BRIEF UIT BERLIJN.
KLENE's KAUWGOM
HaagscHe Conferentie.
De reactie van de eerste
resultaten.
\4^uycyv
LETTEREN EN KUNST
AGENDA
Nog iets over sancties.
HAARLEM'S DAGBLAD VRIJDAG 17 JANUARI 1930
TWEEDE BLAD
Hjalmar Schacht. De man en zyn daden. Is zijn
val nabij? Toenemend verzet tegen hem,
(Van onzen correspondent).
Berlijn, 14 Januari.
De gebeurtenissen van deze laatste weken
in Duitschland concentreeren zich om de
figuur van één enkelen man, die wonderlijk
genoeg eigenlijk niet die geweldige belang
stelling verdient: om den heer Hjalmar
Schacht, naar den voornaam af te leiden
oorspronkelijk dus een Skandinaviër. sinds
jaren president van de Duitsche Rijksbank
met zeer uitgebreide volmachten.
Wil men over Duitschland schrijven, dan
mag men in deze dagen niet aan zijn per
soon voorbijgaan. Hij wordt nu eenmaal het
meest genoemd, en is door de omstandighe
den plotseling iemand van internationale re
putatie geworden. Een feit, dat eerder door
sensationeele dan door degelijke prestaties
bereikt is. Ofschoon ik niet graag zou willen
tegenspreken, dat de heer Schacht een man
van groote en algemeen erkende kundighe
den op het speciale gebied van het bankwe
zen en van den geld standaard is.
Zijn positie in Duitschland, die hem thans
den naam van dictator in de Duitsche repu
bliek bezorgt, heeft hij aan den door zijn va
derland verloren oorlog te danken. Hij is een
van de niet weinigen, van wie men voor den
wereldoorlog nog zoo goed als niets gehoord
had, en die eerst door de ontwikkeling der
dingen tijdens en na de revolutie op den voor
grond gekomen is.
Oorspronkelijk was hij democraat. Zelfs lid
van de kort na de omwenteling door Thedor
Wolff, den bekenden hoofdredacteur van het
Berliner Tageblatt gestichte Duitsche Demo
cratische Partij, die intusschen tot een zeer
klein onderonsje van weinig invloed gewor
den is. Of de heer Schacht dat voorzien heeft,
weet ik niet, maar nog in aller herinnering
is, dat hij, eenmaal met behulp dezer partij
en van de toen nog zeer machtige sociaal-de
mocraten president van de Rijksbank gewor
den, tegen de wer.schen der rechtsche groe
pen in, die Dr. Helfferich candidaat gesteld
hadden het partij boekje ter beschikking
stelde en naar de rechtsche zijde omzwenkte.
Een manoeuvre, waardoor hem al dadelijk
vele sympathieën zijner vroegere vrienden
verloren gingen.
De nieuwe positie van den heer Schacht
was daarom zoo belangrijk, cmdat ten ge
volge van het Vredesverdrag van Versailles
de Rijksbank niet meer direct onder de
Duitsche regeering en de volksvertegenwoor
diging kwam te staan, maar een merkwaar
dig lichaam van half nationaal half inter
nationaal karakter ging vormen (wat o.m.
met zich bracht, dat buitenlanders, o.a. onze
landgenoot Prof. Bruins in een raad van
toezicht op de Rijksbank gingen zitting ne
men.)
Men kon van een staatje in den staat gaan
spreken. En de ontwikkeling der dingen heeft
geleerd, dat ae heer Schacht, die tot de ijde-
len in den lande behoort, ook werkelijk het
plan had, zich tot een dictatoriale positie
omhoog te werken.
