31 OCTOBER WERELDSPAARDAG AGENDA. VOORSTELLING 37e Jaargang No. 14221 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Donderdag 31 October 1929 HAARLEM S DAGBLAD directeuren: j. c. peereboom en p. w. peereboom. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER hoofdredacteur: robert peereboom ABONNEMENTEN: per week 0.27J4, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32 Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der gemeente) 3.57)4. Franco per post door Nederland 3.87)4. Losse nummers /0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden 10-57)4, franco per post. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810 ADVERTENTIEN15 regels 1.75. elke regel meer 0A5. Reclame» ƒ0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 14 regels 0.60, elke regel meer /0.15, buiten Afrond, dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag, Donderdag en Zaterdag) 14 reg. /0.25, elke regel meer 0.10. uitsl. contant» Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100. DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN. EERSTE BLAD DONDERDAG 31 OCTOBER Groote Kerk: Laatste middag-orgelbespe ling. 34 uur. Stadsschouwburg: Piano-avond Prances Nash. 8 uur. Kloppersingelkerk: Herdenking Hervor mingsdag. Spr. M. den Boer. Palace. Cinema en Variété. „De Kozakken" Tooneel: Bolgaroff Troupe. 8.15 uur. Luxor Theater: „De Held van Frisco" en „De Prins en het Dansmeisje". 8.15 uur. Rembrandt Theater: „De Carnavalsprins". Tooneel Madeleine Harrisch. 7 en 9.15 uur. Standaard Theater: „Atlantis". Tooneel Mary Curter. 8.15 uur. Heemstede: Raadhuis. Gemeenteraad 8 uur. VRIJDAG 1 NOVEMBER Stadsschouwburg: Mij. tot Bevordering der Toonkunst. Liederenavond Ilona Durigo. 8 uur. Schouwburg Jansweg: Revue Operette „Rose Marie", .15 uur. Bioscoopvoorstellingen. Nieuw programma. Waaggebouw, Spaarne. „Kunst zij ons Doel". Eeretentoonstelling A. L. Koster. Teyler's Museum, Spaarne 16. 113 uur. Toegang vrij op alle werkdagen, behalve Maandag. ingezonden mededeelingen RAAKS cabaret HAARLEM Vrijdag 1 November aanvang WINTERSAISON Programma: 25 TUMMERS Holl. pianohumorist WALLY CHANDONNY Duitsche operette diva BORCIA Fransche cabaretier Afgewisseld door: DANSEN lederen Zaterdag: SOCIETY AVOND Geopend tot 's nachts 3 uur. Na 12 uur geen toegang FAMILIEDRAMA TE AALSMEER OVERSPANNEN DAAD VAN EEN VROUW. Uit Aalsmeer woordt aan de Telegraaf ge meld: Het schijnt in het gezin van de familie de M. aan den Ringdijk in de Haarlemmer meer allesbehalve rustig toe te gaan. Een jong echtpaar woont daar bij de ouders van den man in en de vrouw mag zich blijkbaar niet in de sympathie der schoonouders ver heugen. Na verschillende huiselijke scènes is het ook nu weer tot een uitbarsting gekomen. Schoonpapa gaf schoondochter een pak slaag en de vrouw geraakte daardoor in een zoo- danigen zenuwtoestand, dat zij haar ruim één-jarig kindje opnam en het In de Ring vaart wierp, waarna zij zelf te water sprong. Een buurmeisje, dat van deze tragedie ge tuige was, wist moeder en kind van een wis sen dood te redden, door, hoewel zij zelf niet zwemmen kon, beiden op het droge te helpen. Het gebeurde heeft in de omgeving groote .verontwaardiging gewekt. Etienne Clêmentél, die thans "belast is met de vorming eener nieuwe Fransche regee ring (Men zie 't Belangrijkste Nieuws onder hel Buitenlandsch Overzicht). Clémentel werd in 1865 in Clermonl-Ferrand géboren, heeft zitting in verschillende finan- cieele en industrieele instellingen, en is de stichter van de Internationale Kamer van Koophandel. Sinds 1905 nam hij deel aan 1 acht ministeries DE INSPECTRICE VAN POLITIE. MEJ. J. E. BRAAT UIT ROTTERDAM BENOEMD. De Burgemeester van Haarlem heeft met ingang van 1 Februari 1930, benoemd tot inspectrice bij de politie alhier, Mejuffrouw J. E. Braat, thans politie-assistente te Rot terdam. Me juffrouw Braat heeft ln deze gemeente hare opleiding genoten aan een der Hoogere Burger Scholen. Daarna was zij gedurende een aantal jaren verpleegster in