A
VOOR DE LUISTE RVINKEN.
HET CADEAUSTELSEL.
HAARLEM'S DAGBLAD
VRIJDAG 10 JANUARI 1930 NEDERLANDSCH SCHIP SLEEPT
EEN FRANSCHE TORPEDOJAGER
Onze Radio Rubriek
Hallo! Hallo!
TE HOOG TIMBRE.
Uit vragen blijkt my dat het nog niet alge
meen bekend :'s hoe met dikwijls zeer een
voudige middelen een naar persoonlijken
smaak te hoog timbre verbeterd kan worden.
Onder te hoog timbre verstaan we een te
sterke weergave der hooge tonen ten op
zichte van de lage- en middeltonen. De hooge
tonen moeten dus wat verzwakt worden zon
der veel afbreuk te doen aan de andere
tonen.
Er zijn meer oorzaken aan te geven voor
een te hoog timbre. Behalve aan eigenaar
digheden van den luidspreker kan het ook
zijn dat het ligt aan den grooten inwendigen
weerstand van de moderne eindlampen ais
B443, C443 enz. Toch zijn deze lampen zeer
goed wanneer men er maar voor zorgt dat de
transformatoren in het toestel van goede
kwaliteit zijn en voorafgegaan door lampen
met lagen inwendigen weerstand, zoodat de
lage tonen goed „doorkomen". En wanneer
de luidspreker dan van goede kwaliteit is en
deze lage tonen dus ook goed weergeeft, dan
zal blijken dat wij niet zoo spoedig over een
te veel aan hooge tonen zullen klagen, ook
al gebruiken we moderne eindlampen met
grooten versterkingsfactor. Over deze kwes
ties zijn aardige dingen te vertellen, wat we
bij gelegenheid nog wel eens sullen doen.
Op het oogenblik zullen we echter aanne
men dat we een bepaald toestel eenmaal
hebben en we vinden het timbre te hoog, het
geluid te „scherp" en „schril". Wat kunnen
we nu voor veranderingen aanbrengen zon
der dat in het toestel te behoeven doen? Heel
eenvoudig. Zet een vasten condensator C
over de klemmen van den luidspreker L. (Zie
figuur 1).
=t=£
Ik hoor al vragen: „hoe groot moet die
condensator dan zijn?" En helaas kan het
antwoord weer niet definitief zijn, zooals zoo
vele malen het geval is bij radio-vragen. In
deze kwestie speelt bovendien ae persoonlijke
smaak een rol en dus is eigenlijk het eenige
juiste antwoord: „zelf probeeren!" De „ge
middelde" waarde ligt in de buurt van 10.000
c.M. Hoe grooter men den condensator neemt,
hoe doffer het geluid (dus hoe minder hooge
tonen)
In fig. 2 ziet men nog aangegeven een
handige manier om het timbre in elk voor
komend geval naar eigen smaak zoveel te
verlagen als men zelf verkiest.
R. is een regelbare weerstand van bijv.
50.000 ohm. C kan hier grooter genomen
worden, b.v. 80.000 c.M. Wat is de bedoeling
van den weerstand R? Wanneer R uitge
schakeld is, dus de weerstand nul bedraagt,
dan staat condensator C gewoon parallel op
den luidspreker en is het timbre het aller
laagst, waarschijnlijk in de meeste gevallen
veel te laag. Maar wanneer R ingeschakeld
is, dus op zijn maximale waarde van 50.000
ohm staat, dan heeft die condensator C zoo
goed als geen invloed meer. Het is dan net
alsof de condensator er niet was. Door den
weerstand R te regelen kan men dus alle „tus
schenliggende" toestanden zelf instellen, wat
ook bij sommige uitzendingen, bij storingen
door hooge interferentletoncn enz. van veel
nut kan zijn. Crilüsch zijn de opgegeven
waarden niet. van C en R. Een weerstand R
van 500.000 ohm maximaal kan b.v. ook
goed dienen, maar het zal dan blijken dat
alleen in het „begin" van den weerstand,
(aan den kant van den nulstand) invloed op
het timbre verkregen wordt. Condensator C
mag ook grooter zijn en b.v. wel 100.000 cM.
