HET KERSTFEEST.
Het kerstfeest van een
Fransch jongetje
VOOR ONZE JEUGD
HAARLEM'S DAGBLAD DINSDAG 24 DECEMBER 1929
VIERDE BLAD
Het Joelfeest der Germanen. Kerstboomlegenden.
Kostbare Kerstboomen. De eerste Kerstboom van Duitsch
land. Hoe en waaruit de Kerstdrama's zich ontwikkelden.
De kribben in het Beiersche Nationaal Museum te München.
Kerstfeestvieringen in verschillende landen.
Het kan niet worden ontkend, zelfs niet door
Christelijke schrijvers, dat het „Kerstfeest"
het feest van Christus' geboorte, is ontstaan
uit het Joelfeest der Germanen, dat van 22
tot 25 December werd gevierd. Vandaar, dat
bijv. in Zweden het Kerstfeest nog altijd
Joelfeest wordt genoemd en dat men spreekt
van den Joelklap, als men in Zweden een
geschenk tijdens het Kerstfeest in huis
werpt.
Ook het Zonnefeest der Romeinen het
„Dies natalis Solis invici", werd door Julius
Caesar vastgesteld op 25 December.
Tal van gebruiken op ons Kerstfeest, her
inneren nog aan het oude Zonnefeest.
Het rood in onze étalages herinnert aan
het rood der zon, de kerstkrans aan het rad
van den zonnewagen van Apollo. Het kerst
brood is, wij volgen hier de onderzoekers van
oude gebruiken, voortgekomen uit de „hei-
denwegge" of offerkoek. In Engeland en
Duitschland kende men vroeger het Yul-
over, het kerstmiszwijn, dat herinnerde aan
het goudborstige varken „Gullinbursti" waar
op Freya of Fro, god van zonneschijn en
vruchtbaarheid, reed.
Het was paus Leo de Groote, die opper
hoofd der kerk was van 440461, die beval,
dat op den 25sten December, het geboorte
feest van Christus zou worden gevierd, om
zooveel mogelijk de heidensche gebruiken
den kop in te drukken en tegen te gaan.
Ook paus Gregorius de Groote, die van
590—604 zetelde op den Heiligen Stoel, drong
er sterk op aan, om de heidensche gebruiken
te doen overgaan in de gebruiken van het
Kerstfeest.
Men heeft langen tijd getwijfeld of Chris
tus wei in December is geboren, want het
Nieuwe Testament spreekt er niet van, doch
Oostersche en Westersche theologen hebben,
na onderzoekingen der lijsten der Romein-
sche censoren in Palestina, kunnen vaststel
len, dat de geboorte van Christus heeft
plaats gehad op den 25sten December. Het
feest duurde eerst vier dagen, later werd het
ingekort tot twee. De eerste dag was gewijd
aan Christus geboorte, de tweede aan den
heiligen Stephanus, den eersten Christelijken
martelaar.
Wanneer het eerst de kerstboom in gebruik
werd genomen, is niet met zekerheid te zeg
gen. Dat hieraan tal van legenden zijn ver
bonden, spreekt vanzelf. Een van deze is
wel, dat het Luther zou zijn geweest, die voor
het eerst voor zijn kinderen een kerstboom
heeft geplaatst. Men vertelt, dat hij op een
avond door een woud van denneboomen ging.
De maan scheen en tooverde een heerlijke
stemming over het woud en over de boomen,
die met sneeuw waren bedekt. Om zijn kin
deren te kunnen vertellen van zijn tocht, en
om iets van de schoonheid van het woud te
laten zien, nam hij een kleinen denneboom
mee naar huis.
Wie de geschriften van Luther raadpleegt
zal evenwel niets vinden over den kerst
boom.