het St. Elisabeth's Gasthuis alhier. Zij verwierf in middels het diploma voor zieken- en kraam- vrouwverpleging en werkte alhier ook eenigen tijd als wijkverpleegster. In den oorlog verrichtte zij ambulance- werk voor Engeland en Duitschland. Zij werd in Maart 1919 benoemd in hare tegenwoordige betrekking in Rotterdam. DE CULEMBORGSCHE MOORDZAAK. Processtukken tijdelijk verdwenen. PRESSIE OP DE WED. HAVEMAN UITGEOEFEND? Het Volk publiceerde over de Culemborgsche moordzaak o.a. nog het volgende: De beide verdedigers, die in de Culem- borgsche moordzaak voor de onschuldig ver dachten, Sweeris en Vrogee, zijn opgetreden, mr. Roobol en Jhr. mr. van der Goes van Naters, zijn op bepaalde oogenblikken tot de ontstellende ontdekking gekomen, dat eon aantal belangrijke processtukken in het dos sier ontbraken. O.a. waren bij de stukken niet te vinden de proces-verbalen van dè bekentenis van een nicht ddr Collé's dat zij een geldkistje in bewaring had gehad en van een verkla ring van zekeren Brey over het feit dat C. v. d. Linden in dronkenschap togen Auke Opdam had gezegd, dat die „er" ook bij geweest zou zijn. „Een hoogst belangrijke verklaring" is, volgens het Volk, „die welke indertijd ge relateerd is in een door den agent van politie H. J. Vroege opgemaakt proces-verbaal. Dit proces-verbaal betrof een gesprek, dat in tegenwoordigheid van zekeren Willem Kreg- ten en Jelle van Baayen is gevoerd, uit welk gesprek zou zijn komen vast te staan, dat Cornells van der Linden op den avond van den moord op de Van Wiggens, den ex- rechercheur Haveman en Auke Opdam over de rivier de Lek had geroeid. „Dit proces-verbaal van den agent Vroege is, na de inzending aan den officier van justitie, zoek geraakt. Het heeft althans zeer geruimen tijd aan het officeele dossier ont broken. Eerst eenigen tijd, nadat de moord zaak voor het Arnhemsche hof was behan deld en de» verdachten Sweeris en Vroege waren vrijgesproken, is dit proces-verbaal weder „gevonden", zoodat het zich thans weder in het bezit der justitie bevindt. „Er is nog een ander waardevol proces stuk spoorloos verdwenen. Door mr. M. S. Kalma te Assen, die destijds de raadsman was van de weduwe Haveman bij haar po gingen in het genot te worden gesteld van weduwenpensioen, was op 4 September 1926 tot den rechter-commissaris Mr. Hofdijk, een schrijven gericht. De weduwe Haveman was toen kroonge tuige in de Culemborgsche moordzaak (con tra Sweeris en Vroege). In bedoelden brief deed mr. Kalma den rechter-commissaris mededeeling van zijn bevinding: „dat juf frouw Haveman hem in zeer overspannen toestand, geheel eigener beweging was komen verklaren, dat zij telkens onjuiste verkla ringen in de moorzaak had afgelegd en nog aflegde, daartoe gedwongen door de haar verhoorende rechercheurs en daarna door den rechter-commissaris: dat zij deze ver klaringen wilde herroepen, doch door dreige menten gedwongen werd deze verklaringen te geven en dat zij zich in een zoodanigen toestand gevoelde, dat zij elke verklaring en eiken zin, welke men van haar in die om standigheden zou eischen, zou afleggen". „Deze brief, d.d. 4 September 1923 ,was een jaar later bij de behandeling van de zaak tegen Sweeris en Vroege voor het ge rechtshof te Arnhem in het dossier, zooals dit den verdedigers vanwege het parket werd terhand gesteld, niet aanwezig. „Men moet zich eens indenken welk een groote be teekenis de aanwezigheid ln het dossier van dit processtuk voor de verdedigers zou hebben gehad. Zij toch hebben zich alle moeite gegeven om aan te toonen, dat de verklaringen van mejuffrouw Haveman niet op normale wijze tot stand waren gekomen. „De brief van mr. Kalma, waarvan de ver dedigers eerst maanden later ni. in ver band met de meineed-procedure Collé's wed. Haveman hoorden, zou voor hen dus het belangrijkste processtuk zijn geweest. „Van de drie eerstgenoemde feiten is in dertijd door de verdedigers jhr. mr. Van der Goes van Naters en mr. Roobol mededeeling gedaan, zoowel aan den officier van justitie te Tiel