47e Jaargang No. 14251 Verschijnt dagelij'lcs, BeHalve op Zori- eri Feestdageri Donderdag 5 December 1929 HAARLEM S DAGBLAD PIBECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER HOOFDREDACTEUR! ROBERT PEBREBOOM ABONNEMENTEN: per week f 027*4, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32 Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der gemeente) /3.57J4. Franco per post door Nederland 13.87J4. Losse nummers /0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden f 0-57*4, franco per post. Bureaus: Groote Houtstraat 93 Drukker5: Ztrider Buiteuspaame 12 Telefoon No».: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122,12713 Postgiro No. 38810 ADVERTENTIEN1—5 regela f 1.75, elke regel meer /035. Reclames 0.60 per regeL Redactie bij abonnement. Vraag en Aanbod 14 regels f 0.60, elke regel meer 0.15. bahen Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjej (Dinsdag, Donderdag en Zaterdag) 14 reg. f 0.25, elke regel meer f 0.10. nitst i contant» Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overigden f 600.-, Verlies van Hand, Voel of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-» Arm- of Beenbreuk 100. DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN. EERSTE BLAD AGENDA. Heden: DONDERDAG 5 DECEMBER Palace. Cinema en Variété. „Rose Marie" en „Dat zijn de Dollarprinsessen". Tooneel: 1 Jos. Schetzer. 8.15 uur. Luxor Theater. „Het Meisje van de Lunch room" en .Trouw Nooit". 8.15 uur. Rembrandt Theater. „Van Alles en nog wat". Tooneel: 20 minuten vroolijke kunst. 7 en 9.15 uur. VRIJDAG 6 DECEMBER Bioscoopvoorstellingen, Nieuw programma. Hotel de Leeuwerik. Ledenvergadering Ijs bond Holland's Noorderkwartier. 8.30 uur. Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op werkdagen van 11—3 uur, behalve 's Maan dags. Toegang vrij. Veis en. Raadhuis. Gemeenteraad 7 uur. ONZE SINT NICOLAAS- TENTOONSTELLING. Niettegenstaande de zeer slechte weers omstandigheden werd de Sint-Nicolaasten- toonstelling van onze Rubriek voor de Jeugd in de Tijdingzaal nog door vele honderden belangstellenden bezieht, zoodat het ons mo gelijk was hedenochtend een bedrag van i 88,25 als opbrengst van de dubbeltjes-en tree af te dragen aan de Vereeniging tot Be strijding der Tuberculose te Haarlem. GENEESKUNDIGE DIENST. EEN FILIAAL IN HAARLEM-NOORD. B. en W. achten het gewenscht dat de ge meentelijke geneeskundige dienst voor een goede uitoefening van de aan dien dienst opgedragen taak, in het Noorden der ge meente de beschikking heeft over een nieuw te stichten gebouw. Gebleken is dat het aan beveling verdient bedoeld gebouw mede te benutten als consultatiebureau voor de ver eeniging „Zuigelingenzorg". Het ligt in het voornemen dat gebouw te stichten op een terrein ten Noorden van de Van Egmondstraat. De kosten ramen B. en W. op f 33.700, waaronder begrepen is een bedrag groot f 2400 voor verlichtingsorna menten, vloerbedekking, gordijnen, matten e.d. DE MOORD IN DE FABER VAN RIEMSDIJKSTRAAT IN DEN HAAG. B. TOT ZES MAANDEN VEROORDEELD DE EISCH WAS 12 JAAR. Het Correspondentie Bureau seint ons uit Den Haag: De Haagsche rechtbank heeft vandaag den 43-jarigen koopman B. tegen wien 14 dagen geleden door het Openbaar Ministerie wegens doodslag gepleegd op 30 Mei op zijn echtgenoote R. S. in de Faber van Riemsdijk straat in Den Haag, 12 jaar gevangenisstraf werd geëischt, veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf met bevel tot opheffing van de voorloopige