JAM
TAMINIAU
H.G.K. - Dir. JAN B00DA
WEIHNACHTS-ORATORIUM
Het woord is aan
HAARLEMSCH CONSULTATIEBUREAU VOOR DEN MIDDENSTAND
EERSTE KAMER
47e Jaargang No. 14267
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 24 December 1929
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEURENt J. C. PEEREBOOM EN P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR! ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.2714. met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3.57J4. Franco per post door Nederland 13.87J4. Losse nummers
0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden 0-57J4, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitens pa ame 12
Telefoon No».: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN: 1—5 regels ƒ1.75, elke regel meer 035. Reclames
0.60 per regel Reductie bij abonnement Vraag en Aanbod 14 regels f 0.6Q,
elke regel meer /0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. On re Groentjes (Dinsdag;
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. /0.25. elke regel meer ƒ0.10. uitsl. i contact*
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 1 400.-, Daim I 250.-, Wijsvinger i 150.-. Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
NAAR AANLEIDING VAN HET KERST
FEEST ZAL HET EERSTVOLGEND NUM
MER VRIJDAGAVOND VERSCHIJNEN.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
„HET LEKKERSTE"
'S
POSTZEGELTENTOONSTELLING
JEUGDRUBRIEK.
De jaarlijksche postzegeltentoonstelling
van onze rubriek wordt Vrijdag en Zaterdag
27 en 28 December gehouden in de Tijding
zaal. Op beide dagen van 9 tot 12 uur wor
den de verzamelingen van de rubriekers ge
keurd. Goed opgezette en netjes uitgevoerde
bladen zullen tentoongesteld worden, boven
dien een bijna volledige collectie Tsjecho-
Slowakije en Bosnië. Voor de beste inzen-
gen zijn prijzen beschikbaar.
Zaterdagmorgen ll'A uur heeft een ver
loting plaats zonder nieten onder de aanwe
zige deelnemers. Rubriekers die verhinderd
zijn, kunnen zich door familielid of laten
vertegenwoordigen.
MOLENBRAND TE DALFSEN.
BELENDENDE PERCEELEN EVEN
EENS IN VLAMMEN.
Maandagavond omstreeks zes uur brak
brand te Dalfsen uit in de machinekamer
van den molen van Th. Veyen die even buiten
het dorp is gelegen. In een oogwenk stond
de machinekamer in lichtelaaie, de vlam
men sloegen uit het dak en de korenmolen,
waartegen de machinekamer was aange
bouwd, vatte vlam. Aan behoud van den
molen viel niet te denken. De brandweer uit
Dalfsen was spoedig met een mptorspuit aan
wezig en wierp met vier stralen water in de
vlammen. De felle Zuid-Oostelijke wind wak
kerde het vuur aan en hoog sloegen de vlam
men uit den molen, ver den omtrek verlich
tend. Een pakhuis, dat tegen den molen aan
stond, werd eveneens een prooi der vlammen,
een zeer groote hoeveelheid graan, die aan
landbouwers uit de omgeving toebehoorde,
ging in de vlammen op. Bij het afzenden van
dit bericht deed de brandweer moeite de
vlak bij den molen staande molenaarswoning
te behouden. De molen zelf zal geheel uit
branden. De molen zou juist van electrische
kracht voorzien worden.
Verzekering dekt voor een gedeelte de
schade, die uit den aard der zaak vrij aan
zienlijk is. Zeer veel belangstellenden waren
tezamen gestroomd om getuige te zijn van
het schouwspel.
HET RUSSISCH-CHINEESCHE
GESCHIL.
EEN CONFERENTIE OP 25 JANUARI.
MOSKOU, 23 Dec. (V.D.) Ket Volkscom
missariaat van buitenlandsche- zaken publi
ceert de volgende mededeeling:
Na de eerste voorloopige besprekingen tus
schen de vertegenwoordigers van de regee
ring te Moskou en Moekden te Chabarowsk
werd besloten op 25 Januari 1930 te Moskou
een Chineesch-Russische conferentie bijeen
te roepen om alle kwesties te regelen.
