid en die der culturen. Dit acht spreker
niet juist. Hij gelooft dat de volkeren een
eenheid zullen kunnen vormen met behoud
der culturen, in een harmonie, die ontstaat
uit vele heterogene geluiden, zooals in een
orkest.
En dan: de uitsluitende liefde van den heer
Lubberink voor de Westersche cultuur deelt
spreker geenszins. Hij kan wel degelijk de
schoonheid van andere beschavingen zien,
acht die zelfs dikwijls verheven boven de
Westersche. Het gaat hier om nog andere
voortbrengselen eener beschaving dan de
techniek. Om haar technische volmaaktheid
behoeven wij onze cultuur niet te zien als de
hoogste. Het is niet noodig om haar met de
wapenen te verdedigen. En onze Westersche
cultuur is vaak veel gevaarlijker dan de Oos-
tersche. Van onze houding tegenover de an
dere volkeren zal het afhangen of de verhou
ding zoo moet blijven als zij nu is.
Sinds eeuwen is die al door sociologen en
philosofen veroordeeld en hier meer dan in
het Oosten is het noodig, dat die geest van
pacifisme doorwerke. Kant was er reeds een
groot voorstander van. Te geringe of in het
geheel geen kennis van andere culturen, deed
den Westerling die verachten, maar dat ver
andert, mede door de volmaaktheid der tech
niek. die de wereld omspant, en het moet
steeds meer veranderen. Maar dan moet na
tuurlijk ook gebroken worden met de idee,
dat men zijn cultuur door oorlogen te verde
digen heeft. Wanneer dat inderdaad zoo
moest zijn, zou dan niet het woord van
Nietzsche bewaarheid worden, dat de cultuur
door de cultuur zelf ten onder gaat?
Ds. Eldering wilde, dat men hier evenveel
van pacifisme wilde weten als de Oosterlin
gen. En als die eens voor onze poorten ge
wapend mochten verschijnen, zooals de heer
Lubberink veronderstelt, dan hoopt spreker,
dat onze cultuur zonder strijd de sterkste zal
blijken.
Dienstweigering en algemeene werkstaking,
een geest van ware en moedige vredelievend
heid zal dan het benoud zijn van onze
jongens. Want niet angst voor den dood,
maar liefde voor de menschheid is de drijf
veer der pacifisten, dat hebben de dienst
weigeraars toch wel bewezen. Worden de sol
daten gedreven door liefde voor het vader
land? Of door angst voor den kogel?
Het woord „ontwapening" moet opgevat
worden als de moreele ontwapening, de door
werking van de vredesidee, die eeuwen noodig
heeft. Spreker meent reden te hebben om de
toekomst optimistischer in te zien dan zijn
tegenstander.
In zijn repliek bleef de heer Lubberink
er bij dat hij oorlog beschouwt als: noodlot.
Tegenover Kant stelt hij den socioloog dr.
Gustave Lebon, die zegt, dat de sentimenten:
haat, liefde, eerzucht, afgunst van alle tij
den zijn en niet veranderen. Aan een maat
schappelijke harmonie, uit vrijheid geboren,
gelooft spr. niet, hij kan zich slechts denken
een massa, geleid door gezag van boven af.
Hij wenschte er voorts den nadruk op te leg
gen dat hij de culturen niet als hooger of la
ger ziet, maar als anders, verschillend. Hij
hoopt ten slotte, dat de historie hem in het
ongelijk zal stellen.
Ds. Eldering, het laatst sprekende,
weerlegde nog cenige opmerkingen van den
heer Lubberink. Hij eindigde met zijn geloof
uit te spreken in de overwinning van de lief
de op de andere sentimenten, de overwinning
van het hoogere en heiligere in den mensch
en in de geschiedenis.
Ds. Leendertz sloot de bijeenkomst met
dank aan beide sprekers.
De kerk was vrij vol, er waren vooral veel
jongelui. De avond werd opgeluisterd met or
gelspel.
DE MOLEN AAN DE AMSTER-
DAMSCHE VAART.
BEGIN VAN HET EINDE.
Deze molen van den Zuiderpolder, staande
even ten Oosten van de Israëlitische Be
graafplaats aan den straatweg Haarlem
Amsterdam, krijgt een electrisch gemaal naast
zich.
De molen blijft voorloopig in stand en zal
bij voldoende windsterkte malen.
