AAN ONZE WEEK-ABONNES 37e Jaargang No. 14247 Verschijnt dagelijks, hehalve op Zon- en Feestdagen Zaterdag 30 November 1929 HAARLEM S DAGBLAD DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V, LOURENS COSTER HOOFDREDACTEURS ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTENper week 0.27*4, met Geïïlostreertl Zondagsblad ƒ032 Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der gemeente) 3-57J4. Franco per post door Nederland 13.87J4. Losse nemmers 0.06. GeïlL Zondagsblad per 3 maanden 0-57 54, franco per post. Bureaus: Groote Houtstraat 93 Drokkerg: Ztdder Bmtenapearne 12 Telefooo No*.: Directie 13082 Hoofdredactie 150S4 Redactie 10600 Administratie 10724, 14825 Drokkerg 10122,12713 Poetgiro No. 38810 ADVERTENTIEN15 regels t 1.75, elke regel meer f 035. Reclame* ƒ0.60 per regeL Rcductiè bij abonnement- Vraag en Aanbod 14 regels f 0.60, elke regel o»eer /Ü.15, boiten Arrond. dubbele prijs. Onxe Groentjes (Dinsdag, Dood er dag en Zaterdag) l4 reg. f 025. elke regel meer f 0.10. nitsl. contant» Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100. DIT NUMMER BESTAAT UIT VIERENTWINTIG BLADZIJDEN. EERSTE BLAD Wij vestigen er de aandacht op dat de conrantenbezorgers verplicht zijn op Woensdag de abonnementsgelden af te rekenen, ook van die abonnementen waarvoor zij het abonnementsgeld nog niet hebben ontvangen. De bezorgers zijn niet verplicht abonnementsgeld te goed te houden. Wij roepen daarom gaarne de welwillende medewerking in van hen die per week geabonneerd zijn, om door betaling op Maandag of Dins dag vlotte afrekening mogelijk te maken DE ADMINISTRATIE AGENDA. ZATERDAG 30 NOVEMBER Stadsschouwburg. Vereenigd Toon eel. Ver kade en Verbeek. „De Heilige Vlam". 8 uur. Remonstrantsche Kerk. Broederschapsfe deratie. Tony de Ridder en ds- Padt. 7.30 u. Palace. Cinema en Variété. „Rose Marie" en „Dat zijn de Dollarprinsessen". Tooneel: Jcs. Schetzer. 8.15 uur. Luxor Theater. „Het Meisje van de Lunch room" en „Trouw Nooit", 2.30 en 8.15 uur. Rembrandt Theater. „Van Alles en nog wat". Tooneel: 20 minuten vroolijke kunst. l7 en 9.15 uur. Palace. St. Nicolaas matinee. 2.30 uur. Rembrandt Theater: St. Nicolaasmatinée. Waaggebouw, Spaarne, Damstraat. Ten toonstelling oorlogsschilderjjen van Van fichaik. 10—5 uur, ZONDAG 1 DECEMBER Stadsschouwburg. Het Ned. Indisch Too neel. (Cor Ruys). „Een Snoepreisje", 8 uur. Kinderoperetbevereeniging „DiLigentia". Dir. J. van Duffelen. Liefdadigheidsuitvoe ring. 2 uur. Schouwburg Jansweg. Piet Holman's Klein Kunst Gezelschap. ,De Witte Raaf" 8.15 uur. Remonstrantenhuis. Vereeniging van Spi ritisten „Harmonia". Wijdingsmorgen. K. Sipsma: .Duisternis en Licht". 10.30 v.m. Bioscoopvoorstellingen, van 2 uur af. Waaggebouw, Spaarne, Damstraat. Ten toonstelling oorlogsschilderijen van Van Schaik. 105 uur. MAANDAG 2 DECEMBER Gebouw Protestantenbond. Nooit Meer Oorlog Federatie. Martien Beversluys, gedich ten op oorlogsschilderijen. 8 uur. R.-K. Kerk, Kleverparkweg. Apologetische cursus voor niet-kathoüeken. Pater Wynand Sluys, 8-30 uur. Bioscoopvoorstellingen. Waaggebouw, Spaarne. Damstraat. Ten toonstelling oorlogsschilderijen van Van Schaik. 109 uur. Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op werkdagen van 113 uur, behalve 's Maan dags. Toegang vrij. DE WERKLOOZEN EN DE A.S. FEESTDAGEN. EEN EXRA UITKEERING GEVRAAGD. Door den Haarlemschen Bestuurdersbond (s tot het college van B. en W. het verzoek gericht om met de a.s. feestdagen (Kerstda gen en Nieuwjaarsdag) een extra, uitkeering te doen verstrekken aan de werklooze in gezetenen der gemeente. Ook het vorig jaar werd een dergelijke extra uitkeering ver strekt en wel over de week waarin de Kerst dagen vielen een kwart van de wekelijksche uitkeering, extra, welke maatregel ook werd getroffen voor de week'waarin de Nieuw jaarsdag viel. EEN CREDIET VAN 15 MILLIOEN DOLLAR AAN BERLIJN. BERLIJN, 29 Not. (V. D.) Delion Read Co., New-York, en Mendelsohn Co., Ber lijn en Amsterdam, hebben aan de stad Ber lijn een crediet van 15 millioen dollar, voor een jaar, aangeboden. Op dit crediet moet 7 1/2 pet. rente worden betaald. Daarbij komt een provisie van 1 pet. Inclusief alle onkos ten zullen de kosten van deze leening 8.6 pet. beloopen. De financïeele- en belastingcommissie heeft heden in de aanvaarding toegestemd. Het is de bedoeling dit crediet uit de opbrengst van een tegen het volgend jaar voorgenomen grootere leening te bestrijden. Deze leening dient voor de consolidatie van schulden op korten termijn, welke zijn opgenomen, voor productieve doeleind^, Het woord is aan George Meredith: Hoe heter ik de menschheid leer kennen des te duidelijker besef ik, dat haar belang rijkste zonde lafheid is. BRIEF.... van een moeder aan Sint Nicolaas. Zeg, goede Sinterklaas, u moest eens komen kijken, Zoo op een stiekum plaatsje achter een gordijn, Dan zou u eens vooral in deze dagen blijken, Hoe lief, hoe innig lief mijn kleine vént kan zijn; O, kom eens op het uur, waarop we 's mid dags eten, Ik wed dat zijn gedrag u dan wel zeer verbaast, Hij eet zoo langzaam steeds, dat zult u nog wel weten, Maar nu! zijn bord is leeg, voor ik het vol schep haast: Hij maakt geen kruimels nu, hij zit niet meer te spelen. Hij drinkt zijn beker leeg, al heeft hij ook geen dorst, Hij zit me nu niet met „geen trek meer" te vervelen, Hij eet nu met zijn brood gedwee de hardste korst; Ik vind nu nooit een vlek meer op het tafel laken, Hij toont nu plotseling volmaakten netheids- zin, Ik hoefde deze week me nooit nog boos te maken, Hij neemt straks nog gedwee zijn wonder olie in; Hij ruimt zijn speelgoed op, als hij nog nooit gedaan heeft, U heeft nog nooit een kind gezien, zoo keurig net, Hij 's onberisplijk op de kleeren die hij aan heeft, Ja, als ik het maar zeg, gaat hij terstond naar bed; O Sint, het is te goed, te lief om zoo te blijven, En ik weet niet of ik zelf het wel zoo blij vend wensch, Maar 'k kon niet laten om dit eventjes te schrijven, Want 't is, zoolang het duurt, wel rustig voor een mensch. P. GASUS. IJMUIDER TRAWLER BIJ EGMOND GESTRAND. VIJF MAN VAN BOORD GEHAALD. Vrijdag, in den vooravond, bij mistig weer en een harden zuid-westerstorm, is'de IJmui- der stoomtrawler IJ.M. 80 (Fram), waar schijnlijk omdat hij geen verkenning uit IJmuiden heeft gekregen en dientengevolge den koers kwijtraakte, op de tweede bank bij Egmond aan Zee gestrand. Onmiddellijk is de reddingboot uit Eg- mond onder leiding van schipper Van der Plas uitgevaren. Door de hevige deining viel het den wakkeren mannen niet gemakkelijk om langszij te komen. Ten slotte gelukte het, vijf der opvarenden van boord te halen. De overige leden der bemanning van den trawler de schipper, de machinist en drie anderen wilden het vaartuig niet verlaten en vroegen sleepboot-assistentie. De sleepboot „Vlaan deren" van het bureau Wijsmuller te IJmui den is toen