9
9
zijn met de Jaren een zeer gematigde partij
geworden. Een bijna „burgerlijke". Maar als
ze zoo nu en dan nog eens echt kwaad wor
den, dan meestal, gelijk ook in dit geval,
door de machtige vakvereerigingen opge
stookt, dan laten ze het niet bij dreigementen
maar weten als grootste Duitsche partij hun
wi'. vaak door te zetten
Niet alleen omdat Schacht den soclalistl-
schen Rijkskanselier Muller en diens regee
ring in zijn bekend memorandum heeft aan-
eevallen en den socialistischen minister Hil-
ferding weggejaagd heeft, niet alleen omdat
Schacht voor de tweede maal in het buiten
land ten aanzien van de vertegenwoordigers
van het geheel buitenland de eigen regee
ring dupeerde, maar vooral omdat men heel
goed weet. welke rol den heer Schacht in de
naaste politieke toekomst t-oegedacht was,
wil men ditmaal definitief met hem afreke
nen.
Vergist men zich niet in de prognose, dan
gaat het hier om een van de eerste en krach
tigste tegenzetten in een komende actie van
grooter afmetingen. En dan mag aangeno
men worden, dat de Duitsche socialisten zich
tenslotte verheugen over de onhandige tac
tiek van den heer Schacht, die zich reeds
dadelijk te veel heeft bloot gegeven en nu
waarschijnlijk alle troeven ineens uitgespeeld
heeft. Gisteren nog was dr. Schacht de held
van alle reactionnaire Duitsche persorganen,
en heden scheldt men op hem en verwijt
hem in diezelfde bladen, dat hij niet de min
ste standvastigheid getoond heeft.
Maar nog is de heer Schacht niet van het
terrein verdwenen. En het zal hoogst belang
wekkend zijn te vervolgen, hoe deze voor
postengevechten ten slotte zullen afloonen.
De schermutselingen hebben zich in 's-Gra-
venhage afgespeeld, de ernstige gevechten
zullen in Berlijn gevoerd worden.
Men bereidt er zich sinds gerulmen tijd
reeds op voor!
H. T. B.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per re«jel.
OPRUIMING
wordt voortgezet
P RIJ S V cRMINOERING
lO TOT SO pCt.
Gr. Houtstraat 10
BIJ DE UTICA JUBILEE SINGERS
Christelijke gezangen leerden. ZIJ namen, re
ligieus als ze zijn, deze liederen over, doch
wijzigden het rhythme en geleidelijk veran
derde ook de melodie. Zoo zijn de melodieën
van het populaire „My old Kentucky home"
en van „Carry me back to old Virginia" oor
spronkelijk niet van de negers afkomstig.
Doch andere melodieën zijn onder de ne
gers geboren, ze werden niet gecomponeerd,
ontstonden zoo-maar. „sprang into life" ge
lijk de neger H. T. Burleigh het in een zij
ner studies over het negerlied fijn karakte
riseert.
De „spirituels" zijn de geestelijke liederen,
herscheppingen van de choraal-melodieën
die de blanke predikers tot hen brachten,
nü sterk van rhythme, niet. zelden gesynco
peerd, maar waardoor deze liederen tóch niet
het harde, abrupte der jazzmuziek krijgen.
..All God's children got shoes" en ..Ezikiel
saw de wheel", twee liederen die de Utlca
Jubilee Singers op het programma van
Maandag hebben gezet, zijn voorbeelden van
de „spirituel".
De „Chocolate Kiddies" hebben eens de
niggersong" populair gemaakt.. Dat waren
dan de „plantatlon-songs". de liedjes die bij
de guitaar werden gezongen op de wijde ka
toenplantages. in het rustuur, in den avond.
Dat zijn de „blues" ook, de liedjes van wee
moed en verlangen, die stammen uit den tijd
dat de negers nog slaven waren: melodieën
van eep merkwaardige rhythmiek. wegster
vend soms, wonderlijk ontroerend vaak. En
de meer gewone „negro folk-songs" zullen ze
ook zingen, de Utica Jubilee Singers, oa.
„Deen River" en .Nobody knows de trouble
I sec".
Ze brengen hun liederen, zooals die op den
huidigen dag daar in New-Orleans, in Vir
ginia. aan de oevers van de Missisippi nog
worden gezongen, zooals een neger alleen ze
zingen kan. Het zijn volksliederen, soms
eenigszins gewijzigd omdat een lied voor een
concertzaal andere eischen stelt dan een lied
dat buiten, gewoon-weg. gezongen wordt,
maar volksliederen tóch.
