Invallen bij Communisten.
GELUKKIG NIEUWJAAR
HAARLEM'S DAGBLAD
NIEUWJAARSWENSCH
47e Jaargang No. 14260
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 16 December 1923
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOC*4
ABONNEMENTEN: per week 0.27Vz, met Geïllustreerd Zondagsblad f032
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3.57J4. Franco per post door Nederland 3.87 £5. Losse nummers
0.06. GeïlL Zondagsblad per 3 maanden 0Ó7J4, franco per post.
Bureaus: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarae 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIENIS regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclarrrs
/0 60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aftnbcd 14 regels f0 60,
elke regel meer 0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Onxe Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 1—4 reg. ƒ0.25. elke regel meer f 0-10. uitsl. a contant»
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Doim f 250.-. Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.
EERSTE BLAD
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
TE HAARLEM, AMSTERDAM EN -
ELDERS.
Tegen de propaganda onder de
militairen.
HUISZOEKING BIJ BESTUURSLEDEN
EN IN HET KARL LIEBKNECHTHUIS.
Evenals in andere plaatsen in het land
heeft Zaterdag ook te Haarlem de justitie
huiszoeking gedaan op plaatsen, waar zij de
aanwezigheid van communistische propagan-
da-lectuur, bestemd om in het leger verspreid
te worden vermoedde. Sinds eenigen tijd na
melijk wordt'door communisten onder de mi
litairen een anti-militairistisch geschrift „De
Pantser" verspreid, welk blad de justitie ver
boden heeft. Ook is uitgegeven een anti-mili
tairistisch zakboekje dat uiterlijk geheel lijkt
op het officieele militair zakboekje. In het
geheele land is de actie tot in beslag neming
van deze geschriften thans met kracht in
gezet.
Zaterdagmorgen 10 uur hebben de ambte
naren van het parket te Haarlem, onder lei
ding van den officier van justitie, mr. L. H.
Rosters van Lennep, geassisteerd door een
inspecteur en eenige rechercheurs van de ge-
meente-politie een inval gedaan ten huize
van den secretaris van het afdeelingsbestuur
der communistische partij Holland, den heer
J. B., in de Karolingenstraat te Haarlem.
1-Iet geheele huis van den secretaris werd
doorzocht. Inderdaad werd een aantal exem
plaren van „De Pantser" gevonden en in be
slag genomen. Proces-verbaal werd echter
niet opgemaakt en er hadden ook geen ar
restaties plaats. Tijdens het onderzoek, dat
ruim een uur duurde was ook de penning
meester van het afdeelingsbestuur aanwezig.
Te zijnen huize werd echter geen onderzoek
ingesteld.
Nadat men de woning van den secretaris
i verlaten had, werd een huiszoeking ge'daan
bij bet bestuurslid J. H. in de Beeksteeg.
Ook hier werd het geheele huis doorzocht,
doch er werd niets gevonden, dat in beslag
genomen kon worden.
Ook werd het communistische vereni
gingslokaal het Karl Liebknechthuis aan de
Bakenessergracht bezocht. Hier was niemand
aanwezig, doch nadat de politie van den bo
venbewoner den sleutel gekregen had kon
't lokaal en het daar achter gelegen magazijn
waar in eenige kasten verschillende drukwer
ken geborgen zijn, doorzocht worden. Ook
hier werd echter niets in beslag genomen.
Het onderzoek was biermee geëindigd.
Op 21 plaatsen in Nederland zouden huis
zoekingen gedaan zijn.
Te Amsterdam werd Zaterdagmorgen een
inval gedaan in het gebouw van het com
munistisch dagblad „De Tribune", Amstel 85,
waar ook het bureau van de communistische
partij Holland gevestigd is. Er werden 2 cli
chés in beslag genomen, die gebruikt waren
voor het jeugdblad „de Jonge arbeider".
Het Hbld. beschrijft dezen inval als volgt:
Een détachement van 15 man sterk kwam
bij het gebouw. Twee man zetten den ingang
af; anderen gingen naar binnen. Vóór de
deuren van de vertrekken van administratie,
expeditie, redactie, drukkerij en partijbe
stuur werden posten geplaatst.