vertrokken. Men hoopte vóór 2 uur in den nacht, wanneer het hooge water komt opzetten, de verbinding tot stand te brengen, meldt het Hbld. Nog niet vlot. Elders in dit blad vermelden wij, dat gis terenavond de stoomtrawler IJm. 30 tijdens den hevigen Z.W. wind bij Egmond aan Zee is gestrand en dat de reddingboot uit Egmond met veel moeite vijf leden der bemanning van boord heeft gehaald. Uit IJmuiden is eerst de sleepboot „Vlaan deren" en daarna de sleepboot „Katwijk" van het bureau Wijssmuller ter assistentie ver trokken. Vannacht is tevergeefs getracht den traw ler vlot te brengen. Vanmiddag om half drie zou bij hoog water opnieuw getracht worden het vaartuig vlot te sleepen. ONGELUK OP EEN BOUWWERK. Bij den bouw van een R.-K. School aan den Rijksstraatweg was de 32-jarige tim merman J. S. Vrijdagmiddag bezig een stei ger af te breken. Bij het trekken aan een „juffer", een korte paal, waarmee de steiger gebouwd wordt, viel een plank naar beneden, die de timmerman op het hoofd kreeg. Met "en hoofdwond, die ter plaatse verbonden is, is hij naar huis gegaan. NOORSCH STOOMSCHIP IN NOOD. LONDEN, 20 Nov. (V.D.i Het Noorsche stoomschip „Grey County"' is bij Nieuw Schotland, 150 mijlen ten Z.O. van Kaap Grey in een hevigen storm geraakt. Het 5200 ton groote schip drijft met gebroken roer hulpeloos rond, Schepen zijn ter assistentie jertrokken. 4. DE GEMEENTE-FINANCIëN VAN HEEMSTEDE. (Reeds in deel van onze vorige oplaag opgenomen). m öen gemeenteraad van Heemstede Is Donderdagavond critiek geoefend op onze mededeelingen over de Heemsteedsche ge- meentefinanciën, opgenomen in ons blad van Dinsdag jl. Omdat bij verschil van inricht mondelin ge besprekingen het meest geschikt zijn om misverstanden op te helderen, zijn wij naar het Heemsteedsche raadhuis getrokken, om daar een onderhoud te hebben met een lid van het gemeentebestuur en de ambtenaren van de afdeeling financiën. De cijfers die wij uit de begrooting voor 1930 genomen hadden, om daaruit het resul taat van de rekening over 1928 te bespre ken, werden hoe kon het anders omdat wij uit de officieele bescheiden geput had den als juist- erkend. Er bestond evenwel een ander inzicht over de groepeering. Tenslotte werd evenwel als juist erkend, dat de resultaten over 1928 ver moedelijk gunstiger zullen zijn dan nu is weergegeven. Heb tekort is namelijk gesteld op 132.000 Maar daartegenover staat, dat van Haarlem als rente voor overgenomen eigendommen, enz., 140.000 ontvangen zal worden. Feitelijk zou men dus beide cijfers tegenover elkaar mogen stellen, zoodat de rekening over 1928 dan een saldo zou ople veren van 8000. Maar zoo werd door Heemstede verklaard in 1922 had Heem stede een voordeelig saldo van f 350.000. Dit saldo is steeds als een reserve-potje be schouwd. In 1928 is slechts 210.000 voor een officieel reserve-fonds gereserveerd, zoo dat op de rekening van 1928 nog 140.000 uit het reserve-potje is ingeteerd. Het tekort is dus werkelijk 132.000. Daartegenover staat dan dat Heemstede ln elk geval een belangrijke schadeloosstel ling van Haarlem zal ontvangen. Heemstede eischt- over 1928 f 304.000. In Heemstede neemt men evenwel het standpunt in, dat men de elschen der scha deloosstelling r.iet 'mag vergelijken met de uitkomsten van de rekening van 1928. Wij hebben daarover een andere opvatting, om dat indertijd van Heemsteedschen leant aan ons verklaard was, dat op de begrooting van 1928 de bedragen die