HISTORISCHE FIGUREN.
Electrische ontladingen.
r
De film „Atlantic".
"l
ZATERDAG 1 FEBRUARI 1930
BIJVOEGSEL VAN HAARLEM'S DAGBLAD
VIJFDE BLAD
Generaal Boulanger.
Generaal Boulanger.
Het is nu ruim veertig Jaar geleden dat
het Fransche volk, voor een groot deel al
thans, ln beroering werd gebracht door een
man, die door zijn uiterlijk, zijn optreden,
zijn geheele verschijning voor de licht onder
den indruk komende Franschen een bijzon
dere aantrekkelijkheid had en zich, zij 't ook
slechts voor korten tijd, een geweldige popu
lariteit wist te verwerven; erkend moet wor
den dat de tijdsomstandigheden daarvoor
buitengewoon gunstig waren.
Georges Ernest Jean Marie Boulanger,
Fransch generaal, werd op 29 April 1837 ge
boren te Rennes, de plaats die later zekere
vermaardheid zou krijgen doordat de tweede
krijgsraad, die over een ander Fransch offi
cier, Alfred Dreyfus, recht spreken moest,
er zijn zetel had.
Hij ontving zijn opleiding tot officier aan
de bekende militaire school van St. Cyr,
maakte de militaire expedities in Afrika,
(Italië 1859) en Cochinchina (1858'62) mee
en was tijdens den oorlog van zijn vader
land tegen Duitschland, 1870'71, regiments
commandant te Parijs.
In 1884 was hij opperbevelhebber van het
Fransche bezettingsleger in de Afrikaansche
kolonie Tunis en begon zich omstreeks dien
tijd met de politiek in te laten. Twee jaar
later werd hij voor de eerste maal minister
van oorlog in het kabinet-de Freycinet waar
hij de aandacht trok door de krachtige wijze,
waarop hij van zijn republikeinsche begin
selen getuigde. Vooral deed hij zeer veel van
zich verwachten toen in April 1887 een vrij
ernstig grensincident met Duitschland ont
stond: een Fransch commissaris van politie,
Schnaebee, die de Duitsche grens even was
overgetrokken, werd, op last der Duitsche
autoriteiten, onmiddellijk gevangen geno
men. Dergelijke moeilijkheden hadden zich
reeds ettelijke malen voorgedaan daar de
Duitsche grens aan de zijde van Elzas-Lotha-
ringen streng bewaakt werd en ieder, die
niet van een behoorlijk paspoort voorzien
was. streng teruggewezen werd.
Ditmaal wekte het voorval echter meer be
roering dan anders misschien het geval zou
zijn geweest, omdat de Franschen het als een
uitdaging van de zijde van Duitschland be
schouwden. Echter werd het geschil vrij spoe
dig door diplomatieke onderhandeling tot
een oplossing gebracht maar in hun opge
wondenheid en verontwaardiging hadden
vele Franschen In Boulanger reeds den red
der gezien, die hun de zoo vurig verlangde
revanche voor 1870 zou verschaffen!
Want reeds maakte deze er veel werk van
later heeft hij dat op reclameachtige wijze
voortgezet om zich bij leger en volk popu
lair te maken; vooral trachtte hij den haat
tegen de Duitschers wegens den verloren oor
log levendig te houden en moedigde hij de
revanche-idee aan
Den 7den Mei moest hij echter met Goblet
aftreden als minister.
De bekende „Ligue des Patriotes" beijverde
zich de oorlogzuchtige stemming, waarin het
Fransche volk toen verkeerde, nog sterker
op te zweepen. Mannen als Rochefort en
Paul Deroulède, de leider van de L. des P.,
beijverden zich om geestdrift te wekken voor
den Revancheoorlog: aan Boulanger was
daarin de rol van militairen dictator toege
wezen, waardoor men tevens een einde hoop
te te maken aan het in hun oogen nuttelooze
parlementarisme; men droomde zich de glo
riedagen van den grooten Napoleon te zien
herleven!
