Een rede van Viscount Grey
Na Schacht's ingrijpen.
BUITENLAND.
Aanval op Lloyd George.
Het fameuze particuliere fonds en de
Liberale Raad.
Haagsche Conferentie.
De dag van Dr. Schacht.
HAARLEM'S DAGBLAD
WOENSDAG 15 JANUARI 1930
TWEEDE BLAD
Coquetterie met
Labour.
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
Viscount Grey werd herkozen als voor
atter van den Engelschen Liberalen Raad.
Bij deze gelegenheid sprak hij over de ge
schillen met Lloyd George, den leider dei-
Liberale Partij, welke geschillen nog niet op
gelost zijn. Lord Grey zeide, dat de Liberale
Raad oorspronkelijk gevormd was door men-
schen, die een groot vertrouwen hadden in
Asquith, doch voelden dat zij niet hetzelfde
vertrouwen konden hebben in Lloyd George.
Zij voelden eveneens, dat de positie van de
partij aanstoot gaf en de partij onmogelijk
werd, door het feit dat de financiën van de
Centrale leiding afhankelijk waren van den
persoon van Lloyd George en niet van het
Partijfonds.
Maar wij stelden tezelfder tijd vast, aldus
ging Lord Grey voort, dat deze reden voor het
vormen van een afzonderlijke organisatie niet
beteekende dat wij voornemens waren, voort
durend in onmin te leven met het 'hoofd
kwartier der liberale partij. Wij vormden
onze afzonderlijke organisatie alleen om ons
te kunnen wijden aan het werk voor de libe
rale zaak cn dat heeft de Raad getrouwelijk
gedaan.
Verder zeide Lord Viscount Grey:
„Er is verklaard, dat Lloyd George sedert
de verkiezingen aan het hoofdkwartier gel
den heeft verschaft zonder voorwaarden te
stellen. De leider heeft altijd een belangrijke
stem in het gebruik vair de gelden in een
partijkas en nooit te voren is een leider in
de positie geweest om te zeggen: Gij hebt
geen partij fonds, en tenzij ge handelt naar
mijn wil, krijgt ge geld. Deze positie is voor
elke partij noodlottig. Sedert de verkiezingen
is de partij afhankelijk geworden van dat
persoonlijke fonds. Wij weten niet hoe lang
dat zal duren. Zelfs in het hoofdkwartier
wordt gevoeld dat de toestand onbevredigend
is, want als bij-de volgende verkiezingen het
hoofdkwartier in de positie zal zijn dat het
over een onafhankelijk fonds beschikt, dat
de organisatie kan onderhouden, cn onafhan
kelijk candidaten kan stellen, en na de ver
kiezingen niet meer een boroep behoeft te
doen op dat persoonlijke fonds, zal ik erken
nen, dat een ontzaggelijke druk van de iibe-
ralen is weggenomen.
Maar, vervolgde Lord Gery onder toejui
chingen, dan bestaat nog de quaestie van het
gebrek aan vertrouwen in den leider. Het is
noodzakelijk reeds thans te verklaren, dat
als bij de volgende verkiezingen de tegenwoor
dige toestand met betrekking tot dat leider
schap onveranderd blijft, de Liberale Raad
moet strijden zonder dat leiderschap, maar
onder zijn eigen organisatie en eigen kas.
Het is niet aangenaam dit te zeggen; maar
eens moest het toch worden gezegd, daar het
de diep gewortelde overtuiging uitspreekt van
de leden van den Liberalen raad.
Tenslotte bracht Viscount Grey in herin
nering dat Lloyd George niet altijd de leider
van de Liberale partij is geweest en dat hij
eens de held van de Conservatieve partij is
geweest, doch ook in dien kring veroorzaakte
zijn optreden de antithese door het wan
trouwen.
Overigens leverde de rede van Viscount Grey
nog een succes op voor de Labourregeering.
