H. D. VERTELLINGEN.
Financieel© Kroniek.
J. Lottgering
AMSTERDAM
RAI
BINNENLAND
24 JANUARI-2 FEBRUARI
AUTOMOBIELEN!
Verven
Stoomen
Stoppage Hoeden vormen
Groote Houtstraat 5a
FEUILLETON
ONTWARDE DRADEN.
HAARLEM'S DAGBLAD
MAANDAG 27 JANUARI 1930
(Nadruk verboden; auteursrecht voorbehouden).
Reclame in een kleinstil, oud
stadje
door C. G. B.
Ik zal u wat vertellen over het stille stadje
Waar de paarden voor de oude kar van een
vrachtrijder schrikken als er een auto over
de keien hobbelt, waar een hond midden
op straat den halven dag ongestoord kan
liggen slapen en de windwijzer van den
j toer en, ouden kerktoren is vastgeroest.
Let wel: het Is een stad; in het muffe
museum ligt onder stoffig glas een geel per
kament, waarop staat dat in de twaalfde
eeuw een graaf aan de plaats stadsrechten
gaf; de meters-dikke muren van de oude
veste zijn nog gedeeltelijk intact; de straten
zijn zoo breed, dat Haarlem er Jaloersch op
zijn mag. en als Donderdags het carillon
zijn deunen sprankelt over rood' en grauwe
daken en op de markt de witte kramen
staan, dan trekken uit heel den verren om
trek, van de vette kleigronden en het dorre
heideland, de boeren en boerenvrouwtjes
met kroost en vee naar dc stad.
De burgemeester is een oud-ritmeester
van de huzaren, die in het stadje is blijven
hangen, toen het garnizoen er opgedoekt
werd. Hij opent alle bazars en is voorzitter
van al de eerbiedwaardige oude gezelschap>
pen en vereenigingen. Hij is vastgeroest in
het stadje als de torenhaan op zijn spie.
De gemeenteraad telt negen leden, en de
begrooting zou zeker - in één vergadering
afgehandeld worden wanneer bij de alge-
meene beschouwingen niet, telkenjare weer,
hevige debatten gevoerd werden over de be
mesting van de gemeentelanderijen. waarbij
dc eene partij hoog opgaf van het voordeel
van echte, onvervalschte stalmest en de
andere smaalde op dat ouderwetsche en
kunstmest voor en na prees en aanbeval-
De vergaderingen van het college van B.
en W. waren zeer gemoedelijk en waren te
vens bestuursvergaderingen van de sociëtoit
„De Vriendenkring". En ze bleven rustig en
kalm, tot er op een goeden dag een brief In
behandeling kwam van een firma in Am
sterdam, die voor een behoorlijk bedrag het
recht wilde koppen, om aan de straatlan
taarns transparante reclames te mogen
maken die de winkelende dames wijzen kon
den waar schuimpjes en zijden kousen en
meel en pendules mét coupes en koekepan-
iren en zoute krakelingen en bloemen en
nog veel meer te krijgen waren. Men kent
die reclame-dingen hier In Haarlem óok.
De firma wilde direct contracten voor twee
honderd-en-vijftig lantaarnpalen en zou
een vertegenwoordiger sturen.
Welnu op een Donderdag, gelijk bericht
was, kwam de vertegenwoordiger, een man
met een dophoed achterop zijn geplakte ha
ren en met een goedkoope cigaret in zijn
mond.
De burgemeester, die van den raad mach
tiging gekregen had om te onderhandelen,
en die met zijn tijd geon raad wist, ging
den man van het station halen om hem
meteen gunstig te stemmen. Op weg naar
het stadhuis kwamen ze over de markt en
tot zijn ontsteltenis onderging de burge
meester de schande, dat zijn metgezel ami
caal schreeuwde tegen een koopman in si
garen van tien voor een kwartje, dien hij
uit den trein kende. Maar op het stadhuis
luwde de stemming des burgervaders weer
en hij lachte, toen de vertegenwoordiger
vertelde, hoe hij er zeker van was zijn twee
honderd-en-vijftig reclame-transparanten
verpacht te krijgen, omdat in het kleine
stadje, waar allen elkaar kenden, de eene
blikslager natuurlijk niet voor den anderen,
de eene schoenlapper eveneens niet voor
zijn concurrent zou willen en durven onder
doen en zeker iedere winkelier zoo'n glazen
ding naar zijn zaak zou willen laten wijzen.