Een zeer nauwkeurig onderzoek is gedu
rende twee uur ingesteld en vooral de brie
ven over Rusland hadden groote belangstel
ling, maar deze papieren werden achterge
laten.
Naar wij vernemen hadden de in beslag ge
nomen clichés betrekking op het „anti-mili
taristische zakboekje", en waren de foto's
vroeger o.a. reeds in „Het Leven" versche
nen.
De „Tel." weet te melden, dat in het ge
bouw van „De Tribune" de telefoondraden
werden afgesneden, zoodat er ook onderling
tussehen de verschillende afdeelingen geen
verbinding bestond.
Alle redactiepapieren werden overhoop ge
haald het archief en de bergoiaats van de
clirhé's werden aan een nauwkeurig onder
zette onderworpen.
Toen iemand naar de bank wilde gaan, ten
einde het geld voor de loonen, die heden zou
den worden uitbetaald, te halen, ging een
rechercheur mede. De toevallig in het ge
beur: aanwezig zijnde bezoekers werden on
geveer twee uren vastgehouden. Ook werden
de papieren van het partijbestuur onder
zocht.
Het werken geschiedde die twee uren on
der toezicht der politie; toen een der vrou
welijke redactieleden een geschreven blaadje
kopij verscheurde en het in de prullenmand
wierp, haalde een der rechercheurs het er
weer uit en las het door.
Op de heden in Carré te houden vergade
ring zal tegen het gebeurde geprotesteerd
worden
Incidenten kwamen bij de huiszoeking niet
voor. Speciale aandacht werd besteed aan
een pak Russische dagbladen. Het onderzoek
gold zoowel de vertrekken der redactie, der
administratie, van het partijbestuur als de
lokalen der expeditie en drukkerij.
Hoe „Het Pantser" er uitziet.
Het in beslag genomen blaadje is een uit
twee pagina's bestaande krant, die tot op
schrift draagt: „Het Pantser", Soldatenkrant
uitgave van de Communistische Jeugd. „SecT
tie der communistische Internationale". Met
medewerking van de soldaten ter bevorde
ring van de ongehoorzaamheid der soldaten
aan het kapitalisme en nun solidariteit met
den revolutionairen strijd der arbeiders en
arme boeren
Exemplaren zijn voor de verspreiding in
het leger tegen 1 cent bij de administratie
er van te verkrijgen.
In een inleidend artikeltje wordt het doel
van het blad als volgt omschreven:
„Het Roode Pantser" is een antwoord op
het blad dat de nationale Bond van „Blauw
koppen" tegen de revolutie uitgaf en onder
de soldaten heeft verspreid.
In verschillende andere artikelen wordt
opgewekt tot het ondermijnen van de be
trouwbaarheid van het leger en het zich in
dienst stellen van den revolutionairen strijd-
Als soldaten-eischen zijn vermeld: Afschaf
fing van het salueeren na diensttijd. Beter
voedsel en slaapgelegenheid. Het recht lec
tuur te lezen en vergaderingen te bezoeken
van arbeidersorganisaties. Verhooging van
het tractement.
Op de achterpagina wordt- gepubliceerd
een briefwisseling tussehen soldaten uit het
Nederlandsche Leger en Roode soldaten uit
de Sovjet-unie, met twee illustraties. Ver
der komt op deze pagina voor een aanval op
de sociaal-democraten en een met caricatu-
ren geïllustreerd artikel: Het geheimzinnig
M.Z. (Militair Zakboekje).
De titel van dit boekje 'uidt: „Zakboekje
voor den milicien Jan Zonderland behooren-
de tot het corps van illegale partijgangers,
genaamd Karl Liebknecht."
Verder bevat deze pagina een opwekking
tot sabotage van de eerbewijzen en de maat
regelen der legerautoriteiten.
Het blad bevat voorts enkele caricatuur-
teekeningen.