Was het coquetterie met de arbeiderspartij
toen de Viscount verklaarde dat de Raad het
eens is met de Buitenlandsche politiek van de
arbeiderspartij Leek het niet op een flirtation
toen hij zeide: „Bij mij bestaat alleen twijfel
of het van wijs beleid getuigt dat de betrek
kingen met Rusland hersteld werden, doch als
de bolsjewistische propaganda gestaakt wordt,
dan is de Labourregeering ook in dit opzicht
gerechtvaardigd.
Tenslotte smeerde Grey nog wat stroop om
de monden van Ramsay MacDonald. Snowden
en Henderson, voor hun werk respectievelijk
voor de Vlootconferentie, de Haagsche Con
ferentie en de ontruiming van het Rijnland-
Voegt men hier nog aan toe. dat de Libera
len onlangs hebben verklaard dat zij hun bes!
zouden doen om van het ontwerp mijnwet nog
wat goeds te maken, dan beseft men wel dat
het op het oogenbiik wat men noemt „aan"
is, tusschen Labour en Liberaal.
L. A
Slotzitting a.s. Donderdag?
GENèVE. 14 Jan. (WS.) Henderson
vertrekt hedenavond uit Geneve en reist recht
st reeks door naar Londen.
Briand blijft tot morgen en zoo noodig ook
tot Donderdag.
In politieke kringen alhier acht men net
mogelijk dat de raadszitting reeds Donder
dag afloopt.
Bouisson weer voorzitter.
De Fransche Kamer is onder voorzitter
schap van den doven Sibylle bijeengekomen.
Aan de regeringstafels hadden de .noeste
thans te Parijs vertoevende ministers plaats
genomen. Ook Tardieu en Loucheur waren
aanwezig.
Bouisson werd met 336 van de 531 stemmen
lot voorzitter herkozen. Tot vice-presidenten
zijn gekozen Rlcolfi, Bouillant-Lafont,
poiseoai en Cantrtu
Palestina en Genève.
Na lang onderhandelen heeft de Volken
bondsraad een besluit genomen inzake het
verzoek van Henderson tot benoeming eener
commissie voor de afbakening der rechten
der Joden en Arabieren aan den Klaagmuur
te Jeruzalem, aldus het Hbld.
Het Britsche voorstel is nu volkomen los
gemaakt van rat. 14 van het mandaat voor
Palestina welk artikel de benoeming van de
commissie voor alle heilige plaatsen regelt.
De raad was het met Henderson eens, dat
het klaagmuurprobleem dringend om een op
lossing vraagt, en besloot op voorstel van
Procope aan het nieuwe Britsche verzoek ge
volg te geven.
Merkwaardig is, dat de mandatencommissie
die anders steeds door den raad wordt ge
raadpleegd, ditmaal stilzwijgend is voorbij
gegaan, al is wellicht de rol, die de vice-
voorzitter der commissie, de heer D. W. F.
van Rees, bij het vinden van dit compromis
heeft gespeeld, actiever geweest dan zijn stil
zwijgen in den raad zou doen vermoeden.
Henderson heeft dus ten deele zijn zin ge
kregen, waarmee echter nog niet is gezegd,
dat de commissie er in zal slagen een be
vredigende oplossing te vinden. De com
missie zal slechts uit drie leden bestaan, die
geen van allen de Britsche nationaliteit zul
len hebben. Minstens één hunner zal over
uitgebreide juridische kennis moeten beschik
ken. De bevoegdheid der commissie is uit
sluitend tot den Klaagmuur beperkt en haar
besluiten zullen in geen enkel opzicht de
oplossing van quaesties met betrekking tot
de overige heilige plaatsen vooruitloopen.
Zoodra de commissie haar taak heeft ver
vuld, 'houdt zij op te bestaan.