Een andere legende betreffende den kerst
boom, is vol poëzie:
Er leefde eens, dicht bij een woud, een
daglooner met zijn vrouw en twee kinderen,
Christiaan en Marie, ze waren arm en
schamel was hun hut. Op een avond dat het
stormde, en de sneeuw tegen het kleine ven
ster werd gejaagd, werd aan de deur getikt
en een kinderstem vroeg om toegelaten tc
worden. Vol medelijden werd het kind, dat
beefde van de koude, toegelaten, gespijsd en
verwarmd en Christiaan bood aan, zijn bed
met het kind te deelen. Doch nauwelijks had
men zich ter ruste begeven of men hoorde
een koor van lieflijke stemmen. In de hut
kwam een ongekende glans en terwijl de
daglooner en zijn vrouw en kinderen de deur
openden, zagen zij een rij van engelen, en
aan den denneboom voor hun huis hingen
kostbare geschenken. De daglooner had het
Kindejce Jezus opnieuw onderdak verleend.
Eiken keer, op den geboortedag van Christus,
was de boom, die steeds groen bleef, vol ge
schenken. Door een legende zou verklaard
worden, waarom juist de denneboom als
Kerstboom is uitverkoren.
Winfried we kennen hem beter als Boni-
facius, predikte in 825 onder de Saksers.
Doch hij had weinig succes. Op een goeden
dag, ging hij door'het bosch, waarin de eik
stond, de heilige eik, aan god Donar of Thor
gewijd, aau wiens voet werd geofferd. De
Saksers stonden op het- punt een kind aan
dien god te offeren. Hij nam het kind onder
zijn hoede, greep een bijl en velde den groo-
ten ©ik. De Saksers stonden verbaasd. Ze
verwachtten, dat Donar den vermetele zou
straffen, doch er gebeurde natuurlijk niets.
Toen wees Bonifacius den denneboom aan
en hij zeide uw heilige boom zij van nu af
de denneboom". Het is de boom, die van den
vrede spreekt, want van zijn hout. zijn uw
woningen gemaakt. Hij is het teeken der on
sterfelijkheid, want hij is altijd groen.
En hij is de boom, van het Christenkind,
want hij wijst met zijn takken ten hemel!"
Populair was de kerstboom in Nederland,
Duitschland. Spanje en Italië. Volgens som
migen zou in Frankrijk, het gebruik van de
Kerstboom bekend zijn geworden, in den
Fransch-Duitschen oorlog, toen de Dult-
schers het Kerstfeest vierden. Doch dat kan
niet juist zijn, want reeds in 1840 had de her
togin Helens van Orleans, ze was een prinses
van Mecklenburg in de Tuilleries een groe
ten kerstboom opgericht, welke dadelijk veel
navolging vond. Ook keizerin Eugenie richtte,
natuurlijk vóór den oorlog van zeventig, eer.
kerstboom op. Men zou kunnen zeggen, dat
de Duitschers den kerstboom ln Frankrijk
populairder hebben gemaakt.
Koningin Victoria liet- in 1840 een kerst
boom met geschenken opstellen, welke niet
minder dan 10800 gulden kostte, terwijl in
1847 de hertog van Norfolk, een kerstboom
deed oprichten, voor de families van zijn
personeel, welke boom met geschenken een
bedrag van f 60.000 eischte.
Volgens sommigen heeft men het ont
staan van den kerstboom aan het volgende
te danken':
Het was" de gewoonte van de geloovigen, in
den Kerstnacht, kaarsen "haar de kerken me
de te nemen, ter eere van het Christuskind.
Ze werden ontstoken en door de kerkdiena
ren op ijzeren luchters bevestigd, welke
den vorm van een pyramide hadden. De
hoofdzaak werd dus niet de kerstboom, doch
de kaarsen en de kerstboom moest de luch
ters voorstellen.
Het staat vrijwel vast, dat in Straatsburg,
de eerste kerstboom van Duitschland werd
opgerichtt, tusschen de jaren 1582 tot 1604.
We lezen in de „Memoriabilia":
Auf Weihnachten richtet- man Tannen-
baum zu Strassburg in Stuben auf, Daran
„hanchet" man Rosen aus vielfarbiges Papier
gesnitten Apfel, Zucker."
De gewoonte om in den Kerstnacht een
wieg met het Kindeke Jezus te wiegen, ls al
heel oud.
