Ontploffing te Groningen. Rubriek „Onze Jeugd Het woord is aan 47e Jaargang No. 14284 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Vrijdag 20 December 1929 AARLEM'S DAGBLAD DIRECTEUREN: J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER HOOFDREDACTEURS ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTENper week 0.27*4, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ032 Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd ii (kom der gemeente) 3.57*4. Franco per post door Nederland 3.87*4. Losse nummers f 0.06. GeïlL Zondagsblad per 3 maanden 10-57*4, franco per post. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buhenspaarne 12 Telefoon No».: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Administratie 10724, 1482S Drukkerij 10122,12713 Postgiro No. 38810 ADVERTENTIEN: 1^5 regel, ƒ1.75. elite regel meer ƒ035. Reclame* ƒ0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbod 14 regel, ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. baiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentje. (Dinsdag, Donderdag en Zaterdag) 14 reg. 035. elke regel meer 0.10. uitsl. i contact. Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog I 400.-, Dnhn f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100. EERSTE BLAD DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN. 99 WIJ ZIJN GENOODZAAKT DE RUBRIEK „ONZE JEUGD", UIT TE STELLEN TOT HET VOLGEND NUMMER. GROOTE BRAND AAN DE GEL- DERSCHE KADE TE AMSTERDAM EEN PAKHUIS GEHEEL UITGEBRAND. AMSTERDAM, 19 Dec. Hedenavond even over half elf werd de brandweer gealarmeerd voor een brand in perceel Geldersche kade 81, in welk perceel gevestigd zijn de magazij nen van wollen en tricotage-goederen van de firma Jesaja Lissauer en Zonen. Toen de eerste brandweer-wagen arriveerde, liet de bevelvoerende brandmeestèr middelbrand seinen. De vlammen sloegen uit de tweede en derde verdieping, en toen men het huis was binnengedrongen en den stad van za ken had opgenomen, volgde bijna onmiddel lijk de melding: groote brand. Deze maatregel was in deze omgeving niét overdreven. De Geldersche kade. met haar ouderwetsche en oude huizen en haar nauwe zij sloppen en -stegen is voor branden een ge vaarlijk terrein en staat dan ook bij de brandweer in een kwade reuk. De eerste slangen waren spoedig uitgelegd en van het dak van het belendende perceel en van de uitgeschoven Magirusladder werd het eerste water in het brandende perceel geworpen. Inmiddels waren de vlammen doorgelekt en verschenen boven het dak, dat weldra aan een zijde in volle vlam stond. Veel matefiaal was inmiddels aangerukt en steeds meer slangen werden uitgelegd. Hard nekkig hield het vuur echter stand. Plotse ling bemerkte men. dat het ook in den kel der van het perceel brandde. Na vergeefsche pogingen om de deuren te openen slaagde men er ten slotte door middel van den ramei- st-raalpijp in, zich tot den kelder toegang te verschaffen. In den korten tijd, dien men noodig had om de deuren te openen had het vuur in den kelder zich zoodanig ontwikkeld, dat zelfs reeds de eerste verdieping, die tot nog toe vrij was gebleven, was aangetast. Doordat het vuur hier woedde in een voor raad wol, ontwikkelde zich een dichte rook, die het onmogelijk maakte om tot de eerste verdieping door te dringen. In de twee bo venverdiepingen woedde het vuur intusschen voort en het dak was aan een zijde totaal doorgebrand. Vanaf de daken der omliggende huizen v/ist men met behulp van een groot aantal stralen het vuur tot het