Boulanger had intusschen langzamerhand
een vrij grooten aanhang om zich heen we
ten te verzamelen en werd het middelpunt
van een tamelijk uitgebreide massa ontevre
denen van allerlei politieke kleur, die zich
weldra Boulangisten gingen noemen.
De Republikeinen waren echter ongerust
geworden door de luidruchtige propaganda
vóór en van den generaal (de beeltenis van
den mooien opperofficier werd met ruime
hand overal verspreid en vooral bij het leger
was hij bijzonder geliefd!) en toen het be
kend werd dat hij er naar streefde dictator
te worden achtten zij hem gevaarlijk en he
ten hem als minister vallen.
Een onverkwikkelijke gebeurtenis droeg er
toe bij om de regeering in een kwaad dag
licht te stellen: de ontdekking, dat Wilson
de schoonzoon van den President der Repu
bliek. Grévy, op uitgebreide schaal handel
in ridderorden dreef: Grévy moest dienten
gevolge zijn ontslag nemen. In Dec. 1887
werd tot zijn opvolger Sadi Carnot, de can-
didaat der Radicalen gekozen; de opportu
nistische Republikeinen hadden Jules Ferry
gewild.
Boulanger zelf was intusschen weer in
actieven dienst hersteld en benoemd tot com
mandant van het Xllïe Legerkorps te Cler
mont-Ferrand; van daar uit bleef hij voort
durend in allerlei verwikkellingen met de
Radicalen.
Tijdens de eerste jaren van het president
schap van Carnot ontwikkelde zich de strijd
van de gezamenlijke Republikeinen tegen de
Boulangisten achter welken naam zich alle
vijanden der Republiek verborgen. Boulanger
begon openlijk naar de dictatuur te ftreven;
hij elschte grondwetsherziening en daarmede
gepaard gaande vergrooting van het uitvoe
rend gezag; de verkiezing van den President
moest aan het geheele volk worden opge
dragen. In zijn ijdelheid was hij overtuigd
dat het algemeen kiesrecht hem met de
hoogste waardigheid zou bekleeden!
Alle monarchisten, die hem alleen als een
werktuig benutten om te trachten de Re
publiek ten val te brengen, alsmede de aan
hangers van den graaf van Parijs sloten zich
aan bij de Boulangisten, die zich nu tooiden
met den naam van Revisionisten of Natio
nalisten, wat beter klonk!
Tenslotte gedroeg de generaal zich op zulk
een ondisciplinaire wijze, dat hij door den
minister van oorlóg Logerot op non-activiteit
werd gesteld.
Hij vestigde zich nu te Parijs. Sinds 1888
hadden de Boulangisten hem candidaat voor
de Kamer gesteld bij tusschentij dsche ver
kiezingen om aldus geleidelijk voor een ple-
biscist ten zijnen gunste te werken, doch uit
sluitend in die districten, waar zij op een
meerderheid konden rekenen.
Nadat hij gekozen was en zitting genomen
had diende hij den 4den Juni 1889 het bo
venvermelde voorstel tot grondwetsherziening
in, dat echter niet in behandeling kwam.
Boulanger legde daarop zijn mandaat neer
maar werd in Januari 1889 in het departe
ment der Seine met een- overweldigende
meerderheid herkozen.
Had hij op dien dag naar het hoogste ge -
zag durven grijpen dan zou de geschiedenis
van Frankrijk wellicht anders geluid hebben!
Maar behalve dat hij diens eerzucht had
was Boulanger geen Napoleon! Het grootste
gedeelte van het Fransche volk voelde echter
weinig voor een coup d'état a la Napoleon 3H.
Gedurende den laatsten tijd had de gene
raal steeds meer van zich doen spreken en
overal opschudding teweeg gebracht door de
redevoeringen van hem en zijn aanhangers.
