37e Jaargang No. 14208
VenpcKjirf dagelyte, MMrt op Zon- en Feestdagen
Woensdag 16 October 1929
HAARLEM S DAGBLAD
PÏRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week f027Y> met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3-5754- Franco per post door Nederland 3-87J4. Losse nummer»
ƒ0.06. GeïlL Zondagsblad per 3 maanden 0-57 J4, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buiten»paame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN: 1—5 regels 1.75, elke regel meer 10-35. Reclame»
ƒ0.60 per regeL Reductie bij abonnement Vraag en Aanbcd 14 regels f O.fA,
elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrood. dubbele prijs. Onse Groentje» (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. ƒ0.25. elke regel meer 10.10. uitsl. i contant-
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overigden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreak f 100.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
EERSTE BLAD
AGENDA.
WOENSDAG 16 OCTOBER
Schouwburg Jansweg: „Rose Marie". 8.15
uur.
Gemeentelijk Concertgebouw: Ledencon-
ieert H. O. V. 8.15 uur.
Palace. Cinema en Variété. „The Show
Boat". Tooneel: Gills Pack, 2.30 en 8.15 uur.
Luxor Theater: „Verplicht te Zwijgen" en
„De Dana om het Leven", 2.30 en 8.15 uur.
Rembrandt Theater: „De Heilige en haar
Nar"; Tooneel: Alfredo Uferini Compagnie.
2.30, 7 en 9.15 uur.
Standaard Theater: „Wolfsklauwen", 2.30
en 8.15 uur.
DONDERDAG 17 OCTOBER
Groote of St. Bavokerk: Orgelbespeling
S4 uur.
Schouwburg Jansweg: Tweede Abonne
mentsvoorstelling. Vereenigd. Tooneel. „Een
ideaal Echtgenoot", 8.15 uur.
Bioscoopvoorstellingen.
Teyler's Museum, Spaarne 16. 11—3.
uur. Toegang vrij op alle werkdagen, behalve
Maandag.
Overveen: Raadhuis. Gemeenteraad.
Bloemendaal. 2 uu*-
HAARLEM, 16 October
Ons Renwezen.
Een Amsterdamsch journalist heeft, in
wanhoop over de verkeersrazernij, zijn plan
aangekondigd om met eenige vrienden den
B.V.L. te stichten. Dit is, zooals u natuurlijk
al begrijpt volkomen thuis als u bent in
S. O. K., F. I. N. A., H. A. M. I. T., A. G. O. V. V.,
H.E.M.A., H.V.A., HD.V.S, A.V.R.O., V.AR.A
en de rest den Bond tot Verlangzaming
des Levens. Een goed verstaander heeft aan
een letter meer dan genoeg. Mijn collega,
die het plan overigens als „sotternij" oppert,
wil beginnen met een trekschuitdienst Am
sterdamHaarlem, met lange gouwenaren
en een borreltje in het hoekkastje in de roof.
Het zou een veel interessanter ervaring-
zijn dan hij zich voorstelt. Niet dat ik geloof
in de mogelijkheid van de Verlangzaming
des Levens, of in eenigen vorm van achter
uitzetting van de klok, maar het is heel merk
waardig om het traject Amsterdam—Haar
lem in dezen tijd als objectief toeschouwer
af te leggen. Als objectief toeschouwer
dat wil dan natuurlijk zeggen: zonder haast
om er te komen. Je moet dus niet in den
electrischen trein zitten, niet in een auto en
zelfs niet in de tram of op de fiets.
Want in al die gevallen heb je de snel
heidskoorts te pakken. Je moet wandelen of
varen. Voor het eerste is er haast geen
ruimte. Varen natuurlijk ntet in een
motorboot, maar roeiende of pagaaiende is
derhalve verkieselijk.