Het wordt verzonden in een gele enveloppe
waarop gedrukt staat „Kennisgeving, Gra
tis," en waarop een versje voorkomt, dat als
inhoud zou doen vermoeden een middel tegen
verkoudheid. Als teeken van herkomst draagt
de enveloppe het opschrift HP. Overtreft
alles. Dordrecht, Schippersgracht 71, Tel. 804.
Voorzoover als wij hebben kunnen nagaan
is dit adres te Dordrecht onbekend.
Nader vernemen wij, dat ook bij den secre
taris van het Partijbestuur te Amsterdam,
den heer P. B. een inval is gedaan. Dit- is de
eenige plaats, waar documenten in beslag
zijn genomen.
Ook bij het Kamerlid Lou de Visser te
's-Gravenhage is een huiszoeking gedaan.
Voor heden, Maandagavond was een ver
gadering uitgeschreven in het gebouw „Cae-
cilia", Jansstraat met ais sprekers de raads
leden G. Oversteegen en L. Peper met als
onderwerp „Over politiek fatsoen en bedro
gen arbeiders". Op deze vergadering zul
len thans ook de jongste gebeurtenissen be
sproken worden.
HAARLEM, 16 December
Naar aanleiding aart de huldiging van de drie Nederlandsche letterkundigen. Willem Klooi.
Hélène Sicarth en Cyricl Bmjsse, hij hun 70en geboortedag, zijn hun portretten geteekend
voor het Gulden Boek van den Haagsehen Kunstkring.
Van links naar rechts Willem Kloos, geteekend door George Hogeneaard: Helene
Sicarth geteekend door Jan Francken en Cyriel Buysse, geteekend door M. Luyt.
owwy Br. Hjalmar Schacht,
Gezagsverwarring.
Het orgaan van den Algemeencn Bond van
Politiepersoneel in Nederland is veront
waardigd over den kantonrechter te Zaan
dam. Deze kantonrechter, mr. Hooft Hasse
laar, heeft aan den commissaris van politie
te Zaandam een brief gezonden, dien de
commissaris in extenso ter kennis van heb
personeel heeft gebracht. De brief begint me*
eenige wenken naar aanleiding van opge
maakte processen-verbaal, en bevat verder
het volgende:
„Ik maak van deze gelegenheid gebruik U
mede t-e deelen. dat- het ten Kantongerechte
de aandacht heeft getrokken, dat er van de
Verkeersbrigade belangrijk veel minder pro
cessen-verbaal in behandeling komen sedert
zij niet meer onder de voortreffelijke leiding
van den Inspecteur-titulair Giard staat. Ik
neem aan. dat de drukke politiedienst gedu
rende de staking en de ziekte van den agent
Panhuis daaraan debet zijn, maar de vele
verkeersovertredingen, welke nog dagelijks
zijn te constateeren, doen mij gelooven, dat
de activiteit der Verkeersbrigade niet moe;
verslappen en dat met name het tegenwoor
dige hoofd der brigade zich geenszins behoeft
te ontzien ook eens een ovex*treding te con
stateeren.
Herhaaldelijk bereiken mij klachten over
het wielrijden op de trottoirs en ik moet dan
toegeven, dat dit euvel hier enorme afme
tingen heeft aangenomen. Waar ik eenige
malen kon constateeren. dat agenten daarop
geen aanmerking maakten, vindt U misschien
in deze mededeeling aanleiding Uw personeel
op te dragen, daaraan speciale aandacht te
wijden.
De Kantonrechter te Zaandam
(w.g-) HOOFT HASSELAAR"
Het blad geeft op dit merkwaardige docu
ment de volgende commentaar:
„Het feit- dat een kantonrechter zich mengt
in zaken, waarvan de wet- hem als opspo
ringsambtenaar heeft uitgezonderd, kan
aanleiding geven tot een onjuiste beoordee
ling van vonnissen, door zoodanigen kanton
rechter uitgesproken. Dat minder zelfstan
dige politieambtenaren door zoodanige aan
schrijving kunnen worden aangespoord tot
het maken van meer processen-verbaal en
dus op verbalenjagerij wordt aangestuurd,
zullen wc hier verder onbesproken laten.