Zijn heetbloedige, onbesuisde partijgenooten,
die een geweldige vereering voor zijn persoon
hadden, gingen er wel toe over er bij hem op
aan te dringen dat hij zich met geweld aan
het hoofd van den staat zou stellen maar
Boulanger durfde niet doortasten en weiger
de, waardoor hij vermoedelijk een burgeroor
log heeft voorkomen.
Toch had zijn optreden in het openbaar
half Frankrijk in opschudding gebracht; het
Fransche volk, zoo bijzonder gevoelig voor
uiterlijkheid en militair vertoon, juichte,
voor zoover het tot zijn aanhangers behoor
de, den ij delen, mooien generaal met zijn
fraaien baard, zijn schitterende uniform en
op een prachtig zwart paradepaard gezeten,
geestdriftig toe, wanneer hij zich op een re
vue door het- publiek liet bewonderen. Maar
dikwijls waren ook troepjes van zijn tegen
standers in de buurten telkens las men in de
couranten van Boulangistische opstootjes en
vechtpartijen. Boulanger werd in een volks
liedje: „Père la Victoire" naar ik meen, ver
heerlijkt. (Later in het Hollandsch door Pau-
lus bewerkt onder den titel „Naar de
Parade")
Maar in Februari 1889 trad het krachtige,
tweede ministerie Tirard op, met als minister
van binnenlandsche zaken Constans. De
spanning was nu zoo hoog gestegen dat men
het ergste begon te vreezen doch de Regee
ring nam een krachtige houding aan en be
gon onmiddellijk een gerechtelijke vervol
ging tegen de rumoerige Ligue des Patriots.
De Senaat maakte gebruik van zijn grond
wettig recht om als Hoog Gerechtshof recht
te spreken over aanslagen tegen de veilig
heid van den Staat-
De parade-generaal, die dit natuurlijk wel
verwacht moest hebben en bijtijds gewaar
schuwd w^s, pakte zijn biezen en vluchtte
den lsten April naar het veilige Brussel.
Veertien dagen later werd hij in staat van
beschuldiging gesteld ter zake van samen
spanning en aanslag tegen de veiligheid van
den Staat.
Diepe teleurstelling, groote ontnuchtering
bij zijn aanhangers, die zulke hooge verwach
tingen van hem hadden gekoesterd en nu
hun afgod van zijn voetstuk zagen vallen!
Hevige vreugde bij de tegenstanders, die in
liedjes en op andere wijze hun spot en min
achting voor ,mot' brav' général Boulanger"
botvierden. i
Bijna even snel als het Boulangisme op
gekomen was, ja met nog grooter spoed, ver
liep het ook. vooral door de krachtige hou
ding der Regeering. In Juli 1889, bij de ver
kiezingen voor de Algemeene Raden, werd
Boulanger slechts gekozen in 12 van de 400
kantons, waarin hij candidaat gesteld was.
Maar nog vestigden de Boulangisten hun
hoop op de verkiezingen voor de Chambre
des Députés in September en October te hou
den, doch nogmaals kwamen zij bedrogen
uit: er werden 366 Republikeinen, 210 Reac-
tionnalren doch slechts 22 Boulangisten ge
kozen! Ook in andere bestuurscolleges leden
zij de nederlaag.
Inmiddels was de voortvluchtige generaal
bij verstek door den Senaat, bij arrest van
14 Augustus 1889, tot levenslange vestingstraf
veroordeeld.
Er kwam nog iets bij om het Boulangisme
te vernietigen. Zekere Mermeix had in zijn
..Coulisses du Boulangisme" duidelijk bewe
zen dat deze partij gedurende zekeren tijd
belangrijke geldsommen van de monarchisten
tot steun in haar verzet tegen de Repuliek
ontvangen had, waardoor haar bedoelin
gen minder zuiver bleken te zijn dan zij het
wilde doen voorkomen.
Dit deed het overige om de beruchte bewe
ging te doen verloopen en onschadelijk te
maken.
Bij troepjes lieten zijn aanhangers hem aan
zijn lot over en weldra leefde de eens zoo po
pulaire generaal als vergeten burger te
Brussel.
