Haarlem's Dagblad | 1929 | 27 november 1929 | pagina 10

TWEEDE KAMER.

STADSNIEUWS

HAARLEM'S DAGBLAD

WOENSDAG 27 NOVEMBER 1929

26 November.

Het Binnenlandsch Bestuur. Kieswet, burgemeesters
enz. Burgerwacht en vrijwillige landstorm.

Minister Ruys de Beerenbrouck is een goed
regent, een best regeerder. Daarover is ieder
net eens. En vanuit die eigenschappen moet
i rede besten, clie een natio-

nalen tijd verbruikte om theoretische be-
scnouwmgen te houden over mogelij kheden,
maar slechts besprak wat de practijk, de di
recte pracktijk van zijn ambt betrof.

De stemplicht ach, waarom zou hij er
over spreken; de kieswet wordt immers toch
niet gewijzigd op dit punt. HU volstond dus
met de mededeeling tot den heer Kersten

vanmiddag natuurlijk tegen den stem
plicht in het geweer liep) dat hij aan de Ka
mer de resultaten zal mededeelen van de
circulaire die door minister Kan aan de ge
meentebesturen is rondgezonden om den om
vang en de verbreiding van gemoedsbezwa
ren tegen den stomplicht. De kieswet wijzi
gen (hier had de heer Kersten duideiyk ge
maakt, dat hy van het districtenplan van
den heer v. d. Heuvel niets moest hebben,
■wijl hy daarin zag een poging om de staatk.
goref. partij „den nek om te draaien") de
Kieswet wijzigen? Ik zal antwoordde de
minister „met bijzondere zorg nagaan,
welke verbeteringen zijn aan te brengen".

Samenvoeging van gemeenten heeft de
heer Rutgers van Rozenburg ook den minis
ter afgeraden het platteland bezit veel
meer goede eigenschappen, dan de steden en
deze goede eigenschappen worden bena
deeld door een te sterk annexeeren van
kleine gemeenten. Minister Ruys beloofde
voorzichtigheid te zullen betrachten, en al
leen tot annexatie over te gaan, wanneer het
noodzakciyk is: het moet biyven een ulti-
mum remedium. De wensch, die de heer v. d.
Heuvel had geuit, de wensch om den Gede
puteerden Staten een leiddraad te geven voor
behandeling van aanvrag-em tot gemeenten
combinatie, legde de minister naast zich
neer: hy wilde niet geadviseerd worden op
een wyze, die hy zelf had aangegeven. Wat
heeft dan het advies voor waarde?

De bewindsman deelde mee, dat een voor
stel gereed ligt tot wijziging van het aanlian-
ginge ontwerp tot wyziging van deGemeente-
wet, waardoor het buiten twijfel zal worden
gesteld, dat een rijksontvanger lid van een
gemeenteraad zal kunnen zyn.

Onze lezers weten, dat verschillende burge
meesters zyn ter sprake gekomen, de ambts
uitoefening van verschillende burgervaders.
De heer Beumer klaagde vanmiddag nog over
den burgemeester van Franeker, die de A.
J. C. officieel op het gemeentehuis had ont
vangen en toegestaan had, dat de Internatio
nale werd gezongen. Maar minister Ruys de
Beerenbrouck (hy liet wel doorschemeren,
•dat hy persooniyk er niet anders over dacht)
antwoordde scherp, dat vóór hy ter zake iets
doen kon, hij duidelyk moest weten, dat hy
tot een maatregel het recht had. Zulk een
recht bezit hy niet, dus voor de critlek van
den heer Beumer zag hU schyn nog scha
duw van billykheid aanwezig.

De heeren Rutgers van Rozenburg en
v. d. Bergh hebben twee tegengestelde ziens-
wyzen verdedigd t.a.v. het schenken van be
slissende bevoegdheden aan commissies van
bestand'in gemeenteraden. Wel ging het om
een bepaald gemeenteraadsbesluit in Tiel nl.
liad men de commissie van by stand voor de
licht- en krachtbedryven een beslissende in
plaats van een louter adviseerende bevoegd
heid toegekend maar de zienswUze daar
over heeft algemeene beteekenis. Jhr. Rut
gers van Rozenburg betoogde nl. dat de Ge
meentewet zich verzet tegen een dergelyke
bevoegdheid, de heer v. d. Bergh daarente
gen zeide dat de ontwikkeling van het ge-
meentelyk recht zich beweegt in de richting
van het toekennen van een grootere be
teekenis aan de commissie van bystand. En
daarom koii hij t' zich levendig begrypen,
dat de regeering het Tielsche raadsbesluit
niet vernietigt. Bovendien dit was het ant
woord van den minister de a.s. behande
ling van de wyziging in de Gemeentewet zal
alle gelegenheid geven deze kwestie ten
principale te beslissen.