En met een sigaar van een duppie in z'n
mondhoek verliet de vertegenwoordiger, uit
geleide gedaan door den strammen bode,
het zielig-oude stadhuis.
Het duurde nog een dag of tien, vóór er
raadsvergadering was.
Bijeen kwamen ze de vroede vaderen, ln
hun Zondagsche pakken, 'n paar sigaren ln
de borstzak.
Blauwe rook streek langs de neuzen van
mannen en vrouwen op de oude, gebarsten
schilderstukken tegen de wanden. De pen
van den secretaris kraste IJselijk en heel ge
moedelijk werden alle punten afgehandeld.
Ook dat van die reclame-dingen. Een der
raadsleden, 'n ouwe boer die in elke rede
Vader Cats aanhaalde, en die zich steeds
beriep op de „voorzegginge" van den alma
nak, zwaaide den burgemeester lof toe voor
diens „vooruitvarendheid", vergeleek de
stad met onkruid dat telkens toch weer op
komt en tot bloei geraakt ook ai is het
schijnbaar dood geweest, en hield een pero
ratie over den modernen tijd. die wel veel
goeds inhoudt, maar tóch feitelijk niet te
vergelijken is met de dagen van aleer.
Er werd niet gestemd. De hamer tikte
kort. De stad zou zijn twee-honderd -en-
vijftig reclame-dingen aan de lantaarn
palen hebben.
Toen de burgemeester 's avonds met zijn
monshondje langs den singel* wandelde,
struikelde hij over een steen. De straatver
lichting was ook meer dan slecht. En ter
wijl hij. zijn knie wrijvend, verder liep,
kwam er een duister vermoeden van iets
vreeselijks in hem. Hij begon te gissen, te
berekenei), zijn geheugen te doorwroeten
En den volgenden morgen kwam hij tot de
vreesdij ke ontdekking: er moesten nog
twee-en-tachtig lantaarnpalen bijgeplaatst
worden, het contract liep immers over twee-
honderd-en-vijftig stuks en maar honderd-
acht-en-zestig armzalige gaspitten ver
spreidden 's avonds wat licht langs de stra
ten, tenzij het volle maan was, want dan
brandde de helft maar, en tenzij het mee-
rendeel uitgewaaid was, wat 's winters niet
zelden gebeurde.
De burgemeester vroeg zijn ontslag.
De directeur in Amsterdam lachte, en
dicteerde zijn stenotypiste een minzaam
goedig briefje.
Want het is heusch gebeurd.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
i 60 Cl», per regel.
Mei eiken
ademtocht
kunnen ziekteverwek
kers in Uw mond en
keel geraken.
'IJl
PASTILLES
verdrijven het gevaar
voor besmetting, daar
zij alle schadelijke kie
men vernietigen.
Bi| apothekvrs
en drogiital
verkrijgbaar,
i 90 CU.
DE ZAAK-LIEBERMANN.
HET VERHOOR VAN
MR. SPAARGAREN.
Zaterdag, den zesden dag van het strafpro
ces tegen Salomon Liebermann, dienende
voor het Amsterdamsche gerechtshof, werd
als eerste getuige de heer mr. M. J. N.
Spaargaren, advocaat en procureur te Den
Haag gehoord.
Wat de „Veendammer"-plannen betreft,
verklaarde get. dat hij den indruk had ge
kregen dat Liebermann bij de onderhande
lingen de „leading man" was optredende
voor een groep van achter hem staande
personen.
Get. heeft een conceptcontract gemaakt,
waarin was opgenomen dat twee millioen
cash zou worden betaald. Naderhand
is dit op verzoek van Woltman gewijzigd in
een millioen cash en een millioen activa uit
de „Veendammer".