Alleen' de Perzische vertegenwoordiger in
den raad, de heer Feroeghi, maakte eenige
opmerkingen. Hij verklaarde niet tegen dit.
voorstel te willen stemmen, maar er onmoge
lijk namens zijn regeering of namens zijn
geloofsgenooten zijn goedkeuring' aan te
kunnen geven, aangezien hij zijn regeering
niet had kunnen raadplegen en geen tijd had
gehad het voorstel grondig te bestudeeren-
Met algemeene stemmen en één blanco
werd het voorstel aangenomen.-
Henderson dankte den raad voor de ge
toonde medewerking en bereidwilligheid.
Tenslotte kwam de raad nog overeen, dat
de datum van de buitengewone zitting der
mandatencommissie, die geheel aan Palestina
zal zijn gewijd, zal worden vastgesteld, zoo
dra de Engelsche regeering kan meedeelen,
wanneer het rapport der enquête-commissie
gereed zal zijn.
Een goede opmerking van de
Daily Herald.
De Daily Herald toont zich onvoldaan door
de verklaringen van den minister van mari
ne ever de Britsche bereidwilligheid om onder
zekere voorwaarden het program voor krui
sers van ongeveer 70 tot 50 te verlagen. Mac
Donald heeft indertijd na een rede van Gib
son gezegd dat iets bepaalds gedaan moest
worden om een beperking van wapening' tot
werkelijkheid te maken. De Herald wijst er
nu op dat het aantal kruisers der Britsche
vloot in 1926 49, in 1927 43, in 1928 49, in het
begin van 1929 52 en aan het eind van 1929
54 bedroeg. De door Alexander genoemde 50
ki-uisers zouden dus niet noemenswaard on
der de sterkte van tegenwoordig en zelfs bo
ven die van 1926 en 1927 staan. De Herald
meent dat dit nauwelijks de geest is, waar
mede men op de conferentie iets bereiken
kan.
De heeren der admiraliteit moeten naar
haar meening de zaak nog eens overdenken.
aldus citeert de N. R. Crt. Groot Britanje is
niet meer in de stemming om hun uitspraken
nederig te aanvaarden. MacDonald heeft ge
zegd dat het geen ziti heeft om maritieme
deskundigen te sturen, teneinde vlootreductie
to bespreken. Volgens de Ilerald legt de ad
miraliteit dezer dagen op de wijsheid van
deze woorden den nadruk.
De Weichsel vergiftigd.
De Poolsche bladen slaan alarm tegen een
groot gevaar, dat Warschau zou bedreigen,
namelijk vergiftiging. In den afgeloopen
nacht is een reusachtig reservoir van de
Poolsche chemische nitraat fabriek gespron
gen en 16.000 L. van een vergiftig zuur zijn
in de rivier terecht gekomen. De Czama
mondt uit in een zij-rivter van den Wa'.chsri.
de Piliza, die weer uitmondt in den boven
loop van den Weichsel. In de Czama en in
de Piliza waren reeds kort nadat het zuu.
in het water terecht was gekomen alle vis-
schen gedood. De oeverbewoners hebben de
drijvende visschen verzameld en aan hande
laren verkocht, die ze naar Lodz brengen.
De politie en de gezondheidsdienst heb
ben maatregelen getroffen om de bevolking
te waarschuwen tegen de consumptie van
deze visch en het gebruik van rivierwater. D:
visch zal in beslag worden genomen. Het on
derzoek heeft uitgewezen, dat het springen
van het reservoir van de nitraatfabriek door
misdadigen opzet is veroorzaakt.
Aangezien de waterleiding van Warschau
uit de Weichsel het drinkwater betrek:,
heeft de minister van binnenlandsche zaken
bevolen, dat het filtreerstation den toevoer
van water naar de Warschausche waterlei
ding moet stop zetten. Vooruoopig zal de wa
tervoorziening van Warschau uit de reserve
watervoorraad geschieden. Het vergiftigde
water van de Weichsel zou. volgens deskundi
gen, hedenmiddag tegen drie uur Warschau
bereiken en met een stoomsnelheid van onge
veer een meter per seconde in ruim drie uur
tijds afvloeien.