brandende perceel te beperken, en hoewel men het be lendende huis door de bewoners had doen ontruimen, bleef het voor het vuur gevrij waard- De groote hoeveelheid water, die van af de beide thans uitgeschoven ladders op het vuur werd geworpen, deed ten slotte toch haar invloed gelden. Ook de drijvende stoomspuit „Jan van der Heyden" was ter assistentie uitgerukt en pompte het water voor eenige stralen op. Langzamerhand ver minderde dan ook de hevigheid van het vuur, hoewel van gebluscht zijn nog geen sprake was. Tegen twaalf uur bestond er geen gevaar meer voor uitbreiding en tegen één uur was men het vuur meester. Toen waren de beide bovenste verdiepingen, de zolder en het dak en op de eerste verdieping het ach terhuis, geheel uitgebrand, terwijl de bene denverdieping en de kelder belangrijke brandschade hadden opgeloopen. Het tramverkeer ondervond eveneens be langrijke vertraging en vele trams, die over de Nieuwmarkt naar de binnenstad gaan, moesten thans over het Damrak voorden geleid. De oorzaak van den brand is nog onbe kend. De heer Lïssauen had met eenige be dienden tegen half zeven het perceel verla ten en had toen geen onraad bespeurd. Den geheelen nacht had de brandweer nog werk voor het sloopen van verschillende deelen van het perceel. ALASTRIM. HET IS TE H1LLEGOM BIJ 1 GEVAL GEBLEVEN. De alastrim-patiënt is genezen verklaard. Het is bij dit eene geval gebleven. DE MIJNWET. CONCESSIES AAN DE LIBERALEN. (Zie ook ons Buitenlandsch Overzicht.) LONDEN. 19 Dec. (Reuter.) Vóór de stemming verdedigde Macdonald de mijn- wet als zijnde noodzakelijk om een einde te maken aan de buitensporige bmnenlandsche concurrentie, welke de uitbetaling van win sten en behoorlijke loonen belet. Hij deelde de liberalen mede, dat hy be reid was enkele bepalingen der wet- bij de behandeling in de commissie te wijzigen, in weerwil van deze verzoeningspoging steunden IJoyd George en de meerderheid der libera len de conservatieve motie; slechts enkele li- her aden. onthielden zich van stemming» Stoomketel van een sleepboot gesprongen Pascal Voortdurende welsprekendheid in een rede wordt vervelend. DRIE DOODEN, VELE GEWONDEN. EEN DER SLACHTOFFERS EN EEN STUK VAN DEN KETEL HONDERDEN METERS WEGGESLINGERD. Men seint ons uit Groningen: Hedenmorgen is op het Winschoterdiep de stoomketel van een sleepboot ontploft, waardoor enorme schade werd aangericht in de omgeving. De sleepboot is gezonken. Waarschijnlijk zijn er drie dooden, voorts zijn vele personen gewond. Nader seint men ons uit Groningen: De ontploffing die hedenmorgen tusschen kwart over vijf en half zes op een sleepboot in het Winschoterdiep heeft plaats gehad, heeft groote verwoestingen aangericht. De mènschen uit de omgeving tot op eenige hon derden meters afstand, werden door een ge weldigen knal uit hun slaap gewekt. Velen dachten aan een ontploffing in eigen huis en snelden onmiddellijk naar buiten. De ontploffing had plaats op een sleepboot vermoedelijk de „Onderneming", schipper Jasper uit Rotterdam. De schipper en zijn knecht zijn omgeko men. Het verluidt, dat zich nog meer perso nen aan boord bevonden, doch dit slaat niet vast. De boot is gezonken en men is hedenmor gen reeds begonnen met de werkzaamheden voor het lichten van het vaartuig. De kracht van de ontploffing is geweldig geweest. Een der slachtoffers werd honder den meters door de lucht geslingerd, over de graansilo en kwam terecht in een per ceel in de Veemarktstraat. Het zeer verminkte lijk is door het dak van het perceel, waarin een