Pres.: Hebt u werkelijk gedacht dat Lie
bermann goed was voor 2 millioen?
Get. Absoluut. Voor de Veendammer
affaire heeft hij een safe gehuurd, waarin hij
groote bedragen aan effecten deponeerde,
later, in Antwerpen, werd hij, toen hij geld
wilde beleggen, speciaal toegelaten tot de
afdeeling van de „groote vermogens".
Pres.: Hebt u ooit gemerkt dat Kappeyne,
Sedeyn en v. d. Toorn getracht hebben de
bank achter Liebermann's rug om te koo-
pen?
Get. Absoluut niet. ik weet zeker, dat Lie
bermann steeds achter de zaak stond.
Pres.: Wist u dat Kappeyne een millioen
heeft willen zoeken?
Get.: Dat heb ik gehoord.
Pres.: Wist u dat dat voor Liebermann
was?
Get.: Jawel, maar dat is heusch niet zoo
vreemd. Liebermann kon altijd nog wel.een
millioen gebruiken.
Na eenige gedachtenwisseling vroeg de
president vervolgens: Die leenln,g die u met
Liebermann gesloten hebt op tien jaar, ik
geloof f 150.000, bent u bereid die terug te
geven?
Get.: Ja.
Liebermann: Mr. Spaargaren is mij niets
schuldig; de afspraak was dat hij daarvoor
gedurende tien jaren mijn adviseur zou zijn,
zonder verdere betaling.
Wanneer raadsheer Mr. Boekhout vervol
gens een brief van Stegemann, waarin ge
zegd wordt dat Prins Hendrik aangezocht
was. zich voor de „Atlas"-plannen te ïn-
teresseeren en dat Z.K.II. bereid was, aan de
Koningin te verzoeken, een commissaris aan
te wijzen om Stegemann van nader advies te
te mal, wie gelóóft dat nu. Nu ziet u eens hoe
dienen, stuift mr. Duys op: „Dat is toch al
Liebermann in deze zaak misleid is! Alles
was natuurlijk pure fantasie, maar Lieber
mann moest dit destijds wel aannemen.
Mr. Duys: Meneer Spaargaren, antwoord u
nu eens op de volgende vragen. Gelooft u
dat Liebermann geheel te goeder trouw is
geweest in de geheele Veendammer-af faire;
gelooft u ook dat Liebermann, indien hij
geweten zou hebben dat er iets immoreels
gebeurde of indien hij gewaarschuwd was,
dat hij iets strafbaars deed, zich zou hebben
teruggetrokken
Mr. Spaargaren: Ik kan deze vragen be
vestigend beantwoorden. Mijn overtuiging is
dat Liebermann dan van alles zou hebben
afgezien; hij was buitengewoon wantrou
wend.
Pres.; U hebt hem ook niet gewaarschuwd
wel?
Get.: Ik heb ook nooit gevoeld dat er wat
verkeerds gebeurde omdat ik steeds het
groote plan van de „Atlas-Hypotheekbank'
voor oogen heb gehouden.
Pres.: Maar de hypotheken werden toch
maar uit de „Veendammer" gehaald. Op
plannen alleen plundert men geen hypo
theekbank.
Mr. Duys: Er is niet geplunderd.
Pres.: De grondslag van de Bank, de hypo
theken, werd er uitgenomen, zonder dat er
iets voor in de plaats kwam, dat noem ik
plunderen.
Naar aanleiding van een hierna volgende
woordenwisseling tusschen mr. Kokosky en
getuige constateert de president dat bij de
geheele transactje maar een ding gedacht
is: wie de aandeelen heeft, is de Bank.
Liebermann: Wat had ik moeten doen,
mijn advocaten zeiden dat het in orde was.
Pres.: Wij zitten hier om uit te maken in
hoeverre u strafrechtelijk aansprakelijk
bent, met een beroep op uw advocaten
bereikt u niets.