Italië houdt voet bij stuk.
Het officieel orgaan der fascistische partij
publiceert een verklaring met betrekking to.
de Londensche vlootconferentie. waarin nog
maals met nadruk te kennen wordt gegeven,
dat Italië vast besloten is, den eisen in zake
pariteit op vlootgebled met Frankrijk te zul
len handhaven. In theorie stelt Italië zich
zelfs op het standpunt eener pariteit met
Engeland, al ziet het ook met het oog op zijn
beperkte financieele en economische draag
kracht ervan af, dit ook in practijk te ver
wezenlijken. Voorts wordt erop gewezen, dat
Italië een langwerpig schiereiland in een af
gesloten zee vormt, waarvan de toegangen in
handen zijn van andere mogendheden. Ita-
liës positie aan de Middellandsche Zee moe'
als niet onbedenkelijk, ja zelfs als tragisch
worden beschouwd, daar het b-staan van eer
volk van 42 millioen afhankelijk is van d;
nauwe Straat van Gibraltar, die zelfs me'
minimale strijdkrachten zonder meer kan
worden afgesloten. Mocht de geheele Lon
densche vlootconferentie op de klip der Ita-
liaansch-Fransche pariteit mislukken, dan
zou Italië dit rustig gadeslaan.
WOENSDAG 15 JANUARI
Stadsschouwburg: „Hirston en Cie" 8 uur.
Kindervoorstelling 2 uur.
Schouwburg Jansweg: „Rose Marie", S.15
uur.
Gem. Concertzaal: Ledenconcert H. O. V.
o. L v. Ed. v. Beinum, 8.15 uur.
Palace. „Het Ontwaken" (Awakening). Too-
neel: Two Siemonis. 2.30 en 8.15 uur.
Luxor Theater: „IJzeren Klauwen" en
Geboorterecht". Toon eel: The Lloyd Sisters
en Jean Modern, 2 30 en 8.15 uur.
Rembrandt Theater: ..Schimmen uit het
Verleden (Forgotten Face)" Tooneel: Kees
Pruis, 2.30, 7 en 9.15 uur.
Santpoort: Geb. Ned. Herv. Evange
lisatie, Kerkpad. Opwekkingssamenkomst.
Spreker J. Sevensma, 8 uur.
Zandvoort: Geref. Kerk, Brederode-
straat. Dr. Crommelin: Oost-Java aLs Zen-
dingsveld", 8 uur.
DONDERDAG 16 JANUARI
Schouwburg Jansweg: „Rose Marie". 8.15
uur.
Gem. Concertzaal. Paedagogisch concert
H. O. v. o. 1. v. Ed. van Beinum. Inleider
Hendrik Andriessen. 7.15 uur.
Hotel Lion d'Or. Openbare vergadering
Middenpartij voor Stad en Land. Floris Vos:
„Goed en veilig verkeer een landsbelang.
Standpunt inzake de ontwapening". 8.30 uur.
Bioscoopvoorstellingen.
Teyler's Museum. Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 113 uur, behalve 's Maan
dags, toegang vrij.
O verveen. Raadhuis. Gemeenteraad
van Bloemendaal, 2 uur.
DE VERKLARING VAN ZIJN HOUDING.
De eventueele no cd wet.
Een oplossing zal in ieder
&cval gevonden worden.
Het einde nabij.
Schacht's eerste verklaring.
's-Gravenhage 14 Januari.
Dr. Schacht heeft over de zitting der
bank-experts van gisteren aan Duitsche
journalisten verklaard, dat het in het minst
niet zijn bedoeling was. om door zijn houding
welke men na zijn brief had moeten ver
wachten, eenige sabotage aan de tot nu toe
bereikte politieke resultaten der Haagsche
conferentie te plegen.