Twee maanden geleden héb ik dit nog
gedaan. We kwamen met z'n drieën uit de
rustige Ringvaart, in een wherry, hadden ge
twijfeld of er nog wel 'n verbinding met de
trekvaart was, maar vonden den langen brug-
tunnel, gleden er door en zaten plotseling
midden in de razernij des modernen verkeers.
Hét was Zondagmiddag en dus op z'n aller
ergst.
Voor ons lag een lange, kaarsrechte, ver
laten streep water. Er was niets of niemand
op te zien. Rechts raasden en dreunden de
treinen voorbij, links snorden de trams en
gilden, jankten, toeterdén, krïjschten de
auto's in hun wilde jacht in beide richtin
gen, hun verwoed, onafgebroken pogen om
elkaar te passeeren.
Wij waren het eenige langzame verkeers-
object. Ik zal het u preciés zeggen, omdat
dit détail onmisbaar is in een tijd als deze:
Wij voeren met een snelheid van negen
kilometers per uur. Bespottelijk, nietwaar?
Belachelijk. Hoé hielden we het uit!
We hielden het uit. Na een kwartier lieten
we zelfs even loopen, en keken elkaar aan,
en gaven uiting aan onze gevoelens. Ze
waren niet trékschuitig, want dat moet een
nog veel trager sensatie zijn en bovendien
konden wij, als euvele producten van onzen
rennenden tijd, maar een oogenblik tot be
zinning komen. Morgen, denzelfden avond
misschien al, zouden we weer in een van die
rennende machines zitten en ons druk maken
om andere in te halen en te passeeren.
Ons uitzicht leverde, behalve de machines,
tallooze palen en draden op. Anders niets.
„Wat een oord!" zei ik.
„We hooren hier niet", vond de slag.
„Een gekkenhuis", meende de boeg.
Het lawaai brulde, raasde, snorde, gilde aan
weerszijden langs ons heen. Voor de afwisse
ling kwam er een stoomtrein, zoodat het ook
snoof en floot.
Wij keken elkaar nog eens aan. Wij zwegen
en gingen verder, als een traag anachronisme
in de eeuw der snelheid, als slakken op een
renbaan. En voor ons lag de stille, rimpelende
zilver-glinsterende waterwegvoor ons al
leen. Dc clubvlag op den achtersteven woei
vroolijk uit in den wind. Misschien klapperde
zij zelfs, maar dat was niet te hooren in
het lawaai om ons heen. Misschien ruischte
ook in dit oord het riet nogmaar dat was
natuurlijk evenmin hoorbaar,
i Het vreemde geval trok de aandaetofc. Als
op. het Spaarne of op. de Eingsaaxi ge
roeid hadden, zou niemand zich over ons
verwonderd hebben. Daar zijn wij nog gewone
verschijnselen. Hier waren we een rariteit.
In de treinen en de trams drukten pas
sagiers hun néuzen tegen de ruiten en keken
naar ons om gedurende de enkele seconden
tijd, die zij daarvoor hadden. Uit auto's ver
schenen zelfs hoofden, krampachtig verdraaid
om dit verrassend-vreemde goed te zien. Ge
zichten drukten zich tegen achterruitjes
twee tegelijk met de mascot in het midden.
Er waren zelfs rijders dié gas minderden om
het geval even goed te kunnen zien. Maar
dat bekwam hun slecht, want dan schoot dat
Renaultje of die La Salie, dié ze bij Sloter-
dijk zoo glorieus gepasseerd, hadden, hen
dankbaar voorbij, en even later zag je ze
honderd rijden om deze verschrikkelijke
blamage te niet te doen
De meeste gezicht én. lachten verbaasd.
Sommige keken alleen maar béte. Wij voel
den ons in volkomen strijd met de Mode, en
hinderlijk opvallend. Alsof je in een frak-
anno-1820, met vadermoorders en zoo, op
het balcon in den schouwburg verscheen.
Alsof je in een victoria, en met een hoogen
hoed op en lichtbruine glacés aan, visites ging
maken. Alsof
„Wij hooren hier niet", zei de boeg nog
eens.