Zijn laatste levensjaren waren weinig ver
heven, zijn dood had iets melodramatisch.
Hij leefde te Brussel samen met de eertijds
rijke, zeer eerzuchtige Marguerite Crouset,
gescheiden echtgenoot van den heer de Bon-
nemain. Deze dame stierf in Juni 1891; op
den 30sten September dst.v. maakte „not*
brav' général" door een revolverschot op haar
graf een einde aan zijn veel bewogen leven.
Dr. J. WACKIE EYSTEN.
KUNSTENARES EN ACROBATE,
Wat een man kan, dat kan een vrouw ook
is de meer en meer geldende stelregel. Het
zijn niet alleen meer mannen, die het Ka
naal overzwemmen, ook vrouwen leveren 'm
dit tegenwoordig- En wordt er niet gezegd,
dat ook de Fransche vrouw, die altijd wat
„achterlijk" is geweest in het op zijde stre
ven van den man, nu ook spoedig in het
Parlement zal gezien worden, misschien wel
eerlang deel zal uitmaken van de Regeering?
Zoo heeft Engeland op het oogenblik zijn
decoratie-schilderes: Miss Whinfield, te Lon
den, heeft daar al heel wat groote hulzingen
van muurschilderingen vooralen. En op het
oogenblik werkt zij aan de decoraties van
een groote bioscoop.
Wanneer zij een opdracht heeft ontvan
gen, laat zij zich door niets weerhouden, om
die uit te voeren, zelfs al zijn er gevaren aan
het werk verbonden. Eens moest zij het pla
fond beschilderen van een groote music-hall.
Daarvoor moest zij eerst over eenige daken
klimmen, daarna over een ladder loopen die
over een gapenden afgrond tusschen twee
huizen was gelegd om daarna aan een touw
te worden neergelaten door het dak van den
koepel van het gebouw. Zelfs toen het
sneeuwde nam deze acrobate-kunstenaresse
denzelfden weg.
VOGELS ALS DUIKERS.
Het is misschien niet algemeen bekend dat
er onder de vogels uitstekende duikers zijn.
De papegaaiduiker bij voorbeeld draagt zijn
naam met eere- Hij duikt van groote hoogte
en dringt ook tot groote diepte in het water
door. Hij blijft wel een minuut onder water;
de meeste duikvogels houden het niet langer
uit dan 45 seconden. Het is een aardig ge
zicht, een geheele zwerm van papegaai
duikers tegelijk onder water te zien schieten;
zij komen meestal op een geheel andere
plaats weer voor den dag.
De Jan van Geqt is ook een groot duiker.
Hij stijgt soms eerst wel 50 voet hoog de
lucht in. Hoe hooger hij gaat, des te dieper
kan hij zijn prooi in het water zien. Wanneer
de visch, dien hij wil vangen, tracht hem te
ontsnappen, vervolgt hij hem met groote
snelheid, ook in het water en slechts zelden
gelukt het zijn prooi te ontkomen
Ofschoon de Jan van Gent een groote
vogel is, die ongeveer anderhalf (Engelsch)
pond weegt, kan hij zich onder water bijna
even snel bewegen als een visch. Wanneer
hij duikt buigt hij zijn kop naar beneden,
drukt hij zijn lange vleugels plat tegen zijn
lichaam en schiet dan van groote hoogte het
water in.
Montage van foto's uit de geluidsfilm Atlantic", ontleend aan het Duitsche blad
,Jilmkurier". Deze buitengewone füm wordt elders in de Zaterdagavond besproken. On
deraan ziet men scènes van het vergaan van den Oceaanstoomer, rechts-onder de men-
schen die achterbleven op het zinkende schip, links de marconist die seinen blijft.
S.OJS.S.OJS. Bovenaan twee fragmenten van het strijken der booten, daartusschen
den kop van den kapitein, verder scènes van menschen die vechten om een plaats in red
dingsbootenMidden-onder tenslotte den kop van Fr. Kortner aIs de schrijver Thomas
Kathodestralen en Röntgenstralen.