Hij is in Den Haag slechts als deskundige
en heeft met de politieke vraagstukken niets
uit te staan. Zijn brief, waarvan de Duitsche
delegatie voorloopig geweten heeft, is nie:
met hem besproken geworden. Over dien
brief kan hij geen gedetailleerde opmerkin
gen maken.
Het is intusschen juist, dat de brief drie
vragen bevatte aangaande: le. de totaalbe
lasting: 2e. de moreele waarborgen van de
Duitsche particuliere eigenaars; 3e. de moree
le behandeling op gelijken voet van de Duit-
schers, zonder eenige nieuwe bevestiging van
het sanctierecht.
Wanneer het aanroeren van deze vragen
reeds politiek genoemd wordt, dan kan hij
er zich slechts over verheugen, dat zij ten
minste eenmaal ter gelegenheid van de
Haagsche conferentie ter sprake zijn ge
bracht
Zijn standpunt bij de beraadslagingen der
commissie werd uitsluitend bepaald door de
overweging dat het hier slechts gaat om een
zaak, waarbij moet worden vastgesteld of de
moreele grondslag vaststaat. Aan een zaak,
welker moreele grondslagen niet als draag
krachtig beschouwd kunnen worden, kunnen
nóch hij nóch de Rijksbank deelnemen, ten
minste niet vrijwillig.
De deelneming van andere Duitsche ban
ken dan de Rijksbank zou geheel afhangen
van het vertrouwen, dat deze firma's genie
ten. Daartegen zou hij in geen enkel opzicht
sabotage plegen, zooals van hem veronder
steld is, want hij was te zeer overtuigd van
zijn plichten als staatsburger.
Op een vraag of hij zijn ontslag zou ne
men, wanneer zijn eischen niet werden inge
willigd verklaarde hij:
Logisch gesproken treed ik slechts af wan
neer ik het stellige gevoel heb onjuist te
hebben gehandeld, maar ik zal niet aftreden
als dat eenigen heeren past.. De leiding dei-
Rijksbank en de verantwoordelijkheid voor
haar houding is mij door Duitsche Rijkswet
en internationale afspraken opgelegd, zonder
dat ik daar iets aan doen kan. Ik zal deze
verantwoordelijkheid niet afwijzen en mij
daaraan niet door de vlucht onttrekken. Het
vertrouwen in de financiën, het crediet en dr
muntpolitiek van de Rijksbank kan naar mij"
inzicht slechts verhoogd worden als men ziet.
dat de Rijksbank aan een zaak. welker mo-
reelen grondslag zij niet juist acht, niet mee
werkt.
Over de politieke zijde van de kwestie wil
de de heer Schacht zich niet uitlaten.
's-Gravenhage 14 Januari.
In een Duitsche persconferentie is heden
avond meegedeeld, dat de zes uitnoodigende
mogendheden morgenochtend te 11.45 de
Duitsche herstelkwesties zullen bespreken, in
het bijzonder betreffeude de mobilisatie der
Duitsche schulden. Hedenavond reeds heb
ben Chérou en Moldenhauer gesproken. Waar
schijnlijk zal een gentleman's agreement
worden gesloten voor korten tijd. Men geloof
dat morgenavond alles geregeld zal zijn.
Donderdag zal het den kleinen staten worden
voorgelegd en Zaterdag kan waarschijnlijk
de slotzitting plaats hebben.
Inzake de Oostelijke vraagstukken schiet
men niet slecht op. Het is nog een vraag of
ie onderteekening van het protocol afhanke
lijk zal zijn van de oplossing van ai deze
Dit is de dag van dr. Schacht geweest. In
tusschen geen dag van vreugde voor hein,
doch naar alle waarschijnlijkheid een zwarte
Dinsdag. Hij heeft hoog spel gespeeld, aoch
legde het af. Niet zoozeer omdat hij zijn zin
niet wist door te drijven, al moet hem der.