Burgemeestersbenoemingen. De heer
Hiemstra wilde geen burgemeesters benoe
men, die zelf een bedrijf hebben. Ook de mi
nister achtte het natuurlyk verkeerd, wan
neer een burgemeester bedryfsbelangen met-
algemeene belangen ging verbinden, en
daarom gaf hy de voorkeur in het alge
meen aan burgemeesters, die in hun ge
meente vólkernen vrij staan. In het alge
meen. zeide Jhr. Ruys de Beerenbrouck, wor
den de burgemeesters benoemd in overeen
stemming met de politieke schakeering van
de grootste fractie der meerderheid. Maar
hield hij Mr. Schokking voor dit is geen
wet van Meden en Perzen, wanneer het ge
meentebelang dat eischte of eischt, heb ik
steeds en zal ik ook steeds er niet voor terug
deinzen buiten den regel om burgemeesters
te benoemen. Mr. Schokking toch had het
uitgesproken, dat hij groote gevaren zag van
een tot het uiterste doorvoeren van het even
redigheidsbeginsel.

Aan den wensch van mej. Meyer komt de
minister een heel eind tegemoet: de be
windsman is voornemens een kleine commis
sie te benoemen, die onder het oog zal heb
ben te zien of er Iets te doen is aan de ge
varen voor de jeugd, waarmede zy in dan
cings in aanraking komt.

De minister verdedigde de thans toegela
ten wijze van gebruik van den trekhond
hij wilde noch naar links, noch naar rechts
verslappen en zeide alles te zullen doen,
om aan den misstand van het vogelmoorden
e?n eind te maken.

Tot besluit van den middag het gebruike-
ïyke jaarlyksche debat tusschen den heer
Van Zadelhoff en generaal Duymaer over
burgerwacht en vrijwillige landstorm. Dit
maal mengde zich daarin ook de heer Wijn
koop.

Echter niets nieuws! Men geeft acte de
presence. Dat is ook wel eens noodig voor
later, ook al zyn de directe baten thans
nihil.

Morgen stemming over dezen post.

Avondvergadering. Waterstaat.
Vragen, vragen, vragen, sprekers,
sprekers, sprekers

De avondvergadering van de Kamer wordt
altijd vrijwel alleen bijgewoond door de
woordvoerders. Dat waren er, toon de verga
dering begon, al 17. Welnu in den loop
van den avond zullen er nog wel eenige by-
komen. zy spraken allen over de spoorwe

gen, maar hoevele onderwerpen kan men
daarbij aam-aken. Wy zullen niet alle onder
werpen, alle sprekers afzonderlijk vermelden.
Om 8 uur was de vergadering begonnen, om
half elf waren nog slechts 10 sprekers aan
de beurt gekomen. Het kan dus niet anders,
dan dat het half één wordt voor de minister
aan het woord komt. En zUn antwoord is
tenslotte toch maar het belangrijkste.

Een zeer belangrUke vraag, die door velen
wy noemen de heeren v. d. Bilt, Smeenk
en Bongaerts werd besproken, was de con
currentie, die de spoorwegen met hunne mo
nopoliepositie het expeditiebedrijf zyn gaan
aandoen. Zij noemden deze concurrentie niet
in het algemeen belang, en niet volkomen
recel, waar de Spoorwegen de tekorten door
den Staat gewaarborgd weten.

Op hetzelfde gebied bewoog zich de heer
Bakker, toen hij nog eens er voor waar
schuwde, dat de spoorwegen ook een concen
tratie zouden bewerkstelligen in het auto
buswezen. Zijn voorganger op het spreke.o-
lijst nam een volkomen tegenovergesteld
standpunt in. Prof. Visscher zag niets dan
verkeerswantoestanden met betrekking tot
de autobus.

Verkeerswantoestanden zyn er zeker bij
sommige stations: geklaagd werd over Eind
hoven, Apeldoorn, Rotterdam, maar vooral
over Leiden. Mevr. v. ItallieVan Embden en
de heer Schokking spraken daarover. Vooral
de laatste was allerminst zachtzinnig. Hy
vroeg welk recht de Spoorwegen hadden om
zakenmenschen voor den overgang lange
tydsn te laten wachten: een statistiek, gis
teren opgemaakt, deed duidelijk worden, dat
van 8 uur 's morgens tot 8 uur 's avonds de
boomen gedurende vrywel de helft van den
tijd gesloten zijn.