als aan den procureur-generaal te- Arnhem, waarbij zij opheldering nopens dit vreemde gebeuren hebben gevraagd- Een ver klaring hiervan hebben de verdedigers wil der nimmer ontvangen", Het woord is aan Herbert N. Casson De verplichtingen van het burgerschap? Ge kunt ze ontwijken zoo ge wenscht, maar het resultaat is tenslotte Moskou, ingezonden mededeelingen Die wat spaart in der tijd Vindt wat in den nood. Aan allen, die met ons over tuigd zijn van het groote nut van het sparen, wordt gevraagd hun invloed binnen eigen kring te willen aanwenden om tot spaarzaamheid op te wekken EEN JARIGE. (Op 1 November wordt de oudste inwoonster van Neder land, de weduwe Breseyn-Zuu- ren, Hoogstraat Utrecht, 104 jaar). Honderdvier jaar reeds te leven, In dit aardsche tranendal, Zie, dat is een zeer bijzonder, Een vermeldenswaard geval; Als ik met felicitaties, Op haar feestdag tot haar kom, Is 't met diep respect, verschuldigd, Aan den hoogen ouderdom; Hoeveel arbeid heeft zoo'n oudje, In haar leven niet gedaan, Hoeveel zorg en moeilijkheden, In die jaren niet doorstaan; Stil en trouw heeft zij haar krachten, Aan haar kleinen kring gewijd, Stellig bracht haar 't leven vreugden, Maar ook ongetwijfeld strijd; Ook van hen, wier aardsche streven. Nimmer gaat naar roem en macht, Van de stillen in den lande, Vergt het leven moed en kracht; Als ik daarom heel bescheiden, Met dit rijmpje in de krant, Hulde breng op haar verjaardag, Aan de oudste vrouw in 't land, Dan betuig 'k door haar mijn eerbied, Voor haar moed, haar kracht, haar trouw, Aan de moeder onzer volkskracht, De bescheiden burgervrouw. P. GASUS. DE SCHNEIDER-CUP RACES. ENGELAND DOET NIET MEER MEE. LONDEN, 20 Oct. (V.D.) Het ministerie van luchtvaart maakt bekend, dat de Brit- sche regeering in het vervolg niet meer zal deelnemen aan de internationale wedstrij den voor watervliegtuigen om den Schneider Cup. DE P. E. G. E. M. HET REORGANISATIE-PLAN. Nadat Haarlem besloten had zijn centrale niet in de P-E-G.E.M. in te brengen, is zooals onze lezers weten de P E.G.E.M- ge deeltelijk uit elkaar gevallen. De combinatie van de centrales van Haarlem, Amsterdam en de provincie werken nu niet meer samen wat de opwekking van den stroom betreft. Er werd evenwel in beginsel door de be langhebbenden besloten om de de P.E.G.E.M. in beperkter vorm te laten bestaan. Haar werkzaamheid zal voortaan bestaan in het exploiteeren van kabels die indertijd voor gezamenlijke rekening gelegd zijn en het leveren van stroom aan de spoorwegen. Het reorganisatieplan is thans ongeveer gereed. Binnenkort zal daarover een voorstel van Ged. Staten aan de Prov. Staten van Noord-Holland yen j rijnen. WALLSTREET. Iets uit haar historie. Mr. G. F. Baker, de nestor der New-Yorksche bankiers, wiens persoonlijke verliezen ten gevolge der geioeldige koersdaling in twee dagen tijds ongeveer veertig niillioen gulden bedroegen. Het davert en dondert en dreunt cn giert en gilt rondom Wallstreet. Vlakbij stroomt het verkeer door Broadway, er onder razen de subways, sirenes loeien en rook wolkt de lucht in Maar Wallstreet zelf, smalle zij straat als zij feitelijk is, kent niet de einde- looze auto-ketens, weet niets van onder- grondsche treinen die elders rommelend langs de fundamenten snellen. In Wallstreet schuiven slechts glanzende auto's en grauwe, gepantserde cn sterk bewaakte cars waarin schatten van de eenc kluis naar de andere overgebracht worden. Maar in Wallstreet klopt het hart van den New-Yorkschen geldhandel met felle slagen, het hart van de financieele wereld. „Wall street hands all the money in the world" zeggen de Amerikanen. Zóó kent men Wallstreet, men ként no. 15, de Beurs op den hoek met Broadstreet, die heelemaal niet breed ls nu de torenhuizen er de wolken zoeken en 't licht onderschep pen, maar die breed was in de oogen der goedige New-Yorkers uit ouden tijd toen het stille grachtje er gedempt werd en de hou ten huisjes met onderdeuren en groene lui ken er wat beteuterd staarden naar die nu heel