Dan treedt Woltman even voor het hekje
om te verklaren dit naar aanleiding van
de mededeeling van mr. Spaargaren om
trent de gegoedheid van Liebermann voor de
„Veendammer"-transactie dat Lieber
mann in begin 1927 in een oude. aftandsche
Hudson van mr. Spaargaren reed.
Mr. Spaargaren: Daar weet ik niet van.
Ook Liebermann protesteert met klem
en mrè Duys roept'uit: Dat is nu de kroon
getuige.
De president brengt dan de verdere be
moeiingen van mr. Spaargaren inzake de
transacties met de „Veendammer" ter spra
ke, daarbij o.m. opmerkende dat het ver
schil von meening tusschen hem en Lieber
mann wel niet zoo heel erg geweest zal
zijn.
Dan wordt het contract Paardekooper ter
sprake gebracht.
Pres. Achtte u Paardekooper in staat groo
te plannen te volvoeren?
Get.: Ja, absoluut, ik had den indruk dat
hij veel kon. En dan had hij veel relaties,
oa. den prins van Saksen. Ik mocht niet
aannemen dat zulks allemaal bluf was.
Pres.: En al die relaties konden hem niet
uit de moeilijkheden helpen.
Paardenkooper nam maar een schuld op
van een millioen en dat moest hij allemaal
voldoen door zijn relaties, 't Is fraai.
Op een vraag van den president nopens de
vergadering van 15 September 1927 ten kan
tore van de „Veendammer" boven dat van
Paardenkooper aan het Frederiksplein te
Amsterdam, merkt get. op dat Paarden
kooper en Meynema fiere et compagnon
waren, daarom heeft get. Meynema het
protovcol laten teekenen.
Pres. Wat is dat nu voor onzin, waarom
hebt u den koning van SLam ook een
vriend van Paardenkooper dan niet mee
laten teekenen. En waarom hebt u ook mee-
geteekend
Get.: Liebermann hield er van dat allen
mee teekenden.
Pres. Maar u zat daar als juridisch advi
seur van de „Veendammer", dus wij be
schouwen alles wat daar juridisch voor el
kaar is gebracht als van u afkomstig.
Get.: Dat moet u toch niet doen.
Pres.: Maar dat doen we.
Uitvoerig wordt dan gesproken over de
pogingen, die in November en December 1927
gedaan zijn om alles weer te herstellen. O.a.
blijkt dat mr. Spaargaren pogingen zou doen
om oud-minister S. de Vries voor de zaak te
spannen, ombdat Liebermann bereid was zijn
gehee.l bezit uit de transactie verkregen,
af te staan. Den volgenden dag kwam er
echter een telegram van Liebermann dat
hij zijn toezegging weer introk. Later bleek
dat zulks was geschied op advies van mr.
Van Gigch.
(Zie het vervolg in het hoofdblad)
DE TANK.
Tegen een heuveltje gestrand.
De leger tank is bij een Vrijdag op de Kem-
perheide bij Arnhem gehouden proefneming
in een poging om over een loopgraaf te schui
ven halverwege blijven steken,omdat een
ijzeren bout afbrak.
De vechtwagen moest worden uitgegraven
en hersteld voordat men verder kon werken.
Een proefneming om een heuveltje te nemen
mislukte evenzeer, meldt het Hbld.
Dc moeilijkheden der rubbercul-
tuur. De slechte kwaliteit van
tabaksoogst 1929. De ruime geld
markt. Voorbereiding der Duit-
sehe HersteHeening. De bedrijfs-
uitkoinsten van de A. E. G. Ver
minderde vraag naar Industrieele
aandeelen.
Het zijn voornamelijk drie factoren die
in het algemeen de effectenbeurzen bs-
heerschen, nl. de zich consolideerende po
sitie der Amerikaansche markt, de lage
geldkoersen in bijna alle beursplaatsen en
de vaste stemming te Berlijn.
