i
ÉRI
De vuurtoren te IJ muiden
De Stads-Lillikerd.
47e Jaargang No, 14256
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Woensdag 11 December 1929
HAARLEM'S DAGBLAD
DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR. ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTENper week 0.27J4, met Geïllustreerd Zondagsblad Z0.32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 73.5754. Franco per post door Nederland f 3.87Losse nummers
10.06. GeilL Zondagsblad per 3 maanden 0-5754, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 DrukkerijZuider Buitenspaarne 12
Telefoon Noa.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 1482S Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN: 15 regels 1.75, eöcc regel meer 0.35 Reclames
70.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 1—4 regels 0.60;
elke regel meer 70.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag;
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. 1025. elke regel meer 70.10. uitsl. eomant-
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden 1 600.-. Verlies van Hand, Voet ol Oog 1 400.-, Duim 1 250.-. Wijsvinger I 150.-. Elke andere vinger I 50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
HAARLEM, 11 December
Negentien-dertig.
De zeer beroemde Parijsche waarzegster
Mme. Fraya heeft „Le Journal" gelukkig ge
maakt met haar voorspellingen voor 1930, dat
volgens haar mededeeüngen in het teeken
staat van de planeten Mercurius en Saturnus.
van activiteit en bedachtzaamheid. Dat lijkt
er nogal aardig uit te zien, maar madame's
verdere beschouwingen zijn ietwat teleurstel
lend. Madame ziet het niet al te jolig in.
Zij begint met te zeggen, dat het zaken
leven in minder snelle opkomst zal verloo-
pen. Het spreekt vanzelf dat zij daarin ge
lijk zal krijgen, want en zijn meer pessi- dan
optimisten.
„Door puur geluk zal minder vaak het in-
dividueele lotsbeloop bepaald worden". Min
der boffers dus. Dit kan Madame ook mak
kelijk zeggen, want er bestaat geen boffers-
statistiek, en de meeste menschen beschouwen
zich als pechvogels, al hebben zij eigenlijk
onmatig veel geluk gehad.
„De geestelijke ontplooiing van een schoo-
ne jeugd, zich kenmerkend door haar initia
tief, zal door het nieuwe jaar bevorderd wor
den".
Dit is zeer diplomatiek gezegd. Ik zou be-
scheidenlijk willen opmerken, dat tot dusver
elk nieuw jaar de geestelijke ontwikkeling
van de jeugd bevorderd heeft. Wat het initia
tief betreft laat ons daaraan niet twijfe
len. Onze jongste zonen zijn er allen mee ge
laden, om van onze jongste dochteren te
zwijgen, en moet gij zelf niet toegeven, na
Mme. Fraya's clairvoyante woorden, dat uw
driejarige jongste zich schijnt voor te berei
den voor het initiatief-jaar op een wijze, die
zoowel uzelf als de overige leden van uw
gezin, en vooral de kat, met angstige voor
gevoelens vervullen? Wat de schoonheid aan
gaat: die zal iedere moeder voor haar eigen
kind erkennen. Er is nog nooit zoo'n mooie
jeugd geweest.
„Koortsige haast en agitatie zullen het tu
mult in onze reeds zoo overbelaste levens nog
vermeerderen. Het zal nogal vermoeiend zijn,
en het innerlijke leven krijgt geen kans meer
op mediteeren en droomen".
Dit laatste zij een waarschuwing voor alle
schoolgaande leerlingen. De leeraren zijn
'blijkbaar iets van'zins, en nemen zich nieuwe
maatregelen tegen den Droomer, den Peinzer
en den Suffer voor het nieuwe jaar voor.
Het komt mij voor dat madame Fraya een
aardige kans heeft dat zij gelijk krijgt be
treffende den haast, de agitatie en het
lawaai. Ik ben heelemaal geen profeet en
weet bitter weinig van de planeten af, maar
deze dingen had ik zelf al met groot ver
trouwen voorspeld.
„Het geld zal in ieders denken een eerste
plaats innemen".
Dit is weer een mooi staaltje van mada
me's diplomatieke bewoordingen. „De eerste
plaatszou gelogenstraft zijn door een aan
tal uitmiddelpuntige, ondegelijke menschen,
zooals daar zijn: lieden met artistieken aan
leg, spilzieke vrouwen etc. „Een eerste
plaats"ja zeker. We moeten wel. Dit had
ik ook durven voorspellen.