van Haarlem ge- eischt waren vóór schadeloosstelling opge nomen waren om aan te toonen, dat Heem stede de volle bedragen noodig heeft om de eindjes aan elkaar te kunnen knoopen. Verder werd door Heemstede opgemerkt, dat de post van f 140.000 aan rente slechts één keer wordt ontvangen. Daartegenover merkten wij op dat Heemstede ook slechts één keer het tekort van f 132.000 op de reke ning van 1928 heeft te dekken. Verder bleek uit de gedachtenwisseling, dat de rekening over 1927 van Heemstede een tekort opleverde van f 70.000. Maar over 1927 zijn in het geheel geen uitkeeringen van de schadeloosstelling gerekend. Heemstede zegt: van 1 Mei 1927 tot 31 Dec. 1928 ontvang ik slechts één keer uitkeering van de schade loosstelling (elk jaar zal deze op 1 Mei be taald moeten worden), zoodat ik over dien tijd slechts 12 maanden schadeloosstellings- uitkeering zet, hoewel in werkelijkheid toch een uitkeering over 20 maanden ontvangen wordt. Bij het boeken der Rijksinkomsten belasting wordt wel gerekend 4 maanden van het oude belastingjaar en 8 maanden van het nieuwe. Heemstede heeft dus over 1927 een tekort van 70.000, maar vraagt voor schadeloos stelling 2/3 van 304.000 is f 203.000. Toen wij dit opmerkten werd ons geant woord, dat Heemstede vrij moest zijn om zelf ie beslissen over de wijze van boeken. Wat het resultaat van 1928 aangaat, werd nog toegegeven, dat de raming van 140.000 voor rente van Haarlem laag was. Vermoed wordt dat die uitkeering wel 170-000 zal bedragen. Maar zoo verklaarde men ons al is het resultaat van onze rekening niet ongun stig, dat zegt niets over deze aanspraken in zake de schadeloosstelling. Haarlem kan toch niet eischen, dat onze rekening precies klopt. Vroeger hadden wij ook batige saldi. Tenslotte bleek, dat hoewel in de begroo ting staat, dat de schulden van Heemstede van 1 Jan. 1927 tot 1 Jan. 1930 verminderd zijn met f 747-048, dit niet den w er kei ij ken toestand weergeeft. Er zijn namelijk zeer groote kasgeldleeningen, die later in een vaste leening moeten worden omgezet. Dit betoog bleek ons juist, maar het was uit de officieele gegevens niet te putten. Wel bleek, dat de kapitaaldienst voor 1928 sluit met een tekort van 1.384-379. Hoeveel pre cies de schulden zullen rijn van Heemstede is nog niet op te geven- Wij wijzen er op, dat tegenover deze kas geldleeningen, die aangegaan zijn in afwach ting van de uitbetaling der schadeloosstelling door Haarlem, natuurlijkerwijze de normale bedragen van deze schadeloosstelling in aan merking gebracht moeten worden. Bij beoordeeling van de geheele situatie dient vooral rekening gehouden te worden met het verschil tusschen normale schade loosstellingsbedragen en de exorbitante eischen die Heemstede gesteld heeft. Wij heb ben den indruk dat juist de overdrevenheid van deze eischen de afwikkeling van zaken aanmerkelijk vertraagt en dat dit zeker niet in Heemstede's eigen belang is. JASPAR OPNIEUW MET DE VOR. MING VAN EEN KALINET BELAST. BRUSSEL. 