(dus ongeveer 0.1 micro-farad) bedragen,
omdat men met weerstand R toch de rege
ling van het timbre geheel in handen heeft.
E. W. OTT.
RADIO IN MEXICO.
De heer Cota, Directeur voor radio-aange
legenheden in het. Mexicaansche postministe-
rie is, na te hebben deelgenomen aan ver
scheidene radio-congressen in Europa, bij
gelegenheid van zijn bezoek aan Berlijn, ge
ïnterviewd, en heeft daarbij over den radio
dienst in zijn land eenige interessante bij
zonderheden verteld.
De radio-telegrafie is staatsmonopolie in
Mexico. Met het oog op de zeer groote af
standen binnen de Republiek en het berg
achtig karakter van het land ls de construc
tie, toepassing en het onderhoud van te
legraafkabels buitengewoon kostbaar en
daarom maakt de regeering op mime schaal
gebruik van de radio voor het binnenlandsch
telegrafisch verkeer. Niet minder dan 25
stations waaronder zoowel land- als kust-
stations, dienen voor de afwikkeling van
het commercieele verkeer, dat reeds 22 mil-
lioen woorden per maand bedraagt. Deze 25
stations beschikken gezamenlijk over onge
veer 60 zenders (in Mexlco-City alleen staan
er al 12) en een gelijk aantal ontvangin-
Tichtingen.
Naar het buitenland bestaan radioverbin
dingen met Havana en Cuba, met Guate
mala, Costa-Rica, Salvador enHonduras (deze
laatste via Guatemala). Voor het trans-
oceanisch verkeer bestaat slechts één gele
genheid, nl. de verbinding met Duitschland
(de Telefunkenzenders te Nauen bij Berlijn).
Deze verbinding wordt onderhouden met de
modernste toestellen.
Met Noord-Amerika hoopt men spoedig
een radioverbinding te kunnen openen
Voorts ligt het in de bedoeling draadlooze
communicatie te scheppen mei Italië, Span
je. Frankrijk, Engeland en Japan.
De radio-omroep in Mexico is volkomen
vrij! Iedereen kan een omroepzender oprich
ten en exploiteeren. De regeering geeft
slechts licenties. Zoo bevinden zich de voor
naamste 7 omroepstations in handen van
particuliere maatschappijen. Het bedrijf moet
door reclame-omroep loonend gemaakt wor
den. De aankondigingen geschieden in twee
talen: Spaansch en Engelsch Het aantal
luisteraars wordt op pl.m. 300.000 geschat,
maar men verwacht nog een groote uitbrei
ding, vooral op het land. Met goede ontvang?
toestellen zijn ook verschillende Noord-Ame-
rikaansche zenders te hoor en; van de Euro-
peesche stations kunnen slecht-s de korte-
golfzenders gehoord worden-
RADIOVRAGEN.
VRAAG: De heer L. J. M. vraagt een wis
selstroom-schema met automatische neg.
roosterspanning.
ANTWOORD: Schaft u zich het A.V.R.O.-
wisselstroomschema aan. Aut. neg. rsp. is
daarin tevens beschreven.
VRAAG: De heer C. K. informeert naar
radio-centrale.
ANTWOORD: Voorloopig zal er in Haarlem
nog wel niets van komen. Eerst zal nog een
prae-advies van B. en W. afgewacht moeten
worden.
ANTWOORD aan den heer S. V.: Zie bo
venstaand antwoord.
VRAAG: De heer B. B. stelt vragen om
trent langzaam „wegzakken" van het geluid
bij afschakelen van het psa.
ANTWOORD: Dit zijn verschijnselen (nor
male), die in verband staan met het gelei
delijk op- en ontladen van de condensatoren
In het p.s.a. Het door u genoemde geval
treedt vooral op bij groote afvlakcondensa-
toren en gering plaatstroomverbruik.
VRAAG: De heer A. de M. heeft last met
2 maal automatische neg. roosterspanning.
ANTWOORD: Hoe groot is uw totaal plaat
stroomverbruik in milli-ampères en hoe
groot zijn de weerstanden der Adjustograds?
Eerst moet u de Adj. instellen die in uw be
rekening het meest rechts staat aangege
ven; daarna deze laten staan en de linker
instellen.