„Huwelijken zullen ts snel tot stand komen
om waarborg van duurzaamheid te bieden".
Hier maakt Mme. het zich wat al te mak
kelijk. Zij zegt niet hoeveel huwelijken. En
wat die waarborgen betreftenfin, de
nieuwste twintig romans, en de eerstvolgende
twintig tooneelstukken zullen u volledig in
lichten. En zij zullen het optimistischer voor
stellen dan de meest verbreide fictie: het
loopende Gerucht.
Mme. Fraya voorspelt voorts heftige maar
kortstondige gevoelens, veroorzaakt door
physieke liefde, dewelke door zakenzorgen
verdrongen zullen worden. Dit lijkt een nogal
oud chapiter, dat zich ook in enkele vorige
jaren der wereldhistorie heeft doen gelden.
Dat de vrouw den man weldra in maat
schappelijke onafhankelijkheid zal evenaren
hebben we ook al een poosje zien aankomen.
Over Frankrijk is madame niet veel posi
tiever in haar voorspellingen. De Fransche
vrouw zal eindelijk het kiesrecht krijgen,
twee of drie mannen van den allereersten
rang zullen sterven dit staat bijna statis
tisch vast de Fransche geleerden zullen
schitterende ontdekkingen doen, de lucht
vaart zal groote vorderingen maken dit
doet zij elk jaar, er zullen al in het voorjaar
met succes groote luchtreizen worden vol
bracht. (Bij ons ook b.v. van Schiphol
naar Batavia en Bandoeng en v-v.)
Het Verre Oosten heeft Mme. Fraya's pes
simisme sterk tot zich getrokken. Een hevige
oorlog zal daar dreigen, misschien zelfs uit
breken. Frankrijk zal wellicht ook bedreigd
worden, maar dat loopt goed af.
We krijgen hevige koude tegen het eind
van den winter, en misschien een korte,
maar hevige griep-epidemie. Dit laatste, met
het „misschien" er bij, hadden we ook alle
maal al gedacht.
Het kenmerk van 1930 zal snelheid zijn.
Snelheid in daden maar ook in het lijden,
dat "oor hoon weldra zal worden verzacht.
Dit laatste is een troost. Vroolijk ziet ma
dame's 1930 er niet bepaald uit, en het lijkt
een beetje eentonig omdat het zoo typisch i
op 1929 lijkt. Haast trek voor trek herken je
het moede gelaat van ons dierbare, oude, nu
bijna uitgeleefde 1929. Enfin. Het had erger
kunnen zijn. Laat ons blij wezen dat wij
slechts met Mercurius en Saturnus te doen
zullen krijgen, en dat de groote clairvoyante
ons Mars en De Groote Beer bespaart....
B.&
v-, iw,
Wanneer de golven beukend slaan,
De stormwind giert door 't want,
Wanneer de oogen hoopvol gaan,
Naar 't naast en veilig land;
Wanneer het zeevolk zwaren strijd,
Met d' elementen voert,
Wanneer het schip de golven rijdt,
Door woest geweld*.beroerd,
Dan ziet het moe-gepijnigd oog,
Opeens het welkom sein,
Van 't zoekend licht in wijden boog
In feilen, hellen schijn;
Het lokt den stuurman: kom tot mij,
Hier is behoud en rust,
Geen valsch verraad van Loreley,
Maar schuilplaats aan de kust;
Hoe de natuur ook tiert en raast,
De wachter doet zijn plicht,
Hoe ook de stormwind giert en blaast,
Hij zendt zijn reddend licht;
Voor al wat vaart het veilig sein,
In 't angstig nachtelijk uur,
Zijn werk zij „licht" en enkel „schijn",
Het wordt verricht met vuur.
P. GASUS.
ORKAAN BOVEN BRUSSEL EN
ANTWERPEN.
K. L. M.-DIENSTEN HEDENMIDDAG
NP7 DOORGEGAAN,
Draadlooze berichten melden, dat een or
kaan woedt boven Brussel en Antwerpen. De
storm moet zeer hevig zijn, de windkracht is
11. In verband hiermede is het .vliegtuig be
stemd voor Parijs, dat te 12.15 hedenmiddag
van Waalhaven vertrok en dat te 11-25 van
Schiphol gestart was, toen het boven Willem
stad vloog draadloos naar Rotterdam terug
geroepen.