hechtenis. EEN VIERDE POSTBESTELLING? INVOERING NOG ZEER ONZEKER. In den gemeenteraad is onlangs door den heer Van Liemt gezegd, dat te Haarlem binnenkort de 4e postbestelling weer zou worden ingevoerd. Bij informatie in Den Haag werd ons mede gedeeld, dat misschien wel eens in deze richting is gedacht, maar dat van spoedige herinvoering van de 4e bestelling nog geen sprake is. Indertijd is gepubliceerd dat nagegaan zou worden welke gevolgen de handhaving van de 4e bestelling in de groote steden voor de provinciale hoofdsteden zou hebben. Het is dus, aldus onze zegsman, zeer wel mogelijk dat invoering van de 4e bestelling voor Haarlem en andere gelijksoortige steden zou yorden overwogen. DE DIEFSTAL BIJ DEN DIENST DER LICH. OPVOEDING. 'N VOORWAARDELIJKE VEROOR- DEELING. De Haarlemsche boekhouder, die in den nacht van 23 op 24 September heeft ingebro ken in het gebouw van den Dienst der Li chamelijke Opvoeding aan den Kleinen Houtweg en daar een geldkistje met inhoud heeft ontvreemd en die tevens op 16 Augus tus in een villa aan de Zeestraat te Zand- voort is binnengeklommen en er een gouden horloge met ketting heeft gestolen, werd ver oordeeld tot 6 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van 3 jaar gedurende welke hij zich onder toezicht moet stellen van het Ge nootschap tot- Zedelijke Verbetering de? Ge hangenen, DE WEG NAAR DE RUïNE VAN BREDERODE. SEDERT MAANDAG AFGESLOTEN. Sedert Maandag is de weg naar hotel „Vel- sererid" en de Ruïne van Brederodc afgeslo ten en kunnen alleen zij van den weg ge bruik maken, die zich verplichten in het café van den heer Meyer iets te gebruiken. Men kent de kwestie reeds. De heer Meyer, eigenaar van den weg die hem onlangs nog 4000 aan onderhoud gekost heeft, wil niet al de lasten dragen van dezen weg, waarvan het pubhek tot nog toe, vooral in den zomer veel gebruik maakte om naar de Ruïne te gaan. Hij wil, wanneer de gemeente Velsen bijdraagt in de onderhoudskosten, den weg voor een ieder openstellen, wanneer echter de gemeente dit niet doet en zij weigert tot nu toe steeds dan zal de heer Meyer alleen het onderhoud betalen en slechts hen, die het café bezoeken, toelaten. Juridisch is, ge lijk bekend, de afsluiting van den weg ge heel gerechtvaardigd. Toen wij hedenmorgen met den heer Meyer over deze kwestie spraken, deelde hij ons mede, dat er vlak bij den ingang van Velser- end, naast een uitspanning aan den grooten weg een tweede weg naar de Ruïne voert. Dit is de eigenlijke toegang tot het historische monument. Doch indertijd is een stuk grond waarover een gedeelte van dezen weg liep, door den heer A. Hoenderdos gekocht en werd deze grond omgespit Op 't oogenblik is de afsluiting van den weg naar „Velserend" nog vrij primitief. Er zijn echter plannen om daar een flinke toegangs poort met een hek en een portiershuisje te bouwen, deze zijn thans reeds eenigen tijd bij het gemeentebestuur van Velsen voor de noodige bouwvergunning. Daar het hier een weg betreft, die toegang geeft tot een monument van historische waarde, dat eigendom van den Staat is, mag verwacht worden, dat in Den Haag aan deze kwestie de noodige aandacht beste»! zal wor den. DE STADS-LEELIJKERD. WORDT VERZILVERD! Eenige dagen geleden namen wij een stukje op van den heer S., die het denkbeeld opperde om den nieuwen grooten gashouder in een aluminium-tint te schilderen, in de overtui ging, dat hij dan het stadsbeeld minder zal overheerschen en bederven. Zeppelin-lucht