Het is ook maar gelukkig dat deze facto
ren er zijn en daarin voor de beurzen nog
eenige aanleiding kan worden gevonden tot
het doen van zaken, v;ant overigens is zulk
een aanleiding moeilijk te vinden. De druk
op het economische leven, door overpro
ductie en prijsdaling uitgeoefend, blijft be
staan en vormt een belemmering voor een
hoogere waardeering der aandeelen van in
dustrieele, handels- en cultuurbedrijven.
Opmerkelijk is b.v. dat ondanks de vrij
gunstige positie der suikei markt, toch de
Amerikaansche noteeringen schier dage
lijks lager afkomen en dat ook de rubber-
prijs, in weerwil van de krachtiger samen
werking tusschen Hollandsohe en Engelsche
producenten, nog steeds neiging tot daling
toont. Hieruit blijkt wel dat in de nieuwe
plannen tot restrictie door het- publiek nog
weinig vertrouwen wordt gesteld. De moei
lijkheden zijn inderdaad groot, omdat men
tot het inzicht gekomen is dat de Inlandsche
producenten niet kunnen worden uitgescha
keld en voor de medewerking van deze groep
regeeringsinmenging noodzakelijk zal zijn.
De productie van zoogenaamde bevolkings
rubber is de laatste tien jaar van 5000 ton tot
116.000 ton gestegen en beloopt thans bijna
de helft van de gehe?le rubberproductie in
Nederlandsch-Indië. Bovendien is beperking
der productie uiterst moeilijk te controleeren
en zullen de beperkingsmaatregelen wel
voornamelijk op den export moeten worden
toegepast, zoodat men, evenals onder het
Stevenson-plan, met de vorming van ge
heime voor-aden zal moeten rekenen, waar
door het effect der exportbeperking na ver
loop van tijd weer verloren gaat. Evenals
bij d« suiker zal de positie der markt ook
voor rubber haar natuurlijke gezondheid
voornamelijk moeten terugwinnen door een
verdere uitbreiding van de consumptie en
de verbeterde voorwaarden van productie.
Daar zijn reeds rubbermaatschappijen,
wij denken aan de Rubbercultuur Mij.
„Amsterdam" en de Bandar Rubber Maat
schappij welke zich jaren geleden reeds
hebben ingesteld op een toekomst, die thans
werkelijkheid is geworden, door hun aan
plant dermate uit te breiden en met alle
technische hulpmiddelen zóó te perfec-
tioneeren, dat per f 1000.van het kapi
taal een beduidend grootere hoeveelheid
rubber tegen logeren kostprijs verkregen
kan worden. Dit is de eenige natuurlijke
remedie tegen het euvel, waaraan de rub-
bermarkt lijdt, en die indertijd de voor
naamste reden was waarom vooraanstaan
de Hollandsche rubberproducenten zich
van het Engelsche restrictie-plan afzijdig
hebben' gehouden. Men zal nu moeten
afwachten of de pogingen om de rubber-
markt opnieuw met kunstmatige middelen
te saneeren, meer succes zullen hebben dan
toen.
Nu we het toch over de cultures hebben,
willen we meteen vermelden dat do eerste
inschrijving voor Javatabak in zooverre een
bevredigend verloop had, dat vrij goede prij
zen werden betaald, maar dat deze uitslui
tend het gevolg zijn van een vrijwel misluk
ten oogst. Vorstenlanden en Besoeki bren
gen dit jaar uiterst weinig superieur mate
riaal en blijkens de onderverdeeling van de
tot dusver aangevoerde Sumatratabak, is ook
deze „niet veel zaaks". Voor den tabaks-
handel komt dit misschien niet zoo slecht
gelegen, omdat er nog belangrijke hoeveel
heden van vorige oogsten gelagerd zijn, maar
voor de Tabaksmaatschappijen kan men dit
jaar toch moeilijk bevredigende prijzen ver
wachten. Voor Tabaksaandeelen is de koop
lust. dan ook finaal zoek en de koersen
brokkelen neg doorgaans af. Uit het boven
staande is wel te zien dat er in de Indische
Cultuurwereld nog geen stuwkracht voor de
fondsenmarkt aanwezig- is en gelijk wij in
den aanhef opmerkten, is het daarom ge
lukkig dat er nog een paar andere fac
toren zijn. waarop men eenige beurszaken
kan baseeren.