Wanneer de letters op den transformator
goed zijn aangebracht is uw schakeling niet
de juiste. Het kan overigens geen kwaad en
is bovendien dikwijls gewenscht (gilneigin-
Het batterijtje in uw schakeling zal spoe
dig uitgeput zijn waarschijnlijk.
Laat u mij nog het een en ander weten en
tevens de grootte der plaatspanning.
VRAAG: De heer J. de V. vraagt schema
voor 1 lamos Radio-toestel.
ANTWOORD: Ik zal u een schema toezen
den.
ANTWOORD aan den heer G. W. v. L.:
-adio-distributie is bij u in de buurt niet
aanwezig.
INKOMENS EN VERMOGENS
IN NEDERLAND.
Als No. 10 van den jaargang 1929 der Ver
slagen en Mededeelingen van de af deeling
Handel en Nijverheid van het Departement
van Arbeid, Handel en Nijverheid, is ver
schenen een studie over bovengenoemd on
derwerp, samengesteld door het Secretariaat
der Sub-Commissie voor de Economische Po
litiek, waarin een beknopt- overzicht gegeven
werdt van den loop der inkomens en vermo
gens in Nederland van de eerste jaren van
den wereldoorlog af tot aan het jaar 1928.
De statistische gegevens over de Inkom
sten- en Vermogensbelastingen hebben daar
toe als basis gediend; tevens is gepoogd ook
den omvang van de verdere samenstellende
deelen van het totale particuliere volksin
komen en volksvermogen zoo nauwkeurig mo
gelijk vast te stellen. Hierbij zijn met name
de totalen der onbelaste inkomens en ver
mogens berekend. Aldus ontstond voor het
Nederlandsche volksinkomen van het jaar
1915 1916 de som van 2389 millioen gulden,
welke som in het jaar 1927 1928 was opge-
loopen tot 5043 millioen. Volgens de bereke
ningen van het rapport steeg het volksver
mogen in dit tijdsverloop van 11.190 mil
lioen tot 21.714 millioen gulden.
Intusschen kunnen de aldus gevonden ver
meerderingen geen reëele worden genoemd,
aangezien daarbij geen rekening is gehouden
met de gedaalde koopkracht van "den gulden
en de toeneming der bevolking in het onder
havig tijdperk. In het rapport is dan ook de
invloed dier beide factoren mede in aanmer
king genomen; aldus werd voor de inkomens
hier te lande sinds 1915 een werkelijke stij
ging van ruim 7 pet. gevonden, terwijl an
derzijds bleek, dat de omvang van het vo'.ks-
vermogen in dezelfde periode een daling
van 3 pet. heeft ondergaan. Mogen er in de
volgende berekeningen al onzekere elemen
ten voorkomen, zoo kan mitsdien niettemin
worden aangenomen, dat de vermogensvor
ming hier to lande is achtergebleven bij den
groei van het inkomen.
Overigens worden in het kort de wijzigin
gen opgespoord, welke plaats hebben gegre
pen in de verdeeling van inkomen er. ver
mogen onder de bevolking. Daaruit blijkt,
een gestadige toeneming van het aandeel,
dat- de lae°re inkomens en vermogens van
ae t-otalen zich trekken. Dit proces van
toenemende gelijkmatigheid in de verdeeling
voltrekt zich bij het inkomen in sneller tem
po dan bij het vermogen.
„JE KUNT ZIEN DAT HET EEN
HOLLANDER IS."
De N. R. Crt. ontving afschrift van een brief
van een assistent-machinist aan boord van
den Kinderdijk over hulpverleening aan een
Fransehen torpedojager:
't Is Nieuwsjaarsmorgen, acht uur. Ik
kom juist van wacht en kijk even over de
wijde wateren. Een schip in zicht aan der.
horizon. Komt meer voor in de Middelland-
sche Zee, dus schijnbaar niets bijzonders. We.