En zoo zal men dan Maandagavond hier
in Haarlem den zang van de negers kunnen
beluisteren, die boeit door het natuurlijke,
het karakteristieke.
C. G. B.
OPTREDEN VAN LEON BOEDELS
Zondag zal één der bekendste vertegen
woordigers van ae oude garde, Leon Boedels,
fdie door den brand uit Flora gejaagd werd,
de man wiens hooge zijde al even bekend is
als Speenhoff's inmiddels afgeschafte
lange jas) in Haarlem in den Schouwburg
aan den Jansweg optreden.
Dit optreden is een onderdeel van de ju
bileumstournee. die de oude heer Boedels op
het oogenbük maakt. Hij zal zich doen hooren
in het répertoire dat jaren geleden, in den
tijd van de revolutionnaire cabaretkunst de
gemoederen in beweging bracht, doch ook in
een keuze uit nieuwe cabaretliederen.
Voorts zal onder zijn leiding een zooge
naamd specialiteiten programma vertoond
worden, waaraan medewerking zullen verlee-
nen, professor Bellardi, illusionist en fan
tast, De vier Vree's, gymnastiek en acroba
tiek, de bekende buikspreker Barandini, de
dansers Lola en Laurent en De Hawaiian spe
lers de Calimas
Het is te wenschen dat de heer Boedels de
belangstelling zal ondervinden, die hij ver
dient. Wie zou overigens nog niet eens gaarne
dezen werkwaardïgen veteraan willen hooren.
die een menschenleven lang de klein-kunst
heeft gediend?
der. die men' voor deze doeleinden zal laten
volloopen. Spr. gelooft dat men in dit gedeel
te van West zeer mooie wandelwegen zal
scheppen. Ook in het plan Zuid is behoefte
aan bouwterrein. Er is een voorloopig plan-
Boterenbrood, dat op verschillende punten
nog wel herzien moet worden. Bij het Sta
dion in de richting van de Nieuwe Meer zijn
sportterreinen gedacht met elkaar groot 75
H.A. Hier zal zich dan aansluiten het ont
worpen bosch.
Na nog eenige plaatsen te hebben aange
duid waar industrieterreinen zijn gedacht,
komt spreker tot de verbinding met Noord.
Daarover Is men nog met verschillende stu
dies bezig. Wel kan spr. zeegen. dal de studie
wat betreft een tunnel wel zal uitloopen on
een ontkennend antwoord. Spr. vraagt zelfs
of men nog wel aan tunnelbouw mag den
ken als straks de Zuiderzee zal zijn droogge
legd. Men krijgt dan geheel andere toestan
den. Daarom vraagt spr. of het niet moge
lijk zal zijn het intercommunaal autoverkeer
te leiden over een overgang bij Schelliner-
woude aan den eenen kant en ongeveer bij
de Petroleumhaven aan de andere zijde van
de stad. Beperking van bouw aan het Noor
den zal noodig zijn en spr. wil den bouw daar
begrenzen met een groot boogkanaal. waar
langs industrieterreinen geprojecteerd zijn.
DE BEDRIJFSREOROANISATIE BIJ
DE ENKA.
In verband met de bedrijfsreorganlsatle bij
de Enka te Arnhem, verneemt het Hbld, dat
deze afdcellngsgewijze zal worden voortgezet,
totdat een zekere grens is bereikt, welke door
de productie wordt bepaald. Er zal n.l. worden
gewaakt, dat de productie der fabrieken niet
vermindt. Evenals de vorige week worden
deze week ongeveer 70 meisjes ontslagen.
In de volgende weken zal eveneens aan
personeel ontslag worden verleend, waarvan
het aantal afhankelijk is van den aard van
de afdeeling, waar het plaats heeft. Of onder
het hoogere personeel ook maatregelen tot
Inkrimping worden genomen, kon van de
zijde der directie nog niet worden medege
deeld.