Het vliegtuig dat op denzelfden tijd van
Waalhaven moest vertrekken met bestem
ming naar Londen, is niet vertrokken.
De K. L. M.-diensten uit Londen en Parijs
zijn binnen, doch een Farman, die van Parijs
vertrokken is, moest worden terug geroepen.
De dienst van de Deutsche Lufthansa op
Londen, die te 13.29 van Schiphol moest ver
trekken was op dat tijdstip nog niet gestart,
er was nog niet beslist of het vliegtuig al dan
niet vertrekken zoü.
Van vliegtuigen van andere maatschap
pijen Was te Amsterdam en Rotterdam nog
geen bericht ingekomen.
De windkracht 11 is een zeer sterke. Met
dit cijfer word aangeduid een vliegende storm
(stormstagzeilskoelte), windkracht 12 betee-
kent orkaan.
HET KERST-VLIEGTUIG.
Morgen vertrekt opnieuw een vliegtuig van
de K. L. M. naar Indië.
Er- bestaat gelegenheid voor dit vertrek
luchtvrachtgoederen bij de kantoren der K.
L. M. aan te bieden voor de Indische bestem
mingen en alle tusschenliggende plaatsen op
de route.
De goederen moeten voor Woensdagmid
dag .6 uur op de kantoren der K.L.M. zijn
aangebracht.
Poststukken kunnen nog den vooravond
van het vertrek met de laatste buslichting te
Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en andere
steden in het Westen van het land worden
meegegeven.
DE MALVERSATIES TE
GORREDIJK.
EEN TEKORT VAN ƒ200.000.
Volgens den stand van het accountants
onderzoek moet op het oogenblik worden
aangenomen dat het tekort in de kas van de
Spaarbank te Gorredijk ongeveer f 200-000
zal bedragen. Verrassingen zijn echter nog
steeds mogelijk daar de penningmeester voor
al met de hypotheken heeft gefraudeerd en
het aaarozn niet uitgesloten is dat hij zich op
hypotheken afgelost geld heeft toegeëigend
zonder van die aflossing in de boeken'iets te
doen blijken. De fraudeerende penningmees
ter moet als verklaring van zijn tekortkomin
gen opgegeven hebben dat hij het slachtoffer
van chantage was geworden, maar zijn mal
versa ties loopen reeds over een tijdperk van
een jaar of twintig, aldus het Hbld.
Het woord is aan
Lord Northcliffe:
Dat een hond een man bijt is geen nieuws,
maar dat een man een hond bijt, dat is
nieuws.
Hoe de groote gashouder domineert in het stadsbeeld en een Irani bouwwerk als de
Amsierdamsche poort in de verdrukking komt. (Zie ook het artikel op dc 2de pagina
tan het derde blad.)
DE MOORD IN DEN POLDER
BLIJDORP.
Een Haarlemsche getuige
gezocht.
VERKLARINGEN VAN EEN
BELGISCHEN CHAUFFEUR.
Donderdag 24 October heeft de vrouw van
een spoorwegbeambte uit Haarlem in den
trein, die om 16.24 uur van Maastricht naar
Amsterdam vertrekt, in den coupé gespro
ken over den moord in den polder Blij dorp
te Rotterdam.
Zij vertelde toen o.a., dat de vermoedelijke
dader bij haar familie te Maastricht bloemen
verplant had en dat hij zijn rijwiel verkocht
zou hebben a3n een boerenjongen te Meers -
sen (L.). Deze zou hiervan geen mededee-
ling durven doen aan de politie, daar hij
bang was voor onaangenaamheden.
Bedoelde echtgenoote van den spoorweg
beambte, die tot nu toe onbekend is geble
ven, wordt verzocht zich te melden aan het
bureau van politie, Smedestraat 9, afdeeling
Justitieele Dienst, voor het geven van nadere
inlichtingen.
