Het Paleis van St. James,
cCw
De Londensche Conferentie
JL
BUITENLAND.
Dood verklaard voor zij geboren werd?
Een Italiaansche aanval.
AGENDA
HAARLEM'S DAGBLAD MAANDAG 20 JANUARI 1930
TWEEDE BLAD
DE ROMANTIEK VAN EEN HISTQRISCH
KONINKLIJK PALEIS.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cl» per rec»el-
Waar de vloot-conferentie der vijf mogendheden
zal plaats hebben.
Door een diplomaat.
(Medegedeeld is dat de Koning van Enge
land aan den Britschen premier, den heer
Ramsay Macdonald, het Paleis van St. James
in gebruik heeft gegeven voor de zittingen
van de vloot-conferentie der vijf mogendhe
den, die op den 21en Januari a.s. te Londen
zullen beginnen. In het volgend artikel vin
den onze lezers bijzonderheden betreffende de
geschiedenis en de romantiek van dit be
roemde paleis).
Staande in Piccadilly, het centrum van het
leven der Londenschc „upper ten" en naar
het zuiden St. James's Street afziende, waar
aan de eene zijde beroemde clubs van groo-
ten naam aanééngerijd staan en aan den an
deren kant kleermakers, zadelmakers en ge
weermakers hun zaken hebben, ziet ge aan
het einde van dezen aristocratischen ver
keersweg een klokketoren en een poort van
doffen, rooden steen, met een schildwacht
huisje en een schildwacht in helderroode uni
form er vóór. Het geheel maakt een heel
aangenamen en rustigen om niet te zeg
gen: middeleeuwschen indruk te midden
van de geweldige drukte van een moderne
stad. Dit is de toren en de poort van het Ko
ninklijk Paleis van St. James, dat in de ge
schiedenis en in de litteratuur van Engeland
zulk een voorname rol speelt.
In de middeleeuwen zoudt ge op dezelfde
plaats waar ge nu staat in het open veld zijn
geweest. Het dichtstbijzijnde huis zou in
Charing Cross gestaan hebben, een goede
kwartmijl naar het oosten en waar nu St.
James's Palace staat, stond toen een klooster
gebouw, dat aan een kathedraal deed denken
en omringd was door groene velden. Dit was
het ziekenhuis van St. James the Less. Bis
schop van Jeruzalem, een zeer oxide stichting,
waar veertien vrouwen in gehuisvest waren,
die aan lepra leden en acht kloosterbroeders
die belast waren met de zorg voor het ziele-
heil der ongelukkige vrouwen.
De koningen van Engeland waren de stich
ting goed gezind en de groote wetgever,
Edward I, stond toe dat de inrichting de ba
ton ontving van een jaarmarkt of kermis, die
op de terreinen ten Noorden van het zieken
huis werd gehouden aan den vóóravond van
St. James's Dag, dien dag zelf en de vijf vol
gende dagen in de maand Mei. De voornaam
ste wijk van Londen is op deze terreinen
gebouwd en bewaart de herinnering aan die
óude tijden in haar naam: Mayfair (Mei-
kermis).
Hendrik VIH liet het oude godshuis afbre
ken en bouwde op dezelfde plaats het lande
lijk paleis, met een groot dierenpark er bij,
waardoor hij jagende reed naar de bosschen
van Kensington of Hampstead. Zijn oud
paleis is nu verdwenen, met uitzondering van
de poort van doffen rooden steen. Het park
en het wild zijn Hendrik VIII in de oneindige
ruimte gevolgd en het verkeer van een leven
de stad raast over de vlakten, waar eens het
geroep van jagers klonk.
Wanneer wij de poort van het moderne ge
bouw doorgaan komen wij eerst in den vaan
del-hof, zoo genoemd omdat hier de wacht
verwisseld wordt, waarbij telkens het vaandel
van het regiment door hen, die de wacht ko
men aflossen, wordt overgenomen. Hier wordt
ook, na de kroningsplechtigheid in Westmin
ster Abbey, de nieuwe koning uitgeroepen.
Aan de Oostzijde ligt de Koninklijke Kapel
en wanneer we deze betreden hebben zijn we
plotseling midden op het terrein der historie.