UITGIFTE VAN SC1IATKISTPROMESSEN
EN -BILJETTEN.
23 Januari wordt, ten kantore van den
agent van het ministerie van Financiën te
Amsterdam, de bijbank van de Nederland-
sche Bank te Rotterdam en het agentschap
der Nederlandsche Bank te 's Gravenhage,
de Inschrijving opengesteld op Schatkistpro
messen en 4 Schatkistbiljetten tot een
totaal bedrag van ten hoogste 25 millioen.
De Schatkistpromessen hebben een loop
tijd van 3 of 6 maanden en de Schatkistbil
jetten van 1 jaar. De toewijzing geschiedt
tegen de daarvoor door den minister vast
te stellen prijzen. De storting moet geschie
den op 1 Febr,
DE TOESTAND OP CURASAO.
EEN NIET BEVESTIGD GERUCHT
OVER „DE KORTENAER".
Zoowel te 's Gravenhage als in de hoofd
stad schijnt het gerucht te gaan. dat do
„Kortenaer", welke dezer dagen uit Den Helder
naar Oost-Indie is vertrokken, onderweg op
dracht zou hebben ontvangen de reisroute te
wijzigen en onverwijld naar Curasao te
varen.
Het Hbld. verneemt echter dat het ge
rucht allen grond van waarheid mist. Men
ontkende ten stelligste, dat de „Kortenaer"
zijn reisroute had gewijzigd en noemde het
gerucht even onjuist als de berichten, die de
verschillende autoriteiten den laatsten tijd
hebben bereikt.
Het blad heeft zich ook nog gewend tot
het Departement van Defensie, doch daar
wenschtc men geen inlichtingen te verstrek
ken over het vervroegde vertrek van H. M.
,,Van Galen".
Wel deelde men elders mede, dat een
artillerie-officier zich aan boord van HM.
„Van Galen" zal Inschepen met bestemming
voor Curacao, om daar leiding te geven bij
de verdedigingswerken van het eiland.
Heden;
VRIJDAG 17 JANUARI
Stadsschouwburg. Het SchouwtooneeL
„Elias weet het beter". 8 uur.
Palace. „Opstandige Jeugd". Tooneel: Fa«
mous Imperio Co. 8.15 u.
Luxor Theater. „De eerste kus". Tooneel a
4 Volendammers, Piet Groenendaal. 8.15 uur.
Rembrandt Theater. „The Divine Lady";
Tooneel: 3 Brasello's. 7 en 9.15 uur.
ZATERDAG 18 JANUARI
Stadsschouwburg. Ver. Rott. Hofstad. Too
neel. (Cor v. d. Lugt Mclsert). „De groene
pleureuse". 8 uur.
Schouwburg Jansweg. Propacanda-avond
Haarl. Kaderlandstorm Vereeniging.
Bioscoopvoorstellingen, 's middags en
's avonds.
N V. Oliehandel Dysertncfc Zonen. Verg. v.
aandeelhouders. 3 uur.
Teyler's Museum, Spaarne 18. Oeopend op
werkdagen van 11—3 uur, behalve Maan
dags, toegang vrij,
Men weet nog niet. wat er uit het tegen
woordige Duitschland worden zal. De dingen
zien er in deze daeen minder rooskleurig uit
dan ooit. Dat de staat in alle voegen kraakt,
mag ik bij den lezer als bekend veronderstel
len. Minder bekend is waarschijnlijk in het
buitenland, dat van verschillende zijden, in
de eerste plaats door twee rechtsche groepen,
alles op een nieuwe omwenteling althans een
poging daartoe, voorbereid wordt. Al betee-
kent dat dan ook niet, dat met wiskunstige
zekerheid zulk een poging tot omwenteling
ook werkelijk verwacht moet worden. Maar
al is het ook juist, dat van revoluties en
contra-revoluties, die vooruit aangekondigd
worden, nimmer iets terecht komt. dan heeft
men toch niet het recht. om struisvogelpoli
tiek te voeren en opzettelijk de oogen voor de
ontwikkeling te sluiten. Zoowel de kring
rondom den thans beroemd geworden Hu-
genberg als andere rechtsradicale fanatici
v/erken sinds jaar en dag aan plannen, die
wellicht reeds dit jaar voor de rust in Duitsch
land gevaarliik kunnen worden. En men kan
gerust neerschrijven, dat slechts het feit.