We meenen het optreden in deze aangele
genheid door den Zaandamschen kanton
rechter te mocte.. betitelen met „bedenkelijke
bemoeizucht".
De volgende vragen doen zich bij dit won
derlijke geval dadelijk voor:
Hoe komt de Zaandamsche kantonrechter
erbij om de politie en dan nog wel in een
officiéél schrijven aan te sporen tot het
maken van meer processen-verbaal? Het is
kras, en het blijft onbegrijpelijk.
Waarom laat de Zaandamsche commissari
van politie aan zijn heele personeel dit stuk
lezen, terwijl het beleid van een hunner te
genwoordige chefs erin vergeleken wordt met
dat van een vroegere, met de bedoeling om
den tegenwoordige te critiseeren? Is dat dis
ciplinair juist? Het lijkt mij disciplinair zeer
onjuist. Critiek op een afdeelingschef uitcefe-
nen in het bijzijn 'of, zooals in dit geval: ten
overstaan) van zijn ondergeschikten, is altijd
een fout. In ieder bedrijf, bij iedere instel
ling- Geen enkele directeur van een onderne
ming, die zijn menschen kent, zal het doen.
Hij ontneemt den afdeelingschef er een deel
van zijn gezag mee en verzwakt dus zijn or
ganisatie. Bovendien vernedert en ontmoedig'
hij den berispte. Dat had voorkomen kunnen
worden door hem onder vier oogen de be
wuste aanmerking te maken.
De Zaandamsche kantonrechter zal wel
vinden dat het niet te pas komt dat het or
gaan van het Politiepersoneel hem in het
openbaar een soort van standje maakt. Dit
lijkt ook niet gewenscht. Maar hij heeft het
over zichzelf gebracht.
De conclusie mag getrokken worden dat
het wel hoog tijd is, dat de status van de po
litie wettelijk herzien en in finesses geregeld
wordt. De gezagsverwarring op dit chapiter
schijnt steeds grooter te worden.
In de zaak Giessen-Nieuwkerk bleek onge-
wenschte inmenging van de politie in de ge
rechtelijke instructie.
Hier doet zich een staaltje voor van onge-
wenschte inmenging door een kantonrechter
in de politiezaken. (De gemoedelijke dorpsche
beschouwingen over den zieken agent komen
er minder op aan>.
En onlangs hebben ws in den Haarlem-
schen Raad nog een treffend staaltje gehad
van de misverstanden die rijzen kunnen aan
gaande de bevoegdheden van den gemeente
raad en die van den burgemeester, het hoof,"
der politie, mot betrekking tot de politie.
De heele toestand is ongetwijfeld voor de
politie zelf het onaangenaamst, en voor het
gezag -an de overheid en van de recht
spraak allerbeöenkelijkst. Dergelijke gevallen
hebben heei wat nawerking, en dat is be
grijpelijk. De minister van Justitie pakte r.a
de Gïessen-Nieuwkerk-zaak erg uit tegen de
„sensatie". Dit is inderdaad een woord, dat
in Holland een vreeselijken klank neeffc.
Maar de „sensatie" in deze dingen is geen
hoofdpunt. Zij is slechts een onvermijdelijk
gevolg van een oorzaak, die de kern van de
quaestie is. Die kern vraagt de aandacht der
regeeiing. want daarin moet verbeterd, moet
gereorganiseerd worden. De belangstelling
van hel publiek teekent verder de importan
tie van de zaak. Voor zoover die bclangstel-
':ng or aardt in overdrijving en opschrocvo-
rij cus Sensatie kan de we'gever liaar
-et ds~t n?"'--en. Maar de mt-
•-temming c!e de G;c-"-r. Nimwk-vVc'm
nthr'i'n"?n r w'kt heeft, en die ook *et
ovo g moet z;;n van het r:>-r.r"n op
treden van den Zaaniamschen kanter.rceh-
ter, is mlkomen gezond en begrijpelijk. Men
vraagt zich algemeen af: „Waar blijft de ra-
geering met haar maatregelen?"
Het is te hopen dat ae minister spoedij
antwoord op die vraag zal geven.