Of deze mooie forsche molen het naast zijn
moderne concurrent nog lang zal uithouden,
valt evenwel te betwijfelen.
DON KOZAKKEN.
Het Don Kozakken Koor „Platoff" zal
onder auspiciën der N.V. Internationale Con
cert-directie Ernst Krauss van 15 October af.
een tweede tournee door ons land onderne
men. Ook te Haarlem zal weer een concert
gegeven worden.
VICENTE ESCUDERO.
Onder auspiciën der N.V. Intern. Concert
directie Ernst Krauss za! de Spaansche danse:
Vicente Escuaero een tournee door ons land
maken, met mc-dewerking der danseressen
Carmita Garcia en Almeria, den pianist Pilar
Cruz en den guitaarspeler Luis Mayoral. 11
November zal hij optreden in den Stads
schouwburg te Haarlpm,
Wat er op de „Parijsche Salon" te zien is.
Vele tientallen merken bij elkaar.
Onze Parijsche correspondent schrijft ons:
Alles wriemelt door elkaar en zelfs op de
z.g. „gala-dagen" de „gala" bestaat hier
in, dat men dertig inplaat-s van tien francs
entreegeld betaalt is" er geen doorkomen
meer aan. Het is geen automobilistisch eve
nement meer, maar een wereldgebeuren. In
tien minuten tijd hoort men dertig verschil
lende talen spreken. Thans eerst- ziet, men
hoe de automobiel zich een plaat-s heeft ver
overd in ons moderne leven. Wanneer men
even wil bedenken dat in Frankrijk alleen
een millioen menschen werkzaam zijn in de
automobielbranche, daar hun bestaan in
vinden, dat het resultaat van een jaar wer
ken zich daar concentreert in het Grand
Palais dan wordt het duidelijk, dat zelfs de
meest stroeve overheid rekening dient te
houden met zulk een machtige beweging.
En toch laat dat veel te wenschen over. Wat
nog nimmer is geschied zien we nu. De cou
ranten staan eiken dag vol met groote an
nonces: koopt een Franschen wagen. De
buitenlandsche concurrentie is enorm groot
en zeer dreigend geworden. Het productie
vermogen en het afzetgebied van de Ameri
kanen is veel grooter dan van een Fransche
fabriek en zoodoende kunnen zij, kwalitei
ten vergelijkend, veel goèdkooper leveren. Nu
zijn zij, wat verkoop in Frankrijk betreft,
wel hevig gehandicapt door niet minder dan
47 pet. invoerrechten, maar de Fransche
fabrikant wordt daarentegen gedrukt door
de hooge luxebelasting en andere zware las
ten, in die mate. dat de buitenlanders toch
meer en meer terrein winnen. De cijfers van
import en export zijn daar, om aan te too-
nen hoe de Fransche industrie en Frank
rijk is toch de bakermat van de automobiel'-
industrie de laatste jaren, maar vooral in
1928'29 is achteruitgegaan.
Maar laten we in dit korte inleidinkje,
voor we den Salon bezoeken, billijkheidshalve
zeggen dat de Fransche fabrikanten daaraan
zelf niet geheel onschuldig zijn. De Ameri
kanen hebben de verdienste om zich aan te
passen aan de Europeanen. Voorbeeld:
Ford, die niet heeft geaarzeld om een wa
gen voor Europeeschen smaak te bouwen. Ze
leggen zich toe op de zuinigheid in het ver
bruik, waar de economische toestanden in
Europa niet dezelfde zijn als in de Staten. De
wegen zijn anders; goed, dan maken we wa
gens voor die wegen, redeneeren ze. De Euro-
peesche industrie behoudens dan enkele
goede uitzonderingen, lijdt aan een hevig
conservatisme: vader heeft het zoo gedaan,
waarom zouden wij het dan ook niet doen?
En zoo zijn er in een land als Frankrijk, waar
plaats is voor laten we zeggen vijf groote
fabrieken, tientallen fabriekjes ontstaan, die
elkaar onderling bestrijden, kwam er een ge
weldige en desastreuse versnippering van
krachten, energie en kapitaal. Het gevolg
kon niet uitblijven en' is ook niet uitgeble
ven.
Want wanneer we ons nu het Grand Pa
lais binnenwringen, dan zien we dadelijk,
zelfs bij een oppervlakkige bestudeering,
waar de fouten schuilen. Ons eerste werk is
natuurlijk geweest, om nieuwtjes te zoeken.