schepen steken ook niet sterk tegen de lucht af. De directeur van de gasfabriek, de heer J. A. A. Ochtman deelde ons mede, dat het steeds in de bedoeling heeft gelegen om den gashouder in zilver-grijze kleur te schilderen. Door den winter is dit werk vertraagd, maar de verfpotten staan al klaar. De Stadsleelijkerd zal dus iets minder leelijk worden PERSONALIA. Onze stadgenoot mr. dr. T. Kruyff, hoofd commies ter Provinciale Griffie van Noord- Holland is met ingang van 14 Januari be noemd tot Hoofdcommies ter Provinciale Griffie van Overijsel, tevens chef der afdee- ling Waterstaat. De heer Kruyff zal dus met ingang van dien datum onze stad verlaten en te Zwolle gaan wonen. Zijn funcie als voorzitter der Vereeniging van Vrijzinnige Hervormden te Haarlem zal hij dus moeten neerleggen. RAKET-SPORT. De Duitsche prof. Oberth hoopt binnenkort een raket van Duitschland naar Amerika te schieten. Het wordt steeds maar meer onrustig In de aardsche atmosfeer, Strakjes schiet die Oberth lustig Zijn raketten op en neer; Waartoe dient die vuurpijl woede? Dat 's me altijd nog niet klaar, En ik vraag het in gemoede Denkt, men niet aan het gevaar? De professor heeft goed praten .Maar wie zet het ding straks stop, Als het aankomt in dc staten Vangt professor het dan op? Weet men juist waar het zal landen, Of wordt daar niet op gelet? Heeft men een goed denkbeeld van de Hardheid van zoo'n luchtraket? Als hij niet valt op een prairie, Waar hij weinig kwaad kan doen, Maar te midden van de herrie In een stad van een millioen? Het lijkt me nutteloos en tevens Een gevaarlijk soort van sport, Als een massa menschenlevens Er aan opgeofferd wordt. Als professor zoo maar raak schiet, Gaat het, zal ik vreezen, mis, Een verschijnsel dat je vaak ziet In onze geschiedenis. Niemand zal er wat van zeggen, Als hij Oceanen vloog Maar zooals hij 't aan wil leggen Mikt de prof gevaarlijk hoog. Nou, ik kan hem niet beletten, Het schieten staat hem blijkbaar vrij, Maar ik hoop, met rijn raketten Schiet hij straks zijn doel voorbij. P. GASUS. HET RAADSLID J. MIEZéRUS. GEEN RAADSCANDIDATUUR MEER? Naar wtf vernemen zal waarschijnlijk de heer J. Miezérus, lid van den Gemeenteraad, zich bij de eerstvolgende verkiezingen voor den gemeenteraad niet meer candidaat laten stellen. DE WINKELDIEFSTALLEN. EEN DIEVEGGE GESNAPT, MAAR WEER.... GEVLUCHT! Woensdagavond negen uur bemerkte een dame in den winkel van de firma Vroom en Dreesmann aan de Groote Houtstraat plot seling, dat zij haar portemonnaie met 20 kwijt was. Op hetzelfde oogenblik herinner de zij zich, dat een ongeveer 17-jarig meisje eenige malen om haar heen had gedraaid. Toen zij het meisje zag, greep zij haar reso luut beet en nam haar de portemonnaie, die de dievegge nog in haar hand had af. Daar na liet zij het meisje los, dat daarvan gebruik maakte en ijlings de vlucht nam. De politie zoekt haar nu. Nu ook in de Hema. Woensdag werd door een dame bij de po litie aangifte gedaan, dat haar in den winkel van de Hema aan de Kruisstraat een porte monnaie met 70 ontstolen is. Morgeit "begint het proces tegen Graf de verdachte; rechts: de vermoorde vader. Jannowitz, xoaar Graf Eberhard vermoord Hirschberg, die deze mysterieuze zaak zal werpen op de motieven van den moord, werd Graf Eberhard dood op zijn. stoei gel. Graf Christian verklaarde dat zijn dat dc verdwaalde kogel m het hoofd Christian Stolberg. Boven: Graf Christian, Onder het „Rentamt" van het Majoraat werd. Het