Neen. Ze moeten de trekvaart nog dempen,
dan kan er nog veel meer rennen en
krijschen en toeteren- Er kunnen nog best een
paar autobusdiensten bij, en dan binnenkort
twee concurréarende luchtdiensten er boven.
Dan zal het summum wel zoowat bereükt
zijn.
Er is niets aan te doen. Nu redeneer ik nog
even uit mijn wherry-oogpunt. Vanavond of
morgen ren 'k weer mee, en kijk naar de
naald van den snelheidsmeter, die trilt tus-
schen 80 en 90
R. P.
BRAND IN EEN DUITSCHE
CHOCOLADEFABRIEK.
6 GEBOUWEN IN DE ASCH GEI.EGD
LANDSHUT, 15 Oct. (V.D.) Tusschen twaalf
uur en half een hedennacht brak brand uit
in de kistenmakenj van de Chocoladefabriek
te Landshut, welke zich spoedig verbreidde
over de omliggende huizen en de daar achter
gelegen stallen en loodsen. In totaal werden
zes gebouwen in de asch gelegd. Het hoofd
gebouw met het kantoor en de machineka
mers zijn gespaard gebleven. De schade
wordt door de verzekering gedekt, en be
draagt, volgens voorloopige schattingen on
geveer een half millioen mark. De plaatse
lijke brandweer, de fabrieksbrandweer en
die uit de omgeving, welke op de plaats van
den brand waren verschenen, zagen zich bij
het blusschingswerk ernstig belemmerd door
de geweldige vuurzee. Ook een bataljon
Rijksweer, dat in haast was uitgerukt, nam
deel aan het blusschingswerk. Het bedrijf
der fabriek wordt voortgezet. Eenige hon
derden arbeiders, werkzaam in de verbrande
gebouwen zullen echter niet aan het werk
kunnen gaan. In de ochtenduren kon de
brand als gebluscht worden beschouwd.
Brandstichting is niet buitengesloten, al moet
ook rekening worden gehouden' met de mo
gelijkheid dat de brand door kortsluiting is
ontstaan.
HAARL. PLUIMVEE- EN KONIJNENFOK
KERSVER. „NUT EN SPORT"
Door bovengenoemde vereeniging zal, zoo
als we reeds eerder meedeelden, ter viering
van haar 15-jarig bestaan een groote inter
nationale jubileum-tentoonstelling gehouden
worden op 14 en 15 December a.s. Hiervoor
heeft het bestuur reeds de beschikking ge
kregen over een groote bronzen medaille van
de Koningin-Moeder en een zilveren medaille
van het gemeentebestuur van Haarlem. Te
vens vele eereprijzen van leden en begun
stigers.
SERUM TEGEN ENCEPHALITIS.
GOEDE RESULTATEN.
Wij hebben in ons blad van Maandag j.l.
reeds een en ander meegedeeld over een ge
neesmiddel tegén encephalitis, de complica
tie die zich voor kan doen na inenting en
welke door het vele inenten tegen alastrim
de laatste maanden weer betrekkelijk veel is
opgetreden. Thans schrijft (prof.) L. K.
W(olff) in het Handelsblad hierover o.a.:
„Tot nu toe was men behalve door goede
verpleging niet in staat, de ziekte gunstig
te beinvloeden, als zij eenmaal was uitgebro
ken; ongeveer een vierde deel van de
patientjes is tot nu toe gestorven.
In het „Ned. Tijdschrift voor Genees
kunde" deelt dr. J. Mekman thans een me
thode mede, die hij in tien gevallen heeft
toegepast en die goede resultaten schijnt te
hebben opgeleverd.
„Reeds vroeger had men beproefd een se
rum tegen deze complicatie te bereiden door
dieren herhaalde malen in te spuiten met
koepokstof. De resultaten met dit serum wa
ren tot nu toe niet gunstig.