De kapel dateert uit- den Tudortijd en het ge
schilderd plafond is nog juist zoo als Holbin
het schilderde. Het zilverwerk en de orna
menten zijn nog dezelfde als in de dagen der
Stuarts werden gebruikt. Hier was het dat de
hoffelijke heer Evelyn (de schrijver van een
beroemd dagboek) vol angst en ongerustheid
het gedrag van Karei II en zijn broeder, den
Hertog van York 'den lateren James H,
wiens onvoorzichtigheid hem de kroon der
drie koninkrijken kostte) bij het Avondmaal
gadesloeg.
De Koninklijke Kapel is het tooneel ge
weest van vele vorstelijke huwelijken. Ko
ningin Anna van Engeland trad hier in het
huwelijk met George van Denemarken:
George IV met Koningin Caroline, wie hij zoo
slecht behandelde; Koningin Victoria met
Prins Albert van Saxcn-Coburg-Gotha: de
Princess Royal met den Kroonprins Frederik
van Pruisen, uit welke cchtvereeniging de
ex-keizer geboren werd.
Het bijwonen van den wekelijkschen dienst
in de Koninklijke Kapel heeft altijd tot den
„bon ton" behoord en daar ae kapel betrek
kelijk klein is kunnen elke week slechts wei
nigen toegelaten worden. Bekend is het ver
haal betreffende een der vroegere Hertogin
nen van Richmond in de eerste jaren der re
geering van Koningin Victoria, die te laat
kwam en na veel dringen en duwen toch geen
plaats kon vinden, waarna zij haar dochter
toeriep: „Kom maar mee, Louise. Wij gaan
weg. Wij hebben ons tenminste laten zien".
Het was de gewoonte dat zij die den dienst
in de Koninklijke kapel hadden bijgewoond,
deelnamen aan een gemeenschappelijken
maaltijd in de bijgebouwen van het paleis.
Ten tijde van den verkwistenden monarch
George die ook van veel en goed eten hield,
sprak de geestige Dr. South aan het begin
van het diner eens het gebed uit-, juist op het
oogenblik dat de koning binnentrad. In plaats
van den gewonen zin: „God behoede den ko
ning en zegene dezen maaltijd", maakte hij er
toen vlug van: „God zegene den koning en
behoede dezen maaltijd!"
De wijze koning nam den geestelijke deze
grap niet kwalijk.
De statiezalen zien op de zuidzijde van den
tuin uit. Buiten den tuin ligt de Mali, waar
de koningen uit het geslacht der Stuarts het
Mall- of Mallett-spel beoefenden, een com
binatie van golf en crocket. Naar het Zuid
westen, oo een afstand van ongeveer twee
honderd meter, ligt Buckingham Palace, het
tegenwoordig Londensch paleis van den Ko
ning van Engeland.
Do statiezalen liggen op de eerste verdie
ping. De trap leidt eerst naar de wapenka
mer waar de soldaten van de lijfgarde plach
ten te wachten gedurende een levée (receptie
£e-n hove voor heer en, in den morgen). Zij
waren 140 in getal; hun voornaamste taa1:
was het brengen van schotels naar de ko
ninklijke tafel en het zorgdragen voor de ko
ninklijke bagage wanneer de vorst op reis
was.
Door de wapenkamer komt men in de
audiëntiezaal, een rijk met kostbare tapij
ten versierd vertrek, dat in verbinding staat
met de raadkamer, waar van ouds de oder.
van den Hofdichter bij gelegenheid van een
troonsbestijging of een verjaardag gezongen
werden. Dan komen de audiëntiezaal van
Koningin Victoria en het kabinet, waar zij d
gezanten van vreemde mogendheden ont
ving. Aan den wand van deze vertrekken
hangen portretten, maar in de meeste ge
vallen hebben loyauteit en vaderlandsliefde
het moeten doen met vrij slechte kunst.
De hof der gezanten ligt ten westen van
den vaandelhof en hier zijn de appartemen
ten van den Kamerheer. Hier waren eens d:
st-allen, maar de bijgebouwen van het paleis
zijn sinds lang in particuliere handen over
gegaan.
Noch de Tudors, noch de Stuarts hebben
hier ooit hof gehouden, het paleis van White
hall werd door hen gebruikt voor alle plech
tige gelegenheden. Toen het paleis van
Whitehall in 1697 was afgebrand, werd he:
St. James-Paleis de officieele Londensche ver
blijfplaats van de koningen en het bleef dat
tot George in in het midden van de volgen
de eeuw het Buckingham Paleis liet bouwen.