De ruime geldmarkt komt voor de finan
ciering der Haagsche Herstelbeslissingen zóó
gelegen, dat men geneigd zou zijn te geloo-
ven aan een opzettelijk gelegd verband tus
schen die beide. Politik und Börse, innig ge-
sellt. beherrschen die Kurse, regieren die
Welt.
In ieder geval leent de geldmarkt zich
thans bij uitstek voor de plaatsing van
emissies, want hoewel Londen en New York
de vorige week het disconto niet hebben
verlaagd, blijft ook daar het geld op de ver
laagde koersen aangeboden. Te Londen
wordt reeds een toenemend beroep op de
geldmarkt gedaan en in New-York schijnt
men zich voor te bereiden op de plaatsing
der Duitsche HersteHeening. welke naar ver
luidt, binnen ongeveer acht weken zou ge
schieden tot een bedrag van 60 a 100 mil
lioen. Over de voorwaarden, waartegen deze-
leening za! worden uitgegeven, is nog niets
definitiefs bekend, maar van groot be'.ang is
intussehen dat de meeste Duitsche fondsen
de laatste weken belangrijk in koers konden
verbeteren. Het volgende staatje geeft daar
van een beeld:
eind 1929 thans
7 pet Duitsche Rentenbank 90 1 '2 95
7 pet. Duitsche Stedenleening 88 1 8 95 7 18
7 pet. Duitsche Kali Industrie 104 105 1 2
6 pet. Krupp A. G. 72 76 7.8
7 pet. Rhein Elbe Union 98 1 4 107
712 pet. Verein. Stahiwerke 86 90
7 pet. Duitschland 1924 104 3/4 108
6 pet. Miinchen 84 88
6 1/2 pet. Pruisen 85 5,8 93
Een positieve oordeelvelling over DuLsch-
land's credietwaardigheid is nog altijd niet
mogelijk. Terwijl de ééne bankier zijn cliën-
tèle tot den aankoop van Duitsche fondsen
adviseert wegens het hooge rendement en
de verbeterde financieele positie van den
Staat, wordt van andere zijde er op gewezen
dat Duitschland met de herstelleening geen
geld verkrijgt voor productieve doeleinden,
maar voor de betaling van zijn oorlogs
schuld. waarvan geen wezenlijke verbetering
van zijn positie kan worden verwacht. Dat
Duitschland de opnieuw verminderde finan-
c.ieeie verplichtingen zal kunnen nakomen,
wordt nog ernstig betwijfeld, maar behoeft
aan den anderen kant toch ook geen abso
luut beletsel te zijn voor een economische
opleving, omdat Later vermoedelijk wel op
nieuw met de schuldeischers zal zijn te
praten. Toch zal de belegger goed doen met
geen te groot percentage van zijn vermogen
in Duitsche fondsen vast te leggen. Bemoe
digend was, na het verslag der Vereinigte
Stahlwerke, dat der A. E. G., hetwellc
voor het jaar, geëindigd 30 September 1929
na afschrijving van Mark 9 millioen (v.j. 3
millioen) een netto winst aanwijst van
ruim Mark 19 millioen tegen Mark 16 1/2 mil
lioen in 1927'28, zoodat een dividend van
9 pet. (v. j. 8 pet.» kan worden uitgekeerd
en Mark 312 millioen (v. j. Mark 1/2 mil
lioen) naar nieuwe rekening kan worden
overgebracht.
Op de afdeeling der Industrieelen zijn do
aankoopen in aandeelen Philips en Marga
rine Unie aanmerkelijk verminderd en de
koersen teruggeloopen, terwijl aandeelen
Küchenmeister opnieuw vast waren in af
wachting van een overeenkomst met de
Amerikaansche klankfilmbelangen.
Geld op prolongatie 2 a 2 3/4 pet.