koppigen Oost-Fries, dit reeds een dcora in
het oog zijn. Veel. erger is voor hem, dat hij
zich zelf heeft laten zien als een man, die
met behulp van sophismen er op uit schijnt
te zijn. het koste wat het wil, aan zijn baan
tje te blijven vastkleven. Hij heeft het hier
niet verborgen gehouden, dat hij uit een ze
delijk oogpunt het sluiten van een overeen
komst als die betreffende ae Herstelbank
niet toelaatbaar acht. Engeland's houding in
zake de gesequestreerde particuliere eigen
dommen en het feit, dat niet uitdrukkelijk
van elke politieke of economische sanctie
wordt afgezien, veroordeelt Dr. Schacht ais
zoo onzedelijk, dat hij niet vrijwillig doei wil
nemen aan de Herstelbank en aan het Be
stuur van die bank. Maarzoo luidt zijn
theorie, als de wet eenvoudig uitmaakt, dat
ae Rijksbank aan de Herstelbank moet
deelnemen, dan verandert de zaak volkomen
voor mij.
Dan speelt hij den gehoorzamen Duitschen
staatsburger. Dan speelt hij den man, die op
een post is gezet, op grond van het vertrou
wen, dat men internationaal in hem had.
Hij heeft als zoodanig verplichtingen te ver
vullen en daaraan kan hij zich niet onttrek
ken.
Dr. Schacht vindt persoonlijk het Young-
plan, zooals het nu geworden is, onzedelijk,
maar in zijn hoedanigheid van gehoorzaam
burger en President van de Rijksbank is het
eventueel geen bezwaar voor hem toch salm-
weg aan te blijven, Heel zijn standpunt in
deze zaak maakt den indruk door hoogst be
denkelijke kronkelgedachten beheerscht tc
worden. Een feit is. dat hij rich blijkbaar van
zijn verantwoordelijkheid als zedelijk man
bevrijd kan voelen, als de wetgever maar de
verantwoordelijkheid op zich wil nemen, die
hij niet wenscht te aanvaarden. Zelf schijnt
hij zich niet bewust van den vreemden in
druk. dien heel dit optreden moet verwek
ken. Hij geeft af op de politici, noemt zich
zelf een zakenman, die zich bij zijn zaken
doen door hoogzedelijke beginselen laat- lei
den. maar die, wel beschouwd, de ergste poli-
ticiens bepaald slaat wat betreft rijn vin
dingrijkheid in verpolitiekt gedoe. In
conferentiekringen beschouwt men de
merkwaardige geschiedenis, die we hier be
leefd hebben als een louter Duitsche aan
gelegenheid, doch dit neemt niet weg, dat
men verre van geestdriftig is ever de hou
ding door den President van den Rijksdag
aangenomen. Overigens heeft de Duitsche
delegatie, van wie Moldenhauer noch Curtius
den persoon van Schacht feitelijk kenden,
nooit verwacht dat hij het spel zoo ver zou
doorvoeren als hij tot hun groote en pijnlijke
verrassing gedaan heeft.
Het voornaamste is, dat thans ook Dr.
Schacht het- slagen der Conferentie en het
tot stand komen van de Herstelbank geen
moeilijkheden meer in den weg schijnt te
zullen leggen. Dat men tenslotte er de voor
keur aan gegeven heeft door middel van wets
wijziging de mogelijkheid te scheppen da',
toch de Rijksbank aan de Herstelbank zal
deelnemen voorloopig staan in elk geval
twee particuliere bankgroepen gereed in de
piaats van de Rijksbank, ae deelneming op
zich te nemen is zeer begrijpelijk.
Den ganschen dag beheen£hte deze sphynx-
gcschietfenis de gedachten van gedelegeerden
en journalisten. Voor iets anders bestond
nauwelijks belangstelling. Intusschen kan ik
nog melden, dat net vast schijnt te staan,
dat België zijn verzet tegen de vestiging van
den Herstelbank te Bazc! definitief heeft op
gegeven, zoodat die zaak verder glad zal
loopen.