„Dr. Mekman heeft nu ook serum toege
past, maar geen dieren- doch menschense-
rum gebruikt van oudere personen, liefst de
ouders van den patiënt, die kort te voren ge-
revaccineerd waren geweest.
„In zeven gevallen van encephalitis bij
kinderen schijnt het serum goed te hebben
geholpen; de patientjes werden spoedig be
ter. Het eerste patiëntje, dat binnenkwam
in Augustus, was niet ingespoten en dit
kindje stierf; een ander kind, dat pas vier
dagen na het begin der ziekte in het zieken
huis kwam, en ook niet ingespoten werd,
omdat toen de toestand niet verontrustend
was, stierf ook.
„Voor een zeker bewijs is deze reeks zeker
te klein; ook zonder serum zouden volgens
de statistiek slechte twee van de acht kin
deren gestorven zijn. Toch krijgt men door
de lezing van het artikel wel den indruk, dat
men hier op den goeden weg is en dat het
misschien zoo zal gelukken het encephalitis-
spook te verjagen."
ONTPLOFFING BIJ TALBOT.
4 DOODEN GEBORGEN.
PARIJS, 15 Oct. (V.D.) In de automobielfa
briek van Talbot, in een Parijsche voorstad,
vond hedenmorgen een ernstige ontploffing
plaats. Tegen 9 uur stortte onder groot ge
weld de gieterij in elkaar. De brandweer en
de geneeskundige dienst was dadelijk ter
plaatse. Tot nu toe zijn 4 dooden en 7 ge
wonden geborgen.
Een groote menigte waaronder de vrouwen
en kinderen van de arbeiders, die in de fa
briek bezig waren, wachten buiten de fabriek
op bericht. De oorzaak der ontploffing is niet
bekend.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK
ITALIë
IN
OUD-STRIJDER VERONGELUKT.
ROME. 15 Oct. (V. D.) Een ernstig ongeluk
is overkomen aan een groep oud-strijders,
op hun terugkeer van een bezoek aan de oor
logsgraven op de Monta Grappa. De chauf
feur van de autobus, waarin 33 personen ge
zeten waren, verloor de macht over zijn
stuur. Negen inzittenden sprongen van den
zich in volle vaart bevindenden auto. Drie
van hen waren op slag dood, terwijl de zes
anderen zwaar gewond werden. Van de ove
rigen werd een passagier gedood en 17 licht
gewond. De chauffeur, die zelf ongedeerd
bleef is voortvluchtig. De politie stelt een uit
gebreid onderzoek in.
Het woord is aan..
George Meredith:
In het domein der Dichtkunst ontmoeten
zij, die een ziel bezitten, elkaar.
ALASTRIM.
In geen maanden hebben w' allen,
Zulk verblijdend nieuws gelezen:
't Hoogtepunt van de alastrim,
Schijnt nu wel voorbij te wezen;
Men mag 't pokken of alastrim,
Of zelfs kafferpokken schelden,
t Is een ongewcnscht bezoeker
En ons volk moet het ontgelden;
Microscopisch kleine diertjes,
Die het oog niet kan ontdekken,
Weten bij ons, sterke menschen.
Zulk een ziekte te verwekken;
Wij, die ons de heerschers wanen,
Op de aarde, groot en krachtig,
Zijn, in strijd met de bacillen,
Bijna hulpeloos onmachtig;
Wij verdedigen ons enkel.
Door gehaaste vaccinatie,
Wij vermijden de besmetting,
Door patiënten-isolatie;
En wij voelen ons zoo weerloos,
Dat wij liefst maar zouden vluchten,
Voor die nietig kleine diert jes.
Welker aanvallen wij duchten;
En wij ademen weer ruimer,
Dan we sedert maanden deden,
Als wij nu de meening lezen.