Het post- en spoorwegverkeer tusschen
China en Rusland wordt weer hersteld. De
Russische en de Chineesche regeering hebben
onmiddellijk stappen ondernomen voor de
demobilisatie van de strijdkrachten aan de
Russisc.h-Chineesche grens. Bovendien heeft
de Chineesche regeering zich verplicht alle
Wit-Gardistische formaties onmiddellijk te
ontbinden.
De vertegenwoordigers der Russische re
geering begeven zich naar Charbin om de lei
ding van den Chineeschen Oostspoorweg op
zich te nemen.
Alle gearresteerde Russische en Chinee
sche onderdanen, die zich in de gevangenis
sen bevinden, moeten onmiddellijk ontslagen
worden.
Het Russische consulaat te Charbin en het
Chineesche consulaat in het Russische Verre
Oosten hervatten hun werkzaamheden.
De overeenkomst tot bijlegging van het
Russisch-Chineesch conflict treed 23
December 1929 in werking.
MISDAAD TE NIJMEGEN.
Maandagmorgen werd een 17-jarigen jongen
te Nijmegen, door en tot nu toe onbekend ge
bleven man aangesproken die hem een doos
overhandigde met verzoek deze in de rivier
de Waal te werpen. De jongen aanvaardde
de doos, doch opende deze. Tot zijn ontzet
ting zag hij daarin het lijkje van een pas
geboren kindje liggen, meldt de Tel.
Hij stelde de politie van zijn vondst in
kennis, deze nam het lijkje in beslag en
stelt thans pogingen in het werk om den
man op te sporen.
PERSVRIJHEID.
(De Perzische regeering heeft
een decreet uitgevaardigd, waar
bij aan alle Perzische onderda
nen die buiten hun land wonen,
bevolen wordt, terug te keeren
op straffe van verbeurte hun
ner eigendommen in Perzië).
Kijk, dat is een vreemde kwestie,
Op het Perzische tapijt,
Zoo'n dictatoriale gestie
Lijkt me toch wat uit den tijd;
Als een Pers persé wil leven
Elders dan in Teheran,
Moet men hem daar kans toe geven,
Trouwens, wie gaat dat wat an?
't Is daar met de vrijheidsleuze
Blijkbaar niet te best gesteld,
Want de plaatselijke keuze
Dringt men op met bruut geweld;
't Is je ware persiflage
Op het recht van den persoon,
Perzië staat in blamage
Voor heel 't menschenras ten toon;
Hoort de Perzen tandenknersen,
Die oekase zit hun hoog,
Ziet de Perzin tranen persen,
Uit 't amandelperzisch oog;
Geen citroenpers was ooit wranger
En geen drukpers van een krant
Was ooit zoo gedrukt- en banger,
Dan die Pers in 't buitenland;
Denkend aan vervlogen dagen.
Nam 'k de pen en schreef dit- vers,
Om mijn steentje bij te dragen
Voor de vrijheid van de Pers.
-IEZONDEN MEDEDEELINGEN
2en Kerstdag half drie Gem. Concertzaal
Kaarten a f0.75 en f 1.25 aan de zaal.
SAMENZWEERDERS ONTDEKT.
IN ZUID-SLAVlë.
De gearresteerde leider der Kroaten
Dr. Matchek.
AGRAM, 24 Dec. (VD.) Het is de politie
te Agram gelukt twee groepen samenzweer
ders op het spoor te komen, die door emi
granten in het buitenland worden opgeleid,
en wel een die onder leiding staat van den
vroegeren secretaris-generaal van de Kroa
tische boerenpartij en een die van Moskou
uit geleid wordt. De politie heeft vastgesteld,
dat een geheele reeks van aanslagen reeds
was beraamd. Er waren door de terroristen
reeds een negental helsche machines ver
vaardigd, waarvan er acht in handen van de
politie zijn gevallen. Talrijke arrestaties zijn
gedaan: o.a. werd dr. Matschek gearresteerd.
Verder gelukte het de politie een koerier op
te vangen, die in de voering van zijn jas een
op een stukje linnen geschreven bevel van
de buitenlandsche leiding vervoerde, waarop
de namen voorkwamen van een aantal per
soonlijkheden, die gevangen genomen moes
ten worden. Onder dezen zouden zich vier
hoogwaardigneidsbekleeders bevinden der
katholieke kerk benevens de chef der politie
in Agram, op wiens hoofd een prijs werd ge
steld. Het onderzoek wordt met groote ener
gie voortgezet.