LETTINGA.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
60 Ct«. per regeL
MOTORRIJWIELEN
GEOPEND VAN
10VM.-5NM; ÖNM.-10NMI
li
Eenige avonturen van
den Engelschen Meester-Speurder
HERBERT PORTER.
15)
De koortsachtige spanning nam elke se
conde toe. Even trots en zeker van de over
winning waren weinige dagen geleden ook
drie andere opgestegen, die luttele oogenblik-
ken later met verbrijzelde ledematen ver
aarde waren gestort. Zou dezen moedigen ke
rels een even somber lot beschoren zijn? De
vliegtuigen kwamen luid-ronkend nader;
reeds kon men duidelijk hun lijnen nerken-
nen.
De motorboot waarop de dubbelganger van
den minister van Oorlog zich bevond, legde
juist aan langszij de valreep van het jacht
„Hurricane". Ben kort fluitsignaal klonk
beneden: hetzelfde signaal werd van het
dek van het jacht teruggegeven. Daarop
klom de dubbelganger handig naar boven en
zwaaide zich over de verschansing.
Bonjour, meneer Omelianowitsch!. klonk
een Joviale begroeting. Dc man die naar bo
ven was gekomen draaide zich om en keek
in het gezicht van.Herbert Porter.
Nietwaar, meneer Omelianowitsch, dat
had u niet verwacht, dat ik u vanochtend
aan boord van uw eigen jacht zou verwelko
men?
De pseurio-mlnister staarde den spreker
aan alsof hij een geestverschijning zag. Daar
op keek hij rechts en links om zich heen
waar een dozijn hem onbekende heeren, die
echter in de keurige uniform van de Zweed-
sche gendarmerie waren gekleed, hem hoo-
gelijk geïnteresseerd aankeken.
„Ik begrijp niet, stamelde hijmeneer
Porter.straks was u nog ln mijn villa ia
het Berzeliipark
Een klein misverstand, meneer Omelia
nowitsch." klonk het ironisch. Toen ik uw
kamer uitging om het huis te „inspectee-
ren", was ik het nog, toen ik weer binnen
kwam was i k het niet meer, maar mijn
secretaris, die zijn uiterlijk voldoende met
het mijne in overeenstemming had gebracht,
om althans van uw slaapkamer uit gezien,
voor een poosje voor mij te kunnen door
gaan. Ondertusschen ben ik zelf, zoo snel
als de snelste barkas van de Zweedsche ma
rine maar varen kan, met deze heeren hier,
hij wees op de politiebeambten, naar het
jacht „Hurricane" gevaren. Want het na
tuurverschijnsel van een rookpluim die bij
Westenwind naar het Noorden ging, liet mij
geen rust. U weet misschien dat de natuur
wetenschappen mijn lievelingsstudie vor
men. besloot de detectleve zijn sarcastische
toespraak.
Overigens, vervolgde hij na een korte
pauzealle hulde, meneer Omeliano
witsch! De pneumatische installatie aan
boord van uw jacht, die de vriendelijke be
stemming heeft een soort wervelwind teweeg
te brengen, die een vliegtuig, dat er door ge
grepen wordt, doet neerstorten, is eenvoudig
geniaal gevonden. Nogmaals: mijn compli
ment! Uw regeering zal u deze uitvinding
niet slecht betaald hebben!
Rook in Westenwind die naar het Noorden
trektalleen een compressoren-installa
tie van ongewone sterkte kan een dergelijk
„natuurverschijnsel" teweeg brengen en ter
wijl ik gisteravond laat er met studie naar
keek. vloog mij door het hoofd wat het te be-
teekenen had: een generale repetitie voor de
vliegdemonstraties van van ochtend! Anders
niets, nietwaar? De politie wist mij te vertel
len dat de eigenaar van het jacht „Hurrica
ne" een man met een typisch hard Russisch
accent was, die zich weliswaar Lorensen
noemde, maar die identiek was met den Rus
Omelianowitsch. En deze heer was in de
kringen der Russische revolutionnairen in
Parijs vóór den oorlog geen onbekende, niet
waar?