Zoo vindt men nog in het stedelijk museum
te Utrecht een dergelijk wiegje, en uit een
werk van Wallich Syvaerts, dat in 1604 werd
uitgegeven lezen we: „hoe men op-kersdach
een wieghken met een Beeldeken daerinne,
na een cleyn kindeken, ligghende in de
luyers gefationeert opt hoch Autaer (van de
oude kerk te Utrecht) placht te zetten ende
schelle in de kereke leyden ende als de pries
ter onder de misse, het kindeke op 't- autear
st-aende begeste te wieghen ende te singhen:
„eia, eia, eia," (kerstlied) soo vinghen de
kinderen voort mede an, elck dijne kindeken
te wieghen ende te singhen, maekende daar
benevens een groot gheluyt ende gheclanck
met baere schellen, dat de geheele kereke
daer van vervult was."
Onder de wiegeliederen, die gezongen wer
den releveeren wij:
„Het quamen dry coninghen uit verre
landen.
Nu wieghen wij, nu wieghen wij.
Sy quamen van Ooste, sy quamen van
verre,
Nu wieghen wij, nu wieghen wij."
Men kan zeggen, dat de "ieg, waar
mede men in Kerstnacht het Christuskin-
deke wiegde, uit de Kerstkribbe is gekomen.
De kribbe, zoo vertelt een Duitsch schrij
ver, is het middelpunt, waaromheen wij het
ontstaan van het Kerstfeest hebben te den
ken.
Reeds de eerste Paus die dit feest in het
Westen invoerde en den 25sten December in
het jaar 354 te Rome den geboortedag van
Christus in'den krans der kerkelijke feestda
gen liet opnemen, reeds Paus Llberlus gat'
aan de kerstkribbe, haar eigenaardige be' ee
kenis. Hij liet omstreeks 360 op den heuvel
van Esquillinus (een der zeven heuvelen
waarop Rome is gebouwd) een basiliek op-
x-lchten, die hoofdzakelijk aan het Kerstfeest
was gewijd en die ook een kapel met een
kribbe bevatte.
Deze kerk werd in 534 door Paus Sixtus III
vernieuwd, aan de maagd Maria gewijd. Zij
kreeg het gewijde brood, dat God in de krib
be legde, daardoor werd de kribbe tot een
soort altaar verheven. Bovendien werden :n
die kerk de planken van de oorspronkelijke
kribbe, waarin de Heiland haduge!egen be
waard. Het. kribbe-altaar in de Kerk Santa
Maria Maggiore was het voorbeeld voor an
dere kerken, en het gebruik van de kribbe
verbreidde zich geleidelijk. In plaats van den
eenvoudigen, baksteenen opbouw van de oude
kribben werden al spoedig zilveren kribben
met kostbare versieringen gemaakt, zoodat
daartegen werd gepredikt in de vijfde eeuw.
omdat de kribben al te profaan leken.'Toen
men eenmaal de kribbe met het kindeke Je
zus had vervaardigd ging men verder. Wel
dra werden om de kribbe allerlei figuren ge
groepeerd.
Tot hen, die aan de kribbe groote wijding
gaven behoorde ook Franciscus Assisi,
doordien hij kort voor zijn dood (1226) als
een soort erfenis, hét volk de schoonheid van
het feest aantoonde.
In het woud van Greccio. richtte hij een
kribbe op, liet stroo aanbrengen en in de
kribbe uitschudden en een os en een ezelin
brengen. In een beschrijving van deze plech
tigheid lezen we:
„De broeders werden geroepen en het- volk
stroomde er bijIn het woud weergalmden de
stemmen en deze eerbiedwaardige nacht
werd schitterend en feestelijk gemaakt door
ontelbare lichten en door eenstemmig aan
geheven lofzangen. De heilige Franciscus
stond voor de kribbe, van geloovige liefde
vervuld en met tranen in de oogen, zong hij
het Heilige Evangelie. Toen predikte bij, ter
wijl het volk om hem was geschaard, de ge
boorte van den armen Koning, waarbij hij
dan telkens, in diepe vereering, van het
kindje van Bethlehem sprak".