MET EEN RAKETVLIEGTUIG
OVER HET KANAAL.
NEW-YORK, 23 Dec. (V. D.) Fritz.von Opel
heeft bij aankomst van het Lloyd-stoomschip
..Columbus'' te New-York verklaard, dat hij
het volgend jaar een vlucht over het Kanaal
zal ondernemen in een raketvliegtuig.
VIER SKI-LOOPERS IN HET
REUZENGEBERGTE VER
ONGELUKT.
BERLIJN, 23 Dec. (VD. Uit Hirschberg
in Silezië wordt gemeld, dat gistermiddag in
het Reuzengebergte tusschen de Spindler- en
de Prins Heinrichsbaude drie skiloopers, een
dame en twee heeren, in een sneeuwstorm
zijn omgekomen. Een vierde doodelijk onge
val geschiedde met een skilooper uit Berlijn,
die nog om vier uur gistermiddag van de
Spindlerbaude naar de Prins Heinrichsbaude
wilde afdalen. Daartoe was het reeds veel te
laat- op den dag. Tengevolge van den Zuid-
Oosterstorm is hij halverwege weer terugge
gaan. Sinsdien ïeeft men niets meer van
hem vernomen.
Multatuli:
Niemand zou kapitaal wagen in ftnan-
ciëele ondernemingen, welker soliditeit niet
beter ware gestaafd dan door diezelfde soort
van praatjes, waaraan zooveel waarde ge
hecht wordt indien ze personen betreffen.
CHINEESCH SCHIP VERGAAN?
ER ZOUDEN 250 SLACHTOFFERS ZIJN.
Het Chineesche stoomschip „Leecheong",
dat op weg was naar Hongkong, met een
Chineesche bemanning en 250 Chineesche
passagiers aan boord, onder wie een aantal
vrouwen en kinderen, is gedurende een he-
vigen storm vergaan, kort nadat het Swaboe
in Kwangtoeng had verlaten. Gemeld wordt,
dat slechts twee matrozen zijn gered, door
dat zij zich wisten vast te klemmen aan
wrakhout. Alle passagiers en de overige leden
der bemanning, in totaal circa 300 personen,
zouden verdronken zijn.
DIPLOMATIEK INCIDENT TE
MOSKOU.
Herbette beleedigd door
Litwinov.
ZONDERLINGE MANIEREN.
Naar uit Moskou gemeld wordt, wilde de
Fransche Ambassadeur Herbette aan den
plaatsvervangenden Volkscommissaris voor
Buitenlandsche Aangelegenheden, Litwinov,
een officieele verklaring der Roemeensche
regeering overhandigen, waartoe hij zich bij
het Volkscommissariaat vervoegde. In deze
verklaring deelde de Roemeensche regeering
aan de Sovjet-regeering mede, dat Roemenië
zich aansluit bij de diplomatieke démarche
van Stimson tot bij legging van het Russisch-
Chineesche confict.
Litwinov zou Herbette bij die gelegenheid na
drukkelijk verklaard hebben, dat hij een
dergelijke verklaring niet meer in ontvangst
wilde nemen, aangezien eerstens de Russisch-.
Chineesche kwestie volkomen is bijgelegd en
ten tweede tusschen Roemenië en Sovjet-
Rusland geen diplomatieke betrekkingen be
staan.
Toen Herbette zeide, dat hij verplicht was
deze mededeeling in naam van de Fransche
regeering en namens die van Roemenië ter
kennis te brengen, viel Litwinov hem in de
rede met- de opmerking, dat de verplichtin
gen van de Fransche en Roemeensche regee
ringen voor hem van geen beteekenis zijn.
Herbette legde daarop de schriftelijke ver
klaring der Roemeensche regeering op Lit-
winov's schrijfbureau neer, waarna Litwinov
het stuk pakte en het den Franschen ambas
sadeur in den zak duwde, daarbij verkla
rende, dat de audiëntie over de Roemeen
sche verklaring voor hem volkomen ge
ëindigd was.