Maar liet Paleis van St. James was een
punt van samenkomst van groote mannen
en beroemde vrouwen In de glorierijke regee
ring van Koningin Anne. Dat was zijn groot
ste tijd. Daar kwamen St. John, de staats
man en bei-esprit; Marlborough, de krijgs
man hij woonde in den tegenover liggen-
den hoek, nog geen vijftig mijlen verder
de lastige Sarah Jennings, zijn vrouw: Peter
borough, de veroveraar; Swift en Pope en
Gay en Addison. Indien ergens, dan dwalen
de geesten van deze groote mannen in het
Paleis van St. James rond.
Het paleis wordt nu niet meer als ko
ninklijk verblijf gebruikt en ook niet voor
plechtige gelegenheden, maar zijn oude roem
leeft nog altijd voort en de buitenlandse!?c
gezanten worden nóg benoemd tot „Gezan
ten bij het Hof van St. James"
(Nadruk verboden).
BINNENLAND
BANKLOOPER MET 5000 VERDWENEN.
Vrijdag is de arbeider en tevens bank-
looper van de N.V. J. Elias' Stoomlinnen-
fabriek te Strijp bij Eindhoven, die een be
drag van 5000 voor de uitbetaling van loon
op een bank te Eindhoven in klein geld moest
inwisselen, niet teruggekeerd en spoorloos
verdwenen. De politie zoekt den man. die
reeds eenige jaren dit werk heeft verricht.
NAAML VENN! J D POSTHUMUS
KONINKLIJKE STEMPELFABRIEKEN
ZIJLSTRAAT 51
WIJ zijn specianteiten In: FAMILIE-DRUKWERKEN
AANKONDIGINGEN *oon
UITNOODIGINGEN
GEBOORTE
DANKBETUIGINGEN
VERLOVING
MENU'S
ONDERTROUW
VISITEKAARTEN
DE
DUITSCH STOOMSCHIP
VERMIST.
„FREYA" BIJ TEXEL MET MAN EN
MUIS VERGAAN?
Er bestaat ernstige ongerustheid omtrent
het lot van het Duit-sche stoomschip .Freya",
dat geladen met suiker, Zaterdag 11 Januari
op weg van Stettin naar Rotterdam, Bruns-
büttel is gepasseerd; nadien ontbreekt elk
bericht. Tijdens den zwaren storm kan het
schip ter hoogte van de Eierlandsche gronden
geweest zijn, waar toen twee schepen vlak
bij elkaar zijn gestrand, meldt de N.R.C.
Omtrent het Dultsche stoomschip „Freya"
vernemen wij nader, dat de kapitein van het
op de Vliehors gestrande Letlandsche s.s.
„Skauts", de heer J. Kraukles. kort voor de
stranding van zijn schip ter hoogte van de
Eierlandsche gronden een vaartuig in zin
kenden toestand heeft gezien. Zeer waar
schijnlijk is dit dus de „Freya" geweest,
daar men nagerekend heeft, dat dit schip
tegen dien tijd ter hoogte van de Eierland
sche gronden kon zijn.
Dinsdag 14 Januaci is naar de Tel. meldt
bij Callandsoog aangespoeld een reddings
boei waarop de woorden „Freya-Stettin" ver
meld stonden. Het vermoeden, dat het Duit-
sche stoomschip ..Freya" met man en muis is
vergaan, wordt door deze vondst versterkt.
WAGONS BIJ BOVENKARSPEL
ONTSPOORD.
SPOORBRUG ZWAAR BESCHADIGD.
Vermoedelijk tengevolge van het te vlug
omgooien van een wissel, zijn Zaterdagoch
tend de beide laatste wagons van trein no.
352, die te 10.38 uit Enkhuizen vertrokken
was, nabij het station Bovenkarspel-Groole-
broek, uit de rails geloopen, meldt de Tel.
De op een na achterste wagen sloeg ge
deeltelijk door de spoorbrug heen, welke
brug zwaar beschadigd werd. De laatste
wagon verloor voor de brug de verbinding
met de anderen en helde bedenkelijk over. De
machinist heeft, zoodra hij onraad bemerk
te, geremd, zoodat erger voorkomen kon
worden. Persoonlijke ongevallen zijn niet
voorgekomen. Een schipper, die juist met een
schuitje onder de brug doorging, zag de brok
stukken van de brug aan alle kanten om
zich heen slaan. Hij bleef echter ongedeerd.