Om nog even op de Schacht-geschiedenis
terug te komen, laat op den avond wisten
sommige Fransche journalisten te vertellen
dat het wel eens zou kunnen zijn. dat Tardieu
van de Duitschers zou verlangen, dat zij
bijzondere maatregelen zouden treffen, waar
door men de zekerheid zou bezitten, dat
Schacht, al zegt hij thans ais gehoorzaam
dienaar der wet geheel en al te zullen mede
werken, later toch niet eens de een of andere
surprise zou kunnen verwekken. De positie
van den President van de Herstelbank is im
mers heden ten dage wel zeer onafhankelijk
zij het. ook, dat Schacht haar in een zeer
afhankelijke zou veranderen, ais hij zegt dat
hij alles doet wat de wet voorschrijft!
Het ware goed, zoo men zich op alle even
tualiteiten zou voorbereiden, in dien zin dat
in plaats van ae Rijksbank ook uitdrukkelijk
lijk vermeld wordt dat Duitsche particuliere
banken aan den Herstelbank zouden kunnen
deelnemen. Intusschen schijnt, naar ik zoo1
opmaakte uit wat men in Duitschen kring ver
telde. cc kans zeer groot te zijn, dat de over
eenkomsten van Den Haag. waarin men de
bepaling betreffende verplichte deelneming
van de Rijksbank zou opnemen, in den Rijks
dag zonder al te groo'.e moeilijkheden er door
zullen gaan en dan is de zaak gezond. Juist
door zijn eigenaardige optreden m deze heeie
kwestie zou Schacht tenslotte de stemming
in Dultschland eer tegen zichzelf hebben op
gewekt dan tegen hetgeen de Regeering hier
voor haar rekening zal nemen. De bom is,
zoo niet alle teekenen bedriegen, verkeerd ge
sprongen!
Dr, E. VAN RAALTE.
vraagstukken.
Do sanctiekwestie is geregeld. Morgenavoixi
zal waarschijnlijk de tekst bekend gemaakt
kunnen worden.
Inzake de kwestie-Schacht werd meegedeeld,
dat de directeuren der Reichskreditgeselischaft
en ae; Pruisslschei Staatsbank (vroeger
Seehandlung) naar Den Haag geroepen zijn
toen de Rijksbank niet in dc Internationals
Bank deel zou nemen.
Intusschen heeft de Duitsche delegatie nog
eens overwogen of het niet mogelijk was de
Rijksbank door een wet tot deelneming te
dwingen en zij heeft dr. Schacht gevraagd
wat hij in dat geval doen zou. Deze heeft
daarop geantwoord, dat hij de wet loyaal zou
naleven tzooals wij gisteren reeds meld
den).
Morgen zal de Duitsche delegatie voorstel
len deze verplichting der Rijksbank in het
slotprotocol op te nemen. Bij aanneming van
het Youngplan door den Duitschen Rijksdag
wordt zij dan zonder meer wet. Het des
betreffende stuk zou reeds hedenavond aan
den voorzitter, den heer Jaspar, worden toe
gezonden.
De onderhandeling met de beide banken, die
de Rijksbank zouden vervangen, zijn hierdoor
voorloopig overbodig geworden. Men laat;
echter de beide directeuren toch overkomen,
om hen als deskundigen te raadplegen en ook
om, wanneer nieuwe moeilijkheden mochten
rijzen, onmiddellijk met hen tc kunnen spre
ken.
Het- standpunt van den president der
Rijksbank moet, naar wij vernemen, aldus
worden samengevat, dat hij nooit bereid is
een overeenkomst met iemand aan te gaan
als de andere denkt dat hij de overeenkomst
wellicht zal schenden. Hij verlangt, vertrou
wen van den ander en geen bedreigingen.