29 Nov. (V. D.) Minister Jaspar, de aftredende premier is door den koning belast, met de vorming van een nieuw kabi net. Hij heeft de opdracht aanvaard en zal onmiddellijk de onderhandelingen met cle gart-ijen aanvangen. HAARLEM, 30 November De Stadsleelijkerd. Vijfentwintig jaar geleden hadden we in Haarlem nog unieke straattypen. Er waren de stads-blindeman. de stads-idioot, de stads-verminkte Zielige figuren. In een klei ne stad in het Oosten des lands hebben ze nog den stads-leekijkerd. in het plaatselijke dialect aangeduid als „lillekerd". Misschien is die wel even zielig. Maar wij zijn deze stads- typen ontgroeid. Haarlem is van een klein een groot stadje geworden. Ook moet de te genwoordige jeugd, bij al het kwaad dat van haar gesproken wordt, en dat altijd van de Jeugd gesproken is Adam moet al gezegd hebben, dat zijn jongens heel anders waren dan hij in zijn jonge jaren de eer gegeven worden, dat zij minder wreedheid jegens misdeelden toont. Zooals zij ook minder sarrend optreedt op school jegens leeraren en onderwijzers, die „geen orde kunnen hou den". Maar ik dwaal af. De stads-straattypes zijn weg, maar wij hebben geen reden om het Oostelijke stadje met zijn stadsleelijkerd uit te lachen. Want wij hebben er zelf een ge kregen, en de onze is erger. Hij is grooter, opvallender, hinderlijker, en hij zal veel langer hier blijven dan zijn naamgenoot in het Oosten. Hij is de nieuwe gashouder van het Ge meentelijk Gasbedrijf. Dit monstrum domineert het aspect van Haarlem. Toen het verrees is ons eerst ver zekerd dat het de hoogste gashouder des lands was. Later bleek dat het zijn evenknie vond bij de Limburgsche Staatsmijnen. Eer. schrale troost. Ik zie er trouwens niet de minste reden tot trots in om den hoogster, gashouder des lands te bezitten. Integendeel. Wij zijn geen Amerikanen, al beïnvloedt hur malle record-woede Europa steeds meer. Wij zouden trotsch mogen zijn als wij den laag ste n gashouder des lands hadden. Waarom dit ding zoo onzinnig hoog moest wezen, weet ik niet. Als leek zou je zeggen: had 'm driemaal dikker gemaakt, en in ver houding lager. Misschien is dat technisch onmogelijk. Maar zeker hadden er beter twee kleine gezet kunnen worden, al had dat on getwijfeld meer geld gekost. Men moet er geld voor over hebben om te beletten dat hot aspect van een stad bedorven wordt. Van welke zijde men Haarlem ook nadert, steeds wordt het gedomineerd door die mon- sterachtig-groote, zwarte, leelijke bus. Door den Stadsleelijkerd. Het lijkt een bittere iro nie dat de gemeente een Schoonheidscom missie heeft ingesteld om het bederven van een straat of plein door het bouwen van een leelijken gevel te voorkomen, in denzelfden tijd waarin zij het uiterlijk van de geheele stad voorgoed bedorven heeft door dat af schuwelijke ding te bouwen. Ik heb een ver bitterd man ontmoet, die vond dat de burge rij harerzijds ook een Schoonheidscommissie moest benoemen, om de bouwsels van ge meentewege te controleeren, en kon mij zijn gedachtengang voorstellen. Vooral omdat hij zelf bouwer was. Bij de behandeling van de begrooting heeft de heer Joh. Visser in den Raad geklaagd over den nieuwen gashouder. Hij zei erbij dat hij wel begreep, dat het ding niet meer afgebroken zou worden. Hierop volgde: (ge lach) De wethouder merkte op, dat de fundee- ring er al langen tijd tevoren gelegen had. Men had het dus kunnen voorzien (gelach). Stemmen: Maar die was niet zoo hoog (ge lach). De wethouder: En de kubieke inhouds maat is tevoren bekend gemaakt. De Raad had dus kunnen uitrekenen hoe hoog de gashouder zou worden (gelach). Het ontbreekt mij geenszins aan waardee ring voor den humor, door wethouder mr. Gerritsz bij deze gelegenheid getoond. Dit is weer een goede bijdrage tot de steeds- groeiende litteratuur omtrent het vraagstuk: „Hoe poeiert men raadsleden het vlotst af?" Hoofdstuk: „Le ridicule