Bij dit bericht dat de politie ons verzocht
op te nemen, teekenen wij aan, dat het ver
dwijnen van de fiets van den verdachte V.
nog steeds niet opgehelderd is. Het alibi dat
V. opgaf klopte gedeeltelijk, slechts 9 Octo
ber de dag waarop de moord gepleegd
werd en 10 October bleek V. niet ln Lim
burg geweest te zyn. Hij zou den lOden
October 's avonds in Maastricht teruggeko
men zijn en zou toen zijn fiets verkocht
hebben. Het rijwiel heeft men tot nog toe
echter niet op kunnen sporen. Meerssen ligt
niet ver van Maastricht verwijderd, ten
Noorden van de stad in de richting van
Valkenburg. De verklaringen van de vrouw
zouden dus van veel belang kunnen blijken
te zijn.
In verband met de zaak van den moord in
den polder Blij dorp heeft zich in Luik een
chauffeur aangemeld, die belangrijke verkla
ringen meent te kunnen afleggen, meldt de
Tel. Nadat de tweede oproep, die de inspec
teurs van het bureau Groote Paauwensteeg
te Rotterdam in overleg met den rechter
commissaris mr. Francken in de Neder-
landsche bladen hebben laten plaatsen en
waarin opsporing werd verzocht van een
chauffeur die iemand van Roermond naar
Sittard had gereden, tot niets had geleid,
heeft men den Franschen tekst van den op
roep aan de Belgische bladen verstrekt.
Men ging hierbij uit van de gedachte dat
het allerminst vast stond, dat bedoelde
chauffeur een Nederlander zou zijn. Tal van
chauffeurs, die de Limburgsche wegen berij
den, zijn van Belgische afkomst. Inderdaad
blijkt deze zienswijze juist te zijn geweest.
Dezer dagen heeft zich namelijk bij de po
litie in Luik een chauffeur gemeld, die blijk
baar belangrijke mcdedeelingen heeft ver
strekt. Zijn verklaringen kunnen wellicht
veel bijdragen tot de constructie van een
volledig bewijs tegen den thans gedetineer
den Willem Visser, want zij moeten in hooge
mate bezwarend zijn. Aangezien de officieele
tekst der verklaringen, die de chauffeur te
Luik heeft afgelegd nog niet is aangekomen
kon men hieromtrent nog geen nadere mede-
deelingen doen.
Wat dc chauffeur heeft verklaard.
De correspondent van de Tel. te Brussel
meldt nog het volgende;
Blijkens het gerechtelijk onderzoek zou
een kleine vrachtauto den vermoedelijken
dader van den kindermoord te Rotterdam
hebben vervoerd. Luiksche bladen hebben
een beschrijving van den bedoelden wagen
gepubliceerd en naar aanleiding daarvan
heeft de chauffeur V., woonachtig Rue St.-
Severin te Luik, die de krantenberichten had
gelezen, zich bij dc Luiksche politie aange
meld. Hij deelde mede, dat hij op 12 October
van de markt te Vcnlo terugkeerde, toen hij
te Tegclcn twee personen zag, die hem met
teekens beduidden te stoppen. Een hunner
vroeg een plaatsje in den wagon; het lag in
zijn bedoeling zich naar Luik tc begeven. De
chauffeur liet den bedoelden persoon naast
zich plaats nemen, terwijl de andere op den
weg bleef staan.
Onderweg vroeg de medereiziger zich
onder de goederen te mogen verschuilen, ten
einde zoo de grens over te komen. Hij voerde
aan, dat hij in de gevangenis te Rotterdam
een kleine straf had uitgezeten en dat hij
I zijn papieren had .verloren. Hij wildé naar
Luik gaan om daar werk te zoeken. De
chauffeur weigerde den man tc verstoppen,
waarop deze vroeg in Roermond te mogen
afstappen. Hij zou daar den nacht doorbren
gen en den volgenden dag eenige vrienden te
Heerlen bezoeken, die hem zeker zouden wil
len helpen. Inderdaad stapte de man te
Roermond af.
Aan de Luiksche politic gaf de chauffeur
een nauwkeurige beschrijving van den man.
Belangrijkste berichten.
Orkaan boven Antwerpen en Brussel. Vlieg-
diensten der K. L. M. gestaakt.
He pag., le blad.)
De moord in den polder Btydorp. Nieuwe
belangrijke aanwijzingen. Een Haarlem
sche getuige gezocht. (le pag., le blad).
Ontzettende Theaterbrand in New-York.
(le pag., Ie blad)
Een arrestatie in zake dc Düsseldorfsche
moorden. (le pag., le blad).