Algemeen wij hoorden de heeren Bak
ker en Braambeek en Smeenk klaagde
men over het uitblijven van een deugdelijke
pensioenregeling voor het tramwegpersoneel.
Men wilde ook het personeel vertegenwoor
digd zien bij het onderzoek-doen naar oor
zaak en verloop van spoorwegongelukken. De
heer Hermans pleitte voor het schenken dit
jaar van een gratificatie aan het personeel

Vanzelfsprekend was 't, -dat de heeren
Zandt, Dumaer van Twist en Bakker voor
meer Zondagsrust voor het personeel pleit
ten. De laatste wilde geen enkelen pleizier-
trein op Zondag doen rijden.

De heer van Voorst tot Voorst deed een
goed woord voor het bestellen van goederen
wagens bij Nederlandsche fabrieken, hij wees
op de uitmuntende outillage van Beynes.

De heeren Drop en Boon wilden een eind
gemaakt zien aan de onbewaakte overwe
gen.

Om kwart over 12 (de Kamer had toen 20
sprekers gehoord) kwam de minister aan het
woord.

De minister was evenzeer als verscheidene
leden van de Kamer zeer verheugd over de
goede bedrijfsuitkomsten. Maar teveel moest
men daarvan nu ook weer niet verwachten,
zei de bewindsman. En hij wees op de mil-
lioenen, die voor het wegnemen van - sta
tionswantoestanden zullen noodig zyn', die
geëischt zullen worden wegens de toenemen
de concurrentie van het autobuswezen.

De minister wil zoeken naar een behoor
lijke oplossing voor de pensioenfondsen van
spoor- en tramwegpersoneel.

Van een algemeene tariefsverlaging kan
er dit jaar geen sprake zijn, maar goedkoo-
per buurtverkeer en goedkooper abonnemen
ten zullen wel mogelyk zijn.

De minister kan het niet zoo erg vinden,
dat er bij Beynes geen goederenwagens wa
ren besteld, immers zei hij Beynes
maakt alleen passagiersrytuigen.

Een vertegenwoordiger van den Personeel-
raad te benoemen in den Raad van commis
sarissen ook Mr. Reymer gaat er niet toe
over. Van zijn kant gaat de minister niet
over tot een spoedige verandering van de
dienst- en rusttijden. Hy beloofde een nauw
keurig onderzoek in te stellen naar de ver
houding van Staatsspoor, A.T.O. en Van
Gend en Loos.

T. a. v. de onbewaakte overwegen is aan
alle onderwijsinrichtingen gevraagd, mee te
helpen aandacht te hebben in haar onderwijs
voor den onbewaakten overweg. Hy laat al
lerlei proeven nemen met middelen tegen
ongelukken, maar voorloopig vond hij nog
geen doeltreffenden uitweg. Overigens de mi
nister constateerde, dat er ook op bewaakte
overwegen heel wat ellende te constatee-
ren is.

De verbetering der spoorwegovergangen
heeft 's ministers volle aandacht. De Spoor
wegen zullen mee in de kosten moeten by-
dragen, maar zy niet alleen, hier zijn ook
stedelyke en provinciale belangen by ge
moeid.

Het loopen van goedkoope treinen op Zon
dag wil de regeering niet doen uitlokken dooi
de overheid.

Te kwart voor één beëindigde de minister
zyn rede. Onze enveloppe moest toen op die
post maar de vergadering ging nog door!

INTIMUS.

DE ONGEHUWDE ONDERWIJZER EN DE
PENSIOENSTORTING

Zoo men weet is ook de ongehuwde onder
wijzer tot het storten van een bijdrage voor
het Weduwen- en Weezcnpensioen verplicht.
Nimmer echter kan een lid van zyn nagela
ten betrekkingen van dat pensioen proütee-
ren. Meermalen komt het voor dat een on-
derwyzer zich van het sluiten van een huwe
lijk laat terughouden doordien hy als kost
winner moet optreden voor een zuster of een
ander familielid.

Zulke bloedverwanten blijven by het over
ly den van den onderwijzer-kostwinner soms
in zeer droevige omstandigheden achter. Vol
gens de meening van het Nederlandsch On-
derwyzers-Genootschap dienen zy op bil
ly kheidsgronden ten aanzien van het Wedu
wen-pensioen met een weduwe gelijkgesteld
te worden.