is de vraag, of dc rechtbank van hebben op te lossen eenig licht zal weten te Zooals men zich wellicht herinneren zal, gevonden, het hoofd doorboord door een ko- jachtgewecr per ongeluk icas afgegaan, en van zijn vader gedrongen was% Het woord is aan Just Havelaar: Het ontroerend mysterie der kinderen be rust in hun waarlijk goddelijke gratie. HAARLEM, 5 December Het Diner. De Engelsche generaal Smuts en de Duit sche generaal Von Lettow-Vorbeck, die elkaar gedurende den grooten oorlog jarenlang in Afrika bestreden hebben, zijn elkaar aan een groot diner in Londen gaan ophemelen. Er was al weken tevoren de noodige ophef over gemaakt. Een uitvoerige reclame zat on miskenbaar aan het geval vast. Reuter meldt er ons het volgende van: In zijn welkomstrede zeide Smuts van zijn tegenstander: „Hij was een dapper en menschelijk strijder. Hij was een groot bevel hebber die zich nimmer verslagen voelde. Dat is altijd het kemnerk van een groot bevel hebber. Hij reisde over het grootste deel van het Afrikaansche land. Ik vond hem in Kenya, Mozambique, Rhodesia en Oost-Afrika; en op het einde vertoefde hij te Angola. Indien de wapenstilstand niet was gekomen zou hij de grootste Afrikaansche reiziger zijn geworden. Toen hem de Pruisische Orde pour la Mérite werd gegeven, was hij afge sneden en had ik het genoegen hem in ken nis te stellen van de ontvangen onderschei ding en hem er mee geluk to wenschen. Wij hebben elkaar op het hardst bestookt maar er is geen wrang gevoel overgebleven. De oorlog is de grootste herinnering van ons leven. En het is goed dat wij samenkomen om onze handen te warmen aan het vuur van deze herinnering. Generaal von Lettow Vorbeck, antwoor dend, verontschuldigde zich voor zijn „zeer verschrikkelijk Engelsch". Maar dat was niet noodig, want hij drukte zich goed uit. Hij zeide dat het niet de eerste maal was dat Smuts hem gastvrijheid had aangeboden. „In September 1916 strekte hij de uitnoodi- ging om bij hem te verblijven op edelmoedige wijze uit tot alle officieren en manschappen onder mijn bevel". De generaal ging in dezen toon eenigen tijd voort en zeide daarop in ernstiger toon: Ik weet dat er hier en in Duitschland menschen zijn, die het niet heb ben goedgekeurd dat ik deze uitnoodiging heb aanvaard. Maar ik besloot het niettemin te doen". Het verheugde hem dat de Engelsche bla den hadden geschreven dat de Duitsche sol daten in Oost-Afrika hun ruw werk zonder handschoenen maar met sclioone handen hadden verricht. De Manchester Guardian heeft naar aan leiding van deze en een voorgaande verbroe dering van vroegere vijanden geschreven dat er in deze betoogingen zoowel een gevaar als een mooie hoop schuilt. Het gevaar is dat oorlog er toch ook weer luister door zou kun nen krijgen. Het blijkt dat de ruwe verschrik kingen van den oorlog een ongezonde betoo- vering uitoefenen op zekere geesten. Maar de hoop is veel grooter en belangrijker. Allen, die op het oorlogspad zijn geweest, zijn te ruggekeerd met de overtuiging dat oorlog nimmer meer mag voorkomen. Hoe deze overtuiging kan worden bijgebracht aan de jonge generatie, die aan den grooten oorlog zelfs geen kinderlijke herinnering bewaart, is het groote probleem waarvoor de vrede- makers zich zien gesteld. Wij zullen op een of andere wijze moeten slagen waar onze voorvaders hebben gefaald". De Manchester Guardian Is mild in haar bewoordingen, maar de critiek is duidelijk genoeg. Wat beteekenen malle speeches zoo als