In buitenlandsche diplomatieke kringen
wordt beweerd, dat Herbette voornemens zou
zijn zijn regeering om ontslag te verzoeken.
WETHOUDER PADT NEEMT
ZIJN ONTSLAG.
Ds. N. Padt, wethouder van Onderwijs en
Sociale Zorg te Zandvoort heeft lieden ont
slag genomen als wethouder. In zijn brief
aan B. en W. motiveert hij dit besluit oa.
door te zeggen „ik wcnsch niet langer wet
houder te zijn".
Vooral de vergaderingen over de gemeente-
begrooting moeten wethouder Padt tot deze
ontslag-neming gedreven hebben.
Ds. Padt die voor gemeentebelang in den
Raad zat werd in de vergadering van 6 Sep
tember 1927 tot wethouder gekozen.
VERKEERSONGELUKKEN.
Te Haarlem.
Maandagmorgen zijn op den hoek van de
Lindenstraat en de Eikenstraat twee vracht
auto's tegen elkaar gebotst, doordat de eene
slipte. Beide wagens werden aan de voorzijde
zoo ernstig beschadigd, dat zij moesten
worden weggesleept.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
Dir. Mr. KASSE ZEGEL M. DEKKER
Begin lanuari verschijnt ons nieuwe Tarievenboekje, uitgave 1930 Wilt gij
van toezending verzekerd zijn, zend dan heden Briefkaart met Naam en Adres
VERWULFT No. 1, of bel op TELEFOON 10966 5
De eerste foto's van het jongste oproer in de beruchte gevangenis van Auburn. Burgers
die de overheidstroepen steunden, bewaken gereed tot schieten met geweren ge-
icapend de uitgangen van de corridors waar de cellen gelegen zijn.
FELLE
FABRIEKSBRAND
NAPELS.,
TE
ROME. 24 December (V.D.) Te Napels is
hedenmiddag tengevolge van onvoorzichtig
heid in een asphaltfabriek een groote brand
uitgebroken. De brandweer slaagde er eerst
na verloop van vier uren in het vuur te lo-
caliseeren. De schade wordt op een miilioen
lire geraamd.
23 December.
Kleingoed. De opschortings
bepalingen der vaccinatie.
Vóór het jaarseinde heeft de Eerste Kamer
nog allerlei kleingoed afgedaan, suppletoir-
tjes, onteigeningen, enz.
Daarna werd het vaccinatie-opschortings
wetje behandeld.
Ook ditmaal weer heeft Mr. Rink zich ver
zet tegen de verlenging van dit opschortings
wetje. Op de oude gronden. Twee gevaren
ziet de heer Rink de gevaren voor heel
het volk van een mogelijke pokken-epidemie,
de gevaren voor weinigen van encephalitis.
Die twee gevaren moeten door den Staats
man nauwkeurig worden afgewogen, meende
hij en doet hij dat, dat Is Mr. Rink in gemoe-
de overtuigd van de noodzakelijkheid van
het doorzetten van den irxdirecten vaccina-
tie-dwang.
De heer Rink ziet met angst de toekomst
tegemoet, wijl hij heeft moeten constateercn,
dat de immuniteit van ons volk is afgeno
men. Het uitbreken van de alastrimepidemie
schrijft Mr. Rink voor een belangrijk deel toe
aan het gedurende twee jaren niet inënten
van de schoolplichtige jeugd. Er is tegen het
pokkengevaar geen beter middel zei mr. Rink
en de minister was dat geheel met hem
eens! dan de vaccinatie.
Mevrouw PothuisSmit en de heeren Die
penhorst en Blomjous hebben dit betoog be
streden. Ook de minister. Zij bestreden het
betoog, waar dit den dwang wilde voor
schrijven, na het afwegen van de gevaren bij
encephalitis en bij pokken, als plicht van
den wetgever. Zij wezen er op, dat de wetge
ver een beperkte taak heeft. Zij meenden,
dat de wetgever zich niet een taak mag aan
matigen, die geheel de taak van de ouders
is.