tue". Ik voeg dus mijn gelach bij dat van den Raad, maar doe het weldra verstommen en spreek de hoop uit dat het gemeentebestuur in den vervolge verder dan straten, pleinen en wijken zal kij ken in zijn nobele schoonheidsst-reven, en ook op het uiterlijk van de heele stad letten. Ten einde dit te stimuleeren moet het monstrum van het Gasbedrijf zijn plaats in de publieke minachting verwerven, weshalve ik u bij dezen voorstel om het te benoemen tot Stadsleelijkerd of, als u den Oostelij ken taalvorm beter vindt klinken: Stadslil- lekerd. Dat het onding verguisd worde, en bespot, opdat men beter beseffe dat op ons platte land niet ongestraft wanstaltigheden gezet kunnen worden, die in andere landen achter de weldadige schoonheid van lieflijk-begroei de heuvelen aan het vergezicht onttrokken kunnen worden. R. P. DE OUDE WEG. AFGESLOTEN VOOR DOORGAAND VERKEER. In verband met de te maken verbeteringen, aan den Oude Weg zal het gedeelte van dien weg tusschen de Harmenjansstraat en de spoorlijn van de Gasfabriek met ingang van Maandag 2 December as. voor doorgaand verkeer zijn afgesloten. DE GRONDAANKOOP HAARLEM-NOORD. IN BEHANDELING DOOR GEDEP. STATEN Gedeputeerde Staten van Noord-Hollana zullen op Woensdag 11 December des n m. 2 uur in het gebouw der Provinciale Griffie in een openbare zitting mondeling behande len het door den heer Ch. C. Wolff c.a. in gezonden bezwaarschrift tegen het besluit van den Raad dezer gemeente van 2 Mei 1929 tot aankoop van grond, gelegen tea Oosten van den Versierdeweg alhier. IIET WERKTIJDENBESLUIT. Adhacsicbctuïging van den II.BB. Door den Haarlemschen Bestuurders Bond is adhaesie betuigd met het adres, hetwelk vanwege den Alg. Ned. Bond van Handels en Kantoorbedienden en den R.K. en Chr. Bon den aan den Raad der gemeente werd gezon den terzake het voorstel om den Donderdag middag als de middag te beschouwen waar op aan de winkelbedienden vrij moet worden gegeven en dit ook in winkelsluitverordening op te doen nemen. VERKEERSONGELUKKEN. Te Haarlem. De 58-Jarige dame G. O. uit Haarlem is Vrijdag terwijl zij op de Dreef naast de trambaan liep geschrokken van een voorbij- rijdenden auto en op zij gesprongen. Daar door is zij aangereden door een tram. Door krachtig remmen van den bestuurder stond de tram spoedig stil. De dame bezeerde zich aan het hoofd en aan den linkerarm, doch daar zij loopende haar weg heeft kunnen v«rv'gen is het ongeluk voor haar toch goed afgeloopen. RIJWIELDIEF GEEFT ZICH ZELF AAN Vrijdagmiddag heeft zich bij de politie aangemeld een 47-jarige man uit Groningen die meedeelde, dat hij zich had schuldig ge maakt aan verduistering van een rijwiel ten nadeele van den rijwielhandelaar K. alhier. De man is in bewaring gesteld. nET EEUWFEEST VAN „ZANG EN VRIENDSCHAP". Gemeld is dat het in de bedoeling lag. ter gelegenheid van het Eeuwfeest der Kon. Lie- dertafcl „Zang en Vriendschap" een feest avond aan te bieden aan dc leden met hunne dames van de Haarlemsche Manncnzangver- eeniglngen. Naar het Maandblad van „Zang en Vriend schap" meldt hebben alle aangeschreven ver- eenigingen dc ultnoodiging aanvaard. Dc geluidsfilm in dienst van de politic, ln Amerika tcerd dc bekentenis van een misda diger opgenomen met een apparaat voor geluidsfilms. Later, bi) de rechtszitting bei etrecd dc. verdedigen echter, de geldigheid, pan een dergelijke methode*

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1929 | | pagina 1