dat een man van den eeweldigen invloed op
de volksmassa als Hindenburg, de grijze
rüksoresident, het allerergste voorkomt. „Als
Hindenburg ons in deze situatie komt te
ontvallen", zei me dezer dagen een der meest
invloedrijke Duitsche bankdirecteuren, „dan
heb ik voor de naaste toekomst van Duitsch
land niet al te veel meer over!"
In zulke omstandigheden krijgt de actie
van den heer Schacht, van wien men weet,
dat hij een immdsief fantast is. noe een an
dere beteeker's M°n kan den president van
de Duitsche Rijksbank, die zich een zoo
slecht politicus getoond heeft, niet in het
hart zien. maar men kan als waarschijnlijk
aannemen, dat hi.i tenslotte niet alleen aan
de reareling Young gedacht heeft toen hij
z'ch liet overha1en, onnieuw der rijksregee-
r'r» en haar afgezanten een stok tusschen
de been en te werpen.
Deze stille voorbereidingen in de Duitsche
binnenlandsche politiek worden in deze da
gen in onze Nederlandsche residentie na
tuurlijk nauwelijks besnroken. Het is ook de
vraag, of zelfs vele Duitsche verte een woorai-
gers van regeering en pers ter conferentie er
voldoende van op ce hoogte zijn. Voor wie
geleeenheid eehad heeft achter de schermen
te kijken, krijgt het optreden van den pre
sident van de Rijksbank in dit verband een
eenigszins ander gezicht. En daarom is het
dubbel toe te juichen, dat de Duitsche mi
nisters in Den Haag zich niet hebben laten
bluffen, maar zich sterker getoond hebben
dan deze bankdirecteur met bijzondere plan
nen en persoonlijke IJdelheden, die in samen
werking met andere onverantwoordelijke
kringen voor de rust in Duitschland in de
naaste toekomst wel degelijk gevaarlijk zou
kunnen worden.
Ik wil hier de voorspelling wagen, dat
de heer Schacht niet lang meer zijn hooge
en machtige positie zal innemen en dat het
der sociaal-democratie binnenkort gelukken
zal hem uit zijn hccgen zetel te wippen
Vandaag reeds schrijft het hoofdorgaan
dezer partij in een zeer venijnig artikel, dat
Schacht verdwijnen moet, omdat het arbei
dende volk genoeg van hem heeft. De Duit
sche socialisten winden zich zelden op, 2e
OVER NEGERLIEDJES EN NEGER
ZANGERS.
Het was wel eenigszins in den trant van
het liedje van de „Twaalf kleine negertjes",
doch met dit verschil dat het nu vijf flinke
negers betrof, die één voor één „opkwamen".
Eerst verscheen Cole, groot, stevig, donker, die
me in 't Centraal-Hotel te A'dam zijn kamer
binnenloodste; toen kwam Clarance C. Ratcliffe
intelligent gezicht, slank, die met zijn been
over 'n stoelleuning tegenover me ging zil-
:en; vervolgens dook Ben Skinner, jong, flink,
op; George Whittington kwam nog even
blnnenloopen en Culver stak zijn hoofd om de
deur. Het zesde lid van de Utica Jubilee
Singers, miss Margarete I. Hole die ik
eigenlijk 't eerst had moeten noemen ver
scheen niet omdat ze, 'n beetje ziek, in bed
'.ag, in de hoop Maandag zoover opgeknapt
zijn, dat ze in Haarlem zal komen zingen.