't Is daarom, dat het Hoofdbestuur zich tot
den Minister van Onderwijs, K. en W. wendde
met het verzoek wetswyzlglng te willen be
vorderen, waardoor weduwen-pensioen ook
kan worden toegekend aan een zuster of an
dere bloedverwant van den overleden onder
wijzer, voor wie deze tijdens zijn leven kost
winner is geweest.

Het Tweede-Kamerlid mevrouw Bakker
Nort heeft hetzelfde denkbeeld al eens verde-

PROVINCIALE STATEN
NOORD-HOLLAND.

VAN

TWEEDE GEWONE ZITTING.

BEHANDELING DER PROVINCIALE
BEGROOTING.

Dinsdagmorgen half elf kwamen de Provin
ciale Staten van Noord-Holland voor de
tweede gewone zitting bijeen ter behande
ling van de stukken, die in de vergadering
van Dinsdag 15 October in handen der af-
deelingen werden gesteld.

Voorzitter: Jhr. Mr. Dr. A. Röell, Commis
saris der Koningin.

Provinciale begrooting.

De heer A s s c h e r opent de algemeene
beschouwingen over de Provinciale be
grooting. Hy merkt op, dat het college van
Ged. Staten geen weerspiegeling is van de
Provinicale Staten. De Vryheidsbond is met
zijn tien leden er niet in vertegenwoordigd.
Spreker herinnert aan de verkiezing van den
heer Verschure, hoewel Mr. Bomans overge
gaan is van den linker- naar den rechter
vleugel der R.K. Staatsparty. De heer Ver
schure behoort ook tot de laatste groep.
Spreker zegt, dat zijn bezwaren niets te
maken hebben met de goede eigenschappen,
die den heer Verschure sieren, en ook niet
met zijn capaciteiten. Tot deze laatste ver
kiezing hebben de heeren van links, die den
Vrijheidsbond bij de verkiezing van leden
voor Ged. Staten niet willen erkennen, mede
gewerkt. Wat de begrooting betreft, merkt de
heer Asscher op, dat er van het huidige col
lege van Ged. Staten weinig kracht uitgaat.
Het heele antwoord van Ged. Staten ademt
een geest van besluiteloosheid. Er ontbreekt
een vaste lijn. Men weet niet waar men heen
wil, vooral wat de finanoieele aangelegen
heid van het Wegenplan, heeft spreker veel
tegenstrijdigheden gevonden. Hy vraagt of
het college in de toekomst zoo wel verder mag
gaan. Wordt er aan alle kanten niet te
royaal met het geld omgesprongen? In strijd
met wat in het antwoord van Ged. Staten
wordt opgemerkt zegt spreker, dat de arbeids
loonen sinds 1925 niet meer gestegen zijn.
Dat zullen de menschen van de vakbonden
wel willen beamen.

Het gebeurde in het

Provinciaal Ziekenhuis.

Wat de gebeurtenissen in het Provinciaal
Ziekenhuis nabij Santpoort aangaat, zegt
spreker, dat hy daar verder niets meer over
wil spreken, nu Ged. Staten geantwoord
hebben, dat van alles beproefd zal worden
om te trachten dergelyke gebeurtenissen in
de toekomst te voorkomen. Wel vraagt hij,
of de directeur van het ziekenhuis niet te
veel in zijn werk belemmerd, wordt door het
optreden van de vakbonden. Het maakt wel
eens den indruk, dat Ged. Staten zich te veel
storen aan de inmenging der vakbonden. Hy
vraagt ook nadere inlichtingen over de fi
nanciering der P.E.G.E.M. Er worden te dien
aanzien te veel inlichtingen aan de Staten
onthouden.

De heer Dekker verdedigt de verkiezing
van den heer Verschure tot lid van Ged.
Staten. Deze heeft op volkomen normale
wijze plaats gehad. Hy begrijpt niet, waarom
men er den zetel van Mr. Bomans by ter
sprake heeft gebracht. Men spreekt hier
van een rechter- en een linkervleugel by
de R.K. Staatspartij

De heer Abrahams: „Is dat dan niet
zoo?"

De heer Dekker ontkent dit; voiige:|s
hem is de R.K. Staatsparty nog altijd een
hechte eenheid. A'ls er inderdaad bij haar
een linker- en een rechtervleugel bestond,
dan zou de R.K. Staatsparty spoedig vleugel
lam zyn.

Critiek op de R. K.

Staatspartij.