Dat het ergste is geleden;
*t Ergste maar toch nog niet alles,
Het gevaar is niet gevloden,
En voorloopig blijft nog voorzorg
En voorzichtigheid geboden;
Maar men hoopt nu, dat de gasten.
Naar wier afreis wij lang snakken,
Dat die lamme kafferpokken.
Spoedig nu hun koffer pakken.
P. GASUS.
REORGANISATIE-VOORSTEL
BURGERLIJK ARMBESTUUR.
IN ONDERZOEK BIJ HET BESTUUR.
Eind Juli heeft de sociaal-democratische
raadsfi'actie voorstellen bij den gemeente
raad ingediend betreffende een reorganisatie
van het Burgerlijk Armbestuur.
Deze voorstellen zijn toen in handen van
B. en W. gesteld voor praeadvies.
B. en W. hebben op hun beurt over de voor
stellen het advies van het Burgerlijk Arm
bestuur gevraagd. De stukken zijn thans bij
de leden van het Armbestuur in lezing, waar
na een vergadering gehouden zal worden
om het advies aan B. en W. op te stel
len.
Het zal dus in elk geval nog wel een maand
duren voor deze aangelegenheid rijp is om in
den gemeenteraad aan de orde gesteld te
worden.
BRAND IN DE HAVEN VAN
LIVERPOOL.
LONDEN, 15 Oct, (VU.) Het In de haven
van Liverpool liggende Fransche s.s. „Okla
homa", dat 4660 ton meet, is Dinsdag ge
heel door het vuur vernield. De brandweer
moest zich beperken tot het nathouden van
de in de nabijheid liggende schepen en dok
ken. De lading, bestaande uit 500 ton Nitra
ten, en 600 ton katoen en suiker bood den
vlammen, die hoog oplaaiden, gretig voedsel
Kort nadat de bemanning het schip verla
ten had, hadden twee explosies plaats, die
groote schade aanrichtten in de haven.
Verscheidene opslagplaatsen werden door
wegspringende deelen beschadigd. Twee
brandweerlieden en een passagier van een in
de nabijheid staanden trein werden gewond.
Het schip is tot aan den waterspiegel geheel
afgebrand.
Mevrouw ZoebkofPrinses Viktoria zag zich door haar faiUisserncnt beroofd van verschillende bezittingen. Het paleis Schaum-
burg in Bonn werd verkocht en in de hall klonk des afslagers hamer. De zuster van den ex-keizer woont thans, in betrekkelijke ar
moede, in een villa in Mahlen. Op de foto van links naar rechts: Groot Japansch serviesuit Sterling Zilver, fijn geciseleerd.
Dit servies was een geschenk van keizer Wühelm I ter gelegenheid -van de zilveren bruiloft van kroonprins Friedrich Wilhelm
met ex-kroonprinses Viktoria, Boven in het midden een vleugel van het paleis Schaum- burg, waar thans de afslager, zetelt, Onder
een barok-terrine. Daarnaast de piarmz&i haard 3}$ Louie X]
DE MIDDELBARE
MEISJESSCHOOL
EEN VOORSTEL TOT OVERPLAAT-
SING TE WACHTEN.
Naar wij vernemen is vermoedelijk dezer
dagen een voorstel van B. en W. te wachten
om de Middelbare Meisjesschool over te
plaatsen naar het gebouw in de Tempeliers-
straat, hoek Koninginneweg, waarin thans
de O. L. School nr. 9 is gevestigd.
Indcrteijd is al medegedeeld dat school 9
voor dit doel een verbouwing zal moeten on
dergaan.
Welke bestemming aan de Meisjesschool
zal worden gegeven kan ons nog niet worden
medegedeeld.
Wij herinneren er aan, dat Indertijd het
plan is geopperd de R.K. School voor Bui
tengewoon Onderwijs, die thans zeer slecht
gehuisvest is in een huis in de Witte Hee-
renstraat, onder te brengen in het gebouw
der Middelbare Meisjesschool.