Wanneer twee geladen electrische geleiders
zich op eenigen afstand van elkaar ln de
lucht bevinden, zal de lucht zich als een
goede isolator gedragen. Zoolang het span
ningsverschil tusschen de twee geleiders klein
Is, gaat er geen electriciteit van de eene naar
de andere over. Maakt men het spannings
verschil steeds grooter dan komt er een mo
ment waarop de electriciteit van een van de
geleiders begint af te stroomen. De lucht
tusschen de geleiders wordt daardoor gelei
dend en plotseling heeft er een sterke
stroomovergang plaats, die echter zeer kort
duurt; de electrische vonk. De vonk volgt
daarbij een smalle, scherp begrensde weg
door de lucht. De spanning die noodig is om
een vonk te doen overspringen is heel groot.
Tusschen twee bolletjes van een centimeter
middellijn die een centimeter van elkaar
staan, springt er pas een vonk over als het
spanningsverschil ongeveer dertigduizend
Volt bedraagt.
Wanneer de lucht, waardoor de vonken
springen, verdund wordt, treden er heel
merkwaardige verschijnselen op. Om dat ge
makkelijk te doen neemt men een glazen buis
die aan beide uiteinden gesloten is en smelt
aan ieder uiteinde een metalen staafje door
het glas heen. Aan de gedeelten van de staaf
jes die buiten het glas uitsteken kunnen de
electrische toevoerdraden vastgemaakt wor
den. Zoodoende kan er binnen de glazen buis
een vonk van de eene draad naar de andere
overspringen. Aan de buis bevindt zich nog
een zijbuisje dat met een luchtpomp verbon
den wordt. Pompt men de buis langzaam leeg
dan verandert het uiterlijk van de vonk. De
vonk verliest zijn grillige, hoekige vorm, en
is ook niet langer scherp begTensd. Er ont
staat een smalle roodpaarse lichtband in de
buis. Tevens ziet men dat de lichtverschijn
selen aan de beide toevoe-draden verschil
len zijn. De negatieve pool of kathode, is om
geven door een laagje blauw licht. Pompt
men de lucht nog verder weg (tot een vijf
enzeventigste atmosfeer bijvoorbeeld) dan
wordt de lichtband breeder en rooder. Aan
de kathode ziet men nu twee laagjes blauw
glimlicht. Bij nog sterker uitpompen wordt
de lichtband steeds breeder en bleeker. Bo
vendien komen er dan afwisselend donkere en
lichte gedeelten in voor. Ten slotte verdwijnt
de lichte band bijna geheel, en als de buis
zoo ledig gepompt is als men maar bereiken
kan, gaat er geen ontlading meer door de
buis.
Ondertusschen is er ook iets bijzonders
met het glas gebeurd; dat is zwak groen
licht gaan uitzenden. Naarmate de lucht
sterker verdund wordt, wordt het licht ster
ker. Dit verschijnsel dat de rechtstreeksche
ontlading begeleidt, heeft tot één van de
merkwaardigste ontdekkingen die er ooit ge
daan zijn, aanleiding gegeven. Maar voor we
er toe overgaan daar iets van mede te deelen
is het noodig nog wat dieper in te gaan op
dat groene licht en de manier waarop het
ontstaat. Verschillende onderzoekers hebben
er hun aandacht aan gewijd. Een daarvan
zullen we met name noemen; n.l. Sir Wil
liam Crookes.