reokten de schoorsteenen opvallend sterk. Ik
ea eten en heb Juist een boterham naar bin
nen gewerkt, als ik plotseling de telegraaf in
de machinekamer hoor gaan: een onheilspel
lend geluid in volle zee. Dadelijk kijk ik naar
bet zcoeven geziene schip en bemerk dat ze
met lichten aan het seinen zijn. De 3e stuur
man, die de wacht heeft maakt er uit op, dat
ze s.oa. seinen. Hij rent naar beneden, waar
de 2e stuurman, tevens marconist, ligt te sla
pen. Kom eens gauw op de brug kijken, ik ge-
toof dat er een schip s.oa. ligt te seinen. De
stuurman mee naar boven: „Ja zeker, dat is
s. o. s.". Tegelijk seint hij met de morse-lamp
te ug, da: -hij met de radio zal roepen. Dade
lijk zet hij zijn toestel in en hoort het schip.
Dit geeft zijn e.gen roepletters en seint:
„Hebben onmiddellijk hulp noodig!"
Er was zoo'n geweldige rookontwikkeling,
dat het net was of het sciüp in brand stond.
Wij dus het roer gewend; de „veiligheids" van
de ketels vastgezet om een paar atmosfeer
over de roode streep heen te kunnen stoken
en de machine op zijn groo:ste snelheid ge
zet. Den stokers werd een borrel beloofd als
ze den stoom bijhielden.
Naderbij gekomen zag ik, dat het een
Franseh oorlogsschip was. Onder de hand
had het geseind, dat het gesleept wilde wor
den, omdat ze machineschade hadden.
„Er stond een beetje deining; het oorlogs
schip kon absoluut niets doen. Zoo n groot»
vrachtboot de „Kinderdijk" is heei wat
plomper dan een sleepboot, dus was het een
heel kunststuk om verbinding te krijgen. Ech
ter is onze kapitein vroeger kapitein geweest
op zee-sleepers van L. Smit en Co., dus het
was hem wel toevertrouwd, wat dan ook
spoedig bleek. De officieren op het oorlogschip
doorzage hem blijkbaar niet en stonden al
te schreeuwen om een touw over te gooien,
terwijl dit nog absoluut onmogelijk was. De
stuurman van ons wist dit wel en bleef kalm
staan, klaar om te gooien. Op 2 M. afstand
wist de kapitein ons achterschip langs het
voorschip van den Franschman te laten
zwaaien zoodat ze zoo de dunne lijnen aan
elkaar konden overreiken. Op het Fransche
schip bonden ze deze gauw aan de sleeptros
vast en onze matrozen aan het halen, om het
eind van de tros te krijgen. Dit gauw om de
bolders bevestigd, waarna ze op het oorlogs
schip lieten vieren.
„Nu kwam nog een moeilijk werk: het strav
varen van de tros. zonder deze te breken of
in de schroef te krijgen. Hierbij kon onze te
legraaf niet gebruikt worden: die geeft alleen
maar aan: „Volle kracht, halve kracht, lang
zaam en zeer langzaam". Daarom werden de
commando's door de spreekbuis gegeven: één
slagje meer, twee slagjes minder enz. Com
mandant en officieren van dezen Fransch
man waren later vol lof over dit .haaltje van
zeemanskunst. Je kunt zien, dat het een Hol
lander ls, zeiden ze. Ze vroegen of we het
schip naar het dichtst bij zijnde land wilden
berngen. Dit was La' Palma. Wta er eigenlijk
aan de hand was, is ons niet duidelijk gewor
den. Een oorlogsschip laat zich slechts in de
uiterste noodzaak slsepen. Bovendien zou het
afgehaald worden door een torpedoboot van
de plaats, waar wij het zouden brengen. Dus
waarom daar niet op gewacht in plaats van
zich te laten sleepen. De telegrafist kwam nog
te weten, dat ze 's nachts om 2 uur panne
hadden gehad en reeds een uur aan het S. O.
S. seinen waren
's Avords om een uur of 5 waren we op
de gewenschte plaats en de kapitein wist het
schip prachtig los te gooien. Daarna werd ons
cship dicht in de buurt van het oorlogsschip
gemanoeuvreerd, dat ondertusschen voor an
ker was gegaan. De 2e stuurman ging toen
met een boot naar het oorlogsschip, waar by
door een eerewacht werd ontvangen en naar
den commandant geleid om verschillende
stukken te teekenen. Het viel hem op, dat
ieder er even vuil en afgemat uitzag. Het
rechte is hy echter ook niet te weten geko
men. De commandant gaf voor onzen kapitein
een kaartje mee, waarop hy zijn groote be
wondering uitsprak voor,het werk, dat deze
had verricht. Intusschen stoomden wij heen
en weer. De 2e stuurman kwam weer aan
boord en wy vervolgden onze reis naar Cette".