VERKEERSONGELUKKEN.
DOODELIJK ONGEVAL TE
AERDENHOUT.
Dinsdagmiddag omstreeks drie uur reed
op den Boekenrodeweg eer. aantal met paar
den bespannen- wagens, waarin feestgangers
waren gezeten. Een der paarden werd onwel.
De koetsier bemerkte dit en gooide de leid
sels los op het paard. Kort daarna bedacht
hij zich en wilde de leidsels wéér grijpen,
wat hem echter niet gelukte. Het paard ging
inmiddels aan den loop; de leidsels geraak
ten tusschen de wielen verward, waardoor
de wagen zwenkte. Door den schok viel de
koetsier van den bok en raakte tusschen een
boom en den wagen bekneld, waarbij hij aan
het hoofd gewond werd en inwendige kneu
zingen kreeg. Dr. Dippcl werd ontboden, ver
leende de eerste hulp en oordeelde o%'erbren-
ging naar het St.-Ellsabeth's Gasthuis te
Haarlem noodzakelijk. Daar ls dc koe:sier
hedennacht overleden. Het was de 56-jarlgo
N. H., wonende, te Amsterdam.
HET PROVINCIAL
ZIEKENHUIS.
ONVOLDOENDE SELECTIE VAN
WERKENDE PATIëNTEN?
Naar aanleiding van de jongste ongeval
len in het Provinciaal Ziekenhuis nabU Sant
poort heeft het Hoofdbestuur van den Centr.
Ned. Ambtenaarsbond een adres gericht aan
Ged. Staten van Noord-Holland, waarin het
er de aandacht op vestigt, dat dc Bond her
haaldelijk de aandacht van den geneesheer-
directeur en van de commissie van bestuur
van het provinciaal ziekenhuis nabij Sant
poort heeft gevraagd voor het personeels
vraagstuk. Toen in December van het vorige
jaar zich aan genoemd ziekenhuis het onge
val voordeed, waarbij een vrouwelijke patiënt
een van haar medepatiënten dermate mis
handelde, dat de laatste aan de gevolgen
overleed, heeft het hoofdbestuur zich tot
Ged. Staten gewend, dlc echter tot de slot
som kwamen, dat uitbreiding van personeel
niet noodig was.
In Augustus van dit jaar deed zich het
geval voor van zelfmoord van een patiënte
door middel van verdrinking. Uit het ant
woord van het college van Ged. Staten op
de vragen van het lid der Prov. Staten dr.
M. de Hartogh, blijkt, dat ook thans Ged.
Staten nog niet overtuigd zijn van de urgen
tie van personeelsuitbreiding.
Doch nu werden dezer dagen weder tweo
verplegers door patiënten aangevallen en
ernstig gewond. Het hoofdbestuur van den
C.N A.B. ziet in deze snelle opeenvolging van
ongevallen een bevestiging van zijn stand
punt, dat dc wijze, waarop de arbeid van
patiënten in het gesticht ls georganiseerd,
niet dien waarborg biedt voor de veiligheid
van verpleegden en personeel, waarop dezen
aanspraak mogen maken Het wijst op on
voldoende selectie van patiënten, aan wie
gevaarlijke gereedschappen in handen wor
den gegeven en op de te groote ploegen van
werkende patiënten, waarop een te gering
aantal leden van het personeel het onmid
dellijk toezicht heeft.
Dat alles leidt het hoofdbestuur er toe, om,
indien Ged. Staten onverhoopt nog op het
standpunt mochten staah, dat personeels
uitbreiding onnoodig is, te verzoeken niet
temin een grondig onderzoek naar dc per
soneelsformatie te willen instellen en daar
bij de gelegenheid te bieden aan de organi
satie door middel van een vertegenwoordiger
aan dat onderzoek deel te nemen.
Or-CZE. GROEMTOE3
Dlh5DAG
DOMDERDAG I
ZATERDAG fi