filiaal van de Albino maatschappij gevestigd is, geslingerd en kwam terecht in de keuken van het woon huis. Een ander slachtoffer kwam terecht in de Griffestraat. Het bovenstuk van de ketel is ver weg ge slingerd en heeft op zijn weg door de lucht, een deel van het dak van perceel Tromp straat hoek Radesingel meegesleurd. In het dakkamertje sliepen twee personen, die met de schrik zijn vrij gekomen. Van een voorbijvarend schip is de schip persvrouw Koert door een weggeslagen stuk ijzer gedood, terwijl haar man gewond werd. Stukken van den ketel zijn tot op 500 meter afstand teruggevonden. Een brand die ontstond door het stukslaan van de gasleiding onder de Bonte brug werd spoedig gebluscht. VERMOEDELIJK VIJF DOODEN. Omtrent de ontploffingramp te Groningen worden ons nog de volgende bijzonderheden geseind De sleepboot „De Onderneming", eigenaar schipper Jaspar uit Leeuwarden, lag met vijf sleepschepen, geladen met steenkool voor de brug te wachten totdat een ander vaartuig door de brug was gepasseerd. De sleepboot is door de ontploffing van den stoomketel in twee stukken uit elkaar gevlogen en onmid dellijk gezonken. Behalve de twee reeds gemelde slacht offers. de schipper en de machinist of knecht, zijn waarschijnlijk cok de vrouw van den schipper en een kind, die zich in de hut bevonden, om het leven gekomen; belden zijn met het vaartuig in de diepte verdwe- nen. Zooals gemeld kwam een der lijken terecht in de woning van den heer Stuitje in de Veemarktstraat. Het verminkte lijk van den anderen manlijken opvarende van „De On derneming" kwam terecht tegen het raam van de woning van den heer Albers in de Griffestraat no. 1. De ruit werd vernield. Het lijk viel toen op de stoep. In de kamer, waar van de ruit was gebroken, werden bloedspat- ten gevonden. Dc schade in de omgeving. De schade In de omgeving is zeer groot en voorloopig nog niet te overzien. Van de hui zen aan de Trompkade is het ergst- getrof fen de woning van den heer Elerie. Het echt paar Eierie lag, toen de ontploffing plaats had, nog te bed. Even na den geweldigen knal werden zij door steenen, hout en kalk bedolven. Mevrouw Elerie werd zeer ernstig aan het gelaat gewond; zij is naar het Acade misch ziekenhuis overgebracht. Het pakhuis van den heer J. L. Brinker en van de firma Pannenborg en Krings is van binnen een ruïne. In het huis van den heer Bont op den hoek van de Veemarktstraat en het Winschot er Diep is een stuk ijzer geslagen van drie kilo gram. Het ijzer vloog in de kamer rond en echtte groote verwoestingen aan. De winkel van den heer Visscher, in het benedenhuis gevestigd, werd ernstig geteis terd. Een stuk ijzer kwam terecht ir de woning van de familie Kraak. Het meubilair werd grootendeels vernield. De familie, die nog te bed lag, is met brandladders via het dak naar buiten gebracht. De heer cn mevrouw Kraak werden gewond. Wij vernemen nog uit Groningen de volgen de bijzonderheden: De sleepboot was de „Onderneming", vroe ger „Zalm" uit Rotterdam, die enkele maan den geleden door schipper J. Jasper gekocht was. De schipper had als machinist de 21- jarige Veenslra of Venema. Beiden zijn, zoo als men weet door de lucht geslingerd en op eénigen afstand van de plaats des onheils dood gevonden. Het vermoeden bestaat, dat schipper Jas per, zooals gewoonlijk door zijn ongeveer 30-jarige vrouw Trijntje van der Laan en hun 3-jarig dochtertje vergezeld werd. Zij moeten in het vooronder geweest zijn, toen de ontploffing plaats had en wanneer de sleepboot gelicht wordt, verwacht