BIJ DEN DOOD VAN E. W. BOK.
Zooais wij gisteren mededeelden is de
Amerikaansche millionnair van Nederland-
schen stam, Edward W. Bok, overleden.
Bok. geboortig uit den Helder, ging als 6-
Jarige jongen r.aar Amerika. Via ae uitge
verij (later was hy hoofdredacteur van ..La-
dies' Home Journal") verdiende hy met hard
werken een groot vermogen. Wy brengen in
herinnering dat J. C. P. een „Om Ons Heen"
aan hem wydde naar aanleiding van Bok's
boek „Dollars Only".
Daarin werd onder anderen gezegd:
..Bok heeft In der. roes en den strijd om
geld te verdienen zyn idealisme niet ver
speeld, zooals blijkt uit dit laatst verschenen
boek, waarin hU betoogt dat alleen maar
geïd verdienen vcor een mensch geen waar
dig levensdoel is en dat hU. wanneer hy een
maal een fortuin vergaard heeft, ook moet
studeeren op de beste manier om er anderen
van te laten profiteeren, hetgeen naar hy
verzekert, een moeilijke taak is".
En:
„Bok gaat uit van het standpunt, dat een
raer.sch diensten moet bewyzen. wanneer hy
zijn plaats in de samenleving waard wil zyn.
En diensten bewijzen, bedoelt hy, kun Je met
zaken doen niet altijd en niet alleen. Er moet
ook wat gedaan worden ln het algemeen be
lang".
Tot zoover het „Om Ons Heen".
Edward W. Bok heeft zelf steeds in dezen
geest geleefd. Toen hy Holland bezocht er
gerde het hem dat men hem van zoovele
kanten om geld vroeg. „Geld moet verdiend
worden" was zyn stelregel.
Tcch stichtte Bok in 1923 een fonds van
100.000 dollar dat als vredesprijs moest die
nen!
Een staaltje van Bok's werkkracht is nog
het volgende: Toen hem ae uitgeverij van
..Ladies' Home Journal" werd aangeboden had
dit blad 445000 abonnés. Toen Bok in 1919
zich uit de zaken terug trok had het er ruim
twee millioen 1
Voorspel Voorgestelde strafbepalingen Wettelyk
ingrijpen gevaarlijk-
Het Verslag van de Commissie tot onder
zoek van het Cadeaustelsel is als No. 9 van
den jaargang 1929 der Verslagen en Mede
deelingen van de afdeeling Handel en Nij
verheid van het Departement van Arbeid,
Handel en Nyverheid verschenen- Men zal
zich de voorgeschiedenis nog wel herinneren.
In 1926 werd besloten om een Comité van
Actie tot stand te brengen tot bestrijding
van den verkoop met cadeaux. waartoe de
drie landelijke middenstandsbonder. het.
initiatief hadden genomen. Dit Comité heeft
veel werk verzet en weinig succes geoogst
het valt niet te ontkennen. Toen Ln December
1927 door Baron van Wynbergen bU den be
trokken Minister werd aangedrongen op de
instelling van een commissie van onderzoek,
kwam deze tot stand. Schrijver deses heeft
als lid van het Comité van Actie intensief
medegewerkt aan de op touw gezette cam
pagne en de vergaderingen van dit Comité
by gewoond. De totstandkoming der offlcleeie
Commissie van onderzoek öeteekende mi
niet anders dan het eindehjk op schrift stel
len van een aantal wetteiyke maatregelen
ter bestrUding van dit stelsel, volgens velen,
de eenige weg om tot het doel te geraken. In
het bovengenoemde Verslag lees ik evenwel
tot mijn verbazing, dat ons Comité de over
tuiging was toegedaan, „dat alleen van wet
telijke maatregelen heü kon worden ver
wacht." In deze bewoordingen Is die mede-
deeling niet Juist en met de notulen der ver
gaderingen var. het Comité in de hand zou
te bewijzen zyn, dat zich in dit Comité een
zeker aantal leden verzet hebben tegen het
nemen van wetteUjke bestrydingsmaatrege-
len. Ik betreur het dan ook, dat in het offi-
cieele verslag der van regeeringswege inge
stelde commissie deze onjuistheid voorkomt,
al kan ik den oorsprong daarvan wel ver
klaren.