De heer Rink kan nu wel afwegen willen
maar (zei mevr. Pothui^) men moet maar
eens vader of moeder zijn van een kind dat
aan encephalitis sterft en tot inenting ge
dwongen zijn door den Staat tot inenting
waartoe men zelve niet zou zijn overgegaan.
Prof. Diepenhorst wees er oa. nog op; dat
geen enkele medicus aan de zijde van Mr.
Rink staat.
De minister noemde het een tragische om
standigheid, dat het middel bij uitnemend
heid tegen dc pokken, de vaccinatie, zelf niet
gevaarloos is. Is het nu den Staat, geoor
loofd. tot het toepassen van dit middel te
dwingen? Neen, zeide de minister, die voor
den Staat evenzeer slechts een beperkt recht
aanwezig zag.
De minister gaf uiting aan zijn groote
waardeering voor de vaccinatie als middel
tegen de pokken en hij hoopte, dat de vacci
natie populair zou blijven gelijk zij nu popu
lair is gebleken te zijn bij de jongste
alastrim-epidemie.
De minister tenslotte deed er op letten, dat
wanneer de Staat een verplichting aan de
medici gaf om in te enten met de daaraan
verbonden bezwaren en gevaren de Staat
de medici in strijd zou brengen met hun
ambtseed. A.s. Maandag zal de Senaat, over
het opschortingswetje stemmen. Mr. Rink
werd. blijkens zijn repliek, niet overtuigd.
INTIMUS.
Het Belangrijkste.
Wethouder Padt uit Zandvoort vraagt ontslag
(pag. 1, le blad)
Eerste KamerKleingoed. Dc opschortings
bepalingen der ^vaccinatie.
(pag. 1, le blad)
Een misdaad in Nijmegen? Kinderlijkje lit
beslag genomen.
(pag. 1, le blad),
Chincesch schip vergaan. Vele dooden.
(pag. 1, le blad),
Ski-loopcrs in het Reuzengebergte veron
gelukt.
(pag. 1, lc blad).
Het Chineesch-Russisch conflict bijgelegd.
(pag. 1, le blad en le pag. 2c blad)
Een merkwaardig diplomatiek incident in
Moskou.
(pag. 1, le blad).
Een aanslag voorbereid op het Belgische
koningspaar?
(pag. 2, le blad)
De uitbreiding van de Ziekenhuisverzekering
(pag. 2, le blad)
De tentoonstelling van geforceerde bol- en
knolgewassen.
(pag. 2, le blad)
Engeland en Egypte. Belangrijke besprekin
gen in het Engelschc Lagerhuis.
(pag. 1, 2e blad).
Het Internationale Hockey-tournooi in Bar
celona. Nederland wint van Zwitserland,
(pag. 1, 2e blad».
Het Duitsche Kabinet weer volledig.
(pag. 1, 2e blad).
Hel 26-jarig bestaan van St. Raphael.
(pag. 3, 2e blad).
De Stille Klap (H. E. Knappert).
(pag. 2, 3c blad).
Het Kerstfeest.
(pag. 1, 4e blad).
Door dc Internationale Sportwereld (C. J.
Groothoff).
(pag. 2, 4c blad).
DE MOORDZAAK JAKUBOWSKI.
LEIPZIG, 23 Dec. (VD.) Tegen het von
nis van do jury-rechtbank Ncustrehlitz,
waarbij de beide brores August en Fritz No-
gens, alsmede hun moeder, vrouw Kaehlens
en een zekere Boeckel werden veroordeeld
wegens moord op de kleine Ewald Nogens-
-Jakubowskl. hebben slechts vrouw Kaehlrr
en August Nogens beroep aangeteekend bij
het Rijksgerecht te Leipzig. Heden werd door
het Rijksgericht het revisleverzoek behan
deld. Na uitvoerige motiveering vroeg het
O. M. vernietiging van het vonnis tegen
vrouw Kaehler en August Nogens. alsmede
van het vonnis tegen Fritz Nogens, die geen
revisie had aangevraagd en ter dood veroor
deeld was en terugverwijzing van dc zaak
naar de jury-rechtbank te Neustrehlitz. Do
verdedigers van de veroordeelden sloten zic'.t
hierbij aan.