Dat uw uitstekend georganiseerd spionnen-
stelsel u op de hoogte deed zijn van mijn
aanwezigheid hier evenals van mijn middag
wandeling met- den minister van Oorlog, ver
wondert mij. die uw methoden van vroeger
kent. absoluut niet. En evenmin dat u er
achter kwam onder welken naam ik in het
Grand Hotel logeerde. Zooals u ziet heeft
dat mijn succes niet in den weg gestaan! Uw
poging om mij vannacht onschadelijk te ma
ken. was overigens niet slecht opgezet, dat
moet ik toegeven. Maar uw vermomming was
toch wel een beetje doorzichtig. Het leek me
voor de goede zaak die ik dien, overigens
het veiligste om u in de waan te laten dat
u dien lastigen kijk-in-de-pot kwijt was
voor vannacht.
Al ben ik gisteren pas gearriveerd, ik wist
toch wel dat de villa waarheen u mij pro
beerde te loodsen, niet de particuliere woning
van den minister was. Ik heb de gewoonte
om mij direct van alle détails goed op de
hoogte te stellen, meneer Omelianowitsch!
Zooals u ziet is dat niet overbodig. Mijn as
sistent telefoneerde direct nadat hij my op
den voet gevolgd was. naar het hotel, aan
welk adres men iets naders over mij gewaar
kon worden. Trouwens, het verhaal dat u op-
dischtc, hoe keurig het ook bij elkaar gefan
taseerd was. vertoonde zooveel hiaten, die ik
u hier thans niet zal opsommen, dat ik er
toch niet in gevlogen zou zijn. We hebben
samen wel aardig verstoppertje gespeeld,
vindt u ook niet? Maar ik mag in alle be
scheidenheid zeggen, dat ik het spelletje ge
wonnen hebgelukkigp voor de dappere
kerels, die nu niet doordat uw prachtige ma
chinerie onschadelijk is gemaakt, te pletter
zullen vallen."
De ontmaskerde schurk maakte een blik
semsnelle beweging naar de verschansing en
had zyn voet al boven op de reeling.
Doe dat nu niet." zei Herbert Porte-
vriendelijk, terwijl hij den Rus by den arm
greep, „het water is 's morgens erg koud
in dezen tijd van het jaar, hoe licht zou u
geen influenza of longontsteking kunnen
opdoen en dat zou toch gedecideerd jammer
zijn. Gaat u liever met die heeren daar mee,
die er een eer in zullen stellen om u heel
huids in Kungsholmen af te leverer.'"
Een luid geronk van een vliegtuigmotor
onderbrak hem. Allen keken naar boven. Me»;
rustige majesteit van een reusachtigen ade
laar zweefde de voorste machine van 't es-
quadrille watervliegtuigen boven hot witte
jacht.
Herbert Porter nam lachend zy'n pet van
het hoofd en zwaaide die heen en weer:
„Goeie reis. ouë jongen." riep hij naar bo
ven. „jou zal geen wervelwind naar beneden
halen!"
Hy riep den schipper van de mcforboot
aan, die de marinebarkas gevolgd was.
„Wil je me even terugvaren naar Stock
holm? En terwijl hij de politiemannen een
afscheidsgroet toewuifde, zei hij glim
lachend:
„Ik zie jullie straks nog wel. Maar ik ga
eerst in Berzeliipark no. !1 kijken. Het zou
my niet Verwonderen als ik daar, behalve al
lerlei dingen die de Stockholmsche justitie
zuilen Interesseeren. ook mijn secretaris
vind, die daar, vrijwillig of onvrijwillig, nog
wel op mij zal wachten."
Als op een afgesproken teeken ging op de
schepen in de haven het vlaggesaluut- om
hoog. Een vreemd-ontroerde klank beefde
door de zilte morgenlucht: het jubelend lui
den der kerkklokken bood den veilig aan-
zwierenden vliegers den Zondagsgroet van de
stad Stockholm.
EINDE.