Op ettelijke stands hebben we weer nieuwe
modellen gezien en... de oude gemist. En dat
nu juist is de fout. Men schettert, dat het
de triomf van de zes-cylinder is en het is ge
heel onjuist. Ongetwijfeld biedt de zes-cylin
der geweldige voordeelen, wint men in soe
pelheid en dus in energie. Iedereen heeft
zich dus verplicht gezien om een zes-acht-
twaalfcylinder te bouwen. Maar het ver
keerde is, om nu andere, oudere modellen
totaal uit te schakelen. Geen verwisselstuk-
ken meer, dus dadelijk verlies voor den be
zitter van het oude model, die wordt ge
dwongen om het nieuwe te nemen. Maar, die
kooper die zoo wordt gedupeerd,, laat zich
niet een tweede maal nemen. Wie weet wat
ze nu voor een volgend jaar reserveeren, zoo
redeneert hij. Laat ik nu maar eens kijken
naar een buitenlander, die niet van zijn pro
gramma afwijkt, die doorbouwt waar geble
ken is. dat zijn product goed en deugdelijk
was. En weer komt een buitenlandsche wa
gen méér in circulatie. Vooral ook wanneer
men door het koopen op triptiek er in
slaagt om aan de 47 pet. te ontkomen, ope
ratie welke meer en meer geschiedt. De zes-
cylinder triomfeert., zoo zeiden we. Maar
hoeveel stands toonen ons deze nieuwe mo
dellen, welke nog lang niet „au point" zijn.
Een klein proefritje met een van de honder
den demonstratiewagens buiten is overtui
gend. Buitengewone satisfactie gaf ons de
jongste Donnet, thans een van de eerste in
de serie kleinere wagens. Maar in tegen
stelling van een meer beroemde, wiens naam
we nu niet zullen noemen, maar die alles aan
het uiterlijk opoffert, moet het interieur
nog aan comfort en luxe winnen. Gecarros-
seerd, zooals op den stand, benadert de
nieuwe Donnet echter het ideaal. De groote
concurrentiestrijd is ontbrand tusschen de
twee meer omvangrijke Fransche fabrieken,
Renault en Citroen, vlak tegenover elkaar
geplaatst op de Parijsche tentoonstelling.
Renault, met alle respect, voor hetgeen hij
altijd heelt gepresteerd, is wakker geschud
en zijn Monasix en Vivasix, om naar niet te
praten van de magnifieke Vivastella zijn er
het beste bewijs van. Een kleine constructie
wijziging, het naar voren brengen van de
radiateur is niet van technisch belang. Doch
uiterlijk heeft de wagen er veel bij gewon
nen. Citroen schittert met een cabriolet wel
ke eerste prijzen op elegance-wedstrijden
tegemoet gaat- Ziedaar misschien de eenige
Fransche fabrikant die het nut van de
Amerikaansche standaard-methoden be
grijpt en zoo veel mogelijk toepast. Mits hij.
nu zijn product deugdelijk is gebleken, het
experimenteeren verder aan anderen over
laat. Zijn overlangs doorgesneden wagen,
welke altijd duizenden toeschouwers trekt, Is
een openhartige bekentenis, welke men moet
waardeeren.
Mag ik hier nog even de aandacht ves
tigen op een Fransch wagentje dat in het
enkele jaar van zijn bestaan, een enormen
weg heeft afgelegd? Ik bedoel: Rosengarlh.
Op het eerste gezicht, doet dat speelgoed
wagentje even belachelijk aan, maar bij een
bestudeering ziet men de vele voordeelen. De
Engelsche motor is perfect en dan vraagt
men zich af, of de toekomst juist niet is aan
deze heel kleine, handige dingetjes, die de
helft van de plaatsruimte van een gewonen
wagen innemen, waarmede men zich behen
dig door het intense verkeer kan heenwer-
ken.