Johannes van Greccio, die eerst soldaat,
zich had geschaard onder de discipelen van
Franciscus, heeft verteld, dat hij in de krib
be een goedgevormd, gezond knaapje heeft
zien liggen, dat door Francis
cus, werd omarmd en uit zijn slaap gewekt.
De idylle, welke Franciscus van Assisi in
den hel-verlichten nacht deed herleven,
werd nagevolgd gedurende de geheele
Middeleeuwen en veelvuldig nog in den nieu
wen tijd.
Kerstmisdrama's ontwikkelden zich uit het
feest der kribbe. Waarschijnlijk was het
Rouaan, waar het eerste Kerst-misdrama
werd opgevoerd. In Duitschland kende men
al vroeg deze voorstellingen van 't Kerstfeest.
Het Christuskind werd in plaats van in een
steenen kribbe Jn een wieg gelegd, zooals 3C
in het dagolljksche leven werd gebruikt..
Men kan zeggen dat sinds het tijdperk der
Reformatie, dc kribbe een plaats in den fa
miliekring heeft gekregen.
Het volk begon nu de kribben voor het. ge
zin te maken. Hierbij kwam de volkskunst
tot uiting en wie hc: Beiersche Nationaal
Museum te München bezoekt, kan daar een
prachtige verzameling van kribben zien.
De zendelingen hebben het feest der krib
be over de geheele wereld verspreid.
Zooals bekend wordt in de verschillende
landen het Kerstfeest op tal van manieren
gevierd. Te Rouaan bijv. kent men nog het
feest, der'ozels. In den Kerstnacht wordt om
de kerk een ommegang gemaakt. Priesters
stellen hierbij 'profeten voor. die de komst
van den Messias hebben voorspeld.
In een beschrijving blijkt, dat roods in 1150
het Kerstfeest te Utrecht werd gevierd, een
dergelijk feest had te Delft voor het eerst
plaats in 1498.
De Hervorming had niet veel met het
Kerstfeest op. De synode van 'Dordrecht in
1574 wilde van die viering van het. Kers
feest niets weten, doch de synode to Middel
burg bepaalde, dat. „de kerken der overheden
zullen verzoeken, den feestdag af te schaffen
behalve den Zondag, het Kerstfeest, en He
melvaartsdag.
De Synode van Dordrecht van 1618 tot. 1619
gehouden, bepaalde, dat de gemeente behal
ve de Zondagen ook het Kerstfeest, Paschen,
Pinksteren en den daaropvolgenden dag zou
vieren.
Eerst na 1500 werd het gebruik, elkaar ge
schenken aan te bieden. In 1S46 werden
door Joseph CundaU de kerstkaarten uitge
vonden, doch ze kwamen eerst in 1862 tc
Londen in zwang.
In de geschiedenis worden twee belang
wekkende gebeurtenissen op Kerstmis mee
gedeeld.
Op Kerstdag van het Jaar 303 gaf keizer
Diocletianus bevel, tal van Christenen, die
bijeen waren, om te brengen. Ze waren in oen
gebouw verzameld, hij liet dit gebouw sluiten
en in brand steken. Velen kwamen in de
vlammen om.
Op Kerstdag van het jaar 80G, toen Karei
de Groote in de St.-Pieterskerk te Rome ge
knield lag, zette Paus Leo III hem een gou
den kroon op het hoofd, als een wijding van
den vorst tot keizer van het Westen. De aan
wezigen begroetten hem toen als imperator.
Het Kerstfeest is geworden tot een feest
vol wijding, van hoop en verwachting.
Dichters hebben het bezongen, van de
schoonheid van hef feest verteld.
Moge ook hef komende Kerstfeest, een ge
lukkig Kerstfeest zijn.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cl», otr re<iel.