Het werkprogramma der Commissie van
onderzoek was uiterst eenvoudig, zy behoef
de geen materiaal meer bUeen te garen, aan
gezien het Landehjk Comité daarover reeds
in voldoende mate beschikte, zoodat zij dan
ook, waarschyniyk uitsluitend, om ook eenig
eigen materiaal te hebben, besloot tot het
Instellen van een onderzoek by fabrikanten,
grossiers en consumenten. Deze enquête is
m.i. wat al te eenvoudig en beperkt opgezet,
dien de Commissie blijkbaar wenschte. Zij
kwam tot de conclusie, dat alle vormen van
het' cadeaustelsel te herleiden zijn ln twee
grondtypes; het directe- en het indirecte
systeem, daarby eenigszins afwijkend van de
Indeeling van het comité van Actie, hetwelk
de groepeering: a. directe systeem, b. bon- of
spaarsysteem en c. kans- of loterysysteem
voorstond. Het directe stelsel omvat die vor
men, waarby de verkooper tegelijkertijd met
de verkochte zaak het cadeau afgeeft, het
indirecte stelsel is dat, waarbij een bewijs bij
den verkoop wordt afgegeven, dat in één of
meer exemplaren op een prestatie van de
zyde van den verkooper recht geeft Het
directe stelsel is steeds moeilijker toe te pas
sen, naarmate het product, dat per stuk ver
kocht wordt, een geringere waarde vertegen
woordigt; het cadeau wordt dan te gering in
waarde en oefent geen aantrekkingskracht
meer uit. By het indirecte stelsel geven één
of meer bonnen recht op een uitkeerlng in
geld, of op een bepaalde waar. De laatste
vorm komt zeer veelvuldig voor.
De slotsom der commissie luidt, dat het
cadeaustelsel voor een gedeelte aan de pro
ducten voordeel verschaft, doch dat de
tusschenhandelaren en verbruikers er nadeel
van ondervinden Voor den tusschenhandel
is het voornameUjk de beunhazerij, welke
nadeelig werkt, terwijl voor de consumenten
drie nadeelen op den voorgrond treden,
nmL: a. zy zyn economisch gebonden bij
denzelfden cadeaugever dezelfde waar te
blijven koopen, totdat zy de noodige bons
verworven hebben, b. eenerzljds wordt hun
het cadeau opgedrongen, andendjds worden
zij geprikkeld om veel te koopen, c. de ont
vangen cadeaux zyn dikwyis waardeloos,
doordat de cadeaugever geen vakkennis be
zit van de geschenken, welke hy geeft.
Van het grootste belang is natuurhjk het
standpunt van de Commissie ten aanzien van
de bestrijding van het stelsel. ZU stelt daar
by voorop, dat van uitzieken geen sprake
zal zyn, dat de uitbreiding van het stelsel
nog voortdurend toeneemt en de bestaande
wet-teiyke voorschriften onvoldoende zyn-
Geheel ln overeenstemming daarmede heeft
zy dan ook een vijftal strafbepalingen ont
worpen, welke zy om. motiveert door op te
merken, dat het verbruikersbelang, d l. het
algemeen belang, zulks vordert.
Deze vyf bepalingen komen op het volgen
de neer:
1. verbod van het geven van cadeaux, die
niet tot den gewonen handel of bedrijf van
den cadeaugever behooren. tenzij het bestaat
in geld;
2. de verkooper heeft de verplichting om
den kooper, die geen cadeau begeert, de
koopsom te verminderen met de waarde van
het cadeau;
3 regeling van het cassabon-stelsel of
kortingsstelsel, waarbij den gever dezer bons
wordt verplicht deze bons op verzoek direct
te verzilveren.