breed geworden straat. Petrus Stuyvesant, de norsche, strenge, koppige gouverneur, de laatste Hollander die hier het bewind voerde vóór Richard Ni- cholls in 1664 zonder slag of stoot Nieuw- Amsterdam en en-passant Nieuw Nederland voor de Engelschen in bezit nam. die Petrus Stuyvesant liet aande noordzijde van de stad Nieuw-Amsterdam een wal opwerpen, weinige minuten loopens van de Batterij aan de zuidpunt van Manhattan. Maar de stad groeide, zooals zij nog immer groeit, en over de welige heuvels kwamen streets en avenues met bioscopen en wolkenkrabbers, met stations en kantoren en warenhuizen. Doch waar de wal gelegen had en een straat van Trinity Church naar de havenbuurten voert bleef de naam bewaard, ontstond de Walstraat: Wallstreet. Dichtbij meerden op Hudson of East-River de stoere, snelle schepen van zeeroovers. De oude Hollanders schijnen met deze heeren al danig te hebben gehandeld en de eerste New- Yorkers deden het zeker. En door Wallstreet stapten ze met pistolen in den gordel in schilderachtige kleedij. In Wallstreet hadden ze hun herbergen waar zwaar gedronken werd, waar de dukaten over den vloer vlo gen. waar ruwe lach schaterde. Captain Kidd, de befaamde, de virtuose pi raat trouwde met een rijke weduwe die in Wallstreet woonde en zoo werd hij ,.a real Wallstreet-man". Een collega van hem, nog ruwer, nog stoutmoediger, was Morgan. Het schijnt dat de eerste New-Yorksche geld mannen rijk werden door het opkoopen van den piratenbuit, dat wordt in oude kronieken tenminste verkondigd. Maar deze Morgan was toch geen voorvader van het bekendste ban kiersgeslacht van onzen tijd, al heeft een der Morgans ook enkele jaren geleden in een Amerikaansch geestige bui zijn jacht zwart laten schilderen en het „Corsair" gedoopt. Op den hoek van Wallstreet en Nassau- street is in de hall van een grauw, modern gebouw een bruine steen gemetseld, een steen uit de stoep van Federal Hall, de steen waarop Washington stond in zijn fluweelen pak met witte kousen en zwarte schoenen met zilveren gespen, toen hij op 30 April 1789 als eerste president der Vereenigde Staten den eed aflegde. En even verder, in Broadstreet is nog steeds de „Long Room" in ouden stijl, waar tien da gen nadat de Engelschen in November 1783 van New-York waren weggetrokken. George Washington van vier-en-veertig vrienden officieren afscheid nam, nu de strijd ten einde was. Dat was in den romantischen ouden tijd. Nu leeft Wallstreet van tien tot drie op beursdagen, nu verdringen er zich de men- schen bij honderden in de smalle straatkloof onder beurstijd. Want 's avonds schuurt de wind er een krantenpapier over leege trot toirs en staan somber en donker de machtige wolkenkrabbers er zij aan zij. Nu is Wall street hard cn koud als dc dollar zelve. Maar Ik wilde alleen iets vertellen van wat de geschiedenis je zegt, als je slentert door Wallstreet, door deze merkwaardige, be roemde straat die van het oude slechts de schoonc herinnering hield. C. O. B, POGING TOT ONTVOERING VAN EEN MEISJE. Dinsdagmiddag is in de omgeving van don Lceuwarderweg te Groningen een poging gedaan om een 10 a 11-jarig schoolgaand meisje te ontvoeren. Een heer in een auto vroeg aan hot meisje met hem mede te rij den. Het kind cn haar vriendinnetjes, zeer ontdaan, gilden luidkeels cn zetten het op een loopen. De heer zette het meisje na, greep het en duwde het in den auto. Een agent van politie, gewaarschuwd door de vriendinnetjes, heeft het meisje uit den auto gehaald en proces-verbaal opgemaakt. De kinderen waren zeer zenuwachtig, aldus de Tel. STOOMBOOT MET ACHT MAN VERGAAN? KOLBERG. 