R. P.
Het woord is aan
Georges Clemenceau:
Men behoeft het plezier niet te verachten.
Het gevaar bestaat alleen, dat men er het
leven door vergeet
PRIMA PRIMUS PRIMO.
(De Italiaansche bokser Primo
Camera is 2-10 Meter lang en
draagt schoenen maat 56).
Tjonge, jonge, dlc Camera
Is een kerel van geweld,
Als je alles mag gelooven.
Wat er van hem wordt verteld-
Die heeft nummer zesenvijftig.
Zegt men, in zijn schoenen staan.
Nou, wie zulke schoenen passen,
Trekke ze voor mijn part aan;
Ik zou denken dat zoo'n snuiter,
Aardig wat verdienen moet.
Want die blauwe-oog verwekker.
Leeft wel op een grooten voet;
Toch zou 'k zelfs voor zoo'n verdienste,
Niet graag in zijn schoenen staRn,
Want zijn muilpeerblocdneushandwerk,
Trekt me niet bijzonder aan;
Hij behoort tot de soort lieden.
Met wie 'k liever vecht dan eet.
Hè, wat zegt u, een vergissing?
Neen mijn vriend, want ge vergeet,
Dat je door met hem te vechten.
Wel een groot gevaar bedreigt-.
Maar je bent tenminste zeker,
Dat je heel je portie krijgt-
P. GASUS.
Belangrijkste berichten
Huiszoekingen bij communisten. Onderzode
i". hei gebouw van de „Tribune". Ook :>i
Haarlem een inval. (lc pag.. Ie blad)
Vrecselijk auto-ongeval bij Genève.
'2c pag.. Ie blad).
Nieuwe recordpoging van Costes.
'2e pag.. Ie blad).
De kindermoord b{f Durgerdam.
(2e pag.. Ie blad*.
Geen kabinetscrisis in Duitschland. Bijzon
derheden over het compromis.
(Ie pag.. 2e blad).
De afsluiting der Zuiderzee reeds in 19"2
gereed? (Ie pag.. 2e blad).
Dc hoeve uit Sclma Lagcrlóff's roman Gösta
Bcrling „Ekcby" afgebrand.
(Ie pag., 2e blad).
Calles. oud-president van Mexico, beschul
digd van moord. Ge pag.. 2e blad).
fVoor dc laatste berichten zie men de 2e pa
gina van het Eerste Blad).
In Szolnok is. zooals ivij al meld
den. het proces begonnen tegen
54 vrouwen, beschuldigd hvn
mannen of kinderen door middel
van vergif om het leven tc heb
ben gebracht. De vrouwen hoor
den thuis in dc Hon gaarsch a
dorpjes Nagyrev en Tiszakuert.
Dc voornaamste beschuldigde.
Lypka, werd tot den strop veroor
deeld. dc drie andere vrouwen
tot levenslangen dwangarbeid.
Wenscht Uw Vrienden en Cliëntèle
door middel van
Ook dit jaar bieden wij onzen lezers weder de gelegenheid, tegen
vergoeding van slechts 60 cents voor vier regels (elke regel meer
15 cent) hun NIEUWJAARSGROETEN in HAARLEM'S DAGBLAD
te plaatsen
Zoo bereikt U meer dan 18800 gezinnen voor enkele dubbeltjes
Kunt U zich voorstellen hoeveel tijd en geld het U zou kosten,
wanneer U dit aantal kaartjes moest verzenden, gedrukt, van post
zegels voorzien en geadresseerd?
Wij verzenden meer dan 18.800 wenschen voor U en bezorgen
ze alle op tijd.
U heeft slechts het onderstaande inteekenbiljet in te vullen en ons
met het verschuldigde bedrag, liefst zoo spoedig mogelijk, toe te
zenden. WIJ DOEN DE REST.
Ondergeteekende verzoekt plaatsing van onderstaande NIEUW
JAARSGROET in Haarlem's Dagblad van 31 DECEMBER
opkolom regels.
Het bedrag ad fgaat hierbij.
S.v.p. duidelijk invullen.
I