En zoo hebben Cole, Ratcliffe en Skinner
me dan in hun merkwaardige Engelsch ver
teld over negerliedjes, over hun reizen, over
hun troepje.
Ze komen uit Mississippi, deze negers, waar
in 1903 William H. Holtgelaw onder de jongens
van het Utica Industrial Institute groepjes
vormde die ijverig negerliedjes zongen. In hun
vrijen tijd gingen ze er op uit om op te treden
en geld te verdienen, want de school, waar uit
sluitend negerjongens onderwijs ontvangen
en die geheel door giften van particulieren
op de been gehouden wordt, was arm.
Een van die groepjes is in 1926 de wijde
wereld ingetrokken, om belangstelling te wek
ken voor de „niggersong". om ze in stand te
houden onder hun rasgenooten, deze simpele,
religieuse of weemoedige liederen van hun
voorouders, Eerst werd gezongen Ir. Canada,
'oen in de Vereenigde Staten, óók m de
Zuidelijke streken natuurlijk. Vervolgens m
1927, gingen de Utica Jubilee Singers naar
Europa, naar Duitschland, Frankrijk, België
Hongarije, Oostenrijk en Denemarken. Weer
:n Amerika terug werkten ze voor twee ge
luidsfilms. zongen ze voor de „Victor" alias
His Master's Voice". En weer gingen ze naar
Europa, nu ook naar Nederland waar. nog
reen maand nadat op Kerstavond :n New
York voor de microfoon gezongen werd, ze
Maandagavond in Haarlem onder de
auspiciën van „Kunst aan het Vo^kzullen
optreden met hun spirituals, hun plantation-
songs, hun negro-folksongs.
De neger heeft een sterk gevoel voor
rhythme, een Ingeboren gevoel, dat zijn oor
sprong vindt in het feit dat de oudste neger-
'iedjes steeds gezongen werden bij de dansen
van dit volk. die zoo krachtig rhythmisch zijn
En net rhythme bleef het meest karakte
ristieke van hun liederen toen in de tweede
helft der vorige eeuw de afschaffing der
slavernij In de Zuidelijke staten van Noord-
Amerika een feit begon te worden en mis
sionarissen in de „camp-meetings". de gods
dienstoefeningen in de open lucht, den negers
DE UITBREIDING VAN
AMSTERDAM.
VERSCHILLENDE TOEKOMST
PLANNEN.
Donderdag had een officieuse vergadering
van den Amsterdamschen gemeenteraad
plaats, waarin een voordracht gehouden werd
door den directeur van Publieke Werken, ir.
W. A. de Graaf over de plannen van „Groot
Amsterdam".
Allereerst deelde spreker mede. dat volko
men overeenstemming is verkregen met het
rijk en de provincie wat betreft de wegen
plannen. Ook is volledige overeenstemming
bereikt met de Nederlandsche Spoorwegen.
Alle spoorwegen, die van het Centraal Sta
tion uitgaan, zullen worden verhoogd en door
breede tunnels zal het straatverkeer geen
hinder meer hebben van de spoorwegen. Het
station Weesperpoort zal vervallen en zui
delijker gebouwd worden.
Voorts wijst spr. op de ringbaan in wor
ding om de stad van den Haarlemmerweg
naar het Muiderpoortstation. en die o.a. die
nen kan voor locaal snelverkeer.
Wat het Weesperpoortstation betreft deel
de spr. nog mede, dat hij hoopte dat de daar
na verplaatsing van dit station vrijkomende
terreinen in handen komen van de gemeen
te om daar te maken een goeden verkeers
weg. die ?al leiden naar het Gooi. Wat be
treft de Elertische tram naar Haarlem is
overeenstemming verkregen, dat deze van
den Admiraal de Ruyterweg zal verdwijnen
en meer Oostelijk zal gelegd worden langs
de op te richten Centrale Markthallen.
De vraag hoe men in het toekomstig Am
sterdam moet bouwen, is nog niet beslist.
Men is het er nog niet over eens of men zich
moet houden aan hoogbouw of laagbouw.