men dan ook, de lijken van moeder en kind te vin den. Voorts behoort nog tot de slachtoffers de 28-jarige schippersvrouw Antje van der Zwaag, vrouw van schipper Koers, wiens schip door de „Onderneming" gesleept werd. Zij werd door een brok ijzer op slag gedood. Zij was moeder van twee kinderen. Haai man werd licht gewond. Twee personen zijn zeer ernstig gewond. Dc eene is mej. E. T. »rie, die, terwijl ze lag ie slapen, plotseling door een stuk ijzer, dat door het dak naar binnen sloeg, ernstig werd gewond. Haar man, die naast haar sliep, is ongedeerd. De tweede ernstige gewonde is mej. Kraak die eveneens door een stuk ijzer werd ge troffen. Haar woning staat op vijf a zeshon derd meter van de plaats waar de ontplof fing het schip vernielde. Ongeveer twintig personen zijn licht ge wond. Hun aantal staat echter niet vast en kan wel grooter zijn. De schade aan huizen veroorzaakt- door de ontploffing is zeer groot-. Van sommige huizen zijn de daken weggeslagen, een enkel per ceel is een ruïne gelijk. Vele ruiten zijn ge sprongen tot op grooten afstand van de plaats des onheils. In de geheele stad heeft men den slag van de ontploffing gehoord. De schade kon hedenmiddag om 1 uur nog niet geraamd worden, zij is echter zeer groot. VOORBEURS TE AMSTERDAM. LUIE STEMMING. Het Persbureau Vaz Dias meldde ons heden middag: De stemming ter beurze va-n Amsterdam was hedenmorgen aan den luien kant. Mar garine Unies kwamen beneden 300 pet. en konden slechts zeer weinig verbeteren. A._ K. U.'s waren eerder wat beter, doch veel had het voordeelig verschil niet te beteekenen. Philips' aandeelen verloren een tiental pun ten. Koninklijke waren vrij goed prijshou dend. BLOEMENDAAL'S RAADHUIS KOMT AAN DEN ZEEWEG. VOORSTEL MET 4 STEMMEN TEGEN AANGENOMEN. Het nieuwe Raadhuis van Bloemendaal zal aan den Zeeweg komen. De Raad heeft Donderdag het pleit beslist, door het voorstel van de Commissie tot voorbereiding van den Raadhuisbouw en van andere openbare ge bouwen aan te nemen Tegen stemden vier leden, de heeren Kooiman. Verdegaal. Frin- senberg en Van Neaerhasselt. Voor de dis cussies verwijzen wij naar het Raaasverslag in dit nummer. EEN MILLIOEN DOLLAR SCIIADE DOOR DEN MIST. NEW-YORK, 20 Dec. (ReuterTenge volge van den mist waren gisteren elf passa giersschepen en dertig vrachtvaarders ge dwongen aan de kade te blijven gemeerd in de haven van New-York, wat een schade be- teekent van zeker een millioen dollar. EX-PRESIDENT LOl'BET ERNSTIG ZIF.K. PARIJS. 12 Dcc. B.TA.) Ui". MonUlimar wordt aan de Times geseind, dat o'c gezond heidstoestand van ex-president Loubet sedert 24 uur zoo ernstig is achteruitgegaan, dat in zijn omgeving groote vrees bestaat voor zijn leven, DISSONANT. (Te Leeuwarden weigerde het ste delijk orkest bU den aanvang van een concert te spelen, omdat oen der orkestleden niet geregeld op de repe tities was verschenen.) In de dichterlijke wereld Van muziek en musici, Heerscht, al lijkt het onwaarschijnlijk, Niet steeds volle harmonie; Af en toe wordt in 't ensemble Wel een valsche noot gehoord, Of de zuivere intonatie Door een dissonant verstoord: En daar heeft in Friesland's hoofdstad Thans een heel orkest gestaakt. Toen de repetltlcplichten Door een lid waren verzaakt; Nooit nog is er in ons landje Zoo op de viool gespeeld. Blazers bliezen van den toren. Bassen basten onverdeeld. Fluiten lieten naar zich fluiten, Elke strijker was van streek, En géén hoorn deed zich hooren Voor de zaal die zuinig keek; Ach, hoe vaak staan muzikanten Voor