STOFZUIGERHUIS MAERTENS
BARTELJORlSSTRAAT 16
TELPFOON 10756
VAMPYR STOFZUIGERS f98.—
Eén uur ln den nacht was het. De
hemel was gitzwart, doch leek wel
met sterren bezaaid. De straten wa
ren wit van de sneeuw en ook de
huizen waren bijna geheel door een
wit. kleed bedekt. En zoo druk en ru
moerig het anders was in de straten
van de oude wereldstad Parijs, zoo
stil en rustig was het er nu. Men
hooi'de niemand loopen, want het
dikke sneeuwdek dat dien avond in
een paar uren tijds gevallen was
dempte elk geluid. En toch waren er
duizenden en duizenden menschen
op de been. Zelfs kinderen, die an
ders op dit uur reeds lang in hun
bedje lagen, zag men met hun ouders
voor de deuren der kerken staan.
Het was Kerstnacht
Een uur geleden waren van alle
kerken de klokken gaan luiden en
had het bronzen metaal een gewel
dig vreugdelied doen schallen over
de huizen der hoofdstad. De Fran-
sche moeders en vaders hadden snel
hun kinderen gewekt en aangekleed
en een plaatsje in de kerkbanken
opgezocht, zich niet storend aan het
winterweer en slechts één verlangen
kennend: getuige te zijn van het
plechtig opdragen der hoogmis, die
klokslag twaalf uur in geheel Frank
rijk aanving- En terwijl de priesters
hun prachtig versierde altaren be
stegen en de menigte biddend neer
knielde, verhieven in de koren de
beroemdste zangers van Frankrijk
hun stemmen
Zoo vangt, elk jaar het echte Fran-
sche Kerstfeest aan!
Maar honderden menschen waren
buiten gebleven. Zij konden binnen
geen plaatsje meer bemachtigen: het
was er reeds te vol. Zij troosten zich
nu met het luisteren naar de heer
lijke muziek, die door de open deu
ren tot buiten doordrong.
Nu sloeg het reeds half twee, maar
niemand dacht nog aan heengaan,
niemand dacht nog aan het feest,
dat men thuis zou vieren., Zooals elk
jaar drentelde men langs de straten,
steeds weer op en neer, en wachtte
tot straks de duizenden en duizen
den kerkgangers weer naar buiten
zouden komen. H;t duurde niet lang
meer. Precies kwart voor twee kwam
er beweging in de menschenrij, die
voor de Notre Dame stond. De dienst
was daar afgeloopen en nu ver
spreidde men zich naar alle kanten.
Even later verlieten de bezoekers van
de beroemde Madelelne-kerk een
eind verderop ook hun plaatsen
om zich bij de menigte op straat, te
voegen. En steeds meer drukte kwam
er nu, want ook de Protestantscbe
kerken en de Engelsche en Duitsche
I kgrken openden dc deurenom hun
bezoekers uit te laten
Het werd zoo druk, als het op den
dag maar zelden is. Overal hoorde
men opgetogen - kinderstemmen, die
honderd uit vroegen naar de verras
singen, die hen tuis zouden wachten.
groote menschen lieten zich
evenmin onbetuigd, zij praatten luid
en vroolijk en riepen elkaar reeds
van verre een kerstgroet toe.
Het was heerlijk om nu buiten te
zijn. Overal vreugde en overal
drukte, en dat midden in den nacht!
Er waren vele vreemdelingen in Pa
rijs vooral Nederlanders die
niet wisten wat zij doen zouden.
Naar huis gaan ofop straat blij
ven. Ach, zij waren zulk een Kerst
feest niet gewend!
Maar de Franschen wisten wel wat
zij te doen hadden. Dat kon men wel
aan ieders gezicht zien. Ook Charles,
een flinke gezonde jongen, die zoo
even met zijn vader een kerk verla
ten had. liet duidelijk blijken, dat
hij nog heel veel van het feest ver
wachtte
Blijven we op vader, of gaan
we naar bed? vroeg hij.
Vader trok een beetje bedenkelijk
een lip, keek zijn zoontje eens aan
en zei toen:
Om twee uur zijn we thuis, we
hebben haast nog niet geslapen, wat
moeten we den geheelen nacht ver
der op doen?