De eisch in het proces Stolberg Wemigerode.
(2e pag., le blad).
Reeds 11 dooden tengevolge van het spoor-
ivegongeluk bij Namen. (2c pag., le blad)
De berooving op het Koningsplein. Dc oom
weet van niets. 2e pag., le blad).
Het lichtschip „Haaks" met averij Nieuwe-
diep binnengesleept. (le pag., 2e blad).
De belangrijke voorstellen tot belastingver
laging in Duitschland. (le pag., 2de blad).
Jaspar's regeeringsvcrklaring. De Belasting*
verlaging. De verhouding tot Nederland.
V (le pag., 2e blad).
De laatste stormbcrichten.
(le pag., 2e blad).
De Chinecsche burgeroorlog schrijdt voort.
(le pag., 2e blad).
Dc rust op Haïti hersteld.
(le pag., 2e blad).
(Zie voor de laatste berichten dc 2e pagina
van het Eerste Blad).
DE MOORDEN TE DüSSELDORF
DE DADER GEARRESTEERD?
BERLIJN, 10 Dec. (V.D De door de po
litie te Düsseldorf gezochte knecht Nestroy
is Dinsdag door dc crimlneele politic van
Potsdam in het tehuis voor dakloozcn te
Nowawes aangehouden. De politie to Pots
dam heeft om het onderzoek der „moord-
commissie" te Düsseldorf niet te beïnvloeden,
den verdachte geen verhoor afgenomen en
hem onmiddellijk naar Düsseldorf op trans
port gesteld. De gearresteerde was sinds den
moord op Maria Hahn lüt Düsseldorl ver
dwenen en werd gezocht.
VREESELIJK ONGELUK IN
NEW-YORK.
Brand in een filmstudio.
10 DOODEN EN VELE GEWONDEN.
NEW-YORK. 10 Dec. (V. D Hedenochtend
is in de studio's van de Manhattan Film
Company, waar een Klangfilm werd afge
draaid, brand ontstaan. Het vuur greep bui
tengewoon snel om zich heen. daar het in dc
filmstreken en andere brandbare zaken gre
tig voedsel vond. Vijf mannen en vier vrou
wen kwamen om het leven, terwijl tal van
andere personen ernstig letsel bekwamen,
doordat zij gedwongen waren uit dc vensters
tc springen om zich tc redden. Ten gevolge
van de sterke rookontwikkeling kon niemand
het atelier via liet trappenhuis verlaten.
Het blusschingswerk werd door dc verzen
gende hitte zeer bemoeilijkt. Men vermoedt,
dat zich onder de puinhoopen nog meer
slachtoffers bevinden. Een geweldige men-
schenmassa was op dc been om liet blus
schingswerk gade te slaan.
Verder kan nog gemeld worden, dat zich
in het atelier, een 75-tal mannelijke en
vrouwelijke acteurs bevond, toen door tot
dusverre nog niet opgehelderde oorzaak plot
seling een ontplofiing plaats had. Een enor
me vlam sloeg in het tooneelgordijn, waarna
het vuur zich met groote snelheid verbreid
de. De eerste blusschingspogingen misluk
ten. Onder de acteurs brak een paniek uit..
De slechts in danstoilet gestoken danseres
sen vluchtten naar buiten. Door dat ook de
film en enkele chemicaliën in brand vlo
gen, werd een geweldige walm ontwikkeld,
met het gevolg, dat talrijke personen flauw
vielen. De slachtoffers zijn zoo verminkt,
dat van enkele hunner de identiteit nauwe
lijks vastgesteld kon worden.
NEW-YORK, 10 Dec. (V. D.) Omtrent dc
ontploffing van een filmstudio te New-York
wordt nader gemeld, dat het aantal dooden
gestegen is tot tien, terwijl het aantal ge
wonden 35 bedraagt.
HET PROCES TEGEN GR AF
CHRISTIAAN.
HIRSCHBERG, 11 Dec. (V.Dh In het
proces tegen Graai Christiaan Friederich zu
Stolberg—Wernigerodc heeft de officier van
justitie na een requisitoir van anderhalf uur
wegens dood door schuld een gevangenisstraf
van een jaar en drie maanden gecischl, met
aftrek van preventieve hechtenis.