De Amsterdamsche havens, aldus spreker,
moeten in het Westen worden uitgebreid. De
houthaven is reeds veel te klein geworden.
Een groote re is ontworpen, die zoo ruim is
als de Oostelijke havens te zamen zijn.
Naast deze haven ligt reeds de Coerihaven.
terwijl daarnaast is ontworpen een handels
haven met groote industrieterrein, tevens
gelegen langs de spoorbaan naar Zaandam.
Ook reeds ten Westen van de spoorbaan zijn
havens en industrieterreinen ontworpen.
Reeds zijn plannen in bewerking om te ko
men tot een bebouwing van de terreinen ge
legen tusschen Haarlemmerweg. Ringbaan
tot de Nieuwe Meer. Tegen den Haarlemmer
weg aan heeft men arbeiderswoningen ont
worpen. Met het oog op de directe behoefte
aan bouwterrein zal het straten-plan waar
voor het bestaande plan van de vroegere ge
meente Sloten niet kan worden gehandhaafd
zeer spoedig uitgewerkt worden ingediend.
Ten Westen van de Ringbaan heeft men
zich een watervlakte gedachte voor roeien,
zeilen en zwemmen, grooter dan het Vondel
park. Daar ligt een groote uitgeveende pol-
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Cl» per rer«
Nederlandich fabrikaat, prima kwaliteit, 5 tabletten 5 eenL
LANGZAAM VLOTTENDE BESPREKING
's-Gracenhage, 16 Jan. 1930.
In de Duitsche persconferentie vernamen
wij omtrent den stand der conferentiewerk
zaamheden. dat de vraagstukken betreffen
de de liquidatie van het verleden en de mo
bilisatie der Duitsche schuld, die nog niet
opgelost zijn. Vrijdagmiddag om 5 uur in een
bijeenkomst der zes behandeld zullen wor
den.
Zaterdagochtend zullen dan de kleinere
staten er bij komen, terwijl men hoopt-
hetgeen intusschen nog niet zeker is Za
terdagmiddag de slotzitting te kunnen hou
den.
Vrijdagochtend zullen te 10 uur de zes uit-
noodigende mogendheden zich bezighouden
met het werk der juristencommissie in ver
band met het vaststellen van de documenten
der conferentie.
Op het Oostelijk front niets nieuws.
Men acht het waarschijnlijk dat in over
eenstemming. met hetgeen de juristencom
missie in hare bijeenkomst te Brussel als
toelaatbaar had geoordeeld, onderteekening
van het Young-plan met betrekking tot het
Duitsche herstelvraagstuk hier zal plaats
hebben, ook al zouden de Oostelijke staten
doordat zij met hun arbeid nog niet gereed
zijn, niet tot onderteekening in Den Haag
overgaan.
Deze zouden dan later teekenen; hoe eer
der zij dat bunnen doen. hoe beter voor hen.
omdat zij er belang bij hebben zulks te doen,
o.m. in verband met de zetels, welke zij in
het bestuur der Internationale Bank zouden
kri.igen.
Ten opzichte van het sanctievraagstuk
wees men er nog op. dat het volkomen vast
staat. dat na uitspraak van het Haarrsobe
Gerechtshof geen sanctie-recht intreedt,
doch alleen volkenrechtelijke repressaille-
maatreeelen geoorloofd zijn. waarteven
Duitschland van zijn kant alle mogelijke
rechten geldend zal kunnen maken, natuur
lijk een en ander binnen het raam van het
Volkenrecht.
Had Duitschland nagelaten dit. vraagstuk
thans vastgelegd te kriigen, gelijk gedaan is,
dan zal Frankrijk altijd de stelling hebben
kunnen verdedigen, dat art. 430 van het Ver
drag van Versailles weder gold waartegen
Duitschland dan niets had kunnen doen.
Om het speciale recht van liet verdrag
van Versailles te vervangen, heeft men de
thans in détails getroffen regeling, waarbij
een taak aan het Intern. Gerechtshof is toe
gekend. in het leven geroepen.