Nouantwoordde Charles
een beetje teleurgesteld, er zijn toch
genoeg menschen die altijd opblij
ven!
Dat wel. beaamde vader, maar
ik geloof toch dat wij verstandiger
doen nog een paar uurtjes te gaan
slapen. Anders kunnen wij morgen
onze oogen met open nouden en wat
heb je daar aan? Ik stel voor naar
bed te gaan en om zeven uur op te
staan. Wat zeg je daarop?
Charles dacht even na. Eerlijk ge
zegd huiverde hij wel een beetje en
voelde hij ook den slaap wel komen-
Vader had gelijk, als zij nu opble
ven zouden zij morgenavond mis
schien heel vroeg naar bed moeten.
En juist die avonden met Kerstmis
waren zoo gezellig. Daarom zei hij
maar opeens:
Ja, pa, laten wij maar naar bed
gaan.
Dat dacht ik ook lachte zijn va
der. He: Kerstfeest duurt lang ge
noeg en bovendien moeten wij aan
moeder denken, die heeft- heelemaal
nog niet geslapen. Dat weet je toch
ook wel?
Charles knikte van ja. Dat was
zoo: moeder had den geheelen avond
in de keuken gewerkt en was pas
om kwart voor twaalf met het maal
voor morgen klaar.
Maar zij kan toch wel naar bed
gegaan zijn met tante Louise in den
'ijd dat wij weg waren, schoot het
Charles opeens door hét hoofd.
Ik denk het niet. hoor. meende
vader, maar, als moeder en tante
naar bed gegaan zijn, zou het voor
ons nog veel ongezelliger zijn om
op te blijven.
Ja, natuurlijk, dat begreep Char
les nu ook wel- Viug stapte hij naast
zijn vader voort. Telkens gleed zijn
voet- een eindje terug op de gladde
sneeuw en onder zijn zolen knapte
en kraakte het. O, wat. was het een
prachtige .sterren-nacht cn wat
stond het mooi, dat alles zoo onder
een kleed van sneeuw bedekt was.
Charles maakt er zijn vader opge
togen op attent.
Ja jongen, zei vader, we hebben
dit keer eindelijk eens een echte
Kerstmis. Het komt niet zoo vaak
voor, aat er sneeuw ligt en dat het
zulk helder en mooi weer is. Zuik
een Kerstnacht als we nu hebben,
zie je feitelijk alleen maar op plaat
jes.
Vroolijk Kerstfeest! hoorden zij
zich opeens toeroepen en dadelijk
riepen zij terug: „Dank U, hetzelf
de!" Zij waren in de straat waar zij
woonden aangekomen en van alle
zijden werden zij nu gelukgewenscht,
want overal ontmoetten zij buren en
kennissen, die uit de stad kwamen.
Nog een paar passen en zij waren
thuis.
Ja, hoor, moeder was op en tante
ook!
Dag, jongen, een heerlijk Kerst
feest, hoor! zei moeder, terwijl
zij haar Charles omhelsde en op
beide wangen kuste. En vader. U
ook! wendde zij zich tot vader, die
eveneens op een paar hartelijke kus
sen vergast werd.
Hé, wat was het opeens gezellig
in de kamer. De kachel brandde, het
licht scheen zoo rustig en aan de
tafel stond tante, die bij hen in
woonde, bezig de laatste kerst
broodjes te smeren. Anijsmelk en
bouillon stonden dampend klaar!
Vader en Charles schikten vlug
bij: zij hadden honger gekregen. En
terwijl moeder de kopjes in schonk
moesten zij vertellen van de kerk en
hoe het op straat was. Moeder en
tante hadden niet meegekund. zij
hadden het te druk gehad in huis,
maar zij zouden den volgenden och
tend gaan! En zoo verliep een heel
gezellig nachtelijk uurtje
Om half drie was de familie naar
bed gegaan en even later sliepen zij
allen. Allen.... behalve vader! Die
leukert' dacht er niet aan om naar
bed te gaan. Hij had zijn slaapje
dien avond al lang gehad, evenals
Charles, van zeven totdat het tijd
werd voor de kerk. En aan die paar
uurtjes had vader voor dezen eenen
keer genoeg, terwijl Charles zijn
nachtrust nu voltooide.