De nieuwe Hotchkiss, de ..clou" van den
Salon genoemd, komt dadelijk weer in do
groote klasse, en ongetwijfeld is het een ge
not om daar, tusschen die schitterende car
rosserieën te wandelen en die machtige
motoren te aanschouwen. Daar vindt men
natuurlijk te kust en te keur, zoowel bij do
Franschen aLs bij de Amerikanen, Italianen,
Belgen, Dultschers en Oostenrijkers. Che-
nard, die in deze klasse hoort-, probeert nog
maar weer eens met die extravagante model
len, waarvan zelfs op snelheidswedstrijden
het directe voordeel nog niet is gebleken. De
Italianen houden nog altijd vast aan het
lage model. Een van de meest aantrekkelijke
stands is die van Isotta. Men kan niet ont
kennen dat Mercedes-Benz met een schitte
rende cabriolet van oranje-kleur geweldig
succes heeft. Met een gele, langgerekte Rolls
en een gedistingeerde, zwarte Hispano Suiza
rijden we dan eindelijk de millionairsklasse
binnen.
Natuurlijk hebben we slechts heel enkele
van de honderden merken kunnen opnoe
men. Maar waartoe zou het ook dienen om
alle te citeeren, waar het hetgeen ons nog
door tal van technici werd bevestigd ont
breekt aan „nouveautés" welke dienen te
worden gesignaleerd. Groote merken, zooals
Chrysler. Dodge. Studebaker. Fiat. Unie
(met een schitterende zacht-blauwe cabrio
let eveneens; het schijnt dat de carrossiers
zich dit jaar speciaal op de cabriolets toe
legden), Overland, Delage. Voisln, Chevro
let, volgen geregeld hun weg naar roem en
succes.
„Salon de perfectionnement". dat is de
eigenlijke titel voor de XXinste. Streven
naar volmaaktheid ook op de galerijen waar
men uitsluitend de carrosserieën bewondert.
Steeds wat meer luxe, steeds voortbouwen
wanneer een nieuwtje deugdelijk is geble
ken in de practjjk. Wat de groote technische
veranderingen van de laatste jaren betreft,
voorwiel-aandrijving, onafhankelijke wielen,
remmen op de vier wielen heeft slechts het
laatste overal nagenoeg Ingang gevonden.
Dit, gecompleteerd met de zescylinder maakt
de auto vrijwel volmaakt.
De Parijsche Salon gaat natuurlijk ge
paard met allerlei feestelijkheden.En 't is
werkelijk sprookjesachtig mooi wanneer men
ineens, bij het invallen van de duisternis, die
duizenden electrische lampjes op de Champs
Elysécs en op de schitterend geïllumineerde
Place de la Concorde hun glans ziet werpen
op de honderden auto's die daar om het
Grand Palals staan. Automobile Clubs en
groote merken wedijveren met elkaar in het
organiseeren van schitterende diners en
dejeuners in Clarldge en maken hier spe
ciaal melding van het groote feestmaal van
Chrysler, waar de groote man van de Ameri
kaansche fabriek. Mr. Morse persoonlijk in
een interessante redevoering over de Ame
rikaansche industrie een idee gaf van het
geen daar wordt gepresteerd. Een ovatie
werd gebracht aan Stoffel en Benoit-, de twee
kampioenen van de 24-uur die mede aan
zaten.
Ik zal me niet aan de traditioncele voor
spelling dat er flink zaken wordt gedaan,
wagen. Maar me bepalen, even terugkee-
rend tot de Fransche industrie welke ons
natuurlijk voor alles ter harte gaat, tot dit:
de XXIIIste Salon moet een limiet zijn, een
mijlpaal waarbij men nu de juiste richting
dient in te slaan, wil men niet afdwalen
in gevaarlijke afgronden.
HENRY A. Th. LESTURGEON.
INGEZONDEN MEDEDEELÏNGEN
a 60 Cu. per regel.
AMSTERDAM ROTTERDAM HAARLEM
UTRECHT NIJMEGEN BREDA TILBURG
Onbeperkte keuze
in elastieken nor-
dels voor slanke
en gezette figuren
A 776 f2 75
7904 f 3.75
3883 I 5.50
8737 f 7.50
Dit is een groep
alt onze billijke
soorten
Gegarandeerde
kwaliteiten
BUSTEHOUDERS MET
VORM. veel nevraagd.
In tullo 790 f 1.90
3971 12.75
In Tricot 3804 f3.—
Zljde Tricot 11M f 3.90
Batist 241 f2.10
GROOTE HOUTSTRAAT 10
ALLE RECHTSZAKEN
MR. DRS. KASSE ZEGEL, rcchtsconsulcnt cn
A. J. JELGERSMA. accountant, Verwulft no. 1.
ingang Koningstraat, Telefoon 10966,
.Geopend 10—9 uur;