In het jaar 1879 hield hij een voordracht
waarin hij de ontladingsverschijnselen in
sterk verdunde gassen besprak en ze toelicht
te met behulp van talrijke vernuftige instru
menten. Hij kwam tot de conclusie dat het
glas lichtgevend wordt doordat er iets van
de kathode (of negatieve pool) uitgaat, dat
op het glas valt. Onder invloed van dat
„iets" straalt het glas licht uit (het fluores
ceert). De oorzaak van de fluorescentie gaat
in rechte lijnen van de kathode uit; vandaar
de naam kathodestralen. Dat de kathode-
stralen zich in rechte lijnen voortbewegen
toonde Crookes aan door binnen in de buis
een aluminium kruis te plaatsen. Dat houA.
de kathodestralen tegen. Het gedeelte van
het glas dat achter het kruis ligt, ontvangt
geen kathodestralen meer en men ziet de
schaduw van het kruis zich afteekenen op
het groen lichtende glas. Glas is niet de
eenige stof die onder invloed van de katho
destralen fluoresceert. Andere stoffen doen
het ook. Bovendien is de kleur van het fluo
rescentie-licht voor verschillende stoffen
verschillend, zoodat men daarmee bijvoor
beeld echte diamant van valsche kan onder
scheiden. Een ander voorbeeld is platina-
bariumcyanure. Deze bleekgroen fluorescee-
rende stof wordt dikwijls in een dunne laag
op een scherm aangebracht, om daarmee de
loop van de kathodestralen te kunnen vol
gen. Voorloopig is het echter al voldoende
het fluoresceeren van de glazen buis zelf te
gebruiken om allerlei eigenschappen van de
kathodestralen op te sporen. De eerste eigen
schap was dat de kathodestralen zich in
rechte lijnen van de kathode af bewegen.
Daarbij verlaten ze de kathode loodrecht op
haar oppervlak. Dit kan men laten zien door
als kathode een schijfje aluminium te ge
bruiken. Is het schijfje vlak, dan vormen de
kathodestralen een nagenoeg evenwijdige
bundel. Is het schijfje hol, dan loopen de
stralen naar elkaar toe. Ze komen bijeen in
een heel klein gebied, het brandpunt van de
bundel. Als men het toestelletje zulke afme
tingen geeft dat dat brandpunt juist op de
wand van de buis valt. dan ontstaat daar een
kleine, sterk stralende groene vlek. De
rest van het glas blijft nagenoeg donker. Bo
vendien wordt het glas op die plek zoo heet
dat het er zelfs door zou kunnen smelten.
Daaruit volgt dat de kathodestralen heel wat
arbeidsvermogen bezitten.
Wanneer de stralen tegen een voorwerpje
aan botsen oefenen ze daar een kracht op
uit. Om dit overtuigend te laten zien plaatste
Crookes een klein molentje in de ontladings
buis. Zoodra de kathodestralen op de wie
ken vallen gaat het snel draaien. Keert men
de richting van de stroom om, dan keert ook
de bewegingsrichting van het molentje om.
De tweede belangrijke eigenschap van de
kathodestralen neemt men waar met behulp
van een magneet. Als men vlak bij het bo
vengenoemde aluminium kruis een magneet
houdt, ziet men dat de schaduw van het
kruis zich op het glas verplaatst.
Houdt men een staaf magneet zoo dat de
krachtlijnen ongeveer in de richting van de
kathodestralen loopen, dan ziet men het
kruis draaien. Staat de staafmagneet lood
recht op de kathodestralen dan schuift het
kruis zijwaarts.
Om precies aan te geven hoe het kruis zich
verplaatst denke men eens dat men met de
kathodestralen meeloopt, Wijzen de magne-1
tische krachtlijnen (die van de Noordpool
uitgaan) van het hoofd naar de voeten van
den waarnemer, dan wijken de kathodestra
len naar rechts af.
De kathodestralen gedragen zich in dit op
zicht als een geleidingsdraad waardoor een
electrische stroom gaat. Die verplaatst zich
ook onder invloed van een magneet. Uit de
richting waarin de kathodestralen zich ver
plaatsen moet men besluiten dat de kathode
stralen negatief geladen zijn. Zoo komt men
ten slotte tot het besluit dat de kathodestra
len bestaan uit een stroom van negatief gela
den deeltjes. Dit zijn de deeltjes die men te
genwoordig electronen noemt.