30 Oct, (V.D.) 26 Octobef jj. heeft het stoomschip „Stolpmuende", uit Stolpmuende, bevracht met stukgoederen cn telegraafpalen, zee gekozen met bestem ming naar Stettin. Sedert dien dag Ls van het schip niets meer vernomen, baar do reis anders maar 15 uur duurt neemt men aan dat het met 8 koppen bemande vaartuig ls vergaan. HAARLEM, 31 October De soos van Brittanje „Men begint zich in Londen ernstig eri met diepe bezorgdheid af te vragen of een van de oudst gevestigde» Instellingen van Engelsch maatschappelijk leven, dc club, do soos van Brittanje, tot ondergang is ge doemd. Zeker is dat deze instituten in hun oorspronkelijke functie en bedoeling, als een soort veste voor den man, meer en meer aan den tijdgeest, die vrouwen in Korte rokken stak cn haar vrije boenen cn zoo veel andere vrijheid gaf. moeten offeren. De meeste clubs in Londen zijn ad geen ontoe gankelijk gebied meer voor do dames. Maar zelfs deze concessie schijnt het leven van vele clubs niet, te kunnen redden. Verschei dene belangrijke clubs in lic»t West End zien hun normaal ledental kwijnen en raken in financieele moeilijkheden. Er zit niets anders op dan dat men meer concessies doe*, het geen bet eekent dat het oude karakt.v van het clubleven („oud" in meer dan een op zicht getuige de mausoleum-achtige atmos feer van sommige clubvertrekken) geheel verloren gaat. Een club. die zijn ledental wil zien ve»,-groote 11, moet zorgen voor e n eersteklas cocktail bar. een instelling waar van het gezicht oude clubleden met ontzet ting vervult. Zwembassins zijn ook gowenscht. En „squash racquets courts" (voor een soort muurtennis, graag door de Jongere generatie met den Prins van Wales aan het hoofd, beoefend om kwiek te blijven) worden ook gevraagd. Als een typisch symptoom van verval moet worden beschouwd het feit dat de Navy and Army Club zijn personeel aanzienlijk heeft verminderd. Het voorbeeld is al door andere clubs gevolgd. De „week end" gewoonte der laatste jaren, de lust om aan het einde van de week (en soms midden in de week) ergens heen te gaan voor golf of voor e»,m auto tocht houdt de jongere generatie ook uit do clubs. Die zelfde generatie geeft tegenwoor dig ook niet zelden de voorkeur aan de restaurants waar het leven zoovee»! opge wekter voortklotst en waartegen chibs moei lijk kunnen concurreeren. De clubs kunnen niet meer aanbieden dan een leeskamer, een biljartzaal, een bar en goed bereid voedsel. Intusschen ontstaat langzamerhand een nieuw type club in het West End, opgericht door „bright young people", die goed floreeren. Maar in die ge vallen is de inrichting cn de opvatting van liet bestuur in overeenstemming met den tijd. Het is er vroolijk. De zalen zijn opzich tig van moderne decoratie en men danst er, want vrouwen zijn even welkom aLs man nen. En de Cityclubs, hoofdzakelijk eet- clubs voor zakenmcnschen, instellingen van jongeren datum dan de echte West End clubs floreeren zuiver op utlliteitsgrondcn maar doen ook afbreuk aan de clubs ln heb West End, aangezien zakenlieden, die vaak hoofdzakelijk lid waren van een club „up west" om er te gaan lunchen nu in de City club blijven." Dit schrijft onze Londcnsche correspon dent. Misschien meent u dat deze aangele genheid voor ons in Holland van weinig be lang is: dat het ons koud kan laten of do Londensche clubs, gezamenlijk vormend, „do soos van Brittanje", ten onder gaan. Maar dat is niet zoo. Want de soos van Brittanje was niet alleen de veste van de mannen, maar ook het bolwerk van Britsch conser vatisme, van eilanders-geest en zelfgenoeg zaamheid. Dat kan ons niet onverschillig laten in een tijd, waarin groeiend interna tionalisme, groeiend wederzijdsch begrip rn vertrouwen tusschen de volken ontstaan, cn de hoop geven op een nieuwe, betere wereldorde in de toekomst. Engeland's „splendid isolation", afzijdigheid, zelfzucht, onwil om mee te werken tot een grooten nieuwen opbouw, zooals wij die nog zagen onder de vorige regeering, met Lord Cushen- dun als vertegenwoordiger in Genève, vond altijd een machtigen steun in de clubs. Ik heb ze jaren lang gekend, die Londcn sche sociëteiten. Van een der grootste en bekendste ben lk een paar jaar lid geweest. Ik ken ze. Bolwerken van star conservatisme het starre conservatisme dat je moet vinden in een huis, waarin alleen mannen wonen, waarin iedere verandering als ccq

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1929 | | pagina 1