deze anders dan een treurige schijnver- tooning tegenover de jonge generatic die den oorlog niet gekend heeft, en die hier den indruk uit moet opdoen dat nobele strijders elkaar na nobelen strijd huldigen? Laten zij het nu eens even nauwkeuriger bekijken. De Zuid-Afrikaan generaal Smuts, die blijkbaar het intellect van zijn Duitschen collega niet al te hoog aanslaat, is begonnen met hem royaalweg voor den mal te houden. „Hij voelde zich nimmer verslagen". (Lees de logische conclusie erbij: „Maar hij was het voortdurend"). „Als de wapenstilstand niet was gekomen zou hij de grootste Afrikaan sche reiziger zijn geworden". (Lees: „De bes te lange-afstandslooper", of iets dergelijks). Enfin, dat kunnen we daar laten. Maar hoe vindt u de herinnering, waar de heeren „samen hun handen aan warmen?" Generaal Von Lettow-Vorbeck heeft blijk baar alleen maar wat flauwe aardigheden ten beste gegeven, plus zijn dankbaarheid voor de goede opinie der Engelsche bladen over zijn nette vechtmanieren. De opinie der Engelsche bladen in den oorlogstijd zelf, over dit zelfde onderwerp, klonk wel «enigs zins anders. Maar dat spreekt vanzelf, want toen was er heel andere propaganda noodig, die van officiëele zijde gemaakt werd. De Duitschers, hunnerzijds, werkten met de zelfde middelen. Het is wel een heel droevig verschijnsel dat menschen van ontwikkeling, zooals deze twee generaals, zich tot zulk een treurige bombast leenen en „hun handen wannen" aan een herinnering, die zulk een onafzienbare ellen de omvat. De kerkhoven van Europa getuigen van die herinnering, de krankzinnigenge stichten van al de ex-belligerente volken zijn er nog vol van. In honderdduizenden ge zinnen leven nog de smart en de bitterheid voort, door de waanzinnige massa-slachting veroorzaakt. Maar meneer Smuts en meneer Von Lettow-Vorbeck drinken elkaar toe, met een goed glas wijn en een glimlach, en zeg gen dat er bij hen geen wrange nasmaak is achtergebleven. „Weineen! Sans rancune, oude knaap! Interessantste tijd van ons leven! En wat deed het me een plezier, dat ik jou kon vertellen dat Je een lintje had ge kregen. Haha. old boy toen had ik je net met je heele leger te pakken, maar laten we daar niet over praten. Het was ons beiden een waar genoegen, nietwaar?Het vuur tje der herinnering vlamt feestelijk op, cn we warmen er beiden genoeglijk onze handen aan...." Slaat u, na het lezen van de uitingen de zer beide gevoelsmenschen. nu nog eens even Remarque op, of een ander die de waarheid heeft geschreven over den oorlog, waarin hij gedwongen was om vaak met de laagste, gemeenste middelen medemcnschcn te vermoorden. En zegt u dan maar zelf wat u denkt van meneer Smuts en meneer Von Lettow-Vorbeck, die straks weer met bedroef de gezichten bedroefde speeches zullen afste ken bij Graven van Onbekende Soldaten.... R. P. BEDRIJFSVEREENIGING VOOR DE BOUWBEDRIJVEN. ZETEL TE HAARLEM. Tusschen den Patroonsbond voor de bouw bedrijven fn Nederland en de bouwvak-ar beidersorganisaties n!.. Alg. Ned. Bouwar- beidersbond, Ned. R.K. Bouwvakarbeiders bond St. Jozef en Ned. Chr. Bouwarbeiders- bond is overeenstemming bereikt betref fende de stichting eener volwaardige be- drijfsvereeniging voor de bouwbedrijven. De vereeniging zal haar zetel hebben ten kantore van den Patroonsbond voormeld Nassauplein 6, Haarlem. FRANSCHE SPIONNAGE-DIENST IN DUITSCHLAND? ONTHULLINGEN VAN HET „BERLINER TAGEBLATT". Eenige weken geleden werd ln de pers ver meld, dat de