Nadat de gederailleerde wagen weer op de
rails was gezet, kon de trein met een vertra
ging van circa een kwartier de reis voort
zetten.
Vccrca de Russen
docr den Ec:;crus?
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
Sinds lang heeft de Italiaansche pers aan
geen internationale conferentie zooveel
ruimte gewijd als thans aan de Londensche
vloot conferentie. De „Popoio di Romo"
schrijft o.a. dat Italië in L-onden zijn toe
komst moet verdedigen en de moeilijk ver
overde plaats van groote mogendheid. Het
mag op deze conferentie niet teruggezet
worden. Er is gesproken over de isoleering
van deze en gene mogendheid, over reeds
gesloten gedeeltelijke overeenkomsten, over
onverzoenlijke kwesties, en bepaalde punten,
waarvan zekere regeeringen niet willen af
stappen. Waneer dit alles juist is, zou ae con
ferentie overleden zijn, alvorens zij geboren
was. Het gaat niet aan, dat Engeland en
Amerika reeds hun wederzijdsche verhouding
t.o.v. de vlootkwesties regeld zouden hebben,
evenals het onjuist is te beweren, dat het
Fransche en Italiaansche standpunt niet tot
overeenstemming zouden zijn te brengen. De
conferentie is echter bijeengeroepen. Voor
een weliswaar niet toegegeven, doch volko
men doorzichtige politieke bedoeling, nl. voor
het vaststellen voor een langen tijd van een
rangorde onder de zeemogendheden en om
een huldigen toestand van zwakken en ster
ken dermate te laten verstarren, dat de zwak
ken niet binnen afzienbaren tijd een bedrei
ging kunnen worden voor de sterken. Dit in
hooge mate imperialistische doel kan door
Italië niet worden goedgekeurd.
Men kan de Popoio di Romo niet heele-
maal ongelijk geven. Er is werkelijk over deze
vlootconferentie reeds zooveel gesproken, de
verschillende regeeringen hebben hun stand
punt al zoo dikwijls officieus en officieel -ken
baar gemaakt, dat men inderdaad het gevoel
krijgt dat deze conferentie voor overleden
verklaard werd, voor zij geboren werd. De
conclusie, dat de groote mogendheden-ter-
zee het aansturen op een verstarring van
den bestaanden toestand is dan ook heele-
maal zoo mal niet. De publieke opinie dient
een oog in het zeil te houden.
Een interessante quaestie is ontstaan door
het feit dat de Russen toestemming van de
Turken hadden gekregen om door de Dar-
danellen te varen. De politieke beteekenis
van deze toestemming is groot. Zij bewijst
den grooten invloed van Moskou op Turkije.
Inmiddels zijn de „Parischka Kom una" en de
..Profintern" in Sebastopol aangekomen. Ad
miraal Galler hield een rede over de politieke
beteekenis van den tocht der beide kruisers
van de Oostzee naar de Zwarte Zee langs de
Dardanellen.
De Sovjeivlag op een Russischen oorlogsbodem. Rechts een gezicht op den Bosporus. (Zie het Buitenlandsch Overzicht)
Bij dc vlootconferentie zullen onder anderen als afgevaardigden optreden; (van Unks on
der naar rechts boven): Adams CV.S.), Admiraal BurzagR (ltalië)t Wakatsuki (Japan), Violette (Frankrijk) en. A, B.
Alexander (Engeland). De conferentie aal gehouden loorden in het Sint James Paleis in Londen,
Galler heeft gezwegen over een slippertje
dat beide schepen lntusschen gemaakt heb
ben. Want. naar uit Moskou gemeld wordt
publiceert het officieu.se Sovjet-persagent
schap „Tass" een bericht van den navolgen
den inhoud:
..De Russische pantserkruisers „Parlsch-
kaja Kommuna" en ..Profintern" die, gelijk
bekend, wegens machineschade Napel?
moesten aandoen, hebben van den Revolu-
tionnalren- en Oorlogsraad der Sovjet-Unie
Instructie ontvangen onverwijld de reis te
onderbreken en naar een Russische haven in
de Zwarte Zee terug te keeren".