Men wees er alsnog op. dat als er zich
moeilijkheden inzake de naleving van het
Young-plan voordoen, eerst de Bank. dan de
raadgevende commissie, vervolgens het
scheidsgerecht uit het Younv-plan de instan
ties zijn waarbij men terecht moet komen.
Eerst daarna kan men voor het cas ex
tréme bij het Haa^sche Gerechtshof aan
kloppen. dat zou hebben te beslissen, dat er
oozet bij Duitschland aanwezig was in het
nlet-nakomen van zijn verplichtingen.
Dat elke credlteurstaat on zichzelf een
dergelijke zaak bij het Haagsche Hof aan
hangig zou kunnen maken, ls in overeen
stemming met de rechtsfiguur, die reeds in
het Romelnsch recht- voorkomt, wanneer men
met gezamenlijke schuldeischers te doen
heeft; voor Duitschland werd het een voor
deel geacht, dat thans ln afwijking van het
verdrag van Versailles deze bepaling was
vastgelegd, aangezien daarmee de absolute
samenwerking der geallieerde schuldeischers
verbroken is.
's-Gravenhage, 16 Jan. 1930.
In de Engelsche persconferentie ls meege
deeld, dat de zes uitnoodlgende mogend
heden hedenochtend hun besprekingen heb
ben voortgezet-.
in den loop van de discussies over de mo
bilisatie heelt Tardieu de vraag opgeworpen
eener waarborg, dat er geen spoorweg- of
postleeningen zouden worden gesloten en
erop gewezen, dat het van essentWele bet ee
kenis is. een verklaring in dien zin te krijgen
alsook een verklaring, dat de Duitsche regee
ring geen buitenlancische leeningen, direct
r.och indirect, zal sluiten tot- de uitgifte van
de eerste tranche der Herstclleenlng.
De Duitsche delegatie kan een dergelijke
garantie niet geven, zonder eenige van haar
deskundigen op het gebied der posterijen en
spoorwegen te raadplegen. Deze deskundigen
zijn in Berlijn en er werd besloten hem te
doer, overkomen, en daar het voor hen niet
mogelijk ls. eerder dan morgenochtend hier
te zijn, werd de bespreking zoowel van öq
mobilisatie- als van de liquidatiekwestie ver
daagd tot morgen 5 uur.
Loucheur deed vervolgens eenige mede-
deelingen als president van de tweede com
missie over den voortgang van hot werk
dier commissie en verklaarde, dat de privé-
besprekingen nog steeds voortduren. Hij
hoopte in staat te zijn morgenochtend als
de zes uitnoodlgende mogendheden weer bij
een zullen zijn. eenig resultaat van deze be
sprekingen te kunnen mededeelen.
Naar wij vernemen zou er tusschen do
kleine entente en Hongarije in beginsel vrij
wel overeenstemming bestaan omtrent, een
regeling met betrekking tot de particulieren,
die door de agrarische hervorming schade
hebben geleden. Deze zouden zich direct niet
de betreffende regeeringen in verbinding
moeten stellen ton einde tot een vergelijk te
trachten té geraken.
Gelukt dit binnen 6 maanden niet. dan
zullen de gemengde scheidsgerechten voor
deze gevallen uitspraak moeten doen- Doch
de te betalen bedragen zullen niet door de
betreffende regeeringen worden uitbetaald,
maar door een te vormen gemeenschappe
lijke kas. waaruit de betalingen proportio
neel zullen geschieden.
Voor alle andere particuliere schadeloos
stellingen verlangt Hongarije dat de ge
mengde scheids-gerechten gewoon blijven
werken. Daartegen is nooit aangeroerd dat
die scheidsgerechten voor die zaken niet
competent zouden zijn, en bovendien heeft
de Hongaarsche rcgccrlng geen volmacht ge
kregen noch verlangd om in naam van deze
particulieren te onderhandelen en een ver
gelijk tot stand te brengen.