4. de verkooper. die een dividend garan
deert, na verloop van zekeren tyd uit te be
talen. wordt verplicht dit dividend desge-
wcnscht terstond uit te betalen bU aankoop
der waar;
5. de verkooper wordt verplicht om in
geval hij meer artikelen voor één prUs ver
koopt, deze artikelen ook afzonderiyk ver
krijgbaar te stellen voor pry zen, tezamen
niet hooger dan de prijs waarvoor deze ge-
zamenUjk te koop zyn.
Ik ben niet competent de juridische waarde
der strafbepalingen te kunnen beoordeelen,
maar toch zou ik wel eenige opmerkingen
willen maken over de voorgestelde bestrU-
dingswyze. Het verheugt mij dan. dat ik ge
durende de actie door het meergenoemde
Landeiyke Comité gevoerd, herhaaideiyk heb
betoogd, cat men uiterst sceptisch moet staan
voor wetteiyk ingrijpen op dit terrein; een
oordeel, hetwelk ik nog onverffauwd hand
haaf, ook na het verschijnen van dit rapport.
In het- kort zou ik deze zienswijze nog willen
toelichten. Toen hei Landehjk Comité zyn
net.ie begon, hebben zyn leden misschien
maar ten deele gevoeld wat het zeggen wilde
de publieke opinie te bewerken en het kwaad
van het cadeaustelsel vla het publiek en de
fabrikanten aan te pakken. Ik zou aan ae
hand van het gesprokene <unnen bewijzen,
dat ik meer dan eens de kreet heb geslaakt,
dat wy voor een ..stelselmatige bewerking
stonden, welke Jaren en jaren zou vorderen".
De instelling der Staatscommissie heeft deze
actie evenwel automatisch doen ophouden en
al herhaal ik. dat de bereikte resultaten ge
ring waren, toch blijf 1* van meening. dat
daarop een ingrijpen van overheidswege nog
niet gebaseerd mocht worden. Het is anders
geloooen en het is een troost hoewe. een
schrale dat een minderheid in de com
missie zich met. de conclusies niet heeft
kunnen vereenigen.
Aan wie biyft zoo meteen ter beoordeeling
of het aangeboden cadeau behoort tot den
gewonen handel of het bedrijf van den ca
deaugever? (art. 1), en moet niet gevreesd
worden, dat zelfs Ln het oog van den voor
stander van wetteiyk Ingrijpen, verder ge
gaan wordt, dan men wel wenscheUjk acht
te? Schiet men het doel niet o zoo gemakke
lijk voorby? en is daarvan het gevolg riet-
dat men aan banden gaat leggen, wat vr:J
behoorde te zyn? Ik vrees, dat men binnen
kort zaken zal gaan reglementeeren. die met
het cadeaustelsel niets meer ultstaar.de heb
ben. Als was er niets anders, dar. zou alleen
daarom al afgeraden moeten worden van
overheidswege op dit terrein zoo ver in te
grijpen. De uitvoering van de eerste strafbe
paling beteekent toch byv. niet meer of min
der dan dat het bekende Verkade-piaatje on-
mogeUjk gemaakt zal worden. terwUl artikel
4 zich keert tegen het z.g. kortingstelsel, het
welk m.i. slechts zydellngs verband^ houdt
met het cadeaustelsel. Van de 2e en 3e straf
bepaling Is zeker heil te verwachten, al zal
wel niemand zich de illusie koesteren, dat
geen middelen gevonden zullen worden, deze
te ontduiken. Het 5e artikel ls ml hoogst
gevaarlijk en zal zeker aanleiding geven tot
een verbod op tal van zaken, die mén felteiyk
niet wüde verbieden.
MOLLERUS-
HET AUTO-ONGELUK TE SLOTEN.
Het tweede Ujk gevonden.
Gisterenmiddag om drie uur Is de politie
erin geslaagd na urenlang dreggen het lijk
te vinden van de vrouw J. van der V., d:e
Donderdagmorgen by het auto-ongeluk te
Sloten op noodlottige wUze om liet leven
kwam. Het Ujk werd op 20 Meter afstand
van de plaats des onheils opgehaald.