Hierdoor wordt- dus van officieele Russi
sche zijde het bericht bevestigd, dat dc oor
logsschepen de Bosporus zijn doorgevaren cn
hierdoor de overeenkomst inzake dc zee-
engten hebben geschonden.
Er steekt- dus meer achter deze reis. en de
politieke beteekenis waarvan Galler repte,
krijgt nu pas beteekenis in den waren zin des
woords.
Inmiddels is er van officieele Russische
zijde nog niets medegedeeld over de toe
dracht.
Het schijnt echter wel vast te staan dat
de schepen Napels hebben aangedaan.
Een aardig incident aan den vooravond
van de vlootconferentie!
L. A.
Groote koude in de V ereenigde
Staten
De abnormale koude in het Midden-
Westen der Vereenigde Staten duurt nog
voort. Na een zwaren sneeuwstorm bereikte
de temperatuur in twaalf staten laagtere
cords. In de laatste drie dagen zijn volgens
de laatste berichten veertien personen dood
gevroren. De grootste koude wordt uit Basln
in den stat Montana gemeld, waar het 43
graden vroor. Men vreest, dat m den staat
Wyoming ten gevolge van dc koude talrijke
stuks vee zijn omgekomen.
Rust op Hainan hersteld.
Marinetroepen uit Canton hebben weer
bezit genomen van de havenstad Holhau op
het eiland Hainan, welke eenige dagen ge
leden door opstandelingen was bezet. Deze
trokken terug zonder verzet te bieden. De
Britsche kanonneerboot „Magnolia" en de
Amerikaansche torpedo-jager „MacLeish"
zijn te Hoihau aangekomen. De „Magnolia"
heert geseind, dat de toestand thans rustig
is en dat geen ongeregeldheden worden
verwacht.
Geen geweld in Britsch-Indie.
ALLAHABAD. 17 Jan. Dc werkcommlssic
der congres-partij heeft een motie opgesteld,
die zal worden ingediend op de openbare bij
eenkomsten, die 26 Januari in geheel Indië
zullen worden gehouden. Deze dag zal be
kend staan als de „poernaswaraj-dag"
In de motie wordt verklaard, dat Britsch-
Indië de betrekkingen met Engeland moet
verbreken voor het verkrijgen van poernas-
waraj, of geheele onafhankelijkheid. De re
solutie erkent echter, dat de meest doeltref
fende wijze om de vrijheid te verkrijgen niet
geweld is, maar het zooveel mogelijk ont
houden van alle vrijwillige samenwerking
met de Britsche regeering en door voorberei
ding van de ..civiele ongehoorzaamheid",
waartoe ook behoort de weigering belasting
te betalen.
De resolutie spreekt ten slotte de overtui
ging uit: „dat het door deze middelen mo
gelijk is een einde te maken aan dit onmen-
schelijke bewind". (Reuter).
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cl», per re-fel.
,WO^>V
MAANDAG 20 JANUARI
Gem. Concertzaal. Kunst aan het Volk.
.,The Utlca Jubilee Singers". 8.15 uur.
Gebouw Protestantenbond. Voordracht
over de innerlijke beteekenis van Faust,
dcor B. v. d. Meer. 8 15 uur.
Palace. „Opstandige Jeugd". Toonccl: Fa
mous Imperio Co. 8-15 u.
Luxor Theater. „De eerste kus". Tooneelj
4 Volendamfrfers, Piet Groenendaal. 8.15 uur.
Rembrandt Theater. „The Divfne Lady' j
Tooneel: 3 Brasello's. 7 en 9.15 uur.
Kennemer Lyceum. Volksuniversiteit.
Werkcursus Fransche taal G. v. d. Laan.
7.30 uur.
DINSDAG 21 JANUARI
Gem. Concertzaal. Gemeentelijk Orgelcon
cert. George Robert, orgel, Jacques van Kem
pen. zang. 8 uur.
H. B. S„ Santpoorterplein. Volksuniversi
teit. Werkcursus Engelsche taal. F. P. v. d.
Voorde. 8.15 uur.
Bioscoopvoorstellingen.
Waag, Spaarne. Tentoonstelling van wer
ken der leden Teekencollege Kunst zij ons
Doel". Dagelijks 104 uur.
Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 11—3 uur, behalve 's Maan
dags, toegang vrij.
Be verwij k,
J.15 uur.
Raadhuis, Gemeenteraad