Bedrijvig drentelde vader in het
'stille huis heen en weer. Zijn jas en
vest had hij uitgetrokken en in zijn
hemdsmouwen werkte hij als een
paard. Uit de keuken en uit de kas
ten. overal haalde hij pakjes te voor
schijn, die eerst uit het papier ge
haald werden en vervolgens ordelijk
op den grond werden uitgestald, zoo
dat vader goed kon zien en pakken
wat hij noodig had. Toen het een
maal zoover was, schoof hij voorzich
tig de deuren van de woonkamer
open en haalde uit de voorkamer, die
zonder dat Charles het gemerkt had
afgesloten was geweest, een pracht
stuk van een dennenboom. De bo
venste tak reikte bijna tot aan het
plafond.
Stil en voorzichtig sjouwde vader
den boom naar de woonkamer, waar
hij in een ruimen hoek een plaats
kreeg. En nu begon het- groote werk,
het. optuigen van den kerstboom, die
voor morgenochtend zeven uur kant
en klaar moest zijnLinks en
i rechts greep vader om zich heen,
slingers, glazen engeltjes en kerst
mannetjes. kerstboomsneeuw, mooie
beschilderde ballen, echte manda
rijntjes en chocolade vormen, ontel
bare pyramides, kegels, en cirkels,
alles vond een prachtig plaatsje in
den boom. Vader had het werkje al
meer bij de hand gehad, dat kon
men zien. Het ging hem heel vlug
af, maar niettegenstaande dat was
het al half zes in den ochtend voor
hij al de snuisterijen in de takken
had. Nu kwam er nog een lastig
werkje. Het vastzetten van de kaars
jes en het bijknippen van de takken,
die gevaar voor brand zouden kun
nen opleveren. Maar eindelijk, om
zes uur precies was de boom klaar.
Het was een pracht-stuk en vader
stond er zelf een oogenblikje ver
baasd naar te kijken, want hij had
er geen besef van gehad, dat het zoo
mooi zou worden. Glimlachend liep
vader naar den schoorsteenmantel,
pakte een sigaar en nam er evm een
paar minuutjes af om bij te kernen
van het nacht-wérk. Genoegelijk
rookend sloop hij stilletjes door de
donkere voorkamer naar de buiten
ramen. Nieuwsgierig deed hij het
gordijn opzij en keek op straat.
Doodstil was het, niemand liep er
nog buiten. Maar in de huizen aan
den overkant brandde bijna overal
licht en op de gordijnen zag vader
overal de schaduwen van mannen,
die zooals hij aan hun bewegin
gen kon zien, koortsachtig aan hun
kerstboom werkten. Hier en daar
waren geen schaduwen, maar daar
zag vader reeds de gordijnen opge
trokken en door de ramen een stra
lend verlichte kerstboom. Daar was
men dus al klaar....
Glimlachend liet vader het gor
dijn weer vallen en liep terug naar
de woonkamer. Nu nog de laatste
hand aan het werk on dan was alles
klaar. En daar kwamen de geschen
ken voor den dag, die het kerstman
netje gebracht had! Prachtig speel
goed voor Charles en mooie dingen
voor tante en moeder. In een wijden
kring stelde vader aLles op onder
den boom en teen hij daarmee klaar
was, haalde hij vlug een paar em
mers uit de keuken om al het pak
papier en het houtwol en den verde
ren rommel op te ruimen. Dat was
een bukken en knielen van belang.
Vader kreeg er een rood hoofd van
en zuchtte luid, maar toch wilde hij
het niet voor moeder laten liggen.