CLASSIFICATIE SPOORWEGPERSONEEL.
Dinsdag vergaderde de Personeelraad ter
behandeling van het rapport, omtrent de
classificatie.
Na uitvoerige besprekingen werd besloten
het rapport, waarin de aftrek voor de 2e 1
klasse od 3 pet., voor de 3e klasse op 6 pet
en voor de 4e klasse op 9 pet. wordt voorge
steld, te behandelen in een gecombineerde
besturenvergaderlng, welke tegen einde Jan.
zal worden gehouden.
HET TWEEDE WINTERPROGRAMMA VAN
DE VOLKSUNIVERSITEIT.
Wy ontvingen het programma voor het
gedeelte na de Kerstvacantle van het seizoen
1929—1930 van de Volksuniversiteit voor
Haarlem en Omstreken.
Het vermeldt ten eerste als luistercursus
sen:
.Hesten van oude schoonheid !n Grieken
land en het omringende Oosten. Egypte. Ba-
bylonië. Assyrié". Met Uchtbeelden, door Prof.
W. van der Pluym te Overveen. Op acht
Maandagen te beginnen met 27 Januari in de
Middelbare School voor Meisjes, Krocht.
„De vrcdesgedachte in den loop der
eeuwen", door dr. J. S. Bartstra te Haarlem
op 4 Dinsdagen te beginnen 28 Januari Mn
..Het Blauwe Kruis", Oude Groenmarkt 2<r
„Vijf paedagogische liederenavonden" door
Frans Vink, toonkunstenaar te 's-Graven-
hage met medewerking van Constant v. d.
Elshout, bariton te 's-Gravenhage. Op vier
Woensdagen te beginnen 29 Januari in de
bovenzaal van het GemeenteUjk Concert -
gebouw. Lange Begijnestraat, en Woensdag
26 Februari in de St. Jozef sgezellenvereenl-
ging. Jansstraat 59.
.Jrilandsch vogelleven van psycho-biolo-
gisch standpunt bezien." Met lichtbeelden,
door A. F. J. Portielje, inspecteur over de
levende have van Artis te Amsterdam. Op
acht Donderdagen te beginnen 30 Januari ln
Teylers Stichting. Spaarne.
„De strijd om een nieuwe levenshou
ding" door ös. A. R. de Jong, voorganger Ne
derlandsche Protestantenbond te Bussum. Op
acht Vrijdagen te beginnen 31 Januari, ln de
Nyverheid. Jansstraat 85.
Een Categorie Lulsterdbrsus wordt gegeven
over „H rinascimento Italiano" door prof.
Romano Nob. Guarnierl te Amsterdem. Op
acht Vrijdagen, te beginnen 31 Januari in
het Remonstrantenhuls, Wllholmlnastraat 22.
Wat de werkcursussen betreft:
Twee vervolgcursussen in de Fransche taal
volgens het kennemer Stelsel door O. van
der Laan te Haarlem. De eerste cursus op
tien Maandagen te beginnen 20 Januari, ric
tweede op tien Donderdagen, te beginnen 23
Januari in het Kennemer Lyceum, Adr.
Stoopplein 4.
Vervolgcursussen ln de Enge'.sche taal door
F. P. van der Voorde te Haarlem. De eerste
cursus op 12 Dinsdagen te beginnen 21 Janu
ari, de tweede op 12 Woensdagen, te beginnen
22 Januari ln de HHJ3. Santpóorterpleln, in
gang Hedastreat.
De volgende lezingen zullen gehouden wor
den voor leden en Introducés.
Lezing met lichtbeelden en film door den
heer H. C. Verkruysen over ..Japan, het land
der bloemen en der geisha's". Maandag 13
Januari, gebouw Protestantenbond, Jacob-
straat-
Film van den heer H. F. Tillema „Myn reis
door Borneo", Zaterdag 25 Januari Ir den
Protestantenbond. Eventueel 1 Februari nog
maals.
„De Alpen" door den heer Dlck Laan op
een avond in Februari.
Herdenkingsavond van het eeuwfeest van
Guido Gezelle's geboorte door Rcnë de
Clercq, met declamatie. Dinsdag 11 Maart,
gebouw van den Protestantenbond.