De heer Polak zegt, dat de sociaal
democratische Statenfractie ditmaal geen
aanleiding heeft om uitvoerige algemeene
beschouwingen te houden. Hij merkt op, dat-
de heer Asscher nog altijd niet genezen is
van zyn waandenkbeelden omtrent de samen
stelling van hét college van Ged. Staten. Zou
dit gebeuren zooals de heer Asscher dat wil,
dan zou er van het college weinig kracht
uitgaan. Men heeft in 1927 gezocht naar de
samenstelling van een democratisch getint
co'lege en dat is volgens spreker volkomen
gelukt. Zoolang de Vrijheidsbond blijft de
meest conservatieve partij van het land. zal
die bij de verkiezingen van Ged. Staten
noodwendig buitengesloten moeten worden.
Wat spreker intusschen betreurt. Wat de
laatste verkiezing betreft, merkt spreker
echter op, dat de Roomsch-Katholieke fractie
had moeten komen met een man van vol
komen democratisch beginsel....

De heer Wijnkoop: „Bestaat die wel?"

De heer Polak, verder gaande, zegt dat
het hier niet gaat om den persoon van den
heer Verschure, dien de Staten hoogachten,
maar het gaat hier om de politiek. Hij be
grijpt niet, waarom de R.K- Staatspartij
voor deze belangryke plaats altijd een man
van den rechtervleugel in deze party aan-
wyst. Als ée R.K.-fractie zoo slap blijft op
treden, dan zou het wel eens kunnen gebeuren
dat de sociaal-democratische in 1931 naar
een andere situatie zal uitzien. Spreker
stelt er prijs op, dat nu eens openlijk en
duidelijk te zeggen. Het baat niet om te
ontkennen, dat in de R.K. Staatsparty een
rechter- en een linkervleugel bestaan. Da:
is volgens hem by de verkiezing van der
heer Hendrix tot lid van de Eerste Kamer
duidelijk gebleken. De heer Polak hoopt, dat
de linkervleugel in de R.K. Staatsparty zich
wat sterker zal gaan gevoelen. Wat de be
grooting betreft zegt spreker, dat ce finan-
cieele toestand der provincie gunstig is. Nu
er op financieel gebied een groote veran
dering te wachten staat, acht hij het een
eisch van voorzichtig beleid, om tijdig voor
een reserve te zorgen. Komt er een schok
dan kan men dien opvangen; komt die niet,
dan is dat zooveel te beter.

De heer Hooy acht ook. den toestand de:
provincie gunstig. Belastingverlaging is wei
gewenscht, maar in dezen is hy het eens me:
de financieele beschouwingen van den heer
Polak. Over verlaging van de tarieven der
bedrUven kan volgens hem nog in de verste
verte niet gesproken worden.

De heer G u p i n verdedigt het door hem
ingediende voorstel tot verlaging der opcen
ten op de Ryksinkomstenbelastiing.

Spreker meent, dat men de 41)0.000. die
men in het Wegenfonds wil storten, het best-
kan gebruiken voor verlaging der opcenten
op de belastingen.

Hulde aan den heer Hendrix.

De heer De Jong Schouwen
burg sluit zich aan by de waardserende
woorden die de Voorzitter in de vorige verga
dering heeft gesproken tot den heer Hen
drix, toen deze tot lid der Eerste Kamer ge
kozen werd. Hij verdiende deze onderschei
ding, maar de provincie verliest hiermee een
hoogst deskundig man, dien men noode zal
missen. Vooral als voorzitter der commissie
van toezicht op de bedrijven zal hij niet ge
makkelijk te vervangen zyn. Spreker hoopt,
dat zijn opvolger dezelfde voetsporen zal
volgen en dat de heer Hendrix, zij het ook
op een verren afstand, nog vele jaren zijn
belangstelling mag toonen in het gewest, dat
hy zoo lief heeft (Applaus). Wat de verkie-
zing van den heer Verschure tot lid der Ged.
Staten betreft, meent spreker dat de R.-K-
Statenfractie gelukkig is geweest om de keu
ze op haar vroegeren voorzitter te laten val
len. Spreker sluit zich aan by de hulde, die
men aan de capaciteiten van den heer Ver
schure heeft gebracht. De „vleugelkwestie"
wil spreker hierbij geheel buiten beschou
wing laten. Ook de heer De Jong Schou
wenburg dringt op een voorzichtig financieel
beleid aan, nu de provincie het volgend jaar
de opcenten op de personeele belasting zal
moeten derven.

Te kwart over één wordt de vergadering
tot twee uur geschorst.

(Zitting van Dinsdagmiddag).

Dinsdagmiddag twee uur werden de alge
meene beschouwingen over de provinciale be-
grooting voortgezet.