Eindelijk was „die bezoeking" zooals
hij het mopperend noemde, ook af
geloopen. De emmers verdwenen
weer in de keuken, de kruier was
weer netjes aan kant
Reeds hoorde vader in de kamer
boven een bed kraken. Hallo, dacht
hij, moeder en tante staan al op! Als
de wind zoo vlug streek hij nu een
lucifer aan en vijf minuten later
vertoonden al de kaarsjes een klein
vlammetje. Bij elkaar was het een
zee van licht en vader wenschte
zichzelf geluk met het welslagen van
zijn werk. Zoo'n prachtboom had hij
nog nooit gehad. Snel deed hU vest
en jas weer aan. floep, daar draaide
bij het electrlsche kamerlicht uit,,
dan nog even ce gordijnen opge
haald. opdat dc kerstboom ook zijn
licht op straat zou werpen en dan
zette- vader zich met een zucht van
verlichting in zijn stoel bij den
haard
Hc:- werk was klaar, de eerste
Kerstdag was begonnen!
Om kwart over zeven ging zacht
jes de deur van dc kamer open en
keek moeders vriendelijke gezicht
om het hoekje cn over haar schou
der kwam tantes monter gezichtje
gluren
Maar oogenblikkel'jk verdween het
lachje op de gezichten der beide
vrouwen om plaats te maken voor
een trek van eerlijke verbazing. Haar
monden gingen open en in koor rie
pen zei:
Oóóóó. vadortje. wat een pracht
van een boomzoo hebben wij er
nog nooit een gehad!
En verschrikt sprong vader op,
want hij was in de tien minuutles,
aat hij bij den haa-d gezeten had
zoowaar nog ingedut. Maar nu
lachte hij hartelijk zijn vrouw cn
nichtje toe cn nam blij de compli
mentjes voor zijn boom in ontvangst.
Bomberdebomberdebom! klonk het
olotseling op de trappen. Als een
haas kwam Charles naar beneden
gerend. De aap! Hij had zich bijna
verslapen en nu, in zijn verlangen
den kerstboom te zien. kwam hij
zoowaar half aangekleed naar be
neden vliegen.
Hé, hé, hériep vader, die
nog trachtte hem f>ij de schouders
te grijpen, kleed je eerst eens even
tjes heelemaal aan. mannetje
Maar het was al te laat. Uitgela
ten van vreugde lag Charles al onder
den boom geknield en bekeek en be
tastte van alle kanten de geschen
ken welke het Kerstmannetje voor
hem gebracht had. Een bouwdoos en
een paar mooie boeken, een storm-
fh.it. een klein treintje enmaar
dat was niet te gelooven
automobiel! Achter den boom
stond-ie en Charles zag er eerst niets
van. Maar nu zat hij stom van ver
rassing....
Vader eu moeder en tante stonden
stil genietend toe te zien. Ja, die
automobiel, dat was nog eens een go-
schenk. Maar hij was niet van het
Kerstmannetje afkomstig. Om eer
lijk te zijn, moet ik jullie zeggen, dat
vader het kleine voertuigje gewon
nen had in een weldadigheidsloterij
voor he: Kerstfeest der arme kinde
ren. Hij had voor een gulden ook
een lot gekocht en ziedaar won
hij zoowaar het prachtige autotje
De ochtendpret duurde maar kort.
Toen Charles aües goed gezien had
en ook moeder en tante en vader
hun geschenken in ontvangst geno
men hadden, moest de Jongen naar
boven om zich behoorlijk te kle
den. En toen hij terug kwam voor
het ontbijt, was vader a! b^a de
kaarsjes uit te blazen, want bukon
werd het. licht en men mo°st
kaarsjes sparen voor 's avond*. Na
het ontbijt begaven moeder en ta«'c
zich gearmd op straat. Nu was het
haar beurt voor een bezoek aan de
kerk en zooveel mannen en kinderen
men des nachts op straat gezien had.
zooveel vrouwen zag men er nu. En
overal schalden de vrouwenstemmen,
die elkaar toeriepen: ..Vroolijk
KerstfeestBehoef ik Jullie nog tc
zeggen dat. vooral Charles' kerstfeest
heel vroolijk was