een zaal zonder publiek. Nu voor 't eerst eens zagen hoorders, Een tooneel zonder muziek; Maar intuschen is de ruzie Alweer over, heb 'k gehoord. En het stuk besluit harmonisch. Met een zuiver slotaccoord. P. GASUS. VOOR ONZE REDDERS. Hoe de Middelbare Scholieren helpen1 PRINS HENDRIK IN HET KENNEMER LYCEUM. Het Belangrijkste. Hevige ontploffing in Groningen, 3 dooden, veie gewonden. (pag. 1, le bladi. De scholieren en onze redders. Prins Hen drik irt het Kennemer Lyceum. (pag. 1. lc blad). Gemecntreaad van Bloemendaal: Besloten tot Raadhuisbouw aan den Zeeweg. (pag. 1. Ie biad» en (pag. 2, 3c blad*. Op het kantje af! Dc Engclsche rrgccring komt met een meerderheid ran S stem men uit den strijd om het ontwerp Mijn- icct. (pag. 1, 2c blad) Groote brand te Oegstgcest. (pag. 1, 2e blad) en' Dc verduisteringen bij de werkplaatsen aan de Hembrug. Dc dader voor de rechtbank. (pag. 2. 2e bladL De Zandvoortschc Gemcentebegrooting in den Raad. (pag. 2, 3e blad). Tweede Kamer: De Onderw{f$bcgrooting aangenomen. Kunsten en Wetenschapper de drooglegging van de Zuiderzee. (pag. 1. 4c blad) Het bij Durdcrdam gevonden kinderlijkje. Onderzoek gesloten. (pag. 1, 4e blad), (Voor dc laatste berichten zie ineri dc 2a pag. van het Eerste Blad). Dc aatikomst van den Prins. In de Aula van het Kennemer Lyceum had Donderdagmiddag de overdracht aan de Noord-Zuid-Hollandsche Rodingmaat-schap- pij plaats van een bedrag van ruim 3400, door leerlingen van middelbare scholen in Nederland bijeengebracht- om draadlooze In stallaties op de motor-reddingbooten „Bran- daris" cn „Insulinde" te bekostigen. Alle leeraren en leerlingen der school wa ren in de aula bijeen toen Z.K.H. Prins Hen drik, die zich bereid verklaard had deze cere monie bij te wonen, binnentrad, begeleid door den rector on den secretaris der Red dingmaatschappij. den heer Dc Booy. en te midden van hen plaats nam. Het eerst voerde de rector, Dr. A. d e Vletter, het woord, heette den Prins wel kom. zette het doel der bijeenkomst in het kort uiteen en gaf daarna het woord aan den heer A. Zondervan, die namens het leer lingen-comité sprak. Hij herinnerde aan de ontzettende ramp van het Italiaanschc stoomschip Salcnto, dat strandde op onze kust. bij het Bloemendaalschc strand. Met vele andere leerlingen had ook hij de red dingspogingen gezien, en toen was bij hen het plan gerijpt- om het hunne te doen voor het reddingswerk in ons land. Eerst hadden zij geld willen bijeenbrengen voor een ie IJmulden te statlonneeren motor-redding boot, maar de Vereeniging voor den Effecten handel had het geld daarvoor in eens ge geven. met een royale geste, en daar uon- den zij niet tegen op. Er bleek evenwel dat 'net bestuur der Reddingmaatschappij zeer gaarne draadlooze installaties op de Bran- tiaris en de insulinde wiide aanbrengen, die ongeveer 3000 zouden kosten. Dat was een bereikbaar doel. Er werd contact gezocht- met andere middelbare scholen in or.s land, cn er'kwam meer bij elkaar: ruim 3400. Het Is geen buitengewoon hoog bedrag, maar het is. behoudens enkele grootere giften, in dub beltjes, kwartjes en guldens bijeengebracht. En het komt uit een goed hart. De heer Zondervan eindigde mot eert cheque voor het bewuste bedrag te overhan digen aan den heer Dc Booy. die namens de Reddingmaatschappij zijn harielijke:i dank en waardeering uitte voor dc mooie daad der scholleren. Als de schipper van de reddingboot ei raadloos wordt opgeroepen door dc plaatselijke commissie, die hem nieu we berichten doet toekomen omtrent