De heer De Jong Schouwen
burg hervat zijn afgebroken rede. Wat
de annexatie van gemeenten betreft hoopt
hy, dat zooveel mogelyk aangestuurd zal
worden op samenwerking der gemeenten,
omdat daarmee ook veel natuurschoon be
houden zal worden. Hy sprak den wensch
uit, dat Ged. Staten hun invloed zooveel mo
gelijk in die richting zullen aanwenden.

De heer C o 1 ij n meent te mogen op
merken, dat er groote tevredenheid over de
provinciale aangelegenheden bestaat, zoowel
wat het beleid van Ged. Staten als den fi-
nancieelen toestand der provincie betreft. Hij
meent, dat het nu de tijd niet is om tot be
lastingverlaging over te gaan. Daarom zullen
spreker en zyn partijgenooten tegen de mo
tie van de heeren Guépin stemmen. In de
belastingheffing moeten zoo weinig mogelijk
schokken worden gebracht. Spreker bepleit
verlaging van- en meer uniformiteit in de
tarieven.

De heer Ketelaar is ook van mee
ning, dat deze begrooting weinig aanleiding
tot algemeene beschouwingen geeft. De pro
vinciale financiën zijn, in tegenstelling met
vroeger, toen ze ons wel eens met zorg ver
vulden, volmaakt in orde. Spreker kan het
voorstel van den heer Guépin tot belasting
verlaging niet steunen, omdat niemand weet
hoe de zaken er het volgend jaar zullen voor
staan. De provincie moet de beschikking over
een reserve hebben. Niemand kan toch tegen
het bezit van een dergelijken spaarpot be
zwaar hebben. Wat de werkwyze van het
college van Ged. Staten betreft is spreker
van meening, dat het 't beste is. als elk lid
van dat college een afzonderlijke af deeling
krijgt om te behartigen. De heer Ketelaar
weet wel, dat Ged. Staten dit zelf willen be
slissen, maar hij meent toch dat het goed is
om een enkele opmerking daarover te ma
ken.

Het Ned. fabrikaat niet op den

voorgrond.

Spreker waarschuwt ook tegen het steeds
op den voorgrond schuiven van het Neder
landsch fabrikaat. Hij wil het natuurlijk ook
niet geheel op den achtergrond hebben, maar
eenige voorzichtigheid is toch wel dringend
geraden. Veel voorwerpen, die hier voor Ne
derlandsch fabrikaat doorgaan, komen uit
het buitenland. Die worden hier alleen maar
door een handigen fabrikant ingevoerd

De heer Asscher: „Dat gebeurt ook
andersom!"

De heer Ketelaar: „Ja, juist, me
neer Asscher. Daarom is het zoo noodig om
met dat Nederlandsch fabrikaat voorzichtig
te zyn, vooral nu men in Genève probeert,
de muren der tarieven zoo laag mogelyk te
maken. Spreker is van oordeel, dat ook de
bedrUven er goed voorstaan. Hy brengt ten
slotte hulde aan het beleid van Ged. Staten.

Dr. Droog over het Provinciaal

Ziekenhuis

De heer Droog bespreekt ook de onge
vallen in het Provinciaal Ziekenhuis nabij
Santpoort.

Hy herinnerde er aan, dat er aan het eind
van 1928 in het Ziekenhuis aanwezig waren
1458 patiënten en 535 man personeel, waar
van 355 verplegers. De vraag of de ongeluk
ken wat met de actieve therapie te maken
hebben, beantwoordt spr. ontkennend. Die
ongelukken hebben plaats gehad in een pe
riode, toen er nogal veel wisseling van per
soneel plaats had. Er zyn wel vyf geneeshee-
ren vertrokken. En er zijn juist vele patiën
ten, die altijd het liefst met hetzelfde perso
neel te maken hebben. Ook in andere ge
stichten hebben ongelukken en zelfmoorden
plaats en heusch niet minder dan in Sant
poort. Om die ongelukken zooveel mogelyk te
voorkomen, is vóór alles rust noodig. Een
enquête moet niet gehouden worden. Wel
moet er een betere selectie van patiënten
plaats hebben. Men moet goed weten welke
patiënten buiten mogen werken. En dit laat
ste gebeurt nu. Er zyn nu vaste ploegen van
patiënten gevormd, die maandenlang onder
leiding van dezelfde verplegers werken.