Boven is al opgemerkt dat het onderzoek
van de kathodestralen aanleiding heeft ge
geven tot een van de merkwaardigste ont
dekkingen, en wel van de Röntgenstralen of
X-stralen- In 1895 publiceerde Röntgen zijn
ontdekking:
„Laat men door een vacuumbuls volgens
Hittorf, of een voldoende uitgepompte buis
van Lenard of Crookes de ontlading van een
groote Ruhmkorff gaan, en bedekt men do
buis met een tamelijk nauwsluitend omhul
sel van dun, zwart karton, dan ziet men ia
de volkomen donkere kamer een ln de buurt
van het toestel gebracht, met platlnaba-
riumcyanure bestreken, papieren scherm bij
iedere ontlading licht geven, fluoresceeren;
onverschillig of de bestreken kant of de an
dere kant van het scherm naar het toestel
gekeerd is. De fluorescentie is nog op twee
Meter afstand van het apparaat merkoaar.
Men overtuigt zich gemakkelijk dat de oor
zaak van de fluorescentie uitgaat van het
ontladingstoestel en niet van een andere
plaats in de leiding."
Op dezelfde preciese manier gaat Röntgen
voort de door hem ontdekte eigenschappen
van deze stralen, die hij X-stralen noemt,
mede te deelen. Hij vindt dat de stralen door
verschillende stoffen ln verschillende mate
tegengehouden worden, al naar hun dicht
heid. Dit heeft merkwaardige gevolgen, die
Röntgen in zijn publicatie eenige pagina's
verder beschrijft:
„Het recht om de naam „stralen" te gebrui
ken voor de van de wand van het ontla
dingstoestel uitgaande werking, ontleen ik
ten deele aan de zeer regelmatige schaduw
vorming die zich vertoont wanneer men tus
schen het toestel en het fluorescccrendo
scherm (of de fotografische plaat) meer of
minder doorschijnende voorwerpen brengt.
Vele van dergelijke schaduwbeelden, die
een groote bekoring bieden, heb ik waarge
nomen en ten deele ook fotografisch opgeno
men. Zoo bezit ik bijvoorbeeld fotografieën
van de schaduw van het profiel van een deur
welke de kamers scheldt waarin ln de eene
het ontladlngstoestcl stond en ln de andere
de fotografische plaat: van de schaduwen
van de beenderen van de hand
De laatst genoemde eigenschap, een scha
duw van de beenderen in het levende
lichaam te kunnen geven, heeft van alle
eigenschappen der Röntgenstralen den
sterksten indruk gemaakt. Röntgen zelf
heeft zich daarmee niet verder ingelaten.
Met groote scherpzinnigheid en nauwgezet
heid heeft hij de natuurkundige eigenschap
pen der stalen verder opgespoord- Anderen
hebben zich geworpen op de mogelijkheid om
het inwendige levende lichaam uit die scha
duwbeelden te leeren kennen. Voor de chlru-
gie van beenbreuken openden zich ongekende
moge lij kli eden. Immers nu kon men zonder
al te veel ongemak voor den patiënt een gron
dig onderzoek instellen voor men tot opera
tief ingrijpen overging. Gelukkig heeft men
de methode niet tot de beenderen hoeven te
beperken. Er zijn ook middelen bedacht om
de weeke lichaamsdeelen, die veel zwakkere
schaduwbeelden geven, goed zichtbaar te
maken op de Röntgenfoto's.
Ook voor het zuiver natuurkundig onder
zoek bleken de Röntgenstralen een machtig
hulpmiddel te zijn. Ze maakten het mogelijk
de ingewikkelde bouw der kristallen te ana
lyseeren.
Zondag aanstaande is Teyler's Museum
van één tot drie geopend. Dan hoopt onder-
geteekende eenige der beschreven verschijn
selen te laten zien.
V.
Natuurkundig Laboratorium
van Teyler's Stichting.
Dr. N. W. DOORN.
Bezoeker achter het tooneel)„Wat doen
die kerels daar in 's hemelsnaam?"
Regisseur van de revue: „O, die laten de
fee op het tooneel zakken".
(London Opinion)*