een af gedreven schlp-ln-nood. zal hij ook de stem hooren van Jong-Nederland. dat hem moecl inspreekt en met hem meeleeft. De heer De Booy hield daarna een voor dracht met lichtbeelden over ons reddlngs- wezen. die hij aanvulde met vele interessanto bijzonderheden, vooral over de Wadden eilanden en in het bijzonder over Rottumer- oog. het- „wandelende eiland" dat zich naar het Oosten verplaatst en waarop het huis van don strandvoogd Toxopcus. eenige jaren ge leden aan cie Oostzijde gebouwd, zich nu op liet \Vestelijke uiteinde bevindt. Hij vertelde van de groote moeilijkheden die er vaak zijn om Rottumcroog te bereiken. Het is mogelijk dat men 11 Lot een zandplaat brengt en zegt: loop die maar over, waad dan door dat on- i diepe water tot u op de volgende plaat bent, zwaai daar met een vlag. 011 dan komen ze j u van het eiland wel afhalen. Spr. had juist. bericht ontvangen dat het huisje, dat hij zelf op het eiland bezit, op het punt stond om in zee te verdwijnen. Bijzonder succes had dc secretaris van de Reddingmaatschappij met de mededeeling van de epigrammatische aanbeveling, die dc strandvoogd Toxopeus had gegeven voor zijn neef. die tot schipper van een motor-redding boot benoemd wilde worden. Do strandvoogd had kortweg bericht: „Ik beveel u mijn neef aan Hij is woest, maar kalm". Natuurlijk was dat de man dien men noodig had, cn hij werd dan ook benoemd. Voor de heer Dc Booy aan de vertooning van een film begon, beklom Prins Hen drik het spreekgestoelte cn hield als be schermheer acr Reddingmaatschappij een korte toespraak, waarin hU de daad der scholieren als buitengewoon en als een voor beeld van groote vaderlandsliefde prees. Sprekend over de groote gevaren die onze kusten opleveren herinnerde de Prins aan een der grootste rampen die ooit op de No- derlandsche kust plaats hadden, nl. dc stran ding van het s.s. Berlin, van de Great Eastern (Harwich Line) op het Noorderhoofd van den Hoek van Holland, in 1907. De prins, die toen zelf aan het reddingswerk had deel genomen, beschreef zijn persoonlijke erva ringen, dc groote moeilijkheden die door dc dappere mannen van de reddingbooten over wonnen werden, dc ontzettende koude waar mee men ook te kampen had toen in den storm dertien menschen werden gered. Hem was toen duidelijk gebleken wat een goed organisatie van het reddingswezen bet^ekeni. en hij verzekerde: wij zullen alles wat gij ei voor doet beschouwen als een mooie cn va derlandslievende daad. Na de toespraak van den Prins gaf de heer De Booy nog toelichtingen bij een korte film van het Reddingswezen. Vooral de demonstra ties met de zelf-richtende motorreddingboot, die na ondersteboven te zijn gegaan zich in anderhalve minuut weer in normale positie herstelde, werden met geboeide belangstel ling gevolgd. In een slotwoord gaf de rector Dr. de Vlet ter de opvoedkundige waarde van dit samen zijn aan zijn leerlingen weer door er op te wijzen dat zij nog weinig of geen zorgen in hun leven kenden, dat hun pad over rozen ging, en dat dit oogenbllk van grooten ernst goed was geweest om hun te toonen hoe er door mannen gestreden werd om groote moeilijkheden te overwinnen, en hoe zij zich daardoor staalden. De tegenwoordigheid van den Prins had de groote bc.eekcni.s v:in h werk der redders voor hen in het volle licht gesteld; zij zouden dezen middag niet ver geten. De rector uitte zijn dankbaarheid lo gons Z.K.II. voor diens komst. Daarmee was dit samenzijn ten einde.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1929 | | pagina 1