De heer Sajet merkt op, dat de ac
tieve therapie het misschien mogelyk maakt
om van de byna dierlyke wezens weer men-
schelyke wezens te maken. Negentig procent
van de patiënten komt voor arbeidstherapie
in aanmerking. Deze arbeid is niet doel, maar
middel. Het gebeurde is een bewys, dat hooge
eischen aan het personeel moeten worden ge
steld. De arbeidstherapie moest eerst by het
personeel bekend worden, anders zou door
voering daarvan onmogelyk zyn geweest.
Daarom moeten de personeelsorganisaties
hun medewerking verleenen. Het zelfmoord
geval staat op zichzelf en is geheel los van
de arbeidstherapie. Het is een gevolg van de
grootere vrijheid, die men den laats ten tijd
aan de patiënten geeft. Voordat de arbeids
therapie werd ingevoerd, kwamen reeds ge
vallen van zelfmoord voor. Men mag dus in
dit geval niet de schuld aan de arbeidsthera
pie geven. De geneesheeren willen gaarne de
verantwoordelykheid voor het doorvoeren
der arbeidstherapie dragen. De voordeelen
hiervan zyn grooter, dan de nadeelen.

Vroeger werd er veel meer gevochten tus
schen patiënten en verplegers dan tegen
woordig. Ook in Endegeest is een verpleger
mishandeld, en ook daar was de actieve the
rapie doorgevoerd. En hierover heeft spreker
niets in de kranten gelezen. Ook hy acht het
niet noodig'. dat er een enquête wordt inge
steld. Hy stelt het volste vertrouwen in de
directie. Toch wil hy over de ongevallen wor
den ingelicht. Daarom stelt hy mede na
mens eenige andere leden een motie voor,
waarin Ged. Staten worden uitgenoodiga

aan de directies der drie provinciale zieken
huizen op te dragen gezamenlijk een rap-
port uit te brengen ovef him ervaringen met
de actieve therapie

Hulp aan Urk en de andere

eilanden.

De heer Gravestein bespreekt de
eilanden. Hij bepleitte de wenschelijkheid en
noodzakeiykheid om in bijzondere gevallen
aan de eilanden steun te verleenen. Deze ver-
keeren door hun isolement in vergelijking
met de gemeenten op den vasten wal in een
minder gunstige positie. Zy kunnen niet
profiteeren van de kostelijke diensten, zooals
de groote gemeenten die hebben. Hij vestig
de er de aandacht op, dat de gemeenten op
de eilanden voor een groot deel armlastig
zijn. Daarom verzoekt hy, de eilanden zoo
veel mogelijk tegemoet te komen. Vooral het
vervoer van zieken, voor wie directe chirur
gische hulp noodig is, levert veel moeilijk
heden op, speciaal by strenge vorst, wanneer
de verbinding met den vasten wal verbroken
is. Dagen achtereen ligt het eiland Urk dan
volkomen geïsoleerd. En dit zal ook in de
toskomst nogal eens voorkomen. In dezen tijd
bestaat er groot gevaar, dat patiënten, die
directe chirurgische hulp noodig hebben,
slachtoffer van dezen treurigen toestand zul
len worden. Het uitblyven van medische ver
zorging zouden zy wel eens met den dood
moeten bekoopen. De hulp ter plaatse
te doen verstrekken zal bezwarend zijn. Dan
zou gedurende de wintermaanden op elk
eiland een chirurg gestationneerd moeten
worden en dan zouden ook even zooveel zie
kenhuizen moeten worden ingericht en voor
zien van het noodige personeel. De kosten
zouden in de duizenden loopen. Men heeft in
Urk een oplossing gevonden. Er is een con
tract gesloten tusschen de Eerste Urker
Stoomboot-Maatschappij en de K. L. M. Dife
treedt in werking zoodra de vaart wegens
ijsgang gestaakt moet worden. In het con
tract is de bepaling opgenomen, dat bslial-
ve de post ook passagiers (waaronder ook zij
kunnen behooren die chirurgische hulp
noodig hebben) vervoerd kunnen worden te
gen een tarief van 15.per vlucht. Twee
maal per week is daartoe gelegenheid. Hier
door is in den afgeloopen winter een men-
schenleven gered. Maar is op andere dagen
een directe overbrenging van een patiënt
noodig, dan kost zulk een vlucht 250. Spre
ker verheugt zich daarom over de toezegging
van Ged. Staten, dat zij overwegen zullen,
op welke wyze hulp verleend kan worden.
Hij hoopt dan ook dat de financieele bezwa
ren spoedig zullen worden weggenomen.

De heer B o s w y k vereenigt zich met
de woorden van den heer Gravestein en be
pleit een betere drinkwatervoorziening van
Texel. Evenals de andere eilanden is ook
Texel in den afgeloopen winter eenige dagen
geïsoleerd geweest. Ook daar had men te
kampen met moeilijkheden bij het vervoe
ren van patiënten. Hij dringt dus ook op
steun van de provincie aan.