Fransche politie een Duitsche spionnage-organisatie had ontdekt met een centrale in Berlijn. Sindsdien is over deze zaak niets meer gemeld, doch het schijnt aldus lezen wij thans in het „Berliner Ta- geblatt" dat deze berichten omtrent Duit sche economische spionnage in Frankrijk slechts moeten dienen om de aandacht af te leiden van de Fransche spionnage in Duitsch land. Deze Fransche spionnage is niets nieuws en de gevallen van den Franschen kapitein Pendarier d'Armont en van den Deenschen kapitein Lem bourn hebben reeds getoond, hoe Frankrijk van Zwitserland en Denemarken uit tracht een spionnagenet over Duitschland te spannen. Thans is ech ter vastgesteld, dat ook van Nederland uit gewerkt wordt. Genoemd blad is lp staat nauwkeurige gegevens te publiceeren, die het der Nederlandsche regeering mogelijk maken het misbruik, dat de Fransche agenten van de gastvrijheid maken, te onderdrukken en de Nederlandsche onderdanen, die aan dit onzuivere zaakje meewerken, eens op de vin gers te tikken." De leiding van de In Nederland werkende Fransche spionnage organisatie heeft haar zetel in Den Haag, Nieuwe Uitleg 10 en be rust in handen van den Franschen militairen attaché overste Burin des Roziers, die als persattaché meewerkt aan het Fransche con sulaat te Amsterdam. Van de Nederlandsche medewerkers noemt het blad in de eerste plaats een decorateur te Amsterdam, die in 1915 wegens het verraad van militaire ge heimen aan Engeland door het Rijksge rechtshof te Leipzig tot 10 jaar tuchthuis straf is veroordeeld. In Januari 1919 werd hem de rest van de straf kwijtgescholden. Om zijn werkzaamheid voor den spionnage - dienst te maskeeren, geeft hij zich uit als compagnon in een agentuur- en commissie handel, volgens het Berliner Tageblatt. Verder noemt het blad een broer van den decorateur, wonende te Eindhoven. Ook hij werd in 1914 wegens spionnage tot vijf jaar tuchthuisstraf veroordeeld. Ook geeft liet nog de namen van een zes tal Nederlanders wonende in Nijmegen, Am sterdam, Utrecht en Vaals. Hun taak zou zijn door advertenties in do Duitsche bladen in contact te komen met personen, die in economische moei lijkheden verkeeren en daardoor een gemakkelijk aanknoopingspunt voor de Franschen vormen. Wanneer Duitschers op deze aanmoedigend gestelde advertenties in gaan, heeft eerst een briefwisseling plaats, waarin de Duitschers hun gehcelen levens loop moeten mededeelen waarna een bespre king in een Nederlandsche grensplaats volgt. De reiskosten worden vergoed, terwijl den laatsten tijd de spoorwegbiljetten voor de heen- en terugreis te voren worden toegezon den. Bij liet onderhoud plegen de agenten voor een Engelsche of Fransche groote in dustrie of voor het Internationaal Comité voor Volkenverbroedering op te treden en vragen dan nauwkeurige berichten omtrent economische, militaire en politieke gebeur tenissen in Duitschland, opdat de industrie van hun land niet door buitenlandsche con currentie wordt overvleugeld en de wereld vrede verzekerd blijft. Volgens het „Berliner Tageblatt" treden deze agenten zeer brutaal op en schrikken niet terug voor omkooping van soldaten, be ambten en voor het organiseeren zelfs van inbraken om daardoor in het bezit te komen van de gcwenschte berichten. Or.dér de voor spiegeling van groote beJooningcn wordt ge- eischt het verlangde materiaal aan de over eengekomen adressen in Nederland te zen den.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1929 | | pagina 1