Onder de omstandigheden, die zich sinds de
vaststelling van het Young-plan te Parijs
hadden voorgedaan, had het directorium der
Rijksbank met algemeene stemmen besloten
den voorzitter van het organisatie van de
Intern. Herstelbank te verwittigen, dat de
Rijksbank omtrent een eventueel deelnemen
aan de herstelbank slechts een besluit zou
kunnen nemen, nadat de bank zou kunnen
overzien wat het resultaat der Haagsche
conferentie was. De Rijksbank zeide dus op
dit oogenbiik niet, dat zij wel of dat rij niet
wenscht deel te nemen, doch zij had alleen
te verstaan gegeven, haar beslissing afhan
kelijk te maken van den afloop der confe
rentie.
Wij vernamen verder nog, dat de verant
woordelijkheid, welke de Rijksbank eventueel
niet zou willen aanvaarden onder meer zou
betreffen de uitgifte van zekere leeningen
door de herstelbank. waarmede men toch een
bepaalde verantwoordelijkheid op zich
neemt en nu scheen de president der Rijks
bank die geenszins het verlangen koes
tert de politici te beïnvloeden te meencn,
dat hij als bankier zijn cliënten nooit zou
kunnen aanraden aandeden te koopen,
waaraan sancties vastzitten.
Naar wij vernemen, zal morgen de defini
tieve beslissing omtrent den zetel van de
herstelbank genomen worden, welke zetel in
Bazel zal komen. Dan zal men de vertegen
woordigers van Zwitserland officieel tot een
bespreking uitnoodigen. België zou zijn laat-
sten tegenstand tegen een vestiging te Bazel
opgegeven hebben. Tot dusver vonden cr
nict-officieele voorbesprekingen met dr.
Bachmann plaats betreffende de kwesUc,
van de belastingvrijheid enz.
In verband met de hier en daar in de pers
gemaakte opmerkingen dat na het verdrag
over de Bank met Zwitserland nog wijzigin
gen in de kantonale wetgeving van Bazel
noodig zijn. vestigt men er onze aandacht
op. dat verdragen volgens dc Zwitsersche
grondwet direct bindende kracht hebben, zoo
wel voor kantons als voor gemeenten.
Men heeft er rich overigens in het kanton
Bazel ook nog van vergewist, dat geen der
nolitiekc partijen in den kantonalen raad van
Bazel zouden aansturen op de aanvraag van
een referendum (dat nl. ook door een kan
ton kan worden aangevraagd) tegen het
verdrag inzake de Bank. Er is dan ook. naar
men ons van Zwitserschc zijde verklaarde,
geenszins te verwachten, dat er gebruik zal
worden gemaakt van de mogelijkheid een re
ferendum aan te vragen voor het geval, dat
het verdrag voor langer dan 15 Jaren zal
worden gesloten.
Oostenrijk-Italie.
Van Oóstenrljkschc zijde wordt meegedeeld,
dat de reliefschuldovcreenkomst tusschen
Oostenrijk cn Italië zoo goed als gereed If.
Verwacht wordt, dat nog in Den Haag de
overeenkomst door Schober en Mosconi zat
worden ondertqekend-
Met de Belgische delegatie zijn heden be-
sprek'ngen gevoerd over den afloop der com-
mercieele schulden van voor den oorlog en
over de liquidatie der Oosten rij ksche eigen
dommen in België. De onderhandelingen be
ioven een bevredigend resultaat. Hetzelfde
geldt voor de besprekingen van Oostenrijk
met Polen over de oude Oostcnrijksche ver
zekeringsmaatschappijen, die in het tegen
woordige Polen, voorzoover dit vroeger Oos-
tenrijksch gebied was. nog bestaan.
Ter bespoediging en voor het gemak
van bclanehebhenilen verzoeken wij
voor de verschillende afdeelingen van
ons dagblad de volgende nummers op
te bellen:
Voor berichten en andere mededee-
lingen of vragen voor de Redactie: 10600
Voor de Hoofdredactie: 15054.
Voor advertenties, abonnementen en
bezorging: 10724;
Voor aangelegenheden van de direc
tie: 13082.