De heer R e i n a 1 d a brengt lof aan de
commissie, die het voorbereidend werk voor
de plannen van den wegenbouw gemaakt
heeft. By den uitbouw van de wegenverbete
ring zien wij, dat de Rijkswaterstaat op ver
schillende plaatsen van ons land aanbeste
dingen houdt. Ook de provinciën volgen dit
voorbeeld. Dat is een zeer irrationeele wijze
waarop de wegenbouw plaats heeft. Er zijn
maar weinig aannemers, die over een behoor
lijke outillatie voor den wegenbouw beschik
ken. Sommige aannemers eischen buitenspo
rige sommen. Spreker is als sociaal-demo
craat voor het uitvoeren van werken onder
eigen beheer, maar toch moet men daarmee
heel voorzichtig wezen. Spreker vraagt mede
namens eenige andere fractiegenooten aan
Ged. Staten te willen laten onderzoeken, of
de mogelijkheid bestaat om naast aanbeste
dingen te stichten een eigen bedrijf of eeil
gemengd bedrijf om een spoedige uitvoering
te geven aan de plannen voor den wegen
bouw.

Te vijf uur wordt de vergadering geschorst
tot heden Woensdagmorgen half elf.

DE WERKLOOSHEID.

STIJGENDE CIJFERS.

Dezen zomer was de omvang der werkloos
heid hier ter stede zeer gering. Er waren zoo
goed als geen valide arbeiders zonder werk.
Daarin is nu evenwel verandering gekomen.
Wij ontvingen de volgende mededeeling:
„Het tegen den winter telkens terugkomen
de verschynsel van groote werkloosheid doet
zich nu ook weer in stevige mate aanschou
wen. Vooral onder de arbeiders werkzaam in
het bouwbedrijf is de werkloosheid reeds zeer
toegenomen; ongeveer een zesde van de in
genoemd bedrijf werkzaam zijnde personen,
zou werkloos rondloopen".

Wij hebben hierover inlichtingen gevraagd
aan den directeur van de Gem. Werkloos
heidsbestrijding. Deze deelde mede, dat de
werkloosheid in den laatsten tijd wel be
langrijk toegenomen is, maar de omvang is
toch niet grooter dan andere jaren om dezen
tijd van het jaar.

EVANGELISCHE MAATSCHAPPIJ.

Voor de leden van de Afdeeling Haarlem
en Omstreken van de Evangelische Maat
schappij. zullen Donderdagavond 28 Nov. in
het Gebouw van den Ned. Protestantenbond
de beide Haarlemsche Predikanten: Ds. A.
BinnertsSr. en Ds. P. W. Foeken spreken
over: De licht- en schaduwzijde van het
Roomsch-Katholicisme.

GEVONDEN DIEREN EN VOORWERPEN.

Terug te bekomen bij: Bureau van politie,
Smedestraat: tennisbal, rywielbelastingmerk
en rijwiel;Habraken. Antoniestraat 5, cein
tuur; Tubernal, Betje Wolffstraat 6, idem;
Kok, Oranjeboomstraat 87, wollen das; v. d.
Vaart, v. Oirschotstraat 25, deken; Touw,
Preangerstraat 15, handschoen; Kennel
Fauna: gele hond en oranje kat; Gelaudie,
L. Wijngaardstraat 29, motorkettfng; Bom-
mezyn, Leidschestraat 18, koffer met in
houd; Malherbe, Zuidpolderstraat 93, porte-
monnaie; Horen. Brouwersstraat 36, pak met
kleedingstukken; Clous. Brouwersvaart 134,
rijwielbelastingmerk; Sprik, Santpoorter
plein 22, idem; Schipper, Voorultgangstraat
89 rood, idem; v. d. Velden, Leidschevaart
108, idem; v. d. Voort, Hoogewoerdstraat 9,
reticule met inhoud; Boerkoel Wyde Gelde-
loozepad 9, schoolétuit; Nuyen, Talmastraat
4, sjaal; Berghuis, Pieter Kfesstraat 7, sleu
tels; Offerman, Staringstraat 6, sleutel van
melkkraan, De Lugt, Nassaulaan 17, tasch
met inhoud; Voorneveld, Brouwerskade 69,
trekjen en een pakje thee; Geluk, Oostvest
Woonschip geld; Kuykhoven, Pres. Steijnst^
68, linnen zak.